εnas] : den ene.. den andre (førstnevnte. sistnevnte) ο µεν... ο δε [Ǥ mεn Ǥ ðε]

Transkript

1 1 en ub.art. ένας /µία (µια)/ένα [εnas/mia (mja)/εna] # (ubest. pron. en eller annen, man) (m.) κανένας [kanεnas] / κανείς [kanis] - (f.) καµιά [kamja] / καµία [kamia] - (n.) κανένα [kanεna] / κάνα [kana] / pron. den ene (ettallet, eneren) ο ένας [Ǥ εnas] : den ene.. den andre (førstnevnte. sistnevnte) ο µεν... ο δε [Ǥ mεn Ǥ ðε] : på den ene siden.på den andre από τη µια... από την άλλη [apǥ ti mja apǥ tin ali] / den enes brød, den andres død το ψωµί του ενός, ο θάνατος του άλλου [tǥ psǥmi tu εnǥs Ǥ ϑanatǥs tu alu] # ο θάνατος σου η ζωή µου [Ǥ ϑanatǥs su i zǥï mu] / den ene etter den andre (i rask rekkefølge) το 'να πάνω στ' άλλο [ta na panǥ stalǥ] / ei av disse bøkene ένα απ' αυτά τα βιβλία [εna ap afta ta vivlia] / en annen έτερος [εtεrǥs] # άλλος [alǥs] # διάϕορος [ðjafǥrǥs] : vi kan gjøre det en annen gang µπορούµε να το κάνουµε κάποια άλλη ϕορά [bǥrumε na tǥ kanumε kapia ali fǥra] # (ikke) en blant tusen (ούτε) ένας στους χίλιους [(utε) εnas stus çilius] / en eller annen κάποιος [kapiǥs] : en (eller annen) lege ba meg om å /sa at jeg skulle κάποιος γιατρό µου είπε να [kapiǥz jatrǥ mu ipε na] / en gang (når...først) άπαξ* [apaks] / en gang for alle άπαξ δια παντός* [apaks ðja pandǥs] / en god del καν και καν [kaŋ gε kan] / en/man må alltid være forsiktig πρέπει κανείς να προσέχει πάντα [prεpi kaniz na prǥsεçi panda] / en ny (nr. 2) ένας δεύτερος [εnaz ðεftεrǥs] : han er en ny Hitler είναι ένας δεύτερος Χίτλερ [inε εnaz ðεftεrǥs çitlεr] / en og annen gang κατά διαστήµατα [kata ðiastimata] / en og en (en om gangen) ένας ένας [εnas-εnas] : de gikk inn en og en µπήκαν µέσα ένας ένας [bikan mεsa εnas-εnas] : jeg vil gjerne spørre dem ut/forhøre dem hver for seg, en og en θα τους εξετάσω ιδιαίτερα, έναν έναν [ϑa tus εksεtasis iðiεtεra εnan-εnan] / en og en og to og to (enkeltvis og to av gangen) ένας ένας, δυο δυο [εnas-εnas ðjǥ-ðjǥ] / en slags (en antydning til, en snev av) ένας κάποιος [εnas kapiǥs] : det var en slags rivalisering mellom dem υπήρχε µια κάποια αντιζηλία µεεταξύ τους [ipirçε mja kapia andizilia mεtaksi tus] / en til (enda en) άλλο ένας (m.) [alǥ εnas] # άλλη µία (f.) [ali mia] # άλλο ένα (n.) [aǥ εna] # ακόµα ένας /µία/ένα [akǥma εnas/mia/ εna] : vil du ha en drink til? θέλεις ακόµα ένα ποτό; [ϑεlis akǥma εna pǥtǥ] / en viss ένας κάποιος [εnas kapiǥs] : det er en viss forskjell υπάρχει κάποια διαϕορά [iparçi kapia ðiafǥra] : en viss Herr Smith ένας κάποιος κ. Σµιθ [εnas kapiǥs kiriǥs smiϑ] / ta deg et eple! πάρε κάνα µήλο! [parε kana milǥ] en/ei/ett tallord (m.) ένας [εna] # (f.) µια [mia/mja] # (n.) ένα [εna] / bare en (eneste) gutt µόνο ένα παιδί [mǥnǥ εna pεði] / en/den ene av de to ένας/ο ένας απ' τους δύο [εnas/ǥ εnas ap tuz ðiǥ] / en av oss to (den ene (eller den andre) av oss to) ένας από τους δύο µας [εnas apǥ tuz ðiǥ mas] / en av ti (hver tiende) ένας στους δέκα [εnas stuz ðεka] / en eller to ένα δυο [εnaðjǥ] / én etter én (den ene etter den andre) ο ένας µετά τον άλλον [Ǥ εnaz mεta tǥn alǥn] # ο ένας κατόπιν του άλλου [Ǥ εnas katǥpin tu alu] : de fem barna deres døde det ene etter det andre i løpet av et år τα πέντε παιδιά τους πέθαναν το ένα µετά το άλλο µέσα σ' ένα χρόνο [ta pεndε pεðja tus pεϑanan tǥ εna mεta tǥ alǥ mεsa sεna ΧrǤnǤ] / en og samme person ένα και το αυτό πρόσωπο [εna kε tǥ aftǥ prǥsǥpǥ] : Dr. Jekyll og Mr. Hyde var en og samme person ο Τζέκυλ και ο Χάιντ ήταν ένα και το αυτό πρόσωπο

2 2 [Ǥ dzεkil kε Ǥ Χaid itan εna kε tǥ aftǥ prǥsǥpǥ] # (og) det ene med det andre κάτι µε το 'να (και) κάτι µε τ' άλλο [kati mε tǥna (kε) kati mε talǥ] : med barn og husarbeid og det ene med det andre så gikk tida κάτι µε τα παιδιά κάτι µε τις δουλειές του σπιτιού πέρασε η ώρα [kati mε ta pεðja kati mε tiz ðuljεs tu spitju pεrasε i Ǥra] / på den ene side., på den andre αϕ' ενός..., αϕ' ετέρου... [af εnǥs af εtεru] / med ett µε µίας [mε mias] enakter m. µονόπρακτο, το [tǥ mǥnǥpraktǥ] enarmet adj. µονόχειρος [mǥnǥçirǥs] # (som har mistet/fått avkappet en arm eller ei hånd) κουλός [kulǥs] / enarmet banditt (spilleautomat) κουλοχέρης, ο [Ǥ kulǥçεris] # µονόχειρας ληστής, ο [Ǥ mǥnǥçiraz listis] / enarmet person µονόχειρας, ο/η [Ǥ/i mǥnǥçiras] # κουλός, ο [Ǥ kulǥs] encellet adj. µονοκύτταρος [mǥnǥkitarǥs] encyklopedi m. (konversasjonsleksikon) εγκυκλοπαίδεια, η [i εŋgiklǥpεðia] encyklopedisk adj. (omfattende) εγκυκλοπαιδικός [εŋgiklǥpεðikǥs] / en omfattende utdannelse εγκυκλοπαιδική µόρϕωση [εŋgiklǥpεðiki mǥrfǥsi] encyklopedist m. (hist.) εγκυκλοπαιδιστής, ο [Ǥ εŋgiklǥpεðistis] enda adv. (ennå) ακόµη [akǥmi] # ακόµα [akǥma] # (til og med, endatil) τουλάχιστο [tulaçistǥ] # ακόµα και [akǥma kε] / (selv om, skjønt) καίτοι [kεti] # µολονότι [mǥlǥnǥti] # αν και [an kε] # σε πείσµα... [se pizma] # παρ' όλο... [par ǤlǤ] / (til tross for) αναϕανδόν υπέρ... [anafanðǥn ipεr] # καίτοι [kεti] # (til tross for det, like fullt) έτσω κι έτσι [εtsǥ ki εtsi] / enda bedre ακόµα καλύτερα [akǥma kalitεra] # ακόµη καλύτερος [akǥmi kalitεrǥs] / enda han prøvde µολονότι προσπόθησε [mǥlǥnǥti prǥspaϑisε] / enda/selv om han er rik, er han ikke lykkelig καίτοι είναι πλούσιος, δεν είναι ευτυχισµένος [kεti inε plusiǥz ðεn inε εftiçizmεnǥs] / enda lenger ακόµη πιο µακριά [akǥmi pjǥ makria] / enda mer (desto mer) ακόµη περισότερο [akǥmi pεrisǥtεrǥ] / enda ei uke µία βδοµάδα ακόµη [mia vðǥmaða akǥmi] / enda en gang για ακόµα µια ϕορά [ja akǥma mja fǥra] # για άλλη µια ϕορά [ja ali mja fǥra] / enda en grunn til... (desto større grunn til) ένας ακόµα λόγος για...[εnas akǥma lǥDžǥz ja] / enda jeg hører deg, kan jeg ikke forstå deg µαλονότι σε ακούω, δεν µπορώ να σε καταλάβω [mǥlǥnǥti sε akuǥ ðεm bǥrǥ na sε katalavǥ] / og enda (og likevel, dog) και µολαταύτα [kε mǥlatafta] # και όµως [kε ǤmǤs] endags- (dags-) µονοήµερος [mǥnǥimεrǥs] # µονοµερίτικος [mǥnǥmεritikǥs] ende m. τέλος, το [tǥ tεlǥs] # (om tid/sted: slutt, utgang, utkant) έβγα, το [tǥ εvDža] # (kant, tupp, tipp, ytterlighet) άκρο, το [tǥ akrǥ] # (lite stykke, liten bit) άκρη, η [i akri] # (bak, sess, stump) απαυτός, ο [Ǥ apaftǥs] # πωπός, ο [Ǥ pǥpǥs] # (dyp, bunn, ende, bakside, bakgrunn) βάθος, το [tǥ vaϑǥs] # (slutt, utfall, enden på visa) έκβαση, η [i εkvasi] # (avslutning, resultat, utfall, utgang) κατάληξη, η [i kataliksi] # (ytterpunkt, ytterste grense) εσχατιά, η [i εsχatja] / alt har en ende (alt tar slutt en gang) όλα έχουν ένα τέλος [Ǥla εχun εna tεlǥs] / enden av en vei (veiende) η άκρη/ το βάθος ένος δρόµου [i akri/tǥ vaϑǥs εnǥz ðrǥmu] : han gikk til enden av gata/

