ut adv. έξω [εksǥ] / dra/skyve/sparke noen ut βγάζω κάποιον έξω µε τραβήγµατα/

Transkript

1 1 ut adv. έξω [εksǥ] / dra/skyve/sparke noen ut βγάζω κάποιον έξω µε τραβήγµατα/ σπρωξιές /κλωτσιές [vDžazǥ kapiǥn εksǥ mε traviDžmata/sprǥksiεs/klǥtsiεs] / dra ut av byen (dra ut på landet) βγαίνω έξω από την πόλη [vjεnǥ εksǥ apǥ tim bǥli] / gå ut βγαίνω [vjεnǥ] / kom ut av rommet! έλα έξω από το δωµάτιο [εla εksǥ apǥ tǥ ðǥmatiǥ] / ut! έξω! [εksǥ] / ut fra det en selv sier (etter eget utsagn) σύµϕωνα µε τα λεγόµενά µου [simfǥna mε ta lεDžǥmεna mu] / ut fra det du sier (etter dine uttalelser å dømme, skal en dømme etter det du sier) κρίνοντας απ' ό,τι λες [krinǥndas ap Ǥti lεs] / ut fra det faktum at (ettersom, fordi, for så vidt som, all den tid/stund) από το γεγονός ότι [apǥ tǥ jεDžǥnǥs Ǥti] / ut med...! (ned med...!) γιούχα [juχa] # έξω! [εksǥ] / ut med deg! δρόµω! [ðrǥmǥ] : ut med/ned med forræderne! έξω οι προδότες! [εksǥ i prǥðǥtεs] / ut med det! (si det! ut med språket!) λέγε! [lεje] # ξεϕούρνισέ το! [ksεfurnisε tǥ] : ut med språket nå! πες το, λοιπόν! [pεs tǥ lipǥn] / ut over (utover, foruten) εκτός από [εktǥs apǥ] / det er ingenting å legge til ut over det som allerede er sagt δεν υπάρχει τίποτα να λεχθεί εκτός από αυτά που έχουν ήδη λεχθεί [ðεn iparçi tipǥta na lεχϑi εktǥs apǥ afta pu εχun iði lεχϑi] utad adv. (utenpå, i det ytre) εξωτερικά [εksǥtεrika] # (utenpå, på overflaten, overfladisk) επιϕανειακά [εpifaniaka] / utad virket han rolig εξωτερικά ϕαινόταν ήρεµος [εksǥtεrika fεnǥtan irεmǥs] utadvendt adj. (psykol. ekstrovert) εξωστρεϕής [εksǥstrεfis] / han/hun er utadvendt/en utadvendt person είναι εξωστρεϕής [inε εksǥstrεfis] utadvendthet m.f. (psykol. ekstroversjon) εξωστρέϕεια, η [i εksǥstrεfia] utakknemlig adj. αχάριστος [aχaristǥs] # αγνωµοσύνη, η [i aDžnǥmǥsini] # αγνώµωνας [aDžnǥmǥnas] # (misfornøyd, utilfreds) ανευχάριστος [anεfχaristǥs] # (lite misunnelsesverdig) αχάριστος [aχaristǥs] # άχαρος [aχarǥs] / du må ikke tro jeg er utakknemlig µη νοµίσης ότι είµαι αγνώµων [mi nǥmisis Ǥti imε aDžnǥmǥn] : en utakknemlig oppgave (et utakknemlig arbeid) άχαρη/αχάριστη δουλειά [aχari/ aχaristi ðulja] : han fikk den utakknemlige oppgaven å... του ανάθεσαν το άχαρο καθήκον να... [tu anaϑεsan tǥ aχarǥ kaϑikǥn na] / han var utakknemlig overfor/mot sin velgjører δάγκωσε το χέρι που τον έτρεϕε [ðaŋgǥsε tǥ çεri pu tǥn εtrεfε] utakknemlighet f.m. αχαριστία, η [i aχaristia] # αγνωµοσύνη, η [i aDžnǥmǥsini] utakknemligheten hans skar meg i hjertet η αγνωµοσύνηη του µε θανάτωσε [i aDžnǥmǥsini tu mε ϑanatǥsε] / vise utakknemlighet (være utakknemlig) δείχνω αγνωµοσύνη [ðiχnǥ aDžnǥmǥsini] utallig adj. (umålbar, grenseløs, uendelig) ακαταµέτρητος [akatamεtritǥs] # άπειρος [apirǥs] # (uten ende, ubegrenset) άσω(σ)τος [asǥ(s)tǥs] # (talløs) αµέτρητος [amεtritǥs] # αναρίθµητος [anariϑmitǥs] # απειραριθµός [apirariϑmǥs] # αρίϕνητος [arifnitǥs] / med utallige greiner µυριόκλωνος [miriǥklǥnǥs] / med utallige røtter µυριόρριζος [miriǥrizǥs] / utallige ganger αµέτρητες / απειραριθµές/άπειρες ϕορές [amεtritεs/apirariϑmεs/apirεs fǥrεs] / utallige grunner (ørten grunner) άπειροι λόγοι [apiri lǥji] / utallige stearinlys αµέτρητα κεριά [amεtrita kεria]

2 2 utarbeide v. (tenke ut, finne på) βρίσκω [vriskǥ] # (bearbeide) δουλεύω [ðulεvǥ] # (bearbeide, utdype, tenke ut) επεξεργάζοµαι [εpεksεrDžazǥmε] # (forfatte, sette opp) συντάσσω [sindasǥ] # καταρτίζω [katartizǥ] # (utforme, hamre ut) εκπονώ [εkpǥnǥ] / utarbeide en idé/plan ετοιµάζω σχέδιο [εtimazǥ sçεðiǥ] # δουλεύω ένα σχέδιο [ðulεvǥ εna sçεðiǥ] # (hamre ut en plan) εκπονώ ένα σχέδιο [εkpǥnǥ εna sçεðiǥ] / utarbeide detaljene i en plan πεξεργάζοµαι τις λεπτοµέρειες ενός σχεδίου [εpεksεrDžazǥmε tiz lεptǥmεriεs εnǥs sçεðiu] / utarbeide ei liste (lage/sette sammen ei liste) καταρτίζω έναν κατάλογο [katartizǥ εnaŋ gatalǥDžǥ] / utarbeide et dokument συντάσσω ένα έγγραϕο [sindasǥ εna εŋgrafǥ] / vi må utarbeide et internasjonalt lovverk πρέπει να επεξεργαστούµε έναν κώδικα διεθνούς δικαίου [prεpi na εpεksεrDžastumε εnaŋ DžǤðika ðiεϑnuz ðikεu] utarbeidelse m. (utforming, utdyping, utvikling) ανάπτυξη, η [i anaptiksi] # δούλεµα, το [tǥ ðulεma] # (oppsetting, organisering) κατάρτιση, η [i katartisi] # (behandling, bearbeidelse, foredling) επεξεργασία, η [i εpεksεrDžasia] # (planlegging) κατάστρωση, η [i katastrǥsi] / under utarbeidelse (på planleggingsstadiet) στο στάδιο της παραγωγής [stǥ staðiǥ tis paraDžǥjis] : vi har flere nye publikasjoner under utarbeidelse έχοµε πολλές νέες εκδόσεις στο στάδιο της παραγωγής [εχǥmε pǥlεs nεεs εkðǥsis stǥ staðiǥ tis paraDžǥjis] / utarbeidelse av en plan το δούλεµα/η πεξεργασία ενός σχεδίου [tǥ ðulεma/εpεksεrDžasia εnǥs sçεðiu] utarme v. (fornedre, ydmyke) εξαθλιώνω [εksaϑliǥnǥ] utarmet adj. (lutfattig, jammerlig) εξαθλιωµένος [εksaϑliǥmεnǥs] utarming f. (forarming, fattigonde, pauperisme, nød) απορία, η [i apǥria] utarte v. εκραχύνοµαι [εktraçinǥmε] / krangelen deres utartet etter hvert til et bikkjeslagsmål η ϕιλονικία τους εκτραχύνθηκε σε σκυλοκαυγά [i filǥnikia tus εktraçinϑikε sε skilǥkavDža] utbalansering f.m. (kompensering) αντιστάθµιση, η [i andistaϑmisi] utbalanseringsstempel n. (mek.) έµβολο αντιστάθµισης, το [tǥ εmvǥlǥ andistaϑmisis] utbasunere v. (rope ut, om rykte/sladder: spre) διαλαλώ [ðialalǥ] # διασαλπίζω [ðiasalpizǥ] # διατυµπανίζω [ðiatimbanizǥ] utbasunering f.m. (utroping, forkynning) διαλάληµα, το [tǥ ðialalima] # διατυµπανηση, η [i ðiatimbanisi] utbedre v. (reparere) επισκευάζω [εpiskεvazǥ] utbedring f.m. (istandsetting, reparasjon) επιδιόρθωση, η [i εpiðiǥrϑǥsi] # (oppussing, utbedring) επισκευή, η [i εpiskεvi] / veien er under utbedring ο δρόµος είναι υπό επιδιόρθωση, η [Ǥ ðrǥmǥs inε ipǥ εpiðiǥrϑǥsi] utbeine v. (ta bein ut av) ξεκοκαλίζω [ksεkǥkalizǥ] / utbeine kjøtt/en fisk/en kylling ξεκοκαλίζω κρέας/ένα ψάρι/ένα κοτάπουλο [ksεkǥkalizǥ krεas/εna psari/εna kǥtǥpǥlǥ] utbetale v. πληρώνω [plirǥnǥ] # εξοϕλώ [εksǥflǥ] # (betale el. nedbetale (all) gjeld) ξεχρεώνω [ksεχrεǥnǥ] / (om dividende/fortjeneste:) ikke utbetalt (ikke utdelt) αδιανέµητος [aðianεmitǥs] utblåsing f. (utpust, utpusting, utånding) απόπνοια, η [i apǥpnia] utblåsingsventil m. (naut. utgangsventil) βαλβίδα εξαγωγής, η [i valviða εksaDžǥjis]

