αυτός πήρε τη δόξα [εmis kanamε Ǥli ti ðulja ki aftǥs pirε ti ðǥksa] / til ære for προς

Transkript

1 1 Æ ægide m. (Jupiters skjold, som var laget av geiteskinn, jf. gr. αιξ = geit) αιγίς, ο [Ǥ εjis] # αιγίδα, η [i εjiða] / under ens ægide (dvs. førerskap, beskyttelse) υπό την αιγίδα του... [ipǥ tin εjiða tu] Æneas (gr. helt)(aeneas) Αινείας ο [Ǥ εnias] Æneiden (Vergils epos)(aeniden) m. Αινειάς, η [i εnjas] # Αινειάδα, η [i enjaða] Æolis geogr. Αιολίδα, η [i εǥliða] Æolus (mytol.) Αίολος, ο [Ǥ εǥlǥs] ærbar adj. (dydig, kysk, rettskaffen) ενάρετος [εnarεtǥs] # έντιµος [εndimǥs] / en ærbar kvinne έντιµη γυναίκα [εndimi jinεka] ærbødig adj. γεµάτος σεβασµό [jεmatǥs sεvazmǥ] # (i eldre brev:) ærbødigst (jeg forblir Deres ærbødige.. ) διατελώ, µετά τιµής [ðiatεlǥ mεta timis] ære f.m.(heder) δόξα, η [i ðǥksa] # τιµή, η [i timi] # (godord, gode signaler) εύσηµα, τα [ta εfsima] / det er en stor ære for oss είναι µεγάλη τιµή για µας [inε mεDžali timi ja mas] / det gjelder æren for henne (æren henens står på spill) διακινδινεύει την τιµή της [ðiakinðinεvi tin ðimi tis] / en mann av ære (en rettskaffen mann) άνθρωπος αναµϕισβήτη της εντιµότητας [anϑrǥpǥs anamfizvititis εndimǥtitas] / evig ære αθάνατη δόξα, η [i aϑanati ðǥksa] # αιώνια δόξα [εǥnia ðǥksa] # άϕθαρτη δόξα [afϑarti ðǥksa] / få æren for noe (bli (be)æret) δοξάζοµαι [ðǥksazǥmε] : det var han som fikk æra for det αυτός δοξάστηκε [aftǥz ðǥksastikε] / gjøre ære på noen (være til heder for noen) βγάζω κάποιον ασπροπρόσωπο [vDžazǥ kapiǥn asprǥprǥsǥpǥ] : han gjør ære på skolen vår κοσµεί το σχολείο µας [kǥzmi tǥ sχǥliǥ mas] / ha den ære λαµβάνω την τιµή [lamvanǥ tin dimi] / ofre sin ære (la noe skje på bekostning av æren) θυσιάζω την τιµή µου [ϑisiazǥ tin dimi mu] / ta all æra (for noe) οικειοποιούµαι όλα τα εύσηµα [ikiǥpjumε Ǥla ta εfsima] : han tok all æren selv οικειοποιήθηκε όλα τα εύσηµα [ikiǥpiiϑikε Ǥla ta εfsima] : det var vi som gjorde alt arbeidet, men han tok æren for det εµείς κάναµε όλη τη δουλειά κι αυτός πήρε τη δόξα [εmis kanamε Ǥli ti ðulja ki aftǥs pirε ti ðǥksa] / til ære for προς τιµή του/της [prǥs timi tu/tis] : en bankett til ære for den franske presidenten γιορτή προς τιµή του Γάλλου Προέδρου [jiǥrti prǥs timi tu Džalu prǥεdru] / vinne udødelig ære/evig berømmelse κερδίζω αθάνατη δόξα [kεrðizǥ aϑanati ðǥksa] / vise (noen) den siste ære (følge noen til graven) αποδίνω τις τελευταίες τιµές [apǥðinǥ tis tεlεftεεs timεs] / ære være Gud i det høyeste! δόξα εν Υψίστοις Θεώ [ðǥksa εn ipsistis ϑεǥ] ærefull adj. (hederlig) τίµιος [timiǥs] # έντιµος [εndimǥs] # (dyrebar, hederlig) ερίτηµος [εritimǥs] # (rettskaffen, fortjenstfull) αξιότιµος [aksiǥtimǥs] / få en lite ærefull slutt (el. død) έχω ένα άδοξο τέλος [εχǥ εna aðǥksǥ tεlǥs] : slutte en ærefull fred κλείνω έντιµη ειρήνη [klinǥ εndimi irini] ærefrykt f.m. (dyp respekt, skrekk) δέος, το [tǥ ðεǥs] # (forundring) θάµπος, το [tǥ ϑambǥs] / fylt av ærefrykt γεµάτος θάµπος [jεmatǥs ϑambǥs] # (overveldet) περιδεής

2 2 [pεriðεis] # (med en følelse av ærefrykt) µε αίσθηµα δέους [mε εsϑima ðεus] / jeg var/ble fylt av ærefrykt (jeg var/ble imponert) µε κατέλαβε δέος [mε katεlavε ðεǥs] / han nærmet seg fylt av ærefrykt og aktelse πλησίασε περιδεής και πλήρης σεβασµού [plisiasε pεriðεis kε pliris sεvazmu] ærekjær adj. (stolt, dristig, edelmodig) γενναιόψυχως [jεnεǥpsiχǥs] ærekrenke v. (snakke stygt om) δυσϕηµώ [ðisfimǥ] # κακολογώ [kakǥlǥDžǥ] # (fornærme) προσβάλλω [prǥzvalǥ] # (baktale, sverte) σπιλώνω [spilǥnǥ] # (rakke ned på, sverte, baksnakke) διασύρω [ðiasirǥ] / ærekrenke noen σπιλώνω την τιµή κάποιου [spilǥnǥ tin dimi kapiu] ærekrenkelse adj. (nedrakking, sverting) δυσϕήµηση, η [i ðisfimisi] # εξύβριση, η [i εksivrisi] # (bakvaskelse, slarv) αβανιά, η [i avanja] # (nedrakking, sverting, folkesnakk, sladder, offentlig ydmykelse) διασυρµός, ο [Ǥ ðiasirmǥs] # (baktalelse, baksnakk, nedrakking) κακολογία,η [i kakǥlǥjia] / anmelde ei avis for ærekrenkelse µηνύω µια εϕηµερίδα για δυσϕήµηση [miniǥ mja εfimεriða ja ðisfimisi] ærekrenkende adj. υβριστικός [ivristikǥs] # συκοϕαντικός [sikǥfandikǥs] # δυσϕηµιστικός [ðisfimistikǥs] / en ærekrenkende artikkel δυσϕηµιστικό άρθρο [ðisfimistikǥ arϑrǥ] / et skrift med ærekrenkende eller injurierende innhold (smedeskrift) συκοϕαντικό δηµοσίευµα, το [tǥ sikǥfandikǥ ðimǥsiεvma] / ærekrenkende språk/vokabular υβριστική ϕρασεολογία [ivrastiki frasεǥlǥjia] æreløs adj. (vanærende, skammelig) άτιµος [atimǥs] # ατιµωτικός [atimǥstikǥs] / et æreløst menneske (en mann uten ære, en simpel fyr) άτιµος άνθρωπος [atimǥs anϑrǥpǥs] ærend n. θέληµα, το [tǥ ϑεlima] / gå ærend/springe ærender for noen (stå på pinne for noen) κάνω θελήµατα για κάποιον [kanǥ ϑεlimata ja kapiǥn] / hva er ditt ærend her? (hva gjør du her?) τι δουλειά έχεις εδώ; [ti ðulja εçis εðǥ] / løpe motstanderens ærend (spille i hendene på motstanderen, gi motstanderen overtaket) παίζω το παιχνίδι του αντιπάλου [pεzǥ tǥ pεχniði tu andipalu] : ved å gjøre dette, løper du deres ærend αν κάνεις αυτό, παίζεις το παιχνίδι τους [aŋ ganis aftǥ pεzis tǥ pεχniði tus] / sende noen ut på/i et ærend στέλνω κάποιον σε θέληµα [stεlnǥ kapiǥn sε ϑεlima] / springe ærender κάνω/πάω παραγγελίες [kanǥ/paǥ paraŋgεliεs] / ærender (gjøremål) δουλειές, οι [i ðuljεs] ærerik adj. (vidunderlig, praktfull, strålende) ένδοξος [εðǥksǥs] / en ærerik død ένδοξος θάνατος [εðǥksǥs ϑanatǥs] æres- (heders-, honorær, emeritus) επίτιµος [εpitimǥs] æresbevisning m. (hedersbevisning) επιβράβευση, η [i εpivravεfsi] # (τιµητική) διάκριση, η [i timitiki ðjakrisi] # (æresbevisning for tapperhet etc.) τιµή, η [i timi] # ϕόρος τιµής, ο [Ǥ fǥrǥs timis] / den høyeste æresbevisning i vårt land/her til lands η µεγαλύτερη διάκριση στη χώρα µας [i mεDžalitεri ðjakrisi sti ΧǤra mas] / han er imot æresbevisniger αποστέργε τις τιµές [apǥstεrji tis timεs] / sulten på æresbevisninger (æresyk, æresjuk) άπλητος για τιµές [aplitǥz ja timεs] / utdeling av en æresbevisning (det å gi en æresbevisning) απόδοση ϕόρου τιµής [i apǥðǥsi fǥru timis] æresborger m. (mann) επίτιµος δηµότης, ο [Ǥ εpitimǥz ðimǥtis] # (kvinne) επίτιµη

3 3 δηµότισσα, η [i εpitimi εimǥtisa] / utnevne noen til/bli utnevnt til æresborger av Aten ανακηρύσσω κάποιον/ανακηρύσσοµαι επίτιµος δηµότης Αθήνας [anakirisǥ kapiǥn/anakirisǥmε εpitimǥz ðimǥtis aϑinas] æresdoktor m. επίτιµο διδάκτορα, η [i εpitimǥ ðiðaktǥra] / utnevnelse til æresdoktor αναγόρευση σε επίτιµο διδάκτορα, η [i anaDžǥrεfsi sε εpitimǥ ðiðaktǥra] æreskodeks m. κώδικας τιµής, ο [Ǥ kǥðikas timis] # οι νόµοι της τιµής [i nǥmi tis timis] æreslegionen m. (fransk fortjenstorden) η Λεγεώνα της Τιµής [i lεjεǥna tis timis] / innehaver av æreslegionen (legionssoldat) λεγεωνάριος, ο [Ǥ lεjεǥnariǥs] æresliste f.m. (liste over falne (for fedrelandet)) κατάλογος των πεσόντων (υπέρ πατρίδας), ο [Ǥ katalǥDžǥs tǥn pεsǥndǥn (ipεr patriðas)] æresord n. (ord, forsikring) λόγο, το [tǥ lǥDžǥ] / jeg gir deg mitt æresord (æresord! det har du mitt ord på) έχεις το λόγο µου [εçis tǥ lǥDžǥ mu] # στο λόγο µου! [stǥ lǥDžǥ mu] # λόγω τιµής! [lǥDžǥ timis] / æresord! (på mitt ord!) µα τι ναι! [ma tǥ nε] ærespelotong m. (mil.)(avdeling som avfyrer salutt ved begravelser) απόσπασµα τιµητικών βολών, το [tǥ apǥspazma timitikǥn vǥlǥn] æressak f.m. ζήτηµα/θέµα τιµής, το [tǥ zitima/ϑεma timis] / det er en æressak είναι ζήτηµα/ θέµα τιµής [inε zitima/ϑεma timis] ærestittel m. τιµητικός τίτλος, ο [Ǥ timitikǥs titlǥs] æresyk adj. (besatt av trang til å vinne ære og berømmelse, sulten på berømmelse) άπλητος για τιµές [aplitǥs ja timεs] # δοξοµανής [ðǥksǥmanis] æresyke f.m. (det å være æresyk) βουλιµία για τιµές, η [i vulimia ja timεs] # δοξοµανία, η [i ðǥksǥmania] ærgjerrig adj. ϕιλόδοξος [filǥðǥksǥs] # (ambisiøs, grandios, høytflygende) µεγαλεπήβολος [mεDžalεpivǥlǥs] # (æresyk, æresjuk, sulten på æresbevisninger) άπλητος για τιµές [aplitǥs ja timεs] ærgjerrig adv. ϕιλόδοξα [filǥðǥksa] # µε ϕιλοδοξία [mε filǥðǥksia] ærgjerrighet f.m. (ambisjon) ϕιλοδοξία, η [i filǥðǥksia] # ϕιλόδοξο πνεύµα, το [tǥ filǥðǥksa pnεvma] # (forventning, forhåpning) προσδοκία, η [i prǥzðǥkia] / han er fylt av ærgjerrighet (han har veldig store ambisjoner) τον κατατρώει η ϕιλοδοξία [tǥŋ katatrǥi i filǥðǥksia] / grenseløs ærgjerrighet άµετρη ϕιλοδοξία, η [i amεtri filǥðǥksia] : han har en grenseløs ærgjerrighet (det er ingen grense for hans ærgjerrighet) έχει απέραντη ϕιλοδοξία [εçi apεrandi filǥðǥksia] / hensynsløs (skruppelløs) ærgjerrighet αρριβισµός, ο [Ǥ arivizmǥs] ærlig adj. τίµιος [timiǥs] # (hederlig) έντιµος [εndimǥs] # (troskyldig, åpenhjertig) άδολος [aðǥlǥs] # (åpen, oppriktig, endefram) ανοιχτός [aniχtǥs] # ξάστερος [ksastεrǥs] # ευθύς [εfϑis] # ίσος [isǥs] # ίσιος [isiǥs] # παστρικός [pastrikǥs] # (åpen, transparent, gjennomskuelig) διαϕανής [ðiafanis] # διάϕανος [ðjafanǥs] # (fritalende, frimodig, åpenhjertig) ανοιχτόλογος [aniχtǥlǥDžǥs] # ελικρινής [ilikrinis] # (god, rettskaffen, anstendig, skikkelig) αγαθός [aDžaϑǥs] # ντοµπρός [dǥmbrǥs] / et ærlig ansikt πρόσωπο γεµάτο ειλικρίνεια [prǥsǥpǥ jεmatǥ ilikrinia] # ξάσπερο πρόσωπο [ksaspεrǥ prǥsǥpǥ] / et ærlig svar παστρική απάντηση [pastriki apandisi] / for å være ærlig (skal jeg være helt ærlig, oppriktig talt, i rettferdighetens navn)

