Family Development Package Book 11. (mgm v I mgvavb) Avwgi Rvgvb bvrgv Rvgvb

Størrelse: px
Begynne med side:

Download "Family Development Package Book 11. (mgm v I mgvavb) Avwgi Rvgvb bvrgv Rvgvb"

Transkript

1 Family Development Package Book 11 (mgm v I mgvavb) Avwgi Rvgvb bvrgv Rvgvb

2 m úv`bv cwil` Rv e` gynv v` M elk, BDwbfvwm wu Ae irvbbv K vbvwv wkejx g n`x wkï jvjb-cvjb M elk XvKv, evsjv `k Avjx AvKei wk vgyjk Bmjvwg M elk Av gwikv gwibv myjzvbv Aviwj PvBìûW GWy KUi K vbvwv W. Kvqmvi gvgyb wk vgyjk Bmjvwg M elk wmsmvcyi W. RvKvwiqv Avwgb BmjvwgK M elk A ªwjqv ISE Published by Institute of Social Engineering, Canada Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 2

3 Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q? Amir Zaman Nazma Zaman Toronto, Canada themessagecanada@gmail.com Copyright: ISE Trust 1 st Edition: April nd Edition: April 2015 Please contact for your copy Bangladesh: Al-Maruf Publications Katabon, Dhaka ISE Trust Shamoly, Dhaka Taleb Pharmacy NurJahanRoad, Dhaka Kabir Pablishers Chittagong Canada: TIC Toronto Islamic Centre 575 Yonge St. Toronto ATN Book Store Danforth, Toronto Proton Book Store Danforth, Toronto Other Country: New York California London (UK) Singapore g~j t 200 UvKv (BDT) Price: $7 (Seven Dollar) Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 3

4 Kb GB eb? mg cöksmv GKgvÎ Avj vnib cövc Avgiv ZuviB cöksmv Kwi Ges ZuviB mvnvh I gv cöv_ bv Kwi evsjv ` ki bvmwik `i 83% gymwjg, evwk 17% wn `y- eš I L óvb úóztb evsjv `k GKUv gymwjg-cöavb `k gymwjgiv Bmjvg a g wek vmx, Zv `i cöavb ag MÖš n Q Avj-KziAvb hv im~j gynv v` (mv.)-gi Dci Avj vn bvwhj K iwq jb AvR _ K 1400 eqi Av M ( L óv ã) mb Avmgvbx wkzve Av Rv AweK Z, AcwiewZ Z i q M Q Avj vnib msi Y Z`ycwi im~jyj vn (mv.)-gi mnxn nv`xmmg~ni msiw Z Av Q g~j fvlv Aviex _ K evsjv I Bs irx fvlvq Abyev`I n q Q mme wkzve hv ` ki ev we ` ki h Kvb eyk- óv i wkb Z cviqv hvq GLb cö qvrb ïay m jv msmön K i cov Ges Zv Z ewy Z Av `k-wb la jv g b P j Bmjvwg Rxebhvcb Kiv GLb Bbd g kb UKbjwRi hym, Bmjvg K Rvbvi Rb Z _ i Kvb Afve bb GLb `ikvi ïay mw` Qv I Bmjvg K Rvbvi R b Avš wik Póv GZme resources nv Zi bvmv j _vkv m Z I ` k Ges we ` k evsjvfvlx gymwjg cwievi jv Z nvnvkvi -- Zv `i Q j g qiv Bmjvg ag -we ivax Kvh Kjvc K i hv Q, mjvz Av`vq Ki Q bv, wmqvg cvjb Ki Q bv, nvivg-nvjvj e Q Pj Q bv, gv-evevi K_v gvb Q bv, KziAvbnv`xm-Avj vn-im~j-wnrve-`vwo-uzwc BZ vw` wb q Rbmg I wuwf- B Uvi b U AvcwËKi weiƒc gš e Aewjjvq K i hv Q Avgiv ` k I we ` k Bmjvg-we ivax g bvfve I Kg Kv Êi KviY A š^ly K i hme ev e Z_ D vi Ki Z c iwq ZvB AwZ msw ß AvKv i GB ebuv Z Zz j aivi Póv K iwq Z e welquv Ggb bq h Avgiv me b~zb ev ARvbv K_v ej Z e mwq bv, Zv bq Avgiv Póv K iwq Bmjvg-we Ølx I Bmjvg-we ivax kw³ jv K wpwýz K i ev e cwiw wzi w` K gymwjg mgv Ri, we kl K i cö Z K cwiev ii gymwjg gvzvwczvi ` wó AvKl Y Ki Z KviY Avgiv `L Z c qwq h Avm j Avgv `i Mvov ZB Mj` i q Q, mgvr MV bi g~j f~wgkv cvjb K i _v K h cwievi mb cwiev ib AvR Bmjvg Abycw Z-- mlv b mjvz-wmqvg- Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 4

5 KziAvb-nv`xm cvv, Bmjv gi PP v, nvivg-nvjvj e Q Pjv, bex gynv v` (mv.)-gi Rxebx cov, Bmjvwg ebcî-wwwfww BZ vw` `Lv Kvb i Z cvq bv ej jb P j cwiev ii mš vb `i wkïkvj _ KB Bmjvg K Rvbvi Kvb my hvm m wó Kiv nq bv Zviv Rvb ZB cv i bv Bmjvg Kx A_ev gymwjg ej Z Kx evsvq Zvn j Zviv Kx wk L e o DV Q? Zviv Zv `i evev-gv I cwiev ii Ab vb m`m `i ms M e m w`bivz wuwf-b Uvi b U Bmjvwg AvKx`v I Cgvb aÿsmkvix Kzi wpc~y gywf I wmwiqvj, bvuk-wm bgv, bvixcyi li mw wjz ˆn nj vc~y bvpmvb, hyekhyezx `i Aeva gjv gkv I Ak xjzvc~y commercials ` L Ges Gme ` L ` LB Iiv eo nq Iiv 31 st December night, Valentine s Day, c njv ˆekv L BZ vw` Bmjvg cwicwš Abyôvb wb q g Z _v K N ii evb i zj-k jr-bdwbfvwm wu ZI m ú~y iƒ c Bmjvgwenxb cwi e k mgq KvUvq Bmjvwg wk vi m ú~y we ivax I cwicš x gvbwmkzv Zv `i gv S cvkv cv³fv e Avmb Mu o e m zj-k j Ri cvv m~px Z cök Z Bmjvwg wk v Abycw Z ` k-we ` k Z_vKw_Z eyw RxexivI ÁvZmv i BÜb RvMv Q Zv `i Bmjvg-we ivax KweZvq, M í-dcb v m-bvu K Ges fvl Y PZzw` K GB Bmjvg-we ivax cöpviyvi me MÖvmx Avµg Y w` knviv AvR gymwjg wkï-hyek I GgbwK eq ivi me AbvPviB AvR MÖnY hvm, Ggb wk mgkvwgzv, AweevwnZ bvixcyi li GKmv _ A ea emevm, g` LvIqv, bkv Kiv, weevnewnf ~Z ˆ`wnK wgjb BZ vw` Kvb wkqzb Avi gymwjg `i g b N Yvi D `ªK K i bv! A_P Bmjvwg AvKx`v Abymv i Gme n Q wbk ó, RNb bv ni KvR, Avj vn I Zuvi im~j (mv.)-gi wk vi (KziAvb-mybœvni wk vi) m ú~y we ivax, KwVb kvw hvm bvn A_P gymwjg `i bxiezv ` Lï b g b nq gymwjg mgvr-b hb g Zz K fy j M Q, AvwLiv Zi kvw K Zviv Avi fq K i bv, GB `ywbqvi Rxe bi K`h myl-wejvm KB Zviv GKgvÎ mz e j MÖnY K i Q kqzvb Zv `i we ek K MÖvm K i wb q me AbvPvi I cvc K Zv `i mvg b MÖnY hvm K i Zzj Q wkik-we`õav Zi gz KwVb bvn Ki ZI A b Ki eyk Kv c bv Zv Zi Bev` Z hb mevb AvR gmœ! Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 5

6 gymwjg mgvr K, Zv `i `vl-î wu I `vwqz -KZ e m ú K m PZb Kivi D Ï k Avgiv Avgv `i GB eb cökvk KiwQ Avgiv bvix-cyi l I hyekhyezx mkj K Bmjv gi kvwš gq QvqvZ j Avkªq bqvi R b AvnŸvb Rvbvw Q cö Z K cwiev ii wczvgvzv K Aby iva Rvbvw Q Bmjvg K fv jvgz Rvbvi Ges wb R `i mš vb `i mnxn Bmjv g `x v `qvi R b Zv bv Ki j nvk ii w` b Avj vni Kv Q Revew`wn Ki Z n e, Ges muv n e GKUv fxly KwVb cix v Avj vni gv I ing Zi w` K mkj K `viqvz w`w Q GL bv mgq Av Q mrvm niqvi, ZvIev K i Avj vni gv jv fi Avgiv ^cwiev i c bi eqi hvez vqxfv e K vbvwvq emevm KiwQ Avgiv Kvb Kwe ev mvwnwz K bb, Avgiv ^vgx- x `yõrb g~jzt IT Professionals, Avgv `i jlv eb jv Z fvlvmz `ye jzv _vkvuv Lye ^vfvwek Z e GB ebwu Z A bk K_vB G m Q hv mivmwi ev e Rxeb _ K bqv, `xn M elyvi c i Zv GB ebwu Z Zz j aiv n q Q GB ebwu Z Kvb theoretical K_v ejv nqwb, ev e AwfÁZvi Av jv K G Ki ci GK NUbv Zz j a i me mgm vi GKwU mwvk I ev em Z mgvavb ei Kivi Póv Kiv n q Q gnvb Avj vn Avgv `i GB z`ª cö Póv Keyj Ki b, Av-gx-b mkj fyjî wu dv b A_ev B gb j Rvbv j Zv AvMvgx ms i Y cöwzdwjz n e, BbkvAvj vn Avwgi Rvgvb bvrgv Rvgvb Toronto, Canada Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 6

7 wemwgj vwni ingvwbi inxg n Cgvb`viMY! Zvgiv wb R `i K Ges Zvgv `i cwiev ii jvk `i K Rvnvbœv gi Av b _ K euvpvi hvi BÜb n e gvbyl I cv_i (m~iv AvZ Zvnixg t 6) gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb bvw K ev Bmjvg-we Ølx n Q? KbBev bb-cö vw±wms gymwjg n Q? n vg&wj bi eskxev` Ki g Zv KD wk Avgv `i evsjv ` ki gymwjg N ii Q j g q `i K gvnmö K i w`b-w`b Bmjvg _ K `~ i mwi q wb q hv Q, Bmjvg-we Ølx K i Zzj Q, bvw K evwb q dj Q! Gi inm Uv Kx? Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 7

8 m~pxcî Avmyb Avgiv Mfxifv e wpš v Kwi G hy Mi Q j g q `i gvbwmkzv Avj KziAv b Bewjm kqzv bi NvlYv wkš gnvb Avj vn ej Qb gymwjg Kv K e j? Avwg wk Bmjvg g b Pj Z eva? Avwg Kx wm vš b ev? Bmjvg gv b Kx? 1g cwi Q` t mwvk wk vi Afve cvwievwik Am PZbZv Avgv `i AwZwi³ e Zvi cöfve Avj-KziAvb _ K `~ i m i _vkv KziAvb _ K `~ i mwi q ivlvi wcq b Bewjm kqzv bi cö ivpyv im~j (mv.)- K bv Pbv Ges Zvi Rxebx bv Rvbv mvnvev (ivw`avj vû Avbûg)- `i m ú K bv Rvbv evsjv GKv Wgxi eb gjv ûgvqyb Avn g `i wjlv im~j (mv.)-gi Rxebx Avwjg `i MvwdjwZ BmjvwgK jvb eªixi Afve fvji mv _ Lvivc wgwj q djv Bmjvg K wb R `i myweavgz Kv gvbr K i bqv ev e vl v Kiv weªwuk cwikíbvi ev evqb Bmjv gi AbymiY Kiv Ackbvj ev Hw QK fvev Bev`Z m ú K mwvk aviyv bv _vkv ûryi `i ^iyvcbœ niqv mjv Z (bvgv h) Kx cwo Zv bv eysv BmjvwgK wbq gi Ace envi dih mjvz (bvgvh) Av`vq bv Kiv Rygvi Lyrev _ K Kvb wk vmöny bv Kiv gmwr` d vwmwjwui mwvk e envi bv Kiv Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 8

9 Bmjvg cvjb Kiv K mš vmx Kg KvÛ fvev Avwjg `i wb q fyj aviyv g Ze w³ K wb q bvbv ikg KvÛ g Zz i ci Bmjv gi e envi Ab vb dih ûkzg wvk g Zv cvjb bv Kiv BmjvwgK KvjPvi AbymiY bv Kiv mvjv gi mwvk e envi bv Kiv Bmjvg hv e j Avgiv Zvi D ëvuv Kwi fyj cš vq C` D`hvcb I igv`v bi c ii wpî hvkv Zi mwvk e envi bv Kiv A bk zj-k j R g q `i wnhve wqwb q bqv n Q Zi Y `i fvebv Ôga hymõ ev ÔAvBqv g Rvwnwjqv Zi hymõ wb q fyj eysveyws 2q cwi Q` t Acms wz wervzxq `i cöfve wgwwqvi cöfve W. RvwKi bv q Ki kz wuwf Z wbdr ev Lei `Lv UK kv (Talk Show) Awb Qv m Ë I wkqz AvcwËKi ` k wkï `i g b Kz-cªfve d j cb MÖ vdxi mnrjf Zv wewfbœ vi `i AbymiY Kivi cöeyzv AvB bi jv Ki gzvi Ace envi dvûv g Uvwj ev gšjev`x e j Mvwj `qv UK bvjwri Ace envi Facebook-Gi ( dbmey Ki) Ace envi Blogging (e wms)-gi Ace envi bvuk-wm bgvi cöfve w`b w`b wpë we bv` bi Avg~j cwiez b bvuk-wm bgvi gva g eªbbiqvk fyj ms wz PP v Kivi cöfve gvgevwz R vjv bvi BwZnvm Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 9

10 Mí-Dcb v mi cöfve Zv Zi cöfve wewfbœ wd jvmwd ev gzev `i cöfve wk K-wkw Kv `i cöfve yj-k j Ri cöfve wewfbœ ikg WªvM Ges g` cv bi cöfve Ryqv Ljv I wmmv iu LvIqvi cöfve Q j g q `i AvcwËKi Ab ` dzwz (Fun) eyw Rxex `i cöfve ms wzgbv `i cöfve cömwzkxjzvi cöfve Q j g q `i Aeva gjv gkvi cöfve eq d«û-mvj d«û wckavc-wªc eq d«û-mvj d«û KvjPv ii cªfve Ôwjf Uz M`viÕ I ÒGg.Avi (M.R.) mvaviy welq? Ôf v j UvBbÕm WÕ(Valentine s Day)-i cöfve Kv-GWy Kk bi cöfve D P wkw Z `i wpš vaviv A ea ev nvivg DcvR bi cöfve me Î `ybx wzi cöfve ivr bwzk cöfve me ÎB bvw KZvi nvi w`b w`b evo Q bvw Ki nv¾ cvjb I gymwjg nevi `vwe wewfbœ a g GK Avj vn I bvw KZv ÔgyiZv`Õ- `i Dci wkqz we k ly Bmjv gi ` wó Z Òknx`Ó K? ekxifvm Kexiv bv ni mv _ Avgiv RwoZ 3q cwi Q` t ms wz m ú K cwi vi aviyv _vkv cö qvrb ms wz-wpš vi msmwz-amsmwz ms wzi Rq-civRq ms wz I mvs wzk AvMÖvmb t cö vcu evsjv `k el iiy I AvZ NvZx mvs wzcöxwz Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 10

11 Acms wzi Ke j evsjv `k ms wz wb q Av iv wkqz K_v Bmjvwg wk v-ms wzb gvbezvi GKgvÎ Dcvq Bmjvwg wk ve e v I ez gvb cwi cw Z Bmjvwg wk ve e vi j c~y v½ gvbyl c~y v½ mgvr fvlv wb q fvebv Avgvi `k, Avgvi ^vaxbzv Bmjvg I ag wbi c Zv wgdwr Ki (Music) KzcÖfve c njv ˆekvL I wbdbqvi D`hvcb Kivi weavb g~wz, fv h I Bmjvg mkj cö kœi GKgvÎ Reve Avwg gymwjg 4_ cwi Q` t bvixi m vb, AwaKvi I wbivcëv gymwjg g q `i msw ß cvkvk ( Wªm) hlb wec `i KviY bvixi ^vaxbzv bvkx Am vb! bvix ^vaxbzvi BwZe Ë bvixi AwaKvi m ^ K fyj aviyv `~i niqv cö qvrb Bmjv g bvixi AwaKvi Avgv `i ev biv (evsmvwj bvixiv) Ah_vB fq cvb bvixi wnrve m ú K GKUz Rvbv hvk mš `h cö`k b I c` vnxbzvi wz iƒc- mš `h bvixi gnvg~j evb m ú` evoxi fz i c` vi wbqg Kg Î c` vi myweav gwnjv `i Rb Rvbœv Zi mymsev` 5g cwi Q` t Kyms vi Øx bi mwvk Áv bi Afve fyj Bmjvg PP vi cöfve fy j fiv Z_vKw_Z Bmjvwg mvwn Z i cöfve Avj vn Qvov A b i wbku mvnvh PvIqv `qv j Qwe UvOv bv Ges kv K m g~wz ivlv fyj-åvwš Z c~y Rxeb Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 11

12 Kzms v i wek vm Kiv I ïf-aïf g b Pjv wkik we q wb q bvbvikg Kzms v i wek vm Kivi cöfve ms wzi bv g Kzms v i wek vm Kivi cöfve Ab vb Kzms v i AbymiY Kivi cöfve ZvweR-Ke Pi Dci wbf i Kivi cöfve we`õavz cvjb Kivi cöfve 6ô cwi Q` t Agymwjg `i cöwz m vb Agymwjg msl vjny `i cªwz Bmjv gi D`viZv Ômv cö`vwqkzvõ k ãi Accª qvm eü niqv cª qvrb ag wbi c Zv (Secularism) gzev` m ú K mwvk aviyv ÒjvKzg `xbykzg Iqvj Bqv`xbÓ Avqv Zi fyj e vl v ` ki DbœwZ Z Bmjvg wk cöwzeük? Appendix AwaKvsk jvk Avj vni cöwz Cgvb Avbv m Ë I gykwik (m~iv BDmyd t 106) we k i me P q eo mgm v n Q mªóv K fy j hviqv Kzd&ix Kx? wbdvk I gybvwdkx Avj vn, im~j (mv.) Ges Øxb Bmjvg K Avgiv K ZvUzKz fvjevm ev? gynv v` (mv.) m ú K Lvivc aviyv Ki j Cgvb _vk e? gynv v` (mv.)-gi wb ` k cvj b Avgiv wk eva? KziAvb I nv`x mi Av jv K gynv v` (mv.)- K Aegvbbvi cwiywz wbqwgz ˆ`wbK mjvz (bvgvh) bv co j KD gymwjg _vk Z cv i wkbv? gymwjg n qi Bmjv gi we ivwazvi cwiywz Bmjvg wb q we`ªƒ ci fq¼i cªeyzv Avj vn K m vb Kiv I Zv K Mvjg `Kvixi weavb ag wbi c Zv gzev `i BwZnvm gymwjg mikv ii `vwqz m ú K KziAvb I nv`x mi e³e Bev`Z m ú K Avgv `i fyj aviyv Ávb AR bi Î Avgv `i mgm v mkj mgm vi g~j n Q AvswkK ev fyj Cgvb Øx bi ^ Q aviyv wrnv` m ú K fyj aviyv `~i niqv cö qvrb Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 12

13 Avgiv wk Kvwjgvi A_ ey S gymwjg? im~j (mv.)-gi Avmj `vwqz c~y gymwjg wkfv e niqv hvq? KyiAvb bvwh ji D Ïk gybvwdkx ^fve mr Avgj bó K i `q mjv Z mydj cviqv hvq bv Kb? Dcmsnvi mgm vi mgvavb Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 13

14 Avgiv wk PvB Avgiv wk PvB Avgvi mš vb GKRb fvj GKv WwgK niqvi cvkvcvwk GKRb fvj gymwjg nvk? Avgiv wk PvB Avgvi mš v bi Aš i mr Yvejxi mgv ek NUzK? Avgiv wk PvB Avgvi mš v biv `ywbqv Ges AvwLivZ `yb w` KB mdjzv AR b Ki K? Avmyb Avgiv Mfxifv e wpš v Kwi Avgv `i mš v bi Rxe bi j D Ïk Kx n e? Zvi PvwiwÎK ˆewkó Kx n e? Kvb fvev` k Avgiv Zv K M o Zzj ev? Kvb gšwjk Dcv`vb w` q Zvi wpš v PZbv M o Zzj ev? Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 14

15 G hy Mi Q j g q `i gvbwmkzv 1. GLbKvi Q j g qiv evev-gvi P q eüz-evüe `i wm vš K ekx i Z w` q _v K 2. GLb Zviv B Uvi bu KB mkj we bv` bi Drm e j g b K i 3. ewjdw-nwjdw K mkj we bv` bi cöavb Drm e j g b K i 4. wuwf P v bj jv K GKgvÎ my ^vfvwek wk vi Drm e j g b K i 5. Av gwikvb AvBWj Avi BwÛqvb AvBWj K mepvb Z i Z c~y I Aek B `k bxq Abyôvb e j g b K i 6. BD ivc Av gwikv K mf Zv Avi gvbevwakv ii me kl I P~ovš Zx_ vb e j g b K i 7. Zviv d vkb kv Z AskMÖnY Ges g Wj niqv K Lye M e i KvR g b K i 8. Zviv Bmjvg K UiwiRg fv e, Ges Bmjvg cvjb Kiv K e vk WB UW ev Ackbvj e j g b K i 9. Zviv e Û wgdwrk Ges n vwf guvj wgdwrk K Bev`Z e j g b K i 10. Zviv wewfbœ vi K d jv K i Ges Zv `i K i e j g b K i 11. Zviv Dëv-cvëv KvR Kiv K AvaywbKZv e j g b K i 12. Zviv Avj vn, im~j (mv.) Ges Bmjvg K Aegvbbv KivUv K AvaywbKZv e j g b K i 13. Zviv bvw K wk K-wkw Kv, bzv- bîx, Awf bzv-awf bîx, bvu Kvi, MvqK-MvwqKv, Kwe-mvwnwZ K, evdj-mbœvmx `i KB ekx AbymiY Ki Z cq ` K i 14. Zviv k e K`i-Gi ivwîi PvB ZI 31 st December night- K ekx i Z w` q _v K 15. Zviv Happy New Year, c njv ˆekvL Ges Valentine s Day cvjb Kiv Ri ix e j g b K i Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 15

16 Avj KziAv b Bewjm kqzv bi NvlYv Avj vn K D Ïk K i Bejxm [kqzvb] ejj t Avwg G `i (gvbe RvwZi) mvg b _ K Avm ev, wcqb _ K Avm ev, Wvb w`k _ K Avm ev, evg w`k _ K Avm ev Ges Zzwg Zv `i AwaKvsk K K ZÁ cv e bv (m~iv Avivd 7 t 17) m [kqzvb] ejj t n Avgvi ie! Avcwb h Avgv K wec_mvgx Ki jb ZviRb Avwg c w_ex Z gvby li wbku cvckvr K kvfbxq K i Zzj ev Ges Avwg Zv `i mkj KB wec_mvgx Ki ev (m~iv wnri 15 t 39) m [kqzvb] ejj t Avcbvi gzvi kc_! Avwg Zv `i mevb K c_åó Ki ev, Z e I `i gv S Avcbvi GKwbô ev `v `i bqõ (m~iv mvõ` 38 t 82-83) wkš gnvb Avj vn ej Qb n gyõwgbmy! Zvgiv c~y iƒ c Bmjv gi w` K Av mv Ges kqzv bi c_ AbymiY K iv bv wbðqb m Zvgv `i cökvk kî (m~iv Avj evkviv 2 t 208) Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 16

17 gymwjg Kv K e j? gvbe wkï gvbylb nq, Mi ev QvMj nq bv wkš GKRb wk Ki Q j wk Rb MZfv eb wk K n Z cv i? bv KviY wk KZvi Rb hme Y _vkv `ikvi Zv AR b bv Ki j wk K niqv hvq bv gymwjg cwipquvi GKUv Y GUv Rb MZ Kvb Y bq eis GUv Póvi gva g AR b Ki Z nq cö Z K YB AR b Ki Z nq bexi N i Rb wb qi b~n (AvjvBwnm mvjvg)ñgi Q j Kvwdi n qwqj KviY gymwjg nevi Y m AR b K iwb ZvB eys Z n e h Kx Kx Y _vk j gymwjg wn m e MY niqv hvq Bmjvg kãwu Aviex Avgv `i ` k gymjgvb kãuvb ekx Pvjy G kãwu dvm x fvlv _ K G m Q Bmjvg kã _ KB gymwjg kãwu G m Q h Bmjvg ag MÖnY K i Q Zv KB gymwjg e j Bmjvg A_ AvZ mgc Y wb Ri Lqvj Lykx I cöe wëi gwr g Zv bv P j h Avj vni gwr I cq `i wbku AvZ mgc Y K i ZviB cwipq n jv gymwjg GLb wpš v Kwi h, Avgiv hw` gymwjg wn m e wb Ri cwipq w` Z PvB Zvn j Avgv `i Kx Kx Y AR b Ki Z n e cö_gz t Avgv K Rvb Z n e h, Bmjvg Kx? wøzxqz t Avgv K wm vš wb Z n e h, Avwg Bmjvg K g b Pj Z cö Z AvwQ wkbv Z ZxqZ t Bmjvg K g b Pj Z PvB j me e vcv ib Avj vn I im~j (mv.)-gi Av `k wb la Kx Zv Rvb Z n e Ges Zv cvjb K i Pj Z n e Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 17

18 Avwg wk Bmjvg g b Pj Z eva? Dc i h 3wU Yi K_v D j L Kiv n q Q Zv AR b Kivi Rb Avj vn ZvÕAvjv gvbyl K eva K ib bv ^vaxbfv e G wel q wm vš bevi AwaKvi gvbyl K `qv n q Q wzwb e j Qb t Òe Zt Avwg Zv K (gvbyl K) `yõwu c_ [mij c_ I cv ci c_] cö`k b K iwq Ó (m~iv Avj-evjv` t 10) hw` KD Bmjvg K Keyj Ki Z bv Pvq Zvn j eysv Mj h, m wb R K gymwjg e j MY Ki Z Pvq bv Ges m Avj vn I im~j (mv.)-gi Av `kwb la c~y fv e cvjb Ki Z ivhx bq gvby li G ^vaxb B Qvi Kvi YB m gymwjg wn m e Pjvi wm vš wb j Avj vni Kv Q cyi vi cv e, Avi Ab wm vš wb j kvw cv e GUv Zvi wbr ^ wm vš Avj vn Zv K Kv bv wm vš wb Z eva K ibwb Avwg Kx wm vš b ev? MZvbyMwZKfv e Avwg wb R K hzb gymwjg e j g b Kwi bv Kb, e vcviuv wkš m PZbfv e wm vš bevi welq hw` gymwjg wn m eb Rxebhvc bi wm vš wb Z PvB Zvn j Bmjvg m ú K Rvb Z n e Ges g b Pjvi Rb g bi w`k w` q cö Z n Z n e G gvbwmk cö wzi bvgb Cgvb hlb wb Ri g a Cgvb ˆZwi n e ZLb Avj vn I im~j (mv.)-gi Av `k-wb la g b Pjv KwVb g b n e bv myzivs wb Ri we ek K wr Ám Kwi h, G wel q Kx wm vš b ev? Avwg wk KziAv bi wkqz Ask gvb ev Avi wkqz Ask gvb ev bv? Avmyb `wl G e vcv i Avj vn Kx e j Qb t Ò Zvgiv wk KziAv bi wkqz Ask gvb Avi wkqz Ask A ^xkvi Ki? R b ivl, Zvgv `i g a hv `ib Giƒc AvPiY n e Zv `i GQvov Avi Kx kvw n Z cv i h Zviv cvw_ e Rxe b AcgvwbZ I jvwãz n Z _vk e Ges cikv j Zv `i K K VviZg kvw i w` K wb c Kiv n e Zvgiv hv wkqz Ki Avj vn AeMZ Av Qb Ó (m~iv Avj evkviv t 85) Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 18

19 gvbyl wk g b K i wb q Q h, ÔAvgiv Cgvb G bwqõ GZUzKz ej jb Zv `i Q o `qv n e - Zv `i cix v bqv n e bv? (m~iv AvbKveyZ t 2) Zvgiv wk g b K i wb q Qv h, Zvgiv AwZ mn RB Rvbœv Z cuš Q hv e? (m~iv evkviv t 214) Bmjvg gv b Kx? cö Z K m wói Kj v Yi D Ï k Zvi Rb me P q Dc hvmx weavbb mªóv w` q Qb P `ª-m~h, MÖn-b Î, MvQ-cvjv, b`x-bvjv, AvKvk-evZvm, cïcvwl, KxU-cZ½ mk jib Rb iwpz weavb g b Pjv ev bv Pjvi Kv bv AwaKvi Zv `i K `bwb wzwb wb RB me weavb me m wói Dci Pvjy K i w` q Qb Hme weavb bexi gva g cvvv bv nqwb, Avj vn wb RB Rvix K i Qb gvby li ` ni Rb I hme weavb `ikvi ZvI bexi gva g cvvv bv nqwb i³ PjvP ji wbqg, wbtk vm-cök v mi wewa Ges Ab vb hvezxq weavb Avj vn wb RB Pvjy K i w` q Qb wkš gvby li ˆbwZK Rxe bi mkj wewa-weavb, mz -wg_ v, b vq-ab vq, fvj-g ` wepvi K i gvby li e w³mz I cvwievwik Rxeb, mvgvwrk I ivóªxq Rxeb M o Zyjevi Rb h Rxebweavb cö qvrb Zv-B bexi gva g cvvv bv n q Q Gme g b Pjvi Rb eva Kiv nqwb Avj vn e jb t Ò Zvgiv Kx Avj &vni AvbyMZ Qvov Ab Kv iv AvbyMZ Ki Z PvI? A_P AvKvk I c w_exi cö Z KwU wrwbm B Qvq nvk Avi Awb Qvq nvk ZuviB AvbyMZ K i hv Q Avi mk jb Zuvi Kv QB wd i hv e Ó (m~iv Av j Bgivb t 83) myzivs m wói Rb mªóvi iwpz weavbb n jv Bmjvg h m wói Rb h weavb Zv-B H m wói Bmjvg gvby li Dc hvmx h weavb Zv-B gvby li Bmjvg gvby li `nmn mkj m wói BmjvgB eva Zvg~jK Ges Zvi Rb bexi `ikvi nqwb wkš fvj-g ` cv_ K Kivi g Zv eyw wb q Rb MªnY Kiv gvby li Rb h Bmjvg bexi gva g cvvv bv n q Q Zv cvjb Ki Z Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 19

