Sparebankstiftinga Sogn og Fjordane har til no løyvd om lag 7 millionar kroner til klatreparkar i Sogn og Fjordane. Dette har skapt stort engasjement

Transkript

1 ÅRSMELDING 2014

2 Sparebankstiftinga Sogn og Fjordane har til no løyvd om lag 7 millionar kroner til klatreparkar i Sogn og Fjordane. Dette har skapt stort engasjement samtlege 26 kommunar i fylket planlegg å bygge klatreparkar dei neste 2 åra!

3 INNHALD 4 Vi likar utfordringar! 6 Hovudtal, morbank 7 Hovudtal, konsern 8 Fakta om banken 9 Engasjement er lønnsamt Netthandel berre ein trussel eller også ein mulegheit? 10 Nettverksbygging samhandling kunnskapsdeling 11 Ungdom ei viktig satsing både for fylket og for banken 12 Alle skal med 13 Årsmelding frå styret 24 Resultat 25 Balanse 26 Kontantstraumoppstilling 27 Eigenkapitaloppstilling 28 Notar 78 Erklæring frå styret og adm.dir 79 Revisjonsmelding 80 Kontrollkomitéen 81 Kvartalsvis resultatutvikling konsern 83 Resultatrekneskap 84 Nøkkeltal frå regionsbankar 85 Tillitsvalde 8 6 Forstandarskap 87 Organisasjonskart 89 Eigarstruktur 90 Kontaktinfo SSF FOTO: Vegard Fimland, Gaute Hatlem, Tomas Morel, Reiel Haugland GRAFISK UTFORMING: Sparebanken Sogn og Fjordane / E. Natvik Prenteverk AS Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING

4 Vi likar utfordringar! I starten av desember besøkte den franske samfunnsøkonomen Thomas Piketty Norge. I 2013 utgav han boka «Kapitalen i det 21. århundre», som gir ein oversikt over skilnadene i inntekter i vestlege land dei siste 250 åra. Boka fekk lita merksemd i heimlandet, men blei ein bestselgar då den året etter ble utgitt på engelsk. Piketty si forsking viser at dei rikaste har hatt den raskaste inntektsveksten i dei siste tiåra. Han er bekymra for utviklinga av større økonomiske skilnader og for at ei lita klasse av kapitaleigarar vil legge beslag på ein stadig større del av verdiskapinga. Om han har rett så utfordrar dette tenkinga som ligg til grunn for den nordiske modellen og vår eiga velstandsutvikling. MANGFALD ER VIKTIG Mangfald og like moglegheiter er for meg to stikkord som er avgjerande for ei balansert og god utvikling over heile landet. I denne samanheng er det ikkje minst viktig med eit bank- og finansvesen som fungerer, tenkjer langsiktig og blir gitt like konkurransevilkår uavhengig av storleik og nasjonalitet. I denne samanheng spelar sparebankane ei heilt avgjerande rolle. Ser vi på vårt fylke kjem sju av kvar tiande utlånte krone gjennom lokale og regionale sparebankar. Å vere ein av desse er sjølve meininga med livet for oss i Sparebanken Sogn og Fjordane. 4 Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING 2014

5 EIN MILLIARD ETTER SKATT Vi har lagt nok eit godt år bak oss. Dei siste tre åra har vi etter å ha betalt våre skatt, våre avgifter og våre lønningar lagt om lag ein milliard kroner igjen på botnlinja. Eigenkapitalen har vokse til 3,3 milliardar kroner og vi har kapitaldekning som tilfredsstiller alle krav. Ikkje minst har vi lykkast med satsinga vår utanfor fylket. Dei som flyttar tek banken med seg. Snart er halvparten av bustadlåna våre til kundar i Bergen, Oslo og Stavanger. Vi reknar at om lag 100 millionar av overskotet vårt kan tilskrivast dette. I tillegg gir det grunnlag for lønnsame arbeidsplassar og større miljø i banken heime. Det kjennest godt, og eg sender ei stor takk både til trufaste og lojale kundar og til dyktige medarbeidarar. BÅDE LOKAL OG NASJONAL Å vere både den lokale og nære, samtidig som vi skal vere ein rasjonell bank å bruke for dei som ikkje har eit kontor å gå til, krev kontinuerleg endring, utvikling og investering. Både i teknologi og menneske. Dei neste tre åra har vi difor planar om bruke om lag 100 millionar på å forbetre oss på alle område. Det er faktisk eit ganske enkelt val. Enten satsar du, investerer i ny kunnskap og ny teknologi, eller så gir du opp og taper kampen om kundane og framtida. Slik er ikkje vi skapt! Her satsar vi! MEISTRINGSEVNE Vi veit det blir tøft! Aldri har eg opplevd skiftingar i valutakursar og oljepris som dei siste tre månadane. Skiftingane kjem oftare, utslaga er større og tida for å finne tilpassingar og løysingar blir stadig kortare. Svaret på dette er teknologi, kunnskap og fleksibilitet. Kall det gjerne meistringsevne. Vi er audmjuke nok til å sjå at denne stadig må utviklast. Men vi trur vi har dei aller beste føresetnadane for å gjere akkurat det. Vi har gode og robuste kunnskapsmiljø, vi har evna til å investere i nye løysingar og vi kjenner vår marknad og våre kundar. Førde, 11. februar 2015 Arvid Andenæs Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING

6 Hovudtal TAL I MILL. KRONER MORBANK RESULTATREKNESKAP Netto renteinntekter Utbytte og verdiendring på finansielle instrument Andre driftsinntekter Driftskostnader Resultat før nedskriving (inkl. resultat fin. instrument) Resultat før nedskriving (ekskl. resultat fin. instrument) Netto realisert vinst ved avhending av varige driftsmidlar Nedskriving på utlån og garantiar Resultat før skatt Skatt Resultat etter skatt Andre innrekna inntekter og kostnader Totalresultat BALANSE Eigedelar Brutto utlån til og krav på kundar Nedskriving på utlån Verdipapirplasseringar (aksjar, sertifikat og obligasjonar) Gjeld og eigenkapital Innskot frå og gjeld til kundar Verdipapirgjeld og gjeld til kredittinstitusjonar Eigenkapital Forvaltningskapital Gjennomsnittleg forvaltningskapital NØKKELTAL Lønsemd Rentenetto i % av gjennomsnittleg forvaltningskapital 1,71 % 1,58 % 1,68 % 1,61 % 1,65 % Utbytte og verdiendring på finansielle instrument 0,19 % 0,06 % 0,29 % 0,43 % 0,51 % Andre driftsinntekter (eks. res. fin. instrument) i % av gj. sn. forv. kap. 0,36 % 0,34 % 0,33 % 0,34 % 0,30 % Driftskostnader i % av gjennomsnittleg forvaltningskapital 0,92 % 1,08 % 1,02 % 1,00 % 1,01 % Resultat før nedskriving i % av gjennomsnittleg forvaltningskapital 1,34 % 0,79 % 1,28 % 1,38 % 1,45 % Resultat før skatt i % av gjennomsnittleg forvaltningskapital 0,93 % 0,17 % 1,12 % 1,25 % 1,23 % Totalresultat i % av gjennomsnittleg forvaltningskapital 0,70 % 0,15 % 0,86 % 0,98 % 0,90 % Driftskostnader i % av driftsinnt. ekskl. res. frå fin. instrument 44,49 % 55,79 % 50,67 % 51,19 % 51,76 % Driftskostnader i % av driftsinnt. inkl. res. frå fin. instrument 40,82 % 57,61 % 44,31 % 41,95 % 40,99 % Nedskriving i % av brutto utlån (resultatført) 0,49 % 0,80 % 0,21 % 0,16 % 0,28 % Eigenkapitalavkastning før skatt 13,31 % 2,34 % 15,20 % 15,68 % 14,61 % Eigenkapitalavkastning totalresultat 10,18 % 2,14 % 11,71 % 12,25 % 10,67 % Soliditet Kapitaldekningsprosent 13,34 % 14,42 % 15,81 % 15,95 % 17,03 % Kjernekapitalprosent 12,33 % 13,29 % 14,70 % 15,24 % 14,52 % Rein kjernekapital 11,13 % 11,68 % 13,04 % 13,65 % 14,52 % Eigenkapitalprosent 7,42 % 7,24 % 8,15 % 8,75 % 9,06 % Balanseutvikling Vekst i forvaltningskapital (12 mnd.) 13,76 % 2,94 % 2,10 % 3,42 % 5,49 % Vekst i brutto utlån til kundar (12 mnd.) 11,11 % 2,38 % 4,16 % 6,35 % 6,36 % Vekst i innskot frå kundar (12 mnd.) 18,61 % 6,19 % 7,05 % 8,31 % 8,81 % Innskot i % av brutto utlån 63,76 % 69,36 % 77,47 % 78,90 % 80,72 % Tilsette Årsverk funksjonærar pr Årsverk reinhald, kantine m.v. pr Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING 2014