3 3 utbombet adj. βοµβόπληκτος [vǥmvǥpliktǥs] / et utbombet område i en by (en ruinhaug) βοµβόπληκτη περιοχή σε πόλη [vǥmvǥplikti pεriǥçi sε pǥli] utbre v. (gjøre alminnelig kjent, ta i bruk på brei basis) γενικεύω [jεnikεvǥ] # (spre, kaste fram, gjøre kjent, propagere, drive propaganda for) διαδίδω [ðiaðiðǥ] / utbre bruken av en oppfinnelse γενικεύω τη κρήση µιας εϕεύρεση [jεnikεvǥ ti Χrisi mjas εfεvrεsi] utbredelse m. διάδοση, η [i ðjaðǥsi] # (spredning) διασπορά, η [i ðiaspǥra] # (utbretting, spredning, utvidelse) άπλωµα, το [tǥ aplǥma] # εξάπλωση, η [i εksaplǥsi] # (utstrekning, omfang) έκταση, η [i εktasi] / alminnelig utbredelse (spredning, generalisering) γενίκευση, η [i jεnikεfsi] # (overvekt, dominans) επικράτηση, η [i εpikratisi] : den alminnelige utbredelse av bestikkelser blant statsansatte η γενίκευση της διαϕθοράς στους δηµόσιους υπάλληλους [i jεnikεfsi tis ðiafϑǥras stus ðimǥsius ipalilus] / utbredelse av nye idéer η διάδοση των νέων ιδεών [i ðjaðǥsi tǥn nεǥn iðεǥn] : utbredelsen/dominansen av slike idéer η επικράτηση τέτοιων ιδέων [i εpikratisi tεtiǥn iðεǥn] utbredt adj. (allmenn, generell) γενικός [jεnikǥs] # (utstrakt, atspredt) απλωτός [aplǥtǥs] # διάχυτος [ðjaçitǥs] # (hyppig, vanlig) δια(δε)δοµένος [ðia(ðε)ðǥmεnǥs] / det er en utbredt praksis (det er vanlig praksis) είναι δια(δε)δοµένη συνήθεια [inε ðia(ðε)ðǥmεni siniϑia] / en svært utbredt sykdom πολύ δια(δε)δοµένη αρρώστεια [pǥli ðia(ðε)ðǥmεni arǥstia] / et utbredt hat γενική αντιπάθεια [jεniki andipaϑia] utbretting f.m. (strekking, utbredelse, utvidelse) άπλωµα, το [tǥ aplǥma] utbringe en skål πίνω στην υγειά [pinǥ stin ijia] / det å utbringe en skål η έγερση πρόποσης [i εjεrsi prǥpǥsis] utbrodere v. (pynte på, garnere, sprite opp) γαρνίρω [DžarnirǤ] # διανθίζω [ðianϑizǥ] # (utfylle) απλώνω µια ιστορία [aplǥnǥ mia istǥria] # (tvære ut, forlenge) παρατραβώ [paratravǥ] / utbrodere ei forklaring/ei historie παρατραβώ µια εξήληση/ιστορία [paratravǥ mja εksilisi/istǥria] : utbrodere ei historie med fantastiske detaljer γαρνίρω/διανθίζω µια ιστορία µε ϕανταστικές λεπτοµέριες [DžarnirǤ/ðianϑizǤ mja istǥria mε fandastikεz lεptǥmεriεs] : han er uovertruffen når det gjelder å utbrodere ei historie είναι αµίµητος στο να γαρνίρει µια ιστορία [inε amimitǥs stǥ na Džarniri mja istǥria] utbrodering f.m. (forskjønnelse) γαρνιτούρα, η [i Džarnitura] / fortell meg historia uten utbrodering (dvs. akkurat slik den var) πες µου την ιστορία χωρίς γαρνιτούρες [pεz mu tin istǥria ΧǤriz Džarniturεs] utbrudd n. ξέσπασµα, το [tǥ ksεspazma] # (eksplosjon, anfall) έκρηξη, η [i εkriksi] # (tegn, symptom, tilsynekomst, utslag) εκδήλωση, η [i εkðilǥsi] # εµϕάνηση, η [i εmfanisi] # (begynnelse, åpning, start) έναρξη, η [i εnarksi] / epidemiens utbrudd η ορµητική εκδήλωση της επιδηµίας [i Ǥrmitiki εkðilǥsi tis εpiðimias] / et utbrudd av begeistring/entusiasme µια έκρηξη ενθουσιασµού [mja εkriksi εnϑusiazmu] ένα ξέσπασµα ενθουσιασµού [εna ksεspazma εnϑusiazmu] / et utbrudd av (ustyrlig) sinne (et raserutbrudd) µια έκρηξη (ασυγκράτητης) οργής [mja εkriksi (asiŋgratitis) Ǥrjis] # ένα ξέσπασµα οργής [εna ksεspazma Ǥrjis] / få utbrudd av (bli plutselig full av/dekt med) γεµίζω ξαϕνικά [jεmizǥ ksafnika] : han fikk et utbrudd av rød prikker i ansiktet το πρόσωπό του γέµισε ξαϕνικά κοκκινίλες

4 4 [tǥ prǥsǥpǥ tu jεmisε ksafnika kǥkinilεs] / utbrudd av en epidemi η εκδήλωση µιας επιδηµίας [i εkðilǥsi mjas εpiðimias] # utbruddet av epidemien η εµϕάνηση της επιδηµίας [i εmfanisi tis εpiðimias] utbryte v. (rope ut, skrike ut, skrike opp) ανακράζω [anakrazǥ] # αναϕωνώ [anafǥnǥ] (briste, eksplodere) εκρήνυµαι* [εkrinimε] / utbryte i begeistring (begeistret utbryte) αναϕωνώ ευχαριστηµένος [anafǥnǥ εfχaristimεnǥs] utbrytergruppe f.m. (fraksjon) αποσχισθείσα* οµάδα, η [i apǥsçisϑisa Ǥmaða] # οµάδα αποσχισθέντων, η [i Ǥmaða apǥsçisϑεndǥn] utbuling f.m. (oppblåsing, hevelse, økning) εξόγκωση, η [i εksǥŋgǥsi] # (på vegg) κοιλιά, η [i kilja] utbygging f.m. (utvikling, videreføring, utparsellering til byggetomter) αξιοποίηση, η [i aksiǥpiisi] / området er modent for utbygging (byggemodent) η περιοχή είναι ώριµη για αξιοποίηση [i pεriǥçi inε Ǥrimi ja aksiǥpiisi] utbyggingsplan m. σχέδιο αξιοποίησης, το [tǥ sçεðiǥ aksiǥpiisis] / utbyggingsplaner (utbyggingsprosjekter) σχέδια αξιοποίησης [sçεðia aksiǥpiisis] utbyggingsprogram n. (utviklingsprogram) πρόγραµµα αξιοποίησης, το [tǥ prǥDžrama aksiǥpiisis utbyggingsprosjekt n. (utbyggingsplan, utviklingsprosjekt, -plan) σχέδιο αξιοποίησης, το [tǥ sçεðiǥ aksiǥpiisis] utbyttbar adj. (utskiftbar, som kan byttes) ανταλλάξιµoς [andalaksimǥs] utbytte n. (økon.)(avkastning, fortjeneste, profitt) κέρδος, το [tǥ kεrðǥs] # απόδοση, η [i apǥðǥsi] # (avkastning, effekt, resultat) αποτέλεσµα, το [tǥ apǥtεlεzma] # (dagl.: avkastning, andel av (ulovlig) utbytte eller gevinst) διάϕορο, το [tǥ ðjafǥrǥ] # (fangst, resultat) είσπραξη, η [i ispraksi] # (fisk) ψαριά, η [i psaria] / dagens utbytte ble godt (vi har gjort en god fangst i dag) κάναµε καλή είσπραξη σήµερα [kanamε kali ispraksi simεra] / få godt utbytte av en investering έχω καλό κέρδος από µια επένδυση [εχǥ kalǥ kεrðǥs apǥ mja εpεnðisi] / ha (stort) utbytte av (dra nytte av, dra fordel av) εκµεταλλεύοµαι [εkmεtalεvǥmε] # (få noe ut av, ha glede av, tjene på) µπαλώνοµαι [balǥnǥmε] : du fikk noe ut av det du også κάτι µπαλώθηκες κι εσύ [kati balǥϑikεs ki εsi] : jeg hadde lite utbytte av det ελάχιστο κέρδος µου απόϕερε αυτό [εlaçistǥ kεrðǥz mu apǥfεrε aftǥ] : jeg hadde stort utbytte av London-oppholdet/ sykehusoppholdet mitt εκµεταλλεύτηκα την παραµονή µου στο Λονδίνο/στο νοσοκοµείο [εkmεtalεftika tim baramǥni mu stǥ lǥnðinǥ/stǥ nǥsǥkǥmiǥ] / (økon.) loven om minkende/avtagende utbytte ο νόµος της µειούµενης/ϕθίνουσας απόδοσης [Ǥ nǥmǥs tiz mjumεnis/fϑinusas apǥðǥsis] / marginalt utbytte οριακή απόδοση [Ǥriaki apǥðǥsi] / nominelt utbytte (avkastning uttrykt i pengeverdien til enhver tid) ονοµαστική απόδοση [ǤnǤmastiki apǥðǥsi] / potensielt utbytte (mulig/sannsynlig framtidig avkastning) προσδοκώµενη απόδοση [prǥzðǥkǥmεni apǥðǥsi] / skatt på utbytte ϕόρος επί των κερδών, ο [Ǥ fǥrǥs εpi tǥŋ gεrðǥn] / utdeling/utbetaling/ fordeling av utbytte η διάθεση/διανοµή των κερδών [i ðjaϑεsi tǥŋ gεrðǥn] utbytte v. (utnytte grovt, jur. være i besittelse av) νέµοµαι [nεmǥmε] utbytteanvisning m. (utbyttekupong, aksjekupong) ένταλµα πληρωµής µερίσµατος, το [tǥ εndalma plirǥmiz mεrizmatǥs]

5 5 utbytting f.m. (utnyttelse) καπηλεία, η [i kapilia] utbytterik adj. (nyttig, givende, fruktbar, lønnsom) αποδοτικός [apǥðǥtikǥs] utbæring f.m (særlig om utbæring av et lik som skal begraves) εκϕορά, η [i εkfǥra] / være til stede ved utbæring av kista παρακολουθώ εκϕορά σορού [parakǥluϑǥ εkfǥra sǥru] utdanne v. (skolere, indoktrinere) διαπαιδαγωγώ [ðiapεðaDžǥDžǥ] # (undervise, instruere) εκπαιδεύω [εkpεðεvǥ] # καταρτίζω [katartizǥ] # µορϕώνω [mǥrfǥnǥ] / denne institusjonen utdanner sykepleiere/ingeniører αυτό το ίδρυµα καταρτίζει νοσοκόµες/µηχανικούς [aftǥ tǥ iðrima katartizi nǥsǥkǥmεs/miχanikus] / fullt utdannet (kvalifisert, autorisert) διπλωµατούχος [ðiplǥmatuχǥs] : en fullt utdannet lærer διπλωµατούχος δάσκαλος [ðiplǥmatuχǥz ðaskalǥs] / han var utdannet i England (han fikk sin utdannelse i England) εκπαιδεύτηκε στην Αγγλία [εkpεðεftikε stin aŋglia] / utdanne nye sjåfører εκπαιδεύω νέους οδηγούς [εkpεðεvǥ nεus ǤðiDžus] / utdanne seg (bli dannet, studere) µορϕώνοµαι [mǥrfǥnǥmε] utdannelse m. (studium) εκπαίδευση, η [i εkpεðεfsi] # (forberedelse) κατάρτιση, η [i katartisi] # (oppdragelse, dannelse, kultur) αγωγή, η [i aDžǥji] # παιδεία, η [i pεðia] # (skolegang) µόρϕωση, η [i mǥrfǥsi] / en mann med god utdannelse/med store kunnskaper (en lærd mann) άνθρωπος µε µεγάλη µόρϕωση [anϑrǥpǥz mε mεDžali mǥrfǥsi] / helt uten utdannelse (uten noen som helst utdannelse) άµοιρος παιδείας [amirǥs pεðias] / høyere utdannelse (en bred utdannelse, boklig lærdom) ευρυµάθεια, η [i εvrimaϑia] / jeg vil at barna mine skal få en god utdannelse θέλω να µορϕώνω τα παιδιά µου [ϑεlǥ na mǥrfǥnǥ ta pεðja mu] / koste utdannelse på σπουδάζω [spuðazǥ] / utdannelsen til barna hennes η αγωγή των παιδιών της [i aDžǥji tǥm pεðjǥn dis] / utdannelsen hans er mangelfull η µόρωσή του είναι ατελής [i mǥrfǥsi tu inε atεlis] utdanning f.m. (utdannelse, studium) εκπαίδευση, η [i εkpεðεfsi] # µόρϕωση, η [i mǥrfǥsi] # (opplæring) εκµάθηση, η [i εkmaϑisi] # (dannelse, kultur) παιδεία, η [i pεðia] / gratis utdanning (fri skolegang) δώρεαν εκπαίδευση [ðǥrεan εkpεðεfsi] / han er overlegen/står sterkest med hensyn til/når det gjelder utdanning είναι ανώτερος κατά τη µόρϕωση [inε anǥtεrǥs kata ti mǥrfǥsi] / høgere/høyere utdanning ανώτερη εκπαίδευση [anǥtεri εkpεðεfsi] / utdanning på mellomtrinnet (ungdomsskole/ videregående) µέση εκπαίδευση [mεsi εkpεðεfsi] / (være) under utdanning (βρίσκοµαι) υπό κατασκευή [(vriskǥmε) ipǥ kataskεvi] : en lærer under utdanning (en som holder på å utdanne seg til lærer) ένας δάσκαλος υπό κατασκευή [εnaz ðaskalǥs ipǥ kataskεvi] utdannningsformål n. (utdanningsøyemed) εκπαιδευτικοί σκοποί, οι [i εkpεðεftiki skǥpi] / det blir brukt til utdanningsformål /i utdanningsøyemed χρησιµοποιείται για εκπαιδευτικούς σκοπούς [ΧrisimǤpiitε ja εkpεðεftikus skǥpus] utdanningsinstitusjon m. (skole, høgskole) εκπαιδευτήριο, το [tǥ εkpεðεftiriǥ] εκπαιδευτικό ιδρύµα, το [tǥ εkpεðεftikǥ iðrima] / høyere utdanningsinstitusjoner (høyskoler, universiteter) τα ΑΕΙ (Ανότερα Εκπαιδευτικά Ιδρύµατα) [ta a ε i/anǥtεra εkpεðεftika iðrimata] utdanningsmuligheter m.pl. µορϕωτικές ευκαιρίες, οι [i mǥrfǥtikεs εfkεriεs] utdanningspersonell n. (lærere) εκπαιδευτικοί λειτοπυργοί, οι [i εkpεðεftiki liturji]