4 4 για να 'µαι δίκαιος /ειλικρινής [ja na (i)mε ðikεǥs/ilikrinis] : for å være ærlig/skal jeg være oppriktig, så er jeg ikke veldig begeistret for denne idéen για να 'µαι ελικρινής, δεν µα εµπνέει και πολύ αυτή η ιδέα [ja na mε ilikrinis ðεn ma εmbnεi kε pǥli afti i iðεa] : for å være helt ærlig mot deg (for å si det akkurat som det er) για να είµαι απολύτως ελικρινής µαζί σου [ja na imε apǥlitǥs ilikrinǥz mazi su] / han er en ærlig mann/et ærlig menneske είναι τίµιος άνθρωπος [inε timiǥs anϑrǥpǥs] / jeg forlanger et ærlig/klart svar απαιτώ µια ευθεία απάντηση [apεtǥ mja εfϑia apandisi] : jeg vil ha et ærlig svar θέλω µια ίσια απάντηση [ϑεlǥ mja isiǥ apǥndisi] / jeg holdt han for å være en ærlig mann τον θεωρούσα τίµιον άνθρωπο [tǥn ϑεǥrusa timiǥn anϑrǥpǥ] / jeg skal være ærlig med deg (jeg sier deg det rett ut) θέλω να είµαι ευθύς µαζί σου [ϑεlǥ na imε εfϑiz mazi su] / ærlig og redelig (rett og riktig) καθαρός και τίµιος [kaϑarǥs kε timiǥs] : det hele virker ærlig og redelig (det hele ser rett og riktig ut) ϕαίνονται όλα καθαρά και τίµια [fεnǥndε Ǥla kaϑara kε timia] / ærlige hensikter διαϕανείς σκοποί [ðiafanis skǥpi] / åpen og ærlig ξεκάθαρος [ksεkaϑarǥs] / alle ærlige mennesker tror... όλοι οι έντιµοι άνθρωποι πιστεύουν... [Ǥli i εndimi anϑrǥpi pistεvun] ærlig adv. ειλικρινά [ilikrina] / ærlig talt (oppriktig talt) ειλικρινά [ilikrina] ærlighet f.m. ειλικρίνεια, η [i ilikrinia] # (sanndruhet, sannhetskjærlighet, troverdighet) ϕιλαλήθεια, η [filaliϑia tu] # (hederlighet) τιµιότητα, η [i timjǥtita] # εντιµότητα, η [i εndimǥtita] # (umiddelbarhet, åpenhjertighet, oppriktighet) ευθύτητα, η [εfϑitita] / jeg drar hans ærlighet (troverdighet) i tvil αµϕισβητώ τη ϕιλαλήθειά του [amfizvitǥ ti filaliϑja tu] / ærligheta stod skrevet i ansiktet hans η τιµιότητά του ήταν γραµµένη στο πρόσωπό του [i timjǥtita tu itan Džramεni stǥ prǥsǥpǥ tu] ærverdig adj. (opphøyd, majestetisk) αξιοσέβαστος [aksiǥsεvastǥs] # (fin, fornem, statelig, verdig) αξιοπρεπής [aksiǥprεpis] # σεβάσµιος [sεvazmiǥs] # (rel. tittel) Άγιος... [ajiǥs] # η Αγιόση σου [i ajǥsi su] / en fornem gammel dame µια αξιοπρεπής γριά [mja aksiǥprεpiz Džria] Æsop (gr. fabeldikter) (Aisopos) Αίσωπος, ο [Ǥ εsǥpǥs] / Æsops fabler οι Μύθοι του Αισώπου [i miϑi tu εsǥpu] # οι Αισώπειοι Μύθοι [i εsǥpii miϑi] æsop- αισώπειος [εsǥpiǥs] # του Αίσωπου [to εsǥpu] ætling m. (etterkommer, avkom) απόγονος, ο/η [Ǥ/i apǥDžǥnǥs] # (ætling, etterkommer, skudd) βλαστός [vlastǥs] / han er ætling av en adelsfamilie είναι βλαστός αρχοντικής οικογένειας [inε vlastǥs arχǥndikis ikǥjεnias] ætt f.m. (slekt, herkomst) καταγωγή, η [i kataDžǥji] # (familie) οικογένεια, η [i ikǥjεnia] # (familie, avstamning, herkomst) γενεά, η [i jεnεa] # γενιά, η [i jεnja] # γένος, το [tǥ jεnǥs] # σόι, το [tǥ sǥi] / være av kongelig ætt/byrd κρατώ από βασιλικό γένος [kratǥ apǥ vasilikǥ jεnǥs]

5 5 Ø øde adj. έρηµος [εrimǥs] # (øde, ødslig, ubebodd) ερηµικός [εrimikǥs] # (forlatt, folketom) εγκαταλειµµένος [εŋgatalimεnǥs] / ei øde øy έρηµο νησί [εrimǥ nisi] # ξερονήσι, το [tǥ ksεrǥnisi] / et øde, forblåst område (en øde, forblåst strekning) µια έρηµη ανεµοδαρµένη έκταση [mja εrimi anεmǥðarmεni εktasi] / et øde landskap έρηµος τόπος [εrimǥs tǥpǥs] / øde og ufruktbare landområder ερηµότοποι [εrimǥtǥpi] / øde sandsletter ερηµικές εκτάσεις άµµου [εrimikεs εktasis amu] ødelagt adj (bedervet)(om frukt) σάπιος [sapiǥs] # (om kjøtt el. fisk) χαλασµένος [ΧalazmεnǤs] # (forfalsket, skjemt) αλλοιώµενος [aljǥmεnǥs] # (fordervet, stinkende) βρόµιος [vrǥmiǥs] # (i ruiner) ρηµαγµένος [rimaDžmεnǥs] # (mislykket, forfeilet, bortkastet) αποτυχηµένος [apǥtiçimεnǥs] / dette er ødelagt αυτό είναι χαλασµένος [aftǥ inε ΧalazmεnǤs] / sykkelen min er helt ødelagt/ferdig (en gammel skrabb) το ποδήλατό µου είναι ερείπιο [tǥ pǥðilatǥ mu inε εripiǥ] / ødelegge sine sjanser for å lykkes (sette sine sjanser for å lykkes på spill) διακινδυνεύω πιθανότητες επιτυχίας [ðiakinðinεvǥ tis piϑanǥtitεs εpitiçias] ødelegge v. (herje, ruinere) ρηµάζω [rimazǥ] # καταστρέϕω [katastrεfǥ] # (rasere, gjøre skade på) αϕανίζω [afanizǥ] # βλάπτω [vlaptǥ] # βλάϕτω [vlaftǥ] # ερηµώνω [εrimǥnǥ] / (rasere, legge øde, rive ned, plyndre) δηώνω* [ðjǥnǥ] # εξαϕανίζω [εksafanizǥ] # (rive, demolere, vrake) ερειπώνω [εripǥnǥ] # (forfalske) νοθεύω [nǥϑεvǥ] # (bederve, skjemme, bryte ned) αλλοιώνω [aljǥnǥ] # (skiple, spolere, forstyrre, bringe i ulage, uroe, forurolige, opprøre, kullkaste) διαταράσσω [ðiatarasǥ] # (forføre, forderve, pervertere, ødelegge moralsk) διαϕθείρω [ðiafϑirǥ] # εξαχρειώνω [εksaχriǥnǥ] / heten ødelegger matvarene η ζέστη αλλοιώνει τα τρόϕιµα [i zεsti aljǥni ta trufima] / skogen ble ødelagt av brann το δάσος καταστράϕηκε από ϕωτιά [tǥ ðasǥs katastrafikε apǥ fǥtja] / stormen ødela avlingene η θύελλα αϕάνισε/ κατάστρεψε τα σπαρτά [j ϑiεla afanisε/katastrεpsε ta sparta] / ødelegge alt (knuse alt, forkludre noe) τα κάνω κεραµιδαριό [ta kanǥ kεramiðariǥ] / ødelegge alt for noen χαλώ τη δουλειά κάποιου [ΧalǤ ti ðulja kapiu] / ødelegge framtidsutsiktene sine καταστρέϕω το µέλλον µου [katastrεfǥ tǥ mεlǥn mu] / ødelegge noens gode navn og rykte κάνω κάποιον κουρέλι [kanǥ kapiǥn kurεli] # (bringe i vanry) ϕαιρώ κάτι από τη ϕήµη κάποιου [afεrǥ kati apǥ ti fimi kapiu] : det ødelegger på ingen måte hans gode navn og rykte som historiker αυτό δεν αϕαιρεί τίποτα από τη ϕήµη του ως ιστορικού [aftǥ ðεn afεri tipǥta apǥ ti fimi tu Ǥs istǥriku] / ødelegge synet sitt καταστρέϕω την όρασή µου [katastrεfǥ tin Ǥrasi mu] / ødelegge totalt (ruinere fullstendig, spolere) αποχαλ(ν)ώ [apǥχal(n)ǥ] / ødelegge ungdommen διαϕθείρω τους νέους [ðiafϑirǥ tus nεus] / ødelegge øynene sine καταστρέϕω τα µάτια µου [katastrεfǥ ta matja mu] ødeleggelse m. (maltraktering, lemlestelse) ακρωτηριασµός, ο [akrǥtiriazmǥs] # (skade) ζηµιά [anipǥlǥjisti zimja] # (skade, overlast, mek. sammenbrudd) βλάβη, η [i vlavi] # (ruinering, rasering, utrydding, tilintetgjøring) αϕανισµός, ο [Ǥ afanizmǥs] # εκµηδένιση, η [i εkmiðεnisi] # εξόντωση, η [i εksǥndǥsi] # καταστροϕή, η [i