3 3 veien (han gikk innerst i gata/veien) πήγε ώς το βάθος του δρόµου [pijε Ǥs tǥ vaϑǥs tu ðrǥmu] / enden på historien (resultatet, følgen, etterspillet) το αποτέλεσµα [tǥ apǥtεlεzma] / enden på visa ble at jeg fikk sparken η κατάληξη ήταν ν' απολυθώ [i kataliksi itan napǥliϑǥ] / fra ende til annen (hele veien, over det hele) απ' άκρου εις άκρον [ap akru is akrǥn] # απ' άκρη σ' άκρη [ap akri sakri] # (fra begynnelse til slutt) από το άλϕα ως το ωµέγα [apǥ tǥ alfa Ǥs tǥ ǤmεDža] / (så vidt) få endene til å møtes πέρνω/βαζεύω µε χίλια βάσανα [pεrnǥ/vazεvǥ mε çilia vasana] # τα βολεύω µε µεγάλη δυσκολία [ta vǥlεvǥ mε mεDžali ðiskǥlia] # (få det til å gå rundt økonomisk, klare seg) τα ϕέρνω βόλτα [ta fεrnǥ vǥlta] # εξοικονοµώ τις περιστάσεις [εksikǥnǥmǥ tis pεristasis] : det er (bare) så vidt de får endene til å møtes µε δυσκολία αποζούνε [mε ðiskǥlia apǥzunε] : der er så vidt vi får endene til å møtes (det er så vidt vi klarer oss, det er så vidt vi får det til å gå rundt/bære seg) µε χίλια βάσανα τα ϕέρνουµε βόλτα [mε çilia vasana ta fεrnumε vǥlta] # τα βολεύουµε µε µεγάλη δυσκολία [ta vǥlεvǥmε mε mεDžali ðiskǥlia] / i/ved enden (bakerst, nederst) στο βάθος (+gen.) [stǥ vaϑǥs] / i enden av hagen/toget στην άκρη του κίπου/του τραίνου [stin akri tu kipu/tu trεnu] / mine plager vil ingen ende ta τα παθήµατα µου δεν έχουν τέλος [ta paϑimata mu ðεn εχun dεlǥs] / når enden er god, er allting godt τέλος καλό όλα καλά [tεlǥs kalǥ Ǥla kala] / og enden på visa ble at jeg fikk sparken! κι η έκβαση ήταν ν' απολυθώ! [ki i εkvasi itan napǥliϑǥ] / når enden er god, er allting godt τέλος καλό, όλα καλά! [tεlǥs kalǥ Ǥla kala] / til jordens/verdens ende(r) ώς τις εσχατιές της γης [Ǥs tis εsχatjεs tiz jis] # ώς την άκρη του κόσµου [Ǥs tin akri tu kǥzmu] / uten ende (endeløs) ατέλειωτος [atεliǥtǥs] # ατελείωτος [atεliǥtǥs] / ved enden av landsbyen το έβγα του χωριού [stǥ εvDža tu ΧǤriu] ende v. τελειώνω [tεljǥnǥ] # (føre til, resultere i, ende i, avslutte) καταλήγω [kataliDžǥ] # (ende opp, bli, komme ut, avslutte) τελειώνω [tεljǥnǥ] # βγαίνω [vjεnǥ] / ende godt/med forferdelse (få en god/dårlig utgang) έχω καλή/κακή έκβαση [εχǥ kali/kaki εkvasi] : jeg tror det hele kommer til å ende godt/dårlig πσιστεύω ότι η κατάσταση θα έχει καλή/κακή έκβαση [pistεvǥ Ǥti i katastasi ϑa εçi kali/kaki εkvasi] / ende i en blindvei/blindgate καταλήγω σε αδιέξοδο [kataliDžǥ sε aðiεksǥdǥ] / ende med fiasko/krig καταλήγω σε αποτυχία/σε πόλεµο [kataliDžǥ sε apǥtiçia/sε pǥlεmǥ] / ende opp i (drive/komme i land i/på) ξεπέϕτω σε [ksεpεftǥ sε] : han endte opp i ei asiatisk havn ξέπεσε σ' ένα λιµάνι της Ασίας [ksεpεsε sεna limani tis asias] / ende opp med/i µου αποϕασίζω [mu apǥfasizǥ] # κατασταλάζω (σε) [katastalazǥ (sε)] : alle hans forsøk endte opp i intet/falt i fisk όλες του οι πρασπάθειες έπεσαν στο κενό [Ǥlεs tu i prǥspaϑiεs εpεsan stǥ kεnǥ] : komitéen vår endte opp med at... (kom til (den konklusjon) at...) η επιτροπή µας αποϕάσισε ότι... [i εpitrǥpi mas apǥfasisε Ǥti] / ende opp som (bli redusert til) καταντάω [katandaǥ] : han endte opp som tigger ατάντησε ζητιανός [katandisε zitianǥs] : han endte opp uten tak over hodet κατέληξε άστεγος [katεliksε astεDžǥs] : hvordan har du endt opp slik/i denne elendigheten? πώς κατάντησες έτσι; [pǥs katandisεs εtsi] / ende på (gramm.) λήγω σε [liDžǥ sε] : alle ord som ender på s όλες οι λέξεις που λήγουν σε ς

4 4 [Ǥlεs i lεksis pu liDžun sε siDžma] / ende på førsteplass/sisteplass (bli først/sist) βγαίνω πρώτος /τελευταίος [vjεnǥ prǥtǥs/tεlεftεǥs] / ende sine dager (dø) τελειώνω τις µέρες µου [tεljǥnǥ tiz mεrεz mu] / ende som (ende opp, avslutte som, bli til) καταλήγω [kataliDžǥ] : han endte som fattiglem (han endte opp som en fattig mann) κατέληξε ζητιάνος [katεlikse zitjanǥs] / møtet endte i kaos/full forvirring η συνεδρίαση κατέληξε σε οχλαγωγία [i sinεðriasi katεliksε sε ǤΧlaDžǤjia] endefram adj. (åpenhjertig, troskyldig, oppriktig) άδολος [aðǥlǥs] # απροϕάσιστος [aprǥfasistǥs] # (frittalende, frimodig, åpenhjertig) ανοιχτόλογος [aniχtǥlǥDžǥs] # ελευθερόστοµος [εlεfϑεrǥstǥmǥs] # (liketil, enkel) απέριττος [apεritǥs] # (tydelig, eksplisitt, uttrykkelig) απερίϕραστος [apεrifrastǥs] endeledd n. (endelekk i kjede/lenke) ακραίος κρίκος, ο [Ǥ akrεǥs krikǥs] endelig adj. (avsluttende) τελικός [tεlikǥs] # ύστατος [istatǥs] # (definitiv) οριστικός [ǤristikǤs] # τελειωτικός [tεliǥtikǥs] / det er min endelige beslutning αυτή 'ναι η οριστική µου απόϕαση [afti nε i Ǥristiki mu apǥfasi] / et endelig svar µια οριστική/τελειωτική απάντηση [mja Ǥristiki/tεliǤtiki apandisi] endelig adv. (til slutt, til avslutning) τελικά [tεlika] # επί τέλους [εpi tεlus] / endelig! (omsider!) επιτέλους! [εpitεlus] / endelig er jeg kvitt henne! επιτέλους γλίστρα από δαυτή [εpitεluz Džlistra apǥ ðafti] / endelig gikk det opp for han at... τελικά αντιλήϕηκε ότι... [tεlika andilifϑikε Ǥti] endelse m. (gramm. ending, avslutning, resultat) κατάληξη, η [i kataliksi] / endelser i adverb (adverbendelser) καταλήξεις επιρρηµάτων [kataliksis εpirimatǥn] / (gramm.) med to endelser δικατάληκτος [ðikataliktǥs] endeløs adj. (uendelig) ατέλειωτος [atεliǥtǥs] # ατελείωτος [atεliǥtǥs] # αστείρευτος astirεftǥs] # ατελεύτητος* [atεlεftitǥs] # ατερµάτιστος [atεrmatistǥs] # ατέρµων* [atεrmǥn] # (uten ende, ubegrenset) άσω(σ)τος [asǥ(s)tǥs] # άπειρος [apirǥs] # (som ikke lar en få fred, uutholdelig) ανειρήνευτος [anirinεftǥs] # (umåtelig stor, uhyre omfattende, enorm, grenseløs) απέραντος [apεrandǥs] # (evig, evigvarende) αέναος [aεnaǥs] # (ustanselig, uopphørlig, evinnelig) αιώνιος [εǥniǥs] # ακατάπαυστος [akatapafstǥs] # άπαυτος [apaftǥs] # διαρκής [ðiarkis] # (vedvarende, lang, uoverstigelig) απέραστος [apεrastǥs] # απέρ(ν)αγος [apεr(n)aDžǥs] / det endeløse havet η απέραστη θάλασσα [i apεrasti ϑalasa] / en endeløs kamp ανειρήνευτος αγώνας [anirinεftǥs aDžǥnas] / en endeløs natt απέραστη νύχτα [apεrasti niχta] / en endeløs skravling µια απέραντη ϕλυαρία [mja apεrandi fliaria] / endeløse diskusjoner/forhandlinger ατελεύτητες συζητήσεις/διαπραγµατεύσεις [atεlεftitεs sizitisis/ðiapraDžmatεfsis] / livet deres var en endeløs krangel η ζωή τους ήταν διαρκής ϕαγωµάρα [i zǥï tus itan ðiarkis faDžǥmara] endemi m. (med.) ενδηµία, η [i εnðimia] endemisk adj. (stedegen, naturlig hjemmehørende, som forekommer innenfor et begrenset område) ενδηµικός [εnðimikǥs] / endemiske planter ενδηµικά ϕυτά [εnðimika fita] / være endemisk ((om sykdom:) være begrenset til et bestemt område) ενδηµώ [εnðimǥ] endepunkt n. (ytterpunkt) ακραίο σηµείο, το [tǥ akrεǥ simiǥ] endestasjon m. (slutt, mål) τέρµα, το [tǥ tεrma]

5 5 endetarm m. (rektum) κωλάντερο, το [tǥ kǥlandεrǥ] endetarmsåpning m. (anat.)(anus) πρωκτός, ο [Ǥ prǥktǥs] endevende v. ϕέρνω τα πάνω κάτω [fεrnǥ ta panǥ katǥ] # (gjennomsøke, lete gjennom) αναστατώνω [anastatǥnǥ] # (plyndre, tømme, renske) διαγουµίζω [ðiaDžumizǥ] / endevende et rom (lage rot i/på et rom, sette et rom på hodet) κάνω ένα δωµάτιο άνω κάτω [kanǥ εna ðǥmatiǥ anǥ katǥ] : de hadde hadde endevendt rommet på jakt etter brevet είχαν αναστατώσει το δωµάτιο για το γράµµα [iχan anastatǥsi tǥ ðǥmatiǥ jia tǥ Džrama] / tyvene endevendte alle rommene οι κλέϕτες διαγούνισαν όλα τα δωµάτια [i klεftεz ðiaDžunisan Ǥla ta ðǥmatia] endimensjonal adj. µονοδιάστατος [mǥnǥðiastatǥs] ending f.m. (gramm. endelse) κατάληξη, η [i kataliksi] / (gramm.) med to endinger δικατάληκτος [ðikataliktǥs] # δίπτωτος [ðiptǥtǥs] endiv m. (salatlignende plante i korgplantefamilien) αντίδι, το [tǥ andiði] # πικρίς, η [i pikris] # σέρις, η [i sεris] # (endiv: Cichorium endivia, og julesalat: C. intybus) ραδίκι, το [tǥ raðiki] endog adv. (til og med) ακόµα και [akǥma kε] endogen adj. (biol.: av indre årsaker, som dannes innenfra) ενδογενής [εnðǥjεnis] endokarditt m. (hjertehinnebetennelse) ενδοκαρδίτιδα, η [i εnðǥkarðitiða] endokrin adj. (indresekretorisk) ενδοκρινής [εnðǥkrinis] / endokrin kjertel ενδοκρινής αδένας [εnðǥkrinis aðεnas] endokrinolog m. ενδοκρινολόγος, ο [Ǥ εnðǥkrinǥlǥDžǥs] endokrinologi m. ενδοκρινολογία, η [i εnðǥkrinǥlǥjia] endoplasma m. (legevit.: indre del av cytoplasmaen som ligger rundt en cellekjerne) ενδόπλασµα, το [tǥ εnðǥplazma] # µορϕόπλασµα, το [tǥ mǥrfǥplazma] endoskop n. ενδοσκόπιο, το [tǥ εnðǥskǥpiǥ] endoskopi m. (undersøkelse av indre organer) ενδοσκόπηση, η [i εnðǥskǥpisi] endoskopisk adj. ενδοσκοπικός [εnðǥskǥpikǥs] endossere v. (påtegne en veksel e.l. på baksida) οπισθογραϕώ [ǤpisϑǤDžrafǤ] / en endossert veksel (en påtegnet veksel) οπισθογραϕηµένο γραµµάτιο [ǤpisϑǤDžrafimεnǤ DžramatiǤ] / endossere en sjekk οπισθογραϕώ µια επιταγή [ǤpisϑǤDžrafǤ mja εpitaji] endossering m. (endossement, påskrift) οπισθογράϕηση, η [i ǤpisϑǤDžrafisi] endre v. (legge om, veksle, forandre) αλλάζω [alazǥ] # µετατρέπω [mεtatrεpǥ] # µεταβάλλω [mεtavalǥ] # (om tekst: forandre, korrumpere) αλλοιώνω [aliǥnǥ] # (medføre endring, endre (seg)) επιϕέρω µεταβολή [εǥifεrǥ mεtavǥli] # (om klær: sy om, rette.) τροποποιώ [trǥpǥpiǥ] # (forfalske) παραποιώ [parapiǥ] # (pervertere, forderve, forvrenge) διαστρέϕω [ðiastrεfǥ] # (forbedre, f.eks. lover) τροποποιώ [trǥpǥpiǥ] # (reformere, forbedre) µεταρρυθµίζω [mεtariϑmizǥ] / det endrer ikke det faktum at... αυτό δεν αλλάζει το γεγονός ότι... [aftǥ ðεn alazi tǥ jεDžǥnǥs Ǥti] / endre en avgjørelse ανακαλώ µια απόϕαση [anakalǥ mja apǥfasi] / endre en plan µεταρρυθµίζω/µετατρέπω ένα σχέδιο [mεtariϑmizǥ/mεtatrεpǥ εna sçεðiǥ] : hvis de endrer planene sine αν µετατρέψουν τα σχέδιά τους [an mεtatrεpsun ta sçεðia tus] /