6 6 utdanningssteder n.pl. (høyskolesentra) πανεπιστηµιακά κέντρα, τα [ta panεpistimiaka kεndra] utdanningssystem n. (undervisningssystem) εκπαίδευση, η [i εkpεðεfsi] / (pl.) εκπαιδευτικά συστήµατα, τα [ta εkpεðεftika sistimata] utdatert adj. (middelaldersk, antikvert, gammeldags) µεσαιωνικός [mεsεǥnikǥs] utdebattere v. εξαντλώ [εksandlǥ] # (tvære ut) συζητώ µέχρις εξαντλήσεως [sizitǥ mεχris εksandlisεǥs] / utdebattere et tema εξαντλώ ένα θέµα [εksandlǥ εna ϑεma] # (utdype et tema til det kjedsommelige) συζητώ θέµα µέχρις εξαντλήσεως [sizitǥ ϑεma mεχris εksandlisεǥs] utdeler m. (fordeler) µοιραστής, ο [Ǥ mirastis] utdeling f.m. απονοµή, η [i apǥnǥmi] # µοίασµα, το [tǥ mirazma] # (distribusjon) διανοµή, η [i ðianǥmi] # (utbetaling, foρrdeling) διάθεση, η [i ðjaϑεsi] / prisutdeling (premieutdeling) απονοµή των βραβείων [apǥnǥmi tǥn vraviǥn] / utdeling av ammunisjon til soldatene η διανοµή πυροµαχικών στους στρατιώτες [i ðianǥmi pirǥmaçikǥn stus stratjǥtεs] / utdeling/fordeling av utbytte η διάθεση των κερδών, η [i ðjaϑεsi tǥŋ gεrdǥn] utdelings- (distributiv, distribusjons-, fordelings-) επιµεριστικός [εpimεristikǥs] utdrag n. (løsrevet stykke) σπαράγµα το [tǥ sparaDžma] # (utdrag av ei bok, lesestykke, fragment) απόσπασµα, το [tǥ apǥspazma] # απόκοµµα, το [tǥ apǥkǥma] / et utdrag av forhandlingsrapporten/-protokollen απόσπασµα των πρακτικών [apǥspazma tǥm braktikǥn] / utdrag av ei bok αποσπάσµατα από ένα βιβλίο [apǥspazmata apǥ εna vivliǥ] : utdrag av Byrons verker εκλογή από το έργο του Μπάϋρον [εklǥji apǥ tǥ εrDžǥ tu bairǥn] utdunsting f.m. (dunst, fordamping) ατµός, ο [Ǥ atmǥs] utdype v. (presisere) εξειδικεύω [εksiðikεvǥ] # (diskutere, drøfte) συζητώ [sizitǥ] # (gå nærmere inn i/på) απλώνοµαι σε [aplǥnǥmε sε] # (bearbeide, videreutvikle) επεξεργάζοµαι [εpεksεrDžazǥmε] / du må utdype det du sa πρέπει να εξειδικεύσεις αυτό που είπες [prεpi na εksiðikεfsis aftǥ pu ipεs] / ikke utdyp dette emnet noe nærmere! µην απλώνεσαι σ' αυτό το θέµα! [min aplǥnεsε saftǥ tǥ ϑεma] / den idéen til Sokrates ble utdypet/videreutviklet av Platon την ιδέα αυτή του Σωκράτη την επεξεργάστηκε ο Πλάτωνας [tin iðεa afti tu sǥkrati tin εpεksεrDžastikε Ǥ platǥnas] / utdype et tema til det kjedsommelige (utdebattere et tema) συζητώ θέµα µέχρις εξαντλήσεως [sizitǥ ϑεma mεχris εksandlisεǥs] utdyping f.m. (presisering) διεύρυνση, η [i ðjεvrinsi] # (utforming, utarbeidelse, utvikling) ανάπτυξη, η [i anaptiksi] # (det å bli/gjøre noe dypere) βάθυνση, η [i vaϑinsi] utdøende adj. (døende, døden nær) ετοιµοθάνατος [εtimǥϑanatǥs] / en utdøende sivilisasjon ετοιµοθάνατος πολιτισµός [εtimǥϑanatǥs pǥlitizmǥs] ute adv. έξω [εksǥ] # (utenfor) απέξω [apεksǥ] # απόξω [apǥksǥ] # (på frifot) ελεύθερος [εlεfϑεrǥs] / både inne og ute (innvendig og utvendig) εντός και εκτός [εndǥs kε εktǥs] / han/hun er ute for øyeblikket δέν είναι εδώ τώρα [ðεn inε εðǥ tǥra] / ute av (utenfor) εκτός [εktǥs] : han er ute (av kontoret) εόναι εκτός (γραϕεόου) [inε εktǥz Džrafiu] / ute av ledd (forstuet) εξαρθρωµένος [εksarϑrǥmεnǥs]

7 7 / ute av seg (vill, sanseløs) αλλόϕρων [alǥfrǥn] # αλλόϕρον* [alǥfrǥn] # (fra seg (av sorg, fortvilelse, etc.)) εκτός εαυτού [εktǥs εaftu] # εκτός από µένα [εktǥs apǥ mεna] # έξαλλος [εksalǥs] # έξω ϕρένων (από) [εksǥ frεnǥn (apǥ)] : han var ute av seg/fra seg av glede/sinne ήταν εκτός εαυτού από χαρά/θυµό [itan εktǥs εaftu apǥ Χara/ϑimǤ] : ute av seg av sorg αλλόϕρων από θλίψη [alǥfrǥn apǥ ϑlipsi] / ute av stand til (uskikket til) ανίκανος [anikanǥs] : ute av stand til å fortelle sannheten µη µπορώντας να πει την αλήθεια [mi bǥrǥndaz na pi tin aliϑia] : han er ute av stand til å opptre svikaktig (han er ikke den som bedrar noen) είναι ανίκανος να διαπράξει απάτη [inε anikanǥz na ðiapraksi apati] : han er helt ute av stand til å είναι εντελώς ανίκανος να.. [inε εndεlǥs anikanǥz na] / ute av syne, ute av sinn µατάκια που δεν βλέπονται, γρήγορα λησµονιούνται [matakia pu ðεn vlεpǥndε DžriDžǤra lizmǥnjundε] / ute av trening (utrent, uøvd) απροπόνητος [aprǥpǥnitǥs] ute- (ute i det fri, i friluft, i det grønne) υπαίθριος [ipεϑriǥs] # (ytter-, ytre) έξω [εksǥ] / adv. υπαιθρίως [ipεϑriǥs] # στο ύπαιθρο [stǥ ipεϑrǥ] # σε ανολικτό χώρο [stǥ aniktǥ ΧǤrǤ] utebli v. (jur.: unnlate å møte til varetektsfengsling) εξαϕανίζοµαι [εksafanizǥmε] uteblivelse m. (jur.) ερηµοδικία, η [i εrimǥðikia] / uteblivelse av et vitne λιποµαρτύρια, η [i lipǥmartiria] uteblivelsesdom m. ερήµην απόϕαση, η [i εrimin apǥfasi] utelate v. (unnlate, gå glipp av) παραλείπω [paralipǥ] # (stryke, stryke ut, krysse ut, slette, utslette, utradere, viske ut) απαλείϕω [apalifǥ] # (utelukke, overse) εξαιρώ* [εksεrǥ] (kutte ut, ta bort, stryke, slette) κόβω [kǥvǥ] # (glemme, ikke ta med) λησµονώ [lizmǥnǥ] # ξεχνώ [ksεχnǥ] / han utelot meg fra testamentet sitt (han tok meg ikke med i testamentet sitt) µε λησµόνησε/ξέχασε στη διαθήκη του [mε lizmǥnisε/ksεχasε sti ðiaϑiki tu] / ingen vil bli utelatt θα εξαιρεθεί κανένας [ϑa εksεrεϑi kanεnas] / jeg utelot alle vulgære uttrykk έκοψα όλες τις χυδαίες εκϕράσεις [εkǥpsa Ǥlεs tis çiðεεs εkfrasis] / utelate det relatvie pronomen/den bestemte artikkel παραλείπω την αναϕορική αντωνυµία/το οριστικό άρθρο [paralipǥ tin anafǥrika andǥnimia/tǥ ǤristikǤ arϑrǥ] / utelate en viktig detalj/navnet til noen παραλείπω µια σηµαντική λεπτοµέρεια/το όνοµα κάποιου [paralipǥ mja simandiki lεptǥmεria/tǥ ǤnǤma kapiu] utelatelse m. (fjerning, stryking) απάλειψη, η [i apalipsi] # (ekskludering, stryking, utkryssing) διαγραϕή, η [i ðiaDžrafi] # (ellipse, mangel, skort, i gramm.: utelatelse av et ord eller ledd) έλλειψη, η [i εlipsi] utelatt adj. (unevnt) αµνηµόνευτος [amnimǥnεftǥs] uteligger m. (omstreifer) αλήτης, ο [Ǥ alitis] # πλάνης, ο [Ǥ planis] utelukke v. (utestenge, unngå) αποκλείω [apǥkliǥ] # εξοβελίζω [εksǥvεlizǥ] # (utelukke fra deltagelse, nekte adgang) εκδιώκω [εkðjǥkǥ] # (bannlyse, forby, sette stengsel for) απαγορεύω [apaDžǥrεvǥ] # (vise bort, sende bort, fjerne) αποµακρύνω [apǥmakrinǥ] # αποµακραίνω [apǥmakrεnǥ] # (diskvalifisere, invalidisere, gjøre inhabil, sette ut av drift) αχρηστεύω [aχristεvǥ] # (stenge ute, stenge av, avskjerme, sperre, hemme, hindre) εµποδίζω [εmbǥðizǥ] / den muligheten kan ikke utelukkes (en kan ikke se