7 Hovudtal TAL I MILL. KRONER KONSERN RESULTATREKNESKAP Netto renteinntekter Utbytte og verdiendring på finansielle instrument Andre driftsinntekter Driftskostnader Resultat før nedskriving (inkl. resultat fin. instrument) Resultat før nedskriving (ekskl. resultat fin. instrument) Netto realisert vinst ved avhending av varige driftsmidlar Nedskriving på utlån og garantiar Resultat før skatt Skatt Resultat verksemd og anleggsmidlar haldne for sal, etter skatt Resultat etter skatt Andre innrekna inntekter og kostnader Totalresultat BALANSE Eigedelar Brutto utlån til og krav på kundar Nedskriving på utlån Verdipapirplasseringar (aksjar, sertifikat og obligasjonar) Gjeld og eigenkapital Innskot frå og gjeld til kundar Verdipapirgjeld og gjeld til kredittinstitusjonar Eigenkapital Forvaltningskapital Gjennomsnittleg forvaltningskapital NØKKELTAL Lønsemd Rentenetto i % av gjennomsnittleg forvaltningskapital 1,75 % 1,59 % 1,70 % 1,74 % 1,74 % Utbytte og verdiendring på finansielle instrument 0,17 % 0,06 % 0,26 % 0,17 % 0,18 % Andre driftsinntekter (eks. res. fin. instrument) i % av gj. sn. forv. kap. 0,41 % 0,39 % 0,35 % 0,33 % 0,29 % Driftskostnader i % av gjennomsnittleg forvaltningskapital 0,97 % 1,07 % 0,94 % 0,89 % 0,87 % Resultat før nedskriving i % av gjennomsnittleg forvaltningskapital 1,37 % 0,84 % 1,37 % 1,35 % 1,35 % Resultat før skatt i % av gjennomsnittleg forvaltningskapital 0,94 % 0,37 % 1,21 % 1,24 % 1,17 % Totalresultat i % av gjennomsnittleg forvaltningskapital 0,69 % 0,20 % 0,92 % 0,90 % 0,79 % Driftskostnader i % av driftsinnt. ekskl. res. frå fin. instrument 44,72 % 54,23 % 45,86 % 42,90 % 42,93 % Driftskostnader i % av driftsinnt. inkl. res. frå fin. instrument 41,40 % 55,90 % 40,71 % 39,63 % 39,39 % Nedskriving i % av brutto utlån (resultatført) 0,45 % 0,53 % 0,18 % 0,12 % 0,20 % Eigenkapitalavkastning før skatt 13,39 % 5,24 % 18,26 % 17,55 % 16,12 % Eigenkapitalavkastning totalresultat 9,89 % 2,80 % 13,94 % 12,81 % 10,83 % Soliditet Kapitaldekningsprosent 13,04 % 13,83 % 14,64 % 14,59 % 15,63 % Kjernekapital 12,06 % 12,77 % 13,64 % 13,97 % 13,42 % Rein kjernekapital 10,90 % 11,24 % 12,15 % 12,56 % 13,42 % Eigenkapitalprosent 7,26 % 6,84 % 7,29 % 7,63 % 7,75 % Balanseutvikling Vekst i forvaltningskapital (12 mnd.) 17,33 % 7,41 % 5,44 % 6,57 % 7,76 % Vekst i utlån til kundar (12 mnd.) 15,12 % 5,76 % 6,95 % 6,62 % 7,61 % Vekst i innskot frå kundar (12 mnd.) 18,64 % 6,18 % 7,05 % 8,27 % 8,85 % Innskot i % av brutto utlån 58,01 % 58,23 % 58,29 % 59,19 % 59,87 % Tilsette Årsverk funksjonærar pr Årsverk reinhald, kantine m.v. pr Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING

8 Fakta om Sparebanken Sogn og Fjordane MARKNADSOMRÅDE, FORVALTNINGSKAPITAL, ÅRSVERK Sparebanken Sogn og Fjordane er den største banken i Sogn og Fjordane med ein forvaltningskapital på 42,6 milliard kroner og 269 årsverk. Banken har 22 salskontor og 21 Bank i Butikk avtalar i fylket og er representert i 21 av dei 26 kommunane i fylket. I tillegg har banken kontor i Bergen. PRIVATMARKNADEN Banken er den dominerande aktøren på privatmarknaden i fylket. Det er lånt ut 26,8 milliard kroner til personar i Sogn og Fjordane og i resten av landet. Desse utlåna utgjer 72% av dei totale utlåna. Samla innskot frå personkundane er 13,5 milliard kroner og utgjer 60 % av dei samla innskota. Banken satsar på å ha regionale kontor med tilbod innan finansiering, plassering, eigedomsmekling og forsikring. Frå blei Frende Forsikring ny leverandør av ulike forsikringsprodukt. Banken har i drift 36 minibankar/kontantautomatar og nettbankavtaler er teikna. BEDRIFTSMARKNADEN Banken har ytt lån på 10,6 milliard kroner til verksemder, i hovudsak i Sogn og Fjordane. Dette utgjer 28 % av dei totale utlåna. Innskot frå næringslivet utgjer 6,4 milliard kroner. BANKEN SOM DRIVKRAFT FOR FYLKET Sparebanken Sogn og Fjordane har som visjon å vere ei drivkraft for fylket. Gjennom god rådgjeving, tilføring av kapital til sunne prosjekt for næringslivet og folk flest, skal banken oppfylle sin visjon. Banken har også eit breitt kulturelt engasjement og ser verdien av kulturelle bidrag i vid forstand, for at lokalsamfunna skal utvikle seg. Banken er hovudsponsor for dei fleste store kulturarrangementa i fylket og har av overskotet for 2014 sett av 50 mill. kroner i gåver/utbytte som i hovudsak skal understøtte det frivillige lagsarbeidet. Stikkord for vårt bidrag er mangfald, trivsel og nyskaping. FINANSIELL KALENDER Venta offentleggjering av kvartalsrekneskapstal for 2015 er (1. kvartal), (2. kvartal) og (3. kvartal). Rapportane vil også bli lagt ut på våre heimesider og vil også ligge føre på engelsk. KONSERN Forutan morbanken driv konsernet si verksemd gjennom ialt 4 dotterselskap. OFFENTLEG SEKTOR Mange kommunar i fylket har Sparebanken Sogn og Fjordane som hovudbank. Samla innskot frå kommunal sektor er 2,6 milliard kroner. 8 Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING 2014