6 6 endre kurs (legge om kursen) αλλάζω/µεταβάλλω πορεία [alazǥ/mεtavalǥ pǥria] : skipet endret kurs το πλοίο άλλαξε/µετέβαλε (την) πορεία (του) [tǥ pliǥ alaksε/ mεtεvalε tim) pǥria (tu)] / endre praksis (endre tingenes tilstand) αλλάζω τα πράγµατα [alazǥ ta praDžmata] : nå kommer de til å endre på saker og ting τώρα θ' αλλάξουν τα πράγµατα [tǥra ϑalaksun ta praDžmata] / endre på et forslag αλλάζω µια πρόταση [alazǥ mja rǥtasi] / endre sammensetningen αλλοιώνω τη σύνθεση [aliǥnǥ ti sinϑεsi] / endre seg (være omskiftelig) µεταβάλλοµαι [mεtavalǥmε] # (snu seg) γυρίζω [jirizǥ] : prisene endrer seg hver dag οι τιµές µεταβάλλονται κάθε µέρα [i timεz mεtavalǥndε kaϑε mεra] / tilstanden/situasjonen hans endret seg til det bedre/verre (= tok en positiv/negativ vending) η κατάστασή του γύρισε προς το καλύτερο/χειρότερο [i katastasi tu jirisε prǥs tǥ kalitεrǥ/çirǥtεrǥ] / endre seg fullstendig (bli totalt endret/omsnudd) αντιστρέϕω [andistrεfǥ] : vilkårene er blitt fullstendig endret οι όροι έχουν αντιστραϕεί [i Ǥri εχun andistrafi] / jeg kan ikke endre mine planer nå δεν µπορώ να µεταβάλω τα σχέδιά µου τώρα [ðεn bǥrǥ na mεtavalǥ ta sçεðja mu tǥra] / som kan endres (som er moden for endring, om lover etc.) τροποποιήσιµος [trǥpǥpiisimǥs] endring f.m. αλλαγ ή, η [i alaji] # µετατροπή, η [i mεtatrǥpi] # τροποποίηση, η [i trǥpǥpiisi] # µεταρρύθµηση, η [i mεtariϑmisi] # (forfalsking, forvrengning) αλλοίωση, η [i aliǥsi] # (omkalfatring, endring) διαϕοροποίηση, η [i ðiafǥrǥpiisi] # (om klær: retting, omsying) µεταποίηση, η [i mεtapiisi] # (fornyelse, innovasjon, nyskapning) καινοτοµία, η [i kεnǥtǥmia] / en liten (ubetydelig) endring ελαϕρά µετατροπή [εlafra mεtatrǥpi] / endring i/av en plan διαϕοροποίηση σε σχέδιο [ðiafǥrǥpiisi sε sçεðiǥ] / gjøre/innføre endringer i/på (omgjøre) κάνω αλλαγές σε [kanǥ alajεs sε] # (modifisere, forandre) επιϕέρω τροποποιήσεις σε [εpifεrǥ trǥpǥpiisis sε] # ϕέρνω καινοτοµίες σε κάτι [fεrnǥ kεnǥtǥmiεs sε kati] : gjøre endringer i en kontrakt/plan κάνω αλλαγές σ' ένα συµβόλαιο/σχέδιο [kanǥ alajεs sεna simvǥlεǥ/ sçεðiǥ] # (modifisere en plan) επιϕέρω τροποποιήσεις σ' ένα σχέδιο [εpifεrǥ trǥpǥpiisis sεna sçεðiǥ] : foreta/gjøre endringer i et program επιϕέρω µεταβολές σ' ένα πρόγραµµα [εpifεrǥ mεtavǥlεs sεna prǥDžrama] / en sekundær endring (lovendring etc.) επουδιώδης τροποποίηση [εpuðjǥðis trǥpǥpiisi] ene adv. (bare, kun, utelukkende) µόνο [mǥnǥ] / ene og alene µόνο και µόνο [mǥnǥ kε mǥnǥ] : det gjorde han ene og alene for å ergre meg το 'κανε αυτό µόνο και µόνο για το γινάτι µου [tǥ kanε aftǥ mǥnǥ kε mǥnǥ ja tǥ jinati mu] # το 'κανε αυτό µόνο και µόνο για να µ' εκνευρίζω [tǥ kanε aftǥ mǥnǥ kε mǥnǥ ja mεknεvrizǥ] # το 'κανε µόνο και µόνο για να µε πεισµώσει [tǥ kanε mǥnǥ kε mǥnǥ ja na mε pizmǥsi] : ene og alene fordi (bare fordi) µόνο και µόνο επειδή [mǥnǥ kε mǥnǥ εpiði] / ene og alene på grunn av deg µόνο και µόνο εξαιτίας σου [mǥnǥ kε mǥnǥ εksεtias su] eneagentur n. (enerepresentasjon) αποκλειστική αντιπροσωπεία, η [i andiprǥsǥpia] eneansvarlig adj. αποκλειστικά υπεύθυνος [apǥklistika ipεfϑinǥs] / være eneansvarlig for είµαι αποκλειστικά υπεύθυνος για [imε apǥklistika ipεfϑinǥz jia] enebarn n. µοναχοπαίδι, το [tǥ mǥnaχǥpεði] # (bortskjemt unge/gutt, gullunge) κανακάρης, ο [Ǥ kanakaris]

7 7 eneboer m. (rel. anakoret, eremitt) αναχωρητής, ο [Ǥ anaχǥritis] # (kvinnelig) αναχωρήτρια, η [i anaχǥritria] # ερηµίτης, ο [Ǥ εrimitis] # (kvinnelig) ερηµίτισσα, η [i εrimitisa] / han er eneboer είναι ερηµίτης [inε εrimitis] / leve som/være eneboer (leve et asketisk liv) ασκητεύω [askitεvǥ] # κάνω ζωή ερηµίτη [kanǥ zǥï εrimiti] eneboer- (rel. eremitt-) αναχωρητικός [anaχǥritikǥs] # των αναχωρητών [tǥn anaχǥritǥn] eneboerhytte f. (eremittbolig) αναχωρητήριο, το [tǥ anaχǥritiriǥ] eneboerliv n. (eneboertilværelse) αναχωρητισµός, o [Ǥ anaχǥritizmǥs] enebolig m. µονοκατοικία, η [i mǥnǥkatikia] # βίλα, η [i vila] # (frittliggende hus, enkelthus) µεµονωµένο σπίτι [mεmǥnǥmεnǥ spiti] / det er en enbolig (det/den ligger for seg selv) είναι ελεύθερο από παντού [inε εlεfϑεrǥ apǥ pandu] / jeg bor i en enbolig µένω σε µονοκατοικία [mεnǥ sε mǥnǥkatikia] enecelle f. αποµόνωση, η [i apǥmǥnǥsi] # (isolat) αποµονωτήριο, το [tǥ apǥmǥnǥtiriǥ] / sitte i enecelle είµαι/κρατιέµαι σε αποµόνωση [imε/kratjεmε sε apǥmǥnǥsi] eneeier m. (eneste eier) απόλυτος κύριος, ο [Ǥ apǥlitǥs kiriǥs] / være eneeier (være eneste eier) είµαι απόλυτος κύριος [imε apǥlitǥs kiriǥs] eneforhandler m. (byrå) αποκλειστική αντιπροσωπεία, η [i apǥklistiki andiprǥsǥpia] # (person) αποκλειστικός αντιπρόσωπος, ο [Ǥ apǥklistikǥs andiprǥsǥpǥs] enemerker n.pl. (eget område, dagl.: aller helligste, hule) άδυτο, το [tǥ aðitǥ] / og dette er farens enemerker κι αυτό είναι το άδυτο του πατέρα [ki aftǥ inε tǥ aðitǥ tu patεra] trenge seg inn på annen manns enemerker (tråkke i andres bed) πατώ τ' αµπελοχώραϕα κάποιου [patǥ tambεlǥχǥrafa kapiu] ener m. (ess) άσσος, ο [Ǥ asǥs] enerepresentant m. (byrå) αποκλειστική αντιπροσωπεία, η [i apǥklistiki andiprǥsǥpia] / (person) αποκλειστικός αντιπρόσωπος, ο [Ǥ apǥklistikǥs andiprǥsǥpǥs] enerett m. µονοπώλιο, το [tǥ mǥnǥpǥliǥ] # (eksklusiv rettighet) αποκλειστικό δικαίωµα [apǥklistikǥ ðikεǥma] # αποκλειτικότητα, η [i apǥklistikǥtita] # (eksklusive rettigheter, monopol) αποκλειστικά δικαιώµατα [apǥklistika ðikεǥmata] / få/ha enerett til (monopolisere, få/ha monopol på, kontrollere, dominere) µονοπωλώ [mǥnǥpǥlǥ] : ha/skaffe seg eneretten til et produkt µονοπωλώ ένα προϊόν [mǥnǥpǥlǥ εna prǥïǥn] energi m. ενέργεια, η [i εnεrjia] # (virkelyst, tæl, handlekraft) ενεργητικότητα, η [i εnεrjitikǥtita] # (virkelyst, virksomhet, effektivitet) δραστηριότητα, η [i ðrastiriǥtita] # (kraft, styrke, futt) δύναµη, η [i ðinami] # ζωντάνια, η [i zǥndania] / den energien han la for dagen,.. η δραστηριότητα που έδιξε [i ðrastiriǥtita pu εðiksε] / full av energi γεµάτος δραστηριότητα [jεmatǥs ðrastiriǥtita] / ha store reserver av energi/styrke έχω µεγάλα αποθέµατα δραστηριότητας /δύναµης [εχǥ mεDžala apǥϑεmata ðrastiriǥtitas/ ðinamis] / han brukte all sin energi/ alle sine krefter på fredskampanjen αϕιέρωσε όλη του τη δραστηριότητα στην εκστρατεία ειρήνης [afjεrǥsε Ǥli tu ti ðrastiriǥtita stin εkstratia irinis] / med utrettelig energi µε