8 8 bort ifra en slik mulighet) δεν µπορεί ν' αποκλείστει ένα τέτοιο ενδεχόµενο [ðεm bǥri napǥklisti εna tεtiǥ εnðεχǥmεnǥ] / for å utelukke/unngå alle misforståelser για ν' αποκλείσουµε κάθε παρανόηση [ja napǥklisumε kaϑε paranǥisi] / han er utelukket fra klubben τον έχουν εκδιώξει από τη λέσχη [tǥn εχun εkðjǥksi apǥ ti lεsçi] / utelukke noen fra en stilling (ekskludere noen fra en stilling) αποκλείω κάποιον από µια θέση [apǥkliǥ kapiǥn apǥ mja ϑεsi] utelukkelse m. (diskvalifikasjon, eksklusjon, eliminasjon) αποκλεισµός, ο [Ǥ apǥklizmǥs] # εξοβελισµός, ο [Ǥ εksǥvεlizmǥs] / med utelukkelse av (alt annet/alle andre) (uten tanke for (annet/andre enn)) κατ' αποκλειστικότητα [kat apǥklistikǥtita] utelukkende adv. (bare, kun) αποκλειστικά [apǥklistika] # µόνο [mǥnǥ] # όλως [ǤlǤs] # (spesielt, særlig) ειδικά [iðika] utelukket adv. (umulig) αδύνατον [aðinatǥn] / det er helt utelukket είναι εντελώς αδύνατο [inε εndεlǥs aðinatǥ] # utelukket! adj. (ikke tale om! det kommer ikke på tale) αποκλείεται! [apǥkliεtε] utemmet adj. (utemt, utemma) αδάµαστος [aðamastǥs] # (uregjerlig, rebelsk, opprørsk, umedgjørlig, ustyrlig) ανυπότακτος [anipǥtaktǥs] # ανυπόταχτος [anipǥtaχtǥs] # ατίθασος [atiϑasǥs] # (om hest: ikke innkjørt/innridd, barn: ikke oppdradd) άστρωτος [astrǥtǥs] # (ubehersket, utøylet, tøylesløs, løssloppen) αχαλίνωτος [aχalinǥtǥs] / en utemmet hest αδάµαστο/άστρωτο άλογο [aðamastǥ/astrǥtǥ alǥDžǥ] / et utemmet sinn αδάµαστο πνεύµα [aðamastǥ pnevma] uten prep. χωρίς [ΧǤris] # (blottet for) δίχως [ðiχǥs] # (eldre ord i noen uttrykk) άνευ* (+gen.) [anεv] # (fri for, befridd for) απαλλαγµένος από [apalaDžmεnǥs apǥ] / den/ det er ikke uten en viss eleganse/sjarm δεν είναι χωρίς κάποιο θελγήτριο [ðεn inε ΧǤris kapiǥ ϑεljitriǥ] / helt uten (uten noe(n) som helst, blottet for) άµοιρος [amirǥs] : helt uten utdannelse άµοιρος παιδείας [amirǥs pεðias] / uten andre/ekstra omkostninger (kostnadsfri, gebyrfri) χωρίς άλλη/πρόσθετη επιβάρυνση [ΧǤris ali/prǥsϑεti εpivarinsi] / uten anstrengelse (uten hardt arbeid/slit, ikke plaget, ikke belemret) ατυράννητος [atiranistǥs] # ατυράννιστος [atiranistǥs] # ατυράγνιστος [atiraDžnistǥs] / uten arbeid (ikke ansatt) ατακτοποίητος [ataktǥpiitǥs] : han har tatt eksamen, men han er fortsatt uten arbeid πήρε το δίπλωµά του αλλά είναι ακώµα ατακτοποίητος [pirε tǥ ðiplǥma tu ala inε akǥma ataktǥpiitǥs] / uten at δίχως να [ðiχǥz na] / uten avbrekk (uten at noe klikket, uten uhell) απρόσκοπτα [aprǥskǥpta] / uten bekymring/ethvert ansvar απαλλαγµένος από έγνοιες/κάθε ευθύνη [apalaDžmεnǥs apǥ eDžniεs/kaϑε εfϑini] / uten betydning (uvesentlig, likegyldig) αύλος [avlǥs] / (jur.) uten eier (el. innehaver) ανενεργός [anεnεrDžǥs] / uten ende (endeløs, ubegrenset) άσω(σ)τος [asǥ(s)tǥs] / (om skip:) uten eskorte ασυνόδευτος [asinǥðεftǥs] / uten et uhell (uten at noe klikket) απρόσκοπτα [aprǥskǥpta] / uten forbehold (ubetinget, betingelsesløst) άνευ όρων* [anεv ǤrǤn] χωρίς όρους [ΧǤris Ǥrus] / uten forvarsel (plutselig) απροειδοποίητα [aprǥiðǥpiita] : de angrep uten forvarsel επιτέθηκαν απροειδοποίητα [εpitεϑikan aprǥiðǥpiita] / uten følge (uten

9 9 ledsager, om bagasje: etterlatt/forlatt/eierløs) ασυνόδευτος [asinǥðεftǥs] / uten (god) grunn άνευ λόγου [anεv lǥDžu] # (uten noen begrunnelse, uten videre) στα καλά καθούµενα [sta kala kaϑumεna] : han fratrådte/gikk av uten noen begrunnelse παραιτήθηκε στα καλά καθούµενα [parεtiϑikε sta kala kaϑumεna] / uten hode (fig. uten leder el. overhode) ακέϕαλος [akεfalǥs] / uten håp δίχως ελπίδα [ðiχǥs εlpiða] / uten innhold (uten mening, uten substans) άνευ περιεχοµένου [anεv pεriεχǥmεnu] / uten like ασύγκριτος [asiŋgritǥs] # (om person: uovertruffen, uforlignelig) απέραστος [apεrastǥs] # απέρ(ν)αγος [apεr(n)aDžǥs] / uten luft adj. (som mangler luft) στερούµενος αέρα [stεrumεnǥs aεra] # ανάερος [anaεrǥs] / uten hjelp (helt alene, på egen hånd) αβοήθητος [avǥiϑitǥs] / uten kamp (uten sverdslag) αµαχητί* [amaçiti] / uten mål og med (ørkesløst) ασκόπως [askǥpǥs] # άσκοπα [askǥpa] # χωρίς έλεγχω της πορείας [ΧǤris εlεŋχǥ tis pǥrias] : rusle omkring uten mål og med γυρίζω εδώ και κει άσκοπα [jirizǥ εðǥ kε ki askǥpa] / uten mål og mening (på lykke og fromme) εκών άκων* [εkǥn-akǥn] # uten omsvøp (rett fram, direkte) παστρικά [pastrika] / uten opphør (ustanselig, ustoppelig, kontinuerlig, konstant, ubrutt, sammenhengende) αδιάκοπος [adjakǥpǥs] # ακατάπαυστος [akatapafstǥs] # ασταµάτητα [astamatita] / (jus) uten opsjons- rett (uten forkjøpsrett) άνευ µετατροπής [anεv mεtatrǥpis] / uten ornament (enkel, naturlig) απέριττος [apεritǥs] / uten penger δίχως χρήµατα [ðiχǥs Χrimata] : det er svært lite du kan gjøre uten penger ελάχιστα µπορείς να κάνεις δίχως χρήµατα [εlaçista bǥriz na kaniz ðiχǥs Χrimata] / uten plett og lyte (uklanderlig, feilfri) άψογος [apsǥDžǥs] # άµεµπτος [amamptǥs] / uten presedens (som ikke har hendt før,hittil ukjent/usett, uovertruffen) αποθεωτικός [apǥϑεǥtikǥs] / uten prest (uten begravelsesrituale, uutsunget) άψαλτος [apsaltǥs] : han ble gravlagt uten prest τον θάψανε άψαλτο [tǥn ϑapsanε apsaltǥ] / uten ryggrad (uten tæl, tiltaksløs) άβουλος [avulǥs] # (uten tæl, tiltaksløs, forsagt, engstelig) άψυχος [apsiχǥs] # αψύχωτος [apsiχǥtǥs] / uten sammenligning (ubestridelig, uomtvistelig, uten tvil, absolutt) ασυζήτητι* [asizititi] : han er uten sammenligning den beste spilleren vi har είναι ασυζήτητι ο καλύτερος παίχτης που έχοµε [inε asizititi Ǥ kalitεrǥs pεχtis pu εχǥmε] / uten selskap (uten ledsager) ασυντρόϕευτος [asindrǥfεftǥs] # ασυντρόϕιστος [asindrǥfistǥs] / uten sidestykke (uten presedens, uovertruffen) ανεπανάληπτος [anepanaliptǥs] # άνευ προηγουµένου [anεf prǥiDžumεnu] # απαράµιλλος [aparamilǥs] # ασύγκριτος [asiŋgritǥs] # άϕθαστος [afϑastǥs] / uten skrupler (uten samvittighetsnag) ανενδοίαστως [anεnðiastǥs] # ανενδοίαστα [anεnðiasta] / uten stans (uavbrutt, hele tiden) αδιακόπως [aðiakǥpǥs] # αδιάκοπα [aðjakǥpa] # ακατάπαυστα [akatapafsta] # ασταµάτητα [astamatita] # (uten pause, uten opphold) χωρίς ανάσα [ΧǤris anasa] : han jobbet uten stans hele helgen ουλεύε ακατάπαυστα όλο το σαβατοκύριακο [ðulεvε akatapafsta ǤlǤ tǥ savatǥkiriakǥ] / uten substans (uten innhold, uten mening) άνευ περιεχοµένου [anεv periεχǥmenu] / uten sverdslag (uten kamp) αµαχητί* [amaçiti] / uten så mye som δίχως καν [ðiχǥs kan] # ούτε καν [utε kan] # χωρίς καν [ΧǤris kan] : han dyttet meg uten å komme med (så mye som) et ord til unnskyldning µ' έσπρωξε χωρίς καν µια λέξη συγγνώµης

10 10 [mεsprǥksε ΧǤris kan ja lεksi si(ŋ)Džnǥmis] : han gikk uten så mye som å si god natt έϕυγε δίχως καν να πει καληνύχτα [εfijε ðiχǥs kan na ði kaliniχta] / uten tidsbegrensning απρόθεσµος [aprǥϑεzmǥs] / uten tvil (uten å nøle, utvilsomt) αναµϕισβήτητα [anamfizvitita] # (ubestridelig, uomtvistelig, uten sammenligning, absolutt) ασυζήτητι* [asizititi] # (helt sikkert, garantert, uansett) δίχως άλλο [ðiχǥs alǥ] : han er uten tvil den beste spilleren vi har είναι ασυζήτητι ο καλύτερος παίχτης που έχοµε [inε asizititi Ǥ kalitεrǥs pεχtis pu εχǥmε] / uten tæl (uten ryggrad, tiltaksløs, forsagt, engstelig) άψυχος [apsiχǥs] # ψύχωτος [apsiχǥtǥs] / uten uhell (uten at noe klikket, uten avbrekk) απρόσκοπτα [aprǥskǥpta] / uten unntak ανεξαιρέτως [anεksεrεtǥs] / uten venner δίχως ϕίλους [ðiχǥs filus] / uten videre (uten flere omstendigheter) παρευθύς [parεfϑis] # µάνι µάνι [mani-mani] # χωρίς άλλα λόγια [ΧǤris ala lǥjia] # (uten noen begrunnelse, uten grunn, uprovosert, på impuls) στα καλά καθούµενα [sta kala kaϑumεna] / uten virkning (forgjeves, til ingen nytte) χωρίς αποτέλεσµα [ΧǤris apǥtεlεzma] / uten å δίχως να [ðiχǥz na] / uten å klage αβόγκητος [avǥŋgitǥs] / uten å nøle (bestemt, resolutt) αναµϕισβήτητα [anamfizvitita] # (øyeblikkelig, uten videre) χωρίς δισταγµό [ΧǤriz ðistaDžmǥ] / uten å vite om det (uforvarende, av vanvare) άθελα [aϑεla] utenat adv. από στήθους [apǥ stiϑus] # απ' έξω/απέξω [apεksǥ] / kunne noe utenat ξέρω κάτι απέξω [ksεrǥ kati apεksǥ] # (kunne noe ut og inn/forlengs og baklangs, på fingrene) ξέρω κάτι απέξω κι ανακατωτά [ksεrǥ kati apεksǥ ki anakatǥta] / lære utenat αποστηθίζω [apǥstiϑizǥ] : hun hadde lært talen sin helt utenat είχε αποστηθίσει τέλεια την οµιλία της [içε apǥstiϑisi tεlia tin Ǥmilia tis] utenatlæring f.m. (memorering, pugging) αποµνηµόνευση, η [i apǥmnimǥnεfsi] # (απ' έξω/απέξω) αποστήθιση, η [i (apεksǥ) apǥstiϑisi] utenbords- pref. εξωλέµβιος [εksǥlεmviǥs] utenbordsmotor m. (påhengsmotor) εξωλέµβια µηχανή, η [i εksǥlεmvia miχani] utendørs adj. (ute-) υπαίθριος [ipεϑriǥs] / adv. (i det fri, i det grønne) έξω [εksǥ] # υπαιθρίως [ipεϑriǥs] # στο ύπαιθρο [stǥ ipεϑrǥ] # σε ανολικτό χώρο [stǥ aniktǥ ΧǤrǤ] / om sommeren liker jeg å sove utendørs µ' αρέσει να κοιµάµαι έξω το καλοκαίρι [marεsi na kimamε εksǥ tǥ kalǥkεri] utendørsbasseng n. (friluftsbad) ανοιχτό κολυµβητήριο, το [tǥ aniχtǥ kǥlimvitiriǥ] utendørslager n. (lagertomt) υπαίθρια αποθήκη, η [i ipεϑria apǥϑiki] utendørsmarked n. (folksomt handletorg) λαϊκή / υπαίθρια αγορά, η [i laïki / ipεϑria aDžǥra] # (απ' έξω/απέξω) αποστήθιση, η [i (apεksǥ) apǥstiϑisi]ra] utendørsscener n.pl. (filmopptak on location, filmscener som er tatt opp utenfor studio) εξωτερικά, τα [ta εksǥtεrika] # τα εξωτερικά µιας ταινίας [ta εksǥtεrika mjas tεnias] # εξωτερικές σκήνες ϕιλµ [εksǥtεrikεs skinεs film] utenfor prep. & adv. (utafor, ute) έξω [εksǥ] # έξω από [εksǥ apǥ] # (utenfor) απέξω [apεksǥ] # απόξω [apǥksǥ] # (i havet/åpent hav utenfor) στ' αοιχτά του [staniχta tu] / han var utenfor huset mitt ήταν έξω από το σπίτι µου [itan εksǥ apǥ tǥ spiti mu] / skipet gikk på grunn utenfor Sounion το πλοίο κάθισε στ' αοιχτά του