6 6 katstrǥfi] # (spolering) αχρήστευση, η [i aχristεfsi] # (plyndring, rasering) δήωση*, η [i ðiǥsi] # ερήµωση, η [i εrimǥsi] / det var vill herjing og store ødeleggelser έγινε της κακοµοίρας [εjinε tis kakǥmiras] / gjøre store/enorme ødeleggelser κάνω µεγάλη καταστροϕή [kanǥ mεDžali katastrǥfi] # (gjøre stor skade, anrette store ødeleggelser, ruinere) σπέρνω τον όλεθρο [spεrnǥ tǥn ǤlεϑrǤ] / uoverskuelige ødeleggelser (stor skade, uoverskuelig skadeomfang) ανυπολόγιστη ζηµιά [anipǥlǥjisti zimja] / ødeleggelsene etter/forårsaket av tyfonen οι καταστροϕές που έκανε ο τυϕώνας [i katastrǥfεs pu εkanε Ǥ tifǥnas] ødeleggende adj. (destruktiv, ytterst skadelig) ολέθριος [ǤlεϑriǤs] # αϕανιστικός [afanistikǥs] # (skadelig, belastende) βλαβερός [vlavεrǥs] # (katastrofal) καταστρεπτικός [katastrεptikǥs] # (tilintetgjørende, utslettende) εκµηδενιστικός [εkmiðεnistikǥs] # εξοντωτικός [εksǥndǥtikǥs] / det er ødeleggende for ryktet ditt αυτό είναι βλαβερό για την υπόληψή σου [aftǥ inε vlavεrǥ ja tin ipǥlipsi su] / det vil være ødeleggende for dine interesser θα βλάψει τα συµϕέροντά σου [ϑa vlapsi ta simfεrǥnda su] / gjensidig ødeleggende αλληλοεξοντωτικός [alilǥεksǥndǥtikǥs] # αλληλοκτόνος [alilǥktǥnǥs] / ødeleggende innflytelse ολέθρια επιρροή, η [i Ǥlεϑria εpirǥï] ødelegger m. ξεθεµελιωτής, ο [Ǥ ksεϑεmiljǥtis] ødelegges v. (bederves, skjemmes) αλλοιώνω [aljǥnǥ] ødem n. (tumor, hevelse) οίδηµα, το [tǥ iðima] ødemark f.m. (villmark, ensomhet) ερηµιά, η [i εrimja] # (ørken) έρηµος, ο [Ǥ εrimǥs] # µοναξιά, η [i mǥnaksia] # (ugjestmildt landskap, ufruktbart land) ερηµότοπος, ο [Ǥ εrimǥtǥpǥs] # αϕιλόξενοι τόποι [afilǥksεni tǥpi] / et rop i ødemarken ϕωνή βοώντος εν τη έρηµα [fǥni vǥǥndǥs εn di εrima] / hva gjør du her ute i ødemarken? τι ήρθες να κάµεις σ' αυτή την ερηµιά; [ti irϑεz na kamis safti ti εrimja] / leve ute i ødemarken (leve utenfor sivilisasjonen) ζω στην ερηµιά του θεού [zǥ stin εrimja tu ϑεu] / under eneveldet var Hellas en kulturell ødemark στα χρόνια της δικτατορίας η Ελλάδα ήταν πολιτιστική έρηιµος [sta ΧrǤnia tiz ðiktatǥrias i εlaða itan pǥltistiki εrimðs] Ødipus gr. myt. Οιδίποδας, ο [Ǥ iðipǥðas] ødispuskompleks n. οιδιπόδειο σύµπλεγµα, το [tǥ iðipǥðiǥ simblεDžma] ødsel adj. (overdådig, ekstravagant) άσωτος [asǥtǥs] # (rik, overdådig, fyldig, frodig) άϕθονος [afϑǥnǥs] ødselhet f.m. (overdådighet) ασωτία, η [i asǥtia] # αϕθονία, η [i afϑǥnia] ødselt adv. (flott, raust, rundhåndet) αϕειδώς* [afiðǥs] ødslighet f.m. (forlatthet, ødemark, ensomhet) µοναξιά, η [i mǥnaksia] ødsling f.m. f.m. (sløsing, sløseri, tap) απώλεια, η [i apǥlia] # σπατάλη, η [i spatali] # καταβρόχθιση, η [i katavrǥχϑisi] øgle f.m. (firfisle) σαύρα, η [i savra] # γουστέρα, η [i Džustεra] øke v. (aksellerere) επιταχύνω [εpitaçinǥ] # (sette opp farten, skynde på) ταχύνω [taçinǥ] # (sette opp, heve, utvide) αυξάνω [afksanǥ] # επαυξάνω [εpafksanǥ] # (utvide, forstørre) διευρύνω [ðiεvrinǥ] # (heve, sette opp) ακριβαίνω [akrivεnǥ] #

7 7 ανεβάζω [anεvazǥ] # (forsterke, doble) διπλασιάζω [ðiplasiazǥ] # (framheve, understreke, forsterke, intensivere) επιτείνω [εpitinǥ] # (stige, vokse, gå opp) αυξάνοµαι [afksanǥmε] / de nye episodene vil øke spenningen mellom våre (to) land τα νέα επεισόδια θα επιτείνον την ένταση µεταξύ των χωρών µας [ta nεa εpisǥðia ϑa εpitinun tin εndasi mεtaksi tǥŋ ΧrǤnǤn mas] / det tiltaket vil øke arbeidsledigheten (det tiltaket vil føre til økt arbeidsledighet) αυτό το µέτρο θα επιτείνει την ανεργία [aftǥ tǥ mεtrǥ ϑa εpitini tin anεrjia] / dette øker vanskelighetene våre/ forverrer problemene våre αυτό επαυξάνει τις δυσκολίες µας [aftǥ εpafksani tiz ðiskǥliεz mas] / Kinas befolkning øker med 50 millioner per år ο πληθυσµός της Κίνας αύξεται κατά 50 εκατοµ. το χρόνο [Ǥ pliϑizmǥs tis kinas afksεtε kata pεninda εkatǥmiria tǥ ΧrǤnǤ] / produksjonen økte til det femdobbelte η παραγωγή αυξήθηκε στο πενταπλάσιο [i paraDžǥji afksiϑikε stǥ pεndaplasiǥ] / øke betydningen (av) αυξάνω τη οπουδαιότητα (του) [afksanǥ ti ǤpuðεǤtita (tu)] / øke farten (sette opp farten, gire opp) ανεβάζω/αυξάνω/επαυξάνω/µεγαλώνω την ταχύτητα [anεvazǥ/ afksanǥ/εpafksanǥ/mεDžalǥnǥ tin daçitita] / øke gradvis (oppjustere, sette gradvis opp, trappe opp) αυξάνω κλιµακωτά [afksanǥ klimakǥta] / øke i vekt/lengde/bredde αυξάνοµαι σε βάρος /µήκος/πλάτος [afksanǥmε sε varǥs/mikǥs/platǥs] / øke innsatsen (gjøre større anstrengelser, anstrenge seg mer) διπλασιάζω τις προσπάθειές µου [ðiplasiazǥ tis prǥspaϑjεz mu] : vi skal øke innsatsevår/våre anstrengelser (vi kommer til å legge oss mer i selen) θα διπλασιάσουµε τις προσπάθειές µας [ϑa ðiplasiasumε tis prǥspaϑjεz mas] / øke inntekten (få høyere inntekt) αυξάνω το εισόδηµα [afksanǥ tǥ isǥðima] : jeg må få økt inntekten min πρέπει να αυξήσω το εισόδηµά µου [prεpi na afksisǥ tǥ isǥðima mu] : øke inntekten sin ved å arbeide overtid αυξάνω το εισόδηµα µου µε υπερωρίες [afksanǥ tǥ isǥðima mu mε ipεrǥriεs] # επαυξάνω το εισόδηµά µου κάνοντας υπερωρίες [εpafksanǥ tǥ isǥðima mu kanǥndas ipεrǥriεs] / øke og minske (heve og senke, få til å gå opp og ned) ανεβοκατεβάζω [anεvǥkatεvazǥ] / som kan økes (som kan heves) αυξήσιµος [afksisimǥs] / øke presset αυξάνω την πίεση [afksanǥ tim biεsi] / øke produksjonen (få opp produksjonen) ανεβάζω/αυξάνω την παραγωγή [anεvazǥ/ afksanǥ tim baraDžǥji] / øke på (tilta) δυναµώνω [ðinamǥnǥ] : vinden økte på ο αέρας δυνάµωσε [Ǥ aεraz ðinamǥsε] : vinden økte på utover/i løpet av natta ο άνεµος ενισχύθηκε τη νύχτα [Ǥ anεmǥs anisçiϑikε ti niχta] : vinden økte stadig på ο αέρας δυνάµωνε συνεχάς [Ǥ aεraz ðinamǥnε sinεχas] / øke sin innflytelse διευρύνω την επιρροή µου [ðiεvrinǥ tin εmbirǥi mu] / øke styrken (til) αυξάνω την ισχύ (του) [afksanǥ tin isçi (tu)] / øke til det dobbelte ανέρχοµαι στο διπλάσιο [sinεrχǥmε stǥ ðiplasiǥ] : summen øker til det dobbelte το πόσο ανέρχεται στο διπλάσιο [tǥ pǥsǥ anεrçεtε stǥ ðiplasiǥ] / øke turtallet (sette opp turtallet, sette opp farten, gi gass) αυξάνω τις στροϕές µηχανής [afksanǥ tis strǥfεz miχanis] / øke vekstraten επιταχύνω το ρυθµό ανάπτυξης [εpitaçinǥ tǥ riϑmǥ anaptiksis] økenavn n. (oppnavn, klengenavn) επίθετο, το [tǥ εpiϑεtǥ] # παρατσούκλι, το [tǥ

8 8 paratsukli] # παρονοµασία, η [i parǥnǥmasia] / gi økenavn til (kalle ved økenavn) παρονοµάζω [parǥnǥmazǥ] økende adj. (kumulativ) adj. (συσ)σωρευτικός [sisǥrεftikǥs] # (oppadgående, stigende) αυξητικός [afksitikǥs] # (m.) αύξων* [afksǥn] # (f.) αύξουσα* [afksusa] / med økende fart µε αύξουσα ταχύτητα [mε afksusa taçitita] økning m. (stigning, forsterking, opptrapping, pålegg, tillegg) αύξηση, η [i afksisi] # επαύξηση, η [i εpafksisi] # (påplusning) προστιθέµενο, το [tǥ prǥstiϑεmεnǥ] # (forøkelse, tilvekst) προσαύξηση, η [i prǥsafksisi] # (oppgang, stigning) ανέβασµα, το [tǥ anεvazma] # άνοδος, η [i anǥðǥs] # (ekspansjon, utvidelse) διεύρυνση, η [i ðiεvrinsi] # µεγάλωµα, το [tǥ mεDžalǥma] # (oppblåsing, utbuling, oppsperring) διαστολή, η [i ðiastǥli] # διόγκωση, η [i ðjǥŋgǥsi] / få til økning i størrelse, antall eller dimensjon επιϕέρω αύξηση σε µέγεθος, πλήθος η διαστάσεις [εpifεrǥ afksisi sε mεjεϑǥs, pliϑǥs i ðiastasis] / være rom for økning (være mulig å øke) είναι αυξήσιµος [inε afksisimǥs] / økning av seddelmassen (som til enhver tid er i omløp) η διόγκωση του κυκλοϕορούντος νοµίσµατος [i ðiǥŋgǥsi tu kiklǥfǥrundǥs nǥmizmatǥs] / økning i folketallet (befolkningsøkning) πολλαπλασιασµός του πληθυσµού, ο [Ǥ pǥlaplasiazmǥs tu pliϑizmu] # αύξηση του πληθυσµού [afksisi tu pliϑizmu] / økningen i handelen mellom oss η διεύρυνση του εµπορίου µεταχύ µας [i ðjεvrinsi tu εmbǥriu mεtaksi mas] / økning i levekost-nadene άνοδος του τιµάρυθµου [anǥðǥs tu timariϑmu] / økningen i produksjonen η αύξηση της παραγωγής [i afksisi tis paraDžǥjis] økolog m. (miljøforkjemper) οικολόγος, ο/η [Ǥ/i ikǥlǥDžǥs] økologi m. οικολογία, η [i ikǥlǥjia] økologisk adj. (miljøvennlig) οικολογικός [ikǥlǥjikǥs] / økologisk jordbruk οικολογική γεωργία [ikǥlǥjiki jεǥrjia] / økologiske produkter οικολογικά προϊόντα, τα [ta ikǥlǥjika prǥiǥnda] økonom m. (fianansekspert) οικονοµολόγος, ο [Ǥ ikǥnǥmǥlǥDžǥs] økonomi m. (besparelse) οικονοµία, η [i ikǥnǥmia] # (finanser, ressurser, økonomi som fag) οικονοµικά, τα [ta ikǥnǥmika] # (som fag) οικονοµική, η [i ikǥnǥmiki] / anvendt økonomi εϕαρµασµένη οικονοµική, η [i εfarmazmεni ikǥnǥmiki] / det er god økonomi å kjøpe ting/varer av god kvalitet, selv om de er dyre είναι οικονοµία ν' αγοράζει κανείς καλά, έστω κι ' ακριβά, πράγµατα [inε ikǥnǥmia naDžǥrazi kanis kala εstǥ ki (n)akriva praDžmata] / det går (etter hvert) bedre i gresk økonmi η οικονοµία της Ελλάδας βρίσκεται σε ανάρρωση [ i ikǥnǥmia tis εlaðaz vriskεtε sε anarǥsi] / ha en anstrengt økonomi έχω µια τεταµένη οικονοµία [εχǥ mja tεtamεni ikǥnǥmεa] : ha god/anstrengt økonomi (være i en god/anstrengt økonomisk situasjon/stilling) είµαι σε καλή/κακή οικονοµική κατάσταση/θέση [imε sε kali/kaki ikǥnǥmiki katastasi/ϑεsi] / ha en romslig økonomi (være ganske velstående, sitte godt i det) είµαι αρκετά ευκατάστατος [imε arkεta εfkatastatǥs] # κρατιέµαι καλά [kratjεmε kala] / ha god økonomi (sitte godt i det, sitte i gode/trygge kår) έχω οικονοµική άνεση [εχǥ ikǥnǥmiki anεsi] # (ha god/dårlig økonomi, sitte i gode/trange kår) είµαι σε καλή/