9 Engasjement er lønnsamt Vi har trur på at eit aktivt engasjement både med økonomisk støtte og tida tilsette brukar på idrett, utdanning og næringsliv er med å skape eit betre fylket å bu i og ein betre bank både i dag og i framtida. Å bidra til å opprette studieretningar som næringslivet i fylket treng og gje støtte til vekstnæringane er heilt grunnleggande for å følgje visjonen om å vere ei drivkraft for fylket. I lag med Sparebankstiftinga Sogn og Fjordane har vi dei seinare åra vore viktige bidragsytarar til finansiering av både Subsea-utdanninga i Florø og det nye elkraftstudie ved Høgskulen i Sogn og Fjordane. Begge svært vellukka satsingar. I 2014 har prioriteringane vore å auke bevisstgjeringa både hos næringslivsleiarar og befolkninga elles om at vi alle har eit felles ansvar for både innbyggjarane og fylket si utvikling og vi kan bidra på kvar vår måte. Netthandel berre ein trussel eller også ein mulegheit? Det er eit faktum at handelsnæringa merkar godt at reiselystne nordmenn handlar på sine mange utanlandsreiser og at netthandelen har festa seg hos folk flest. Framtidas vinnarar er dei som klarer å kombinere rolla som fagmann med eit personleg forhold til kundane. Det avgjerande er å auke den totale verdien for kunden, både i den fysiske butikken, eller i kombinasjon med digitale plattformer og sosiale media. For andre året inviterte vi til inspirasjonskveld i lag med Byen vår Florø, der fokuset var lokal handel. Også i år hadde vi svært stort oppmøte i Florø og tilbakemeldingane frå kjøpmenn og kundar er overveldande positive. Dette er igjen eit døme på eit viktig samfunnsengasjement som betyr noko for mange og ei rolle banken deltek aktivt i. Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING

10 Nettverksbygging - samhandling kunnskapsdeling Ein solrik søndag i april fylte vi eit heilt fly med næringslivsleiarar frå heile fylket og vende nasa sørover til Dublin, der målet var å kome saman for å setje framtida til fylket på dagsorden. Vi trur at for å utvikle fylket vidare er det behov for eit større samspel også næringslivsleiarar i mellom og på tvers av bransjar og nettverk. Derfor engasjerer vi oss også her. Og vi fekk rett. Mang ei tilbakemelding kom på at ein slik arena å kome i lag på er viktig både for leiarane personleg, men ikkje minst for å arbeide mot felles mål; å utvikle både eigne verksemder og for å gjere oss til sterkare og meir samla pådrivarar for utviklinga rundt oss. Dei gode tilbakemeldingane har ført til at vi satsar på at dette vert eit årleg opplegg. 10 Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING 2014

11 Ungdom ei viktig satsing både for fylket og for banken Ungt Entreprenørskap Sogn og Fjordane Kredittveksten blant ungdom aukar kraftig (Norsk inkassobyråers foreining). I 2013 hadde norsk ungdom i alderen 18 til 26 år ei inkassogjeld på over 1 mrd. kr. Betalingsmerknader kan få større konsekvensar enn ein trur og kan koste ungdom både bustad og draumejobben. Det er med andre ord lett å få ein dårlig økonomisk start på vaksen-livet. Opplæring i personleg økonomistyring er difor eit viktig samfunnsansvar for bankane og er sett på dagsorden. I lag med foreldra og skulen. Finans Norge arbeider no tett med departementa, Ungt Entreprenørskap og Forbrukarombodet om innføring av personleg økonomi som obligatoriske fag i læreplanane på alle nivå i grunn- og vidaregåande skule. Engasjementet har ført til m.a. utvikling av programmet Sjef i eige liv retta mot elevar ved den vidaregåande skulen. Gjennom ulike verktøy får elevane ei auka forståing for samanhengane mellom dei vala dei gjer i dag og livet dei ønskjer seg i framtida. I programmet skal dei setje opp budsjett Sjef i eige liv. og vurdere korleis yrke, livssituasjon, sparing og låneopptak påverkar personlig økonomi. Sparebanken Sogn og Fjordane brukar mykje ressursar på dette programmet fordi også dette er ei viktig samfunnsrolle som både elevar, foreldre og lærarar ser på som viktig at vi skal engasjere oss i. For skuleåret 2014/2015 gjennomfører vi programmet for om lag 1000 elevar frå heile fylket. «Bank på tanken» på Meieriet i Sogndal. Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING

12 Alle skal med 110 millionar kroner i sponsormidlar og gåver dei siste fem åra. Integrering av våre nye landsmenn er ein viktig del av samfunnsansvaret vårt, og det finst mange gode krefter i fylket å spele på lag med, m.a. idretten. Difor har vi sett i gong eit forsøk i Flora kommune, der Sparebankstiftinga Sogn og Fjordane betaler første års medlemsskap i eit valfritt idrettslag for alle tilflyttarar til kommunen. Dermed styrkar vi både idretten og integreringsarbeidet. Idéen er inspirert av fjorårets «Mesternes mester» Marco Elsafadi, som på inspirasjonskvelden «Opptur» i Førde i fjor fortalte kor viktig idretten var i hans situasjon som ny i Noreg: han hadde fast plass på fotballaget og hadde fått mange kameratar gjennom idretten lenge før asylsøknad og formalitetar var handsama. Dette er god integrering i praksis! Opptur. 12 Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING 2014