11 11 Σουνίον [tǥ pliǥ kaϑisε staniχta tu suniǥn] / stå/vente/holde seg utenfor (ikke delta) µείνω απόχξω [minǥ apǥksǥ] : selv bestemte han seg for å stå utenfor µόνος του διάλεξε να µείνει απόξω [mǥnǥs tu ðjalεksε na mini apǥksǥ] / utenfor all fornuft (hinsides all fornuft) εκτός πάσης λογικής [εktǥs pasiz lǥjikis] / utenfor allfarvei (overf.: utenom det vanlige) εκτός της πεπατηµένης [εktǥs tis pεpatimεnis] # (avsides, avsidesliggende) απόµερα [apǥmεra] # ασύχναστος [asiχnastǥs] : butikken hans er litt utenfor allfarvei το µαγαζί του είναι λιγάκι απόµερο [tǥ maDžazi tu inε liDžaki apǥmεrǥ] / utenfor døren (utafor døra) έξω από την πόρτα [εksǥ apǥ tim bǥrta] : det er noen utenfor døren κάποιος είναι έξω από την πόρτα [kapiǥs inε εksǥ apǥ tim bǥrta] / utenfor fare εκτός κινδύνου [εktǥs kinðinu] / utenfor kanonenes rekkevidde εκτός βολής πυροβόλου [εktǥz vǥlis pirǥvǥlu] / utenfor konkurranse εκτός συναγωνισµού [εktǥs sinaDžǥnizmu] / utenfor mistanke υπεράνω υποψίας [ipεranǥ ipǥpsias] # ανώτερος υποψίας [anǥtεrǥs ipǥpsias] / utenfor skuddhold εκτός βολής [εktǥz vǥlis] / vente utenfor περιµένω έξω [pεrimεnǥ εksǥ] : vent utenfor! περίµενε απέξω! [pεrimεnε apεksǥ] utenfra adv. (fra utsiden, fra utlandet) απ' έξω [apεksǥ] # απέξω [apεksǥ] # απόξω [apǥksǥ] # (ekstern, fra utlandet) εξωτερικός [εksǥtεrikǥs] / den/det kommer utenfra έρχεται απέξω [εrçεtε apεksǥ] : disse skikkene er ikke greske, de er kommet utenfra αυτές οι συνήθειες δεν είναι ελληνικές, έχουν έρθει απέξω [aftεs i siniϑiεz ðεn inε εlinikεs εχun εrϑi apεksǥ] / hjelp utenfra (hjelp/bistand fra utlandet) εξωτερική βοήθεια [εksǥtεriki vǥiϑia] utenkelig adj. (ufattelig, ubegripelig) αδιανόητος [aðianǥitǥs] # ασύλληπτος [asiliptǥs] # (ufattelig, ubegripelig, som en ikke har forestilt seg (i sin villeste fantasi)) αϕάνταστος [afandastǥs] / det er utenkelig at du skulle risikere livet δεν είναι νοητό να διακινδυνεύσεις τη ζωή σου [ðεn inε nǥitǥ na ðiakinðinεfsis ti zǥï su] / overgivelse/ kapitulasjon er utenkelig παράδοση είναι αδιανόητη [i paraðǥsi inε aðianǥiti] / under utenkelige forhold κάτω από αδιανόητες συνθήκες [katǥ apǥ aðianǥitεs sinϑikεs] utenlands- (utenriks-, utenlandsk, fremmed) εξωτερικός [εksǥtεrikǥs] utenlands adv. έξω [εksǥ] # στο εξωτρικό [stǥ εksǥtεrikǥ] # στα ξένα [sta ksεna] # στην αλλοδαπή [stin alǥðapi] / han studerer utenlands/i utlandet σπουδάζει έξω/ στο εξωτρικό [spuðazi εksǥ/stǥ εksǥtεrikǥ] / reise utenlands (reise i/til utlandet) πάω στο εξωτερικό [paǥ stǥ εksǥtεrikǥ] utenlandsgjeld f.m. εξωτερικό χρέος, το [tǥ εksǥtεrikǥ ΧrεǤs] utenlandsk adj. (fremmed, utenlands-, utlendings-) ξένος [ksεnǥs] # αλλοδαπός [alǥðapǥs] # αλλοεθνής [alǥεϑnis] # (fremmed, ukjent) ξενικός [ksεinkǥs] / utenlandsk aksent ξενική προϕορά, η [i ksεniki prǥfǥra] / utenlandsk (ukjent, fremmed) ord ξενική λέξη, η [i ksεniki lεksi] / utenlandsk innblanding/intervensjon εξωτερική επέµβαση [εksǥtεriki εpεmvasi] / utenlandsk pass αλλοδαπό διαβατήριο, το [tǥ alǥðapǥ ðiavatiriǥ] / utenlandsk presse ξένος τύπος, ο [Ǥ ksεnǥs tipǥs] / utenlandsk valuta ξένο συνάλλαγµα, το [tǥ ksεnǥ sinalaDžma] / utenlandske bedrifter/firmaer/foretak εταιρίες του εξωτερικού [εtεriεs tu εksǥtεriku] /

12 12 utenlandske varer (varer av fremmed oppprinnelse) προϊόντα του εξωτερικού [prǥïǥnda tu εksǥtεriku] : varer av utenlandsk merke προϊόντα αλλοδαπής κατασκευής [prǥïǥnda alǥðapis kataskεvis] utenlandskorrespondent m. ξένος ανταποκριτής, ο [Ǥ ksεnǥs andapǥkritis] utenlandsktalende adj. (som snakket et fremmed språk) ξενόϕωνος [ksεnǥfǥnǥs] utenlandsmarked n. εξωτερική αγορά, η [i εksǥtεriki aDžǥra] # υπερπόντια αγορά, η [i ipεrpǥndia aDžǥra] utenlandsopphold n. διαµονή στο εξωτερικό, η [i ðiamǥni stǥ εksǥtεrikǥ] / under hans utenlandsopphold κατά τη διαµονή του στο εξωτερικό [kata ti ðiamǥni tu stǥ εksǥtεrikǥ] utenlandsrute f.m. (fly) διεθνής αεροπορική γραµµή, η [i ðiεϑnis aεrǥpǥriki Džrami] / utenlandsruter (utenlandske flyruter) εξωτερικές αερογραµµές, οι [i εksǥtεrikεz aεrǥDžramεs] utenlandssamtale m. (telefon) διεθνές τηλεϕώνιµα, το [tǥ ðiεϑnεs tilεfǥnima] utenlandstur m. (utenlandsreise) πηγαιµό στο εξωτερικό, το [tǥ pijεmǥ stǥ εksǥtεrikǥ] / jeg må utsette utenlandsturen πρέπει να αναβάλλω τον πηγαιµό µου στο εξωτερικό [prεpi na anavalǥ tǥn pijεmǥ mu stǥ εksǥtεrikǥ] utenom prep. & adv. εκτός [εktǥs] # έξο από [εksǥ apǥ] # (eksklusive, fraregnet) εξαιρέσει [εksεrεsi] / (overf.) utenom det vanlige (utenfor allfarvei) εκτός της πεπατηµένης [εktǥs tis pεpatimεnis] # απόµερα [apǥmεra] # (ualminnelig, usedvanlig, uvanlig, overordentlig) ασυνήθιστος [asiniϑistǥs] # (fremragende, veldig bra) ξεχωριστός [ksεχǥristǥs] : dette er noe helt utenom det vanlige αυτό είναι κάτι εντελώς ξεχωριστό [aftǥ inε kati εndεlǥs ksεχǥristǥ] / utenom arbeidet mitt på kontoret/kontorarbeidet mitt εκτός από τη δουλειά µου στο γραϕείο [εktǥs apǥ ti ðulja mu stǥ DžrafiǤ] / utenom saken (saken uvedkommende) εκτός θέµατος [εktǥs ϑεmatǥs] / utenom sesongen εκτός εποχής [εktǥs εpǥçis] / utenom tur (utenfor tur, når det ikke er ens tur) εκτός σειράς [εktǥs siras] utenomektekapelig adj. εξωσυζυγικός [εksǥsizijikǥs] # εξώγαµος [εksǥDžamǥs] / utenomekteskapelige aktiviteter/forbindelser εξωσυζυγικές δραστηριότητες / σχέσεις [εksǥsizijikεz ðrastirjǥtitεs/sçεsis] / utenomekteskapelig samleie (sex utenfor ekteskapet, hor) µοιχεία, η [i miçia] utenomparlamentarisk adj. εξωκοινοβουλευτικός [εksǥkinǥvulεftikǥs] utenomsnakk n. (talemåter, utflukter, bortforklaringer) περιστροϕές, οι [i pεristrǥfεs] utenpå adv. (utad, på overflaten, overfladisk) επιϕανειακά [εpifaniaka] / utenpå var han rolig, men επιϕανειακά ήταν ήρεµος αλλά [εpifaniaka itan irεmǥs ala] utenpålomme f.m. (utvendig påsydd lomme) ξώραϕη τσέπη, η [i ksǥrafi tsεpi] utenriks- pref. (utenlands-, utenlandsk, fremmed) εξωτερικός [εksǥtεrikǥs] utenriksdelegasjon m. ξένη αποστολή, η [i ksεni apǥstǥli] utenriksdepartement n. Υπουργείο Εξωτερικών, το [tǥ ikpurjiǥ εksǥtεrikǥn] utenrikshandel m. (handel med utlandet) εξωτερικό εµπόριο, το [tǥ εksǥtεrikǥ εmbǥriǥ] utenriksminister m. Υπουργός Επικρατείας, ο [Ǥ ipurDžǥs εpikratias] # Υπουργός Εξωτερικών, ο [Ǥ ipurDžǥs εksǥtεrikǥn] / utenriksministerens avgang var et hardt