20 gvbyl K eva Kiv nqwb Ggb wk bex KI gzv `qv nqwb gvbyl K eva Ki Z hlb KD wek vm K i h, Avj vni `qv weavbb Zvi Rb fvj ZLb eysv Mj h, m Cgvb G b Q A_ vr m Bmjvg K g b Pjvi Rb g bi w`k w` q cö Z n q Q ev gymwjg wn m e Rxebhvc bi wm vš wb q Q g~j K_v t Bmjvg gv b n jv Avj vni B Qv Ges Zuvi weav bi cöwz cwic~y AvZ mgc b (complete submission) Zvi gv b, Avgvi wb Ri B Qvq Avwg wkqzb Ki Z cvi ev bv hv wkqz Ki ev Zv whwb Avgv K m wó K i Qb Zuvi B Qvq ev ZuviB `qv wbq g Ki Z n e Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 20

21 Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 21

22 mwvk wk vi Afve cvwievwik Am PZbZv mwvk wk vi Afve Avgv `i gymwjg N ii Q j g qiv Bmjvg _ K `~ i m i hviqvi Ab Zg KviY n Q cvwievwik Am PZbZv wczvgvzv GRb A bkvs k `vqx, KviY Zviv Zv `i mš vb `i Bmjvg PP v ev BmjvwgK Ávb AR b wb q Lye GKUv wpš v K ib bv Avgiv Rvwb evsjv ` ki 83% jvk gymwjg wkš ev e `Lv hv Q G `i Lye Aí msl KB Bmjv gi gšwjk welq jv fv jv K i Rv bb ev ey Sb mš v biv wbr N i QvU ejv _ KB Zgb GKUv BmjvwgK cwi ek ` L bv mš vbiv R b i ci _ K wbr N i evev-gv K wvk g Zv bvgvh- ivhv Ki Z ` L bv, hvkvz w` Z ` L bv KziAvb-nv`xm co Z, Bmjvwg welqvw` wb q Av jvpbv Ki Z ` L bv mš v biv wbr gv, dzdz, Lvjv `i K c` v Ki Z ` L bv KziAvbnv`xm co Z ` L bv mš v biv wbr N i A bmjvwgk Abyôvb I Kg KvÛ ` L ` L Af n q M Q Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 22

23 wkqz nv`xm- Avgv `i AwZwi³ e Zvi cöfve ÔAvj vn ZvÔAvjv e jb, n Av`g mš vb, Avgvi Øx bi Kv Ri Rb Zywg (`ywbqvi) e Zv KgvI, Avwg Zvgvi Aš i K cövpyh w` q f i `e Ges Zvgvi `wi`ªzv NywP q `e Avi hw` Zv bv Ki, Z e Zvgvi nvz (Avwg) e Zvq f i `e Ges Zvgvi Afve `~i Kie bv Õ [wziwghx, gymbv` Avng`, Beb gvrvn] h e w³ `ywbqv K Zvi Rxe bi j wn m e MÖnY K i, Avj vn Zvi (fv jv-g `i) `vwqz _ K c _K _v Kb wzwb (Avj vn) Zvi (H e w³i) Pv Li mvg b `wi`ªzv K Zy j a ib, Avi cök Zc Avj vn hv ZvK`x i wj L i L Qb Zv e ZxZ H e w³i Rb Avi wkqyb Avm e bv Avi h e w³ cikvj K Zvi Rxe bi j wn m e MÖnY K i Q, Avj vn H e w³i (fvj-g `i) `vwqz wb RB MÖnY K ib, Zv K Aš i mg w `vb K ib, Avi c w_ex Zvi Kv Q Qy U Av m AvKyj n q [Be b gvrvn I Be b wneÿvb] Avãyj vn (ivw`avj vû Avbû) n Z ewy Z, wzwb bex (mv.)- K ej Z ï b Qb h, h e w³ cikvj K Zvi Rxe bi cig wvkvbv evwb q wb q Q Avj vn Zvi hvezxq Afve-AbU bi `Lvïbvi `vwqz MÖnY K ib; Avi h e w³i AvMÖn-Avivabv n q Q cvw_ e welqvw`, Avj vn Zvi wel q Kv bv Rvwgb`vi bb [Be b gvrvn] Avj-KziAvb _ K `~ i m i _vkv Bmjv gi g~j mvm Avj-KziAvb n Q GKwU c~y v½ Rxebweavb (Complete code of life) hvi QvqvZ j G m Ges gg ey S KvwU KvwU gvbyl gymwjg n qwq jb mb gymwjg N i Rb bqv Q j g qiv AvR KyiAv bi g a Kx Av Q Zv Rv b bv Zv `i K Gi A_ I e vl v Rvbv bvi R b e vck Kvb e e v RvZxqfv e Kiv nqwb GgbwK cvwievwikfv ei Kiv nqwb Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 23

24 hviv KyiAv bi A_ Rv bb Ges ey Sb, Zviv wbr `vwq Z GUv Ab K wklv bvi e vcv i D`vmxb PvKywii evb i KziAv bi mwvk wk v Ges cöpv ii KvR Avgiv KZRb Kwi? Avj-KziAvb K Avgiv ïay e envi KiwQ wzjviqv Zi Rb hvivb KziAvb cowq ZvI ïay gv_v `ywj q `ywj q wzjviqv Zi g a mxgve ivlwq, A_ evsvi Kvb Póv KiwQ bv hb KziAv bi A_ evsvi Kvb cö qvrbb bb! Avð h i welq, Avgiv A bk eb cwo wkš Kvb eb co Z gv_v `yjvbbv wkš GB GKwU gvî eb hv covi mgq Kb hb gv_v `yjvb Avi Gi A_ I eyws bv Ges cö qvrbi g b Kwi bv Avj-KziAvb m ú K Avgv `i fyj aviyv t GK cöwz ekx Avcv Zvi ev Pv `i A bk jv m~iv gyl Kwi q Qb wkš wzwb Zvi ev Pv `i Bqvmxb m~iv gyl Ki Z `b bv Zvi Kvi Y wzwb e jb, Bqvmxb m~iv Lye Mig Zv ZvB I `i K co Z `B bv Kv_vq c jb wzwb GB Mig m~ivi Lei? Avj-KziAvb K e envi Kiv n Q Svo-duzK, ZvweR-Ke Ri Rb Avevi e envi Kiv n Q KD gviv M j g Z gvby li Kj v Yi Rb, A_P Avj KziAv b g Z gvbyl `i Kj v Yi Rb GKwU AvqvZI bb GUv m ú~y fv eb RxweZ `i R b Dc ` ki I Zv h_vh_fv e cvj bi wb ` k enbkvwi wkzve KziAvb _ K `~ i mwi q ivlvi wcq b Bewjm kqzv bi cö ivpyv gymwjg `i K KziAvb _ K `~ i m i _vkvi Rb h welq jv KvR K i Zvi g a Avi GKwU we kl KviY n jv ÒIRy Qvov KziAvb úk Kiv hv e bvó GwU Bewjm kqzv bi GKwU cö ivpyv ZvB GB wel q Avgv `i fyj aviyv cwi vi niqv cö qvrb h KziAvb úk Kivi Rb Ahyi cö qvrb bb Avj vn KziAv b e j Qb ÔcvK-cweÎZvi K_vÕ, IRyi K_v e jbwb ÔKziAvb co Z ev ai Z IRy _vk Z n eõ GwU Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 24

25 kqzv bi GKwU cö ivpbv KviY kqzvb Pvq bv gvbyl ekx ekx KziAvb co K, eyszk Ges mb Abyhvqx Rxeb cwipvjbv Ki K gvby li ekxifvm mgqb mvaviyz IRy _v K bv Avi mrb Zviv f q KyiAvbI úk K i bv gvbyl KziAvb A_ mn ey S co j Ges mb Abyhvqx Rxeb cwipvjbv Ki j muvb n e kqzv bi e _ Zv im~j (mv.) KziAv bi AvqvZ w` q wpwv wj L wewfbœ ` ki Agymwjg ivrv `i Kv Q Bmjv gi `viqvz cšwq q Qb mb mkj Agymwjg ivrviv IRy QvovB KziAvb úk K i Qb Bmjv gi wbqg Abyhvqx GKgvÎ bvgvh co Z I KvevNi ZvIqvd Ki Z IRy jv M, GQvov Avi Kvb Kv R IRy jv M bv GB wel q Av iv we vwiz Rvbvi Rb Wv. RvwKi bv q Ki wjlv eb Ges Wv. gwzqvi ingv bi wjlv eb cov h Z cv i ÒIRy Qvov KziAvb úk Ki j bvn n e wkbvó 2013 mv j cvwk v b GK j Bgv gi g a GKwU mv f Kiv n q Q h Zviv mjv Z (bvgv h) hv co Q ev wzjviqvz Ki Q Zv ey Sb wkbv GB GK j BgvgB DË i e j Qb h Zviv hv wzjviqvz K ib Zv ey Sb bv ïay cvwk v bb bq, eis evsjv `kmn c w_exi A bk gymwjg Aaÿ wlz ` kb GB Ae v weivr Ki Q A bk ûryiivb mvaviy gymwjg `i KziAvb ey S co Z wbi rmvwnz K ib Zviv e jb KziAvb eysvi cö qvrb bb, KziAvb eys e ïay Avwjgiv Zviv gymwjg `i K ïay wzjviqv Zi g a mxgve ivl Z Pvb A bk mvaviy wkw Z jv KivB Aviex ` L ï g Zv KziAvb co Z cv ib bv, nq Zv A bk RvqMvq V K hvb, ZvB Zviv KziAvbB c ob bv Ggb GK kªyxi gvbyl- Zv Av QB, hviv gymwjg D vni Kj v Yi cö kœ ïay Abxn ev AbvMÖnx bq, ixwzg Zv cöwzkö Z kî Zv Øviv PvwjZ Ges GBm ½ GKwU AZxe KŠZzKKi ev ezv n jv, Ggb AmsL ag cövy e w³ Av Qb, hviv `je fv e GKwU we kl cȳ K Qvov Ab Kv bv eb, GgbwK KziAvb nv`xm cvv Kiv KI wbi rmvwnz K ib Zuv `i wek vm, eb-cȳ K co j Aš i A nzzk wdzbv m wó nq, AvwLivZgyLx ÔwhwKi wdwkiõ-gi Lye wz nq Avi GB Kvi Y GKwU weivu Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 25

26 Bmjvg cögx `j AvR eb-cȳ K _ K mzk fv e `~ i _vkvb mgxpxb Ávb Ki Qb! A bk cökvkbx ïay Aviex U U w` q Avj KziAvb Qvwc q evrv i Qv ob, Zv Z Kvb A_ ev msw ß Zvdmxi _v K bv hvi Kvi Y hviv wzjviqvz K ib Zviv J wzjviqv Zi evb i GK A ii KziAv bi A_ Rvbvi my hvmi cvb bv Avi Rv bbi bv Zviv ïay wb R `i K gv_v `ywj q `ywj q wzjviqv Zi g a mxgve iv Lb, Avi g b K ib A bk miqve n Q g b ivl Z n e h, Avj-KziAvb ïay miqv ei Rb Av mwb, G m Q gvbe RvwZi fvm cwiez b Kivi Rb A bk cökvkbx LyeB QvU mvb Ri KziAvb Qvwc q evrv i Qv ob hv Pkgv ev Lvwj Pv L ` L cov hvq bv G Zv QvU mvbr h co Z n j g vmwbdvbs M vm jv M Zviv GB KziAvb nq Zv Qvcvq gymwjg `i Mjvq Szjv bvi Rb ev c K U ivlvi Rb hv Z f~z- cöz Kv Q Avm Z bv cv i GB ai Yi AvPi Yi mg_ b Kvb `wjj KziAvb ev nv`x m bb mwvk e envi ev` w` q AvR KziAvb K ïay e envi Kiv n Q ZvweR wn m e A bk D P wkw Z jv Kiv mviv Rxeb gvuv gvuv eb co Qb Ges eo eo wwwmö wb Qb, wb RivI eo eo eb wjl Qb wkš KziAvb covi Kvb mgq Ki Z cvi jb bv hvi Kvi Y D P wkw Z jvk `i g a GKwU wekvj Ask Avj KziAvb ey Sb bv Ges m wókz v Kx e j Qb Zv Rv bbi bv Z e RvwZ MV bi Rb GB wkw Z kªyxi KziAvb eysv LyeB Ri ix evsjv ` ki cöwzwu gymwjg wk K-wkw Kvi Avj KziAv bi Dci fvj Ávb _vkv cö qvrb Zviv hw` Avj-KziAvb bv ey S _v Kb Zvn j Zviv Kxfv e KziAv bi Av jv K hye mgvr MVb Ki eb? Kxfv e RvwZ MVb Ki eb? ZvivB Zv RvwZi dvd Ûkb ˆZix K ib Avgiv Rvwb h zj-k jr ev wek we` vj qi G KKRb wk K-wkw Kv G KK wel qi Dci cvi`wk hgb, mgvr-weávb, cšibxwz, ivóªweávb, c`v_ we` v, AsKwe` v, imvqvb weávb, g bvweávb, wpwkrmv weávb BZ vw` wel qi G KKRb wk K hw` Avj KziAv bi mwvk wk v c Zb Ges MvUv KziAvb hw` eys Zb Zvn j Zv `i Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 26

27 cöwzwu wel qi mv _ KziAvb K m ú ³ K i K v k eysv Z cvi Zb G Z QvU ejv _ KB QvÎ-QvÎxiv Avj KziAv bi mv _ cwiwpz n q hz Avgv `i fyj aviyv h Avj-KziAvb eys eb ïay z ji ag wk K, GUv Zvi welq Avi z ji g a me P q Ae nwjz welq n Q GB Bmjvg ag Avwg mgvr-weáv bi wk K, Avwg KziAvb wb q gv_v Nvgv ev Kb? GB ai Yi wpš v m ú~y iƒ c fyj Avwg mgvr-weáv bi wk K n q hw` Avj-KziAvb bv eyws Zvn j Kxfv e KziAv bi Av jv K mgvr MVb Ki ev? Kxfv e K v k myô mgvrbxwz wklv ev? Avgvi KvR Zv mgvr wb q A_P 14kZ eqi Av M Avj vni imyj (mv.) Zv Avj KziAvb w` qb ZLbKvi ee i mgv Ri cwiez b G bwq jb im~j (mv.)- K bv Pbv Ges Zvi Rxebx bv Rvbv Avgv `i mš v biv Rv b bv bex gynv v` (mv.) K? c w_exi kªô gvbylwu K Zviv P b bv Zviv Rv b bv im~j (mv.) wq jb kªô wczv, kªô ^vgx, kªô gvbezvev`x, kªô `i`x, kªô wepvik, kªô `vbkxj, kªô msmvk, kªô mgi bvqk, kªô Bev`ZKvix Ges Avj vni me P q wcöq e w³z evsjv ` ki ekxifvm Q j g qivb im~j (mv.)-gi we vwiz Rxebx Rv b bv, im~j (mv.)-gi m½x-mv_x A_v r mvnvev `i Rxebx Rv b bv Bmjv gi mwvk BwZnvm Rv b bv GgbwK evev-gv qivi Rv bb bv A_P hvi gva g GB c w_ex Z Bmjvg G m Q Ges Bmjvg ev evwqz n q Q Zvi Rxebx Rvbv Avgv `i LyeB Ri ix Avgv `i ` k iex `ª, bri j, jvjb, Rwmg DwÏb, gvb Kj gaymỳ b `Ë, AveŸvm DwÏb, Rqbyj Av e`xb, kvgmyi ingvb, ûgvqyb Avn g` BZ vw` wewfbœ cöwzfv `i wb q bvbv ikg mwgbvi, Kbdv iý, IqvK kc, mßvne vcx Av jvpbv Abyôvb BZ vw` ` ki wewfbœ BDwbfvwm wu jv Z, wek mvwnz K `ª, Dmgvwb wgjbvqz b, wugmwm Z eq ii wewfbœ mg q DrhvwcZ n q _v K GB Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 27

28 Abyôvb jv Z eyw Rxex, K jr-bdwbfvwm wui QvÎQvÎx, wk Kwkw Kv, Kwe-mvwnwZ K, jlk- jwlkv, Wv³vi-BwÄwbqvi BZ vw` wewfbœ ckvi jv Kiv LyeB AvMÖ ni mv _ AskMÖnY K i _v Kb wkš AwZ `yt Li welq n Q GB ai Yi Av qvrkiv c w_exi kªô cöwzfv gynv v` (mv.)- K wb q Kvb mwgbvi-iqvk kc K ib bv ZvB H kªyxi bvmwikmy im~j gynv v` (mv.) m ú K Zgb wkqz GKUv Rv bb bv gv`ªvmvi ûryi kªyxiv kxzkv j c v Ûj K i h IqvR gvnwdj K ib Zv Z H kªyxi bvmwikmy AskMÖnYI K ib bv Avi H IqvR gvnwd ji cwi eki Zv `i Rb gvbvbmb bq evsjv ` k bri j GKv Wgx, evsjv GKv Wgx, fvlv Bbw wuwudu, iex `ª KzwV evwo wgdwrqvg BZ vw` wel q wewfbœ M elyv cwil` Ges M elyv K `ª i q Q A b K bri j Bmjv gi Dci ev Kex i iex `ªbv_ VvKz ii Dci wc.gbp.ww K ib wkš gynv v` (mv.)- K wb q Kvb M elyvi my hvm bb, Bbw wudui bb gynv v` (mv.)- K wb q wuwf Z Kvb UK kv nq bv wu.gm.wm Z mßvne vcx KweZv Drm ei g Zv gynv v` (mv.)-gi Rxebx wb q Kvb Drme nq bv hvi Kvi Y c w_exi kªô gvbylwu m ú K Ghy Mi AvaywbK Q j g qiv AÁ _ K hv Q mvnvev (iv.)- `i m ú K bv Rvbv im~j (mv.)-gi c i c w_exi kªô PviRb mdj ivóªcöavb AveyeKi, Igi, Dmgvb, Avjx (ivw`avj vû Avbûg) m ú K I AvaywbK hy Mi Q j g qiv Zgb wkqz GKUv Rv b bv GB PviRb KB Avj vn Zv `i RxweZ Ae vq Rvbœv Zi wbðqzv cö`vb K i Qb Igi (ivw`avj vû Avbû)-i mgq K ejv nq c w_exi kªô hym wzwb cökvmb wm g cöez b K ib, hgb t wzwb hvkv Zi gvj msi Yi Rb ivóªxq e vsk Ges wirvf dvû Pvjy K ib, ^ Qv mek `i fvzv cö`vb Ges bxwzgvjv cöyqb K ib GQvov wepvi wefvm cöwzôv, f~wg Ki I Ab vb Ki wba viy K ib, Pvlvev `i Rb Lvj Lbb K ib wzwb Kzdv, emiv, dzmzvz, gyizvz, gyimvj kni jv Z K wl Dbœqb K ib Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 28

29 wewrz ivóªmg~n K cöv `wkk iv R wef³ K ib Dki Av`v qi Rb Kg Pvix wbhy³ K ib RjLvbv I cywjk evwnbx MVb K ib gy³ AvenvIqvi cwi e k ˆmb `i Rb këvi ˆZix K ib ` ki LeivLe ii Rb cwîkvi e e v K ib wewfbœ kn i mvwk U nvdr ˆZix K ib `wi`ª Bû`x-Lªxóvb `i Rb dyw e vsk Pvjy K ib wk K `i Rb ezb avh K ib g`xbv n Z g vi c _ ió nvdr ˆZix Ges webv g~ j cvwb mieiv ni e e v K ib AvR Ki DbœZ `k jvi h I qj dqvi wm g Av Q Zv Igi (ivw`avj vû Avbû) cöewz Z kvmbe e vi Av` j ˆZix evsjv GKv Wgxi eb gjv cöwz eqi deª qvix gv m evsjv GKv Wgx Z GK gvm e vcx eb gjv AbywôZ nq GB eb gjv Z nvrvi nvrvi eb cökvwkz nq kzkz eb qi `vkv bi gv S Kvb BmjvwgK eb qi `vkvb _v K bv kvbv hvq ïay gvî BmjvwgK dvd Ûk bi GKwU j _v K hv nvk, GB eb gjv Z j j AvaywbK Q j g q `i mgvmg N U, Zviv bvbv ikg Mí mgmö, KweZv, Dcb vm BZ vw` wk b Ges AvMÖn K i c o hw` GB eb gjv Z wkqz DbœZgv bi Ges mwn (A _w UK) BmjvwgK ebcî cviqv h Zv Zvn j Avgv `i Q j g qiv wbðqb Zv _ K DcK Z n Zv GQvov Ab vb Dcb v mi cvkvcvwk im~j (mv.)-gi Z_ eûj Rxebx cviqv M j A b KB gvbe RvwZi Rb Zuvi Ae`v bi K_v Rvb Z cvi Zv Zvn j nq Zv (Z_vKw_Z) AvaywbK Q j g qiv c w_exi kªô gvbylwu m ú K Av Rev R KUzw³ Ki Zv bv ûgvqyb Avn g `i wjlv im~j (mv.)-gi Rxebx Avgiv Rvwb h ûgvqyb Avn g` wq jb GKRb mdj K_v mvwnwz K hvi jlv Dcb vm evrv i cökvk niqvi mv _ mv _ DVwZ eq mi Q j g qiv Kbvi Rb ûgwo L q c o Zvi Dcb vm Qvcv bvi Rb Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 29

30 cökvkkiv w Þ wjlvi Av MB AwMÖg UvKv w` q eyk K i iv Lb hvi eb evsjv GKv Wgxi eb gjvq m e v P msl K Kwc wewµ nq hv nvk ûgvqyb Avn g `i g Zv RbwcÖq jlkiv hw` im~j (mv.)-gi Rxebx wjl Zb Zvn j Zi Y mgv Ri A bk eo DcKvi n Zv Zviv Zv `i jl Ki cöwz fw³i Kvi Y Zvi jlv Dcb v mi cvkvcvwk im~j (mv.) Gi RxebxI wkb Zv Ges LyeB AvMÖnf i co Zv G Z mviv ` ki Zi Y mgvr im~j (mv.)- K Lye fvj K i wpb Zv, Zvi Ae`v bi K_v Rvb Zv G Z K i Zviv Bmjv gi cöwz we Ølx g bvfvevcbœ bv n q `i`x n Zv n~gvq~b Avn g` `ywbqv _ K P j M Qb, Avj vn Zv K DËg cöwz`vb w`b wkš Ab h mkj RbwcÖq Dcb vwmk MíKvi Av Qb Zv `i AvR G `vwqz cvj b GwM q Avmv DwPr Avwjg `i MvwdjwZ gymwjg AvwjgMY (hviv Bmjvg gv bb, ey Sb I cvjb K ib) Zviv AvRKvjKvi AvaywbK Q j g q `i KvQvKvwQ Avm Z cvi Qb bv GBme Q j g qiv Bmjv gi cöwzwbwa A_ vr Av jg `i ivr bwzk, mvgvwrk I e w³mz vuvm AZ fv jv bq e j Zv `i cöwz AvK ó nb bv Bmjvg K GB Q j g qiv hgb Rv bb bv ev Bmjv gi Avmj iƒc I mš `h `Lvi mšfvm Zv `i nqwb, wvk Zgwb Avgiv hviv Bmjvg Rvwb, eyws, gvwb I fv jvevwm, ZvivI Bmjvg cöpv ii `vwqz K dih g b K i Bmjvg K Zv `i Kv Q AvKl Yxqfv e Dc vcb Kwiwb A_P wekvj As Ki UvKvi Pyw³ Z IqvR gvnwdj K i eovw Q BmjvwgK jvb eªixi Afve Av gwikv, K vbvwv, wm½vcy i ` ki cöwzwu GjvKvq GKwU K i DbœZgv bi idv iý jvb eªix i q Q A_ vr cy iv ` ki Avbv P Kvbv P kzkz jvb eªix i q Q h KD webv cqmvq g ^vi n Z cv ib Ges jvb eªix Z e m cov- jlv Ges wimvp Ki Z cv ib Ges cö qvr b eb, wwwfww evmvq wb q h Z cv ib cöwzwu jvb eªix ZB Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 30

31 Kw úduvi, wcö Uvi Ges B Uvi bu e env ii myweav i q Q me mvwf mb d«x GB jvb eªix jv Z wewfbœ a g i Dci bvbv fvlvq eb i q Q wkš Avgv `i ` k BmjvwgK dvd Ûk bi GKwU jvb eªix Qvov ` ki Avi Kv_vI Kvb BmjvwgK jvb eªix bb A bk GjvKv Z e w³mz D ` v M ev Kvb mvmvj AM vbvb Rk bi D ` v M jvb eªix _vk Z cv i wkš Zv i q Q ïaygvî Mí-Dcb v m ficyi mlv b ïay A _b&wuk BmjvwgK eb qi Afve evsjv `k GLb gmwr `i Rb wel vz Ges GB `k gmwr `i `k wn m e mviv c w_ex Z cö_g vb c q Q wkš Avð h i welq n Q KvwU KvwU UvKv LiP K i gmwr` evbv bv n Q wkš gmwr` jvi Zv K nq Zv wkqz Aviex KziAvb i q Q ZvI ïay wzjiqvz Kivi Rb wkš Bmjvg K Rvbvi Rb, KziAvb K Rvbvi Rb Kvb Bmjvwg mvwnz Ges Zvdmxi bb im~j (mv.)- K Rvbvi Rb Kvb mxivz MÖš bb cövq cöwzwu wkw Z cwiev ii WªBsi g GKwU eb qi Avjwgiv _v K Ges mlv b A bk mvwn Z i eb-b _v K wkš ïay _v K bv Bmjv gi Dci A _b&wuk eb hw`i Kv iv Kv iv N i ÔgKmỳ yj gvwgbybõ ev Ôwbqvgyj KziAvbÕ GB RvZxq `yb GKUv eb _v K hv gvbyl K mwvk Bmjvg _ K Av iv `~ i mwi q wb q hvq Ges Bmjv gi bv g wkqz we`õavz N ii g a cvwjz nq Avgiv hw` BwZnvm `wl h gynj mgªvuiv KvwU KvwU i wc LiP K i cövmv` evwb q Q, cö gi wb`k b ^iƒc ZvRgnj wbg vy K i Q, gv e j cv_i w` q LyeB PvKwPK gq gmwr` wbg vy K i Q wkš Zviv gymwjg `i mwvk Bmjvwg wk vq wkw Z Kivi Rb Kvb BmjvwgK wek we` vjq cöwzôv K ibwb, jvb eªix cöwzôv K ibwb, BmjvwgK M elyvmvi cöwzôv K ibwb abx Avie `k jv Wv bkb w` q Avgv `i g Zv Mixe ` k jv Z cuvpiqv³ mjvz Av`vq Kivi Rb A bk gmwr` ˆZix K i w` q Q, hv mjvz k l Zvjv g i ivlv n Q Ab Kvb Kv R jvm Q bv Zviv Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 31

32 Avgv `i cöwz `qv ci ek n q ` ki Avbv P Kvbv P A bk gmwr` ˆZix K i w` q Q wvkb wkš GB gmwr` jv Avev` Kivi Rb jvk ˆZixi e e v K iwb, Kvb jvb eªix ev wek we` vjq cöwzôv K iwb fvji mv _ Lvivc wgwj q djv mewkqz Z Avgiv fvj-lvivc Zvj Mvj cvwk q d jwq, wg Avc K i d jwq Avgiv A bk Ab vq KB Avi Ab vq e j g b Kwi bv Avgv `i we ek fvzv n q M Q mỳ LvIqv, Nyl LvIqv AvR GKUv mvaviy I MÖnY hvm e vcvi evev Nyl Lvb, Nyl `b, my` Lvb, mỳ `b, wg_ v e jb, AvgvbZ LqvbZ K ib, A b i wz K ib, mikv ii U v duvwk `b, M vm-cvwb-we`ÿ Zi wej wvk g Zv cwi kva K ib bv mš vbiv G jv R b i ci _ K ` L ` L Af n q M Q Gme K Giv Avi Ab vq e j g b K i bv Avgiv bvgvhi cowq Avevi e emvq gvbyl K VwK q hvw Q, ivhvi ivlwq Avevi Ak xj bvuk-wm bgvi `LwQ, ec`v n q Ny i eovw Q, A b i MxeZ K i eovw Q, ciwb `v-cipp v K i eovw Q fvj-g ` Avjv`v Ki Z cviwq bv mgv Ri mevb Gfv eb Af n q M Q mš vbivi R b i ci _ K G jv ` L Avm Q I `i Pv L GmeB ^vfvwek, MÖnY hvm e j g b n Q Gme Ab vq K Giv N Yv Ki Z wkl Q bv, gvevevi Zv klv Qb bv Bmjvg K wb R `i myweavgz Kv gvbr K i bqv ev e vl v Kiv hw`i Kvb cwievi Bmjvg cvjb Kivi Póv K ib Zv `i g a _ K A b KB Bmjvg K wb R `i g Zv K i Kv gvbr K i wb q Qb A_ vr Bmjv gi hv hv wb Ri cvjb Kiv mnr nq m jv ïay cvjb K ib, Avi Bmjv gi h jv cvjb Kiv KwVb ev h jv cvjb Ki Z Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 32

33 M j wkqz mvgvwrk I Avw_ K Z vm ^xkvi Ki Z nq m jv Bmjvg _ K ev` w` q w` q Qb mviv w` b wkqy mgq Bmjvg cvjb K ib Avi wkqy mgq cvjb K ib bv hgb GKRb gwnjv mvaviyz c` v K i P jb wkš hlb Kvb Abyôv b hvb ZLb Avi c` v K ib bv eis c` v Ly j mlv b mvr MvR K i wb R K Dc vcb K ib hlb N i _v Kb ZLb mjvz Av`vq K ib wkš hlb kwcs q hvb, mvivw`b gv K U Ny i eovb ZLb Avi mjvz Av`vq K ib bv g b nq mjvzuv ïay evmvq _vk j Av`vq Ki Z nq, evb i M j cª qvrb bb igv`vb gv m XvKvi MvDwmqv-wbDgv K U gwnjv `i Pv c XyKvB hvq bv m vwbz gwnjviv ivhvi i L Qb wkš mviv w`b ec` v n q kwcs Ki Qb Ges hvni-avmi-gvmwi ei mjvz Av`vq Ki Qb bv weªwuk cwikíbvi ev evqb fvizel cövq `ybkz ermi Lªxóvb `i Aax b _vkvkv j ZrKvjxb GK weªwuk cöavbgš x wg. M vw óvb ( ) GKw`b GKwU KziAvb DuPz K i a i nvdr Ad Kg Ý e jwq jb, - Ò `L, GUv n Q gymwjg `i ag Mªš Avj-KziAvb, gymwjgmy hw` GB KziAv bi mwvk wk v jvf K i Z e Zvgiv Kvb gymwjg ` kb Zvgv `i kvmb Pvjv Z m g n e bv Zvgiv hw` gymwjg `k wji Dci wbivc ` ivrz Ki Z PvI, Zvn j GB KyiAv bi wk v n Z gymwjg `i K `~ i ivl Z n e Ó Zv `i c vb Abyhvqx gymwjg `i g a wek vm XywK q w` jb h- Ògvby li Rxe b `ybwu Ask, GKwU n jv Øxb`vix Ges Avi AciwU n jv `ywbqv`vix Ó Øxb`vix Ges `ywbqv`vixi g a Kvb m úk bb, GKUv _ K Ab Uv m ú~y Avjv`v Øxb`vixi e vcvi ïay `L e gv`ªvmvi ûryiiv Ges `ywbqv`vix n jv K jr-bdwbfvwm wu Z wkw Z gvby li Rb Zv `i Av iv cwikíbv n jv t gv`ªvmvi wm jevm ˆZix Kiv Ges mb wm jev m hb Avj-KziAvb ej Z ïay cikvj m úwk Z welq Qvov Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 33