8 8 ανεξάντλητη δραστηριότητα/ενεργητικότητα [anεksandliti ðrastirǥtita/εnεrjitikǥtita] / være full av energi (være energisk, være i toppform, føle seg ovenpå) νιώθω/είµαι γεµάτος δραστηριότητα [njǥϑǥ /imε jεmatǥs ðrastiriǥtita] energi- (kraft-, makt-) ενεργειακός [εnεrjiakǥs] energibunt m. δραστήριος, ο [Ǥ ðrastiriǥs] # ρέκτης, ο [Ǥ rεktis] # (en handlekraftig, energisk person) ένας ϕοβερά δραστήριος άνθρωπος [εnas fǥvεra ðrastiriǥs anϑrǥpǥs] # πολύ ενεργητικός άνθρωπος [pǥli εnεrjitikǥs anϑrǥpǥs] energikilde f.m. πηγή ενέργειας, η [i piji εnεrjias] / energikilder ενεργειακές πηγές [εnεrjiakεs pijεs] # πηγές ενέργειας [nεεs pijεs εnεrjias] : nye energikilder νέες πηγές ενέργειας [nεεs pijεs εnεrjias] energisk adj. ενεργητικός [εnεrjitikǥs] # (aktiv) δραστήριος [ðrastiriǥs] # (dynamisk) δυναµικός [ðinamikǥs] # ζωτικός [zǥtikǥs] # (frisk, robust, i full vigør) ακµαίος [akmεǥs] # (kraftig, livfull, sprek, ildfull, lidenskapelig) ζωηρός [zǥirǥs] # (kraftig, sterk, frisk, robust, frodig, hardfør) άλκιµος [alikmǥs] # εύρωτος [εvrǥtǥs] # (arbeidssom, flittig, iherdig) εργατικός [εrDžatikǥs] / en energisk/hardarbeidende ansatt δραστήριος υπάλληλος [ðrastiriǥs ipalilǥs] / en energisk ung mann δυναµικός νέος [ðinamikǥz nεǥs] / meget energisk µε µεγάλη ενεργητικότητα [mε mεDžali εnεrjitikǥtita] / spille en mer energisk rolle παίζω δυναµικότερο ρόλο [pεzǥ ðinamikǥtεrǥ rǥlǥ] energisk adv. (kraftig, hardt) γερά [jεra] / arbeide/kjempe energisk δουλεύω/πολεµάω γερά [ðulεvǥ/pǥlεmaǥ jεra] enerom n. µοναχικό δωµάτιο, το [tǥ mǥnaçikǥ ðǥmatiǥ] enerverende adj. (ergerlig) εκνευριστικός [εknεvristikǥs] # (veldig irriterende) εκνευριστικός [εknεvristikǥs] # (trøttende, søvndyssende, slitsom, sløvende) αποχαυνωτικός [apǥχavnǥtikǥs] enes v. (bli enige, komme over ens) συµϕωνούµαι [simfǥnumε] / hvis vi ikke kan enes om det, kommer jeg til å trekke meg ut av prosjektet αν δεν συµϕωνήσοµε σ' αυτό, εγώ θ' αποστραβηχτώ από τη δουλειά [an ðεn simfǥnisǥmε saftǥ εDžǥ ϑapǥstraviχtǥ apǥ ti ðulja] eneste adj. (den eneste i sitt slag) µοναδικός [mǥnaðikǥs] # µόνος [mǥnǥs] # µονάκριβος [mǥnakrivǥs] # (eksklusiv, ene-) αποκλειστικός [apǥklistikǥs] # απόλυτος [apǥlitǥs] / den eneste rosa i hagen το µόνο τριαντάϕυλλο στον κήπο [tǥ mǥnǥ triandafilǥ stǥŋ gipǥ] / den eneste årsaken η µοναδική αιτία [i mǥnaðiki εtia] / den er den eneste i sitt slag είναι µοναδικό στο είδος του [inε mǥnaðikǥ stǥ iðǥs tu] / det eneste han tenker på, er mat το µόνο που σκέϕτεται είναι η µάσα [tǥ mǥnǥ pu skεftεtε inε i masa] / det eneste jeg vet/ønsker/kan si... το µόνο που ξέρω/θέλω/µπορό να πω... [tǥ mǥnǥ pu ksεrǥ/ϑεlǥ/bǥrǥ na pǥ] / det eneste rette το µόνο σωστό [tǥ mǥnǥ sǥstǥ] / det var eneste gangen (at) ήταν η µόνη ϕορά που... [itan i mǥni fǥra pu] / dette er den eneste grunnen αυτός είναι ο µόνος λόγος [aftǥs inε Ǥ mǥnǥz lǥDžǥs] / du er den eneste som kan hjelpe meg (bare du kan hjelpe meg) µόνο εσύ µπορείς να µε βοηθησείς [mǥnǥ εsi bǥriz na mε vǥiϑisis] / du er ikke den eneste (om det kan være noen trøst) (velkommen etter!) δεν είσαι ο µόνος! [ðεn isε Ǥ mǥnǥs] / du er ikke det

9 9 eneste menneske på jorden! (fritt oversatt fra: det finnes også andre appelsintrær som gir appelsiner ) είναι κι' αλλού πορτοκαλιές που κάνουν πορτοκάλια! [inε ki alu pǥrtǥkaljεs pu kanun pǥrtǥkalia] / eneste datter ακριβοθυγατέρα, η [i akrivǥϑiDžatεra] # µοναχοκόρη, η [i mǥnaχǥkǥri] : min eneste datter η µονάκριβη θυγατέρα µου [i mǥnakrivi ϑiDžatεra mu] / eneste sønn ακιρβογιός, ο [Ǥ akrivǥjǥs] # µοναχογιός, ο [Ǥ mǥnaχǥ jǥs] / eneste mål (for øye) µοναδική επιδίωξη, η [i mǥnaðiki εpiðiǥksi] / eneste overlevende ο µόνος που επέζησε [Ǥ mǥnǥs pu εpεzisε] / ett eneste ένα µονάκριβος [εna mǥnakrivǥs] : det fantes ett eneste tre i hagen υπήρχε ένα µονάκριβο δέντρο στον κήπο [ipirçε εna mǥnakrinǥ ðεndrǥ stǥŋ gipǥ] : ett eneste ord er nok µια µόνη λέξη αρκεί [mja mǥni lεksi arki] / han solgte det eneste jodstykket han hadde πούλησε το µονάκριβο χωράϕι του [pulisε tǥ mǥnakrivǥ ΧǤrafi tu] / hver eneste dag κάθε µέρα [kaϑε mεra] / ikke et eneste eksempel/tre ούτε ένα µονάδικο παράδειγµα/δέντρο [utε εna mǥnaðikǥ paraðiDžma/ðεndrǥ] / jeg leste den eneste boka som fantes på venteværelset διάβασα το µόνο βιβλίο που υπήρχε στην αίθουσα αναµονής [ðjavasa tu mǥnǥ vivliǥ pu ipirçε stin εϑusa anamǥnis] / min eneste sønn ο µοναδικός γιος µου [Ǥ mǥnaðikǥz jǥz mu] # ο µοναχογιός µου [Ǥ mǥnaχǥjǥz mu] / være eneste eier (være eneeier) είµαι απόλυτος κύριος [imε apǥlitǥs kiriǥs] enestående adj. ανεπανάληπτος [anεpanaliptǥs] # (unik, gyllen) µοναδικός [mǥnaðikǥs] # (uforlignelig, uovertruffen) αµίµητος [amimitǥs] # ανεπανάληπτος [anεpanaliptǥs] # ανυπέρβλητος [anipεrvlitǥs] # απαράβλητος [aparavlitǥs] # απαράµιλλος [aparamilǥs] # απαρόµοιαστος [aparǥmiastǥs] # ασύγκριτος [asiŋgritǥs] # άϕθαστος [afϑastǥs] # (uten presendens, hittil ukjent/usett, makeløs) αποθεωτικός [apǥϑεǥtikǥs] # (fremragende, ypperlig, respektert, lærd) ελλόγιµος [εlǥjimǥs] / en enestående anledning/sjanse µια µοναδική ευκαιρία [mja mǥnaðiki εfkεria] / en enestående prestasjon ένας µοναδικός άθλος /επιτυχία [εnaz mǥnaðikǥs εpistimǥnikǥs aϑlǥs/εpitiçia] # µια ανεπανάληπτη επιτυχία [mja anεpanalipti εpitiçia] / en enestående vakker natur τοπεία ανυπέρβλητης οµορϕιάς [tǥpia anipεrvlitis ǤmǤrfjas] / enestående (dyktig) (eminent, fremragende) διακεκριµένος [ðiakεkrimεnǥs] / enestående heltemot ανυπέρβλητος ηρωισµός [anipεrvlitǥs irǥïzmǥs] / enestående vakker άϕθαστης οµορϕιάς [afϑastis ǤmǤrfjas] / et enestående tappert/ærlig og oppriktig menneske άνθρωπος εξαιρετικής γενναιότητας /εντιµότητας [anϑrǥpǥs εksεrεtikiz jεnεǥtitas/εndimǥtitas] / et enestående vitenskapelig resultat ένας µοναδικός επιστηµονικός άθλος [εnaz mǥnaðikǥs εpistimǥnikǥs aϑlǥs] / han fikk en enestående mottakelse (han ble mottatt som en helt) του έγινε αποθεωτική υποδοχή [tu εjinε apǥϑεǥtiki ipǥðǥçi] / hans enestående humør το αµίµητο χιούµορ του [tǥ amimitǥ çiumǥr tu] / helt enestående (makeløs) µοναδικός [mǥnaǥikǥs] # ασύγκριτος [asiŋgritǥs] : han er helt enestående/en mester til å fortelle løgner/holde tale είναι µοναδικός στο να λέει ψέµατα/να βγάζει λόγο [inε mǥnaðikǥs stǥ na lεi psεmata/na vDžazi lǥDžǥ] enetasjes adj. µονόπατος [mǥnǥpatǥs] # µονώροϕος [mǥnǥrǥfǥs] enevelde n. (diktatur, despoti, autarki, autokrati) δικτατορία, η [i ðiktatǥria] #

10 10 απολυταρχία, η [i apǥlitarçia] # απολυταρχισµός, ο [Ǥ apǥlitarçizmǥs] # δεσποτισµός, ο [Ǥ ðεspǥtizmǥs] # καισαρισµός, ο [Ǥ kεsarizmǥs] # µοναρχία, η [i mǥnarçia] # µονοκρατορία, η [i mǥnǥkratǥria] # (uinnskrenket monarki, eneveldig monarki) απολυτή µοναρχία [apǥliti mǥnarçia] eneveldig adj. απολυταρχιστίς [apǥlitarçistis] # απόλυτος [apǥlitǥs] # (egenrådig, tyrannisk, undertrykkende) αυταρχικός [aftarçikǥs] # (autoritær, diktatorisk) απολυταρχικός [apǥlitarçikǥs] # (enevolds-, ukontrollerbar) ανεξχέλεγκτος [anεksεlεŋtǥs] / eneveldig monark (enevoldskonge) ανεξνέλεγκτος µονάρχης [anεksεlεŋgtǥz mǥnarçis] / eneveldig monarki (uinnskrenket monarki, enevelde) απολυτή µοναρχία [apǥliti mǥnarçia] / et eneveldig regime (enevelde) ένα απολυταρχικό καθεστώς [εna apǥlitarçikǥ kaϑεstǥs] / han er eneveldig είναι τελείως ανεξέλεγκτος [inε tεliǥs anεksεlεŋgtǥs] eneveldig adv. (på en eneveldig, udemokratisk, måte, autokratisk) κατά τρόπο αυταρχικό [kata trǥpǥ aftatçikǥ] # αυταρχικά [aftarçika] # (despotisk) δεσποτικά [ðεspǥtika] # σατραπικά [satrapika] / oppføre seg på en eneveldig måte συµπεριϕέροµαι δεσποτικά [simbεrifεrǥmε ðεspǥtika] enevoldshersker m. (diktator) απολυταρχικός, ο [Ǥ apǥlitarçikǥs] # µονοκράτορας, ο [Ǥ mǥnǥkratǥras] # δικτάτορας, ο [Ǥ ðiktatǥras] # απόλυτος εξουσιαστής, ο [Ǥ apǥlitǥs εksusiastis] / de gamle fyrstene var enevoldsherskere οι παλαιοί ηγεµόνες ήταν απολυταρχικοί [i palεï iDžεmǥnεs itan apǥlitarçiki] enevoldskonge m. (eneveldig monark) ανεξχέλεγκτος µονάρχης [anεksεlεŋtǥz mǥnarçis] enfoldig adj. απλοϊκός [aplǥïkǥs] # (naiv, sløv, treg) κουτός [kutǥs] # (tøysete, tåpelig) άµυαλος [amialǥs] # (troskyldig, uten svik, naiv, oppriktig) απονήρευτος [apǥnirεftǥs] enfoldighet f.m. (enkelhet, naivitet, uskydighet) απλοϊκότητα, η [i aplǥïkǥtita] eng f.m. (beitemark) λιβάδι, το [tǥ livaði] engang adv. καν [kan] / ikke engang (ikke/uten så mye som) δεν/ούτε καν [utε kan] : han sa ikke takk engang ούτε καν ευχαρίστησε [ute kan εfχaristisε] : jeg er ikke engang sikker på at jeg så han δεν είµαι καν βέβαιος ότι τον είδα [ðεn imε kan vεvεǥs Ǥti tǥn iða] engangs- µιας ϕοράς [mjas fǥras] / til engangsbruk µιας χρήσης [mjas Χrisis] engangsforestilling f.m. µοναδική παράσταση, η [i mǥnaðiki parastasi] engangssprøyte f.m. σύριγγα µιας χρήσης, η [i siriŋga mjas Χrisis] engasjement n. υποχρέωση, η [i ipǥχrεǥsi] # δέσµευση, η [i ðεzmεfsi] # (ansettelse) πρόσληψη, η [i prǥslipsi] # (opphisselse, iver, sinnsbevegelse) έξαψη, η [i εksapsi] # (involvering, innblanding, deltakelse) πµλέξιµο, το [tǥ blεksimǥ] / hans engasjement i politikken το µπλέξιµό του µε την πολιτική [tǥ blεksimǥ tu mε tim bǥlitiki] / snakke med stort engasjement/med stor glød µιλάω µε µεγάλη έξαψη [milaǥ mε mεDžali εksapsi] engasjere v. συναρπάζω [sinarpazǥ] # (ansette) προσλαµβάνω [prǥzlamvanǥ] # εγκαζάρω [εŋgazarǥ] # (sysselsette, beskjeftige, ha i arbeid) απασχολώ [apasχǥlǥ] # (leie inn, tilkalle, invitere) µετακαλώ [mεtakalǥ] / de engasjerte utenlandske kunstnere til å underholde på festivalen µετακάλεσαν ξένους καλλιτέχνες να