9 9 κακή οικονοµική θέση [imε sε kali/kaki ikǥnǥmiki ϑεsi] / politisk økonomi (nasjonaløkonomi, statsøkonomi, sosialøkonomi, samfunnsøkonomi) πολιτική οικονοµία, η [i pǥlitiki ikǥnǥmia] / statskontrollert økonomi διευθυνόµενη οικονοµία, η [i ðiεfϑinǥmεni ikǥnǥmia] / studere økonomi σπουδάζω οικονοµικά [spuðazǥ ikǥnǥmika] / teoretisk/ren økonomi θεωρητική οικονοµική, η [i ϑεǥritikǥ ikǥnǥmiki] / økonomien hans er elendig/i en elendig forfatning τα οικονοµικά του είναι σε άθλια κατάσταση [ta ikǥnǥmika tu inε sε aϑlia katastasi] økonomiavdeling f.m. (lignings- og kemnerkontor, skattekontor, skattedirektorat) οικονοµική εϕορία, η [i ikǥnǥmiki εfǥria] økonomiklasse f.m. (på tog, båt etc.) οικονοµική θέση, η [i ikǥnǥmiki ϑεsi] økonomisere med v. (bruke med forsiktighet) χρησιµοποιώ µε οικονοµία [ΧrisimǤpiǤ mε ikǥnǥmia] økonomisering f.m. (sparing, innsparing, besparelse) εξοικονόµηση, η [i εksikǥnǥmisi] økonomisk adj. (drøy, sparsommelig, finansiell) οικονοµικός [ikǥnǥmikǥs] / av økonomiske årsaker για λόγους οικονοµίας [ja lǥDžus ikǥnǥmias] / den økonomiske situasjonen η οικονοµική κατάσταση [i ikǥnǥmiki katastasi] / en økonomisk bil οικονοµικό αυτοκίνητο [ikǥnǥmikǥ aftǥkinitǥ] / jeg fikk et lite/alvorlig økonomisk tilbakeslag (jeg gikk på en liten/alvorlig økonomisk smell) είχα µια µικρή/σοβαρή οικονοµική ατυχία [iχa mja mikri/sǥvari ikǥnǥmiki atiçia] / landet står foran en økonomisk katastrofe (landet står overfor økonomisk kaos) η χώρα βρίσκεται µπροστά σε οικονοµικό βάραθρο [i ΧǤra vriskεtε brǥsta sε ikǥnǥmikǥ varaϑra] / økonomisk bedring/vekst οικονοµική ανάρρωση/ανάπτυξη [ikǥnǥmiki anarǥsi/anaptisi] / økonomisk hjelp (finansiell støtte) οικονοµική ενίσχυση, η [i ikǥnǥmiki εnisçisi] : dere skal ikke regne med at jeg gir dere økonomisk hjelp (dere trenger ikke å komme til meg for å få økonomisk hjelp) µην αποβλέπετε σε µένα για οικονοµική ενίσχυση [min apǥvlεpεtε sε mεna ja ikǥnǥmiki εnisçisi] / økonomisk oppsving (høykonjunktur) οικονοµική ακµή, η [i ikǥnǥmiki akmi] / økonomisk tilbakeslag/stagnasjon (konjunkturnedgang, lavkonjunktur) οικονοµική ύϕεση, η [i ikǥnǥmiki ifεsi] / økonomisk velstand οικονοµική ευηµερία, η [i ikǥnǥmiki εvimεria] / økonomiske problemer : ha økonomiske problemer/vanskeligheter έχω οικονοµικές αναποδιές [εχǥ ikǥnǥmikεs anapǥðjεs] # έχω οικονοµικές δυσκολίες [εχǥ ikǥnǥmikεz ðiskǥliεs] # έχω οικονοµική δυσχέρεια [εχǥ ikǥnǥmiki ðisçεria] : vi har store (økonomiske) problemer (vi er i ytterste nød) έχουµε µεγάλες /σοβαρές δυσκολίες [εχumε mεDžalεz/ sǥvarεz ðiskǥliεs] økopolitikk m. οικολογική πολιτική, η [i ikǥlǥjiki pǥlitiki] økosystem n. οικοσύστηµα, το [tǥ ikǥsistima] øks f.m. πέλεκυς, ο [Ǥ pεlεkis] # πελέκι, το [tǥ pεlεki] # τσεκούρι, το [tǥ tsεkuri] / bruke øksa (gå til drastiske nedskjæringer, kutte drastisk ned på (utgifter etc.)) περικόπτω δραστικά (δαπάνες κτλ.) [pεrikǥptǥ ðrastika (ðapanεs kε ta lipa)] / stor øks πέλεκας, ο [Ǥ pεlεkas] økumenikk m. οικουµενισµός, ο [Ǥ ikumεnizmǥs] økumenisk adj. οικουµενικός [ikumεnikǥs] øleddik m. ξίδι µπίρα, η [i ksiði bira] # (surt øl) ξινή µπίρα, η [i ksini bira]

10 10 øl n. (form.) ζύθος, ο [Ǥ ziϑǥs] # (dagl.) µπίρα, η [i bira] # µπύρα, η [i bira] / dovent øl άνοστη/µπαγιάτικη µπύρα [anǥsti/bajatiki bira] / en kagge øl ένα βαρελάκι µπύρα [εna varεlaki bira] / en øl µια µπίρα [mja bira] / et glass (fylt med) øl ένα ποτήρι (γεµάτο) µπίρα [εna pǥtiri (jεmatǥ) bira] / et lite/stort glass øl (et glass øl/en halvliter) µια µικρή/µεγάλη µπίρα, η [mja mikri/mεDžali bira] / hva slags øl liker du best? τι είδος µπίρας προτιµάς; [ti iðǥz biras prǥtimas] / jeg tok et par øl ήπια µερικές µπίρες [ipia mεrikεz birεs] / kelner, to øl, takk! γκαρσόν δυο µπίρερς παρακαλώ [garsǥn ðjǥ birεs parakalǥ] / lyst øl (pils) ξανθιά µπύρα, η [i ksanϑja bira] / mørkt øl µαύρη µπίρα [mavri bira] : mørkt, sterkt øl (stout) µαύρη δυνατή µπίρα [mavri ðinati bira] / som ligner på øl που µοιάζει µε µπίρα [pu miazi mε bira] / som lukter øl (som stinker av øl) που µυρίζει µπίρα [pu mirizi bira] / svakt øl (lettøl) αδύνατη/ελαϕριά µπύρα, η [i aðinati/εlafria bira] # (tynt (tynt øl) νερουλή µπύρα [nεruli bira] ølaktig adj. (som ligner på øl) που µοιάζει µε µπίρα [pu mjazi mε bira] øldisk m. (på puben el. ølstua) πάγκος µπιραρίας, ο [Ǥ paŋgǥs birarias] ølfat n. (øltønne) κάδος ζύµωσης, ο [Ǥ kaðǥz zimǥsis] # κάδος µπίρας, ο [Ǥ kaðǥz biras] ølgjær m. µαγιά µπίρας, η [i maja biras] ølglass n. ποτήρι µπίρας, το [tǥ pǥtiri biras] øljekk m. (dagl. åpner ) ανοιχτήρι, το [tǥ aniχtiri] ølmage m. (ølvom) µπάκα (ζυθοπότη), η [i baka (ziϑǥpǥti)] / få ølmage κάνω κοιλιά [kanǥ kilja] ølseidel m. κύπελλο της µπύρας, το [tǥ kipεlǥ tiz biras] ølselger m. (pubvert, krovert) µπιραριέρης, ο [Ǥ birariεris] ølsort m. (ølslag) είδος µπίρας, το [tǥ iðǥz biras] ølstue f.m. µπιραρία, η [i biraria] # ταβέρνα, η [i tavεrna] # ζυθοπωλείο, το [tǥ ziϑǥpǥliǥ] ølvom f.m. (ølmage) µπάκα (ζυθοπότη),η [i baka (ziϑǥpǥti)] # (vom, kulemage) κοιλάρα, η [i kilara] # κοιλιά, η [i kilja] øm adj. (kjærlig) τρυϕερός [trifεrǥs] # (kjælende, godsnakkende, smigrende) θωπευτικός [ϑǥpεftikǥs] # (sår, betent, vond) επώδυνος [εpǥðinǥs] # (sår, følsom) ευαίσθητος [εvεsϑitǥs] / et ømt kyss τρυϕερό ϕιλί, το [tǥ trifεrǥ fili] / et ømt punkt ευαίσθητο/λεπτό σηµείο [εvεsϑitǥ/lεptǥ simiǥ] : unngå å treffe et ømt punkt hos noen (unngå å såre noens følelser) αποϕεύγω να θίξω κάποιον στο ευαίσθητο σηµείο του [apǥfεvDžǥ na ϑiksǥ kapiǥn stǥ εvεsϑitǥ simiǥ] / (med.) ømme punkter (vonde flekker) επώδυνα σηµεία [εpǥðina simia] ømt adv. (kjærlig, hengivent) µε αγάπη [mε aDžapi] ømfintlig adj. (følsom) αισθαντικός [εsϑandikǥs] # (følsom, sensibel) ευαίσθητος [εvεsϑitǥs] # ντελικάτος [dεlikatǥs] # (mottakelig, følsom) δεκτικός [ðεktikǥs] / / en ømfintlig mage ντελικάτο στοµάχι [dεlikatǥ stǥmaçi] / være ømfintlig overfor έχω ευαισθησία σε [εχǥ εvεsϑisia sε] : han/hun er ømfintlig overfor kulde έχει ευαισθησία στο κρύο [εçi εvεsϑisia stǥ kriǥ] / ømfintlig hud δελικάτο δέρµα [ðεlikatǥ ðεrma] : hun har ømfintlig hud (huden hennes blir lett irritert) το δέρµα της