34 Ab wkqz bv _v K ZLb _ KB gv`ªvmvq wk vq ev e Rxeb m úwk Z Avj-KziAv bi i Z c~y welq wj my KŠk j ev` w` q `qv n q Q Pvjy n jv bv ey S KziAv b nvwdr, wewfbœ ikg KziAvb LZg, KziAvb w` q bvbv ikg ZvweR-KeP, Pvj cov w` q Pvi aiv, KzjLvbx, wgjv`, mwebv LZg, nvjvkv whki, gvivkvev, AvIjxqv niqvi Rb msmvi Z vm, cxi-gyixw`, cxi `i Rvbœv Zi wbðqzv `vb, Kje cwi vi, bvbvikg wpj v jvmv bv, gvrv ii L`gZ Kiv, gvrv i wkwy `qv, dyj-dj `qv, AvMi evwz R vjv bv Bs iriv my KŠk j wk v e e vuv K Ggb `yb gi Z fvm K i w` jb h hviv gv`ªvmv wk vq wkw Z n e Zviv administration-g Avm Z cvi eb bv A_ vr `k Pvjv bvi g Zv Zv `i Kvb hvm Zv _vk ebv hviv gv`ªvmv _ K cvk K i ei n e Zv `i ckv n e mvaviyzt gymjgvbx Kiv bv, we q cov bv, Zvivex mjvz cov bv, BgvgwZ Kiv, gyqvw¾bwmix Kiv, RvbvRv cov bv, LZg cov bv, wgjv` cov bv, Rxb-f~Z Zvov bv, gv`ªvmvq cov bv, GwZgLvbvi wcöwýcvj BZ vw` BZ vw` Ab w` K Zviv mvaviy yj-k jr-bdwbfvwm wui wk v e e v K Ggbfv e mvrv jb hb Zvi g a Avj-KziAv bi Kvb cök Z wk v bv _v K KviY KziAvb n Q complete code of life ZvB hviv `k Pvjv e, cvjv g U em e, wewfbœ gš Yvjq Pvjv e, BÛvmwUªR, e vsk, KvU, _vbv, K v Ub g U BZ vw`i `vwq Z _vk e Zv `i g a _vk e bv Kvb KziAv bi mwvk wk v Bmjv gi AbymiY Kiv Ackbvj ev Hw QK fvev Avgv `i Bmjv gi Ávb t Avgiv hviv general educationsyllabus-g wk v jvf K iwq, hgb t Wv³vi, BwÄwbqi, GKvDb U U, cvbju, jbqvi, mvsevw`k, Avwg Awdmvi, Ggwc, gš x BZ vw` cöv dk b AvwQ Zv `i Bmjv gi Dci GKv WwgK Ávb Avm j KZUzKz? welqwu GKUz Mfxifv e f e `Lv hvk z ji cövbgvix K vk _ K ïi K i Gm.Gm.wm ch š Avgv `i ÒBmjvg ag Ó bv g GKwU mve R± wqj H eb Z Kx c owqjvg Zv nq Zv A b KiB cwi vi g b bb, ZvQvov H ÒBmjvg ag Ó bv gi ebwui g a Avj- Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 34

35 KziAv bi ev e Gwc Kkb m ú K KZUzKz ey bv wqj ZvI f e `Lvi welq Gevi Avwm beg I `kg köyx Z Avgiv GB welqwu c owq LyeB i Z mnkv i hvi ekxifvm Î D Ïk wqj Gm.Gm.wm. Z juvi gvk m cviqv, Bmjvg K fvjfv e Rvbv bq KviY GB GKwU wel qb Lye mn R juvi gvk m cviqv hvq hv nvk, Gm.Gm.wm. cvk Kivi ci K jr, Zvici BDwbfvwm wu, Zvici cö dkbvj jvbd, Zvici we q-kv`x Ni-msmvi Zvn j `Lv hv Q h Gm.Gm.wm.i ci _ K ïi K i evkx Rxe bi AskUzKz Z BmjvwgK GWy Kk bi Kvb e e v bb h KziAvb guideline for whole mankind evkx Rxe b mb KziAvwbK wk vi Kvb wquv duvuvi bb Zvn j Avgiv Avgv `i Rxeb cwipvjbv KiwQ Kxfv e? Zvn j wk Avj vni `qv Rxebweavb QvovB Rxeb cwipvjbv K i hvw Q? wkš im~j (mv.) e j Qb t Øx bi Ávb AR b Kiv cö Z KwU gymwjg bibvixi Rb dih (Be b gvrvn, evqnvkx) Avevi hviv BmjvwgK vwwm ev BmjvwgK wnw ª Z BDwbfvwm wu Z cowq Ges cvk KiwQ Zv `i ekxifvmb GB welq e Q wb qwq KviY BDwbfvwm wui fwz cix vq Ab Kvb fvj wel q PvÝ cvbwb e j Zvi gv b GB wel q cowq Bmjvg K Rvbvi R b bq, GKiKg g bi B Qvi wei Ges ïay gvî BDwbfvwm wui wwwmö AR bi Rb Avgv `i cwiwpz GKRb wkw Kvi NUbv ev e AwfÁZv _ K wk Yxq wn m e Zz j aiv hvk wzwb XvKvi cövy K `ªi GKwU K j Ri BmjvwgK vww mi cö dmi Avgiv Zvi evmvq cövqb eov Z hzvg Zv K `LZvg wzwb Avgv `i mv _ Mí Ki Qb Avi QvÎQvÎx `i cix vi LvZv KvU Qb Ges b ^i w` Qb Avð h i welq n Q wzwb QvÎ-QvÎx `i jlv bv c ob GKUv K i cvzv Dëv Qb Avi LvZvq `vm w` Qb Gfv e wzwb G Ki ci GK LvZv ` L hv Qb Avi Avgv `i mv _ Mí Ki Qb Avgiv Zv K cökœ K iwqjvg h wzwb Zv jlv bv c ob b ^i w` Qb Zvi DË i wzwb e jwq jb h BmjvwgK vwwm ev BmjvwgK wnw ªi LvZv Gfv eb `L Z nq, Kvb covi cö qvrb nq bv Avi GB wel qi LvZv me examiner-ivb Gfv e ` L _v Kb, GUvB wbqg Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 35

36 ev ezv t ev e `Lv hv Q h Avgiv Avgv `i g~j wk v Rxe b Bmjv gi Dci GKv WwgK Kvb wk v cvw Q bv Gw`K mw`k _ K ev Kvb ûryi _ K wkqz m~iv-kvivz c owq, `Lv `wl Ihy-mjvZ wk LwQ, A b K nq Zv QvU ejvq Kvq`v c owq, Zvici KziAvb wzjviqvz Ki Z cvwi GB n jv Avgv `i Bmjv gi Dci mwz Kvi Ávb Av iv hviv GKUz AvMÖnx Zviv B Uvi bu _ K gv S g a `y GKUv BmjvwgK wfwwi `wl ev GK `yb cvzv AvwU K vj cwo ev Kvb BmjvwgK mwgbvi ev IqvR gvnwd j hvb wkš g~j K_v n Q GKUv welq K fvjfv e Rvbvi Rb avivevwnkfv e Kvb wm jevmwfwëk cov kvbv bb wkš cö dkbvj jvb d GKUv welq K fvjfv e Rvbvi Rb Ges Av iv DbœwZi Rb bvbvikg ku Kvm ev js Kvm KiwQ hgb t whwb AvBwU cö dkbvj wzwb Kvb BDwbfvwm wu _ K GB wel q gvmuvm -MÖvRy qkb Zv K i QbB ZviciI Av iv K vwiqvi W fjc g Ui Rb Avc MÖW Kvm K ib, ww c vgv K ib ev cvó- MÖvRy qkb K i _v Kb wkš h Bmjvg Avgv `i c~y v½ Rxebweavb, h KziAvb Avgv `i Rxeb cwipvjbvi MvBWjvBb, muv Rvbvi Rb Kvb D Ï vm wk Avgiv wb qwq? Zvn j wk Avgiv KziAvb I mybœvni mwvk Ávb QvovB Rxeb Pvwj q hvw Q? cö dkbvj jvb d hw` GKUv welq K Rvbvi Rb gv vm, MÖvRy qkb, ku Kvm, mvwu wd Kkb Kvm BZ vw` Ki Z nq Zvn j Avj vni `qv Rxebweavb Rvbvi Rb gv S g a `yb GKUv nv`xm ev `yb GKUv Bmjv gi eb co jb wk h _ó? welquv wk G ZvB mnr? Bmjvg K Rvbvi Rb wgwbgvg Zv GKUv wm jevm wfwëk cov kvbv Kiv cö qvrb Zv bv n j Kxfv e wbr cwievi K MvBW Ki ev? Kxfv e mš vb `i cö kœi DËi ` ev? Bmjvg K Rvbvi Rb h MZvbyMwZK gv`ªvmvi wwwmö AR b Ki Z n e ZvI ejv n Q bv KviY Avgv `i ` ki gv`ªvmvi wm jev mi g a I GKUv eo ai bi M vc i q Q hv cvwievwik Rxeb cwipvjbv _ K ïi K i ivóª cwipvjbv m e bq KviY GKRb gv`ªvmvi MÖvRy qu GKwU dvbb vbwmqvj BwbwówUDU Pvjv Z cvi eb bv, wzwb GKwU gvjwub vkbvj Kv úvbxi g v bwrs WvB i±i n Z cvi eb bv ev wzwb c b Pvjv Z cvi eb bv ev wzwb Wv³vix Ki Z cvi eb bv ev wzwb Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 36

37 AvwK UK&Pvivj wwrvbb Ki Z cvi eb bv A_ vr gv`ªvmv MÖvRy quiv `k cwipvjbvi Rb GWwgwb ªk b Avm Z cvi eb bv Avevi hviv GWwgwb óªk b Av Qb Zviv wbr wczv ev gvzv gviv M j wb R Zv `i Rvbvhvi mjvz cov Z cvi eb bv, GgbwK Ke i jvk bvgv bvi mgq Kx ej Z n e ZvI Rvb eb bv ZvB GB `yb wk v e e vi g a B GKUv eo ai bi M vc i q Q Avgv `i cö qvrb GB `yb wk v e e vi g a mgbœq mvab hgb t GKRb _vbvi Iwm mjv Zi Iqv³ n j _vbvi mkj K wb q BgvgwZ K i Rvgv Zi mv _ mjvz Av`vq Ki eb ev GKRb Ggwc Zvi GjvKvq Rygvi mjv Zi LyZev w` eb Ges mjvz cov eb Bev`Z m ú K mwvk aviyv bv _vkv Avgiv A b KB g b Kwi h ïay bvgvh- ivhv-nv¾-hvkvzb Bev`Z Gi evb i Avi Kvb Bev`Z bb Avm j Bmjv gi ` wó Z GKRb gymwj gi cöwzwu KvRB Bev`Z hw` Zv Avj vn I Zvi im~j (mv.)-gi wbqg Abymv i Kiv nq GKRb gymwj gi mkv j Nyg _ K D V iv Z Nygv Z hviqvmn cöwzwu cb Bev` Zi Aš f y³ n Z cv i hw` Zv BmjvwgK wbqgvbymv i nq, Avi G KB e j Islamic way of life ûryi `i ^iyvcbœ niqv 2013 mv ji GwcÖj gv m hlb mvfv ii ivbv c vrv (K qkwu Mv g Ý) aÿ m ci jv, Avgiv mevb Rvwb NUbv kzkz jvk aÿsm ci wb P Pvcv c i i q Q Ges Avwg iv LyeB Avš wikzvi mwnz D vi KvR Pvwj q hv Q BwZg a A b KB aÿsm ci wb P Pvcv c i gvivi M Q Avgiv wuwf Z ` LwQ h, g Z `i AvZ vi gvmwdiv Zi Rb aÿsm ci cv kb Avwg iv c v Ûj K i w` q Qb Ges ûryi fvov K i G b gvb K KziAvb wzjviqv Zi e e v K i Qb ûryiiv myi K i KziAvb wzjviqvz K i WWewW `i K ïbv Qb! A_P KziAv b GKwU AvqvZI bb WWewWi Rb Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 37

38 wpš v Kivi welq h, Avgiv Rvwb Avwg Awdmviiv n Qb GKwU fvj j f ji gavwe wkw Z kªyx hviv c w_exi h Kvb `y hvm gvkv ejv Kivi Rb gzv iv Lb, GgbwK G KKRb Avwg Awdmvi ` ki cöavb niqvi g ZvI hvm Zv iv Lb wkš Avð h i welq n jv GLv bi Zv `i BmjvwgK b j Ri `ye jzv, Zviv G Zv hvm Zv m úbœ niqv m Z I nq Zv GB wel q Kvb ûry ii ^iyvcbœ n q Qb h g Z `i Rb Kx Kiv h Z cv i ZvB Zviv hv Bmjv g bb Zv g Z `i gvmwdiv Zi Rb Ki Qb mjv Z (bvgv h) Kx cwo Zv bv eysv Avgiv ˆ`wbK 17 ivkõavz dih mjvz Ges 12 ivkõavz mybœvz mjvz Av`vq Kwi wkš Lye Kg jvkb A_ ey S mjvz Av`vq Kwi Avgiv Rvwb bv h ïi _ K kl ch š mjv Zi g a Kx ejwq, Kx cowq! i Kz Z Òmyenvbv iweÿavj AvwRgÓ gv b Kx? wmr`vq Òmyenvbv iweÿavj AvjvÓ gv b Kx? Zv Rvwb bv mjv Zi gva g Avj vni mv _ Kx K _v cvk _vb n Q Zv Rvwb bv Avj vni Kv Q Kx Pvw Q Zv wb RB Rvwb bv A_P Avgiv mjvz Av`vq KiwQ hme K_vi A_ B Rvbv bb, mme K_v hz fv jvb nvk bv Kb Zvi Kvb Avmi Avgv `i Pwi Î Avm e wk K i? BmjvwgK wbq gi Ace envi Avgv `i Bmjv gi eys ev understanding-uv Ggb h, iv vq `Lv hvq e v gv evikv c i hv Q Avi Zvi cv k Zvi BDwbfvwm wu co qv hyezx g q ec` v n q Zvi mv _ Pj Q ` L g b n Q h Bmjvg c` vi e e v K i Q e v `i Rb, Avi hyezx `i Rb c` v bq, Zviv c` v Ki e e v n j Avgv `i ` ki gymwjgmy mvaviyz nv¾ cvjb K i _v Kb e eq m bvgvh- ivhv hgb cöwzwu gymwj gi Rb dih, Zgwb nv¾i cöwzwu gymwj gi Rb dih hw` Avw_ K I ˆ`wnK mvg_ _v K hlb mvg_ n e nv¾i ZLbB dih n e ekxifvm mgq `Lv hvq h Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 38

39 Avw_ K ^ QjZv ev ˆ`wnK mvg_ _vkv m Ë I Avgiv nv ¾ bv wm q A c v Ki Z _vwk e eq mi Rb, wiuvqv g Ui Rb GKBfv e Avgv `i ` k gmwr ` wm q Rvgv Zi mv _ cuvp Iqv³ mjvz Av`vq Ges `vwo ivlv, ZvI i L `B e eq mi Rb, wiuvqv g Ui Rb BmjvwgK wbqg Abyhvqx Rvgv Zi mv _ cuvp Iqv³ mjvz Av`vq Ges `vwo ivlvi mv _ e -hyek Kvb welq bb, A_P G `y UvB IqvwRe im~j (mv.) e j Qb, nvk ii gq`v b 5wU cö kœi DËi `qv bv ch š Kvb Av`g mš vbb GK K`gI bo Z cvi e bv (AvZ-wZiwghx) 1. Zvi RxebKvj m Kvb Kv R AwZevwnZ K i Q? 2. hše bi kw³-mvg_ m Kvb Kv R jvwm q Q? 3. Kvb Dcv q m UvKv-cqmv DcvR b K i Q? 4. Ges Kvb c _ m mb UvKv-cqmv LiP K i Q? 5. AwR Z Ávb Abyhvqx m KZUzKz Avgj K i Q? dih mjvz (bvgvh) Av`vq bv Kiv Avgv `i ` k Kvb K jr ev BDwbfvwm wu co qv Q j g q hw` cvpu Iqv³ mjvz Av`vq K i, Zvi Dci Kvb Q j hw` gmwr ` wm q mjvz Av`vq K i Zvn j Zv mb evevgv qi `ytwðš vi Aš bb t Avgvi mš vb GB eq m gmwr ` wm q cuvp Iqv³ mjvz Av`vq K i Kb? m Kvb Rw½` ji mv _ hvm `qwb Zv? Avi hw` Q j gmwr ` wm q cöwzw`b dr ii mjvz Av`vq K i _v K Zvn j Zv Kvb K_vB bb! wpš v Av iv ekx! BmjvwgK dvd Ûkb mviv `ke vcx bvgv hi Dci GKwU mv f K iwqj, cwimsl v b `Lv M Q h evsjv ` ki 98% gymwjg bvgvh c o bv A_P Avj vn m~iv AvbKvey Zi 45 bs Avqv Z ej Qb ÒwbðqB mjvz gvbyl K mg cvckvr I Ak xjzv _ K `~ i iv LÓ h ` ki 98% gymwjg bvgvh c o bv Zvn j wkfv e Zviv cvc KvR Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 39

40 _ K `~ i _vk e? cvc KvR _ K `~ i _vkvi nvwzqvib Zv Zviv e envi K i bv Bmjv gi kvixavz Abymv i 7 eqi eqm _ K mjv Zi A f m M o Zzj Z nq im~j (mv.) e j Qb t ÒmvZ eqi eqm n j Zvgv `i mš vb `i mjvz Av`v qi wb ` k `vi Ges `k eqi eqm niqvi ci GRb Zv `i cöwz K Vvi nq Ges Zv `i weqvbv c _K K i `vi Ó (Avey `vd`) mš vb `i cuvp Iqv³ mjv Zi e vcv i wbr N i GKwU my `i cwi ek M o Zzj Z cvwiwb QvU QvU mš vb `i wb q wczv, fvb, gvgv, PvPv BZ vw` cwiev ii cyi liv mjvz Av`v qi Rb gmwr ` hviqvi A f m Kwiwb mš vb `i G e vcv i DrmvwnZ Kwiwb hw` QvU ev Pviv mjv Zi Rb gmwr ` hvq Zvn j `Lv M Q h, eoiv Zv `i K mv _ wb q GK KvZv i `uvovb bv, Zv `i K wcq b V j `qv nq GgbwK gmwr `i gyqvw¾b ev Bgvg mv ne I QvU ev Pv `i gmwr ` `L j GKiKg wei³b nb A_P im~j (mv.) hlb mjv Z wmr`vq h Zb ZLb Zuvi `yb bvwz Zuvi Nv oi Dc i D V Ljv Ki Zv bdj mjv Zi cöwz i Z `qv hgb mvivivz a i k e eiv Z bdj Bev`Z Kiv nq wkš `Lv M Q h dr ii dih mjvz Av`vq bv K ib m Nywg q c o Q bd ji D Ï k dih Z vm! RygvÕi Lyrev _ K Kvb wk vmöny bv Kiv RygvÕi mjv Zi cöwzwu Lyrev niqv DwPZ G KKUv wk Yxq welq gymwj iv RygvÕi mjvz k l N i wdi e Bmjvwg wk v wb q cöwz mßv n Lyrev ï b gymwjg `i Cgvb n e greyz wkš Avgv `i ` k ev v e Zvi D ëv, cöwz mßv n MZvbyMwZK Lyrev ï b KDB Zgb wkqz GKUv wk L bv GQvov Lyrev Aviex fvlvq niqv Z mevb e m e m wsgvq Q jiv G K Ac i Mí K i mgq KvUvq A_P Lyrev gvz fvlvq A_ev gymj x `i evamg fvlv ZB `qv DwPr Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 40

41 Avi GKUv mgm v n Q h, Avgv `i ` ki AwaKvsk gmwr` jv Z gwnjv `i Rb Kvb mjv Zi e e v bb gwnjviv GgbwK Lyrev kvbvi Rb RygvÕi mjv ZI gmwr ` h Z cv ib bv BD ivc Av gwikvi gmwr` jv n Q G KKUv wk v cöwzôvb GLvb _ K Q j g qiv wbqwgz Moral Education-G wk vmöny K i _v K GLv b RygvÕi mjv Zi Lyrev jv Aviex Z bv w` q Bs irx Z `qv nq hv Z mevb ey S Ges mlvb _ K e w³mz Rxeb, cvwievwik Rxeb, mvgvwrk Rxeb Ges ivóªxq Rxe bi Rb wk vmöny K i gmwr` d vwmwjwui mwvk e envi bv Kiv Avgv `i ` k KvwU KvwU UvKv LiP K i gmwr` evbv bv nq wkš Zvi Kvb mwvk e envi bb Agymwjg `k hgb t BD ivc- Av gwikv-k vbvwv-a ªwjqv _ K Avgiv wk vmöny Ki Z cvwi GLv b cövq cöwzwu GjvKv ZB gymwjg `i Rb gmwr` i q Q GB gmwr` jv Avgv `i ` ki gmwr `i g Zv cvup Iqv³ mjv Zi ci Zvjv w` q ivlv nq bv GB gmwr` jv Z ïay cvup Iqv³ mjvzb nq bv GQvov i q Q bvbv ikg KwgDwbwU mvwf mm G KKUv gmwr` G KKUv KwgDwbwU m UviI e U hgb t GLv b we q-mv`x nq, we qi Abyôvb nq, AvKxKv nq, Kbdv iý nq, mwgbvi nq, IqvK kc nq GLvbKvi BDwbfvwm wu Z co qv D P wkw Z Q j g qiv QvU ejv _ KB gvbwmkfv e M o D V h gmwr` n Q me P q DbœZ vb we qi mgq Zviv g b K i bv h Zv `i we q Kvb AvaywbK KwgDwbwU m Uvi ev nv U j n Q bv Kb! we q QvovI KwgDwbwUi Ab vb cövmövgi gmwr` jv Z wbqwgz nq cövq mkj gymwjg cwievi jvb GB gmwr` jvi mv _ wbqwgz ms ú k _v K BD ivc-av gwikv-k vbvwv-a ªwjqvi G KKUv gmwr` G KKUv Bbw wudu A_ vr wk v cöwzôvbi e U cövq cöwzwu gmwr `i mv _B i q Q AZ vaywbk Bswjk-Aviex wgwwqvg zj GB zj jv Avgv `i ` ki MZvbyMwZK gv`ªvmvi g Zv bq GLvb _ K Q j g qiv GKv WwgK wk vi cvkvcvwk KziAvb-mybœvni ˆbwZK wk vi MÖnY K i Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 41

42 _v K GKwU Q j ev g q Avj-KziAv b nvwdri nq Avevi Zvi cvkvcvwk GKRb mdj Wv³vi ev BwÄwbqviI nq GB ai Yi Wv³vi-BwÄwbqvivB gmwr` jv Z BgvgwZ K ib, Rz vi LyZev `b GLvbKvi gmwr` jv Z Q j g q `i Rb Avjv`v Avjv`v bvbvikg wiwµ qk bi e e v _v K hgb t gymwjg evev-gv qiv we K j Ges e Üi w`b jv Z mš vb `i wb q gmwr ` P j hvb mlv b Q jiv Avjv`v Ges g qiv Avjv`v Uwej Uwbm, evm KU ej, e vwwg Ub, dzuej, nwk BZ vw` L j mgq KvUvq GQvov i q Q Kw úduvi I B Uv b U d wmwjwu cöwzwu gmwr ` i q Q gwnjv `i Rb mjv Zi Lye fvj e e v wczvgvzviv mš vb `i mv _ wb q cy iv cwievimn gmwr ` wm q mjvz Av`vq K ib A bk gwnjvivb Iqv ³i mjvz, RygyÕAvi mjvz, igv`v b Zvivexi mjvz Ges igv`v bi kl `kw` b Zvnv¾y `i mjvz gmwr ` wm q Av`vq K ib we kl K i BDwbfvwm wui gymwjg g qiv ïµev i Zv `i K v ki duv K gmwr ` wm q Ry vi mjvz Av`vq K i Av m Rvgv Z mjv Zi mgq eoiv wkï-wk kvi `i K GKB jvb b Zv `i mv _ `uvo Kivb, wcq b V j `b bv A bk gmwr` _ KB Zvivexn Ges Zvnv¾ỳ mjvz wfwwi UwjKv Kiv n q _v K KviY h mkj gv- evbiv Ges eq iv gmwr ` Avm Z cv ibwb Zviv hb evmvq e m Zv Dc fvm Ki Z cv ib me P q wk Yxq welq n Q h, Kvb Kvb gmwr ` Zvivexi P q Zvnv¾y ` gymwj ekx nq im~j (mv.)-gi mgq GB gmwr`b wqj cvj v g U, e½feb, nvb KvU, mywcög KvU, mk iuvwi qu Ges mjv Zi RvqMv Bmjvg cvjb Kiv K mš vmx Kg KvÛ fvev Bmjvg m ú K Avgv `i AÁZv GgbB e o M Q h, Kvb evevgv/avz xq- ^Rb hw` Zv `i K jr ev BDwbfvwm wu co qv Q ji covi Uwe j Kvb nv`x mi eb ev KziAv bi GK LÛ Zvdmxi ` Lb Zvn jb Zviv LyeB wpwš Z n q c ob Zviv fv eb, Avgvi Q j GB Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 42

43 eq m KziAv bi Zvdmxi ev nv`xm MÖš co Q Kb? m Kvb Rw½ ` ji mv _ Rwo q hvqwb Zv! evev-gv qiv mš vb `i K z W U jvb d KziAvb I nv`xm co Z `b bv Zviv g b K ib, G Z Zvi zj-k j Ri cov kvbv bó n e, mgq bó n e Zv `i fq, nq Zv m hvm Wv³vi-BwÄwbqi-e wióvi n Z cvi e bv Avgv `i GK AvZ xq wzwb wb R KziAvb-nv`xm co Zb wkš Zvi K j R co qv Q j g q `i co Z w` Zb bv, wb Ri cov n q M j Uªvs K f i ivl Zb wzwb mš vb `i ej Zb h G jv G Zv Aí eq m cov wvk bv, co j wz n Z cv i, Rxeb H w` K Suz K co Z cv i G jvi fvi GLb eb Z cvi e bv G Z K vwiqvi W fjc g Ui wz n e GLb Rxeb Movi eqm Zvn j f e `wl h, GKRb wb R KziAvb co Qb A_P wzwb wb R G ZvUv AÁ h Zvi mš vb `i K muv _ K `~ i ivl Qb cî-cwîkvq `Lv hvq cywjk hlb Kvb Kvi Y GKwU gv`ªvmv aõ n LÂl ZLb cwîkv jv we kl nvbjvbu K i wj L wkqz wrnv`x eb cviqv M Q Ges ek wkqz KziAv bi Kwc Rã Kiv n q Q AvRKvj Avj vni wkzve hv Avgv `i fvj _vkvi Rb MvBW eyk wn m e Avj vn ZvÕAvjv cvwv q Qb ZvI Avgiv AvB bi jv Kiv A dý g b K i Zv Rã KiwQ! wrnv` kãuv Zv AvR ïay Agymwjg bq gymwjg `i wbkui RNb N Yvq cwiyz n q Q A_P wrnv` KziAv bib GKwU kã hvi A_ cö Póv ( Kvb fvj Kv R mvd j i Rb cö Póv) Avi Avgiv wgwwqvi eyw Rxexiv Zv K fyj e vl v w` q evwb qwq mš vm, gvivgvix, KvUvKvwU, evgvevwr ev Holy war! Avwjg `i wb q fyj aviyv A b Ki Awf hvm Avwjgiv Kb ivóª e e v wb q K_v ej e? `k wb q fvevi AwaKvi Avwjg `i K w`j? Avgiv hw` BwZnvm `wl, `k I a g i c K_v ejvi Rb gymwjgiv Kv iv KvQ _ K AbygwZ Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 43

44 bq bv GUv Zvi Cgvbx `vqe Zv m `vqe Zv _ KB ïi nq hvwjg kvm Ki wei Cgvb`v ii cöwzev` h gyõwg bi Rxe b hyjy gi wei cöwzev` bb, Zvi Aš i Kvb CgvbB bb GRb B cªv_wgk Kv ji gymwjg `i cª Z KB wq jb gyrvwn` cªvq cªwz N i N i knx `i Rb n q Qz gyõwg bi `vqe Zv ïay Bmjv gi c K_v ejv bq, eis hvwj gi wei me kw³ w` q msmövg Kiv Ab v qi cöwzev ` hvwj gi wei GB msmöv g KD hw` mvgvb Zg Ae njv K i Zvn j m e w³ Avi gymwjg _v K bv cªk Z gymwjg ZvB ïay bvgvh- ivhv ev nv¾-hvkvz cvjb K i bv eis Bmjv gi wec kw³i c~y civrq I Bmjv gi kwiqwz ûky gi c~y cªwzôvi Kv R Rvb-gv jii c~y wewb qvm K i GB Av cvlnxb cö Póvi gva gb Zvui Cgvbx cwipq cviqv hvq A b KB Bgvg `i ivr bwzk eqvb ev fvl YI AvcwË Zv jb Zv `i `vex n jv ` ki mg Lvivc jvk (Nyl Lvi, g` Lvi, mỳ Lvi, e vwfpvwi, we ` ki `vjvj) ivrbxwz Ki Z cvi e, wkš Bmjv gi gmwr `i Bgv gi ivrbxwz Kivi Kvb AwaKvi _vk Z cv i bv A_P Bmjv gi gnvb bex (mv.) ïay bvgvh-kvjvg, nv¾-hvkvz wkwl q hvbwb, wzwb ivrbxwz, cªkvmb, mgvrbxwz, wk v-ms wz, AvBb- Av`vjZ, e emv-evwbr, ciivóªbxwz I mgibxwz wkwl q M Qb wzwb gvbervwzi Rb me Kv ji me kªô Av`k - KyiAv bi fvlvq ÔDmIqvZyb nvmvbvõ wzwb gnvb Avj vni cwikíbv Abyhvqx AbyKiYxq Av`k i L M Qb Kg Rxe bi cªwzwu A½ b mwu bv n j Zvui beyqzb Ac~Y v½ _ K hz ZvQvov Rxe bi cªwz Î wzwb hw` Kvb Av`k B i L bv hvb Z e wzwb wk DmIqvZyb nvmvbv Z_v me kªô Av`k niqvi gh v`v iv Lb? gyõwg bi `vwqz n jv Zvui Rxe bi c_pjvi cªwz K g bex gynv v` (mv.)-gi Av`k LvuRv Ges Zv AbymiY Kiv g`xbvi 10 eq ii Rxe bi wzwb wq jb cyivcywi GKRb ivóªbvqk wq jb cªkvmk I Rbv ij wq jb iv óªi cªavb wepvicwz eûgylx m Kv Ri Rb wk Zvui Kvb mbv wbevm, m µuvwi qu, _vbv-cywjk ev KvU wewìs wqj? mewkqyi K `ª wqj gmwr ` beex Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 44