13 Årsmelding frå styret INNLEIING Konsernet Sparebanken Sogn og Fjordane har eit totalresultat etter skatt på 327 millionar kroner i Hovudtrekk i 2014 er: God vekst i innskot og utlån God vekst i rentenettoen Stabil rentemargin Reduksjon i eksterne finansieringskostnader Låg kostnadsprosent Auke i nedskriving på utlån Godt resultat frå finansielle postar Styret er nøgd med resultatet og eigenkapitalavkastninga som er på 10,8%. Det har vore jobba målretta og godt innan alle forretningsområda, og det er rekruttert ny kompetanse i både linje og stab som vil styrke ein allereie godt rusta organisasjon. Resultatet for 2014 gir eit godt grunnlag for å sikre vidare konkurransekraft, og det gir evne til å investere i ei rekke viktige utviklingsprosjekt og satsingsområde i VERKSEMD Sparebanken Sogn og Fjordane er ein frittståande og sjølvstendig sparebank som leverer tenester innan bank, finansiering, forsikring, sparing, pensjon og betalingsformidling. Det primære marknadsområdet er Sogn og Fjordane, men banken har også ei offensiv satsing på privatmarknaden i sentrale strøk elles i landet. Over 45 % av utlånsveksten på privatmarknaden kjem frå kundar med adresse utanfor fylket. Hovudkontoret ligg i Førde, og banken har kontor i 21 av 26 kommunar i Sogn og Fjordane. Medrekna kontoret i Bergen, har banken totalt 23 kontor og tilbyr i tillegg enkle banktenester via 21 «Bank-i-Butikk» løysingar i Sogn og Fjordane. Banken starta sal av Frende sine forsikringsprodukt til privat- og bedriftsmarknaden 1. juli 2014, og distribusjonssamarbeidet med Gjensidige Forsikring vart samtidig avvikla. Konsernet driv eigedomsmekling gjennom Eigedomsmekling Sogn og Fjordane AS, som er eit 100% eigd dotterselskap. Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS er eit heileigd dotterselskap, og har som formål å kjøpe godt sikra bustadlån frå Sparebanken Sogn og Fjordane, som grunnlag for utferding av særskilt sikre obligasjonar (OMF). Konsernet har samla brorparten av eigedomsforvaltninga i Bankeigedom Sogn og Fjordane AS, som er eit 100% eigd dotterselskap. Verksemda er i hovudsak avgrensa til forvaltning av eigedomar som banken sjølv er brukar av. I 2014 er det etablert eit nytt 100% eigd dotterselskap, Fjellvegen Eigedom AS, som har kjøpt opp og forvaltar ein eigedom i Førde. STRATEGI Sparebanken Sogn og Fjordane sin visjon er å vere ei drivkraft i utviklinga av fylket. Ei tydeleg forretningsorientering som bidreg til å skape gode resultat, er avgjerande for å realisere visjonen om å vere ein sterk aktør i samfunns- og næringslivet. Sparebanken Sogn og Fjordane skal vere ein frittståande og sjølvstendig sparebank. Sparebanken Sogn og Fjordane er den leiande banken i fylket, og har gjennom fleire år styrka sin marknadsposisjon. Samtidig har banken lenge hatt ein vekststrategi på privatmarknaden utanfor fylket, og denne strategien ligg fast. Omdanning til reine rådgjevingskontor og reindyrking av rådgjevarrolla er viktige tiltak for vidare vekst. Samtidig har banken sett i gong fleire utviklingsprosjekt som vil gje ei sterkare satsing innan digitale kanalar, og som skal møte endra kundeåtferd. Årlege KTI-målingar viser ein høg og stabil kundetilfredsheit og kundelojalitet i og utanfor fylket. Samarbeid med andre bankar er viktig for å sikre sjølvstende. Dette gir utviklingskraft og grunnlag for å dele kostnadar og kunnskap. Gjennom kjøp av 10 % av Frende, har banken styrka nettverket mot andre aktørar og får med dette også eigarskap på produktsida innan forsikring. Sparebanken Sogn og Fjordane arbeider aktivt for å oppretthalde høg trivsel i organisasjonen, og for å utvikle prestasjonsorienterte og kompetente medarbeidarar. Kostnadseffektiv drift er eit særskilt fokusområde for Sparebanken Sogn og Fjordane, og målsettinga er at dette framleis skal vere eit konkurransefortrinn. RESULTATREKNESKAPEN Sparebanken Sogn og Fjordane har eit resultat før skatt for 2014 på 487 mill. kr og dette er 12 mill. kr høgre enn for Totalresultatet for 2014 er på 327 mill. kr mot 347 mill. kr i 2013 og dette gir ein EK-avkastning på 10,8 % mot 12,8 % i Nedgangen i totalresultatet skuldast primært høgre nedskriving på utlån og estimatavvik for pensjonsordninga. Rentenettoen og resultat frå finansielle instrument viser fin utvikling, men samtidig er driftskostnadene høgre enn for Totalresultat Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING

14 Netto renteinntekter Netto rente- og kredittprovisjonsinntekter er på 726 mill. kr og er auka med 8,9 % samanlikna med Auken skuldast primært god innskots- og utlånsvekst frå kundar og reduksjon i eksterne finansieringskostnader. Netto renteinntekter i % av gjennomsnittleg forvaltningskapital (GFK) er på 1,74 % i 2014, og er på same nivå som i Netto andre inntekter Netto andre driftsinntekter for 2014 er på 199 mill. kr og er 7 mill. kr høgre enn i Auken skuldast eit godt resultat frå finansielle instrument. Forvaltningskapital pr. årsverk Tal i mill. kr Netto resultat frå finansielle instrument Netto resultat frå finansielle instrument i 2014 er på 76 mill. kr mot 65 mill. kr i Av resultatet for 2014 kjem 55 mill. kr frå realisering av aksjar i Nets. Dette må sjåast i samanheng med reversering av tidlegare års oppskriving av aksjar i Nets under «Andre innrekna inntekter og kostnader» med 21 mill. kr, slik at netto resultat frå realiseringa er på 34 mill. kr. For nærmare forklaring av andre postar i gruppa resultat frå finansielle instrument, sjå note 7. Netto provisjonsinntekter Netto provisjonsinntekter er på 103 mill. kr og er redusert med 5 mill. kr i forhold til Reduksjonen skuldast lågare inntekter frå sal av forsikring og gebyr frå betalingsformidling. Reduksjonen i inntekter frå sal av forsikring er som venta og kjem av at banken skifta forsikringsleverandør i Samtidig har provisjon frå omsetning av verdipapir for kundar auka. Andre inntekter Andre inntekter er på 34 mill. kr og er 1 mill. kr høgre enn for Auken skuldast høgre inntekter frå eigedomsmekling. Driftskostnader Driftskostnadene for 2014 er på 364 mill. kr og er auka med 24 mill. kr samanlikna med Kostnadsveksten kjem som følgje av auka personal- og IT-kostnader. Lønns- og personalkostnader Lønns- og personalkostnadene er på 197 mill. kr og er auka med 18 mill. kr. Årsakene til auken er lønsvekst og auke i tal tilsette. Samla tal årsverk ved utgangen av i 2014 er på 269 og er auka med 5 det siste året. Banken har ei offensiv satsing på nye digitale løysingar og har rekruttert ny kompetanse for å handtere denne satsinga. Forvaltningskapitalen pr. årsverk har auka med over 6 % det siste året. Kostnadsfokus vil halde fram også i 2015, men på grunn av satsing på nye digitale løysingar og IRB er det venta at talet på tilsette vil auke Andre kostnader Andre kostnader er på 142 mill. i 2014 og har auka med 4 mill. kr. IT kostnadene er auka med 6 mill. kr som konsekvens av fleire pågåande IT prosjekt. Samtidig er mange andre kostnadspostar redusert. Kostnadsprosent Driftskostnader i prosent av samla inntekter, inkludert resultat frå finansielle instrument, er på 39,4 % i 2014 mot 39,6 % i 2013, og vi er godt nøgd med ein kostnadsprosent på dette nivået. 80,0% 70,0% 60,0% 50,0% 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 00,0% 6,8% 2010 Kostnadsprosent 48,2% 55,9% ,7% 39,6% ,4% 2014 Grøn del av søyle for 2010 viser justering for tilbakeføring av AFP-ansvar. Nedskriving på utlån og garantiar Netto nedskriving på utlån og garantiar er på 73 mill. kr i 2014 mot 43 mill. kr i Netto nedskrivingskostnader utgjer 0,20 % av brutto utlån i 2014 mot 0,12 % for Auken i nedskrivingar i 2014 skuldast individuell nedskriving av engasjement til oljerelatert verksemd, og kjem som følgje av lågare oljepris på slutten av året. Banken har totalt sett lite direkte oljerelaterte engasjement (1,6 % av utlåna). 14 Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING 2014