11 11 ερεθίζεται εύκολα [tǥ ðεrma tis εrεϑizεtε εfkǥla] ømfintlighet m. εναισθήσια, η [i εnεsϑisia] # αισθαντικότητα, η [i εsϑandikǥtita] # (mottakelighet, følsomhet) δεκτικότητα, η [i ðεktikǥtita] ømhet f.m. τρυϕερότητα, η [i trifεrǥtita] # (hengivenhet, kjærlighet) αγάπη, η [i aDžapi] # στοργή, η [i stǥrji] # (letthet, mildhet, svakhet) ελαϕρότητα, η [i εlafrǥtita] / full av ømhet (full av hengivenhet) ϕεµάτος στοργή [jεmatǥs stǥrji] / jeg har bare behov for litt ømhet έχω ανάγκηµόνο από τρυϕερότητα [εχǥ anaŋgi mǥnǥ apǥ trifεrǥtita] # (ømhet) στοργή, η [i stǥrji] / lengsel etter ømhet λαχτάρα για στοργή [laχtara ja stǥrji] / lengte etter ømhet αποζητώ στοργή [apǥzitǥ stǥrji] / se på noen med ømhet i blikket (se hengivent på noen) κοιτάζω κάποιον µε αγάπη [kitazǥ kapiǥn mε aDžapi] / søke ømhet ζητώ στοργή [zitǥ stǥrji] / underernært på ømhet λιµασµένος για στοργή [limazmεnǥz ja stǥrji] ømt adv. (kjærlig) αγαπηµένα [aDžapimεna] ømtålig adj. (kinkig, delikat) εκλεπτυσµένος [εklεptizmεnǥs] # ακανθώδης [akanϑǥdis] # δυσχερής [ðisçεris] # (sensibel, følsom, nærtagende, hårsår) εύθικτος [εfϑiktǥs] # (delikat, kilen) λεπτός [lεptǥs] / et ømtålig emne ακανθώδες/λεπτό θέµα [akanϑǥðεs/lεptǥ ϑεma] / et ømtålig problem δυσχερές πρόβληµα [ðisçεrεs prǥvlima] / ømtålig mage λεπτεπίλεπτο/λεπτό στοµάχι [lεptεpilεptǥ/lεptǥ stǥmaçi] ønolog m. (vinekspert) οινολόγος, ο [Ǥ inǥlǥDžǥs] ønologi m. (vinlære) οινολογία, η [i inǥlǥjia] ønologisk adj. οινολογικός [inǥlǥjikǥs] ønske n. (lyst, lengsel) επιθυµία, η [i εpiϑimia] # αποθυµία, η [i apǥϑimia] # (pretensjon, aspirasjon, krav) βλέψη, η [i vlεpsi] # (velsignelse) ευχή, η [i εfçi] # (vilje) θέληµα, το [tǥ ϑεlima] # (sterkt ønske, tørst), δίψα η [i ðipsa] # (dagl.) τρεµούρα, η [i trεmura] / det var min fars ønske at jeg skulle studere jus ήταν επιθυµία/θέληση του πατέρα µου να σπουδάσω νοµικά [itan εpiϑimia/ϑεlisi tu patεra mu na spuðasǥ nǥmika] / et sterkt ønske σϕοδρή επιθυµία [sfǥðri εpiϑimia] / etter eget ønske (av fri vilje, fordi jeg liker det) επειδή µου αρέσει [εpiði mu arεsi] : jeg bor ikke her etter eget ønske, men fordi... δεν µένω εδώ επειδή µου αρέσει αλλά... [ðεn mεnǥ εðǥ εpiði mu arεsi ala] / etter (eget) ønske (etter behag, når det passer (meg)) κατά βούληση [kata vulisi] # κατά το κέϕι µου [kata tǥ kεfi mu] / etter ønske fra (etter anmodning fra) κατ' επιθυµίαν του/της [kat εpiϑimian du/dis] / etterkomme noens ønske συµµορϕώνοµαι µε τις επιθυµίες κάποιου [simǥrfǥnǥmε mε tis εpiϑimiεs kapiu] / ha et strekt ønske om (ønske veldig sterkt/inderlig, ville svært gjerne) λαχταρώ [laχtarǥ] / han gjør hva som helst i sitt ønske om å behage/vise velvilje (om å gjøre andre til lags) κάνει τα πάντα στην επιθυµία του να ϕανεί αρεστός [kani ta panda stin εpiϑimia tu na fani arεstǥs] / hun fikk ønsket sitt oppfylt έγινε η επιθυµία της [εjinε i εpiϑimia tis] / i tråd med Deres ønske σύµϕωνα µε την επιθυµία σας [simfǥna mε tin εpiϑimia sas] / jeg har ikke noe ønske om å bli rik δεν έχω επιθυµία να πλουτίσω [ðεn εχǥ εpiϑimia na plutisǥ] / mine beste ønsker! τις καλύτερες ευχές µου! [tis kalitεrεs εfçεz mu] / oppfylle noens ønsker (tilfredsstille noens lyster) κατασιγάζω τις επιθυµίες του [katasiDžazǥ tis εpiϑimiεs tu] /

12 12 oppriktige/inderlige ønsker ιλικρινείς ευχές [ilikrinis εfçεs] / overse noens ønske αγνοώ την επιθυµία κάποιου [aDžnǥǥ tin εpiϑimia kapiu] / realisere sine ønsker πραγµατοποιώ τις βλέψεις µου [praDžmatǥpjǥ tiz vlεpsiz mu] / sende sine beste ønsker/lykkønskninger/hilsner til noen απευθύνω τις καλύτερες ευχές µου σε κάποιον [apεfϑinǥ tis kalitεrεs εfçεz mu sε kapiǥn] / tjenerstaben oppfylte alle våre ønsker το υπηρετικό προσωπικό ικανοποιούσε όλες µας τις επιθυµίες [tǥ ipirεtikǥ prǥsǥpikǥ ikanǥpjusε Ǥlεz mas tis εpiϑimiεs] / uoppnåelige ønsker ανεκπλήρωτες επιθυµίες [anεkplirǥtεs εpiϑimiεs] / uttrykke et ønske εκϕράζω µια επιθυµία/ευχή [εkfrazǥ mja εpiϑimia/εfçi] ønske v. (savne, attrå) επιθυµώ [εpiϑimǥ] # αποθυµώ [apǥϑimǥ] # (ville) θέλω [ϑεlǥ] # (ha lyst på) αγαπάω [aDžapaǥ] # αγαπώ [aDžapǥ] # (be) εύχοµαι [εvχǥmε] / alt/det eneste jeg ønsker (meg), er litt fred og ro το µόνο που γυρεύω είναι λίγη ησυχία [tǥ mǥnǥ pu jirεvǥ inε liji isiçia] / De er ønsket på kontoret (De bes komme på kontoret) σας θέλουν στο γραϕείο [sas ϑεlun stǥ DžrafiǤ] / det er (ikke) akkurat det jeg ønsker (δεν) είναι ακριβώς αυτό που θέλω [(ðεn) inε akrivǥs aftǥ pu ϑεlǥ] / han har alt man/et menneske kan ønske seg έχει τα ελέη του θεού [εçi ta εlεi tu ϑεu] : hun hadde alt en kvinne kunne ønske seg είχε καθετί που µπορούσε να επιθυµήσει µια γυναίκα [içε kaϑεti pu bǥrusε na εpiϑimisi mja jinεka] / han ønsket at den reisa skulle ta slutt/snart var over ευχόταν να τελειώσει αυτό το ταξίδι [εfχǥtan na tεliǥsi aftǥ tǥ taksiði] / hva mer kan man ønske seg? τι άλλο να επιθυµήσει κανείς; [ti alǥ na εpiϑimitε kanis] / hva ønsker De/dere? τι θα θέλατε; [ti ϑa ϑεlatε] / hva ønsker De? (hva vil De?) τι αγαπάτε; [ti aDžapatε] # τι επιθυµείτε παρακαλώ; [ti εpiϑimitε parakalǥ] / hva ønsker Fruen? (hva kan jeg gjøre for Dem, Frue?) τι αγαπάει η κυρία; [ti aDžapai i kiria] / hvordan ønsker De at de skal være? (hvordan vil De ha dem?) πώς τα θέλετε; [pǥs ta ϑεlεtε] / jeg har alt jeg kan ønske meg έχω όλα τα καλά µου [εχǥ Ǥla ta kala mǥ] / jeg skulle ønske det ble regn i morgen! (jeg håper det blir regn i morgen) είθε(ς)/εύχοµαι/µακάρι να βρέξει αύριο! [iϑε(s)/εfχǥmε/makari na vrεksi avriǥ] # θα 'θελα να 'βρεχε αύριο! [ϑa ϑεla na vrεçε avriǥ] / jeg skulle ønske det/alt/situasjonen var annerledes! είθε(ς) να ήταν διαϕορετικά! [iϑε(z) na itan ðiafǥrεtika] / jeg skulle ønske du hadde kommet (om du bare hadde kommet!) µακάρι να 'χες έρθει [makari na çεs εrϑi] / jeg skulle ønske jeg hadde eget hus! (om jeg bare hadde hatt (mitt) eget hus!) ας είχα δικό µου σπίτι! [as iχa ðikǥ mu spiti] / jeg skulle ønske jeg ikke hadde gått med på det! είθε(ς) να µην είχα συµϕωνήσει! [iϑε(s) na min iχa simfǥnisi] / jeg skulle ønske jeg kunne engelsk µακάρι να 'ξερα αγγλικά! [makari na ksεra aŋglika] / jeg skulle ønske jeg var (blitt) lege! θα 'θελα να χα γίνει γιατρός [ϑa ϑεla naχa jini jatrǥs] / jeg skulle ønske jeg var rik! θα 'θελα να 'µουν πλούσιος [ϑa ϑεla namun plusiǥs] / jeg skulle ønske jeg visste det! (jeg har ingen anelse!) µακάρι να 'ξερα! [makari na ksεra] / jeg ønsker deg alt godt! (alt du måtte begjære!) ό,τι ποθείς! [Ǥ ti pǥϑis] / jeg ønsker ved Gud at... (Gud gi at...) να µ' αξιώσει ο θεός να... [na maksiǥsi Ǥ ϑεǥz na] / jeg ønsker å møte han θέλω να τον ιδώ [ϑεlǥ na tǥn iðǥ] / som De ønsker όπως αγαπάτε [ǤpǤs