45 g Ze w³ K wb q bvbv ikg KvÛ A b K RxweZ Ae vq wvk g Zv ag -Kg cvjb K ib bv, eis ag -Kg wb q bvbvikg wecixz jlv jwl K ib, bvbvikg Av Rev R gš e K ib h bvwk RxweZ Ae vq GK Iqv³I bvgvh co Zv bv wkš `Lv hvq h Zvi g Zz i ci Zvi f³iv Ges Zvi AvZ xq- ^Rbiv Zvi RvbvRvi bvgvh wb q e n q hvq, Zv K gmwr `i cv k Kei `qvi Rb ˆn-ûj v K i g Z e w³ K `vdb Kivi mgq A_ vr Ke i jvk ivlvi mgq Avgiv ewj Òwemwgj vwn Iqv ÕAvjv mybœvwz im~wjj vwnó A_ t (Avgiv GB jvk) Avj vni bv g Ges im~j (mv.)-gi Av` k i Dci ivlwq A_P GB jvkwu RxweZ _vkv Ae vq mvivrxeb Avj vni we ivaxzv K i Q, Bmjv gi we ivaxzv K i Q, ivm~j (mv.)-gi Av` k i we ivaxzv K i Q Zvi g Zz i ci Avgiv Zvi jvk K Ke ii g a i L hvw Q Avj vn Ges im~j (mv.)-gi Av` k i Dci welqwu Mfxifv e f e `Lvi g Zz i ci Bmjv gi AwaK e envi Avgv `i ` ki Ae v ` L g b nq gvbyy li g Zz i cib Bmjv gi e envi ekx nq, hw`i Bmjvg G m Q RxweZ `i Rb g Z `i wn i Avgiv hmkj KvR jv Kwi Gi g a Avevi A bk KvRB Bmjv gi Ask bq hgb t Kvb AvZ xq gviv M j ûryi fvov K i G b bvbv ikg LZg cov bv hgb t Rvjvjx LZg, mexbv LZg BZ vw` ev KD g Zz kh vq _vk j Zvi wkq i e m m~iv Bqvwmb cov, A b K wg j mvqv j evi LZ g BDbym cov, LZ g Lv RKvb cov Zvici jvk Kvdb-`vdb Kiv bv, Uzwc bv _vk ji c K Ui i gvj gv_vq e a Uzwci KvR Pvwj q bqv Zvici AvMievwZ, gvgevwz Ges dyj wb q Kei v b hviqv Ke i my `i K i eov `qv BZ vw` Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 45

46 g Zevwoi jvkrb wkqyw`b bvgvh cov, bdj ivhv ivlv, Mixe wgmwkb `i LvIqv bv, `vb-lqivz Kiv, gwnjviv wkqzw`b gv_vq MvgUv `qv, cyi liv wkqzw`b cvävex-cvqrvgv e envi Kiv, gv S gv S gmwr ` wm q Rvgv Z bvgvh cov, ZQwe nv Z ivlv, wmwwwwwfww Z KziAvb wzjviqvz evrv bv, wkqzw`b wuwf Z bvp-mvb-bvuk bv `Lv ev Kg `Lv, nvwm-zvgvmv Kg Kiv BZ vw` wzbw` bi w`b Mi -QvMj RevB w` q kzkz jvk `viqvz w` q KzjLvwb Kiv Zvici GKBfv e Pwj k w` bi w`b Pnjvg ev Pwj kv Kiv Zvici cöwz eqi eqi kzkz jvk `viqvz w` q Abyôvb K i g Ze w³i i Y g Zz evwl Kx cvjb Kiv Zvici k Z cv_i, gv ej cv_i ev UvBjm w` q Kei K euvavb Kiv gv S gv S wkqz ûryi fvov K i wb q wm q Ke ii Kv Q KziAvb wzjvjviqvz Kiv bv Ges `yõav-`yi ` cov bv KziAv b GKwU AvqvZI bb g Z gvby li Rb hv Av Q me RxweZ `i Rb A_P Avgiv KziAvb wzjviqvz K i ïbvw Q WWewW K WWewW K ïbvw Q Avj vni Av `k-wb la hv cö qvrb wqj RxweZ Ae vq Ab vb dih ûkzg wvk g Zv cvjb bv Kiv gymwjg `i wvk g Zv hvkvz bv `qv, igv`v b wvk g Zv ivhv (wmqvg) cvjb bv Kiv, nv ¾i mvg_ _vkv m Z I nv¾ bv Kiv, mvevwjkv niqvi cii c` v bv Kiv, nvjvj-nvivg e Q bv Pjv, Bmjv gi `viqvzx KvR bv Kiv, cöwz ekxi nk Av`vq bv Kiv, evevgvi nk Av`vq bv Kiv, Mixe AvZ x qi nk Av`vq bv Kiv, GwZ gi nk Av`vq bv Kiv BZ vw` Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 46

47 BmjvwgK KvjPvi AbymiY bv Kiv BmjvwgK KvjPvi GKRb gymwj gi Rxe bi GKwU i Z c~y Ask, ZvB Bmjvg gvbe Rxe bi me Î Gi Dci Lye Rvi w` q Q Avj vni KziAvb I im~j mv.-gi nv`x m Gi bvbvw`k ey bv Kiv n q Q Ges bvixcyi l wbwe k l mkj gymwjg K Zv cvjb Kivi wb ` k `qv n q Q ˆ`bw `b Rxe b KziAvb-nv`xm wb ` wkz wbqg jv g b Pjvi PP v hz AwaK Ki e, GKRb gymwjg ZZ AwaK Avj vni wcöqcvî n Z cvi e Ab w` K GB wbqg jv Ae njv Ki j m Bmjv gi g~j wk v n Z `~ i m i hv e, d j Avj vni wcöq m n Z cvi e bv GUv GKUv mȳ úó wz e U A_P Avgv `i ` k Lye Kg cwievib cviqv hv e hlv b Bmjvwg KvjPv ei cöpjb i q Q Bmjvwg KvjPv ii g a i q Q hgb t 1. bex gynv v `i bvg gy L ej j A_ev Ab KvD K ej Z ïb j Òmvj vj vû AvjvBwn Iqvmvj vgó (Zvui Dci ingz I kvwš ewl Z nvk) ejv GUv GKUv `yõav im~ ji R b Zuvi mnxn nv`xm g b Pjv AwZ Ri ix 2. Ab me bex `i bvg wb j ÒAvjvBwnm mvjvgó(zv `i Dci kvwš ewl Z nvk) ejv 3. mvnvex `i Kv iv bvg gy L ej j cyi l n j Òivw`Avj vû AvbûÓ ejv Ges bvix n j Òivw`Avj vû AvbnvÓ (Avj vn Zv `i Dci ivrx nvb) ejv 4. wkqz Kivi ïi Z Òwemwgj vnó (Avj vni bvg wb q ïi KiwQ) ejv Ges wbr evmvq XyKvi mgqi wemwgj vn e j XyKv 5. Kvb mymsev` ïb j A_ev Avj vni cöwz K ZÁZv cökvk Ki Z ÒAvjnvg`ywjj vnó (mg cöksmv Avj vni) A_ev Ògvkv-Avj vnó (Avj vn hv B Qv K i Qb) ejv Avj vni `qv me wbqvg Zi R b K ZÁZv Rvwb q NbNb ÔAvjnvg`ywjj vnõ ejv 6. KD we`vq bqvi Kv j Zv K Òdx Avgvwbj vnó (Avj vn Zvgv K wbivc` ivlyb) ejv Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 47

48 7. Avðh RbK wkqz ïb j A_ev cöksmv Ki Z PvB j Òmyenvb Avj vnó (Avj vn AwZ cweî I gnvb) ejv 8. KvD K wkqzi R b ab ev` ev K ZÁZv Rvbv Z n j ÒRvhvKvj vû LvBivbÓ (Avj vn Zvgv K DËg cyi vi/wewbgq w`b) ejv 9. Kvb mgm vq co j ÒZvIqv vjyj vnó (Avwg Avj vni Dci wbf i Kwi) ejv 10. nuvwp w` j ÒAvjnvg`ywjj vnó (mg cöksmv Avj vnib cövc ) ejv 11. Ab KD nuvwp w` Z ïb j ÒBqvinvgyKvj vnó (Avj vn Zvgvi Dci ingz Ki b) ejv 12. Kvb Lvivc KvR K i dj j A_ev Kvb bvsiv/avcwëki wkqz n Z `L j A_ev Zgb msev` ïb j ÒAv vm&wdi j vnó ( n Avj vn! Zvgvi Kv Q gv PvB) ejv 13. N Yv cökvk Ki Z n j ÒbvDRywej vnó (Avwg Avj vni Avkªq wbw Q) ejv mvjv gi mwvk e envi bv Kiv Avgv `i ` k `Lv hvq h, Kvb AcwiwPZ jvk KvD K iv v-nv U mvjvg w` j H e w³ mvjv gi DËi bv w` q me cö_ g AevK n q wr Ám K ib h ÒfvB Avcbv K Zv wpbjvg bvó! Avgv `i AvPiY ` L g b n Q mvjvg ïay w` e Pbv jvk K A_P im~j (mv.)-gi cö vkwum wqj cwiwpz-acwiwpz mevb K ekx ekx mvjvg `qv, KviY mvjvg n Q G K Ac ii Rb `yõav `yõav Kivi Rb cwipq Rvbv Ri ix bq Avevi `Lv hvq h, AcwiwPZ KD mvjvg w` j Avgiv DËi w` Z ms KvP eva Kwi ZLb g b nq h, jvkwu mvjvg `q Kb? Kvb D Ïk Av Q bvwk? Avgv `i cwiwpz GK gv`ªvmvi kl e l i QvÎ `ytl K i e jwq jb h, ÒAvgiv KvD K mvjvg w` j Aci c Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 48

49 mvjv gi DËi w` Z Drmvn eva K ib bv, n vû mk Ki Z Mwogwm K ib Zviv g b K ib h GB ûryi cök wzi jvkwu Avevi Kvb mvnvh PvB e bv Zv?Ó mvjvg `qvuv K A b KB Bmjvwg KvjPvi g b K ib bv, fv eb GUv mšw` Avi ei KvjPvi hgb A b K g b K ib evikv civi mšw` Avi ei KvjPvi Avgv `i g a GKwU fyj aviyv we` gvb Av Q h eoiv memgq QvU `i _ K mvjvg Avkv K ib hgb, wk K Avkv K ib QvÎ `i _ K, evev-gv Avkv K ib mš vb `i _ K, Bgvg mv ne Avkv K ib gymwj `i _ K wkš mvjvg n Q G K Ac ii Rb `yõav Kiv hvi A_ n Q Ò Zvgvi Dci kvwš ewl Z nvk Ó im~j (mv.)- K KL bv KD Av M mvjvg w` Z cvi Zb bv Ges wzwb QvU `i KI mvjvg w` Zb hgb Bmjv gi wbqg Abymv i mvjv gi cöpjb niqvi K_v wqj t 1. mevb K mvjvg `qvi A f m Ki Z n e n Z cv i m QvU ev eo ev eüz 2. evmvq Xy KB evmvi mkj K mvjvg w` Z n e 3. Lvwj evmvq Xy KI mvjvg w` Z n e, KviY N i ing Zi wdwikzv _v K 4. Nyg _ K D V evmvq hvi mv _ `Lv n e Zv KB mvjvg w` Z n e 5. Nygv Z hviqvi Av M mevb K mvjvg w` q Nygv Z h Z n e 6. gmwr ` Xy KB mvjvg w` Z n e, KD fz i _vkzk Avi bvb _vkzk Lvwj gmwr `I wdwikzv _v K 7. dvb Avm j wiwmfvi DwV qb Av M mvjvg w` Z n e 8. Kv_vI dvb Ki j me cö_ g mvjvg w` q ïi Ki Z n e 9. dv b K _vck _vb kl n j mvjvg w` q dvb ivl Z n e 10. Kv iv evmvq M j cö_ g Xy KB mvjvg w` Z n e Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 49

50 11. iv v-nv U gymwjg Kv iv mv _ `Lv n jb Zv K mvjvg w` Z n e n Z cv i m AcwiwPZ 12. Kv iv _ K we`vq bqvi mgq mvjvg w` Z n e 13. fyj ms kvab t mvjvg K wek Z Kiv hv e bv A_ vr Ò vgyqvjvbkzgó ejv hv e bv, KviY GB wek Z mvjv gi Kvb A_ nq bv Zv `i K ej Z n e m ú~y mvjvg cwi vifv e w` Z ÒAvm&mvjvgy AvjvBKzgÓ Bmjvg hv e j Avgiv Zvi D ëvuv Kwi Mvc b `vb t Bmjvg e j Wvb nvz w` q `vb Ki j evg nvz hb bv Rv b wkš Avgiv PvB mevb hb Rv b, Kvb bv Kvbfv e hb `vbuv cökvk cvq m`vkvi cök Z miqve t `vbkvix `vb K i g b K i h m Mix ei A bk DcKvi Ki Q Avm j Mixe m`vkv MÖnY K i m`vkvixi DcKvi K ib KviY m`vkv MÖnYKvix m`vkv MÖnY bv Ki j `vbkvix Avj vni _ K cyi vi c Zv bv `v bi wewbgq t Bmjvg e j cyi vi h `vb K i Zvi wewbg q `vb MÖnYKvixi wbku n Z Kvb cökvi cöwz`vb Avkv Kiv hv e bv `vb n Z n e ïaygvî Avj vn K Lywk Kivi Rb wkš `vb K i `vzv Kvb bv Kvbfv e `vb MÖnxZvi wbku _ K cöksmv, K ZÁZv, m vb BZ vw` Avkv K i `vb K i LuvUv bv `qv t Avj KziAv bi Kov wb ` k n Q `vb K i KvD K LuvUv `qv hv e bv hgb, Zvgv K Zv Avwg A bk w` qwq, Zvgvi Rb Zv Avwg A bk K iwq wkš ekxifvm ÎB Avgiv Mixe AvZ xq- ^Rb K `vb K i Avevi LuvUv `B, Zv `i K `v bi K_v g b Kwi q `B G Z `v bi dwhjz eikz bó n q hvq nv¾ dih wn m e Av`vq t mjvz-wmqvg-hvkv Zi g Zv nv¾i GKwU dih Bev`Z, mvg_ evb `i Rb GwU Rxe b GKevi dih wkš nv¾ Av`vq Kivi ci Kvb bv Kvb fv e Avgiv PvB jv K Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 50

51 Avgv K GLb Av Mi P q ekx m vb Ki K, ekx ci nrmvi g b Ki K ev nvrx mv ne e j WvKzK Kzievbx n Z n e ïay gvî Avj vni Rb t h Kvb cï Kzievbx Ki Z n e GKgvÎ Avj vn K Lywk Kivi Rb gvbyl K `Lv bvi Rb GUv Kiv hv e bv A b KB Kzievbx C ` Kzievbx wb q GK cökvi cöwz hvwmzvq g Z D V h, K KZ eo Mi Kzievbx w` Q! K KqwU Mi Kzievbx w` Q! Avgv `i mš vbiv QvU ejv _ K `L Q Kzievbxi GB cöwz hvwmzv Ges Gfv eb Zviv GB Bev`ZUv K cvjb Ki Z ` L Avm Q evev-gv qi cöwz `vwqz t evev-gv e n q M j Zv `i K G Zv ekx K i hzœ Ki Z n e h Zviv hb Dn& kãwui bv ej Z cv ib wkš ev e `Lv hvq evev-gv e n q M j Zv `i K Avgiv evsv g b Kwi mš vbiv mevb wg j e evev-gv K wb q Vjv- Vwj Kwi h Kvi Kv Q _vk e Avgv `i mš vbiv `L Q Zv `i evev-gv qiv Zv `i `v`v-`v`x bvbv-bvbx `i mv _ wkiƒc AvPiY Ki Q Avi ZvB Avgv `i mš vbiv hlb eo nq, ZvivI Avgv `i mv _ miƒc AvPiY K i MxeZ Kiv t MxeZ Kiv GKwU Kexiv bvn Ges MxeZ Kiv wbr giv fvb qi gvsm LvIqvi mgzzj A_P A b i MxeZ Ki Z Avgv `i LyeB grv jv M h Kvb AvÇvq Abycw Z Kvb fvb ev evb K wb q mgv jvpbv Ki Z LyeB Avb ` Dc fvm Kwi wnsmv Kiv t wnsmv Kiv Kexiv bvn Ges hvi Aš i wzj cwigvb wnsmv _vk e m Rvbœv Z h Z cvi e bv wkš ev e A b i fvj `L j mn Ki Z cvwi bv KD evwo wkb j, Mvox wkb j, fvj PvKzix c j, mš vb `i cix vq fvj djvdj `L j wnsmvq g i hvb A b i cöksmv t A b i fv jvi Rb `yõav Ki Z nq Av iv fvj Kivi Rb cöksmv Ki Z nq, Drmvn w` Z nq wkš ev e A b i cöksmv ïb ZB cvwi bv, Mv R vjv- cvov K i Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 51

52 fvjwu A b i Rb t Bmjvg e j wb Ri Rb hv cq ` Ki e Aci fvb qi Rb I Zv cq ` Ki Z n e wkš ev e hlb Kvb wkqz wkwb ZLb wb Ri Rb fvj fvj ` L DrK óuv wkwb Avi Aci fvb qi Rb Dcnvi ^iƒc GKUz Kg`vgx ` L wkwb mz cökvk Kiv t Bmjvg e j mz ejv dih wkš ev e mz cökvk Ki Z Avgiv j¾v cvb hgb, Avwg QvU PvKzix Kwi ev Avgvi XvKvq evwo bb ev Avgvi wwwmö Kg ev Avgvi k ïi evwo Mixe BZ vw` c` v Kiv dih t mjvz Av`vq Kiv hgb dih Zgwb bvix `i c` v KivI dih Ges Zv `i mvr MvR, iƒc- mš `h ci cyi l _ K X K ivlvi dih wkš cök Z c g qiv mvaviyz mvr MvR K i _v K Ab K `Lv bvi Rb Ges iƒc- mš `h cökvk K i Kvb Abyôv b M j Lye Kg g qb Av Q h ïay ^vgx K `Lv bvi Rb mvr MvR K i fyj cš vq C` D`hvcb I igv`v bi c ii wpî Avgiv we`vq Rvbvw Q gnvb igv`vb K GB Zv we`vq w`w Q KziAvb wzjviqvz, ZvKIqvi Abykxjb, ˆah, ingz, gvmwdivz I gyw³ jv fi gyevik gvmwu K Zvn j wk Avgiv cök Z ZvKIqv AR b Ki Z c iwq? h e w³ gyevik gvmwu Z wb R K ms kvab Ki Z cvij bv m Avi KLb wb Ri Rxeb MVb Ki e? gnvb igv`vb Ggb GKwU gvm hv Z G mgqwu K cwic~y fv e Kv R jvwm q Avgiv kwiqz-cwicš x AvPvi-e envi cwiz vm I PwiÎ ms kvab K i wb R `i Avgj wvk wb Z cvwi Avj vn ZvÕAvjv e j Qb t ÒwbðqB Avj vn H ch š Kvb RvwZi cwiez b K ib bv, hz Y bv Zviv wb Riv wb R `i K cwiez b K i bq Ó (m~iv ivõ`t 11) wcöq gymwjg fvb I ev biv, j Yxq welq n jv Avgiv igv`v b Avj vni mv _ h Iqv`v K iwq Zv f½ Kivi A bk wpîb igv`vb kl niqvi mv _ mv _ mgv R dz U D V hgb t Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 52

53 cy iv igv`vb gvm Zvivexni (mybœz) mjv Z gymwj Øviv gmwr` cwic~y _vkvi ci Ab gvm jv Z cuvp Iqv³ dih mjv Z gymwj i msl v K g hvq Zvi gv b di hi P q mybœvz K ekx i Z `qv n Q ZvB mybœvz mjv Z gmwr` f i hv Q wkš dih cuvp Iqv³ mjv Z gvî GK-`yB KvZvi c~y n Q! mviv igv`vb gvm ZvKIqv AR b K i C` D`hvcb Kiv n Q bvp-mvb I wm bgv Ges Bmjvg-we ivax Kg KvÛ w` q N i N i bvixcyi li dªx wgw s qi gva g N ivqv cvwu w` q wuwf P v bj jv mßvne vcx bvbvikg Abyôvb cöpvi K i GK P v b ji mv _ Aci P v b ji cöwz hvwmzv, K KZ bvuk-wm bgvbvp-mvb, d vkb kv, g vmvwrb BZ vw` `Lv Z cv i mviv gvm ivhv i L Puv` ivz _ KB gymwjgiv wuwfi mvg b wi gvu nv Z e m hvq A bmjvwgk Abyôvb `L Z A_P GB mkj wuwf P v bj wjb igv`vb gv m bvbv ai bi BmjvwgK cövmövg `wl q Q mvnixi mgq KziAv bi Zvdmxi ïwb q Q, bvbv ai bi cökœ DËi cövmövg `wl q Q G Kgb double-standard bxwzgvjv! Avgv `i ` k `Lv hvq igv`vb gv m RuvKRgK K i cwîkvq Ges wuwf Z weávcb `qv nq h C`yj wdzi Dcj Gevi mviv `ke vcx wm bgv nj jv Z gyw³ cv Q bv PMv b gbgvzv bv Ges cö gi Qwe GB n Q GKgvm ZvKIqv AR bi ci cweî C `i Dcnvi ïay igv`vb gv m c` v Kiv Avi igv`v bi c i C `i w`b _ KB c` v Q o `qv D`vniY ^iƒc `Lv hvq Avgv `i ` k wuwf Z igv`vb gvm G j gwnjviv Lei covi mgq gv_vq Kvco `b Avi C `i w`b _ K gv_vi Kvco mwi q bb GZ eo wbqvg Zi GUvB wk kvki Av`vq, GUvB wk Avgj Keyj niqvi wb`k b? wbðqb bq eis GUv Avgj Keyj bv niqvi AvjvgZ Kbbv cök Z wmqvg cvjbkvix C `i w`b wmqvg Q o w` q Avbw `Z n e Ges wmqvg c~y Kivi ZvIdxK cviqvi `i b Zvi cöwzcvj Ki cöksmv Ki e, K ZÁZv cökvk Ki e mv _ mv _ GB Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 53

54 f q Kuv` e h, bv Rvwb Avgvi wmqvg Keyj nqwb Avgv `i c~e m~ixmy igv`v bi ci Qq gvm ch š Avj vni `iev i Ku ` Ku ` wmqvg Keyj niqvi `yõav Ki Zb Avgj Keyj niqvi AvjvgZ nj, c~e ez x Ae vi P q ez gvb Ae v DbœZ niqv mwz Kvi gyõwgb ev `v me `vb Avj vni Bev`Z Ki e Kvb wbw` ó gvm, RvqMv A_ev RvwZi mv _ wg j Avgj Ki e bv igv`vb gv m Avgiv wmqvgiz Ae v ZB kwcs m Uv i wm q cöpzi AcP qi cöwz hvwmzvq g Z DwV cö qvr bi PvB Z AwaK kwcs KiwQ Avgv `i mš vbivi QvU ejv n ZB Gfv e igv`vb gv mi dwhjz n Z ewâz n Q Ges IivI eo n q m wjb Ki Q hv Avgiv K iwq hvkv Zi mwvk e envi bv Kiv Avj vn e j Qb t Zv `i R b `y f vm hviv hvkvz `q bv (m~iv nv-gxg Avm-mvR`vn 41 t 7) ekxifvm gymwjgb cöwz eqi wnmve K i wvk g Zv hvkvz Av`vq K ib bv hvkvz hv Z Av`vq bv Ki Z nq ev hz Kg hvkvz `qv hvq m Rb ûryi `i Kv Q hviqv nq bvbv ikg d Zvqvi R b A b KB hvkvz w` q _v Kb Kg`vwg kvwo I jywo Avi GB mkj wbgœgv bi kvwo I jywo ˆZixi Rb GK kªyxi e emvqx d v±ix Ly j e m Q Zviv GB c Y i bvgb w` q Q hvkv Zi kvwo I jywo G ZB mevb ey S hvq h GB Kvco mvaviy jvk `i Rb bv A_P gnvb Avj vn ej Qb Zzwg wb Ri Rb hv cq ` Ki e Zv Aci fvb qi Rb I cq ` Ki e wkš Avgiv KiwQ Zvi D ëv hvkv Zi GB Kvco G ZvB wbgœgv bi h GKevi ev `yevi avqv n jb `dv kl GK kªyxi eo jvk NUv K i cöpvi K i hvkv Zi GB wbægv bi kvwo-jywo weziy Ki Z wm q wfi mvgjv Z bv c i cöwz eqi A bk jvk g i d jb Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 54

55 GB wbgœgv bi Kvco weziy Bmjvg KL bvb mg_ b K i bv Avi hvkvz cö`v bi mvaviy wbqg n jv Kvb e w³ ev cwievi K hvkv Zi UvKv w` q Ggbfv e mvej ^x K i `qv hb Zvi Avi wøzxqevi hvkvz wb Z bv nq Ges wzwb hb ciezx Z Ab K hvkvz w` Z cv ib wkš Avgiv hv KiwQ G Z Mixe Mixe-B _ K hv Q, mgv Ri Kvb cwiez b n Q bv A bk zj-k j R g q `i wnhve wqwb q bqv nq AvRKvj `Lv hv Q A bk zj-k j RB g q `i K wnhve ci Z `qv nq bv, evikv ci Z `qv nq bv A bk RvqMvqB wnhve covi Kvi Y zj-k j Ri KZ c QvÎx `i K zj-k jr _ K ei K i w` q Qb GgbI NUbv N U Q h QvÎxiv dyj nvzv Rvgv c o z j hviqvi Kvi Y z ji wcöwýcvj I KZ c KwP w` q QvÎx `i Rvgvi nvzv K U w` q Qb Avgiv Rvwb h zj-k jr n Q PwiÎ MV bi cöwzôvb GKwU gymwjg g qi wnhve n Q Zvi Pwi Îi GKwU g~j evb Ask Avi h zj-k j Ri wcöwýcvj ev wk K-wkw Kviv QvÎx `i Pwi Îi g~j evb Ask cvlvk Ly j bq mb RvqMv Zv PwiÎ MV bi Rb bq eis PwiÎ ni Yi RvqMv ZvB KziAvb-mybœvn g Z I BmjvwgK jvi `i g Z mbmkj zj-k j R g q `i cov bv Rv qr bb mš vb `i K mb mkj zj-k j R cvv bv wvk bq n Z cv i Zv `i jlv-covi gvb A bk DbœZ wkš mš v bi PwiÎB hw` P j hvq Zvn j Avi H DbœZgv bi cov kvbv w` q Kx n e! h yj-k jr mš vb `i PwiÎ MV bi Rb mnvqzv K i mlv b cvvv Z n e cö qvr b wb R `i GB ai Yi Av iv A bk wk v cöwzôvb cöwzôv Ki Z n e wk Yxq wn m e fy³fymx GKRb QvÎxi e³e Zz j aiv n jv Avgiv cwîkvq ` LwQ h, XvKvi DËivi GKwU z ji KZ c wnhve cwiwnzv g q `i K zj _ K ewn vi K i w` q Q z ji KZ c i Awf hvm h g q `i K wnhve co ZB n e Kb? ZLb Zv `i ga _ K GKwU g q DË i e jwqj h,ò h gnvb Avj vn cuvp Iqv³ mjvz (bvgvh) Av`vq dih K i Qb, wzwbb g q `i Rb c` v Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 55

56 ev wnhve dih K i Qb, hvi ûkzg cvjb Kivi Rb Avgiv cuvp Iqv³ mjvz Av`vq Kwi, ZviB ûkzg cvjb Kivi Rb Avgiv wnhve ev c` v KwiÓ Avgiv gymwjgiv wk Avgv `i mš vb `i Gfv e Mo Z cviwq hb Avgv `i mš vbiv mz K_v ej Z fq bv cvq hfv e GB g qwu e j Q? Zi Y `i fvebv GK Zi Yi e³e m Zvi eüz gn j AvÇvi gv S KziAvb _ K `yõgkuv c q U Zz j a i Q G Z Ab vb eüziv gš e Ki Q h, Ò Zvi gv_vq Bmjv gi f~z P c Q, Bmjvg Zvi eªbb Iqvk K i w` q QÓ Avgiv GKUz Mfx i wpš v K i `wl whwb Avgv `i K m wó K i Qb Ges GB c w_ex Z my L kvwš Z _vkvi Rb GKwU my `i Rxeb weavb w` q w` q Qb Avi Avgv `i Zi Y mgvr Zv K ej Q f~z, Zv K ej Q eªbb Iqvk! Avgv `i Zi Y mgvr AvRKvj Bmjvg K kî fve Q Zviv Bmjvg K fq cvq Zv `i aviyv Bmjvg cvjb Ki j nq Zv Rxe b A bk wkqzb Kiv hv e bv GLb hv B Q KiwQ Zv nq Zv Avi Kiv hv e bv Zviv BmjvwgK eb c o grv cvq bv, GQvov Zviv BmjvwgK eb co ZI Pvq bv Avgv `i AwaKvsk UªwWkbvj ûryiiv A bk mgq Bmjvg K Ggbfv e Dc vcb K ib h, Zi Y mgv Ri Kv Q Zv KwVb n q `uvovq Zviv mviv Y b MwUf IqvR Ki Z _v Kb h GBUv Kiv hv e bv... HUv Kiv hv e bv... BZ vw` BZ vw` Zviv Kvb Avkvi Av jv `Lvb bv hvi Kvi Y Zi Yiv Drmvn nvwi q d j AwaKvsk ûryi `i e³ e i g a nq Zv Kv_vI GKUv eo ai Yi M vc i q Q, hvi Kvi Y KwVb g b nq Avm j Bmjvg gvby li Rxeb K KwVb Kivi Rb Av mwb, G m Q Av iv mnr Kivi Rb Avgv `i K Lqvj ivl Z n e h, Bmjvg Extremism mg_ b K i bv Bmjvg AvZ NvwZ evgv nvgjv (Suicide bombing) mg_ b K i bv G jv Bmjv gi Ask bq KD ev Kvb `j hw` GB ai Yi Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 56

57 mš vmxg~jk Kg KvÛ K i Zvn j eys Z n e h Gi mv _ Bmjv gi Kvb m úk bb, GUv Zvi ev Zv `i wbr ^ welq Ges Gi Rb m wb R ev Zviv `vqx Gi Rb Zv `i K AvwLiv Z KwVb kvw i m ywlb n Z n e Bmjv gi kî iv wgwwqvi gva g GB AcKg jv K Bmjv gi mv _ mshy³ K i gvbyl K Bmjvg _ K `~ i mwi q wb Z Pvq Ôga hymõ ev ÔAvBqv g Rvwnwjqv Zi hymõ wb q fyj eysveyws cövqb cî-cwîkvq Ges wuwf P v bj jv Z `Lv hvq h GK kªyxi eyw Rxexiv e jb h Bmjvg Øviv `k Pvjv j `k Avevi ga hy M wd i hv e, `k AvBqv g Rvwnwjqv Zi hy M P j hv e, `k 14k eqi wcwq q hv e Avgv `i Kv Q nq Zv GB welquv cwi vi bv h, AvBqv g Rvwnwjqv Zi hym ej Z Avm j Kx eysvq? GB wel q cwi vi aviyv cviqvi Rb Avgv `i gynv v` (mv.)-gi we vwiz Rxebx cov cö qvrb gynv v` (mv.) 40 ermi eq m beyqz c q Qb (611 L óv ã) beyqz cviqvi eqi _ K ïi K i gvu 23 eqi mgq a i KziAvb bvwhj n q Q Avj KziAv bi G KKUv AvqvZ bvwhj n q Q Avi wzwb Zv mgv R ev evqb K i Qb Avj KziAv bi GB G KKUv AvqvZB n Q Bmjvg cwic~y Bmjvg Avmvi AvM ch š mgquv K ejv nq AvBqv g Rvwnwjqv Zi hym AvBqv g RvwnwjqvZ Aviex kã Gi gv b n Q AÁZvi hym H mg q gvbyl Bmjvg we ivax mkj KvR-Kg Ki Zv GLb Avgiv wb R `i K wb R cökœ Ki Z cvwi h, Bmjvg mgv R cªwzôv n j wkfv e `k AvBqv g Rvwnwjqv Zi hy M P j hv e? Bmjv gi gva gb Zv AvBqv g Rvwnwjqv Zi hym cwiez b n q mȳ mgv R wd i G m Q Avj KziAv bi G KKUv AvqvZ bvwhj n q Q Avi Rvwnwjqv Zi hy Mi G KKUv Ab vq I AcKg `~i Kiv n q Q Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 57