15 Nedskriving på utlån og garantiar Tal i mill. kr Skattekostnad Skattekostnaden for 2014 er på 114 mill. kr og utgjer 23,4 % av resultat før skatt. I 2013 var skattekostnaden 133 mill. kr og utgjorde 28,0 % av resultatet før skatt. Grunnen til lågare skattekostnad i prosent i 2014 er primært at ein stor del av resultat frå aksjar er omfatta av fritaksmetoden og at inntektsskatten er redusert frå 28 til 27 %. Dotterselskap Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS er 100% eigd av banken. Selskapet har pr samla utlån på 9,7 mrd. kr og ein eigenkapital på 788 mill. kr. Aktiviteten i selskapet er utvida det siste året og selskapet har eit resultat før skatt på 154 mill. kr i 2014 mot 131 mill. kr i Bankeigedom Sogn og Fjordane AS Bankeigedom Sogn og Fjordane AS er eit 100 % eigd dotterselskap og eig dei største bankbygga i konsernet. Resultat før skatt for 2014 er på 6,6 mill. kr mot 5,8 mill. kr i Eigedomsmekling Sogn og Fjordane AS Eigedomsmekling Sogn og Fjordane AS er 100 % eigd av banken. Inntektene frå eigedomsmekling er på 22,7 mill. kr og er auka med 11,9 % i forhold til Resultat før skatt i 2014 er på 4,3 mill. kr mot 2,9 mill. kr i Fjellvegen Eigedom AS Banken har i 2014 etablert eit selskap, som har kjøpt seksjonar i ein eigedom i Førde. Bokførte eigedelar i selskapet er på 7,4 mill. kr og selskapet har eit resultat før skatt på minus 0,3 mill. kr i Resultat Totalresultatet for konsernet etter skatt for 2014 er på 327 mill. kr mot 347 mill. kr i Dette gir ein eigenkapitalavkasting på 10,8 % for 2014 mot 12,8 % for Resultatet og avkastninga er i tråd med forventningane og styret er nøgd med resultatet. Morbanken har eit resultat etter skatt på kr 353 mill. kr mot 316 mill. kr for Disponering av årsresultatet til morbanken (i heile kroner) Årsoverskot morbank Overført til fond for urealiserte vinstar Til disposisjon kr kr kr Styret vil legge fram forslag til Forstandarskapsmøte 18. mars 2015, om følgjande disponering: Utbytte kr Gåver kr Utjamningsfond kr Grunnfondskapital kr Sum disponert kr BALANSEN Konsernet har ved utgangen av 2014 ein forvaltningskapital på 42,7 mrd kr og den har auka med 3,1 mrd. kr eller 7,8 % frå Auken skuldast primært vekst i utlån til kundar og auka likviditetsreserve. Utlån til kundar Brutto utlån er på 37,5 mrd. kr ved utgangen av 2014 og utlåna har auka med 2,7 mrd. kr eller 7,6 % det siste året. Utlånsveksten til privatmarknaden er på 9,4 % og utlån til bedriftsmarknaden har auka med 3,3 %. Brutto utlån pr er fordelt med 71,6 % til privatmarknaden og 28,4 % til bedriftsmarknaden og offentleg sektor. Pr var andelen utlån til bedriftsmarknaden på om lag 30 %. Andelen utlån til BM har vore fallande i fleire år. Utlån fordelt på sektor konsern Off./fin. sektor Bedriftsmarknad Personmarknad 71,6 % 0,2 % 28,2% Grafen på neste side viser fordelinga av bedriftsmarknadslåna på ulike næringar pr Den næringa som viser størst auke frå 2013 til 2014 er utlån til eigedomsdrift. Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING

16 Utlån fordelt på næringar konsern 4,9 % 35,3 % Nedskrivingar på utlån og garantiar Varehandel Samla nedskriving på utlån og garantiar ved utgangen av året er på 190 mill. kr mot 214 mill. kr eitt Industri år tidlegare. Av nedskrivinga er 98 mill. kr nedskriving på grupper av utlån og 92 mill. kr nedskriving Fiske på individuelle engasjement. Samla nedskriving i balansen pr utgjer 0,51 % av brutto utlån mot 0,61 % eitt år tidlegare. Nedgangen skuldast konstaterte tap på engasjement der det tidlegare er føreteke individuell nedskriving. Innskot frå kundar og innskotsdekning Innskot frå kundar er på 22,4 mrd. kr ved utgangen av 2014 og har auka med 1,8 mrd. kr eller 8,9 % det siste året. Innskot frå privatmarknaden har auka med 10,4 % og innskot frå bedriftsmarknaden, inkludert offentleg og finansiell sektor, er auka med 6,6 %. Innskota pr er fordelt med om lag 60 % på privatmarknaden, 28,4% frå bedriftsmarknaden og 11,5 % på offentleg/finansiell sektor. Innskot fordelt på sektor konsern Off./ fin. sektor 9,9 % Bedriftsmarknad Privatmarknad 14,3 % 60,1% 5,1 % 6,8 % 2,6 % 5,6 % 6,0 % 9,4 % 11,5% Fiskeindustri/ Havbruk Bygg og anlegg Industri/ bergverk Varehandel Kraft Jord- og skogbruk Eigedomsdrift Transport Hotell/Reiseliv Tenesteyting Tenesteyting Hotell/reiseliv Eigedomsdrift Kraft Transport Bygg og anlegg 28,4% Jord- og skogbruk Verdipapirplasseringar Aksjar m.v. Banken har pr aksjar og grunnfondsbevis bokført til 366 mill. kr mot 420 pr Av porteføljen pr er 69 mill. kr finansielle kortsiktige plasseringar og 296 mill. kr strategiske langsiktige plasseringar. Nedgangen i bokført verdi for aksjar skuldast i hovudsak realisering av aksjar i Nets. Aksjane var bokført til 59 mill. kr pr og vart realisert med ein vinst i 2014 på 34 mill. kr. Den største aksjeposten konsernet har pr er i Frende Holding AS med 152 mill. kr. Sertifikat og obligasjonar Plasseringar i sertifikat og obligasjonar er bokført til 3,9 mrd. kr ved årsskiftet mot 3,7 mrd. kr pr Desse blir nytta i likviditetsstyring og som likviditetsbuffer. Sertifikat og obligasjonar er vurdert til marknadsverdi. Verdipapirgjeld Ved utgangen av 2014 har banken sertifikat- og obligasjonsgjeld bokført til 15,7 mrd. kr mot 14,1 mrd. kr pr Banken har hatt god tilgang på finansiering i 2014, både frå marknaden for banklån og ved å nytte Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS til utlegging av obligasjonar med fortrinnsrett. Ansvarleg lån og fondsobligasjonar Samla bokført verdi for ansvarleg lånekapital og fondsobligasjonar pr er på 500 mill. kr mot 514 mill. kr samanlikna med i fjor. All ansvarleg lånekapital og fondsobligasjonar som konsernet hadde pr er innløyst i løpet av 2014 og det er lagt ut to nye ansvarlege lån. Refinansieringa har medført lågare eksterne finansieringskostnader. Eigenkapital og kapitaldekning Konsernet har pr ein eigenkapital på mill. kr mot mill. kr pr Vidare har konsernet ansvarleg lånekapital med 500 mill. kr. Netto ansvarleg kapital, som grunnlag for utrekning av kapitaldekning, er på til saman 3,7 mrd. kr. Sparebanken Sogn og Fjordane har ein eigarandelskapital på mill. kr og grunnfondskapital på 368 mill. kr. Resultatet for 2014, etter avsetning til utbytte og gåver og endring i fond for urealisert vinst, er fordelt på eigarandelskapitalen og grunnfondskapitalen i forhold til eigarbrøken pr , slik at eigarbrøken er uendra. Konsernet har ein kapitaldekningsprosent pr på 15,6 % og den er auka frå 14,6 % i forhold til Rein kjernekapitaldekning pr er på 13,4 % mot 12,6 % pr Kapitaldekning er styrka i 2014 gjennom tilføring av ein stor del av årsresultatet for Styret vurderer eigenkapitalsituasjonen ved utgangen av 2014 som tilfredsstillande. 16 Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING 2014