13 13 aDžapatε] / jeg ønsket han god/snarlig bedring του ευχήθηκα ταχεία ανάρρωση [tu εfçiϑika taçia anarǥsi] / ønske noen alt godt/vondt εύχοµαι/θέλω το καλό/κακό κάποιου [εfχǥmε/ϑεlǥ tǥ kalǥ/kakǥ kapiu] / ønske noen god reise εύχοµαι καλό ταξίδι σε κάποιον [εfχǥmε kalǥ taksiði sε kapiǥn] # (ønske noen lykke til/ønske noen hell og lykke) εύχοµαι κατευόδιο σε κάποιον [εfχǥmε katεvǥðiǥ sε kapiǥn] : jeg ønsker deg god reise σου εύχοµαι καλό ταξίδι [su εfχǥmε kalǥ taksiði] / ønske veldig sterkt/inderlig (ha et strekt ønske om) λαχταρώ [laχtarǥ] ønskedrøm m. (mitt inderligste ønske) η πιο διακαής µου επιθυµία [i pjǥ ðiakaïs εpiϑimia] ønskelig adj. (ønskverdig) επιθυµητός [εpiϑimitǥs] # ευκταίος [εfktεǥs] / med all ønskelig tydelighet (på en måte som ikke etterlater/etterlot noen tvil) µε τρόπο που δε χωρά αµϕιβολία [me trǥpǥ pu ðε ΧǤra amfivǥlia] / det er ønskelig at.. (jeg skulle ønske at ) είναι ευχύς έργο να... [inε εfçis εrDžǥ na] / det er ønskelig med noe kjennskap til engelsk i denne jobben είναι καλό να ξέρει κανείς λίγα αγγλικά γι αυτή τη δουλειά [inε kalǥ na ksεri kaniz liDža aŋglika jafti ti ðulja] ønskes v. (etterspørres, søkes, være ønsket/etterspurt) ζητιέµαι [zitjεmε] ønsket adj. (ønskverdig, ønskelig) επιθυµητός [εpiϑimitǥs] / det ønskede resultat το επιθυµητό αποτέλεσµα [tǥ εpiϑimitǥ apǥtεlεzma] ønsketenkning m. (fromme ønsker) ευσεβείς πόθοι, οι [i εfsεvis pǥϑi] ønskverdig adj. (ønskelig) επιθυµητός [εpiϑimitǥs] # ευκταίος [εfktεǥs] ør adj. (fortumlet) ζαλισµένος [zalizmεnǥs] # άναυδος [anavðǥs] # (svimmel, ørsken, i ørske, i villelse) αλαϕρόγνωµος [alafrǥDžnǥmǥs] # αλαϕρόµυαλος [alafrǥmjalǥs] # (omtåket, susete, uklar) θολός [ϑǥlǥs] / hun gjorde meg helt ør i hodet med skravlingen sin µε αλάλιασε µε τη ϕλυαρία της [malaljasε mε ti fliaria tis] / jeg er ør i hodet i dag έχω θολούρα στο κεϕάλι µου σήµερα [εχǥ ϑǥlura stǥ kεfali mu simεra] øre n. (anat.) αϕτί, το [tǥ afti] # αυτί, το [tǥ afti] / det går inn gjennom det ene øret og ut gjennom det andre από το 'να αυτί µπαίνει κι από τ' άλλο βγαίνει [apǥ tǥ na afti bεni ki apǥ talǥ vjεni] / få så ørene flagrer ακούω τον εξάψαλµο [akuǥ tǥn εksapsalmǥ] / gi noen så ørene flagrer (skjelle en huden full, lese en teksten) ψέλνω τον εξάψαλµο σε κάποιον [psεlnǥ tǥn εksapsalmǥ se kapiǥn] / ha skarpe ører (ha god hørsel) έχω καλό αυτί [εχǥ kalǥ afti] / ha øre for musikk έχω µουσικό αυτί [εχǥ musikǥ afti] / han fikk så ørene flagret da han sa at (han ble møtt med en storm av protester da han sa at...) ξεσήκωσε θύελλα εναντίον του όταν είπε ότι... [ksεsikǥsε ϑiεla εnantiǥn du Ǥtan ipε Ǥti] / holde ørene åpne (høre godt etter) ανοίγω τ' αυτιά µου [aniDžǥ taftja mu] / ikke tørr bak ørene (grønn, uerfaren) άβγαλτος [avDžaltǥs] : han er ikke tørr bak ørene ennå ακόµα δεν βγήκε/δεν έσκασε από τ αυγό [akǥma ðεn vjikε/ðεn εskasε apǥ tavDžǥ] / jeg er lutter øre είµαι όλος αυτιά [imε ǤlǤs aftja] / komme en for øre παίρνω τ' αυτί µου [pεrnǥ tafti mu] # (få greie på noe, jur. ta noe til etterretning) λαµβάνω γνώση ενός πργάµατος [lamvanǥ DžnǤsi εnǥs praDžmatǥs] : det kom meg for øre at... πήρε τ' αυτί µου ότι [pirε tafti mu Ǥti] / med lange/spisse ører µε µακριά/µυτερά αυτιά [mε makria/mitεra aftia] / sitte i gjeld til opp over ørene είµαι χρεωµένος ώς τ' αυτιά [inε ΧrεǤmεnǤs Ǥs taftja] / som har to ører (binaural) που έχει δύο αϕτιά [pu εçi ðiǥ aftja] # διώτος [ðiǥtǥs] / skrive seg noe

14 14 bak øret (merke seg noe, legge seg noe på minnet) σηµειώνω κάτι νοερά [simiǥnǥ kati nǥεra] / (anat.): som angår begge ørene αµϕοτέρων των ώτων [amfǥtεrǥn tǥn ǤtǤn] / spisse ørene (høre godt etter, lytte anspent) αυτιάζοµαι [aftjazǥmε] # τεντώνω τα αϕτιά [tεndǥnǥ ta aftja] # τετώνω/στήνω τ' αυτί [tεtǥnǥ/stinǥ tafti] # ακούω προσεχτικά [akuǥ prǥsεχtika] # ανορθώνω τ' αυτιά [anǥrϑǥnǥ taftja] # βάζω αυτί [vazǥ afti] # (tjuvlytte) κρυϕακούω [krifakuǥ] / trekke noen i ørene (dvs. gi noen en overhaling/en kraftig skrape) τραβώ στ' αυτιά κάποιου [travǥ staftia kapiu] / tute ørene fulle på noen (snakke hull i hodet på noen, gnage på det samme) παίρνω/ τρώω/ζαλίζω τ' αυτιά κάποιου (µε κάτι) [pεrnǥ/trǥǥ/zalizǥ taftja kapiu (mε kati)] / utstående ører πεταξτά αυτιά [pεtaχta aftia] / veggene har ører οι τοίχοι έχουν αυτιά [i tiçi εχun aftia] / vende det døve øret til (late som en ikke hører) κάνω τον κουϕό [kanǥ tǥŋ gufǥ] # κωϕεύω [kǥfεvǥ] / være lutter øre (høre godt etter) είµαι όλος αυτιά [imε ǤlǤs aftja] øre- (høre-, hørsels-) του ωτός [tu ǤtǤs] # του αϕτιού [tu aftju] # ωτιαίος [ǤtjεǤs] # ωτικός [ǤtikǤs] øreape m. (zool.)(øremaki, galago) γαλάγος, ο [Ǥ DžalaDžǤs] ørebetennelse m. ωτίτιδα η [i Ǥtitiða] øredobb m. σκουλαρίκι, το [tǥ skulariki] øredøvende adj. εκκωϕαντικός [εkǥfandikǥs] # (dundrende, tordnende) βροντερός [vrǥndεrǥs] # (bråkete, rampete, til å bli gal av) δαιµονισµένος [ðεmǥnizmεnǥs] / øredøvende bråk (et leven uten like) δαιµονισµένος θόρυβος [ðεmǥnizmεnǥs ϑǥrivǥs] / øredøvende jubel εκκωϕαντικές επευϕηµίες [εkǥfandikεs εpεfimiεs] ørefik m. (lusing) ράπισµα, το [tǥ rapizma] # σκαµπίλι, το [tǥ skambili] # χαστούκι, το [tǥ Χastuki] # (slag i ansiktet, dask, smakk) κόλαϕος, ο [Ǥ kǥlafǥs] # µπάτσα, η [i batsa] # (overf. purk) µπάτσος, ο [Ǥ batsǥs] / gi noen en ørefik αστράϕτω ένα χαστούκι σε κάποιον [astraftǥ εna Χastuki sε kapiǥn] # αστράϕτω µια σε κάποιον [astraftǥ mja sε kapiǥn] øreflipp m. λοβός αυτιού, ο [Ǥ lǥvǥs aftju] øreformet adj. ωτοειδής [ǤtǤiðis] # (som ligner på et øre) που µοιάζει µε αϕτί [pu mjazi mε afti] øregang m. (anat.) ακουστική οδός, η [i akustiki ǤðǤs] øremaki m. (zool.)(ørreape, galago) γαλάγος, ο [Ǥ DžalaDžǤs] øremerke v. (sette av, reservere) διαθέτω [ðiaϑεtǥ] # (legge av, sette av, reservere) ξεχωρίζω [ksεχǥrizǥ] / øremerke en sum til forskning διαθέτω/ξεχωρίζω (= βάζω κατά µέρος) ένα ποσό για έρευνες [ðiavazǥ/ksεχǥrizǥ (vazǥ kata mεrǥs) εna pǥsǥ ja εrεvnεs] øremerket adj. αποκλειστικός [apǥklistikǥs] øremusling m. (anat.) (det ytre øre unntatt øregangen) πτερύγιο(ν) του ώτος, το [tǥ ptεrijiǥ (n) tu ǤtǤs] ørepropper m.pl. ωτοασπίδα, η [i ǤtǤaspiða] ørering m. σκουλαρίκι, το [tǥ skulariki] ørespesialist m. (otolog) ωτολόγος, ο [Ǥ ǤtǤlǤDžǤs]

15 15 øresykdom n. πάθηση των αϕτιών, η [i paϑisi tǥn aftjǥn] øreverk m. πόνος αϕτιού, ο [Ǥ pǥnǥs aftiu] ørevitne n. (jur.) αυτήκοος µάρτυς, ο/η [Ǥ/i aftikǥǥs martis] ørevoks m. κερί στ' αυτιά [kεri staftja] # κυψέλη του αυτιού, η [i kipsεli tu aftju] # κυψελίδα του αυτιού, η [i kipsεliða tu aftju] / ha ørevoks (ha voks i ørene) έχω κερί στ' αυτιά [εχǥ kεri staftja] ørken m. έρηµος, η [i εrεmǥs] # (ødemark) έρηµη χώρα, η [i εrimi ΧǤra] / ørkenen strakte seg hundrevis av kilometer (framover/utover) η έρηµος απλωνόταν εκατοντάδες µίλια [i εrεmǥs apǥnǥtan εkatǥndaðεz milia] ørkenfelttog n. εκστρατεία της ερήµου, η [i εkstratia tis εrimu] ørkenområde n. έκταση ερήµου, η [i εktasi εrimu] # έρηµη περιοχή, η [i εrimi pεriǥçi] / enorme ørkenområder τεράστιες εκτάσεις ερήµου [tεrastiεs εktasis εrimu] / ørkenområdene i Nord-Afrika οι έρηµοι περιοχές της β. Αϕρικής [i εrimεs pεriǥçεs tiz vǥrinis afrikis] ørkesløs adj. µάταιος [matεǥs] # (unyttig, formålsløs) άσκοπος [askǥpǥs] ørkesløst adv. (uten mål og med) άσκοπα [askǥpa] # ασκόπως* [askǥpǥs] / vandre ørkesløst omkring περιϕέροµαι ασκόπως [pεrifεrǥmε askǥpǥs] ørliten adj. (veldig liten, minst) ελάχιστος [εlaçistǥs] # (umerkelig, vag, svak) αδιάκριτος [aðjakritǥs] # αδιόρατος [aðjǥratǥs] # (bagatellmessig, uvesentlig, betydningsløs) ασήµαντος [asimandǥs] # (bitteliten, mikroskopisk) µικροσκοπικός [mikrǥskǥpikǥs] # µικρούλης [mikrulis] # µικρούλικος [mikrulikǥs] # µικρούτσικος [mikrutsikǥs] / en ørliten bit (en partikkel) (ελάχιστο) µόριο, το [tǥ (εlaχistǥ) mǥriǥ] # (en ørliten mengde, en ørliten dråpe) µια σταλίτσα [mja stalitsa] / en ørliten forskjell αδιάκριτη/ασήµαντη/αδιόρατη διαϕορά, η [i aðiakriti/asimandi/aðiǥrati ðiafǥra] / ørlite grann λιγουλάκι [liDžulaki] : hun er ørlite grann bedre/sjalu είναι λιγουλάκι καλύτερα/ζηλιάρα [inε liDžulaki kalitεra/ziljara] / ørsmå støvpartikler µικροσκοπικά µόρια σκόνης [mikrǥskǥpika mǥria skǥnis] ørn f. αετός, ο [Ǥ aεtǥs] # αϊτός, ο [Ǥ aïtǥs] / tohodet ørn (maktsymbol, keiserørn) δικέϕαλος αετός, ο [Ǥ ðikεfalǥs aεtǥs] ørne- (ørnelignende) αέτειος [aεtiǥs] # αετήσιος [aεtisiǥs] # (bøyd, med ørnenese) γρυπός [DžripǤs] ørnelignende adj. (ørne-) αέτειος [aεtiǥs] # αετήσιος [aεtisiǥs] # (bøyd, med ørnenese) γρυπός [DžripǤs] ørnenese m. (krum nese, romersk nese) γαµψή µύτη, η [i Džampsi miti] # γρυπή µύτη, η [i Džripi miti] # αετήσια µύτη, η [i aεtisia miti] ørnereir n. (ørnerede) αετοϕωλιά, η [i aεtǥfǥlja] ørnunge m. (ung ørn) αετόπουλο, το [tǥ aεtǥpulǥ] ørret m. πέστροϕα, η [i pεstrǥfa] ørsken adj. (ør, svimmel, i ørske, i villelse) αλαϕρόγνωµος [alafrǥDžnǥmǥs] # αλαϕρόµυαλος [alafrǥmialǥs] ørten adj. (mange, utallige) άπειροι [apiri] / ørten grunner (utallige grunner) άπειροι λόγοι [apiri lǥji]