11 11 δώσουν παραστάσεις στο ϕεστιβάλ [mεtakalεsan ksεnus kalitεχnεz na ðǥsun parastasis stǥ fεstival] / engasjere seg (bli engasjert) ενθουσιάζοµαι [εnϑusiazǥmε] # παθαίνοµαι [paϑεnǥmε] # (virkelig gå inn for) αναλαµβάνω [analamvanǥ] # (gå åpent ut med noe, gi sitt standpunkt til kjenne, vise hvor man står, tone flagg, engasjere seg (for/imot) παίρνω θέση άνοιχτα [pεrnǥ ϑεsi aniχta] : han blir veldig engasjert når han begynner å snakke om det παθαίνεται όταν αρχίζει να µιάλει γι' αυτό [paϑεnεtε Ǥtan arçizi na milai jaftǥ] : han engasjerte seg for/imot borgerlig vielse πήρε άνοιχτα θέση υπέρ/εναντίον του πολιτικού γάµου [pirε aniχta ϑεsi ipεr/εnandiǥn du pǥlitiku Džamu] : han har engasjert seg for å hjelpe oss έχει αναλάβει να µας βοηθήσει [εçi analavi na maz vǥiϑisi] / engasjere noen som guide εγκαζάρω κάποιον σαν οδηγό [εŋgazarǥ kapiǥn san ǤðiDžǤ] engasjerende adj. (attraktiv, forlokkende) ελκυστικός [εlkistikǥs] engel m. (rel., også om uvanlig godt menneske) άγγελος, ο [Ǥ aŋgεlǥs] / en reddende engel (deus ex machina) από µηχανής θεός [apǥ miχanis ϑεǥs] / engler (kjeruber, basunengler, englebarn) εξαπτέρυγα, τα [ta εksaptεriDža] / takk, du er en engel! ευχαριστώ, είσαι άγγελος! [εfχaristǥ isε aŋgεlǥs] engelsk m. (språket) αγγλικά τα [ta aŋglika] # αγγλική γλώσσα η [i aŋgliki DžlǤsa] εγγλέζικα, το [tǥ εŋglεzika] / det er ønskelig med noe kjennskap til engelsk i denne jobben είναι καλό να ξέρει κανείς λίγα αγγλικά γι αυτή τη δουλειά [inε kalǥ na ksεri kanis liDža aŋglika jafti ti ðulja] / engelsk er vanskelig τ' αγγλικά είναι δύσκολα [taŋglika inε ðiskǥla] / engelsken hans er tålig bra τ' αγγλικά του είναι αρκετά καλά [taŋglika tu inε arkεta kala] / gunnleggende kunnskaper i engelsk (forenklet engelsk) (eng. Basic English) στοιχειώδης γνώση της αγγλικής (γλώσσας), η [i stiçǥðiz DžnǤsi tis aŋglikis/aŋglikiz DžlǤsas)] / kunne engelsk ξερώ αγγλικά [ksεrǥ aŋglika] / på perfekt engelsk σε άπταιστα αγγλικά [sε aptεsta aŋglika] / si det på engelsk πες το στ' αγγλικά [pεs tǥ staŋglika] / snakke engelsk µιλάω/µιλώ αγγλικά [milaǥ/ milǥ aŋglika] / øve seg i å snakke engelsk (gjøre muntligøvinger i engelsk) κάνω άσκηση στο να µιλάω αγγλικά [kanǥ askisi stǥ na milaǥ aŋglika] engelsk adj. αγγλικός [aŋglikǥs] # εγγλέζικος [εŋglεzikǥs] / ei engelsk kvinne Αγγλίδα, η [i aŋgliða] # 'Aγγλος, η [i aŋglǥs] # Εγγλέζα, η [i εŋglεza] engelsk-amerikansk adj. (angloamerikansk) αγγλοαµερικανικός [aŋglǥamεrikanikǥs] engelskfiendtlig adj. (anglofob) αγγλόϕοβος [aŋglǥfǥvǥs] engslekfiendtlighet f.m. (anglofobi) αγγλοϕοβία, η [i aŋglǥfǥvia] engelskkurs n. (timer i engelsk) µαθήµατα αγγλικής [maϑimata aŋglikis] engelskmann m. 'Aγγλος, ο [Ǥ aŋglǥs] # Εγγλέζος, ο [Ǥ εŋglεzǥs] # f. Αγγλίδα, η [i aŋgliða] # Εγγλέζα, η [i εŋglεza] # (brite) Βρετανός, ο [Ǥ vrεtanǥs] / (pl.koll.) engelskmennene (engelske menn og kvinner, britene) οι 'Aγγλοι [i aŋgli] # οι Βρετανοί [i vrεtani] engelsktalende adj. αγγλόϕωνας [(Ǥ) aŋglǥfǥnas] # (engelskkyndig) αγγλοµαθής [aŋglǥmaϑis] engelskundervisning f.m. διδασκαλία των Αγγλικών, η [i ðiðaskalia tǥn aŋglikǥn]

12 12 engelskvennlig adj. (anglofil) αγγλόϕιλος [aŋglǥfilǥs] engelskvennlighet m. (anglofili) αγγλοϕιλία, η [i aŋglǥfilia] England geogr. navn Αγγλία, η [i aŋglia] engleaktig adj. (kjerubaktig) αγγελικός [aŋgεlikǥs] # (som ser ut som en engel, med en engels utseende) αγγελόµορϕος [aŋgεlǥmǥrfǥs] # (med engleansikt) αγγελοπρόσωπος [aŋgεlǥprǥsǥpǥs] / engleaktig smil αγγελικό χαµόγελο το [tǥ aŋgεlikǥ ΧamǤjεlǤ] engleansikt n. (kjerubansikt) αγγελικό προσωπό, το [tǥ aŋgεlikǥ prǥsǥpǥ] engletilbedelse m. αγγελολατρία, η [i aŋgεlǥlatria] en gros adv. (i stort) χονδρικώς [ΧǤnðrikǤs] # κατ' αποκοπή [kat apǥkǥpi] / kjøpe en gros αγοράζω χονδρικώς /κατ' αποκοπή [aDžǥrazǥ ΧǤnðrikǤs/kat apǥkǥpi] / selge en gros πωλώ χονδρικώς /κατ' αποκοπή [pǥlǥ ΧǤnðrikǤs/ kat apǥkǥpi] engrosshandel m. χοντρικό εµπόριο, το [tǥ ΧǤndrikǤ εmbǥriǥ] engroslager n. αποθήκη χονδρικής πωλήσεως, η [i apǥϑiki ΧǤnðrikis pǥlisεǥs] engrossalg n. χοντρική πώληση, η [i ΧǤndriki pǥlisi] engste seg v. αγχώνοµαι [aŋχǥnǥmε] / engste seg for (uroe seg over, bekymre seg for/over) ανησυχώ σε/για [anisiχǥ sε/ja] engstelig adj. ϕοβητσιάρης [fǥvitsjaris] # εναγώνιος [εnaDžǥniǥs] # (forsagt, holdningsløs, motløs) άψυχος [apsiχǥs] # αψύχωτος [apsiχǥtǥs] # λιγόψυχος [liDžǥpsiχǥs] # (forsagt, feig, ubesluttsom) (ο)λιγόκαρδος [(Ǥ)liDžǤkarðǤs] # (sky, var, lettskremt) αθάρρε(υ)τος [aϑarε (f)tǥs] # άτολµος [atǥlmǥs] # (skvetten, ustabil, usikker, urolig) άστατος [astatǥs] # αστατής [astatis] / bli/være engstelig (få hjertebank) καρδιοχτυπώ [karðiǥχtipǥ] : jeg blir alltid engstelig når du er sein πάντα καρδιοχτυπώ όταν αργείς [panda karðiǥχtipǥ Ǥtan arjis] engstelighet f.m. (blyghet, sjenerthet, forsagthet) ατολµία, η [i atǥlmia] # δειλία, η [i ðilia] engstelse m. (uro) άγχος, το [tǥ aŋχǥs] # ανησυχία, η [i anisiçia] # ταραχή, η [i taraçi] # ϕόβος, ο [Ǥ fǥvǥs] # θορύβηση, η [i ϑǥrivisi] # (fryktsomhet, forsagthet, mangel på selvtillit) ατολµία, η [i atǥlmia] # (usikkerhet, tvil, uro) αµϕιβολία, η [i amfivǥlia] # (bekymring, uro, bry, bryderi, hodebry) έγνοια, η [i εDžnia] # (uro, frykt, skrekk, forferdelse) καταπτόηση, η [i kataptǥisi] / føle engstelse (være engstelig) δοκιµάζω αγωνία [ðǥkimazǥ aDžǥnia] # (engste seg) ανησυχώ [anisiχǥ] / gi grunn til engstelse αποτελώ αίτιο ανησυχιών [apǥtεlǥ εtiǥ anisiçǥn] # αµπνέω ανησυχίες [ambnεǥ anisiçiεs] / ingen grunn til engstelse! δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας! [ðεn iparçi lǥDžǥs anisiçias] enhet m. (avdeling) µονάδα, η [i mǥnaða] # (helhet, vesen) οντότητα, η [i ǤndǤtita] # (helhet) νιαίο σύνολο, το [tǥ εnjεǥ sinǥlǥ] # (enighet, samhold) ενότητα, η [i εnǥtita] # (mil. avdeling, lag, tropp) ενωµοτία, η [i εnǥmǥtia] # κλιµάκιο, το [tǥ klimakiǥ] / de tre enheter (de dramatiske enheter: enhet i sted, tid, og handling) οι δραµατικές ενότητες: ενότητα τόπου, χρόνου και δράσης [i ðramatikεs εnǥtitεs: εnǥtita tǥpu ΧrǤnu kε ðrasis] / en adminstrativ/militær enhet διοικτική/στρατιωτική µονάδα [ðiiktiki/stratiǥtiki mǥnaða] / en atskilt/separat enhet µια ξεχωριστή