58 Bmjvg Avmvi AvM ch š mgquv wqj AvBqv g Rvwnwjqv Zi hym eis GLb `Lv hv Q Avgiv gymwjgiv w`b w`b Bmjvg Z vm K i mgvr K AvBqv g Rvwnwjqv Zi hy Mi w` K wb q hvw Q hgb GKwU ev e D`vniY w` j welquv Av iv cwi vi n e AvBqv g Rvwnwjqv Zi hy M g qiv msw ß Kvco ci Zv, Akvwjb cvkvk c i ci cyi l K AvKl Y Ki Zv G Z cyi livi D ËwRZ n Zv, g q `i K iv v-nv U BfwUwRs (Eve Teasing) Ki Zv, Am vb Ki Zv Bmjvg G m g q `i K mwvk Kvco cwi q Q, kvwjb cvkvk w` q Q, elv U `i nvz _ K i v K i Am vb _ K m vb w` q Q Avi AvR K GB kzvwã Z G m Avgv `i g qiv Avevi AvBqv g Rvwnwjqv Zi hy Mi b vq msw ß Kvco ci Q, Akvwjb cvkvk c i evb i hv Q Avi wb Riv cicyi li Kv Q Am vwbz n Q, mgv R BfwUwRs qi cwigvb evwo q w` Q, wb R `i wec` W K Avb Q Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 58

59 Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 59

60 Acms wz Acms wz wervzxq `i cöfve Avgv `i mš vb `i Bmjvg wegyl Kivi cq b h Zv jv kw³ KvR Ki Q Zvi g a Ab Zg n jv wervzxq `k Bmjv gi kî iv my KŠk j Avgv `i g a Zv `i Awk j ms wz XywK q w` Q wwm Ges K vej Kv bkk bi Kvi Y kzkz wervzxq P v bj Avgv `i ` k cöpvwiz n Q Zv `i wmwiqvj-bvuk-wm bgv-bvp-mvb, g vmvwrb, ALv` -KzLv` me Avgv `i g a P j Avm Q GLb Ggb n q Q h, evsjv ` ki GKwU QvÆ wkïi wnw ` Z K_v ej Z cv i Ges wnw ` K_v ey S A_P Z Avgiv D`y i Kv jv _vev _ K evsjv fvlv K i vi Rb Rxeb w` qwq Avi AvR D`y i e` j wnw ` G m evsjv fvlv K AvµgY Ki Q wervzxq d vkb I msw ß Kvco- Pvc o Avgv `i evrvi mqjve evsjv ` k GK C`-Dj-wdZ i gv K U g q `i GKUv cvkvk D VwQ jv h cvkvkwui bvgkiy Kiv n qwq jv GK cb -Awf bîxi bvgvbymv i Ges ek KvUwZ n qwq jv mb cvkv Ki Avgiv AwffveK wn m e GKevi wpš v K i `wl, h ` ki 98% gymwjg, mb ` k cb -Awf bîxi bv g cvkvk ei nq Avi Avgv `i mš vbiv mb cvkvk c o Me eva K i Avgiv AwffveKMY Avgv `i mš Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 60

61 vb `i KZUzKz wk v w` Z c iwq h, Zviv cb -Awf bîx K Av`k g b K i! wgwwqvi cöfve wkqy Ávbcvcx Ges eyw Rxex A_ wjávq c o wgwwqvi gva g wbqwgz Bmjvg I gymwjg `i wei Kyrmv iubv K i hv Qb bvuk-wm bgvq mvaviyz Lvivc Pwi Îi Awf bzv `i gy L `vwo jvwm q, gv_vq Uywc cwi q, cvqrvgv-cvävwe cwo q, gv_vq cvmox cwo q `Lv bv n Q fvelvbv Ggb h ûryi-gvijvbviv n jb hz ev R Kv Ri g~j bvuk-wm bgvq Kvb gwnjv K evikv cwi q Zv K w` q Lvivc Kv Ri Awfbq Kiv Q mgvr K eysv Z Pv Q hviv c` v K i hviv evikv c i Avm j Zviv evikvi Avov j Lvivc KvR K i _v K wuwf Z hme weávcb `qv nq Zvi ekxifvmb AvcwËRbK, Avgv `i Q j g qiv m jv _ K Kx wk L? w`b w`b G jv ` L Zv `i Kvgj Aš i Kz-cÖfve dj Q, Zv `i K Kz-wk v w` Q AvR GKwU wkï Q j QvU ejv _ KB wuwf Z `L Q GKwU hyezx g q A_ bmœ n q mvevb w` q Mvmj Ki Q ev GKwU hyek Aci GKwU hyezxi nvz a i `ušov `ušwo Ki Q wuwf Z cövq cöwzwu bvuk-b cö gi bvuk GQvov cwiev ii mevb wg j `LwQ Kxfv e cikxqv cög Ki Z nq GB welquv hb Avgv `i ` k LyeB ^vfvwek, G Z AvcwËKi wkqz bb! gvevbj dvb K úvbx weávcb w` Q h GKwU Q j Ges GKwU g q ivzfi Mí Ki Q KviY ivz 12Uvi ci wej Kg ev dªx UK UvBg Avgiv wk KL bv Mfxifv e wpš v K i `wl h Avgvi K jr co qv g q Mfxi ivz ch š GKUv Q ji mv _ Mí Ki Q Gi d j Zvi ˆbwZK PwiÎ Kvb w` K avwez n Q? Avi Avgiv wczvgvzv n qi G jv Z wkqzb g b KiwQ bv! Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 61

62 cöwzw`b A bk jv ˆ`wbK cwîkv ei nq, GQvov ei nq we bv`bg~jk mvßvwnk I gvwmk GB cwîkv jvi A bk Ask Ry ob _v K g q `i Ak xj Qwe, weávcb Ges wbdr hv evmvi mk jb H wuwfi g Zv wbdr covi cvkvcvwk Awb Qv ^ Ë I c o Dc fvm K i _v K mwvk Bmjvg K Zy j aivi R b fv jv wgwwqv I cî-cwîkv ev ebcî Zgb GKUv bb evrv i A bk eb cviqv hvq, wkš gvbm úbœ I i wpkxj Bmjvwg eb qi Lye Afve W. RvwKi bv q Ki kz W. RvwKi bv q Ki GKwU DPzgv bi BmjvwgK yj Av Q W. RvwKi bv qk K vbvwvi GKwU Kbdv i Ý e jwq jb h, Zvi GB zj _ K Zvi P qi Av iv DbœZgv bi kzkz Comparative religion-gi jvi cöwzeqi ei n e, BbkvAvj vn GB z j mš vb fwz Kivi c~e kz n Q Òevwo _ K wwk G Ubvi jvbb Av M KvU Z n eó mš v bi PwiÎ MV b GKwU fvimvg c~y ªv URxi Ask wn m e nwjdw-ewjd Wi KyLv ` i wecix Z h mkj c` c Avgiv wb Z cvwi Zvi g a AwZ i Z c~y n jv wbr evwo Z GKwU cvwievwik cvvvmvi (Family Library) cöwzôv Kiv QvU `i Dc hvmx Bmjvwg wwwfww, wfwmww BZ vw` msmön Ki Z cvwi Avj-KyiAv bi Zvdmxi, mnxn nv`xm MÖš, im~j (mv.)-gi Rxebx, Bmjvwg A_ bxwz, Bmjv gi BwZnvm, Bmjvwg mgvr, Pvi Lwjdvi we vwiz Rxebx, mvnvex `i Rxebx, Ab vb bex `i Rxebx, Comparative religion, Bmjvwg wk v BZ vw` w` q wbr N i GKwU cvwievwik BmjvwgK jvb eªix ˆZix Ki Z cvwi wb R co Z cvwi, mš vb `ii covi Drmvn w` Z cvwi Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 62

63 wuwf Z wbdr ev Lei `Lv A bk BmjvwgK cwievi evmvq wwm G Ubvi jvbb wb q Qb Lei (wbdr) `Lvi Rb wkš ev e `Lv M Q h 24 N Uvi g a Lei n Q gvî Aí wkqz mgq Avi evkx cy iv mgquv ZB cöpvi n Q AvbBmjvwgK Abyôvb cwiev i evev-gv, Q j g q mevb wg j Av Av Le ii cvkvcvwk Ab vb Abyôvb `Lv Z Af n q hv Q Ggb wk Le ii gvslv bi K qkevi ec` v g q `i weávcb `qv n Q, ZvI mevb wg j Dc fvm Ki Q! h mkj g qiv mvaviyz wuwf Z Lei c ob Zviv `L Z nq LyeB my `ix, AvKl Yxq wdmvi, Kô ^i nq LyeB AvKl Yxq Avi eqm Zv Aek B Kg Zvi Dci AvKl Yxq mvr MvR GUv Zv `i Kvb `vl bq wuwf Z AvRKvj Lei covi Rb PvKzixi hvm ZviB Ask GUv wkš mgm vuv n jv Bmjvwg ` wó KvY _ K hviv Lei `L Z e mb ZvivI Lei Dc fvm Kivi cvkvcvwk Lei cvwvkv KI `L Z _v Kb Bmjv gi bv gi wkqz wkqz wuwf P v bj ei n q Q Zviv BmjvwgK Abyôv bi gv S gv S bvp-mvb mw wjz weávcb w` q hv Q Kv_vI invb bb UK kv (Talk Show) cöwzwu P v b j cöwzw`b K qkwu K i UK kv nq GB UK kv jv Z hviv Mó w úkvi wn m e Av mb Zviv mevb D P wkw Z, mikv ii Avgjv, Ggwc, gš x, eyw Rxex, mvsevw`k, cö dmi, Wv³vi, BwÄwbqi, e wióvi, wiuvqvw Avwg Awdmvi, ivrbxwzwe` BZ vw` j f ji Avjnvg`ywjj vn, GB UK kvi gva g ` ki A bk DcKvi n Q Av jvpbv-mgv jvpbvi gva g A bk mgm v wpwýz n Q Ges A bk mgm vi mgvavbi ei n q Avm Q `yb MÖ ci ev `yb e³vi Avjvc Av jvpbvq A bk mz ei n q Avm Q Ges ` ki RbMY hv Rvb Zv bv Zv cökv k R b hv Q Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 63

64 h nzz GB AbyôvbwU LyeB RbwcÖq ZvB cwievi-cwirb wb q A b KB Dc fvm K ib GB UK kvi gva g Avgv `i mš v bivi A bk mgq wøavø Øi g a c o hvq KviY A bk MY gvb e w³ivb RvwZi mvg b Aev a wg_ v Z_ Zz j a ib, A b K Bmjv gi wei we Ølx g bvfve cökvk K ib, A b K Bmjvg K Zz Q-Zvw Qj K ib Awb Qv m Ë I wkqz AvcwËKi ` k wkï `i g b Kz-cªfve d j wczvgvzviv hlb mš vb `i wb q evwn i ei nb ZLb iv v-nv Ui bvbv ikg AvcwËKi ` k Kvgj g bi mš vb `i ü` q AvNvZ nv b hgb, iv v-nv U, cv K, kwcs m Uv i, BDwbfvwm wu Z Bqs Q j g qiv (eq d«û-mvj d«û) mk ji mvg b G K Ac ii nvz a i wbwø avq nuvuvnuvwu Ki Q cv K G K Aci ii mv _ Ggb AvPiY K i hb Zviv bedroomg Ae vb Ki Q GWvë g qiv Akvjxb cvlvk c i me Î Pjv div Ki Q Kgvwk qvj weávcb wn m e wewfbœ RvqMvq eo eo e vbvi Ges cvóv i g q `i Ak xj Qwe UvOv bv Av Q cb MÖ vdxi mnrjf Zv Lye mn RB GLb evsjv ` k cb MÖ vdxi wmww-wwwfww cviqv hvq GQvov Zv i q Q Avbwjwg UW B Uvi bu fvk b Avgv `i g q ev Q j mvivivz Kw úduv i Kx G Zv GmvBb g U Ki Q wczvgvzv wn m e Avgiv wk KL bv LuvR-Lei wb q ` LwQ? Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 64

65 GLb cb MÖ vdx ïay Kw úduv i bq, GwU P j G m Q Q j g q `i nv Zi gy Vv Z, gvevb j GgbI Rvbv hvq h MÖv gi K lk Q jivi GLb Zvi gvevb j cb MÖ vdx Dc fvm K i BDwbfvwm wui Kvb Kvb n ji ÔKgb i giõ wuwf Z mkj QvÎiv GKmv _ mvivivz cb MÖ vdx Dc fvm K i Av iv jvgnl K NUbv n jv, AvRKvj BDwbfvwm wu-k j Ri Q jiv eq d«û-m vj d«û Rxe bi Ask wn m e gv S g a my hvm c jb GKv š mgq KvUvq Ges hšb m úk M o Zz j A bk Q jivb Zvi M vj dª Ûi ARv š mb ` k I qe K v giv w` q A_ev wn Wb wfwwi K v giv w` q ikw K i B Uvi b U Avc jvw K i _v K Avgv `i gymwjg N ii BDwbfvwm wu-k j Ri A bk Q j g q `i cb MÖ vdxi wfwwi wk c GLb B Uvi b U cviqv hvq wewfbœ vi `i AbymiY Kivi cöeyzv Avgv `i hyezx g q wµ KU ZviKv `i K kq b- ^c b aviy K i, Zv `i Qwe evwj ki wb P wb q Nygvq, Zv `i cvóvi wbr i gi `qv j Uvw½ q iv L, G Z Avgiv wczvgvzviv wkqzb g b Kwi bv Avgv `i K jr ev BDwbfvwm wu co qv Q j BwÛqvb bvwqkv `i cvóvi N i Uvw½ q i L Q G Z Avgiv wkqyb g b KiwQ bv Avgv `i g q Kvb AvaywbK hyek Mvq Ki Av`k AbymiY Ki Q Zv Z Avgiv wkqzb g b KiwQ bv Kv_vI GKwU KÝvU n Q, mlv b jvbb w` q D P g~j w` q wu KU wk b Avgv `i g q Zv Dc fvm K i Mfxi iv Z evmvq wdi Q G Z Avgiv wczvgvzviv wkqyb g b KiwQ bv KÝvU `L Z wm q Mv bi mv _ mv _ Q j g qiv GKvKvi n q bvpvbvwp Ki Q G Z Avgiv wkqzb g b KiwQ bv Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 65

66 AvB bi jv Ki gzvi Ace envi Avgv `i ` ki Ae v GLb Ggb n q M Q h KD wbr evmvq Avj- KziAv bi Zvdmxi mgmö, nv`xm MÖš, BmjvwgK ebcî ivl Z ixwzg Zv fq cvb, KLb G m cywjk nvgjv K i! A b K KziAvb-nv`xm Ges BmjvwgK ebcî wb q iv v-nv U PjvPj Ki ZI wbivc` g b K ib bv, KLb cywjk G ió K i Ges wrnv`x eb cviqv M Q e j Kv U Pvjvb K i `q! GKRb gymwj gi Rb `vwo ivlv IqvwRe wkš ` ki cwiw wz GLb Ggb Ae v b `uvwo q Q h cyi liv `vwo ivl Z fq cvb KLb gšjev`x e j cywjk G ió K i d jb hyekiv Zv `vwoi wel q Av iv ekx fxz-mš Zvn j `Lv hv Q, hvivi Bmjvg cövkwum Ki Z Pvq, ZvivI Ki Z cvi Q bv dvûv g Uvwjó ev gšjev`x e j Mvwj `qv `vwo-uzwc hb Avgv `i ` k GKwU Awfkvc n q `uvwo q Q GK kªyxi jv Ki Zv `vwo-uzwc `L jb kixi R vjv- cvov K i Zviv cwi ekuv Ggb ˆZix K i Qb h `vwo-uzwc gv bb dvûv g Uvwjó, gšjev`x, mš vmx A_P Avgiv GKUz Mfxifv e wpš v Ges cov jlv Ki jb Rvb Z cvwi h dvûv g Uvwjó ev gšjev`x Kv K e j whwb Kvb GKwU wel qi Dci Lye fvjfv e Mfxifv e Rv bb A_ vr whwb Kvb GKwU wel qi g~j ev dvûv g Uvjm m ú K ÁvZ Zv KB dvûv g Uvwjó ev gšjev`x ejv nq hgb KD hw` As Ki g~j dig~jv ey Sb Ges Zv wb q M elyv K ib wzwb As Ki dvûv g Uvwjó ev gšjev`x Avevi whwb Kwgw ªi g~j Z_ fvj K i ey Sb wzwb Kwgw ªi dvûv g Uvwjó ev gšjev`x Avevi whwb Kvb GKwU a g i g~j welq jv Lye fvj K i ey Sb Ges Rv bb wzwb n Qb H a g i dvûv g Uvwjó ev gšjev`x, n Z cv i muv wn `y ag, Lªxóvb ag ev Bmjvg ag wkš ev e `Lv Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 66

67 M Q h gšjev`x e j Mvwj `qv n Q ïay gvî Bmjvg a g i Avwjg `i K h mkj gymwjg bibvix Avj vni ûkzg Abyhvqx A_ vr Avj-KziAvb Ges im~ ji m~bœvn Abyhvqx Bmjv gi mkj wbqg Kvbyb g b Rxebhvcb K ib Zv `i K wa vi w` q ejv n Q agx q Mvovwgi wkkvi, dvûv g Uvwjó A_P Avj vn ej Qb Zvgiv ZZ Y cök Z Kj vy jvf Ki Z cvi e bv hz Y ch š bv cwic~y fv e Bmjvg g b Pj e UK bvjwri Ace envi Avgiv Avgv `i mš vb `i cvi mvbvj Kw úduvi, j vcuc, bvueyk, AvBc vw, U ve ju, AvB dvb, AvBcW, wcgm Mwgs wwfvbm, G e Mwgs wwfvbm mv _ jvr Œxb _ªxwW wuwf BZ vw` wk b w`w Q wkš Avgv `i mš v biv G jv w` q Kx Ki Q Zvi wk Kvb LuvR- Lei ivlwq? G jv KZUzKz mwvk Kv R e envi Ki Q Avi KZUzKz ev R Kv R e envi Ki Q Zvi wk Kvb Uª vk ivwl? ev e `Lv M Q h K jr-bdwbfvwm wui Kv Ri cvkvcvwk Zviv G jv Z cb MÖvdx `L Q, Av Rev R bvp-mvb `L Q, B Uvi b U A ea P vwus Ki Q, Avj vn im~ ji wei e wms Ki Q! gvevb j Mvj d«û-eq d«ûi mv _ N Uvi ci N Uv Mí Ki Q! Avgiv evev-gviv G Z wkqz g b KiwQ bv ww ki jvb bi Ace envi - evsjv ` k GLb GK WR bii Dc i i q Q `kx wuwf P v bj Avi K ve ji e `Šj Z Zv i q Q kzkz Av Rev R P v bj wuwf Lyj jb Ak xjzv Avi GB Ak xjzv `L Z `L Z Ae vuv Ggb n q M Q h mk ji Kv Q Zv LyeB bigvj cwiev ii mevb wg j GKmv _ `L Q Ak xj wnw ` bvp-mvb, wm bgv Avi cikxqv cö gi bvuk BZ vw` G Z KD wkqz g b Ki Q bv Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 67

68 Facebook-Gi ( dbmey Ki) Ace envi Avgv `i mš v biv w`b-w`b dbmey Ki gva g bvbv Acms wz Z Avm³ n q co Q wkš Avgiv wk KL bv wpš v K i ` LwQ h Gi b MwUf w`k jv Kx Kx? A bk ÎB `Lv hv Q h GB Avmw³ G Zv cªku AvKvi aviy K i Q h Zv K Uªv ji evb i P j hv Q hgb wb gœ dbmey Ki wkqz b MwUf w`k Zz j aiv n jv GB wel q Avgv `i evev-gv q `i mgq _vk Z m PZb niqv DwPZ 1) A bk ÎB mš vb Zvi Av kcv ki Ab `i Kqvi K i bv ZLb m ïay Zvi wb Ri RMr wb q gë _v K 2) mvgvwrk eüb K g h Z _v K m Av Av Zvi mvgvwrk `vwqz _ K `~ i m i h Z _v K 3) mg qi Ace envi Avgv `i mš v biv h wkfv e N Uvi ci N Uv dbmey Ki g a mgq KvUvq Zv wnmve Ki j `Lv hv e h Zviv Rxe bi GKUv `xn g~j evb mgq bó K i dj Q, hv Ab wkqz w` q wzc~iy m e bq 4) `xn Y dbmey K mgq KvUv bv gvbwmkfv e Ges kvixwikfv e ^v i Rb LyeB wzki 5) cwiev ii Ab vb `i mv _I m ú K i AebwZ NU Z _v K w`bw`b Zvi Kv Q cwiev ii m`m `i P q eüz-evüe `i i Z ekx n Z _v K 6) Z Zxq c i mv _ Ø Ø dbmey Ki gva g A bk AcwiwPZ jvk `i mv _ eüzz nq GB MÖ c _v K wewfbœ eq mi cyi l I gwnjv Kvi PwiÎ Kgb KD Rv b bv Ggb A bk `yn Ubv N U Q h G K Ac ii mv _ `Lv-mv v Zi gva g eo ai Yi µvb gi mv _ Rwo q c o Q 7) e vk gbj dbmey K mvaviyz mevb Zv `i bvbv ikg bvbv fw½i Qwe Avc jvw K i w` q _v K mk jb mk ji Qwe `L Z cvq h KD GLvb _ K Qwe WvDb jvw K i wb q cutting and Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 68

69 pasting Gi gva g ev Gwb gk bi gva g Ab vb GWvë Qwei mv _ wgwj q cb MÖ vwd ˆZix Ki Z cv i 8) Islamic point of view Avwg hw` g q n q _vwk Zvn j Avwg Avgvi Qwe Ab K `Lv ev Kb? Avgvi Qwe ` L cicyi liv Zv Lvivc wpš vfvebv Ki Z cv i hlv b Bmjvg g q `i K Kvgj ^ i cicyi li mv _ K_v ej Z wb la K i Q mlv b wb Ri bvbv fw½i Qwe Zv I `i mvg b Zz j aivi cökœb D V bv dbmey Ki mwvk e envi t Dc i Avgiv dbmey Ki b MwUf w`k m ú K wkqz Z_ Zz j a iwq wkš Gi cwrwuf w`ki i q Q nü v, Avgiv GB dbmeyk K mwvk Kv R jvwm q Avevi A bk DcKviI c Z cvwi hgb t KD dbmey Ki gva g friend circle ˆZix K i Zv `i g a Bmjv gi `viqvwz KvR Ki Z cv i, Zv `i K wbqwgz mwvk Øxb m ú K m PZb Ki Z cv i, bvbvikg BmjvwgK WKz g Uvwii wfwwi wk c cvvv Z cv i, fvj fvj jvi `i jkpv ii wjsk cvvv Z cv i, wewfbœ ikg wk Yxq AvwU K vjm cvvv Z cv i GUv K Avgiv wwwruvj `viqv ej Z cvwi ekxifvm Î `Lv M Q h AvRKvj gvbyl covi PvB Z wfwwi `L Z ekx cq ` K i ZvB Avgv `ii DwPZ GB my hvm K Kv R jvmv bv Bmjv gi `viqvwz Kv R GB AvaywbK UK bvjwri mø env ii gva g gnvb Avj vni Av `k cvjb Kiv h Z cv i KviY im~j (mv.) e j Qb ÒAvgvi KvQ _ K GKwU evk n ji Zv jvk `i Kv Q cuš Q `vió (mnxn eylvix) GUv cöwzwu gymwjg bibvixi Rb mve wyk dih KvR Blogging (e wms)-gi Ace envi Bbdi gkb UK bvjwr Kv úvbx jv e wms KwgDwb Kkb g v_w Avwe vi K iwq jb BDRvi `i fv jvi Rb we kl K i hviv MÖ wcs qi gva g wimvp K ib, gzvgz e ³ K ib, mv Rkb Av`vbcÖ`vb K ib, b jr kqvi K ib BZ vw` c w_exi Kvb ` k GB e wms qi Ace envi nqwb hv evsjv `kxiv K i Q Bbdi gkb Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 69

70 UK bvjwri GKUv myweav K Dbœq bi Kv R bv jvwm q b MwUf Kv R e envi K i wb Riv wb Riv we f` m wó K i GKiKg M n hy wjß n q c o Q g b n Q evsjv ` k gvbylrb e wms BbUvi dbm e envi K i-b GKRb Av ik R bi `vl aivi Rb ; Ly uwu q Ly uwu q GK fvb Aci fvb qi fyj-î wu ei Kivi Rb ; GKRb AciRb K Mvwj-MvjvR Kivi Rb ; Acgvb Kivi Rb ; Zy Q-Zvw Qj Kivi Rb ; nq cªwzcbœ Kivi Rb mvgbv-mvgwb h KvR Ki Z cvi Q bv mb KvR B Q g Zv e wms qi gva g K i g bi Svj wguv Q e wms qi gva g cyber bulling ïay wb R `i gv SB mxgve _vk Q bv GKmgq G K Ac ii ag xq AbyfywZ Z AvNvZ nvb Q we kl K i Bmjv gi Dci bvbvfv e AvµgY Ki Q! hv c w_exi Ab Kvb a g i jv Kiv Ki Q bv Kviv Ki Q GB KvR? hviv gymwjg N i Rb MÖnY K i Q ZvivB Zv `i m óv gnvb Avj vn ZvAvjv K wb q bvbv ikg KUzw³ Ki Q, im~j (mv.)- K bvbv ikg Aegvbbv Ki Q Avj vn I im~j K Aegvbbv Kiv, Bmjvg K Aegvbbv KivUv hb bzzb cör b i Kv Q GKwU AvaywbKZvi Ask n q `uvwo q Q Gi g~j KviY jvi g a GKwU n Q GB h mš vb `i Dci evev-gvi Kvb K Uªvj bb Ges wøzxqz n Q I `i cök Z Bmjvwg wk v bb bvuk-wm bgvi cöfve Avwg wk KL bv wpš v K iwq h Avwg Ges Avgvi cwiev ii mevb wg j wbqwgz Kx ai Yi bvuk-wm bgv (Acms wz) `LwQ? GB ai Yi bvuk-wm bgv, wnw ` wmwiqvj, wnw ` gywf Avgv `i K KziAv bi c_ _ K Av Av `~ i mwi q wb q hv Q A bk wnw ` gywfi g a B _v K wn `y `i c~rv hv Avwg `LwQ Ges wki Ki cökªq w`w Q Avevi wnw ` gywf hlb ïi nq ZLb `e- `exi bv g ïi nq Avmyb, GKwUevi Mfxifv e f e `wl t Avgvi N i Avwg GB UK bvjwri gva g AvaywbK Dcv q wn `y `i g~wz c~rvi Avkªq w`w Q Zvi gv b Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 70

71 wb R `i N ib fvp yqvj c~rv n Q KZ eo wkiwk Aciva GUv GKevi f e ` LwQ wk KL bv? Avgv `i gv S Ggb A b KB Av Qb hviv g b K ib hw` bvuk wm bgvq Akvjxb wkqy bv _v K Zvn j Zv Z mgm v bb Avevi A b K g b K ib hw` bvu K/bvwUKvq bvgvh Av`v q, ivhv ivlvq DrmvwnZ Kiv nq, Zvn j mb bvuk `Lv hv e A_P Zviv GUv f e ` Lb bv h, Ggb fv jv bvu K hviv ^vgx- xi Awfbq Ki Qb Zviv wk mwz B ^vgx- x? Ggb ek wkqy BmjvwgK bvuk `Lv M Q hlv b bvix cyi li c` vi welqwu Av `Š Lqvj ivlv nqwb w`b w`b wpë we bv` bi Avg~j cwiez b Av M Avgv `i ` k GKwU gvî wuwf P v bj wqj hv n Q wewuwf eysvi myweav _ Avgiv `yb GKUv welq D`vniY ^iƒc Avb Z cvwi hgb, wewuwf Z GKmgq QvqvQ ` bv g gv m GKwU Mv bi Abyôvb `Lv bv n Zv ZvI AbyôvbwU `Lv bv n Zv ivz 10Uvi Bs irx msev `i ci hlb QvU QvU Q j g qiv Nywg q c i Avgiv Rvwb h ZLbKvi hy M evsjv `kx wm bgv jvi wqj A bkuv kvwjb kvwjb e j `vwe K i GUvI ej Z PvBwQ bv h m wj Bmjv gi ` wó Z Rv qh wqj wkš Aš Z kvwjbzv wq jv QvqvQ ` hw` Kvb bvp-mvb GKUz Akvwjb g b n Zv Zvn j cwiev ii eoiv Zv wb RivI `L Zb bv Ges Ab `i KI `L Z w` Zb bv, wuwf eü K i ivl Zb ZLb wewuwf Z gv m gvî GKwU evsjv wm bgv `Lv bv n Zv ZvI ekxifvm mgq mvgvwrk wewuwf Z mßv n GKwU ev `ywu kvwjb Bs irx gywf ev wmwiqvj `Lv bv n Zv wewuwf h Kvb Bs irx gywf cöpv ii Av M wb R `i mýi evw Øviv Av M ` L wb Zv Ges hw` Kvb Akvwjb ` k _vk Zv Zv Zviv K U wb Zv GLb GB hy M gymwjg N i N i kzkz Akvwjb P v bj, cwiev ii mevb wg j Kx Dc fvm Ki Q c~ e i mv _ Zzjbv K i Zv wk GKwU evi wpš v K i ` LwQ h Avgiv Kv_vq cuš Q MwQ? Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 71