16 16 øse v. αδειάζω [aðjazǥ] / øse båten (lense båten) αδειάζω νερά από βάρκα/από το κύτος πλεούµενου [aðjazǥ nεra apǥ varka/apǥ tǥ kitǥs plεumεnu] : hvis vi ikke øser båten, kommer den til å synke αν δεν αδειάζουµαι τα νερά η βάρκα θα βουλιάζει [an ðεn aðjazuma ta nεra i varka ϑa vuljazi] øse f.m. (ause, sleiv) κουτάλα, η [i kutala] # (øsekar) µαστέλο (για άδειασµα νερών), το [tǥ mastεlǥ (ja aðiazma nεrǥn)] # σέσουλα, η [i sεsula] / øse av (utnytte, benytte, trekke veksler på) αντλώ από [andlǥ apǥ] : han øste av mange kilder άντλησε από πολλές πηγές [andlisε apǥ pǥlεs pijεs] øsregn n. (styrtregn) νεροποντή, η [i nεrǥpǥndi] # ραγδαία βροχή, η [i raDžðεa vrǥçi] # δαρτή βροχή, η [i ðarti vrǥçi] / (pøsende regnvær) διαπεραστική βροχή [ðiapεrastiki vrǥçi] øst m. (retning) ανατολή, η [i anatǥli] / sola står opp i øst ο ήλιος ανατέλλει στην ανατολή [Ǥ iliǥ anatεli stin anatǥli] øst- (østlig) ανατολικός [anatǥlikǥs] / Øst-Kreta Ανατολική Κρήτη η [i anatǥliki kriti] øst adv. ανατολοκά [anatǥlika] / skipet satte kursen rett øst το πλοίο κατευθύνθηκε ανατολοκά [tǥ pliǥ katεfϑinϑikε anatǥlika] / øst for (østenfor, på østsiden av) ανατολοκά του/της... [anatǥlika tu/tis] : øst for Kreta ανατολοκά της Κρήτης [anatǥlika tis kritis] østavind m. ανατολικός άνεµος, ο [Ǥ anatǥlikǥs anεmǥs] # λεβάντες, ο [Ǥ lεvandεs] / det er østavind (vinden/det blåser fra øst) ο άνεµος είναι ανατολικός [Ǥ anεmǥs inε anatǥlikǥs] østblokken m. (østblokklandene) το ανατολικό µπλοκ [tǥ anatǥlikǥ blǥk] Østen (geogr.) Ανατολή, η [i anatǥli] / Det nære østen η Εγγύς Ανατολή [i εŋgis anatǥli] / Midtøsten η Μέση Ανατολή [i mεsi anatǥli] / Det fjerne østen η Άπω Ανατολή [i apǥ anatǥli] / var kona di med på turen til Det fjerne østen? ήταν κι η γυναίκα σου στην εκδροµή της 'Απω Ανατολής; [itan ki i jinεka su stin εkðrǥmi tis apǥ anatǥlis] Østerrike (geogr.) Αυστρία, η [i afstria] Østerrike-Ungarn (hist.) (η) Αυστρο Ουγγαρία [i afstrǥ-uŋgaria] østerriker m. (mann) Αυστριακός, ο [Ǥ afstriakǥs] # (kvinne) Αυστριακή, η [i afstriaki] østerriksk adj. αυστριακός [afstriakǥs] østerriksk-ungarsk adj. αυστροουγγρικός [afstrǥuŋgrikǥs] østers m. στρείδι, το [tǥ striði] # (pl.) στρείδια [striðia] Østersjøen (geogr.) Βαλτική, η [i valtiki] # Βαλτική Θάλασσα, η [i valtiki ϑalasa] Øst-Europa geo. Ανατολική Ευρώπη, η [i antǥliki εvrǥpi] østeuropeer m. Ανατολικοευρωπαίος, ο [Ǥ anatǥlikǥεvrǥpεǥs] # f. Ανατολικοευρωπαία, η [i anatǥlikǥεvrǥpεa] østgoter m. Οστρογότθος, ο [Ǥ ǤstrǤDžǤtϑǤs] # pl. οι Οστρογότθοι [i ǤstrǤDžǤtϑi] østgående adj. (om tog: med kurs mot øst) κατευθυνόµενο ανατολικά [katεfϑinǥmεnǥ anatǥlika] østkant m. (østlige bydeler) οι ανατολικές συνοικίες [i anatǥlikεs sinikiεs] / Londons

17 17 østkant (East End) οι ανατολικές συνοικίες του Λονδίνου [i anatǥlikεs sinikiεs tu lǥnðinu] østkirka f. (Den ortodokse kirke) η ανατολική Εκκλησία [i anatǥliki εklisia] østkysten m. ανατολική ακτή, η [i anatǥliki akti] / østkysten av USA η ανατολική ακτή των ΗΠΑ [i anatǥliki akti tǥn ipa] østlig adj. ανατολικός [anatǥlikǥs] / den østlige halvkule το ανατολικό ηµισϕαίριο [tǥ anatǥlikǥ imisfεriǥ] / i østlig retning σε ανατολική κατεύθυνση [sε anatǥliki katεfϑinsi] østlig adv. ανατολικά [anatǥlika] østover adv. (i østlig retning) ανατολικά [anatǥlika] / dra østover τραβώ σνατολικά [travǥ anatǥlika] / reise østover ταξιδεύω ανατολικά [taksiðεvǥ anatǥlika] / rommet vender østover (er østvendt) το δωµάτιο βλέπει ανατολικά [tǥ ðǥmatiǥ vlεpi anatǥlika] / sette kursen (rett) østover κατευθύνοµαι ανατολικά [katεfϑinǥmε anatǥlika] øve v. (utøve) ασκώ [askǥ] # (øve seg i, øve opp, trene) εξασκούµαι [εksaskumε] # γυµνάζοµαι [jimnazǥmε] # κάνω εξάσκηση [kanǥ εksaskisi] / hvor mange timer øver du per dag? πόσες ώρες άσκηση κάνεις την ηµέρα; [pǥsεs Ǥrεs askisi kanis tin imεra] / jeg synes du øver for lite (jeg synes at du ikke øver nok) νοµίζω ότι δε γυµνάζεσαι αρκετά [nǥmizǥ Ǥti ðε jimnazεsε arkεta] / jeg øver på pianoet to timer om dagen/hver dag γυµνάζοµαι/εξασκούµαι στο πιάνο δυο ώρες την ηµέρα [jimnazǥmε/εksaskumε stǥ pjanǥ ðjǥ Ǥrεs tin imεra] / øve innflytelse på (ha innflytelse på) ασκώ επιρροή επί [askǥ εpirǥi (εpi) / øve opp tålmodigheten sin εξασκούµαι στην υποµονή [εksaskumε stin ipǥmǥni] / øve press (mot)(legge press på) ασκώ πίεση (σε/επί) [askǥ piεsi (sε/εpi)] / øve seg i/på ασκούµαι σε [askumε sε] / øve seg i å snakke engelsk (gjøre muntligøvinger i engelsk) κάνω άσκηση στο να µιλάω αγγλικά [kanǥ askisi stǥ na milaǥ aŋglika] / øve vold mot (krenke, forvrenge) βιάζω [vjazǥ] : øve vold mot sin samvittighet (gjøre noe en engrer på) βιάζω τη συνείδησή µου [vjazǥ ti siniðisi mu] øvelse m. (praksis) άσκηση, η [i askisi] # (drill, eksersis, mil. manøver) γυµνάσια, η [i jimnasia] # γύµνασµα, το [tǥ jimnazma] # (idrettsøvelse, idrettsgren) αγώνισµα, το [tǥ aDžǥnizma] / gjøre øvelser (gjøre oppgaver) κάνω ασκήσεις [kanǥ askisis] / hvilke øvelser skal du delta i? σε ποια αγωνίσµατα συµµετέχεις; [sε pja aDžǥnizmata simεtεçis] / øvelse gjør mester (det går lettere etter hvert som en øver på noe) γίνεται ευκολότερο µε την εξάσκηση [jinεtε εfkalǥtεrǥ mε tin εksaskisi] øvelsesfartøy n. (skoleskip) εκπαιδευτικό πλοίο, το [tǥ εkpεðεftikǥ pliǥ] øvelsesfly n. (skolefly) εκπαιδευτικό αεροπλάνο, το [tǥ εkpεðεftikǥ aεrǥplanǥ] øverst adj. υπέρτατος [ipεrtatǥs] # (på toppen) πάνω πάνω [panǥ-panǥ] # (på toppen, i teten, fremst) επικεϕαλής [εpikεfalis] / den øverste myndighet η υπέρτατη αρχή [i ipεrtati arçi] / den øverste skuffa το επάνω συρτάρι [tǥ εpanǥ sirtari] / navnet hans stod øverst på lista τ' όνοµά του ήταν επικεϕαλής στον κατάλογο [tǥnǥma tu itan εpikεfalis stǥŋ gatalǥDžǥ] / ordboka ligger øverst το λεξικό είναι πάνω πάνω [tǥ lεksikǥ inε panǥ-panǥ] / sitte øverst ved bordet (sitte ved (den øverste) bordenden)

18 18 κάθοµαι στην κεϕαλή του τραπεζιού [kaϑǥmε stiŋ kεfali tu trapεzju] / stå øverst på lista είµαι επικεϕαλής του καταλόγου [imε εpikεfalis tu katalǥDžu] : hvem kommer til å stå øverst/på førsteplass på valglista deres? ποιος θα είναι επικεϕαλής του ψηϕοδελτίου σας; [pjǥs ϑa inε εpikεfalis tu psifǥðεltiu sas] / øverst på sida στο επάνω της σελίδας [stǥ εpanǥ tis sεliðas] # στο πάνω µέρος της σελίδας [stǥ panǥ mεrǥs tis sεliðas] / øverst å veggen στο πάνω µέρος τοίχου [stǥ panǥ mεrǥs tiχu] øverstkommanderende m. ο ανώτατος διοικητής [Ǥ anǥtatǥz ðiikitis] # (kommanderende general, feltmarskalk) αρχιστράτηγος, ο [Ǥ arçistratiDžǥs] øvet adj. (erfaren, rutinert, dyktig) επιδέξιος [εpiðεksiǥs] øving f.m. (praksis, trening, oppgave) άσκηση, η [i askisi] # (utøvelse, praktisering, trening) εξάσκηση, η [i εksaskisi] / fiolinspill krever daglig øving το βιολί θέλει καθηµερινή εξάσκηση [tǥ viǥli ϑεli kaϑimεrini εksaskisi] / muntlige/skriftlige øvinger προϕορικές /γραϕτές ασκήσεις [prǥfǥrikεs/Džraftεs askisis] / pianospill krever masse øving το πιάνο θέλει πολλή άσκηση [tǥ pjanǥ ϑεli pǥli askisi] øvingsbok f.m. (kladdebok) τετράδιο ασκήσεων, το [tǥ tεtraðiǥ askisεǥn] / øvingsbok i grammatikk βιβλίο ή τετράδιο γραµµατικών ασκήσεων, το [tǥ vivliǥ i tεtraðiǥ DžramatikǤn askisεǥn] øvingsfartøy n. (skoleskip) εκπαιδευτικό πλοίο, το [tǥ εkpεðεftikǥ pliǥ] øvingsfly n. (skolefly) εκπαιδευτικό αεροπλάνο, το [tǥ εkpεðεftikǥ aεrǥplanǥ] øvre adj. (over, ovenfor) άνω* [anǥ] # (høyere) ανώτερος [anǥtεrǥs] # (toneangivende, ledende, øvre) κορυϕαίος [kǥrifεǥs] / de øvre lag av atmosfæren τα ανώτερα στερώµατα της ατµόσϕαιρας [ta anǥtεra strǥmata tis atmǥsfεras] / i øvre høyre hjørne στην επάνω/κορυϕαία δεξιά γωνία [stin εpanǥ/stiŋ kǥrifεa ðεksia DžǤnia] / Øvre Egypt η Άνω Αίγυπτος [i anǥ εjiptǥs] øy f.m. νησί, το [tǥ nisi] # νήσος, η [i nisǥs] / De britiske øyer τα Βρεταννικά νήσια [ta vrεtanika nisia] / De egeiske øyer (øyene i Egeerhavet) τα νήσια του Αιγαίου [ta nisia to εjεu] / Egeerhavet er fullt av øyer το Αιγαίο είναι κατάσπαρτο µε νησιά [tǥ εjεǥ inε kataspartǥ mε nisia] / ei øde øy ερηµονήσι [εrimǥnisi] # ξερονήσι, το [tǥ ksεrǥnisi] / lita øy (holme) νησάκι, το [tǥ nisaki] # νησίδα, η [i nisiða] / lita øy/holme i ei elv νησίδα ποταµού, η [i nisiða pǥtamu] # ποταµονησίδα, η [i pǥtamǥnisiða] øyboer m. (insulaner) νησιώτης, ο [Ǥ nisiǥtis] # f. νησιώτισσα, η [i nisiǥtisa] øyboermentalitet m. (trangsynthet) νησιωτική νοοτροπία, η [i nisiǥtiki nǥǥtrǥpia] øye n. µάτι, το [tǥ mati] # οϕθαλµός, ο [Ǥ ǤfϑalmǤs] / det/den er en fryd for øyet (det/den er en øyenslyst) είναι χαρά των µατιών [inε Χara tǥn matjǥn] / det onde øye (trolldom, forbannelse, skadelig påvirkning) βάσκαµα, το [tǥ vaskama] # βασκανία, η [i vaskania] : (huff), måtte du være forskånet for det onde øye! ϕτου, να µη βασκαθείς! [ftu na mi vaskaϑis] / du har skjønne øyne! έχεις πανέµορϕα µάτια [εçis panεmǥrfa matja] / ei jente med skjeve ( mandelformede ) øyne κορίτσι µε αµυγδαλωτά µάτια [kǥritsi mε amiDžðalǥta matja] / feste øynene/blikket på noe/noen (stirre ufravendt på noe/noen) καρϕώνω/κολλώ τα µάτια µου σε κάτι/κάποιον [karfǥnǥ/kǥlǥ ta matja mu sε kapiǥn] / finstilt skrift tar på øynene τα µικρά