13 13 οντότητα [mja ksεχǥristi ǤndǤtita] / lengde-/vektenhet µονάδα µήκους/βάρους [mǥnaða mikus/varus] enhetlig adj. (enhets-) ενιαίος [εnjεǥs] # (homogen) οµοιογενής [ǤmiǤjεnis] # (konform, av samme form) οµοιόµορϕος [ǤmiǤmǤrfǤs] enhjørning m. (gr. adj. en-hornet) µονοκέρατος [mǥnǥkεratǥs] # µονόκερως* [mǥnǥkεrǥs] enhver/ethvert (som) pron. κάθε [kaϑε] # καθένας [kaϑεnas] # πας [pas] # όποιος [ǤpiǤs] # (m.) οποιοσδήποτε [ǤpiǤzðipǤtε] # (f.) οποιαδήποτε [ǤpiaðipǤtε] # (n.) οποιοδήποτε [ǤpiǤðipǤtε] / enhver likhet med οποιαδήποτε οµοιότητα προς / enhver tvil κάθε αµϕιβολία [kaϑε amfivǥlia] : hevet over enhver tvil πέρα από κάθε αµϕιβολία [pεra apǥ kaϑε amfivǥlia] / ethvert barn kan fortelle deg (vet) det όλα τα παιδιά µπορούν να σου τό πουν αυτό [Ǥla ta pεðja bǥrun na su tǥ pun aftǥ] / ethvert dokument adressert til... οποιοδήποτε έγγραϕο απευθυνόµενο σε... ǤpiǤðipǤtε εŋgrafǥ apεfϑinǥmεnǥ sε] / ethvert håp κάθε ελπίδα [kaϑε εlpiða] : oppgi ethvert håp εγκαταλείπω κάθε ελπίδα [εŋgatalipǥ kaϑε εlpiða] / i ethvert tilfelle (i alle fall) εν πάση περιπτώσει [εn pasi pεriptǥsi] enig adj. σύµϕωνος [simfǥnǥs] / bli enige (komme til enighet) συνεννοούµαι [sinεnǥumε] : de er blitt enige seg imellom συνενοήθηκαν µεταξύ τους [sinεnǥiϑikan mεtaksi tus] / jeg er enig i forslaget deres (2.p.pl.) είµαι σύµϕωνος µε την πρότασή σας [imε simfǥnǥz mε tin prǥtasi sas] / enig! σύµϕωνοι! [simfǥni] # έγινε [εjinε] / nei, jeg er ikke enig όχι, δε συµϕωνώ [Ǥçi ðε simfǥnǥ] / være/ bli enige συµϕωνώ [simfǥnǥ] : partiene var blitt enige om et forslag η κόµµατα είχαν συµϕωνήσει σε µια πρόταση [i kǥmata iχan simfǥnisi sε mja prǥtasi] : vi er stort sett/i alt vesentlig enige ουσιαστικά είµαστε σύµϕωνοι [usiastika imastε simfǥni] / være enig i (gå god for, støtte, tiltre, dele, erklære seg innforstått med, omfavne) ασπάζοµαι [aspazǥmε] # (støtte, bifalle) επιδοκιµάζω [εpiðǥkimazǥ] : jeg er ikke enig i deres (2.p.pl.) synspunkter (jeg deler ikke deres syn) δεν ασπάζοµαι τις αντιλήψεις σας [ðεn aspazǥmε tis andilipsis sas] enighet f.m. συµϕωνία, η [i simfǥnia] # (sammenfall i synspunkter) σύµπτωση απόψεων [si(m)bdǥsi apǥpsεǥn] # (enhet, samhold) ενότητα, η [i εnǥtita] # (fred og fordragelighet, harmoni) οµόνοια, η [i ǤmǤnia] / det er vanlig enighet om at... κατά γενική αναγνώρηση... [kata jεniki anaDžnǥrisi] # µε κοινή συναίνεση [mε kini sinεnεsi] : det var vanlig enighet om at han var den beste taleren κατά γενική αναγνώρηση/µε κοινή συναίνεση ήταν ο καλύτερος οµιλητής [kata jεniki anaDžnǥrisi/mε kini sinεnεsi itan Ǥ kalitεrǥs Ǥmilitis] / enighet gjør sterk (ordtak) ενότητα είναι δύναµη [εnǥtita inε ðinami] / jeg mener det ble full enighet om at.../alminnelig akseptert at... νοµίζω πως έγινε δεκτό ότι... [nǥmizǥ pǥs εjinε ðεktǥ Ǥti] / komme til enighet καταλήγω σε συµϕωνία [kataliDžǥ sε simfǥnia] : endelig kom de til enighet τελικά κατέληξαν σε συµϕωνία [tεlika katεliksan sε simfǥnia] enkaustikk m.n. (maleri med innbrente voksfarger, også om metoden med innbrenning av voksfarger på leire/fliser) εγκαυστική, η [i εŋgafstiki] enke f.m. χήρα, η [i çira] / en fattig, nødlidende enke µια ϕτωχή ανυπεράσπιστη χήρα

14 14 [mia ftiçi anipεraspisti çira] / enkens skjerv (det vesle en har) υστέρηµα, το [tǥ istεrima] enkel adj. απλός [aplǥs] # (naturlig, ukunstlet, liketil) ανεπιτίδευτος [anεpitiðεftǥs] # άδολος [aðǥlǥs] # απέριττος [apεritǥs] # (naturlig, naiv, uskyldig) απλοϊκός [aplǥïkǥs] # (uttrykkelig, klar, liketil, tydelig, eksplisitt) απερίϕραστος [apεrifrastǥs] # (om byggverk o.l.: enkelt utsmykket) απέριττος [apεritǥs] # δωρικός [ðǥrikǥs] # (nøktern, spartansk) εγκρατής [εŋgratis] # λιτός [litǥs] # οικονοµικός [ikǥnǥmikǥs] # (lett, ukomplisert) µικρός [mikrǥs] / ei enkel, uskyldig jente απλοϊκό κορίτσι [aplǥikǥ kǥritsi] / en enkel kjole απλό ϕόρεµα [aplǥ fǥrεma] / en enkel maskin άπλη µηχανή [apli miχani] / en enkel regneoppgave απλό πρόβληµα αριθµητικής [aplǥ prǥvlima ariϑmitikis] / en enkel sak µικρή υπόθεση [mikri ipǥϑεsi] : det var ingen enkel sak å overtale han til å komme δεν ήταν µικρή υπόθεση να τον πείσω να έρθει [ðεn itan mikri ipǥϑεsi na tǥm bisǥ na εrϑi] / en enkel setning απλή πρόταση [apli prǥtasi] / enkel arkitektur απέριττο αρχιτεκτονικό στυλ [apεritǥ arçitεktǥnikǥ stil] / enkel billett eller tur-retur? απλό µετ' επιστρόϕης; [aplǥ i mεt εpistrǥfis] / enkel linjeavstand µονό διάστηµα [mǥnǥ ðiastima] : skrive noe med enkel linjeavstand δακτυλογράϕω κάτι µε µονό διάστηµα [ðaktilǥDžrafǥ kati mε mǥnǥ ðiastima] / enkel smak απλά γούστα [apla Džusta] / enkle landsens mennesker άδολοι χωρικοί [aðǥli ΧǤriki] / enkle mennesker απλοί άνθρωποι [apli anϑrǥpi] / enkle former for liv άπλες µορϕές ζωής [aplεz mǥrfεz zǥis] / et enkelt liv (primitiv livsførsel) άπλη ζωή [apli zǥï] / et enkelt måltid απλό/οικονοµικό γεύµα [aplǥ/ ikǥnǥmikǥ jεvma] : et enkelt måltid med/bestående av brød og ost ένα λιτό γεύµα µε ψωµί και τυρί [εna litǥ jεvma mε psǥmi kε tiri] / på enkel gresk (lettfattelig,med klare ord) σε απλά ελληνικά [sε apla εlinika] enkelhet m. απλότητα, η [i aplǥtita] # (beskjedenhet, nøysomhet) µετριοϕροσύνη, η [i mεtriǥfrǥsini] # ταπεινότητα, η [i tapinǥtita] # ολιγάρκεια, η [i ǤliDžarkia] # (naivitet, uskyldighet, enfoldighet) απλοϊκότητα, η [i aplǥïkǥtita] # (simpelhet, stygghet) ασχήµια, η [i asçimia] / hans naturlige enkelhet η ανεπιτήδευτη απλότητα του [i anεpitiðεfti aplǥtita tu] / naturlig (naturgitt, medfødt) enkelhet ϕυσική απλότητα, η [i fisiki aplǥtita] : den naturlige enkelheten i dialekten deres η ϕυσική απλότητα της διαλέκτου των [i fisiki aplǥtita tiz ðialεktu tǥn] enkelt adj. µονός [mǥnǥs] # απλός [aplǥs] enkelt adv. (naturlig, nøysomt, fordringsløst) λιτά [lita] # απέριπα [apεripa] enkeltbillett m. εισιτήριο µεταβάσεως, το [tǥ isitiriǥ mεtavasεǥs] # (enveisbillett på tog/ buss) εισιτήριο απλής διαδροµής, το [tǥ isitiriǥ apliz ðiaðrǥmis] # απλό/µόνο εισιτήριο, το [tǥ aplǥ/mǥnǥ isitiriǥ] # (på fly) απλή πτήση, η [i apli ptisi] / enkeltbillett eller tur-retur? απλό η µετ' επιστρόϕης; [aplǥ i mεt εpistrǥfis] / enkeltbillett på 2. klasse/1.klasse til ένα απλό εισιτήριο δεύτερας/πρώτης θέσης για... [εna aplǥ isitiriǥ ðεftεras /prǥtis ϑεsis ja] enkeltbind n.pl. µεµονωµένος τόµος, ο [Ǥ mεmεnεmεnǥs tǥmǥs] / enkeltbind av et leksikon µεµονωµένοι τόµοι µιας εγκυκλοπαιδείας [mεmεnεmεni tǥmǥi mjas εŋgiklǥpεðias]

15 15 enkeltknappet adj. (enkeltspent) µονόπετο [mǥnǥpεtǥ] / ei enkeltknappet jakke µονόπετο σακάκι [mǥnǥpεtǥ sakaki] enkeltløpet adj. µονόκαννος [mǥnǥkanǥs] / enkeltløpet hagle µονόκαννο όπλο [mǥnǥkanǥ ǤplǤ] enkeltrom n. µονόκλινο (δωµάτιο), το [tǥ mǥnǥklinǥ (ðǥmatiǥ)] # µονό δωµάτιο, το [tǥ mǥnǥ ðǥmatiǥ] enkeltseng f. µονό κρεβάτι, το [tǥ mǥnǥ krεvati] / to enkeltsenger ved siden av hverandre δυο µονά κρεβάτια πλάι πλάι [ðiǥ mǥna krεvatja plai-plai] enkeltspent adj. (enkeltknappet) µονόπετο [mǥnǥpεtǥ] / ei enkeltspent jakke µονόπετο σακάκι [mǥnǥpεtǥ sakaki] enkelttilfelle n. ατοµική περίπτωση, η [i atǥmiki pεriptǥsi] / generalisere ut fra et enkelttilfelle γενικεύω από µια ατοµική περίπτωση [jεnikεvǥ apǥ mja atǥmiki pεriptǥsi] enkeltvis adv. (hver for seg) ξεχωριστά [ksεχǥrista] enkemann m. χήρος, ο [Ǥ çirǥs] enkestand m. χηρεία, η [i çiria] enklave m. (isolert el. innelukket område) θύλακας, ο [Ǥ ϑilakas] enkiltisk adj, (gramm: etterhengt/etterstilt og trykksvak) εγκλιτικός [εŋglitikǥs] / enklitiske ord εγκλιτικές λέχεις [εŋglitikεz lεksis] enmanns- pref. (for én person) µονοµελής [mǥnǥmεlis] enmannsforestilling f.m. (enmannsshow) µονόδραµα, το [tǥ mǥnǥðrama] enmannskretser m.pl. (valgordning med enmannskretser) µονοεδρικό εκλογικό σύστηµα, το [mǥnǥεðrikǥ εklǥjikǥ sistima] enmannslugar m. µονόκλινη καµπίνα, η [i mǥnǥklini kambina] enn adv. ότι και [Ǥti kε] enn konj. από [apǥ] # (bortsett fra) παρά [para] / bedre sent enn aldri κάλιο αργά παρά ποτέ [kaljǥ arDža para pǥtε] / han er bedre enn meg είναι καλύτερος από µένα [inε kalitεrǥs apǥ mεna] / jeg kan gjøre (utføre) det bedre enn deg µπορώ να το κάνω καλύτερα από εσένα [bǥrǥ na tǥ kanǥ kalitεra apǥ εsεna] / jeg kan ikke annet enn å gratulere deg δεν µπορώ παρά να σε συγχαρώ [ðεm bǥrǥ para na sε siŋχarǥ] / jeg vil heller dø enn å gifte meg med han καλύτερα να πεθάνω παρά να τον παντρευτώ [kalitεra na pεϑanǥ para na tǥm bandrεftǥ] ennå adv. (enda, fremdeles) ακόµα [akǥma] # ακόµη [akǥmi] / er han der ennå? είναι ακόµη εκεί; [inε akǥmi εki] / han er hjemme ennå είναι ακόµη στο σπίτι [inε akǥmi stǥ spiti] / han er ikke (kommet) tilbake ennå δεν γύρισε ακόµη [ðεn jirisε akǥmi] / ikke ennå (ikke på en stund ennå) όχι ακόµα [Ǥçi akǥma] enorm adj. (gigantisk, kjempestor) γιγανταίος [jiDžandεǥs] # θεόρατος [ϑεǥratǥs] # αχανής [aχanis] # τεράστιος [tεrastiǥs] # κολοσιαίος [kǥlǥsiεǥs] # (uoverskuelig) αλογαριάστος [alǥDžariastǥs] # αλόγι(α)στος [alǥji(a)stǥs] # (umåtelig, grenseløs, umålelig, utallig) αµέτρητος [amεtritǥs] # απέραντος [apεrandǥs] # (eventyrlig, fabelaktig, uhyre, ustyrtelig) αµύθητος [amiϑitǥs] # (formidabel, fantastisk) θαυµαστός [ϑavmastǥs] # (utstrakt, langtrekkende, vidstrakt, omfangsrik) εκτεταµένος [εktεtamεnǥs] / det er en enorm forskjell υπάρχει