72 Gfv e w`b Mwo q eqi K U hv Q Avi Avgiv aÿs mi w` K GwM q hvw Q! N i N i GKmgq Avm jv wfwmwc, Zvici Avm jv wfwmavi, Zvici Avm jv wmww c qvi, Zvici wwwfww c qvi, AviI AvaywbK wkqy BZ vw` GKmgq Avgv `i ` ki jv Kiv wgwwwj ó PvKzix Ki Zb Zviv hlb ` k Avm Zb ZLb we `k _ K Avi wkqz Av bb Avi bvb Av bb mevb mv _ K i Aš Zc GKwU wfwmqvi wb q Avm Zb GB ïi n q Mj gymwjg N i N i kqzv bi Awk j bvp- Mvb Avgiv QvU ejvq wgwwwjó _ K Avmv AvZ xq- ^R bi wbku _ K ï bwq h, wnw ` K v m Ui e `Šj Z Avi ei jv Kiv bvwk AbM j wnw ` Z K_v ej Z cv i, H ` ki GKwU QvU ev PvI AwgZvf e Pb K wp b! GwU Avwki `k Ki K_v w`b Av iv Mov Z _vk jv! Avgiv DbœwZi w` K GwM q hvw Q! Zvi c ii DbœwZ n Q N i N i, ev m, Uª b, bvbu Kv P, j Â, w gv i, nv U j, i z i U, Pv qi `vkv b, MÖv g, nv U, evrv i me ÎB GKB AvIqvR kvbv hv Q - ÒnvIqv nviqv I nviqv Lykey jyuv `...Ó hw`i Avgiv wnw `-D`y eyws bv Zvici ï bwq h GB RbwcÖq Mv bi K_v jvi A_ bvwk LyeB Awk j hv nvk ` ki ev mgv Ri GB h DbœwZ (?), G Z Avgiv gymwjg cwiev ii jv Kiv wkqzb g b KiwQ bv! wnw ` wm bgvi Mv bi Uc Ub Avi W vý W vý Abyôvb gymwjg N i N i Xy K Mj mvaviyz AvB Ug ms ev me P q hšb Av e`bgqx wnw ` wm bgvi Mvb jvb nq Uc Ub Kvb Kvb evsjv `kx P v b j Abyôv bi gv S gvmwi ei Avhvb `q, cwiev ii KD KD W v Ýi gv S wm q Zvovû ov K i gvmwie c o G m Avevi e m wi gvu nv Z h bvwk W v Ýi gv S wqj gvmwi ei mjv Zi g a Zv Zvi Pv L H ` k B fvmvi K_v GK cöwz ekx Avcv K `LZvg wzwb Zmexn nv Z b Qb Avi G Ki ci GK wnw ` wm bgv ` L mgq KvUv Qb hv nvk Avgiv h gymwjg cwievi jv Kx KiwQ Zv nq Zv wb RivB Rvwb bv cövq cöwzwu gymwjg cwiev ib mvsnwl K welq jv MÖnY hvm Zv c q Mj Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 72

73 we ekevb wczvgvzvi wk Yxq wn m e ez gv bi wuwf Z cöpvwiz GKwU bvu Ki NUbv Zz j aiv hvk bvu Ki bvwqkv Zvi eq d«ûi mv _ A ea m ú K i Kvi Y cöm b U n q M Q ek K qkw`b hvez eq d«û bvwqkvi mv _ hvmv hvm Ki Q bv, ZvB bvwqkv eq dª Ûi Luv R Zvi GcvU g U M Q mlv b wm q m Zvi i g gu _ K Rvb Z cvi jv h Zvi eq d«û GB evmv Q o P j M Q! hv nvk bvwqkvi c Ui mš vb wkqyuv eo n q hviqv Z m Avi wb Ri evmvqi wd i h Z Pv Q bv bvwqkv Gevi Zvi eq d«ûi i g g Ui mv _B emevm Kiv ïi Ki jv Gevi i g gu bvwqkv K cö ve w` Q Mf cvz K i djvi Rb wkš bvwqkv G Z ivwr bv ZLb i g gu bvwqkv K cökœ Ki Q, jv K hlb wr Ám Ki e h GB mš v bi wczv K ZLb Zzwg Kx ej e? bvwqkv DËi w` Q, ej ev ÒCk ii mš vbó cvvk Avwg nq Zv m PZb Avwg nq Zv Ggb bvuk/wm bgv `wl bv wkš Avwg wk wbwðz h, Avgvi mš vb Ggb bvuk/wm bgv `L Q bv? hw` wbwðz bv nb Zvn j GKevi f e `wl Avgv `i mš vbiv wk ai bi K U U MÖnY Ki Q! K Zv fqski w` K P j hv Q G Ki ci GK fwel Z cörb bvuk-wm bgvi gva g eªbbiqvk Avgiv R b i ci _ KB wklwq h Ômv`vÕ gv bb fvji cªzxk Avi ÔKv jvõ gv bb Lviv ci cözxk hgb kvk w`e m Kv jv e vr, Kv jv czvkv, Kv jv cvkvk Avevi Lvivc w`b K Kv jv w`em ejv BZ vw` GKBfv e fv jvi cöwzk wn m e Avgiv `LwQ mv`v, hgb mv`v cvkvk, mv`v czvkv, kvwš i cöwzk mv`v cvqiv BZ vw` A_ vr w` bi ci w`b Ggb fv e Avgv `i g b XywK q `qv n q Q h mv`v gv b fvj Avi Kv jv gv b Lvivc, hv gv UI wvk bq GKBfv e wkqz msl K Bmjvg we Ølx jvk w` bi ci w`b bvukwm bgvi gva g Avgv `i g b XywK q w` q Q h Lvivc Pwi Îi jvk gv bb gy L `vwo, gv_vq Uywc-cvMox, Mv q RyeŸv BZ vw` fvelvbv Ggb h ûryi-gvijvbviv n jb hz ev R Kv Ri g~j GB KvR GK w` bi bq `yb w` bi bq, eq ii ci eqi a i K i Avm Q Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 73

74 evsjv ` ki 83% jvk gymwjg n qi Zv ` L Avm Q, mn K i Avm Q hviv bvuk-wm bgvi gva g Bmjvg K Gfv e `xn w`b a i Dc vcb K i Avm Q Zv `i msl v wkš Lye ekx bq wkš Giv wekvj cöfve we vi K i Avm Q wgwwqvi gva g G `i g a KD KD Avevi wgwwqvi gva g GUv K mv cvu K i avgvpvcv w` Z Pvb hgb Zviv ej Z Pvb h A bk bvw Ki gy LI Zv `vwo Av Q Zv Z Kx n q Q? nü v, Avgiv Rvwb A bk bvw Kiv eoeo `vwo iv Lb, eoeo gvq iv Lb, Pzj Kv Ub bv Kwe iex `ª bv _i gy LI `vwo Av Q, wkl `i gy LI j ^v `vwo Av Q, ZvivI cvmox c ib, wn `yivi cvävex-cvqrvgv c ib, Bû`xivI j ^v `vwo iv Lb, gv_vq Uzwc c ib, wlªóvb cvw`ªivi gymwjg Bgvg `i g Zv RyeŸv c ib, wlªóvb bvb gwnjvivi wnrve Ges evikv c ib ZvB e j bvuk wm bgvq hv `i K wb q KUv Kiv nq mb MÖ c Avi GB MÖ c GK bq GUv GKUv Kgb mý hv mk jb ey S fyj ms wz PP v Kivi cöfve wkik n Q Avj vn-we ivax KvR g b ivl Z n e h wki Ki bvn Avj vn KL bvb gv Ki eb bv Avgiv wk KL bv wpš v K i ` LwQ h Avgv `i g b KvjPvi Avi d vk bi bv g Avj vn-we ivax wek vm wbqwgz XyK Q? hgb, ˆekvLx gjvi bv g A bk KvRKg B n q _v K hv mȳ úó wkik Ges Bmjvg we ivax ˆekvLx gjvi g½j kvfv hvîvi Rb hmkj g~wz evbv bv nq Zv wki Ki Aš fy ³ Avgiv wk KL bv wpš v K i ` LwQ h Avgiv mvaviyz Kx ai Yi Mvb ï b _vwk? iex `ª m½xz ewj, Avi cj xmxwz ewj, Avi gvidwz ewj, Avi `kvz evak ewj, Avi jvjbmxwz ewj, Avi e vû m½xz ewj GB ai Yi Mv bi A bk K_v ZB i q Q wkik! ik m½xz t AvRKvjKvi Q j g qiv GUv Lye fvjev m Avgiv wk Rvwb GB ik m½uxz (Rock music)-gi A bk MvqKivB ixwzg Zv Bewj mi (kqzv bi) c~rv K i _v K? Ges Zv `i Mv bi K_v jv n Q H kqzv bi Bev`Z? hgb t G ai Yi GKwU Mv bi jvbb Ò n Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 74

75 Avgvi cöfy kqzvb... Avgv K Uvb Z Uvb Z n j (Rvnvbœv g) wb q hvi...ó GB mkj ikóvimy wewfbœ mgq bvbv ai bi P vwiwu KvRI K i _v K Avi Avgv `i mš vb `i Pv L Giv Av`k gvbyliƒ c MY nq Avgiv hviv gv-evev Avgv `i `vwqz mš v bi Pv Li mvg b mz I wg_ v K Zz j aiv GK wgwbu wbiezv cvjb t wewfbœ RvqMvq gv_v bz K i m vb cö`k b BZ vw` mȳ úó wki Ki Aš f y³ GB welq jv Avgiv Bmjvwg ` wó KvY _ K bv Rvbvi Kvi Y wbqwgz fyj K ib hvw Q, Avi GB fyj Ggb GK fyj hv Kexiv bvn, h bvn Avj vn gv Ki eb bv ms wzi gva g MYgvby li gbbkxjzv I wpš vaviv MwVZ nq wkš mvs wzk AsM b Bmjv gi Dcw wz G Kev ib Kg gvbm úbœ Bmjvwg Mvb-KweZv, bvuk bb gvgevwz R vjv bvi BwZnvm m v UjvBU wuwf Avi B Uvi b Ui e `Šj Z N i N i ` LwQ wkfv e wfbœ a g i gvby liv Zv `i wbnz AvZ xq ^Rb `i Rb kvk cökvk K i _v K hgb Zviv g Zi Rb dzj `q, KvW `q, gvgevwz R vjvq Zvici _ K Avgv `i ` k `Lv hv Q wkqz n jb gvgevwz R vwj q bvbv ikg kvk cvjb ev Drme cvjb Kiv nq Gi Av M GB gvgevwz R vjv bvuv G ZvUv cöku wqj bv w` bi ci w`b GB gvgevwz cö¾ jb yj, K jr, wek we` vjq, gnj v, kni, wefvm A_ vr ` ki me Î cš Q M Q A b KiB cökœ GB gvgevwz R vjv j wz Kx? Bmjvg Kb Gi we ivwazv K i? Avmyb ms c Gi BwZnvm Av jvpbv Kwi t Bmjvwg mb 400 wnrixi c~ e B mkj AwMœc~RK `i ivr mg~n gymwjg `i `L j G m hvq GiB g a ÔevivgvKvÕ bvgk GK kªyxi AwMœc~RK cökv k Bmjvg MÖnY K i wkš mwz Kvi A _ g bcöv Y Zviv AwMœc~RKB _ K hvq ZvB Giv gymwjg `i QÙvei Y AwMœc~Rvi GK bzzb cš v wn m e D veb K i k e eivz bvgk we`õavzwu ÔmjvZzi ivmv qeõ bv g Pvjy K i GKwU mjvz (bvgvh) GB mjvz Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 75

76 100 ivkõavz GUvB k e eiv Zi mjvz ev mjvz e j L vz Zviv G mjv Zi Rb RuvKRg Ki mv _ gymwjg `i jev m gmwr ` nvwri nz, mvaviy gymwjg `i gz mjvz Av`vq Ki Zv, wkš D Ïk wqj AwMœc~Rv Giv k e eiv Z GB mjv Zi Rb gmwr `i wfz i I evb i AmsL Av jv R vjv Zv, m ú~y gmwr` K Av jv Z Wywe q i L AwMœc~Rvi gw ` i cwiyz Ki Zv Gfv e Av b w` q MvUv gmwr` K mvwr q hlb mjvz Av`vq Ki Zv ZLb Zv `i Pviw` KB _vk Zv Av b GB mjvz Av`vq Kivi D Ïk Avj vni mš wó bq eis Av b c~rv I Av b K wmr`vn Kiv bv evivgvkv bvgk mb gymwjg bvgavix QÙ ekx AwMœc~RK `i duv ` cv w` q mijgbv gymwjgivi gvmwr ` Rgv n Zv Avi Gfv eb ZLb _ K miqv ei KvR g b K i P j Avm Q k e eivz bvgk we`õavwz cö_vwu Avgv `i ` ki GB w` b Av jvkm¾v Kiv nq Ges GKwU we`õavwz KvR K i Z w` q mikvix QzwU NvlYv Kiv nq, Avi Avgiv mwvk bv Rvbvi Kvi Y `kevmxivi Zv Avb `i mv _ D`hvcb Kwi h me ai Yi KvR ev Abyôvb Bev`Z ev miqv ei KvR e j KziAvb I mnxn nv`xm Øviv ^xk Z bq, im~j (mv.) wb R hv KL bv K ibwb ev KvD K KL bv Ki Z e jbwb, Zuvi mvnvev `i mgqi Zv Bev`Z wn m e cöpwjz wq jv bv Ggb me KvR ev Abyôvbvw` miqv ei D Ï k cvjb Kivi bvgb we`õavz im~j (mv.) e j Qb t Øx bi Î cö Z K bzzb Avwe K Z welq we`õavz, cö Z K we`õavzb c_åózv Ges cö Z K c_åózvi cwiyvg nj Rvnvbœvg (mnxn gymwjg, wziwghx, bvmvqx, Be b gvrvn) ZvB miqv ei KvR nvk Avi bvb nvk Av b R vwj q Kvb cökvi Abyôvb ev Drme Kiv Bmjvg-we ivax Ges GwU wki Ki Aš fy ³ Avgv `i ` ki gvbyl GB gvgevwz R vjv bv Z G ZvUvB Af n q M Q h A b KiB nq Zv GUv g b wb Z Kó n e we kl Kvi Y Gfv e gvgevwz R vjv bv K g½j cö`xc bvg w` q KvRUv K Av iv cöweîzvi iƒc `qvi Póv Kiv n q Q 2013 Bs m b GKUv Bmÿ Z dmey Ki gva g cöpvi K i evsjv ` ki GKUv eo Ask (we kl K i Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 76

77 bzzb cörb ) wba vwiz GKUv iv Z hvi hvi evmv Awdm `vkv b 1 wgwbu gvgevwz R vwj q Q ZvB GB wel q Av iv cwi vi niqvi Rb ÒBmjvwg AvKx`viÓ Dci Av iv A bk Mfxi Ávb AR b Kiv cö qvrb KviY GKRb gymwj gi Cgv bi g~jabb n Q mnxn AvKx`v, Kv iv AvKx`vB hw` wvk bv _v K Zvn j Zvi Cgvb wb q mskq `Lv ` e ZvB Av b wb q gymwjgiv Kx Kx Ki Z cvi e Avi Kx Kx Ki Z cvi e bv Zv cöwzwu gymwj gib Rvbv _vkv Aek B KZ e, KviY GwU Cgv bi Ask mgvavb t K qkuv welq wb q evsjv ` k fyjeysveyws m wó n q Q, wewfbœ RvqMvq ZK wezk n Q welquv mk ji wbku cwi vi niqv cö qvrb m evovwj nvk Avi AevOvwj nvk Ab a g i jv Kiv Aek B gvgevwz R vwj q Drme Ki Z cvi e, kvk cvjb Ki Z cvi e G Z Bmjv gi Kvb AvcwË bb wkš Bmjv gi wb ` k n Q Kvb gymwjg GB ai Yi Kvb KvR Ki Z cv i bv, A_ vr Av b wb q Kvb Drme Ki Z cv i bv Av iv AeMwZi Rb Rvbv bv hv Q h, Bmjvwg ` wó KvY _ K Kvb gymwjg wklv Awb ev b m vb cö`k b Ki Z cv i bv, Kvb MBgm ev Awjw ú Ki ïi Z gkvj R vjv Z cv i bv, g½j cö`xc R vjv Z cv i bv, g½j kvfv hvîvq AskMÖnY Ki Z cv i bv, c njv ˆekvL Drhvcb Ki Z cv i bv, knx` wgbv i dyj w` Z cv i bv, Kvb m wz mš a dyj w` Z cv i bv, Kv_vI gv_v bz Ki Z cv i bv, GKwgwbU wbiezv cvjb Ki Z cv i bv GB welq jv wb q hb Avgiv wb R `i g a we f` m wó bv Kwi Gi mv _ ` ki cöwz fvjevmvi ev kª vi Kvb m úk bb Ges Gwel q Kvb fyjeysveywsi m wó Kiv wvk bq G jv Kvb e w³i gzvgz bq, welq jv Bmjvg mg_ b K i bv GB welq jv gymwjg ev ` mkj a g i jv KivB cvjb Ki Z cvi eb Ges Zv `i K Kvb cökvi evavi `qv hv e bv hw` KD wb R K gymwjg wn m e `vwe K ib Avi wzwb hw` GB KvR jv K ib Zvn j bvnmvi n eb Gwel q GUvB kl K_v gymwjg `i Zv cöwzw`b cuvp Iqv³ mjvz Av`vq Kivi K_v wkš gymwjg bvgavix wkqz gvbyl wvk g Zv mjvz Av`vq K ib bv, Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 77

78 ivhv iv Lb bv, hvkvz `b bv, wg_ v K_v e jb, Pzwi K ib, WvKvwZ K ib, mỳ Lvb, Nyl Lvb, whbv K ib, gvbyl K VKvb, MxeZ K ib, ec` v P jb, IR b Kg `b, AvgvbZ wlqvbz K ib, A b i nk bó K ib GB KvR jv Bmjvg KL bvb mg_ b K i bv ZviciI gymwjg bvgavix wkqz gvbyl G jv Anin K i hv Q Avi Gi Rb Zv `i K Aek B Kvj wkqvg Zi gq`v b Avj vni Kv Q Revew`wn Ki Z n e Gmgq Zv `i c K_v ejvi Rb ev mycvwik Kivi Rb KD _vk e bv Mí-Dcb v mi cöfve Avgiv wk KL bv Mfxifv e Lqvj K iwq h Avgiv Kx ai bi eb ev Mí-Dcb vm-kwezv cowq? Ges GB ai Yi A bk Mí-Dcb vm ev KweZvi gva g Lye ax i ax i ( v-cqrwbs) Avgiv bvbv ikg wki K Avµvš nw Q? AvRKvj nvb zj, K jr Ges wek we` vj qi Q j g qivb ekx Mí- Dcb vm c o _v K GB cvvk mgv Ri Rb GK kªyxi jlk- jwlkvi ˆZix n q Q Zviv ekxifvm mgq GB eq mi Q j g q `i Dc hvmx K i Zv `i g bi LvivK hywm q Mí-Dcb vm wj L _v K GB mkj Mí-Dcb vm jv hw` Lye Mfxifv e we k ly (GbvjvBwmm) Ki j `Lv hv e h G `i GKwU weivu AskB Avgv `i Q j g q `i K Bmjvg n Z `~ i m i h Z mnvqzv Ki Q Aí eqm _ K GB ai Yi jlv co Z co Z GKmgq gmr avjvb ( eªbbiqvk) n q hvq d j wewfbœ ik gi Bmjvg-we ivax wpš v fvebv gv_vi g a ˆZix nq Zv Zi cöfve Zv Z n jv Avj vn we ivax kw³, Ges muv Kvb gvbyli n Z cv i A_ev gvby li ˆZix AvBb-KvbybI n Z cv i Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 78

79 Zv Z ej Z mȳ úófv e Ggb kvmk K eysvq h wb R Avj vni AvBb gv b bv Ges Ab KI bv gvb Z eva K i Ges h Avj vni AvBb ev` w` q Ab Kvb AvBb Abyhvqx dvqmvjv K i Avevi Zv Z ej Z Ggb wepvi e e v K eysv bv n q Q hv Avj vni mve fšg gzvi AvbyMZ K i bv Ges Avj vni wkzve K P~ovš mb` wn m e ^xk wzi `q bv ZvB Zv Z A_ n jv h Kvb Avj vn we ivax we `ªvnx kw³ Kvwdi e w³mzfv e Avj vn K A ^xkvi K i gvî wkš Zv Z gvbyl K Avj vni `vmz Ki Z evav `q, Avj vn K ev` w` q Zvi AvbyMZ Ki Z eva K i Ges iv óª Bmjvg-we ivax Kvh µg we vi Ki Z mnvqzv K i Zv Zi fv jv D`vniY n jv wdivdb h gvbyl K Avj vni AvbyMZ Ki Z euvav w`z Avj KziAv b Avj vn e j Qb, n bex! Zzwg wk Zv `i K ` Lvwb, hviv GB g g `vex K i Pj Q h, Zviv Cgvb G b Q mb wkzv ei cöwz hv Zvgvi Ici bvwhj Kiv n q Q Ges mb me wkzv ei cöwz h jv Zvgvi c~ e bvwhj Kiv n qwqj; wkš Zviv wb R `i welq jvi dvqmvjv Kivi Rb ÔZv ZÕi w` K wdi Z Pvq, A_P Zv `i K Zv Z K A ^xkvi Kivi ûkzg `qv n qwqj? kqzvb Zv `i K c_åó K i mij mvrv c_ _ K A bk `~ i mwi q wb q h Z Pvq (m~iv Avb wbmv 4 t 60) KziAv bi ` wó Z Avj vni cöwz Cgvb Avbv I Avj vn we ivax Zv Z K A ^xkvi Kiv, G `yõwu welq ci ú ii mv _ As½vMxfv e RwoZ (Interconnected) Avj vn I Zv Z Df qi mvg b GKB mv _ gv_v bz KivB n Q mȳ úó gybvwdkx wewfbœ wd jvmwd ev gzev `i cöfve G jv kz kz eq ii AvbBmjvwgK wpš vaviv ZK kv (jwrk), - wewfbœ ikg BRg hgb t KwgDwbRg, K vwcuvwjrg, mkz jvwirg; wewfbœ ikg wd jvmwd hgb t MÖxK wd jvmwd, cviwmqvb wd jvmwd, mgªvu AvKe ii cöwzwôz Øxb-B-Bjvnx; wewfbœ ikg ms wz hgb t aª c`x ms wz, jvjb ms wz; wewfbœ ikg Kjv hgb t wkíkjv, Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 79

80 jwjzkjv BZ vw`i Avgv `i mš vb `i Dci `xn w`b a i cöfve d j Avm Q wd jvmwd gv b n Q AjxK, Aw Z nxb e i cq b aviqv Kiv hgb ejv n q _v K t Philosophy is like searching for a black cat in a dark room where the cat is absent. wd jvmwd n Q Kíbv, hvi mwvk Kvb wfwëb bb Gme gvby li Rxe b KvbB Kv R Av m bv eis mme gvbyl K Avj vn I Zuvi im~ ji `Lv bv mijmwvk c_ _ K `~ i mwi q bq, c_åó K i `q wk K-wkw Kv `i cöfve zj, K jr Ges BDwbfvwm wui A bk wk KivB bvw K A_ vr Avj vn K wek vm K ib bv GB mkj wk K-wkw Kv `i gnvb Avj vn ZvÕAvjv h _ó U v j U w` q Qb A_P Zv `i GB U v j U K Zviv Avj vn h bb Zv cögvy Kivi Kv R e q K ib Zv `i U v j U I bvbv ai bi Yi Kvi Y GK kªyxi QvÎQvÎx AbymiY K i Avj vni Aw Z A ^xkvikvix ag we ivax bvw K cwiyz nq zj-k j Ri cöfve zj g v br g U hw` BmjvwgK gbgvbwmkzvi bv nq Zvn j ZvI wk v_ x `i Dci cöfve we vi K i hgb, z j hw` hvni I Avmi mjv Zi e e v bv _v K Zvn j Zv Zv Kv ivib cov nq bv Zvi Dci hw` zj _ KI Kvb Pvc bv _v K Zvn j Zv Kvb K_vB bb Kvb Kvb z ji KZ c g q `i K wnrve Ki Z `qv nq bv, QvÎx `i K ec`v n Z eva K i G Zv Mj evsjv wgwwqv gi zj jvi K_v wkš bb-bmjvwgk Bswjk wgwwqvg zj jvi Ae v Zv Av iv Lvivc mlv b Zv Bmjvg PP v Kivi Kvb my hvmb bb, hw` Kvb Q j g q Av M _ K Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 80

81 wkqzuv BmjvwgK gbgvbwmkzvi n qi _v K Zvn j ZvI Zviv w`b w`b nvwi q d j Avgiv hviv Bmjvg cövkwum Kwi, mš vb `i zj wbe vp b h _ó m PZb _vk ev evsjv ` ki 7 eq ii `yõwu g qi NUbv bv e j cviwq bv g q `yõwu Zv `i zj K Lye fv jvevm Zv PgrKvi mb z ji cvv `vb c wz wupvimyi Lye Avcb hvm Zv m úbœ A bk cöksmv H z ji H z j 4 eqi a i Aa vqb K i AvmwQ jv Zviv 7 eq ii g q GKw`b Zvi wupvi K cökœ K iwq jv A bkuv Gfv e ÒGB z ji g qiv Zv wnrve K i bv Avwg GLb gv S gv S wnrve Kwi hlb eo n ev ZLb me mgq wnrve Ki ev Bb&kvAvj vn Avwg wk ZLb z ji wnrve c o Avm Z cvi ev?ó Ggb cö kœi DË i wupvi e jwqj ÒbvÓ GB NUbv QvovI Av iv wkqy Anti-Islamic Kvh Kjv ci Rb GZ cq `i Avi fv jvevmvi zj Z vm Kivi Rb g q `ywu Zv `i gv-evev K Rvbvq Ges c ii eq ib Zviv Ab z j P j hvq hlv b BmjvwgK cwi ek Av Q wewfbœ ikg WªvM Ges g` cv bi cöfve BDwbfvwm wu-k j Ri Q j g qiv A b KB wb R `i ARv š WªvM GwWK UW n q co Q Zviv nq Zv Kvb eüzi AvnŸv b mvov w` q cö_ g U Ki Z wm qwqj Zvici _ K GKUz GKUz K i GKmgq cy iv` g GwWK UW n q c o Q eve-gv qiv ïi Z eys Z cv ib bv wkš hlb Rv bb ZLb Avi Zgb wkqy Kivi _v K bv AwaKvsk evev-gv qivi mš vb `i K Wªv Mi wzki welq wj wb q c~e _ K aviyv `q bv g` GKmgq Avgv `i ` k Lye GKUv mnrjf wqj bv eo eo nv Uj jv Z we `kx Ges nvb Awdwmqvj `i Rb ivlv n Zv wkš GLb wmbvwii cv ë M Q g` GLb PvB jb cviqv hvq BDwbfvwm wu-k j Ri Q jiv Kvb bv Kvbfv e GB cvbxquvi mv _ cwiwpz n q hv Q, Zvici eüz-evüe wg j wbqwgz AvÇv Z g` cvb Kiv nq I WªvM e envi Kiv nq GB Lei A bk evev-gvivb Rv bbb bv, KviY evev-gv qi Rb welqwu aiv LyeB KwVb Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 81

82 wkqzw`b Av M (2013) GK cywjk Awdmv ii gv`kvm³ Zi Yx KY v bkvi UvKv bv c q evev-gv K Lyb Kwi q Q- GUvB n jv AvR Avgv `i wcöq evsjv ` ki mvgvwrk Ae v Ryqv Ljv I wmmv iu LvIqvi cöfve ïb j AevK n Z nq h K jr-bdwbfvwm wu Z co qv A bk Q jivb GK Î e m wbqwgz UvKv w` q Ryqv L j evev-gv nq Zv GB ai Yi K_v KíbvI Ki Z cv ib bv wkš GUv G Zv ekx we vi jvf K i Q h Avgv `i mš vb `i Rxeb aÿsm K i w` Q BDwbfvwm wu- K j R co qv Q j `i wbr ^ i g _v K, mlv b Zvi cövb fwm _v K eüz-evüe `i wb q hlb Zviv AvÇv `q Zvi Kvb K Uªvj evev-gvi KvQ _v K bv Avi GB my hvm A b KB bq Ges `irv eü K i Ryqv L j Avi cb MÖ vdx ` L we kl K i Q jiv K j Ri dv Bqv i D V wb R K eo fve Z _v K, mature g b Ki Z _v K Avi GB fve cökv ki Ask wn m e Zviv eüz-evüe `i cvj vq c i GK Uvb `yb Uvb w` Z w` Z wmmv iu cv b Af n q hvq GKwU MÖ c h Q jwu wmmv iu Lvq bv, g` Lvq bv, Ryqv L j bv Zv K immature g b Kiv nq Q j g q `i AvcwËKi Avb ` dzwz (Fun) K jr-bdwbfvwm wu Z co qv A bk Q j g qivb GK Î e m hlb AvÇv `q ZLb Zviv bvbv ikg Avb ` dzwz K i _v K dzwz ii GKwU gvîv Av Q, wkš A bk mgq `Lv hvq h dzwz i bv g Zviv gvîv Qvwo q AvcwËKi KvRKg Ki Z _v K hgb x Avj vn-im~j K wb q bvbv ikg KU~w³ Kiv KziAvb K wb q KU~w³ Kiv im~j (mv.)-gi x `i wb q Av Rev R K_v ejv bvgvh- ivhv-nv¾ wb q ev R gš e Kiv Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 82

83 GLv bb kl bq Zviv G K Ac ii evev-gv K wb qi dvb K i, gyi eÿx `i wb q dvb K i, gmwr `i Cgvg-gyqvw¾b K wb q dvb K i, Avwjg-Ijvgv `i x `i wb q dvb K i, evikv cwiwnzv gwnjv `i wb q dvb K i, wbkve Kiv gwnjv `i wb q dvb K i, `vwo-uzwc wb q dvb K i GLv b Zv `i Zgb GKUv `vl `qv hv e bv KviY Zviv Gi Rb Kvb mwvk wk v wbr Ni ev zj ev mgvr _ K Kvb w`b cvqwb me wkqzi GKUv mxgv Av Q, Avgiv fy jb hvb h mxgv jsnbkvix K Avj vn cq ` K ib bv eyw Rxex `i cöfve A bk gymwjg bvgavix eyw Rxex Av Q Zviv Avj vni `qv H eyw K Avj vnib wei KvR Kivi e _ cö Póv K i hv Q Zviv wewfbœ ikg M elyv K i ei Kivi Póv Ki Qb h KziAv b Kx Kx fyjåvwš Av Q, Bmjv g Kx Kx shortcomings Av Q ev Bmjv gi Kvb Kvb welq jv wvk bq ev Bmjv gi Kvb Kvb w`k jv backdated im~j (mv.) Zvi Rxe b Kx Kx fyj (?) KvR K i Qb I Zuvi Kvb nv`xm jv wvk bq (?) BZ vw` bvdhywej vn Avj vn KziAv b h welq jv K nvivg K i Qb Zviv Zvi _ K wkqz wkqz welq hyw³ w` q nvjvj Kivi Póv Ki Qb KD KD Avevi KziAvb K revise Kivi Rb cö ve w` Qb Zviv Zv `i we ek-eyw w` q KziAvb-nv`x mi evb i Zv `i Pv L `Lv Bmjv gi fyj-åvwš i mgvavb ck Ki Qb, Bmjvg K AvaywbK Kivi Póv Ki Qb bvdhywej vn Zv `i GB AK vš cö PóvI GK cökv ii wrnv` Avi Zv n Q kqzv bi c _ wrnv` Ges Avj vn I im~j (mv.)-gi wei wrnv` ms wzgbv `i cöfve eq ii ci eqi a i `Lv M Q mvaviyz hviv ms wzgbv, bvuk, wm bgv, Mvb-evRbv, b Z, KweZv, AvU -KvjPvi BZ vw` Z Rwo q c ob Zv `i g bi g a GKUv aviyv Ru K e m h Bmjv gi Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 83