17 18,0 % 16,0 % 14,0 % 12,0 % 13,8% 1,1% 1,5% 14,6% 14,6% 1,0% 0,6% 1,4% 1,4% 15,6% 2,2% 0,0% EIGARSTYRING OG SELSKAPSLEIING Styringa av banken byggjer på norsk lov, mellom anna på rekneskapslov, sparebanklov og lov om finansieringsverksemd. Banken følgjer i hovudsak prinsippa for eigarstyring og selskapsleiing, slik dei er formulert av Norsk utval for eigarstyring og selskapsleiing (NUES). 10,0 % 8,0 % 6,0 % 4,0 % Forstandarskapen er øvste organet i banken. Den er samansett av representantar for eigenkapitalbeviseigarane (18 representantar), innskytarane (13 representantar), tilsette (11 representantar) og offentleg oppnemnde (3 representantar). Forstandarskapen vel valkomité som foreslår kandidatar til banken sine organ elles. 2,0 % 0,0 % 11,2 % 12,2 % Rein kjernekapital Hybridkapital 12,6 % 13,4 % Ansvarleg kapital Styret i SSF har 7 medlemmer inkludert 1 tilsetterepresentant. Administrerande direktør eller leiande tilsette er ikkje medlem av styret. Val av styret er regulert i vedtektene 5 1. Valet vert gjort av forstandarskapen og medlemene vert valde for to år og varamedlemene for eitt år. Styret hadde 12 møte i Strategi, finansiell utvikling, kapitalisering, risikostyring og internkontroll var viktige tema i møta. Grafen viser utviklinga i kapitaldekninga. Fortsett drift Rekneskapen for 2014 er framlagt under føresetnad av at drifta skal halde fram. Hendingar etter balansedagen Det er ingen hendingar etter balansedagen som påverkar den framlagde rekneskapen i vesentleg grad. STRUKTUR OG SAMARBEIDSFORHOLD Eigarstruktur Sparebanken Sogn og Fjordane vart omdanna til eigenkapitalbevisbank i Sparebankstiftinga Sogn og Fjordane har ein eigardel på 94,12 % av eigenkapitalbevisa, og Sparebankstiftinga Fjaler har tilsvarande ein eigardel på 5,88 %. Sparebankstiftinga Sogn og Fjordane er ei av dei største i sitt slag i landet. Det kan vere aktuelt å vurdere børsnotering av eigenkapitalbevisa, og banken følgjer marknadsutviklinga i tråd med dette. Samarbeid med andre bankar Sparebanken Sogn og Fjordane er ein frittståande bank, men samarbeider med andre bankar i fleire felles utviklingsprosjekt. Banken har sidan 2009 hatt eit formalisert samarbeid med Sparebanken Sør, Gjensidige Bank og Helgeland Sparebank innanfor innkjøp, oppfølging og drift relatert til innkjøp og ulike utviklingsprosjekt. Bankane signerte i desember 2014 ein ny langsiktig avtale med EVRY om kjøp av betalingsformidlingstenester og andre tenester. Avtalen inkluderer oppgradering til ny kjerneløysing i avtaleperioden. Samarbeidet og avtalen med EVRY skal sikre konkurransedyktige løysingar innanfor drift, forvaltning og utvikling av systemløysingar, og det skal komplementere og sikre tilstrekkeleg utviklingskraft i bankane. Styret har to underutval: Revisjonsutvalet og Kompensasjonsutvalet. Revisjonsutvalet består av to styremedlemmer og hadde 6 møte i Revisjonsutvalet går gjennom kvartals- og årsrekneskapen med særleg fokus på prinsipp, vesentlege verdivurderingar og estimat, nærståande partar, og revisor sitt arbeid. I tillegg evaluerer utvalet organisering og gjennomføring av internkontroll og risikostyring, og årsrapport og årsplan for internrevisjon. Styret har i februar 2015 oppretta risikoutval. Risikoutvalet består av to styremedlemmer og skal ha minst 4 møte i året. Utvalet tar over revisjonsutvalet sin funksjon i forhold til risikostyring, og skal førebu saker vedkomande styret si overvaking og styring av banken sine einskilde risikoar og samla risiko. Dessutan skal utvalet førebu alle saker vedkomande styret si vurdering av om banken sine styrings- og kontrollordningar er tilpassa risikonivået og omfanget av verksemda. Kompensasjonsutvalet består av tre styremedlemmer og hadde 6 møte i Utvalet handsamar retningslinjer for kompensasjon til leiande tilsette, forslag til styret om kompensasjon til administrerande direktør, og er rådgjevande organ for administrerande direktør vedkommande kompensasjon til resten av konsernleiinga. Vedtektene 11 1 gir heimel for å gi styret fullmakt til å kjøpe eigne eigenkapitalbevis eller auke eigarandelskapitalen. Slike vedtak krev fleirtal som ved vedtektsendring og minst 2/3 fleirtal av dei stemmene som vert gitt av eigarane som er valde av eigenkaptalbeviseigarane. Forstandarskapen gav den 13. mars 2014 styret fullmakt til å auke eigarandelskapitalen med inntil 3,5 millionar nye eigenkapitalbevis kvar pålydande kr 100. Fullmakta gjeld til neste ordinære forstandarskapsmøte (18. mars 2015). Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING

18 Tilsvarande fekk styret fullmakt til å kjøpe attende eigne eigenkapitalbevis for inntil samla pålydande kr 150 millionar. Ingen av fullmaktene er nytta i INTERNKONTROLL OG RISIKOSTYRING Funksjonane internkontroll og risikostyring skal bidra til å understøtte at banken når dei strategiske måla sine gjennom riktig måling, kontroll og prising av risiko, effektiv drift og forsvarleg handtering av risiko. Internkontrollen er etablert i samsvar med Internkontrollforskrifta. Styret har vedteke retningslinjer for risiko og kapitalstyring. Ansvar for risiko og kontroll er delt inn i ulike nivå. Det er etablert årshjul for internkontroll for ulike nivå, som mellom anna set krav til risikovurdering, inkludert risikoreduserande tiltak, gjennomgang av regelverk, kontrollhandlingar, rapportering og stadfesting av internkontroll. Operasjonell risiko blir også gjort gjennom slike vurderingar og stadfesting frå leiarane. Internkontroll knytt til finansiell rapportering Styret fører tilsyn med prosessane for finansiell rapportering, intern kontroll og risikostyring, og har det overordna ansvaret for at funksjonane fungerer effektivt. Til å støtte seg i dette arbeidet har styret sitt eige Revisjonsutval som førebur sakshandsaming av kvartals- og årsrekneskapen og ser til at konsernet har ein uavhengig og effektiv ekstern revisjon. Revisjonsutvalet gjennomgår skjønnsmessige vurderingar og estimat, i tillegg til eventuelle endringar i rekneskapsprinsipp og har i den samanheng også møter med ekstern og intern revisor. Årsrekneskapen blir fastsett av forstandarskapen etter handsaming av styret i konsernet. Direktør for økonomi og finans har ansvar for banken sin rekneskaps- og økonomifunksjon og har gjennom dette ansvar for finansiell rapportering og internkontroll knytt til dette. I dette ligg også ansvar for å sikre at finansiell rapportering tilfredsstiller lover og reglar til ei kvar tid. Det er etablert prosessar og interne kontrollrutinar som skal sikre kvaliteten i finansiell rapportering. Dette omfattar fullmaktsreglar, arbeidsdeling, avstemmingar, IT-kontrollar m.m. Alle rapporterande einingar har ansvar for å ha effektiv og føremålstenleg internkontroll for eigen risiko generelt og for finansiell rapportering spesielt. I dette ligg eit ansvar for å vurdere om verksemda til eininga/ fagområdet representerer ein risiko for feil i finansiell rapportering. Einingane skal vurdere risiko før tiltak og risikoreduserande tiltak. For attverande risiko skal eininga vurdere kontrollbehov og sørgje for at risikoen blir tilfredsstillande følgt opp og kontrollert. Einingane skal periodisk rapportere kontrollresultata og minst årleg evaluere etterleving og behov for nye tiltak. Leiinga følgjer periodisk opp dei ulike forretningsområda og avdelingane sine finansielle resultat. Ekstern revisor utarbeider årleg ein rapport om resultatet for den finansielle revisjonen. Rapporten inneheld også opplysingar om eventuelle svake punkt og manglar og forslag til tiltak og utbetringar. Dette blir følgt opp av dei ansvarlege einingane og av avdeling for risikostyring. Ekstern revisor har også årlege møte med styret utan at administrasjon er tilstades. RISIKO OG KAPITALSTYRING Styret evaluerer og vedtek årleg kapitalbehov, strategi og styringsprosess (ICAAP). Styret vedtek også årleg kredittstrategi og finansstrategi, og rammer for kapitaldekning, kredittrisiko, likviditetsrisiko og marknadsrisiko (rente, valuta og aksjar). Gjennom kvartalsvis rapportering vurderer styret banken sitt risikobilete mot vedtekne styringsmål. Risikostyring omfattar kredittrisiko, operasjonell risiko, marknadsrisiko, konsentrasjonsrisiko, likviditetsrisiko og forretningsrisiko. Banken følgjer reglane i kapitalkravforskrifta, og nyttar standardmetoden for utrekning av kapitalbehov knytt til kredittrisiko og marknadsrisiko. For operasjonell risiko nyttar banken basismetoden. Banken har hatt slik utvikling når det gjeld risikoeksponering og kapitalbehov dei fire siste åra: (Tal i mill. kr) Kapitalbehov og kapitaldekning Kredittrisiko Operasjonell risiko Min.kapitaldekning (Pilar I) Marknadsrisiko Konsentrasjonsrisiko bransjar Likviditetsrisiko Forretningsrisiko Tillegg kreditt, operasj. og marknad Sum risikojustert kapital (Pilar II) Ansvarleg kapital Margin Pilar Kapitaldekning 13,83 % 14,63 % 14,59 % 15,63% Kjernekapital Kjernekapitaldekning 12,77 % 13,64 % 13,97 % 13,42% Kjernekapital ekskl. fondsobligasjonar Kjernekapitaldekning rein EK 11,24 % 12,15 % 12,56 % 13,42% Rein kjernekapital har auka med 0,86 prosentpoeng gjennom året. Årsresultatet for 2014 står for 0,52 prosentpoeng av denne auken mens resten skuldast at banken etter nye reglar gjeldande frå tredje kvartal 2014 ikkje lenger har fråtrekk i ansvarleg kapital som følgje av eigarskapen i Frende Holding AS. Kredittrisiko Kredittrisikoen blir styrt etter risikoprofil, sannsyn for misleghald/tap, vekst og konsentrasjon. Kredittstrategien blir utarbeidd årleg med utgangspunkt i banken sin hovudstrategi. Kredittstrategien omfattar retningslinjer for risikoprofil på kredittområdet, fordeling av eksponering mellom privatmarknad og bedriftsmarknad og konsentrasjonsrisiko for store engasjement, geografiske avgrensingar og bransjar. Den samla kredittrisikoen blir følgd opp gjennom 18 Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING 2014