16 16 µια κολοδιαία διαϕορά [iparçi mja kǥlǥsiεa ðiafǥra] / ei enorm flate (et enormt område) απέραντη έκταση [apεrandi εktasi] / en enorm pengesum ένα κολοσαίο ποσό [εna kǥlǥsiεǥ pǥsǥ] / enorme fjell/trær θεόρατα βουνά/ δέντρα [ϑεǥrata vuna/ðεnðra] / enorm kraft (formidabel styrke) θαυµαστή δύναµη [ϑavmasti ðinami] / enorme menneskemasser αµέτρητα πλήθη [amεtrita pliϑi] / enorme rikdommer αλογάριαστα/αµύθητα πλούτη [alǥDžariasta/amiϑita pluti] / et enormt område µια εκταταµένη περιοχή [mja εktεtǥmεni pεriǥçi] / et enormt tap (stor skade) αλογάριαστη ζηµιά [alǥDžariasti zimja] / gjøre enorm skade κάνω αµέτρητο κακό [kanǥ amεtritǥ kakǥ] ens adj. (lik) ίδιος [iðiǥs] ensartet adj. οµοιόµορϕος [ǤmjǤmǤrfǤs] # (av samme opprinnelse) οµογενής [ǤmǤjεnis] ensemble n. θίασος, ο [Ǥ ϑiasǥs] ensfarget adj. µονόχρωµος [mǥnǥχrǥmǥs] / et ensfarget stoff µονόχρωµο ύϕασµα [mǥnǥχrǥmǥ ifazma] ensformig adj. µονότονος [mǥnǥtǥnǥs] # (monoton, trist, grå, kjedelig, tam) ανιαρός [aniarǥs] # (uten variasjon) αµετάβλητος [amεtavlitǥs] # (hendelsesfattig, begivenhetsløs) ήσυχος [isiχǥs] # χωρίς γεγονότα ή περιπέτειες [ΧǤriz jεDžǥnǥta i pεripεtiεs] # (uten eventyr) χωρίς περιπέτειες [ΧǤris pεripεtiεs] / en ensformig diett αµετάβλητη δίαιτα [amεtavliti ðiεta] / et ensformig liv ανιαρή/ησυχή/µονότονη ζωή [aniari/isiçi/mǥnǥtǥni zǥï] / ensformig arbeid (ensformige arbeidsoppgaver) ανιαρές δουλιές [aniarεz ðuljεs] ensformighet f.m. (monotoni, langtekkelighet) µονοτονία, η [i mǥnǥtǥnia] ensemble n. (drakt) ανσάµπλ, το [tǥ ansambl] enseter m. (enseters bil/fly) µονοθέσιο, το [tǥ mǥnǥϑεsiǥ] ensidig adj. µονόπλευρος [mǥnǥplεvrǥs] # µονοµερής [mǥnǥmεris] # (neds. om person, stiv, stivsinnet) µονοκόµµατος [mǥnǥkǥmatǥs] / en ensidig oppfatning (et ensidig syn) µονοµερής άποψη [mǥnǥmεris apǥpsi] / ensidig nedrustning µονοµερής αϕοπλισµός [mǥnǥmεris afǥplizmǥs] ensidig adv. (unilateralt) µονοµερώς [mǥnǥmεrǥs] ensidighet f.m. (partiskhet, forkjærlighet) µονοµέρεια, η [i mǥnǥmεria] enslig adj. µόνος [mǥnǥs] # ένας [enas] # µονάχος [mǥnaχǥs] # µοναχός [mǥnaχǥs] # µοναχικός [mǥnaçikǥs] # (ugift) άγαµος [aDžamǥs] # (alene, avsondret) ερηµικός [εrimikǥs] # (enkeltstående, isolet) µεµονωµένος [mεmǥnǥmεnǥs] / en enslig reisende ένας ερηµικός/µοναχικός ταξιδιώτης [εnas εrimikǥs/mǥnaçikǥs taksiðjǥtis] / et enslig tre ένα ερηµικό δέντρο [εna εrimikǥ ðεndrǥ] : det stod et enslig tre i hagen υπήρχε ένα µοναδικό δέντρο στον κήπο [ipirçε εna mǥnaðikǥ ðεndrǥ stǥŋ gipǥ] : (noen) enslige trær µεµονωµένα δέντρα [mεmǥnǥmεna ðεndra] ensom adj. µονάχος [mǥnaχǥs] # (isolert) αποµονωµένος [apǥmεnǥmεnǥs] # µοναχικός [mǥnaçikǥs] # (om person: tilbaktrukket, isolert) κατάκλειστος [kataklistǥs] / en ensom landsby ένα αποµονωµένο χωριό [εna apǥmεnǥmεnǥ ΧǤriǤ] / føle seg ensom νιώθω µοναξιά [njǥϑǥ mǥnaksia] / være veldig ensom (være helt alene i verden) είµαι ένα ξερό κορµί [imε εna ksεrǥ kǥrmi]

17 17 ensomhet f.m. µοναξιά, η [i mǥnaksja] # (isolasjon, innelukking) αποµόνωση, η [i apǥmǥnǥsi] # (isolasjon, villmark, ødemark) ερηµιά, η [i εrimja] / en følelse av ensomhet ένα αίσθηµα ερηµιάς [εna εsϑima εrimjas] / for meg er ensomheten paradis για µένα, η µοναξιά είναι παράδεισος [ja mεna i mǥnaksja inε paraðisǥs] / jeg liker ensomheten µ' αρέσει η µοναξιά [marεsi i mǥnaksia] / leve i ensomhet (føre en tilbaketrukket tilværelse) ζω στη µοναξιά [zǥ sti mǥnaksia] / når ensomheten tynger meg όταν µε πνήγει η µοναξιά [Ǥtan mε pniji i mǥnaksia] / ussel ensomhet µαγκουϕιά, η [i maŋgufja] : leve i ussel ensomhet ζω σα µαγκούϕης /σα µαγκούϕα [zǥ sa maŋgufis/sa maŋgufa] enspaltes adj. µονόστηλος [mǥnǥstilǥs] / en enspaltes artikkel (en enspalter) ένα µονόστηλο άρθρο [εna mǥnǥstilǥ arϑrǥ] ensporet adj. (overf. ensidig, sneversynt) µονόδροµος [mǥnǥðrǥmǥs] (< µονόδροµος, ο = enveiskjørt gate) # µονοκόµµατος [mǥnǥkǥmatǥs] / han har en ensporet tankegang (han er ensporet) το µυαλό του είναι µονόδροµος [tǥ mialǥ tu inε mǥnǥðrǥmǥs] # είναι άνθρωπος µε µονοκόµµατο µυαλό [inε anϑrǥpǥz mε mǥnǥkǥmatǥ mjalǥ] enstavelses- (enstavings-) µονοσύλλαβος [mǥnǥsilavǥs] enstavelsesord n. µονοσύλλαβη λέξη, η [i mǥnǥsilavi lεksi] # pl. µονοσύλλαβες λέξεις [mǥnǥsilavεz lεksis] enstemmig adj. (samstemmig, samstemt) οµόϕωνος [ǤmǤfǤnǤs] # οµόθυµος [ǤmǤϑimǤs] / en enstemmig avgjørelse/kjennelse οµόϕωνη απόϕαση/ετυµηγορία [ǤmǤfǤni apǥfasi/εtimiDžǥria] enstemmig adv. (samstemmig, unisont) οµοϕώνως [ǤmǤfǤnǤs] # οµόϕωνα [ǤmǤfǤna] # παµψηϕεί [pampsifi] # (alle som en, med en sjel) µε µια ψυχή [mε mja psiçi] # (etter/med alles samtykke) κατά κοινή παραδοχή [kata kini paraðǥçi] / bli enstemmig valgt εκλέγοµαι οµόϕωνα [εklεDžǥmε ǤmǤfǤna] / de ba alle som en ( med en sjel ) προσευχόντουσαν µε µια ψυχή [prǥsεfχǥndusan mε mja psiçi] / forslaget (hans) ble enstemmig vedtatt η πρότασή του έγινε οµόϕωνα δεκτή [i prǥtasi tu εjinε ǤmǤfǤna ðεkti] # η πρόταση ψηϕίστηκε οµόϕωνα [i prǥtasi psifistikε ǤmǤfǤna] enstemmighet f.m. οµοϕωνία, η [ǤmǤfǤnia] # οµοθυµία, η [i ǤmǤϑimia] # παµψηϕία, η [i pampsifia] / det er enstemmighet i dette spørsmålet υπάρχει οµοθυµία στο θέµα αυτό [iparçi ǤmǤϑimia stǥ ϑεma aftǥ] # έχοµε οµοϕωνία στο θέµα αυτό [εχǥmε ǤmǤfǤnia stǥ ϑεma aftǥ] entall n. (gramm.) ενικός (αριθµός), ο [Ǥ εnikǥs (ariϑmǥs)] / skriv setningene i entall! γράψτε τις προτάσεις στον ενικό! [Džrapstε tis prǥtasis stǥn εnikǥ] enten - eller konj. είτε είτε [itε itε] # είτε ή [itε - i] # για για [ja - ja] # (καν καν [kan - kan] / enten det er slik eller slik/sånn eller sånn (på den ene eller den andre måten) είτε έτσι είτε αλλιώς [itε εtsi itε aljǥs] / enten du vil eller ei είτε το θέλεις είτε όχι [itε tǥ ϑεlis itε Ǥçi] # (enten du/han/hun/de vil eller ei) µε το ζόρι [mε tǥ zǥri] : han må gå enten han vil eller ei θα πάει µε το ζόρι [ϑa pai mε tǥ zǥri] / enten er du gal eller så vet du ikke hva du prater om για είσαι τρελλός για δεν ξέρεις τι λες [jia isε trεlǥz jia ðεŋ ksεris ti lεs] / enten i Heraklion eller i Chania