84 we ivaxzv Ki Z n e Bmjvg _ K `~ i m i _vk Z n e, Bmjvg cvjb Ki j ms wzgbv niqv hv e bv GB aviyv m ú~y iƒ c fyj A_P Zv `i KD hlb gviv hvb ZLb GKw` K g Z ms wzgbvi Rb weivu Rvbvhvi I wgjv` gvnwd ji Av qvrb Kiv nq fveuv Ggb hb g Zz i c ib ïay Bmjv gi `ikvi Av Q, RxweZ Ae vq Bmjv gi Kvb cö qvrb bb hw`i Bmjvg G m Q RxweZ gvby li Kj v Yi Rb Kvb Kvb ms wzgbvi jvk Avevi Bmjvwg wbqg Abyhvqx jvk `vdb bv K i Kvb cöwzôv b w` q `qv nq I g Zi i Y msmxz Abyôv bi Av qvrb Kiv nq cömwzkxjzvi cöfve Avgiv A b KB wb R K cömwzkxj g b Kwi ev e `Lv M Q h cömwzkxj n j me cö_ g Rxeb _ K Bmjvg K ev` w` Z n e Avi my hvm c jb Bmjvg K bvbv fvlvq Zz Q-Zvw Qj Ki Z n e A bk cömwzkxjivb gymwjg cwiev ii mš vb GB cömwzkxj `i Ab a g i ag xq Abyôv b mvb ` AskMÖnY Ki Z `Lv hvq wkš Zv `i K GKgvÎ BmjvwgK Kvb Abyôv b AskMÖnY Ki Z mvaviyz `Lv hvq bv Q j g q `i Aeva gjv gkvi cöfve Avj vni im~j (mv.) e j Qb, Ò Zvgiv (Mvq i gynviivg) gwnjv `i wbku Mgb Kiv _ K `~ i _vk Ó (mnxn eylvix) Avgi Bebyj Avm (ivw`avj vû Avbû) e jb, Òbex (mv.) ^vgx `i AbygwZ e wz i K gwnjv `i mv _ K_v ej Z wb la K i Qb Ó (Zvevivbx) Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 84

85 Avj vni im~j (mv.) Av iv e j Qb, Ò hb cyi l ^vgxi Abycw wz Z Kvb gwnjvi kh vq em e Avj vn wkqvg Zi w`b Zvi Rb GKwU welai ARMi mvc wbhy³ K i ` eb Ó (gymbv ` Avngv`) Ave`yj vn Bebyj AveŸvm (ivw`avj vû Avbû) _ K ewy Z im~jyj vn (mv.) e j Qb, Ò Kvb gynviivg msmx Qvov Kvb gwnjv mdi Ki e bv Ges Kvb gynviivg K ms M bv wb q Kvb cyi l Kvb gwnjvi Kv Q hv e bv Ó (mnxn eylvix) Rvwei Beby Avew`j vn (ivw`avj vû Avbû) _ K ewy Z im~jyj vn (mv.) e j Qb, Ò hb e w³ Avj vn I AvwLiv Z wek vmx mb e w³ KL bv GKvKx Z Kvb gwnjvi wbku em e bv hw` mb gwnjvi Kvb gynviivg cyi l Dcw Z bv _v K Kb bv Zv Kiv n j Z Zxq cyi l wn m e Dcw Z _v K kqzvb Ó (Avngv`) Zvgxg Beby Avex mvjvgvn (ivw`avj vû Avbû) _ K ewy Z Avgi Bebyj Avm (ivw`avj vû Avbû) Kvb cö qvr b Avjx Beby Avex Zvwj ei (ivw`avj vû Avbû)-i evwo Z hvb wzwb Avjx (ivw`avj vû Avbû)- K c jb bv wzwb wd i wm q Avevi G jb GeviI Avjx (ivw`avj vû Avbû)- K c jb bv wd i wm q Z Zxqevi G m wzwb Avjx (ivw`avj vû Avbû)- K c jb Avjx (ivw`avj vû Avbû) ej jb, ÒAvcbvi cö qvrb hlb dvwzgvi mv _ m úwk Z wq jv Avcwb wd i bv wm q Zvi Kv Q M jb bv Kb?Ó Rev e wzwb ej jb, Ògwnjv `i ^vgx `i Abycw wz Z Zv `i Kv Q h Z Avgv `i K wb la Kiv n q Q Ó (mnxn eylvix) Dc ii nv`xm jv _ K Avgiv Abvqv mb eys Z cviwq h Q j g q `i Aeva gjv gkv Kxfv e Zv `i K Bmjvg _ K `~ i mwi q w` Q Zvn j `Lv hv Q, Avgiv nv`xm wj Rvwb bv e j Q j g q `i Aeva gjv gkvi welqwu K Lvivc Pv L `LwQ bv eis nq Zv evev-gv qivb A bk Î cökªq w`w Q Ges Gfv e AvgivB Avgv `i mš vb `i K Bmjvg _ K `~ i mi Z mvnvh KiwQ Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 85

86 eq d«û-mvj d«û wckavc-wªc 2013 mv ji K_v avbgwû vi Kvev e wm qwq c ii w` bi GKwU cövmªv gi wewiqvwbi AWv i `qvi Rb h Z h Z GKUz ivz n q wm qwqj, AvbygvwbK ivz 11 Avð h i welq n jv G Zv iv Z wm qi `wl vi Kveve Gi 5-6 Zjv cy iv i z i UwU Kv gv i cwic~y cöwzwu Uwe jb i q Q Rvovq Rvovq Bqs Kvcj AwaKvskivB we kl mv R mw¾z Zv `i mvr m¾v, gjv gkvi Xs ` LB evsv hvw Qj Zviv weevn ewnf ~Z m ú K Av Q A_ vr eq d«û-mvj d«û ZLb g b cökœ RvMj G Zv iv Z G Zv Kvcj Kb? c i Rvb Z c iwq AvR f v j UvBm& W hv nvk GLb evevgv q `i wbku cökœ, Avgvi hyezx g q A_ev Avgvi hyek Q j G Zv iv Z Kv_vq M Q? Kx Ki Q? Avgvi Kx GKwUeviI wpš v nq bv! nq Zv iv Z GK mgq eq d«û g q K evmvq Wªc K i w` q hv e Avwg evev-gv wn m e GB welqwu K Zv mnrfv e wbw Q! Iqvóvb `k jv Z hgb GKRb gv LyeB wpš vgy³ _v K hw` Zvi g qi GKwU eq d«û _v K AvR Avgv `i ` ki evevgv q `ii nq Zv GB ai bi gbgvbwmkzv M o DV Q, h Avgvi g q Zv Zvi eq d«ûi mv _B Av Q, wbivc `B Av Q Avgiv evev-gv qiv wk GLbI eys Z cviwq bv h, Avgv `i D`vmxbZvi Kvi YI Avgv `i Q j g qiv Bmjvg n Z `~ i m i hv Q? eq d«û-mvj d«û KvjPv ii cªfve GKRb Awffve Ki cökœ t ez gv b evsjv ` k cöpzi wgwb PvBwbR ióz i U Ges mvbevi K v d M o D V Q wkš AZ š we q I f qi KviY n jv h G mg cöwzôvb jv Z e emvi bv g P j Pig envqvcbv wewfbœ zj-k j R co qv QvÎ I hye Kiv cö gi bv g cözviyv K i QvÎx g q evüex `i K wb q G mg PvBwbR I mvbevi K v d Z mvivw`b AvÇv `q Ges g q `i mijzvi my hvm wb q Zv `i B¾Z jyéb K i Avgv `i KvgjgwZ g q `i K e vk gbwjs K i Zv `i c b v wmww/wwwfww evrv i Q o Ak xjzvi G Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 86

87 g nvrme ïi K i Q, we kl K i zj-k jr co qv ev biv Gi wkkvi n q Rxe bi gnvg~j evb m ú` nviv Q G m ú K Bmjv gi weavb Kx? DËi t G m ú K Bmjv gi e³e cwi vi Bmjvg Ab vq K KL bvb g b bq bv Amr Kg K KL bvb mg_ b K i bv cvc I N YvRbK Kv R Drmvn-DÏxcbv hvmvq bv c w_exi ey K GKgvÎ BmjvgB me Î gvbezvi Kj vy cöwzôvq m`v m Pó ZvB Dwj wlz cwiw wz Z hviv Ab vq e w Kivi g Zv cwi ek cwiw wz ˆZix K i w` Q (mikvi Ges cöwzôv bi gvwjk c ) Avi hviv Ab vq Kv R wjß n Q (QvÎ-QvÎx ev hyek-hyezxiv), mevi Rb B Bmjvwg weavb Abyhvqx kvw AeavwiZ Aek G cö kœ AwffveK QvÎx ev g q `i Aejv ev mijv wn m e D j L K i Qb Ggb Î QvÎx ev g q `i cöwz j K i Reve n Q t G jv AviI evo e hw` g qiv Zv `i m vb m ú K mzk bv nq GLb cökœ t g qiv Q j `i mv _ eüzz Ki Z hv e Kb? Ges Zv `i `viqv Z Kvb ióz i U A_ev Kvb mvbevi K v d Z Zviv hv e Kb? Avi hlb cökœkz v ej Qb Ô g q `i mijzv wb qõ Q jiv GgbwU Ki Q G ÎI `vqx g qiv KviY Ggb mijzvi Kvb `vg bb mijzvi Kvi Y wk KD wel Lvq? mijzvi Kvi Y wk KD Mjvq `wo w` q Q ev cvwb Z Wy e g i Q! GiKg Zv nq bv GUv wk ai bi mijzv? hyezx g qi fvev DwPZ Zvi Rxe bi g~j evb m ú` Zvi mzxz hvi mv _B Uwj dv b K_v nvk Avi K vm gu nvk ev Ab KD nvk, h Kv iv mv _ dv b K_v e j eüzz evwb q Kvb RvqMvq eov Z hvevi A_ mijzv bq eis GUv Pig evkvwg I R b ï b wb Ri Nv o fqski wec `i evsv Pvcv bv GKevi wbr b Gme Z_vKw_Z Q jeüzi mv _ NwbóZv Ki j wb Ri `ywbqv I AvwLivZ `y UvB bó n e Zvi ciez x Rxeb Avi mnr _v K bv Lye KwVb n q hvq A b K mn Ki Z bv c i AvZ nz vi K i Gme NUbv ` ki bvgkiv cvewjk wek we` vjqmn Ab vb wek we` vj qi Lye `Lv hv Q Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 87

88 Gme wec` _ K euvpvi GKgvÎ Dcvq n jv QvÎx Rxe b Kvb Q j `i mv _ A ea gjv gkv ev cö g wjß bv niqv we qi Av M cög A_ vr weevn-ewnf~ Z cög Bmjvg nvivg K i Q Bmjv g GUv Rv qh bb G Z wb Ri me bvk Kiv Qvov Avi Kvb jvf bb Kv RB GUv K mijzv ev KvgjZv Kvbfv eb ejv hvq bv GUv hb B Q K ib mv ci Kvgo LvIqv ev B Q K i M Z c o AvZ nz v Kivi kvwgj myzivs Kvb (Z_vKw_Z) cyi l eüzi mv _ Kvb g q N ii evb i hviqv gv UB DwPr bq Q j g q `i ˆbwZK wk v `v bi Î wczv-gvzv `i K Av iv ekx mzk niqv DwPZ Avj vn Avgv `i K I Avgv `i mš vb `i K wndvhz Ki b Ôwjf Uz M`viÕ I ÒGg.Avi. (M.R.)Ó AwZ mvaviy welq? ag xq I mvgvwrkfv e we q bv K i GKRb cyi l I GKRb bvixi ^vgx- x wn m e emevm Kiv Bmjvwg kixavz Abymv i nvivg, k³ bv ni KvR A_P GB welqwu GLb ˆea I MÖnY hvm Kv R cwiyz n q Q ïay Gg.Avi. (M.R.) A_ vr Mf cvz (Abortion) Kivi Rb XvKvmn ` ki Ab vb kni jvi Avbv PKvbv P kzkz wk wbk n q Q, wewfbœ RvqMvq G `i KwgkbwfwËK G R U wb qvm Kiv i q Q GB wk wbk jvi g~j e emvb n Q A ea Mf cvz Kiv bv GKwU ˆ`wbK cöwîkvi mv vrkv i GKRb gwnjv Wv³vi `ytl K i e j Qb h GB Kv Ri Rb Zviv me P q ekx K jr-wek we` vj qi AweevwnZv g q `i K c q _v Kb A ea Mf cvz Kiv bv Lye mnrjf niqv Z Q j g q `i g a A ea gjv gkvi e o M Q Zviv GLb Avi A bwzk KvR Ki Z gv UI wpš v K i bv Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 88

89 KbWg (condom)-gi Ace envi t ÔKbWgÕ Avgv `i ` k Avbv n qwqj weevwnz ` úwz `i Rb wbqš Y K i ` k RbmsL v e w iva Kivi D Ï k wkš ez gv b AweevwnZ hyek-hyezxiv Gi mvnvh wb q AbvKvw LZ Mf aviy (unwanted pregnancy) Gwo q Aev a weevnewnf ~Z hšbkg Pvwj q hv Q Z e hviv d m hv Q ZvivB wk wb K `ušov Q M.R. Kivi R b Ôf v j UvBbÕm WÕ (Valentine s Day)-i cöfve MZ K qk eqi a i evsjv ` k Ôf v j UvBbÕm WÕ ev Ôfvjevmv w`emõ bv g GB bzyb w`emwu Lye Drmvn mnkv i D`hvcb Kiv n Q Av M ïay G ` kb bq, ewki fvm gymwjg ` kb GUv cvwjz n Zv bv nv Uj gvwjkmn e emvqx `i GKwU AskI e emvwqk gybvdvi ^v _ G Z Drmvn RvMv Qb Ôfvjevmv w`e mõi BwZnvm I wfwë Kx? W. Lvwj` em G wel q we vwiz Av jvkcvz K i Qb mlvb _ K wkqy K_v Zy j aiv Ri wi wervzxq ms wz PP v Ki Qb hme gymwjg, Zv `i ewki fvmb Rv bb bv h, Avm j Zviv Kx Ki Qb Zviv AÜfv e AbyKiY Ki Qb Zv `i mvs wzk bzv `i, hviv Zv `i g ZvB AÜ Ôfvjevmv w`emõ-gi cªpjb BD iv ci ewki fvm `k _ K D V wm qwqj Z e weª Ub I hy³iv óª GUv D`hvwcZ n Zv w`emwu nvvr K i eû gymwjg ` k MwR q D V Q fvjevmv w`e mi DrcwË wb q Kvwnbx-wKse`wš cªpyi GUv úó, wlªóc~e PZy_ kzvãx Z ivgvbiv GUv ïi K iwqj cšëwjk cve Y wn m e ÔDe izv I Rbmgwói `ezvõ jycvikv mi m v bb GUv Kiv n Zv Gi cªavb AvKl Y wqj juvwi Ôwe bv`b I Avb `Õi Rb hyek `i gv S hyezx `i eèb K i `qvb wqj G juvwii j ciez x eqi Avevi juvwi bv niqv ch š hye Kiv G Ômy hvmõ cz fvjevmv w`e mi bv g Av ikwu N Y cª_v wqj g q `i cªnvi Kiv mvgvb QvM ji Pvgov cwiwnz `yb hyek DrmwM Z QvMj I KyKy ii i ³ kixi iwäz K i Pvgovi ˆZwi ez w` q g q `i Dci G Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 89

90 wbh vzb PvjvZ G ai bi ÔcweÎ e w³õ `i ÔcweÎÕ e Zi GKwU AvNvZ L j hyezxiv Av iv fv jvfv e Mf aviy Ki Z cvi e e j wek vm Kiv n Zv wlªóag GB Kycª_v eü Kivi Póv Pvwj q e _ nq G cªqv mi Ask wn m e cª_ g g q `i e` j mbœ vmx `i bv g juvwi Pvjy n jv g b Kiv n qwqj, Gi d j hye Kiv Zv `i Rxeb K AbymiY Ki e wlªóag G Î ïay GKUyKyB mdj n jv h, fvjevmv w`e mi bvg ÔjycviK vwjqvõ _ K Ôf v j UvBbÕm WÕ n q Q Mjvwmqvm bv gi cvc 496 wlªóv ã GUv K ib mb U f v j UvBb bv gi mbœ vmxi m vbv _ Z e 50 Rb f v j UvB bi K_v kvbv hvq Zv `i g a gvî `yõrb mgwak cwiwpz Aek Zv `i Rxeb I AvPiY inm ve Z GKwU gz Abymv i, f v j UvBb wq jb Ô cªwg Ki mbœ vmxõ, wzwb GKevi Kvive `x n qwq jb Ges KvivMv ii AwaKZ vi Kb vi cª g c ob wkš Dc i ewy Z juvwi wb q gvivz K m¼u `Lv `qvq divwm mikvi 1776 wlªóv ã f v j UvBb w`em D`hvcb wbwl K i `q Gw` K mg qi mv _ mv _ GKch v q BZvwj, Aw ªqv, nv ½wi I Rvg vwb _ K w`emwu we`vq bq mß`k kz K wcdwiuv biv hlb ek cªfvekvjx wqj, ZLb Bsj v ÛI fvjevmv w`em wbwl NvlYv Kiv n qwqj c i 1660 wlªóv ã ivrv wøzxq Pvj m Avevi GwU cvj bi cª_v Pvjy K ib Bsj vû _ K f v j UvBb Mj ÔbZyb `ywbqvõq A_ vr Av gwikvq mlv b Drmvnx Bqvw¼iv cqmv Kvgv bvi eo my hvm Lyu R cj Gi gv S we k i kªô ag Bmjvg g~jzt Bmjvg ag Abyhvqx Ôfvjevmv w`emõ ej Z wkqz bb cöwzwu gymwj gi Rb cöwzwu w`emb fvjevmvi w`em Avm j Islam k ãi DrcwËB n Q peace _ K ZvB Bmjvg eq ii 365 w`bb kvwš i K_v e j, fvjevmvi K_v e j Bmjv g fvjevmvwenxb Kvb m úk bb Bmjvg e j cöwzwu gvbyl cöwzwu gvbyl K ˆeafv e fvjevm e, GKRb Av ikr bi g½j Kvgbv Ki e Gi g a _vk e bv Kvb K wîgzv, _vk e bv Kvb jšwkkzv, _vk e ïay cweîzv im~j (mv.) e j Qb t Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 90

91 Ò Zvgiv Rvbœv Z h Z cvi e bv, hz Y bv Zvgiv Cgvb`vi n e Avi Zvgiv cy ivcywi Cgvb`vi n Z cvi e bv, hz Y bv Zvgv `i ci ú ii g a fvjevmvi m úk vwcz n e...ó (mnxn gymwjg) Ò Zvgv `i g a KD Cgvb`vi n Z cvi e bv, hz Y bv m Zvi fvb qi Rb ZvB cq ` Ki e hv m wb Ri Rb cq ` K ió (mnxn eylvix I mnxn gymwjg) Gevi gymwjg `i g b G w`em m ú K KŠZznj RvM Z cv i Ôf v j UvBbÕm WÕ g~jzt cöwgk- cöwgkv `i Drm ei w`b Bmjvg we qi Av M Q j Ges g q d«ûkxc (eüzz ) ev Mvj dªû-eq d«û m úk KL bvb Aby gv`b K i bv GUv nvivg Avi Ôf v j UvBbÕm WÕ ev fvjevmv w`em cvjb K i GB A ea m ú K i bvbvikg AvbyôvwbKZv Ges AmvgvwRK Kg KvÛ Aek B bvni KvR nvivg AwffveKMY GZ Y Avgiv Q j g q `i Aeva gjv gkv n Z ïi K i eq d«û/mvj dªû, wjfuz M`vi, Gg.Avi BZ vw` wb q Av jvkcvz Kijvg AvR n Z A bk eqi Av M nq Zv Avgiv cvwievwik ch v q Avgv `i mš vb `i Aeva gjv gkv g b wb qwq muvb µ g GLb RvZxq ch v q cvwjz nq wbw` ó GKUv w` b GKevi f e `wl, Ab vq KvRUv G ZvUvB mnbkxj n q M Q h, AvR XvK Xvj wcwu q wbw` ó w` b mk j wg j GKmv _ Ab vq m ú K i PP v K i hv Q fqvenzvuv wk Dcjäx Ki Z cviwq? Gfv e nq Zv fwel Z GKUv mgq mxgvj Nb K i dj e Avgv `i fwel Z cörb Kv-GWy Kk bi cöfve Kv-GWy Kkb gv b Q j g qiv GKB mg q GKB v b, GKB kªyxk e m cov jlv Kiv hvi `xn gqv`x djvdj A bk ÎB Lvivc n Q G Z bvbv ai Yi mgm vi m wó n Q GgbwK A bk ÎB Q j g q `i gv S A ea m ú K i cöfve cwijw Z n Q hw`i cwðgv ` wó Z I AvBbvbymv i GB m úk ˆea Pjyb G m ú K evsjv ` ki GKwU wpî `wl Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 91

92 evsjv `k AeRvf vi cwîkvq Wv. mvewibv wkd ikx` GKwU AvwU K v j wj L Qb, Ôc~ e KL bv Avgiv Wv³v iiv GZ AwaK msl K AweevwnZ Aí eq g q K Mf ezx n Z `wlwbõ wzwb G gš e mnwk v cöwzôv bi g q `i m ú K Ki Z wm q cöe Ü D j L K ib - QvÎ- QvÎx `i cvi úwik K_vevZ v kl ch š Avi ïay K_vi g a mxgve _v K bv G jv ciez x Z úk ch v q cuš Q hvq G eq mi QvÎ- QvÎx `i g a hšb ni gv bi wbtmiy niqvq h Kvb úk kixi I g b Av b awi q `q GwU Q j `i Î ewk N U Kbbv g qiv GKUz VvÊv n ji Q jiv A bk ewk Av emcöey myzivs g qiv Q j `i eüz wn m e wb Z PvB ji Q jiv Zvi P q A bk ewk fv e mrb Wv. mvewibv mnwk v cöwzôv bi g q `i Q j `i m ½ Aeva gjv gkv bv Ki Z Ges wbivc` `~iz i v K i Pj Z e j Qb Wv. mvewebv ikx `i civgk hyw³hy³ evsjv ` ki g Zv GKwU gymwjgcöavb ` ki wpî hw` nq Ggb Zvn j Avgv `i Aek B muv i Z mnkv i f e `L Z n e ZvQvov wpš v Kiv DwPZ h Q j g q `i K `y Uv wfbœ Avw½ K, wfbœ grv R, wfbœ Pvwn`v I kvixwik MV b, wfbœ cwi e k, wfbœ e cwiavb Kivi Av `k w` q mªóv m wó K i Qb Zvn j wkfv e Zv `i g a mªóvi Av `k e wz i K wgj ev eüzz n Z cv i? (we q Qvov wk m e!) Z e h nzz G `i mv _ K vm Ki ZB n Q Kv RB Zv `i Dfq c ib AvPiY AZ š dg vj niqv DwPZ, Nwbó bq, hv Z wzki wkqz NUvi my hvm bv _v K Bmjvg Q j g q `i K Aev a Pjv div Kiv, webv cö qvr b cvkvcvwk e m K_v ejv, iv v w` q hviqv, kwcs g j GKmv _ KbvKvUv Ki Z hviqv BZ vw` wbi rmvwnz K i Q Awd m ev Kg j cyi l I gwnjv GKUv wbivc` `~iz e wz i K cvkvcvwk KvR KivI wbwl NvlYv K i Q Q j I g q Df qb gvbyl; wkš Zv `i gv S wfbœzvi Av Q Avj vn iveÿyj Avjvgxb g q `i `n K Kvgjiƒ c m wó K i Qb bgªzv, webq, gvqv ggzvi AvwaK Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 92

93 Ges cöli mš `h vbyf~wz Zuv `i Pwi Îi f~ly d j Zviv mn RB A b i Øviv cöfvwez n q c ob Avgiv hz Y Avj vni ûkzg ev weavb g b Pj ev, ZZ Y Avj vni mg m wó Avgv `i c n q Avgv `i mvnvh Ki e hgb Av b mvnvh K iwqj Beªvwng (AvjvBwnm mvjvg)- K cvwb mvnvh K iwqj g~mv (AvjvBwnm mvjvg)- K, Qzwi mvnvh K iwqj BmgvCj (AvjvBwnm mvjvg)- K Avi hw` Avj vni weavb Agvb K i wb Ri Lywkg Zv Lvg Lqvjxfv e Pjv div Kwi, Z e Avj vni mg m wó Avgvi wei `uvov e hgb jvwnz mvm ii (Red Sea) cvwb wdivd bi wei j owqj, Avj vni m wó gkv hgb bgiƒ `i wei j owqj, Avevwej cvwl hgb j owqj ev`kv Aveivnv I Zvi weivu nvzx I ˆmb evwnbxi wei BZ vw` D P wkw Z `i wpš vaviv GKwU BDwbfvwm wu PË i ivzfi bvp-mvb-av jvpbv mfv Z kzkz Q j g q GKmv _ Abyôvb Dc fvm Ki Q hyezx g qiv mviv ivz mlv b KvUv Q, A bk AwffveKivB muv fvj Pv L `L Qb bv GB wel q wkqy wuwf P v b j mvgvb wkqy Avjvc Av jvpbv n Q GiKg GKwU UK kv Z GKwU BDwbfvwm wui GKRb cö dmii G mwq jb AwZw_ e³v wn m e Zv K cökœ Kiv n qwqj h ÒGB h hyezx g qiv ivzfi mlv b KvUv Q Avcwb G wel q Kx g b K ib ev Avcbvi AwfgZ Kx?Ó wzwb DË i e jwq jb h ÒG Z AevK niqvi Kx Av Q, Avwg Zv G Z Lvivc Kvb wkqz `LwQ bv, AvwgI Zv Avgvi BDwbfvwm wu Z co qv g q K MZivZ _ K mlv b wb R w` q G mwq Ó A ea ev nvivg DcvR bi cöfve cö Z K gymwjg bibvixi Rb nvjvj i wri müvb Kiv Aek KZ e Kbbv nvjvj m ú` ev Lv` B n jv Bev`Z Key ji kz mg~ ni g a Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 93

94 Ab Zg cöavb kz nvjvj Dcv q AwR Z I kixqz Aby gvw`z A_ m ú` ev Lv` MÖnY Qvov Avj vni `iev i Kvb Bev`ZB Keyj nq bv RxweKv wbe v ni Rb DcvR bi i Z Bmjv g hgwb i q Q, wvk Zgwb nvjvj DcvR bi i Z I AZ wak Bmjvg A_ m ú` DcvR bi Î nvjvj-nviv gi cv_ K mywbw` ó K i w` q Q mgvr, ivóª I e w³i Rb Kj vyki hvezxq e e v K Bmjvg nvjvj K i Q cvvk, Avwg/Avcwb hw` GK ev GKvwaK mš v bi AwffveK n q _vwk, wb R K cökœ K i `wl Zv Avgvi mš vb K KL bv nvjvj/nvivg DcvR b wb q mycivgk w` qwq wkbv ev G wel q Avj vni wk ûkzg Zv Rvwb qwq wkbv? Bmjvg gvby li Rb nvjvj I nviv gi g a my úó cv_ K wbiƒcy K ib _ g _v Kwb, eis nvjvj DcvR bi w` q Q my úó wb ` kbv ( idv iý m~iv Rygv 62 t 9-10) dih Bev`Z mg~ ni Av`v qi ci G gnwz K g Suvwc q co Z DrmvwnZ Kiv n q Q DcvR bi Î nvjvj I ˆea Dcvq Aej ^b Kiv e emvqxmn mkj gvby li Dci Bmjv gi GKwU Aj Nbxq weavb hviv DcvR bi Î nvjvj I nviv gi cª kœ mzk Zv Aej ^b K i bv Zv `i e vcv i im~jyj vn (mv.) mzk evyx D PviY K i Qb wzwb e j Qb t gvby li wbku Ggb GKwU mgq Avm e hlb mb e w³ Kvb Drm _ K m ú` AvniY Ki Q, Zv nvjvj bv nvivg, mw` K Kvb åƒ c Ki e bv (mnxn eylvix) nvjvj DcvR b (BbKvg) Bev`Z Keyj nevi c~e kz nvivg L q Avgiv hzb wmr`v `B bv Kb, Kvb jvf bb nvivg DcvR b cvwjz mš vb Bmjvwg ZixKvq gvbyl nevii Kvb m vebvb bb me Î `ybx wzi cöfve Avgiv Rvwb h mviv we k evsjv `k `ybx wz Z K qkevi P vw úqb n q Q Avgv `i ` ki cöwzwu Î `ybx wzi fqvenzv Avgiv mk jb Kg ekx Rvwb GB `ybx wz `L Z `L Z Avgiv Af n q MwQ, Avi mb mv _ Avgv `i we eki fuvzv n q M Q Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 94

95 Avgv `i mš v biv R b i ci _ KB ` L Avm Q `ybx wzi `vcu wb Ri evev, gv, PvPv, gvgv, Lvjy, fvb, evb mk jb Kg ekx `ybx wz Ki Q `ybx wz Ki Q Ki Q gš x, Ggwc, gqi, Kwgkbvi, Pqvig vb, ^evi, wk K-wkw Kv, cywjk, wewwavi, Wv³vi, bvm, K úvdûvi, BwÄwbqi, K Uªv±i, RR, DwKj, gv³vi, wcqb, e emvqx, mikvix, AvavmiKvix, emikvix Kg KZv iv G `i wj K i kl Kiv hv e bv Avgv `i GK cwiwpz fvb wzwb GKwU gvwëb vkbvj Kv úvbxi WvB i±i wzwb Zvi x K wb q we ` k hvw Q jb eov Z Zv `i wfmvmn mkj KvMR-cÎB i q Q wvk g Zv wkš XvKv Gqvi cv U Kv gm Awdmvi Zv `i K AvUwK q Q h ÔAvcwb Avcbvi x K wb q h we ` k hv Qb Zvi d ib wgwbwóª _ K Gb.I.wm jvm eõ ZLb H fvb GKUz wei³ n q Kv gm Awdmvi K ej Qb ÔfvB Kb `yb bv ^vix Ki Qb?Õ cöwz DË i Kv gm Awdmvi ej Qb h Ô`yB bv ^vixi ` L Qb wk? `k bv ^vix Kivi Rb Nyl w` q GB c ` PvKzix wb qwq Õ cvvk Avcwb/AvwgI nq Zv wbr mš vb K Ii wkïkvj n Z `yb xwz klvw Q, muv wk Rvwb? hgb t nq Zv mš vb K Wv³vi `Lv Z wm qwq Avgvi Gc q U g U A bk c i, Avi A c v Ki Z B Q Ki Q bv ZLb Avwg nq Zv mš vb K Kv j i LB Nyl w` q mgquv AvwM q wbjvg! mš vb K fvj z j fwz i Rb Wv bkb (Nyl) msµvš Kvh Kjvc nq Zv mš v bi mvg bb Kijvg ev mš v bi mvg bb G wel q K_v cvkvcvwk Kijvg! UªvwdK mvr b nq Zv Avgvi Mvwoi KvMR c Î mgm v c jv ZLb Avwg wkqy Nyl w` q gyw³ cjvg! Avgvi mš vb nq Zv cix vq dj K i Q wkš Avwg A ea c _ muv K cvk Kwi q wbjvg! Uwj dvb Avm j mš vb K w` q dvb wiwmf Kwi q Zv K ejwq e jv evev evmvq bb! Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 95