19 månadlege rapportar som viser korleis banken etterlever risikorammene. Banken har i sine tiltaksplanar fokus på å redusere konsentrasjonsrisiko og delen høgrisiko. Ein tapskostnad på 0,20 % i høve til brutto utlån representerte ein auke i høve til året før. Risikoen i utlånsporteføljen har samla sett blitt noko høgare i 2014, først og fremst som følgje av auke i delen høgrisiko for BM. Ved årsskiftet var risikoklassifiseringa som følgjer: BM PM Risiko Låg risiko 52,0 % 55,3 % 58,6 % 58,1 % Middels risiko 32,8 % 32,7 % 37,3 % 37,5 % Høg risiko 15,2 % 12,0 % 4,1 % 4,4 % Likviditetsrisiko Likviditetsrisikoen blir målt med utgangspunkt i to forhold: Tap i form av auka finansieringskostnader som følgje av eventuell lågare rating Manglande tilgang på likviditet Styret oppdaterer likviditetsrammene på årleg basis. Det blir lagt vekt på at tilfeldige hendingar ikkje skal få alvorlege konsekvensar for betalingsevna. Det er såleis bygd opp ein likviditetsreserve i renteberande verdipapir og bankinnskot som skal dekke forfall i finansmarknaden dei næraste månadene, i tillegg til svingingar i likviditetsutgangen. Styret har som mål at banken skal ligge innafor nivået for moderat risiko målt etter Finanstilsynet sine likviditetsindikatorar. Ved utgangen av 2014 utgjorde innskot frå kundar, langsiktige innlån frå finansmarknaden og eigenkapitalen 105,2 % av banken sine illikvide midlar (brutto utlån og anleggsmidlar). Marknadsrisiko Marknadsrisiko blir styrt og målt innanfor 3 hovudområde; renterisiko, aksjerisiko og valutarisiko. Renterisikoen er knytt til renteberande verdipapir, rentesikringsavtalar, fastrenteutlån og fastrenteinnskot. Renterisiko blir rekna ut etter kor mykje dei finansielle verdiane vil endre seg, dersom rentenivået endrar seg. Styret vedtar rammer for eksponering innanfor ulike tidsintervall for rentebinding og samla eksponering. Renterisikoen er ved utgangen av året redusert i forhold til fjoråret. Risikojustert kapitalbehov for renterisiko var 7,6 mill. kr ved årsskiftet mot 28,9 mill. kr året før. Styret har fastsett øvre ramme for plassering i aksjemarknaden. I tillegg kjem det strategiske eigarskapet som ligg som anleggsportefølje. Risikojustert kapitalbehov er rekna ut for summen av dei to porteføljane og var ved utgangen av året på 200 mill. kr mot 193 mill. kr førre året. Valutaeksponering er knytt til utanlandsk betalingsformidling, valutabehaldning, valutalån og terminforretningar. Risikoen blir styrt gjennom fastsette rammer for totalrisiko og underliggande rammer for enkeltvalutaer, og rapportert på dagleg basis. Risikojustert kapitalbehov knytt til valutaeksponering var 11 mill. kr ved årsskiftet mot 6,7 mill. kr året før. Risiko og kapitalbehov blir rapportert til styret i høve til prinsipp, strategi og risikorammer. Gjennom dette har styret kontroll med at banken er tilstrekkeleg kapitalisert. Det er også utarbeidd finansiell beredskapsplan, som skal sikre at banken har naudsynt finansiering og kapitaldekning ved uventa hendingar eller som følgje av økonomiske nedgangstider. Styret vurderer risikoog kapitalsituasjon som tilfredsstillande. PRIVATMARKNAD Sparebanken Sogn og Fjordane har hatt god utvikling i privatmarknaden i 2014, både når det gjeld kundetilvekst og volumutvikling. Mykje av årsaka til denne utviklinga er at banken i lengre tid har hatt ein målretta strategi, når det gjeld kunderekruttering utanfor Sogn og Fjordane. Ei viktig målgruppe er kundar som flyttar ut for å studere eller arbeide. Banken har god vekst ved kontoret i Bergen, noko som har medført at Bergen er blitt banken sin viktigaste vekstmarknad. I tillegg opplever banken vekst i byar som Oslo, Stavanger og Trondheim. I Sogn og Fjordane har banken også god utvikling og har no ein marknadsdel i privatmarknaden på over 46 %. Samla vekst til privatkundar i 2014 var 10,4 % for innskot og 9,4 % for utlån. Ein del av veksten kjem som følgje av vellukka satsing i Florø, med tilsetting av fire erfarne rådgjevarar. Bustadfinansiering til etablerarsegmentet har hatt høg prioritet. Banken har spesielt sterk fokus på oppfølging av kundesegmentet år, sidan det er i dette segmentet det er sterkast konkurranse. Som eit ledd i denne satsinga har banken etablert eit Callsenter i Bergen der studentar jobbar deltid med aktiv oppfølging av kundar i denne aldersgruppa. Tøff konkurranse og sterk utlånsvekst til privatkundar gjer at overføring av lån til kredittføretaket er svært viktig for å oppretthalde konkurransekraft i privatmarknaden. Ved nyttår var om lag 35 % av utlåna til privatkundar overført til Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS. God privatøkonomi blant folk flest og sterk fokus på kredittkvalitet internt, gjer til at banken har lågt misleghald. Banken har i 2014 tatt i bruk e-signering og e-tinglysing ved låneopptak. Banken har over lang tid hatt fokus på relasjonsbygging og meirsal til kundane. Målet er å vere ein profesjonell og lokal totalleverandør av finansielle tenester. Banken har i dag eit fylkesdekkande tilbod innan bank, eigedomsmekling, forsikring og sparing. Dette er eit unikt konkurransefortrinn i Sogn og Fjordane. Fokus på relasjonsbygging og kompetanseutvikling er vurdert som viktige årsaker til at banken over tid har hatt svært god score på kundetilfredsheit. Banken har hatt god etterspurnad og aktivitet innan sparing, forsikring og eigedomsmekling. Spesielt har forsikring hatt høg merksemd i 2014 sidan banken skifta leverandør frå Gjensidige til Frende Forsikring 1. juli. Erfaringane med Frende Forsikring er så langt gode og banken har eit ambisiøst mål om å ta ein Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING

20 tydleg marknadsposisjon innan forsikring i fylket dei kommande åra. Eigedomsmekling Sogn og Fjordane AS hadde i 2014 oppgang i aktivitet og omsetning. Omsetninga var på 22,7 mill. kr, noko som er ein auke på ca. 2,5 mill. kr frå Resultatet før skatt er på om lag 4 mill. kr. Selskapet har ein sterk posisjon innan eigedomsmekling i fylket, og har eigedomsmeklarar med svært høg kompetanse og lang erfaring. Sparebanken Sogn og Fjordane er den leiande leverandøren av spare- og plasseringsprodukt i fylket vart nok eit svært godt år for fondskundane våre med ei gjennomsnittleg avkastning på 11%. Som i 2013 var det fond med globalt mandat som gav best avkastning, i snitt godt over 20%, med god hjelp av ein svekka kronekurs. Fond som investerer i norske aksjar var den fondsgruppa som gjorde det svakast i 2014, noko som i stor grad skuldast sterkt fallande oljepris i slutten av året. Ein stor del av kundane sine kjøp går via faste spareavtalar som er lite påverka av kortsiktige svingingar i fondskursane. Den vedvarande låge innskotsrenta har ført til at mange av våre større innskotskundar ser etter alternativ til banksparing, og det har vore stor interesse for ulike kombinasjonsfond med avgrensa aksjeeksponering. Obligasjonsfond har og opplevd auka etterspurnad. Med endringar i folketrygda frå 2011, som har medført at den enkelte må ha auka fokus på eigen sparing til pensjonsalder, ser vi at interessa for fast langsiktig sparing er aukande hos våre kundar. Dette er ein vekst som vi trur vil fortsette i enno større grad framover. Sparebanken Sogn og Fjordane opplever framleis god vekst i bruken av sjølvbetente tenester. Det er spesielt sterk vekst i bruk av mobile kanalar. Banken har aktivt jobba for å halde ein synleg profil i sosiale media og har no i overkant av tilhengarar på Facebook. Banken har høg merksemd på å vidareutvikle nettløysingane og 2015 blir eit viktig år med tanke på å utvikle neste generasjons nettbank. Banken har arbeidd bevist med å reindyrke kontora til rådgjeving og kundeoppfølging. Tradisjonelle ekspedisjonstenester og kassar er erstatta med automatar og bank i butikk tenester. Dette har medført at banken har tatt ut effektiviseringsvinstar. Arbeidet med å effektivisere den fysiske distribusjonskanalen, som følgje av endra kundeåtferd og ny teknologi, vil halde fram. BEDRIFTSMARKNAD Banken har i 2014 hatt fokus på å følgje opp eksisterande kundar i Sogn og Fjordane, og å auke forretningsvolumet i fylket. Dette har gitt ein utlånsvekst på vel 3 %, og banken sin marknadsposisjon er styrka gjennom året. Likevel må det kunne seiast at etterspurnaden etter næringsfinansiering i fylket er relativt låg. Næringslivet har i hovudsak greidd seg godt gjennom Oljeprisfallet mot slutten av året er ikkje venta å få store konsekvensar, ettersom næringslivet i fylket i heller liten grad er retta mot olje- og gassaktivitet. Tilstanden i næringslivet, risikovurdering og oppfølging av kredittrisiko i banken sine engasjement er viktige faktorar i bankdrifta. Konkurransen om bedriftskundane må framleis reknast som hard, spesielt gjeld det større kundar med god soliditet og låg risiko. Sparebanken Sogn og Fjordane har ein sterk marknadsposisjon med ein marknadsdel på omlag 40 %. Banken kan vise til solid vekst i innskota frå næringslivet i Offentleg sektor er ei viktig kundegruppe med store innskotsmidlar. Kundegruppa krev også eit godt tenestetilbod innanfor elektroniske betalingstenester. Konkurransen om desse kundane blir understreka av at mange kommunar går ut på anbod med banktenestene. Bortsett frå fylkeskommunen, som valde ein annan bank i 2014, har banken greidd å styrke posisjonen på kommunesektoren ved å behalde eller vinne kommunekundar, som har vore ute med anbod i Banken har gjennom sin sterke marknadsposisjon i næringslivet gode resultat å vise til når det gjeld sal av tenestepensjon (OTP), og denne satsinga er vidareført i Inntektene frå dette produktområdet utgjer om lag 20 % av banken sine samla inntekter frå spareområdet. I 2014 har banken starta opp sal av skadeforsikringar frå Frende Forsikring. Satsinga har så langt vore vellukka og banken kan vise til svært gode salstal i oppstartsåret. Med banken sine gode relasjonar til næringslivet, og vårt distribusjonsnett, har vi stor tru på denne satsinga. Banken arbeider kontinuerleg med å utvikle og forsterke kompetanse og kapasitet på område som kapitalmarknad, elektroniske betalingstenester og forsikring. Banken satsar på å vere ein totalleverandør av finansielle tenester og profesjonell rådgjevar for næringskundane. Banken kan vise til aukande inntekter frå desse forretningsområda. Nærleik til kompetanse saman med lokal handlekraft er viktige verdiar for kundane våre, og spesielt gjeld dette på kredittområdet. Sjølv om andre produktområde er blitt viktigare, er kredittområdet framleis sterkt premissgivande for korleis banken lukkast i bedriftsmarknaden. Banken satsar mykje på å ha god bransjekunnskap. ORGANISASJON Tilsette og kompetanseheving Organisasjonen har handtert mange krevjande og utfordrande oppgåver i 2014, noko som har bidrege til å heve kompetansen både individuelt og generelt. Banken har brukt mykje ressursar på interne kurs og opplæring i samarbeid med høgskular. Banken arbeider målretta med autorisering av kunderådgjevarane til Autoriserte Finansielle Rådgjevarar, og oppdatere kunnskapen til dei som er allereie er autorisert. Gjennom kurs, trening og testar sikrar og dokumenterer banken kompetanse på god rådgjeving. Det blir i tillegg lagt til rette for kompetanseutvikling innan stabs- og fellesfunksjonar. Organisasjonsutvikling Sparebanken Sogn og Fjordane tilpassar organisasjonen i takt med utviklinga i næringa, regelverk og kundeåtferd. Gjennom grundige prosessar via ulike prosjekt arbeider banken målretta med organisasjonsutvikling og endringar tilpassa krav og behov. 20 Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING 2014