18 18 είτε στο Ηράκλειο ή τα Χανιά [itε stǥ irakliǥ i ta Χanja] / (enten) i går eller i forgårs ringte han meg opp og καν χτες καν προχτές µου τηλεϕώνησε και [kan Χtεs kan prǥχtεz mu tilεfǥnisε kε] / han er enten gal eller full είναι είτε τρελλός είτε µεθυσµένος [inε itε trεlǥs itε mεϑizmεnǥs] enteralgi m. (tarmkolikk) εντεραλγία, η [i εndεraljia] enteritt m. (tarmkatarr, betennelse i tynntarmen) εντερίτιδα, η [i εndεritiða] entertainer m. (underholdningsartist, moromann, hykler) θεατρίνος, ο [Ǥ ϑεatrinǥs] # (kvinnelig) θεατρίνα, η [i ϑεatrina] entré m. (inngang, inngangspenger) είσοδος, η [i isǥðǥs] # (gang, hall) χολ, το [tǥ ΧǤl] # (inngangspenger) δικαίωµα εισόδου, το [tǥ ðikεǥma isǥðu] # (kort opptreden, tilstedeværelse) εµϕάνηση, η [i emfanisi] # (inntog, ankomst) µπάσιµο, το [tǥ basimǥ] : gjøre sin entré (ankomme (et offentlig sted), uformelt: dukke opp, stikke innom) κάνω την εµϕάνησή µου [kanǥ tin εmfanisi mu] / kongens entré ble hilst med. το µπάσιµο του βασιλιά χαιρετίστηκε µε [tǥ basimǥ tu vasilja çεrεtistikε mε] / sett kassa/esken i entréen! αϕήσετε το κουτί στο χωλ [afisεtε tǥ kuti stǥ ΧǤl] entrédør f.m. εξώπορτα, η [i εksǥpǥrta] entrehake m. (gripekrok) αρπάγη, η [i arpaji] entreprenør m εργολάβος,ο [Ǥ εrDžǥlavǥs] # ανάδοχος, ο [Ǥ anaðǥχǥs] # εργοληπτής, ο [Ǥ εrDžǥliptis] / entreprenør for gravearbeider (masse-entreprenør) εργολάβος εκσκαϕών [εrDžǥlavǥs εkskafǥn] entresol m. (mellometasje, mesaninetasje) ηµιώροϕος ο [Ǥ imiǥrǥfǥs] entring f.m. (klatring) αναρρίχηση, η [i anariçisi] entråds adj. µονόκλωνος [mǥnǥklǥnǥs] / entråds garn µονόκλωνο νήµα [mǥnǥklǥnǥ nima] entusiasme m. (begeistring) ενθουσιασµός, ο [Ǥ εnϑusiazmǥs] # (iver) ζήλος, ο [Ǥ zilǥs] # ζέση, η [i zεsi] # (iver, lyst, humør) κέϕι, το [tǥ kεfi] # (humør, iver, glød, henrykkelse) ορµή, η [i Ǥrmi] / full av entusiasme γεµάτος ενθουσιασµό [jεmatǥs εnϑusiazmǥ] : de unge er fulle av entusiasme η νεολαία είναι ενθουσιώδης [i nεǥlεa inε εnϑusiǥðis] / med fornyet entusiasme µε ανανεωµένο ενθουσιασµό [mε ananεǥmεnǥ εnϑusiazmǥ] / med stor entusiasme (med utilslørt entusiasme) µε ανυπόκριτο ενθουσιασµό [mε anipǥkritǥ εnϑusiazmǥ] : han begynte å lære engelsk med stor entusiasme άρχισε να µαθαίνει αγγλικά µε πολύ κέϕι [arçisε na maϑεni aŋglika mε pǥli kεfi] / sann entusiasme απροσποίητος ενθουσιασµός [aprǥspiitǥs εnϑusiazmǥs] / vekke folks entusiasme κινητοποιώ τον ενθουσιασµό του κόσµου [kinitǥpiǥ tǥn εnϑusiazmǥ tu kǥzmu] / vise stor entusiasme δείχνω µεγάλο ενθουσιασµό [ðiχnǥ mεDžalǥ εnϑusiazmǥ] / være full av entusiasme κατέχοµαι από ενθουσιασµό [katεχǥmε apǥ εnϑusiazmǥ] entusiast m. (fan) λάτρης, ο/η [Ǥ/i latris] # (varm tilhenger) (ένθερµος) θιασώτης, ο [Ǥ (εnϑεrmǥz) ϑiasǥtis] # (ivrig tilhenger, dyrker, skjønner, connaisseur) µερακλής, ο [Ǥ mεraklis] entusiastisk adj. (inspirert, ildfull, ivrig, iherdig, lidenskapelig) ένθερµος [εnϑεrmǥs] # ενθουσιώδης [εnϑusiǥðis]

19 19 entusiastisk adv. (ildfullt, lidenskapelig) ενθέρµως [εnϑεrmǥs] # ενθουσιωδώς [εnϑusiǥðǥs] entydig adj. µονοσήµαντος [mǥnǥsimandǥs] # (utvetydig) αναµϕίβολος [anamfivǥlǥs] # (klar, tydelig, utvetydig, regelrett) απερίϕραστος [apεrifrastǥs] # ξεκάθαρος [ksεkaϑarǥs] # (uimotsigelig, ubestridelig) αναντίρρητος [anandiritǥs] / et entydig svar µια ξεκάθαρη απάντηση [mja ksεkaϑari apandisi] enveisbillett m. (en vei) απλή διαδροµή, η [i apli ðiaðrǥmi] # εισιτήριο απλής διαδροµής, το [tǥ isitiriǥ apliz ðiaðrǥmis] # απλό εισιτήριο, το [tǥ aplǥ isitiriǥ] # (på fly) απλή πτήση, η [i apli ptisi] / enveisbillett eller tur-retur? απλή διαδροµή ή µετ' επιστροϕής [apli ðiaðrǥmi i mεt εpistrǥfis] enveiskjøring f.m. δρόµος µονής (κατεύθυνσης), ο [Ǥ ðrǥmǥz mǥnis (katεfϑinsis)] # (skilt) ΜΟΝΌ ΡΟΜΟΣ [mǥnǥðrǥmǥs] enveiskjørt adj. (også overf.: ensporet) µονόδροµος [mǥnǥðrǥmǥs] / enveiskjørt gate µονόδροµος, ο [Ǥ mǥnǥðrǥmǥs] enzym n. (ferment, gjærstoff) ένζυµο, το [tǥ εnzimǥ] enøyd adj. (blind på ett øye) µονόϕθαλµος [mǥnǥfϑalmǥs] / et enøyd troll ένας µονόϕθαλµος γίγαντας [εnaz mǥnǥfϑalmǥz jiDžandas] eolisk adj. αιολικός [εǥlikǥs] # eolisk toneart αιολικός τρόπος, ο [εǥlikǥs trǥpǥs] eolsharpe f.m. αιολική άρπα, η [i εǥliki arpa] eon m. απροσµέτρητος χρόνος, ο [Ǥ aprǥzmεtritǥs ΧrǤnǤs] #, αιώνας ο [Ǥ εǥnas] Eos gr. myt. (lat. Aurora, morgenrødens gudinne) Ηώς, η [i iǥs] epark m. (underprefekt) έπαρχος, ο [Ǥ εparχǥs] Epeiros geo. 'Ηπειρος, η [i ipirǥs] epidemi m. επιδηµία, η [i εpiðimia] (pest) λοιµός, ο [Ǥ limǥs] / dødbringende epidemi (pest, mord) θανατικό, το [tǥ ϑanatikǥ] / epidemien spredte seg fort/grep raskt om seg η επιδηµία πήρε γρήρορα διαστάσεις [i εpiεimia pirε DžriDžǤra ðiastasis] / hindre spredning av/begrense en epidemi εντοπίζω µια επιδηµία [andǥpizǥ mja εpiðimia] / utbrudd av en epidemi η εκδήλωση µιας επιδηµίας [i εkðilǥsi mjas εpiðimias] / utrydde en epidemi εξαλείϕω µια επιδηµία [εksalifǥ mja εpiðimia] epidemiavdeling f.m. (på sykehus) αποµονωτήριο, το [tǥ apǥmǥnǥtiriǥ] epidemilasarett n. (lasarett, karantene) λοιµοκαθαρτήριο, το [tǥ limǥkaϑartiriǥ] epidemiologi m. (læren om epidemiske sykdommer) επιδηµιολογία, η [i εpiðimiǥlǥjia] epidemisk adj. επιδηµικός [εpiðimikǥs] / være epidemisk επιδηµώ [εpiðimǥ] epifyse m. (knokkelende, utvekst, hjernevedheng) επίϕυση, η [i εpifisi] epifytt m. (bot.) (plante som lever på en annen plante uten å snylte på den) αερόϕυτο, το [tǥ aεrǥfitǥ] # επίϕυτο, το [tǥ εpifitǥ] epiglottis m. (strupelokket) επιγλωττίδα, η [i εpiDžlǥtiða] epigrafiker m. (innskriftforsker) επιγραϕολόγος, ο [Ǥ εpiDžrafǥlǥDžǥs] epigrafikk m. (læren om snnskrifter) επιγραϕική, η [i εpiDžrafiki] epigram n. (innskrift) επίγραµµα, το [tǥ εpiDžrama] Epikur gr. filosof f. Kr. Επίκουρος, ο [Ǥ εpikurǥs] epikureisk adj. (vellystig, nytelsessyk) επικούρειος [εpikuriǥs]

20 20 epikureisme m. (nytelsesfilosofi, nytelseslyst) επικουρισµός, ο [Ǥ εpikurizmǥs] epilepsi m. επιληψία, η [i εpilipsia] # σεληνιασµός, ο [Ǥ sεliniazmǥs] # ιερή νόσος, η [i jεri nǥsǥs] epileptiker m. επιληπτικός, ο/η [Ǥ/i εpiliptikǥs] epileptisk adj. επιληπτικός [εpiliptikǥs] / få/ha et epileptisk anfall παθαίνω κρίση επιληψίας [paϑεnǥ krisi εpilipsias] epilog m. επίλογος, ο [Ǥ εpilǥDžǥs] episenter n. (geol.) επίκεντρο, το [tǥ εpikεndrǥ] # (fokus, sentrum, senter) εστία, η [i εstia] / episenteret for jordskjelvet το επίκεντρο/εστία του σεισµού [tǥ εpikεndrǥ tu sizmu] episk adj. (fortellende, berettende) επικός [εpikǥs] # αϕηγηµατικός [afijimatikǥs] / epsik diktning επική ποίηση [εpiki piisi] / en episk dikter/lyriker εποποιός, ο [Ǥ εpǥpiǥs] / et langt episk dikt µεγάλο αϕηγηµατικό ποίηµα [mεDžalǥ afijimatikǥ piima] episkopal adj. (biskoppelig, autokratisk, autoritær, despotisk) δεσποτικός [ðεspǥtikǥs] # (hierarkisk) ιεραρχικός [iεrarçikǥs] episode f.m. (hendelse, begivenhet, opptrinn) επεισόδιο, το [tǥ εpisǥðiǥ] # (begivenhet, hendelse, faktum) γεγονός, το [tǥ jεDžǥnǥs] # (krangel, scene) καυγάς, ο [Ǥ kavDžas] / det er den morsomste episoden i boka είναι το πιο κωµικό επεισόδιο του βιβλίου [inε tǥ pjǥ kǥmikǥ εpisǥðiǥ tu vivliu] / en beklagelig episode αξιοθρήνητο επεισόδιο [aksiǥϑrinitǥ εpisǥðiǥ] / en uheldig episode (et uhell, et ulykkestilfelle) απευκταίο, το [tǥ apεfktεǥ] / en voldsom episode (krangel el. scene) γενικός καυγάς, ο [Ǥ jεnikǥs kavDžas] / episoder ved grensen µεθοριακά επεισόδια [mεϑǥriaka εpisǥðia] / så du siste episoden? είδες το τελευτείο επεισόδιο; [iðεs tǥ tεlεftiǥ εpisǥðiǥ] episodisk adj. (kortvarig, tilfeldig) επεισοδιακός [εpisǥðiakǥs] epistel m. (kirk.) επιστολή, η [i εpistǥli] epistemologi m. (erkjennelsesteori, læren om grunnlaget for all viten) γνωσιολογία, η [i DžnǤsiǤlǤjia] # γνωσιοθεωρία, η [i DžnǤsiǤϑεǤria] eple n. µήλο, το [tǥ milǥ] / bakte epler ψητά µήλα [psita mila] / en slags rød eplesort ( konditoreple ) µήλο ζαχαροπλαστικής, το [tǥ milǥ zaχarǥplasikis] / eplet faller ikke langt fra stammen (som herren, så tjeneren) το µήλο κάτω από τη µηλιά θα πέσει [tǥ milǥ katǥ apǥ ti milja ϑa pεsi] # (som far, så sønn) κατά µάνα κατά κύρη [kata mana kata kiri] # κατά γιο και νοικοκύρη [kata jǥ kε nikǥkiri] / epler posjert (kokt like under kokepunktet) i sirup µήλα κοµπόστα [mila kǥmbǥsta] / et eple om dagen holder legen borte ένα µήλο την ηµέρα το γιατρό κρατάει πέρα! [εna milǥ tin imεra tǥ jatrǥ krataï pεra] / (et) stridens eple το µήλο της έριδος [tǥ milǥ tis εriðǥs] # (stridens årsak/kjerne, det man er uenig om) αιτία/αντικείµενο διαµάχης [εtia/ andikimεnǥ ðiamaçis] / grønt eple (grønn eplesort) ξινόµηλο, το [tǥ ksinǥmilǥ] / ta deg et eple! πάρε κάνα µήλο! [parε kana milǥ] eplebrennevin n. απόσταγµα µηλίτη, το [tǥ apǥstaDžma militi] eplegrønn adj. (gulgrønn) κιτρινοπράσινος [kitrinǥprasinǥs] eplehage m. µηλιώνας, ο [Ǥ miljǥnas] eplehøst m. σοδειά των µηλών, η [i sǥðia tǥn milǥn]