19 19 στοιχεία κουράζουν τα µάτια [ta mikra stiçia kurazun ta matja] / følge noen med øynene ακολουθώ κάποιον µα τα µάτια [akǥluϑǥ kapiǥn mε ta matja] / få øye på (skjelne, oppdage) κιαλάρω [kialarǥ] # µπανίζω [banizǥ] # (få et glimt av) παίρνει κάποιον το µάτι µου [pεrni kapiǥn tǥ mati mu] : jeg fikk øye på han på konserten/i mengden τον πήρε το µάτι µου στη συναυλία/στο πλήθος [tǥn pirε tǥ mati mu sti sinavlia/stǥ pliϑǥs] : jeg fikk øye på han på møtet τον µπάνισα στην συγκέντρωση [tǥn banisa stin siŋgεndrisi] / få øynene fra αποσπώ τα µάτια µου από [apǥspǥ ta matja mu apǥ] : jeg kunne ikke få øynene fra henne δεν µπορούσα ν' αποσπάσω τα µάτια µου απ' αυτήν [ðεm bǥrusa napǥspasǥ ta matja mu apaftin] / ha brune øyne (være brunøyd) έχω καστανά µάτια [εχǥ kastana matja] / ha et blått øye (folk. ha (fått) en blåveis) έχω µαυρισµένο µάτι [εχǥ mavrizmεnǥ mati] / ha (kastet) sine øyne på noe (være ute etter noe, trakte etter noe) έχω (βάλει) στο µάτι κάτι [εχǥ (vali) stǥ mati kati] / ha smale øyne (ha øyne smale som sprekker, være smaløyd) έχω σκιστά µάτια [εχǥ skista matja] / ha øynene med seg (være forsiktig, være observant, passe på som en smed) έχω τα µάτια µου τέσσερα [εχǥ ta matja mu tεsεra] / han trodde ikke sine egne øyne δυσπίστουσε στα ίδια του τα µάτια [ðispistusε sta iðia tu ta matja] / holde øye med (ha/føre tilsyn med, ha oppsyn med) επιτηρώ [εpitirǥ] / holde øynene åpne (være på vakt, holde et vaktsomt øye med) έχω τα µάτια µου άνοιχτα/δεκατέσσερα [εχǥ ta matja mu aniχta/ðεkatεsεra] : hold øynene åpne! (vær på vakt!) τα µάτια σου τέσσερα! [ta matja su tεsεra] / hun har grønne øyne έχει πράσινα µάτια [εçi prasina matja] / hvor har du øynene dine? που έχεις τα µάτια σου; [pu εçis ta matja su] / i Guds øyne στα µάτια του Θεού [sta matja tu ϑεu] / i lovens øyne er vi alle like στα µάτια του νόµου είµαστε όλοι ίσιοι [sta matja tu nǥmu imastε Ǥli isii] / i mine øyne (etter min mening) στα µάτια µου [sta matja mu] / ikke ha øye for noen/noe bortsett fra/med unntak av δεν έχω µάτι για κανέναν/τίποτα εκτός από [ðεn εχǥ mati ja kanεnan/tipǥta εktǥs apǥ] / ikke lukke et øye/øynene (ikke få/ha blund på øynene) δεν κλείνω µάτι [ðεn klinǥ mati] : jeg har ikke lukket et øye i hele natt δεν έκλεισα µάτι όλη τη νύχτα [ðεn εklisa mati Ǥli ti niχta] / jeg fikk ikke øynene fra henne/fra det forferdelige synet δε µπορούσα να ξεκολλήσω τα µάτια µου από πάνω της/το µυαλό µου από το ϕριχτό θέαµα [ðε bǥrusa na ksεkǥlisǥ ta matja mu apǥ panǥ tis/tǥ mjalǥ mu apǥ tǥ friχtǥ ϑεama] / jeg greier ikke å holde øynene åpne (av søvnighet) τα µάτια µου κλείνον (από νύστα) [ta matja mu klinun (apǥ nista)] / jeg trodde ikke mine egne øyne δεν πίστευα τα µάτια µου [nε pistεva ta matja mu] / knipe sammen øynene (for å se bedre) (myse) ζαρώνω/ µισοκλείνω τα µάτια (για να δω καλύτερα) [zarǥnǥ/misǥklinǥ ta matja (ja na ðǥ kalitεra)] / lukke øynene for (late som en ikke ser, «vende det blinde øyet til») κάνω τα στραβά µάτια [kanǥ ta strava matia] # (se gjennom fingrene med) εθελοτυϕλώ [εϑεlǥtiflǥ] # κλείνω τα µάτια (µου) σε κάτι [klinǥ ta matja (mu) sε kati] / med det blotte øye µε γύµνο µάτι [mε jimnǥ mati] / med en eksperts/en annens øyne (gjennom en eksperts/en annens briller) µεσ' από το µάτι του επιστήµονα/κάποιου

20 20 άλλου [mεs apǥ tǥ mati tu εpistimǥna/kapiu alu] / med et halvt øye (med et raskt blikk, med én gang) µε µια µατιά [mε mja matia] : du kan se med et halvt øye at (du forstår med én gang at) µε µια µατιά καταλάβαινες ότι... [mε mja matja katalavεnεs Ǥti] / med sine egne øyne µε τα ίδια µου τα µάτια [mε ta iðia mu ta matja] : jeg vil se det med egne øyne θέλω να το δω µε τα µάτια µου [ϑεlǥ na tǥ ðǥ mε ta matja mu] / med utstående øyne (med.) εξόϕθαλµος [εksǥfϑalmǥs] # (med øynene på stilk, med øyne så store som tinntallerkner, storøyd) γουρλοµάτης [DžurlǤmatis] # (stirrende, måpende) γουρλωτός [DžurlǤtǤs] : en person med utstående øyne γουρλοµάτης, ο [Ǥ DžurlǤmatis] / med vidåpne øyne (med øynene på stilk) µε µάτια διάπλατα ανοιχτά [mε matja ðjaplata aniχta] / med øynene halvt igjen κουκουλοµάτης [kukulǥmatis] / rett foran øynene på en µπροστά στα µάτια µου [brǥsta sta matja mu] / se noen rett i øynene κοιτάζω κάποιον κατάµατα [kitazǥ kapiǥn katamata] # κοιτάζω κάποιον µέσα/ίσια στα µάτια [kitazǥ kapiǥn mεsa/isia sta matja] / se på/undersøke noe med et kritisk øye εξετάζω κάτι µε µάτι κριτικό [εksεtazǥ kati mε mati kritikǥ] / sperre opp øynene (måpe, gjøre store øyne) γουρλώνω τα µάτια [DžurlǤnǤ ta matia] / stikke ut øynene på noen (overf. ruinere noen) βγάζω τα µάτια κάποιου [vDžazǥ ta matja kapiu] / så langt øyet rekker όσο βλέπει το µάτι [ǤsǤ vlεpi tǥ mati] # ώς εκεί που ϕτάνει το µάτι [Ǥs εki pu ftani tǥ mati] / strålende/funklende øyne ακτινοβόλα µάτια [aktinǥvǥla matia] / trekke hatten ned i/over øynene κατεβάζω (= χώνω) το καπέλο ώς τα µάτια µου [katεvazǥ (ΧǤnǤ) tǥ kapεlǥ Ǥs ta matja mu] / under fire øyne (personlig) ιδιαιτέρως [iðiεtεrǥs] / øye for øye (like for like, svar på tiltale) οϕθαλµόν αντί οϕθαλµού [ǤfϑalmǤn andi Ǥfϑalmu] / øyne som er blanke av tårer µάτια που λάµπουν από δάκρυα [matja pu lambun apǥ ðakria] : øynene hennes ble fylt/sløret av tårer τα µάτια της βούρκωσαν [ta matja tiz vurkǥsan] / øynene er større enn magen (magen blir mett før øynene) δε χορταίνει το µάτι µου [ðε ΧǤrtεni tǥ mati mu] / øynene hennes lynte av sinne τα µάτια της έλαµψαν από θυµό [ta matja tis εlampsan apǥ ϑimǥ] / øynene hennes sa at... τα µάτια της έλεγαν ότι.. [ta matja tis εlεDžan Ǥti] / øynene spratt nesten ut av hodet på meg! (jeg satt med øynene på stilker!) τα µάτια µου πετάχτηκαν έξω (από τις κόγκες τους) [ta matja mu pεtaχtikan εksǥ apǥ tis kǥŋçεs tus] / åpne noens øyne ανοίγω τα µάτια κάποιου [aniDžǥ ta matja kapiu] øyeblikk n. στιγµή, η [i stiDžmi] / akkurat i det øyeblikket εκείνη ακριβώς τη στιγµή [εkini akrivǥs ti stiDžmi] / det er et stort øyeblikk for oss είναι µεγάλη στιγµή για µας [inε mεDžali stiDžmi ja mas] / et lite øyeblikk ένα λεπτάκι [εna lεptaki] / et øyeblikk! µια στιγµή! [mja stiDžmi] # µια λεπτό! [mja lεptǥ] / et øyeblikks rådløshet µια στιγµή αµηχανίας [mja stiDžmi amiχanias] / for øyeblikket (nå, for tiden) για την ώρα [ja tin Ǥra] # (i øyeblikket, i dette øyeblikk, akkurat nå) αυτή τη στιγµή [afti ti stiDžmi] / foran alles øyne (i alles påsyn, midt foran øynene på dem) µπροστά στα µάτια όλων [brǥsta sta matja ǤlǤn] / holde øye med (ha under oppsikt/under observasjon) παρακολουθώ [parakǥluϑǥ] # έχω υπό παρκολούθηση [εχǥ ipǥ parakǥluϑisi] / hvert øyeblikk (nå) από στιγµή σε στιγµή [apǥ stiDžmi sε