13 13 slag for regjeringen η αποχώρηση του Υπουργού εξωτερικών ήταν πλήγµα για την κυβέρνηση [i apǥχǥrisi tu ipurDžu εksǥtεrikǥn itan pliDžma ja tiŋ givεrnisi] utenriksnyheter f.m.pl. (utenriksnytt) εξωτερικές ειδήσεις, οι [i εksǥtεrikεs iðisis] utenrikspolitikk m. εξωτερική πολιτική, η [i εksǥtεriki pǥlitiki] utent adj. (uopplyst) άναϕτος [anaftǥs] utenverden m. (omverden) έξω κόσµος, ο [Ǥ εksǥ kǥzmǥs] uterestaurant f.m. (reaturant med utendørs servering) εξοχικό κέντρο, το [tǥ εksǥçikǥ kεndrǥ] (uteservering av øl m.m.) υπαίθρια µπιραρία, η [i ipεϑria biraria] utestenge v. (utelukke, ekskludere, holde ute) αποκλείω [apǥkliǥ] # (stenge av, avlåse) αποκλείω [apǥkliǥ] / utestenge noen fra en konkurranse (gi noen startforbud i en konkurranse) αποκλείω κάποιον από ένα διαγωνισµό [apǥkliǥ kapiǥn apǥ εna ðiaDžǥnizmǥ] utestengning f.m. (diskvalifikasjon, eksklusjon, eliminasjon) αποκλεισµός, ο [Ǥ apǥklizmǥs] / hans utestengning fra skolelaget ο αποκλεισµός του από τη σχολική οµάδα [Ǥ apǥklizmǥs tu apǥ ti sχǥliki Ǥmaða] utestående adj. (ubetalt) εκκρεµής [εkrεmis] / utestående fordringer ανεξόϕλητες / εκκρεµείς οϕειλές [anεksǥflitεs/εkrεmis Ǥfilεs] utetemperatur m. εξωτερική θερµοκρασία, η [i εksǥtεriki ϑεrmǥkrasia] / hva er utetemperaturen? (hvor mange grader er det ute?) πόση είναι η εξωτερική θερµοκρασία; [pǥsi inε i εksǥtεriki ϑεrmǥkrasia] utfall n. (resultat, konklusjon) απαύγασµα, το [tǥ apavDžazma] # εξαγόµενο, το [tǥ εksaDžǥmεnǥ] # καταστάλαγµα, το [tǥ katastalaDžma] # (resultat, følge, konsekvens) απόρροια, η [i apǥria] # αποτέλεσµα, το [tǥ apǥtεlεzma] # (utgang, resultat, følge, konsekvens) έκβαση, η [i εkvasi] # κατάληξη, η [i kataliksi] # (mil. angrep, stormangrep) γιουρούσι, το [tǥ jurusi] # εξόρµηση, η [i εksǥrmisi] / komme med (skarpe) utfall mot (rase mot, skjelle ut, fordømme) καταϕέροµαι (µε δριµύτητα) κατά [katafεrǥmε (mε ðrimitita) kata] : han kom med skarpe utfall mot lovforslaget καταϕέρθηκε µε δριµύτητα κατά του νοµοσχεδίου [katafεrϑikε mε ðrimitita kata tu nǥmǥsçεðiu] / utfallet av krigen το αποτέλεσµα/η έκβαση/η κατάληκση του πολέµου [tǥ apǥtεlεzma/i εkvasi/i kataliksi tu pǥlεmu] : det slaget var avgjørende for utfallet av krigen η µάχη αυτή έκρινε το αποτέλεσµα του πολέµου [i maçi afti εkrinε tǥ apǥtεlzma tu pǥlεmu] utfart m. (utreise, utgang, utvandring) έχοδος, η [i εksǥðǥs] / atenernes utfart til sjøen om sommeren η έξοδος των Αθηναίων προς τη θάλασσα το καλοκαίρι [i εksǥðǥs tǥn aϑinεǥn prǥs ti ϑalasa tǥ kalǥkεri] utferdige v. (formulere) διατυπώνω [ðiatipǥnǥ] / utferdige siktelse mot noen (reise tiltale mot noen, reise sak mot noen) ασκώ δίωξη εναντίον κάποιου [askǥ ðiǥksi εnandiǥ kapiu] utflod m. (med.) οι λευκοί [i lεfki] # (utstrømming, utsiving, utløp, fys.: effusjon) απορροή, η [i apǥrǥi] # εκροή, η [i εkrǥï] : utflukt f.m (tur, piknik) εκδροµή, η [i εkðrǥmi] # (utenomsnakk, påskudd) υπεκϕυγή, η [i ipεkfiji] # ανακριβολογία, η [i anakrivǥlǥjia] # ελιγµός, ο [Ǥ εliDžmǥs] / komme med utflukter (finne påskudd eller komme med utenomsnakk) ανακριβολογώ [anakrivǥlǥDžǥ] / (komme med (dårlige) unnskyldninger, skli unna) ελίσσοµαι [εlisǥmε]

14 14 : han kommer alltid med dumme utflukter/sklir alltid unna όλο ελίσσεται [ǤlǤ εlisεtε] / på søndag dro vi på en utflukt til Sounion την Κυριακή πήγαµε βόλτα στο Σούνιο [tiŋ giriaki piDžamε vǥlta stǥ suniǥ] / svarene hans var bare utflukter (han var veldig unnvikende i svarene sine) όλο ελιγµούς ήταν οι απαντήσεις του [Ǥli εliDžmus itan i apandisis tu] utflytende adj. (ubestemmelig, svevende) ακαθόριστος [akaϑǥristǥs] # αόριστος [aǥristǥs] # (ubestemt, ikke nærmere bestemt, vag, ubestemmelig, utydelig, udefinerbar) απροσδιόριστος [aprǥzðiǥristǥs] utflytting f.m. µετακόµηση από σπίτι, η [i mεtakǥmisi apǥ spiti] utfolde seg v. (trives, virke, leve og blomstre, ha sin storhetstid/gullalder) ακµάζω [akmazǥ] / Platon utfoldet seg i Athen... ο Πλάτωνας άκµασε στην Αθήνα... [Ǥ platǥnas akmasε stin aϑina] utfoldelse m. (i geometri)( utfolding, utvidelse) ανάπτυγµα, το [tǥ anaptiDžma] # (oppblomstring) ανθοβολία, η [i anϑǥvǥlia] # (utøvelse, praktisering) άσκηση,η [i askisi] # (visning, oppvisning, utstilling, erklæring, ytring) εκδήλωση, η [i εkðilǥsi] utfordre v. (provosere, stimulere) προκαλώ [prǥkalǥ] # (trosse, konfrontere) αντιµετωπίζω [andimεtǥpizǥ] / utfordre noen (stille opp mot noen, rase mot noen) τα βάζω µε κάποιον [ta vazǥ mε kapiǥn] / utfordre skjebnen (være ille ute, styre mot kanten av stupet) πάω γυρεύοντας να ϕάω το κεϕάλι µου [paǥ jirεvǥndaz na faǥ tǥ kεfali mu] utfordrende adj. (provokativ, provoserende) γαργαλιστικός [DžarDžalistikǤs] # (opphissende, oppildnende, ertende, provoserende) ερεθιστικός [εrεϑistikǥs] # (krevende, vanskelig, anstrengende) επίπονος [εpipǥnǥs] utfordrende adv. (dristig, uanstendig) άσεµνα [asεmna] / utfordrende kledd (uanstendig/ dristig kledd) άσεµνα ντυµένη [asεmna dimεni] utfordrer m. (konkurrent, pretendent) διεκδικητής, ο [Ǥ ðiεkðikitis] # διεκδικήτρια, η [i ðiεkðikitria] / utfordreren til tittelen (i sport) ο διεκδικητής/η διεκδικήτρια του τίτλου [Ǥ ðiεkðikitis/i ðiεkðikitria tu titlu] utfordring f.m. πρόκληση η [i prǥklisi] / ta en utfordring αποδέχοµαι µια πρόκληση [apǥðεχǥmε mja prǥklisi] : tok han utfordringen din? δέχτηκε την πρόκλησή σου; [ðεχtikε tim brǥklisi su] utforme v. (utarbeide, hamre ut) εκπονώ [εkpǥnǥ] utforming f.m. (utdyping, utarbeidelse, utvikling) ανάπτυξη, η [i anaptiksi] # δούλεµα, το [tǥ ðulεma] # (danning, forming, skaping) διαµόρϕωση, η [i ðiamǥrfǥsi] # διάπλαση, η [i ðjaplasi] # (formgivning, utarbeidelse) εκπόνηση, η [i εkpǥnisi] # (tegning, skissering) ιχνογραϕία, η [i iχnǥDžrafia] # (form, fasong, tilstand) µορϕή, η [i mǥrfi] utforske v. (undersøke) ερευνώ [εrεvnǥ] # µελετώ [mεlεtǥ] # (granske, sondere) διερευνώ [ðiεrεvnǥ] # εξερευνώ [εrksεrεvnǥ] / utforske alle muligheter ερευνώ κάθε δυνατότητα [εrεvnǥ kaϑε ðinatǥtita] / utforske et nytt land εξερευνώ µια νέα χώρα [εrksεrεvnǥ mja nεa ΧǤra] utforskende adj. (forskende, vitebegjærlig) ερευνητικός [εrεvnitikǥs]

15 15 utforsker m. (gransker, anatom) ανάτοµος, ο [Ǥ anatǥmǥs] utforsking f.m. (undersøkelse, gransking) διερεύνηση, η [i ðiεrεvnisi] # εξερεύνηση, η [i εksεrεvnisi] # (utpønsking, oppdagelse, det å finne ut/tenke ut noe) εξεύρεση, η [i εksεvrεsi] / utforskingen av verdensrommet/amazonas η εξερεύνηση του διαστύµατος/του Αµαζονίου [i εksεrεvnisi tu ðiastimatǥs/tu amazǥniu] utfri v. (sette fri, kjøpe fri, løskjøpe) απολυτρώνω [apǥlitrǥnǥ] utfriing m. (løskjøping (med løsepenger), befrielse) απολύτρωση, η [i apǥlitrǥsi] utfylle v. (fylle ut, supplere) συµπληρώνω [simblirǥnǥ] # (fylle opp) απογεµίζω [apǥjεmizǥ] utfylling f.m. συµπλήρωση, η [i simblirǥsi] # (oppfylling) απογέµισµα, το [tǥ apǥjεmizma] utfyllingsblankett m. έντυπο για συµπλήρωση, το [tǥ εndipǥ ja simblirǥsi] utføre v. εκπληρώνω [εkplirǥnǥ] # (gjennomføre, framføre, fullføre) εκτελώ [εktεlǥ] # πραγµατώνω [praDžmatǥnǥ] # επιτελώ [εpitεlǥ] # (fullføre) ϕέρω εις πέρας [fεrǥ is pεras] # διεκπεραιώνω [ðiεkpεrεǥnǥ] # (prestere) κατορθώνω [katǥrϑǥnǥ] # (begå) διαπράττω [ðiapratǥ] # (eksportere) εξάγω* [εksaDžǥ] / utføre en ordre εκτελώ µια διαταγή [εktεlǥ mja ðiataji] / utføre et arbeid (ta seg av en sak/oppgave) διεκπεραιώνω µια δουλειά [ðiεkpεrεǥnǥ mja ðulja] : han utførte et kjempearbeid επιτέλεσε ηράκλειο έργο [εpitεlεsε irakliǥ εrDžǥ] / utføre et oppdrag/en befaling/et pålegg εκτελώ µια εντολή [εktεlǥ mja εndǥli] / utføre et vanskelig oppdrag διεκπεραιώνω µια δύσκολη αποστολή [ðiεkpεrǥnǥ mja ðiskǥli apǥstǥli] : han utførte oppgaven/oppdraget som var pålagt/betrodd han εκπλήρωσε το έργο/ την αποστολή που του εµπιστεύθηκαν [εkplirǥsε tǥ εrDžǥ/tin apǥstǥli pu tu εmbistεftikan] / utføre grusomme handlinger (begå ugjerninger) διαπράττω θηριωδίες / βαρβαρότητες [ðiapratǥ ϑiriǥðiεs/varvariǥtitεs] / utføre sine plikter samvittighetsfullt/ lojalt ασκώ/διεκπεραιώνω/εκπληρώνω τα καθήκοντά µου ευσυνείδητα/πιστά [askǥ/ðiεkpεrεǥnǥ/εkplirǥnǥ ta kaϑikǥnda mu εfsiniðita/pista] : han utfører sine plikter/ oppgaver på en samvittighetsfull måte είναι ευσυνείδητος στην εκπλήρωση των καθηκόντων του [inε εfsiniðitǥs stin εkplirǥsi tǥŋ gaϑikǥndǥn du] utførelse m. (utøvelse, praktisering) άσκηση,η [i askisi] # ενάσκηση,η [i εnaskisi] # εκτέλεση, η [i εktεlεsi] # (fullbyrdelse, fullføring, oppfyllelse) επιτέλεση, η [i εpitεlεsi] (arbeid, fagmessighet, faglig dyktighet) εργασία, η [i εrDžasia] / jeg likte sølvsmykkenes fagmessige utførelse µου άρεσε η εργασία των ασηµένιων κοσµηµάτων [mu arεsε i εrDžasia tǥn asimεniǥŋ gǥzmimatǥn] / under utførelse (på gang, pågående) υπό εκτέλεση [ipǥ εktεlεsi] / utførelse av en plikt/ordre εκτέλεση ενός χρέους /µιας διαταγής [εktεlεsi εnǥs Χrεus/mjaz ðiatajis] / utførelse av plikter η άσκηση καθηκόντων [i askisi kaϑikǥndǥn] : under utførelsen av mine plikter κάτα την (εν)άσκηση των καθηκόντων µου [kata tin (εn)askisi tǥŋ gatikǥndǥn mu] utførlig adj. εκτεταµένος [εktεtamεnǥs] # (grundig, omfattende, langvarig) διεξοδικός [ðiεksǥðikǥs] # εκτενής [εktεnis] # (minutiøs, grundig, inngående, omhyggelig) εξονυχιστικός [εksǥniçistikǥs] / en utførlig beskrivelse/omtale εκτενής περιγραϕή [εktεnis pεriDžrafi] utførlig adv. (med stor grundighet) εκτεταµένα [εktεtamεna] # (inngående, i detalj)

16 16 εν εκτάσει* [εn ektasi] / mange forfattere har behandlet dette emnet utførlig πολλοί συγγραϕείς έχουν ασχοληθεί εκτεταµένα µ' αυτό το θέµα [pǥli siŋgrafis εχun asχǥliϑi εktεtamεna aftǥ tǥ ϑεma] / snakke/skrive meget utførlig om µιλώ/ γράϕω εν εκτάσει περί [milǥ/Džrafǥ εn εktasi pεri] utførsel m. (eksport) εξαγωγή, η [i εksaDž Ǥji] utførsels- pref. (eksport-) εξαγωγικός [εksaDžǥjikǥs] utførselstoll m. (eksportavgift) εξαγωγηκός δασµός, ο [Ǥ εksaDžǥjikǥz ðazmǥs] # εξαγωγικοί δασµοί, οι [εksaDžǥjiki ðazmi] utgang m. (om tid/sted: slutt, ende, utkant) έβγα, το [tǥ εvDža] # (utløp, opphør, slutt) εκπνοή, η [i εkpnǥï] # (ende, slutt, utfall, resultat) έκβαση, η [i εkvasi] # (avslutning, resultat, utfall, utgang) κατάληξη, η [i kataliksi] # (utreise, utfart, utvandring, utgangsparti, port) έξοδος, η [i εksǥðǥs] / dette er den eneste utgangen αυτό είναι η µόνη έξοδος [aftǥ inε i mǥni εksǥðǥs] / en lykkelig utgang αίσια έκβαση [εsia εkvasi] / hva blir utgangen på det hele? (hvordan kommer alt dette til å ende?) ποια θα είναι η κατάληξη όλων αυτών; [pja ϑa inε i kataliksi ǤlǤn aftǥn] / ved utgangen av januar/året στο έβγα του Γενάρη/του χρόνου [stǥ εvDža tu jεnari/ tu ΧrǤnu] utgangs- (begynnelsels-, opprinnelig, innledende) αρχικός [arçikǥs] utgangsdør f.m. (entrédør, gatedør, ytterdør) εξώθυρα, η [i εksǥϑira] # εξώπορτα, η [i εksǥpǥrta] utgangshastighet f.m. αρχική ταχύτητα, η [i arçiki taçitita] utgangspunkt n. (startsted, avreisested) αϕετηρία, η [i afεtiria] # σηµείο εκκίνησης, το [tǥ simiǥ εkinisis] # (basis) βάση, η [i vasi] # (base, overf. motiv, beveggrunn) ορµητήριο, το [tǥ ǤrmitiriǤ] # (begynnelse, prinsipp) αρχή, η [i arçi] # (sted, stilling) θέση, η [i ϑεsi] / danne utgangspunkt for framtidige forhandlinger αποτελώ τη βάση για µελλοντικές διαπραγµατεύσεις [apǥtεlǥ ti vasi ja mεlǥndikεs ðiapraDžmatεfsis] / et gunstig sted/utgangspunkt πλεονεκτική θέση [plεǥnεktiki ϑεsi] / ha som utgangspunkt έχω ως αϕετηρία [εχǥ Ǥs afεtiria] / utgangspunktet for en krangel (starten på en krangel) η αρχή µιας ϕιλονικίας [i arçi mjas filǥnikias] / utgangspunktet for mine refleksjoner/tanker η αϕετηρία των σκεψεών µου [i afεtiria tǥn skεpsεǥn mu] / vende/komme tilbake til utgangspunktet (gå tilbake til start) ξαναγυρίζω στην αρχή [ksanajirizǥ stin arçi] / være tilbake ved utgangspunktet (dvs. ringen er sluttet) ξαναβρίσκοµαι στην αρχή [ksanavriskǥmε stin arçi] utgangsrør n. (radio: sluttrør) λυχνία εξόδου, η [i liχnia εksǥðu] utgangsventil m. (naut.) βαλβίδα εξαγωγής, η [i valviða εksaDžǥjis] utgave f.m. (utgivelse, publisering, publikasjon) έκδοση, η [i εkðǥsi] # (hefte, nummer) τεύχος, το [tǥ tεfχǥs] # (versjon, tolkning, bearbeidelse) απόδοση, η [i apǥðǥsi] / en månedlig utgave µια µηνιατική έκδοση [mja minjatiki εkðǥsi] / forkortet utgave (av ei bok) επιτοµή (βιβλίου), η [i εpitǥmi vivliu] # επίτοµη έκδοση [εpitǥmi εkðǥsi] / en forstørret/utvidet utgave επαυξηµένη έκδοση [εpafksimεni εkðǥsi] / en revidert utgave αναθεωρηµένη έκδοση [anaϑεǥrimεni εkðǥsi] / i dagens utgave av The Times στη σηµερινή έκδοση των Τάϊµς [sti simεrini εkðǥsi tǥn taims] / ny utgave

17 17 (opptrykk, nyutgivelse) ανδηµοσίευση, η [i anaðimǥsiεfsi] / når kommer neste utgave/neste nummer? πότε θα δηµοσιευτεί το επόµενο τεύχος; [pǥtε ϑa ðimǥsiεfti tǥ εpǥmεnǥ tεfχǥs] utgi v. (utstede, sende ut) εκδίδω [εkðiðǥ] # (publisere, sende ut) βγάζω [vDžazǥ] # δηµοσιεύω [ðimǥsiεvǥ] / utgi ei avis βγάζω/εκδίδω µια εϕηµερίδα [vDžazǥ/εkðiðǥ mia εfimεriða] / utgi ei ny bok δηµοσιεύω ένα νέο βιβλίο [ðimǥsiεvǥ εna nεǥ vivliǥ] / utgi på nytt (sende ut nytt opplag, trykke opp igjen) αναδηµοσιεύω [anaðimǥsiεvǥ] / utgi seg for (kalle seg selv) αυτο(απο)καλούµαι [aftǥ (apǥ)kalumε] # (anse seg som, gjøre krav på å være) έχω την αξίωση να θεωρούµαι [εχǥ tin aksiǥsi na ϑεǥrumε] # (gå for å være) περνάω για [pεrnaǥ ja] # περνώ για [pεrnǥ ja] : han prøvde å utgi seg for å være offiser θέλησε να παραστήσει τον αξιωµατικό [ϑεlisε na parastisi tǥn aksiǥmatikǥ] : han utgav seg for å være offiser παρουσιάστηκε σαν αξιωµατικός [parusiastikε san aksiǥmatikǥs] : han utgir seg for å være lege περνάει για γιατρός [pεrnaï ja jatrǥs] : jeg utgir meg ikke for å være noen ekspert δεν έχω την αξίωση να θεωρούµαι ειδικός [ðεn εχǥ tin aksiǥsi na ϑεǥrumε iðikǥs] utgift m. έξοδο, το [tǥ εksǥðǥ] # δαπάνη, η [i ðapani] # (utlegg, utgifter, omkostninger) δαπάνη, η [i ðapani] / dekke (bestride, bære) utgiftene til noen καλύπτω τις δαπάνες/τα έξοδα κέποιου [kaliptǥ tiz ðapanεs/tis εksǥða kapiu] / diverse utgifter διαϕορά έξοδα [ðiafǥra εksǥða] / ekstraordinære utgifter (uventede utgifter) έκτακτα έξοδα [εktakta εksǥða] / en ubetydelig utgift µικροέξοδο, το [tǥ mikrǥεksǥðǥ] / er foreldrene villige til å dekke utgiftene til utdannelsen hans? είναι οι γονείς του πρόθυµοι να καλύψουν τις δαπάνες των σπουδών του; [inε i DžǤnis tu prǥϑimi na kalipsun tiz ðapanεs tǥn spuðǥn tu] / faste utgifter πάγια/ επαναλαµβανόµενα έξοδα [paja/εpanalamvanǥmǥna εksǥða] / få refundert/dekket sine utgifter εισπράττω τα έξοδά µου [ispratǥ ta εksǥða mu] / generelle utgifter/ omkostninger (administrasjonskostnader) γενικά έξοδα [jεnika εksǥða] / greier du alle disse utgiftene? θα µπορέσεις ν' αντιµετωπίσεις τόσα έξοδα; [ϑa bǥrεsiz nandimεtǥpisis tǥsa εksǥða] / hvem skal bære/belastes utgiftene? ποιον θα βαρύνουν τα έξοδα; [pjǥn varinun ta εksǥða] / påføre noen utgifter/utgiftene med å... βάζω κάποιον στα έξοδα να.. [vazǥ kapiǥn ta εksǥða na] / påløpne utgifter (diverse/uforutsette utgifter) παρεµπίπτοντα έξοδα [parεmbiptǥnda εksǥða] / refundere utgifter αποδίνω δαπάνες [apǥðinǥ ðapanεs] / samlede utgifter (totalkostnader) τα συνολικά έξοδα [ta sinǥlika εksǥða] : hva er de samlede utgifter pr dag/uke? (hva er totalkostnadene pr dag/pr uke?) πόσα είναι τα συνολικά έξοδα για µια µέρα/ βδοµάδα; [pǥsa inε ta sinǥlika εksǥða ja mja mεra/vðǥmaða] / stadig stigende/økende utgifter (kostnader som skrus i været) διογκωµένες δαπάνες [ðiǥŋgǥmεnεz ðapanεs] / store utgifter til vitenskapelig arbeid/forskning µεγάλες δαπάνες για επιστηµονική έρευνα [mεDžalεz ðapanεz ja εpistimǥniki εrεvna] / uforutsette/uventede utgifter απρόβλεπτα έξοδα [aprǥvlepta eksǥða] / unødvendige utgifter άσκοπες δαπάνες [askǥpεz ðapanεs] utgiftskonto m. (representasjonskonto) λογαριασµός για έξοδα παραστάσεως, το [tǥ lǥDžariazmǥz ja εksǥða parastasεǥs]

18 18 utgivelse m. (publisering) δηµοσίευση, η [i ðimǥsiεfsi] # η κυκλοϕορία, η [i kiklǥfǥria] / utgivelse av ei bok (bokutgivelse) δηµοσίευση βιβλίου [ðimǥsiεfsi vivliu] / utgivelen av enda et leksikon/oppslagsverk η κυκλοϕορία µιας ακόµα εγκυκλοπαιδείας [i kiklǥfǥria mjas akǥma εŋgiklǥpεðias] utgiver m. (forlag, bokforlag, forlegger) βιβλιεκδότης, ο [Ǥ vivliεkðǥtis] # (utgiver, utsteder) εκδότης, ο [Ǥ εkðǥtis] # (f.) εκδότρια, η [i εkðǥtria] # επιµελητής, ο [Ǥ εpimεlitis] # f. επιµελήτρια, η [i εpimεlitria] utgjøre v. (bli tilsammen) γίνοµαι [jinǥmε] # (danne, settes sammen til, være sammensatt av) απαρτίζω [apartizǥ] # αποτελώ [apǥtelǥ] # (omfatte, telle) συµπεριλαµβάνω [simbεrilamvanǥ] # αριθµώ [ariϑmǥ] / delene som utgjør helheten τα µέρη που απαρτίζουν/αποτελούν το όλο(ν) [ta mεri pu apartizun/apǥtεlun tǥ ǤlǤ (n)] / med det nye lånet utgjør min gjeld 5 millioner µε το νέο δάνειο τα χρέη µου γίνονται 5 εκατοµµύρια [mε tǥ nεǥ ðaniǥ ta Χrεï mu jinǥndε pεndε εkatǥmiria] / 12 måneder utgjør et år (det er 12 måneder i et år) 12 µήνες απαρτίζουν/αποτελούν ένα έτος [ðǥðεka minεs apartizun/apǥtεlun εna εtǥs] / utgjøre i alt (beløpe seg til) συµποσούµαι εις/σε... [simbǥsumε is/sε] / utgiftene utgjør i alt 10 millioner οι δαπάνες συµποσούνται σε 10 εκατοµµύρια [i ðapanεs simbǥsundε sε ðεka εkatǥmiria] utglatting f.m. (glatting, stryking (med strykejern), stryking, fjerning) εξοµάλυνση, η [i εksǥmalinsi] utglidning f.m. (forskyvning) µετατόπηση, η [i mεtatǥpisi] / De har en skiveutglidning ένας δίσκος σας έχει µετατοπισϑή [εnaz ðiskǥs sas εçi mεtatǥpisϑi] utgraving f.m. εκσκαϕή, η [i εkskafi] # κάψιµο, το [tǥ skapsimǥ] # διόρυξη, η [i ðiǥriksi] # (uthuling, mudring) εκβάθυνση, η [i εkvaϑinsi] # (hull, fordypning i terrenget, søkk, dump) βαθούλωµα, το [tǥ vaϑulǥma] # (arkeol.) ανασκαϕή, η [i anaskafi] # (fjerning/uttak av jord) εκχωµάτωση, η [i εkχǥmatǥsi] / arkeologiske utgravinger αρχαιολογικές ανασκαϕές [arçεǥlǥjikεs anaskafεs] / foreta en utgraving (lede en utgraving) κάνω ανασκαϕή [kanǥ anaskafi] / utgraving av en tunnel i/gjennom fjellet (tunnelarbeid, tunnelbygging i fjellet) η διόρυξη σήραγγας στο βουνό [i ðjǥriksi siraŋgas stǥ vunǥ] / utgravinga av kjelleren/tunnelen kommer til å ta en måned η εκσκαϕή του υπογείου της σήραγγας θα πάρει ένα µήνα [i εkskafi tu ipǥjiu/tis siraŋgas ϑa pari εna mina] utgravingssted n. χώρος ανασκαϕών, ο [Ǥ ΧǤrǤs anaskafǥn] utgyte v. (slå ut, helle ut) χύνω [çinǥ] / utgyte sitt blod for fedrelandet (ofre sitt liv for fedrelandet) χύνω το αίµα µου για την πατρίδα [çinǥ tǥ εma mu ja tim batriða] utgytelse m. (utstrømming, utsiving, utløp, utflod) απορροή, η [i apǥrǥi] # εκροή, η [i εkrǥï] # (utløp, utgytelse) διάχυση, η [i ðjaçisi] # διαχυτικότητα, η [i ðiaçitikǥtita] # (vanligvis iron.) έξαρση, η [i εksarsi] / poetiske utgytelser ποιητικές έξαρσεις [piitikiεs εksarsis] / utgytelser i kjærlighetsbrev έξαρσεις σε ερωτικά γράµµατα [εksarsis sε εrǥtika Džramata] utgått på dato adj. (foreldet) ξεπερασµένος [ksεpεrazmεnǥs] uthaler m. (naut.) (uthalingsline, ankerbøyereip, innhaler) αρµίδι, το [tǥ armiði] uthaling f.m. (forlengelse, videreføring, fortsettelse, gjenopptakelse) εξακολούθηση, η [i

19 19 εksakǥluϑisi] # παράταση, η [i paratasi] uthenging f.m. (bakvaskelse, nedrakking, sverting, folkesnakk, sladder) διασυρµός, ο [Ǥ ðiasirmǥs] uthengt adj. (utskjelt, satt i gapestokk) διαποµπευµένος [ðiapǥmbεvmεnǥs] uthogd adj. (tilhogd, skulptert) γλυπτός [DžliptǤs] utholdelig adj. (akseptabel, brukbar) ανεκτός [anεktǥs] / knapt utholdelig (nesten ikke til å holde ut) µόλις ανεκτό [mǥlis anεktǥ] : oppførselen hans var nesten ikk til å holde ut το ϕέρσιµό του µόλις που ήταν ανεκτό [fǥ fεrsimǥ tu mǥlis pu itan anεktǥ] utholdende adj. (utrettelig, iherdig, vedholdende) ανένδοτος [anεnðǥtǥs] # (fast, seig, iherdig, standhaftig) έµµονος [εmǥnǥs] # επίµονος [εpimǥnǥs] # (iherdig, arbeidssom) επιµελής [εpimεlis] / (i idrett og generelt:) han er veldig utholdende (han har stor utholdenhet) είναι ανθεκτικός [inε anϑεktikǥs] / (jeg må virkelig si at) broren din er en utholdende person! (broren din er en som virkelig står på/som ikke gir seg så lett!) µεγάλη βδέλλα είναι ο αδελϕός σου! [mεDžali vðεla inε Ǥ aðεlfǥs su] utholdenhet f.m. εξακολούθηση, η [i εksakǥluϑisi] # καρτερία, η [i kartεria] # (standhaftighet, hardførhet) ανθεκτικότητα, η [i anϑεktikǥtita] # (viljestyrke, seighet, tæl) αντοχή, η [i andǥçi] # (standhaftighet, stahet) επιµονή, η [i εpimǥni] # (tålmodighet, sinnsro, fatning, upåvirkelighet) εγκαρτέρηση, η [i εŋgartεrisi] # (standhaftighet, iherdighet, seighet) εµµονή, η [i εmǥni] # (iherdighet, arbeidssomhet) επιµελεία, η [i εpimεlia] / fysisk utholdenhet σωµατική καρτερία, η [i sǥmatiki kartεria] / stor utholdenhet (stor standhaftighet) ανυποχώρητη επιµονή [anipǥχǥriti εpimǥni] : ha stor utholdenhet (være veldig utholdende, være full av tæl) έχω µεγάλη αντοχή [εχǥ mεDžali andǥçi] : en løper som har stor utholdenhet δροµέας που έχει µεγάλη αντοχή [ðrǥmεas pu εçi mεDžali andǥçi] / oppstigningen satte utholdenheten vår på prøve (vi fikk kjørt oss skikkelig i den motbakken) η ανάβαση έβαλε σε δοκίµασια την αντοχή µας [i anavasi εvalε sε ðǥkimasia tin andǥçi mas] / utholdenhet i et arbeid/oppdrag εµµονή σε µια δουλειά [εmǥni sε mja ðulja] uthule v. (hule/bore ut, bøye/presse ned, uthules, bli hul, synke/sige inn/ned) βαθουλαίνω [vaϑulεnǥ] # βαθουλώνω [vaϑulǥnǥ] # (grave ut, mudre) εκβαθύνω [εkvaϑinǥ] uthuling (utgraving, mudring) εκβάθυνση, η [i εkvaϑinsi] # (hulrom, grop, hulhet, konkavitet) κοιλότητα, η [i kilǥtita] uthult adj. (hul, innhul) κουϕαλιασµένος [kufaljazmεnǥs] uthus n.pl. (driftsbygninger) βοηθητικά κτίαρια/κτίσµατα, τα [ta vǥïϑitika ktiria/ktizmata] utidig adj. (malplassert, ubetimelig, uheldig) άκαιρος [akεrǥs] # άστοχος [astǥχǥs] # άτοπος [atǥpǥs] / en utidig bemerkning µια άτοπη παρατήρηση [mja atǥpi paratirisi] # άκαιρη κουβέντα [akεri kuvεnda] / utidig innblanding άστοχη παρέµβαση [astǥçi parεmvasi] utilbørlig adj. (uforsvarlig) αδικαιολόγητος [aðikεǥlǥjitǥs] # (usømmelig, upassende) άκοσµος [akǥzmǥs] # ανάρµοστος [anarmǥstǥs] # απρεπής [aprεpis] # άπρεπος [aprεpǥs] # άσεµνος [asεmnǥs] # άτοπος [atǥpǥs] / en utilbørlig håndbevegelse άσεµνηχειρονοµία [asεmni çirǥnǥmia] / han forlot stedet med utilbørlig hast (han dro sin vei i en viss fart) έϕυγε µε άπρεπη βιασύνη [εfijε mε aprεpi

20 20 viasini] / utilbørlig oppførsel ανάρµοστη/άσεµνη/άπρεπη συµπεριϕορά [anarmǥsti/asεmni/aprεpi simbεrifǥra] / utilbørlig språk άτοπη γλώσσα [atpǥi DžlǤsa] utilbørlighet f.m. (mangel på folkeskikk el. anstendighet) ακοσµία, η [i akǥzmia] # (uting, upassende oppførsel, uanstendighet) απρέπεια, η [i aprεpia] # (tåpelighet, dumhet, klossethet, glipp, tabbe) ατόπηµα, το [tǥ atǥpima] utilbøyelig adj. (uvillig) απρόθυµος [aprǥϑimǥs] utildekt adj. (utildekket, utilslørt, naken) ακάλυπτος [akaliptǥs] # (avdekt, avdekket, uten tak/dekke) ασκέπαστος [askεpastǥs] # άσκεπος [askεpǥs] # (uten dyne/sengeteppe) ξεσκέπαστος (στο κρεβάτι) [ksεskεpastǥs (stǥ krεvati)] / utildekte ankler (nakne ankler, ankler au naturel ) ακάλυπτοι αστράγαλοι [akalipti astraDžali] / grøfta var utildekt το χαντάκι ήταν ακάλυπτο [tǥ Χandaki itan akaliptǥ] / med hodet utildekt (barhodet) µε το κεϕάλι ακάλυπτο [mε tǥ kεfali akaliptǥ] # ξεσκέπαστος [ksεskεpastǥs] utilfreds adj. (misfornøyd) δυσαρεστηµένος [ðisarεstimεnǥs] utilfredshet f.m. (misnøye, nedslåtthet) κακοκάρδισµα, το [tǥ kakǥkarðizma] utilfredsstilt adj. (uslokket) ανικανοποίητος [anikanǥpiitǥs] # (uslokket, uslokkelig) ασίγαστος [asiDžastǥs] / utilfredsstilt sult/appetitt/begjær ανικανοποίητη πείνα/ όρεξη/επιθυµία [anikanpiiti pina/ǥrεksi/εpiϑimia] utilgivelig adj. ασυγχώρητος [asiŋχǥritǥs] # ασύγγνωστος [asiŋgnǥstǥs] # ασυχώρετος [asiχǥrεtǥs] / en utilgivelig feil/feiltagelse ασυγχώρητο σϕάλµα [asiŋχǥritǥ sfalma] / en utilgivelig oppførsel ασυγχώρητη συµπεριϕορά [asiŋχǥritǥ simbεrifǥra] / tabben min er utilgivelig είµαι αδικαιολόγητος για την γκάϕα µου [imε aðikεǥlǥjitǥs ja tiŋ gafa mu] / utilgivelig skjødesløshet/likegyldighet ασυγχώρητη αµέλεια [asiŋχǥriti amεlia] # utilgivelig slurv ασύγγνωστη αµέλεια [asiŋgnǥsti amεlia] utilgjengelig adj. (ubetrådt, uframkommelig, uveisom, ufarbar) άβατος [avatǥs] # αδιάβατος [aðjavatǥs] # (om sted) απλησίαστος [aplisiastǥs] # απρόσιτος [aprǥsitǥs] # (vanskelig tilgjengelig) δυσπρόσιτος [ðisprǥsitǥs] # (om vei: elendig, humpete) δύσβατος [ðizvatǥs] / et utilgjengelig fjell δύσβατο βουνό [ðizvatǥ vunǥ] / et utilgjengelig sted απλησίαστος µέρος [aplisiastǥz mεrǥs] utgå fra v. (strømme ut, stråle ut, springe ut, ha sitt utspring i, bygge på) εκπορεύοµαι [εkpǥrεvǥmε] utilbørlig adj. (upassende, ukledelig) αταίριαστος [atεriastǥs] / utilbørlig oppførsel αταίριαστοι τρόποι [atεriasti trǥpi] utilhogd adj. (grov, ubehandlet) απελέκητος [apεlεkitǥs] # (uutskåret, utilskåret) ασκάλιστος [askalistǥs] utillatelig adj. (forkastelig, uakseptabel) απαράδεκτος [aparaðεktǥs] # απαράδεχτος [aparaðεχtǥs] utilnærmelig adj. (reservert, tilbakeholden, avvisende, stor på det) ακατάδεχτος [akataðεχtǥs] # (utilgjengelig) απλησίαστος [aplisiastǥs] # απρόσιτος [aprǥsitǥs] # (vanskelig tilgjengelig) δυσπρόσιτος [ðisprǥsitǥs] utilpass adj. (uvel, sjaber, skral) αδιάθετος [aðjaϑεtǥs] / føle seg utilpass αδιαθετώ