96 Gme NUbv Avgv `i mš vbiv wkïkvj n Z ` L ` L eo n Q Avi G `i gv SB KD KD eo n q Nyl bevi KvRUv Ki Q, `ybx wz Ki Q! cvvk `Lyb, Avgiv gv-eveviv hw` Bmjv gi c vkzvg Ges mkj Î b v qi Dci _vkzvg Kej gvî Avj vni mš wói Rb, Avgv `i mš vbivi mfv eb eo n Zv Ges Bmjvg n Z `~ i m i h Zv bv ivr bwzk cöfve Q j g qiv K jr Ges BDwbfvwm wu Z fwz niqvi cicib Zviv bvbvfv e ivrbxwzi mv _ Rwo q hvq wewfbœ bzvi Av`k AbymiY K i ZLb Zv `i Kv Q Bmjv gi Av` k i P q Zvi ` ji Av`k eo n q `uvovq Gfv eb w`b w`b Zvi PvwiwÎK Av`k M o DV Z _v K Avgiv hw` we k i DbœZ `k jvi w` K ZvKvB Zvn j `wl h Zv `i wk v cöwzôvb jv Z Kvb ivrbxwz bb QvÎQvÎxiv Kvb ivrbxwz K i bv A_P Zviv Rxe b LyeB DbœwZ Ki Q QvÎ ivrbxwz t Av gwikv-k vbvwv-bd ivc-a ªwjqvi K jr- BDwbfvwm wu Z Kvb ivrbxwz bb wk K-wkw Kv Ges QvÎ-QvÎxiv Kvb cökvi ivrbxwz K ib bv Zviv cov- jlv wb q G ZvB e _v Kb h G jv Kivi mgq Kv_vq? GQvov K jr Ges BDwbfvwm wui Kvm jv Ggbfv e wwrvbb Kiv h KD wbqwgz cov- jlv bv Ki j Ges K v m Dcw Z bv n j cix vq Kvbfv eb cvk Ki Z cvi e bv KD Kvb A enb Ki Z cv i bv Avi ivr bwzk `j jvi KvD K Kvb A mvc vb `q bv BDwbfvwm wu Z wfwc c` t Av gwikv-k vbvwv-bd ivc-a ªwjqvi BDwbfvwm wu jv Z Kvb `jv`wj bb, Kvb K vwvi bb, wfwc ej Z Kvb c` bb, KD wfwc c `i Rb B jkkvbi K i bv QvÎ `i g a KD KvD K PvcvwZ w` q Kvcvq bv ev QvÎx `i g a Pzj a i UvbvUvwbI nq bv BDwbfvwm wui nj `Lj nq bv, LybvLybxI nq bv QvÎ `i GiKg KvRKg KD KíbvI Ki Z cv i bv Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 96

97 cvvk Avcwb/Avwg hw` GB mkj wk vcöwzôv bi D P c` KD nb Zvn j g b ivl ev GUv AvgviB `vwqz Avj vn Avgv K GB c ` G b w` q Qb Ges GUv Avgvi Rb GKUv cix v Avwg wk Avgvi mva g Zv Póv KiwQ ` ki wk v c wz Z mwvk cwiez b Avb Z ev wk vi cwi ek mȳ ivl Z? me ÎB bvw KZvi nvi w`b w`b evo Q 2013 mv ji cwimsl v b `Lv M Q h mviv c w_ex Z gymwjg `i msl v Ges bvw K `i msl v evo Q cwimsl v b Av iv `Lv M Q mkj a g B Zi Y `i g a me P q ekx bvw KZv evo Q GKwU wel vz BDwbf vwmwui 2010 mv ji cwimsl v b `Lv M Q h 72% gymwjg Q j g qiv Avj vn Z wek vm K i bv Ges 82% gymwjg Q j g qiv G e vcv i confused (w` knviv) GRb K `vqx? Giv gymwjg wczvgvzvi mš vb, evev-gv qiv mš vb `i K GB ` k wb q G m Q D P wk vi Rb wkš cök Z wk vi Afv e AvR GB `yie v A óªwjqv Z bvw K `i Rb me cö_g Dcvmbvjq ˆZix n Q GLb cökœ Zviv Kvi Dcvmbv Ki e? GB bvw Kiv cök Zev`x ZvB Giv cök wzi Dcvmbv K i gymwjg-agymwjg mkj a g B wb R `i mš vbiv bvw K n q hviqvi Ab Zg KviY n Q wbr cwiev i wczvgvzviv mš vb `i h _ó mgq bv `qv hvivi ev mgq `q, Zviv nq Zv quality time `q bv bvw Ki nv¾ cvjb I gymwjg nevi `vwe A bk bvw KivI AvRKvj nv¾ K i, wb R K gymwjg e j `vwe K i wkš GwU wk Kvb i Z c~y e vcvi? nv¾ Zv eû hvwjg, dvwmk, Lywb-e`gvm, mỳ Lvi-g` Lvi, ˆm^ivPvix Ges e vwfpvixi evi evi K i Gai bi `yðwiî jvk Zv gv_vq Uywc jvmvq, j ^v `vwoi Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 97

98 iv L Zv Z wk Zvi Avj vnfxwz ev ag civqyzv ev o? GB ai bi jv Kiv Ges I `i KvRKg A bkuv `vqx hvi Kvi Y gymwjg cwiev ii mš vbiv Bmjvg _ K `~ i m i hvq Cgv bi cöwzdjb nq e w³i K_v-evZ v, AvPvi-AvPiY I KvRK g Cgvb hvpvb nq, jovb qi gq`v b e w³wu Kvb c K (Avj vn bv Zv Z) mg_ b K i msmövg Ki jv Zv _ K K Zv `vwo Uywcavix e w³b Zv AvR Bmjv gi kî `i mv _ wg k Bmjv gi wei jovb Ki Q KZ gymwjg bvgavix e w³b Zv AZx Z weªwuk, mvwf qu ivwkqv I gvwk b mvgªvr ev`x `i evwnbx Z hvm w` q gymwjg f~wg Z gymwjg `i nz v K i Q cªkœ n jv, h mkj bvw K nv¾ K i Avmvi Lei eqvb K ib Zviv wk evsjv ` k GKwU w`bi Bmjv gi c GKwU K_v wj L Qb ev gq`v b b g GKwU evii Bmjv gi c AvIqvR Zy j Qb? nv¾ Zv Beªvnxg (AvjvBwnm mvjvg)i mybœvz Zvui gnvb mybœvz n jv Avj vni mkj ûky gi cöwz webv wøavq Awej ^ jveÿv qk Z_v Avwg nvwri ejv hlb Zvi GKgvÎ wkï cyî Beªvnxg K Kyievbx Kivi wb ` k G jv ZLbI wzwb webv wøavq jveÿv qk e j Qb AvR evsjv ` ki gvwu Z hviv Bmjvg cöwzôvi Rb msmövg Ki Qb Zv `i GB cö Póv Zv Avj vni Øx bi werq Avbvi j A_P bvw Kiv Zv jveÿv qk ej Qb Bmjv gi cªwzôv cöwznz Kivi A½xKvi wb q Zv `i AvbyMZ n jv Zv Z (Avj vn we ivwa kw³) I kqzv bi cöwz A_P Avgiv `LwQ GK kªyxi bvw K Bmjv gi kî c i Avbmvi (mvnvh Kvix)iƒ c KvR Ki Qb Ges fvizxq mvgªvr ev`x `i ^v _ jovb Ki Qb d j Zv `i me Avgj eiev` n q wm q Q d j GKevi bq, nvrvi evi nv¾ Ki ji Gme bvw Ki nv ¾i wk mvgvb Zg g~j _v K? GiKg nv ¾i Z~jbv nq mỳ Lvi, Nyl Lvi I e vwfpvixi bvgvh- ivhvi mv _ hv Avj vni `iev i Keyj nevi Kvb m vebvb bb bex gynv v` (mv.)-gi wcq b KZ gybvwdk eq ii ci eqi bvgvh c o Q wkš Zv Z wk Zv `i Av `Š Kvb Kj vy n q Q? Kj vy Zv ZvivB c q Q hviv Avj vni Øx bi cªwzôvq Avj vni mvnvh Kvix n q Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 98

99 iyv½ Y b g Q Ges Kzievbx K i Q cweî KyiAv b Zv mȳ úó fvlvq ejv n q Q, Ò n Cgvb`viMY! Zvgiv Avj vni mvnvh Kvix n q hvió (myiv mvd AvqvZ 14) j GLv b Avj vni Øx bi werq ejv n q Q,Ò n Cgvb`viMY! Avwg wk Zvgv `i Ggb GK e emvi K_v e j w`e hv Zvgv `i K e`bv`vqk Avhve _ K evupv e? mwu n jv Zvgiv Avj vn I Zvui ivm~ ji Dci Cgvb Avb Ges Avj vni iv vq Rvb I gvj w` q Póv-mvabv Ki, mwub Zvgv `i Rb Kj vyki hw` Zvgiv eys Z cvi Z Ó- (myiv mvd AvqvZ 10-11) wewfbœ a g GK Avj vn I bvw KZv A b K g b K ib h m wókz v (Avj vn) ej Z wkqz bb Avevi A b K g b K ib m wókz v Av Q wkš Zuvi mv _ Avevi Ab KD kixk K ib Avj vni KvQ _ K g~mv (Av.)-Gi Kv Q Bû`x RvwZi Rb h Av `k-wb la G mwqj Zv ZvIiv Z 10 Commandments bv g ewy Z Av Q, `Lv hvk mlv b Kx ejv n q Q t 1. Do not worship any other gods. 2. Do not make any idols. 3. Do not misuse the name of God. 4. Keep the Sabbath holy. 5. Honor your father & mother. 6. Do not murder. 7. Do not commit adultery. 8. Do not steal. 9. Do not lie. 10. Do not covet. Avj vn h GK Zv Avgiv Ab vb a g I `L Z cvb Worship almighty Creator & join none with Him in worship [Adam, Abraham, Moses, Jesus & Muhammad] (Peace be upon them) Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 99

100 "I am Lord, and there is none else There is no God besides me." [The Bible, Isaiah 45:5] "I am God, and there is none else; I am God, and there is none like me." [The Bible, Isaiah 46:9] "Thou shalt have no other gods before me." [Judaism] Those whose intelligence has been stolen by material desires surrender unto demigods and follow the particular rules and regulations of worship according to their own natures. [Bhagavad Gita 7:20] "Ekam evadvitiyam" "He is One only without a second." [Chandogya Upanishad 6:2:1] Ekam Brahm, dvitiya naste neh na naste kinchan. There is only one God, not the second; not at all, not at all, not in the least bit. Bhagwan Ek hi hai. Doosra Nahi hai. Nahi hai, nahi hai, zara bhi nahi hai. [Brahma Sutra of Hinduism] ÔgyiZv`Õ- `i Dci wkqz we k ly gyizv` Kviv? gyizv` ZvivB hviv gymwjg cwiev i Rb MÖnY K ii gymwjg mgv Ri gv S cªkv k Avj vni wei KvR K i, Bmjv gi wei Kjg a i Ges kî `i ` j wm q Bmjv gi wei nvz wgjvq Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 100

101 Avwg nq Zv mjvz Av`vq Kwi, Avwg nq Zv nv¾ cvjb K iwq, Avgvi Zi Y mš vb nq Zv Aš Z Avgvi mv _ Ry vi mjvzuv wbqwgz Av`vq K i, Zvi A_ GUv bq h, Avgvi mš vb gyizv` bvi n q _vk Z cv i AwffveK wn m e Zvi Kg KvÛ ev online activity m ú K Avgvi AeMZ niqv `ikvi Ges cö qvr b mwvk c` c bqv `ikvi n Z cv i Avgvi mš vb fyj K ib GB KvR Ki Q Bmjvg KvD K gymwjg n Z eva K i bv a g Rvi-Rei`w bb Zvi e vl v Zv GUvB wkš gymwjg niqvi A_ B n jv Avj vni mwbk iƒ c wb R K kvwgj Kiv Ges kqzvbx kw³i c _ K hlv bb nvgjv N U mlv b wm q nvwri niqv gyizv` n jv ZvivB hviv Avj vni I gymwjg D vni wbivcëvi mv _ wek vmnvzkzv K i Bmjvwg kwiqv g Z mb wek vmnvzkzvi kvw g Zÿ `Û bvbv dikv I bvbv gvrnv ei Djvgv `i gv S bvbv wel q gz f` _vk Z cv i, wkš Bmjv gi gšj wel qi b vq gyizv `i msáv I kvw wb q Kvb gz f` bb Avi GB kvw Kvh Kix Kivi `vwqz BmjvwgK iv óªi (Islamic State) e w³mzfv e KD GB kvw i `vwqz nv Z Zz j wb Z cvi e bv Avwg nq Zv fve Z cvwi h, evsjv `k Zv BmjvwgK ivóª bq Avgvi mš vb hw` gyizv` n qi _v K mgm v bb wkš Avwg wk Zvi cikv ji w`kwu GK`g fy j hvw Q? Ab vb a g gyizv`- `i kvw Bs irx fvlvq e vm dwg GKwU eûj cªpwjz kã Gi AvwfavwbK A_ t L óvb a g i Dcvm Ck ii wei Agh v`vki, AeÁvg~jK, AvµgYvZ K ev wkóvpviewnf~ Z wkqy ejv ev Kiv L óvb Ges Bû`x G Dfq a g B Ggb Aciv ai kvw g Zÿ `Û m kvw i K_v G m Q Iì U v g U ejv n q Q t ÒGes h e w³ cªfyi bv gi wei e vm dwg Z_v AcgvbKi, Agh v`vki ev wkôvpvi ewnf ~Z Kvb K_v ej e ev wkqy Ki e Z e Zvi wbwðz kvw n jv Zv K nz v Kiv Rgv q Zi mk j Zv K cv_i wb c nz v Ki e Ó - (eyk Ae jwfwukvm 24:16) Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 101

102 Aci w` K wn `ya g e vm dwg ïay Bk ii wei wkqy ejvb bq eis Kvb ag i ev cy ivwnz `i wei wkqz ejvi GKwU kvw hvm Aciv ai Aš fy ³ wn `ya g i AvBb welqk Mªš gbȳ wz Z ejv n q Q, Òhw` wbærv Zi Kvb e w³ B QvK Zfv e Kvb cy ivwnz K Aegvbbv K i ev Zvi mv _ Lvivc AvPiY K i Z e ivrvi `vwqz n e ˆ`wnK kvw ev cªvy`û `qv hv Z m cªkw úz nq -(gby wz 24:16) Bmjv gi ` wó Z Òknx`Ó K? GB welqwu wb q Avgv `i ` ki ekxifvm gvbylb cwi vi aviyv iv L bv h KvD K hlb ZLb knx` Dcvwa w` q `qv nq hgb `Lv M Q h wn `y gviv M ji ejv nq knx`, Avevi bvw K gviv M ji Zv K knx` Dcvwa `qv nq Ges weivu Av qvrb K i ^ NvwlZ bvw Ki RvbvRv cov bv nq Kx Avðh! Gevi Rvbv hvk Bmjv gi ` wó Z Avm j knx` K? mnxn eylvixi nv`xm Abyhvqx 5 cökvi ÔcÖK Z gymwjgõ gviv M j knx` nq hgb t 1) gnvgvix Z 2) c Ui cxovq 3) cvwb Z Wy e 4) aÿsm ~ c Pvcv c i Ges 5) Avj vni c _ msmövg K i Ab vb wel q Kvb gz f` bb ïay k li wel q Avgv `i cwi vi aviyv _vkv cö qvrb h e w³ GKgvÎ Avj vni c _ KvR Ki Z wm q, Øxb Bmjvg cöwzôv Ki Z wm q, Øx bi K_v ej Z wm q, Øx bi Rb msmövg Ki Z wm q gviv hvb ïay gvî Zv KB knx` ejv nq Z e K knx`, K RvbœvZx, K Rvnvbœvgx GB wwkjv ik bi AwaKvi KvD K `qv nqwb GB AwaKvi ïay gnvb Avj vn ZvAvjvi KD Avj vni GB AwaKvi wb Ri nv Z wb Z cvi e bv K mwz Kvifv e Avj vni c _ hy K i Q muvi Zv wm vš n e wkqvg Zi w` b Avgiv ivm~j (mv.)-gi Rxebx Z ` LwQ h Kvb GK e w³ ivm~j (mv.)-gi mv _ Kvwdi `i wei hy K i gviv M Qb wkš Zv KI knx` ejv nqwb ZvB Kv iv Aš ii Lei GKgvÎ gnvb Avj vn ZvAvjvB Rv bb Bmjv gi ` wó Z cwi vifv e Avgv `i Rvbv _vkv cö qvrb h Kvb wn `y, eš, wlªóvb, Bû`x, bvw K, gyizv`, gybvwdk, ebvgvhx KL bv Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 102

103 knx` n Z cv i bv KviY welquv Zv `i Rb bv knx` n Z n j cök Z Cgvb`vi, gywgb, gymwjg n Z n e, AvswkK Cgv bi AwaKvix n ji n e bv A_v r hw` Avwg Bmjv gi wkqy Ask gvb ev Avi wkqz Ask gvb ev bv e j gz cvly Kwi Zvn j Avwg cök Z gymwjg n Z cvi ev bv hgb kixqv g Z KD B QvK Zfv e GK Iqv³ mjvz Av`vq bv Ki j m Avi gymwjg _v K bv Gi we vwiz KziAvb I mnxn nv`x mi `wjj Avgiv 4_ cwi Q ` `L Z cv ev, BbkvAvj vn Avwg mviv Rxeb Bmjv gi we ivwazv Kijvg, Bmjv gi Kvb AvBb gvbjvg bv, Bmjv gi c GK Kjg wjljvg bv, Bmjv gi c Kvb K_v ejjvg bv, B QvK Zfv e bvgvh Q o w`zvg, ec` vq PjZvg Avi AwZ mn RB knx` n q Mjvg! Zv n e bv GKevi f e `wl, Avgiv Bmjvg m ú K h _ó Ávb AR b Kwi bv e j knx `i g Zv G Zv gh v`vi welqwu ZI fyj aviyv cvly Kwi Avgv `i gv S hw` Áv bi NvUwZ _v K Zvn j Avgv `i mš vbiv wkfv e hvm gymwjg n e? ekxifvm Kexiv bv ni mv _B Avgiv RwoZ! KziAvb-nv`x mi ` wó Z mëiwui g Zv Kexiv bvn i q Q h bvn Avj vn mn R (Lv jm ZIevn bv Ki j) gvd Ki eb bv bx Pi Kexiv bv ni wj ` L g b n e h Avgiv evsjv ` ki gymwjgiv cvj v w` q GBme bvn wbqwgz K i hvw Q Avi GB mkj bvn Ki Z Ki Z Avgv `i Aš i gwipv c o M Q, w`j KwVb n q wm q Q d j Avj vni Avhv ei fq Aš i Avi Aewkó bb 1. Avj vni mv _ KvD K kixk Kiv (wkik) 2. mjvz Z vm Kiv ( Kvb ˆea KviY Qvov) 3. hvkvz Av`vq bv Kiv 4. m½z KviY Qvov igv`v bi mig ( ivhv) f½ Kiv ev bv ivlv 5. mvg_ _vkv m Ë I n¾ bv Kiv Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 103

104 6. gvzv-wczvi Aeva niqv 7. e wfpvi ev whbv Kiv 8. gvbyl nz v Kiv 9. ckv ei AcweÎZv 10. mgkvg I xi gjøv i m½g Kiv 11. mỳ Av`vb-cÖ`vb Kiv 12. AvZ xqzvi m úk wqbœ Kiv Ges wbku AvZ xq `i cwiz vm Kiv 13. GwZ gi m ú` f Y Kiv 14. hv`y Kiv ev Kiv bv 15. `ywbqv AR bi j Bj g Øxb wk v Kiv I mz K Mvcb Kiv 16. Avj vn Ges Zvi im~ ji (mv.) Dci wg_ v Av ivc Kiv 17. kvmk KZ K RbMY K auvkv `qv I AZ vpvi Kiv 18. hyjyg (AZ vpvi) Kiv 19. Puv`vevRx I Ab vq Uvj Av`vq 20. Avcb x K e wfpv ii my hvm `qv 21. Me, AnsKvi, AvZ wizv, nukvwizv 22. nvivg LvIqv, Zv h Kvb Dcv qb nvk bv Kb 23. AvZ nz v Kiv 24. wg_ v ejv 25. (Avj vni AvBb ev` w` q) gvbeiwpz weav b `k cwipvjbv I wepvi-dvqmvjv Kiv 26. wepvi-dvqmvjvi Î Nyl MÖnY Kiv Ges Nyl `qv 27. gwnjv cyi li ek Ges cyi l gwnjvi ek aviy Kiv 28. wg_ v mv `qv Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 104

105 29. gv`k `ªe meb Kiv 30. Ryqv Ljv 31. mzx-mvaÿx bvixi cöwz e wfpv ii Acev` `qv 32. Mbxg Zi (hy jä) gvj AvZ mvr Kiv 33. Pywi Kiv 34. WvKvwZ Kiv 35. wg_ v kc_ Kiv 36. AvgvbZ wlqvbz Kiv 37. LuvUv `qv 38. ZvK`xi K A ^xkvi Kiv 39. gvby li wbku A b i Mvcb Z_ dvum Kiv 40. ciwb `v Kiv 41. Awfkvc `qv 42. wek vmnvzkzv Kiv, Iqv`v cvjb bv Kiv 43. MYK I R vwzwe ` `i K_vq wek vm Kiv 44. Kvb mvnvex K Mvwj `qv 45. Ab vq wepvi Kiv 46. xi c ^vgxi Aeva niqv 47. Kvco, `qvj I cv_i BZ vw` Z cövyxi Qwe AuvKv 48. kvk cökvkv _ Pnvivi (gy Li) Dci AvNvZ Kiv, gvzg Kiv, Kvco Quov, gv_v gyêv bv ev Pzj DVv bv, wec `i mgq aÿs mi Rb `yõav Kiv 49. Ab vqfv e we `ªvn Kiv 50. `ye j, Kv Ri jvk I xi Dci AZ vpvi Kiv Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 105

106 51. cöwz ekx `i Kó `qv 52. gymwjg `i Kó `qv I Mvwj `qv 53. AnsKvi K i UvLbyi wb P Kvco cwiavb Kiv 54. ^Y - iš c i cv Î cvbvnvi Kiv 55. cyi li ^Y I ikgx Kvco cwiavb Kiv 56. Avj vn e ZxZ Ab Kv iv D Ï k cïcvlx h en Kiv 57. IR b I gv c Kg `qv 58. g Z e w³i Rb AvbyôvwbKfv e I D P k ã KvbœvKvwU Kiv 59. Avj vni kvw /Avhve n Z wbwðš ev fqnxb niqv 60. g Z Rš, cöevwnz i³ Ges k~k ii gvsm LvIqv 61. RygyÕAvi mjvz Q o w` q webv Kvi Y GKv GKv mjvz Av`vq Kiv 62. R bï b Ab K wczv e j ^xk wz `qv 63. ZK -wezk, SMov Ges kî Zv cvly Kiv 64. Acms wz I Kz-cÖ_vi cöpjb Kiv A_ev weåvwš i w` K Ab `i Avnevb Kiv 65. cipzjv e envi Kiv, kix i DjwK AuvKv, å c vk Kiv (Zz j djv ev mi Kiv), `uvz duvk Kiv 66. aviv jv A w` q Kv iv w` K Bkviv Kiv 67. nvivg kix d ag `ªvnx KvR Kiv 68. gymwjg `i Î wu-wepÿ wzi müvb Kiv Ges Zv `i Mvcb Z_ cªkvk Kiv 69. SMov Kivi mgq AwZwi³ Mvwj `qv 70. Kvb esk ev Zvi jvk `i Lvivc `v l AwfwnZ Kiv Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 106

107 Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 107

108 ms wz Kx? ms wz m ú K cwi vi aviyv _vkv cö qvrb ms wz-wpš vi msmwz-amsmwz ms wz gvbyl K my `i K i, gvby li Aš R M Z mylgv I mȳ Zv G b `q A_ vr ms wzpp vi ga w` q gvbwek gwngv I gn Z i wekvk N U wkš GgbUv hw` µ g cwi vi n q I V h, ms wzpp vi Kvi Y gvbyl my `i bv-n q Av iv Amy `i n q DV Q, gvbyl bv n q Agvby l iƒcvš wiz n Q, ms wzpp vi De i I AbyK~j Î jv Aeva hšbzv I jv ú U i Afqvi Y cwiyz n Q, Zv n j f qi K_v e U ms wz gv b grv Kivi Rb jny I PUzj we bv`b bq, ms wz n jv GKwU RvwZi Rxeb`k bi cöwzwe ^ GBRb B ms wzi g a GKwU RvwZi wek vm I ˆPZ b i cök Z AwfÁvb R M I V gvbyl K hgb Ab Kv bv A½cÖZ ½ Øviv Pbv hvq bv, wpb Z nq gyl ` L; wvk GKBiKg, ms wz n jv GKUv RvwZi gylgêj wkš GB gylgêj hw` e vwai cö Kv c K`vKvi I exfrm n q I V, mb wekvj `yf v M i Kv bv mvš bv bb ejv Avek K, Avgv `i Rxe b AZ š i Z c~y h ms wz, Zv AvR KwVb iv Mi Avµg b wek Z n q wm q Q ms wzi bv g AvR me Î wki Ki RqRqvKvi; wkikb Avgv `i ms wz-a ½i wcöqzg f~ly! KvbUv ZvInx` Avi KvbUv ZvInx`webvkx Askxev`, mb eva ch š GLb jyßcövq Mvb-KweZv-bvUK hvb nvk, Avgiv eys ZB cviwq-bv h, cök wzgy»zv Avi cök wzc~rv GK bq; `k cög Avi `k K gvz `exiƒ c e `bv Kiv GK K_v bq; Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 108

109 bvixi g~j I gh v`v Avi bvix K µq-weµ qi cy K i Zvjv GK e bq eis Zv m ú~y iƒ c wbwl, G Kev ib nvivg Avgiv Avgv `i ms wz K Ggbfv e AvR mvwr q wb qwq, hb Avj vn I Zuvi im~j (mv.) bb, BewjmB Avgv `i GKgvÎ c_wb ` kk cigzg eüz eo Avd mvm, mviv `k Ry o `ª Z e M Qwo q co Q fv h I g~wz -ms wz; Aev a cömvi jvf Ki Q ev½vjxqvbvi bv g Lvj-KiZvj kuvlv-wmù yi g½j`xc-ivlxeü bi wn `yqvbx ms wz; µgkb cöej cözv c ev½vjx gymwjg gvbm K AwaKvi K i wb Q evdj-wek vmcyó AÜKvi `nev`, dwkwizš, gvrvic~rv, cxic~rvi gz Mwn Z RxebvPvi eob Avd mvm, GBme wb qb Avgv `i ms wz GLb lvjkjvq wekwkz iex `ªbv_ Avgv `i ms wzwbôvq me vwak cövyeš Dcv`vb Ges GZUvB Acwinvh I cövyevb h, Avgv `i Kv bv Kv bv ec ivqv ms wzrxex m MŠi e NvlYv K ib, ÔCk i KÕ A ^xkvi Kiv m e wkš iex `ªbv_ K bq AZGe GB gnvkwei cöfve I Zvi cök Z djvdj m ú K Aíwe i wkqz Av jvpbv Kiv Ri ix h-mkj gymwjg mš vb iex `ªbv_ K `ezváv b c~rv K ib, Zviv hz K_vB ejyb, Zv `i D Ï k eo fqven Zviv ïay Ôwb úvcõ iex `ª cö gi g a Ave bq, Zviv GB QvÆ evsjv ` k emevmiz ZvIwn`x gymwjg D vni Rb wpš vi welqi e U Zviv Pvq ZvIwn`x wek vm K m ú~y DrLvZ K i PZz e `x wn `y-avwacz K cybe vwmz Ki Z K_vUv AcÖxwZKi e U wkš A ^xkvh bq Avgiv iex `ªwe Ølx bb Avgv `i mšfvm h, gymwjg `i Rb iex `ªbv_ fyjµ gi GKwU KweZv wk Mvb ipbv K ib wb cvvk Avcwb/Avwg hw` GKRb AwffveK nb, Z e nq Zv AvgivI GB mkj KvR K cöv gvu Kivi KvR K i hvw Q Ae PZb g bb Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 109

110 ms wzi Rq-civRq ˆP Îi `ycy i ev½vjx-rbbxi nv Zi ZvjcvLvi g `yg ` e Rb hgb ms wz, wemwgj vn e j Lv` MÖnY A_ev mymsev` c j Avjnvg`ywjj vn ejvi ms wz Avm j h Kv bv Kvi YB nvk, AvR ms wz gv b b Z -m½xz- KweZv-bvUK BZ vw` Avi GB mkj e I wel qi hviv mgs`vi ZvivB ms wzevb AmsL AwffveKB GLb GB Awfjvl cvly K i h, Zv `i Q j g q m½xzwkíx/b Z wkíxiƒ c wel vz n q DVyK G Z G-ai bi Awffve Kiv ïay Dj wmz nq bv, Kb v wk cy Îi mvd j Zviv Zv `i Rxeb K ab I mv_ K Ávb K i ïay L vwz bq, ms wzkg x `i nv Z ch vß A_ vmgi mnr n q I V UvKvUv Kvb c _ Avm Q, Kx nviv Z n Q, muv eo K_v bq; A bk mn R A bk UvKv- h nv Z Avm Q, GUvB eo K_v ms wzi D j L hvm kl werqwu n jv, Z_vKw_Z bv `wbkzvi bv g ms wz Zvi f³ I c ô cvlk `i Kv Q wb R K ixwzgz Aviva ev Dcvm K i Zv j Ges GB Kvi YB GKRb wkíx Zvi Mvb wk b Z wk Awfbq K we bv`b g b K i bv, g b K i mvabv I Zcm v ms wz GLb AvaywbK gvby li a g cwiyz n q Q ag Zvi Abymvix `i wbku h AvbyMZ `vwe K i, AvaywbK ms wz GLb mb ai bi kz nxb AvbyMZ cv Q D`vniYZ, Ggb eû `yf vmv gymwjg mš vb GB mgv R we` gvb, hviv Bmjvg gv b bv, im~j (mv.)-gi Rxebv` k i cöwz AvMÖnx bq, wkš iex `ªm½xZ wb q iwe VvKz ii ÔBev`ZÕ K i, jvjbmxwzi g a BnKvj cikv ji Ôgyw³Õ Lyu R cvq; GgbwK MvRv- meb KI Ava vwz K gv jv fi mnvqk kw³ e j we epbv K i wn `y ms wzi evnk fvi Zi ms wzevb Mvôxiv Zv `i ms wzi cwipvqk KÌK, aª c`x, fvizbvu g wklv Z A_ev iex `ªm½x Zi Zvwjg `evi Rb cöwzeqi mikv ii wecyj A_ e q K i kz kz evsjv `kx K fvi Z wb q hvq Zvi KviY Kx? KviY cöavbz GKUvB, Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 110

111 evsjv `kx gymwjg `i Aš i _ K ZvIwn`x PZbv K gy Q w` q fviz cö gi Avjcbv Gu K `qv G KB ejv nq brain washing A_P mikvix Li P bq eis wbr Li PI hw` KD AvjxMo gymwjg wek we` vj q co Z h Z Pvb Zvn j Kx N U? GKRb QvÎ K fvize l i Ab h- Kv bv wk v cöwzôv bi Zzjbvq fwz I ezb eve` `k Y ekx A_ e q Ki Z nq Ges QvÎwfmv c Z A bk KvVLo cvov Z nq Gai bi Avw_ K I cökvmwbk evav m wói GKUvB KviY, A bk nviv bvi c ii h nzz GB wek we` vj q GL bv wkqzuv ZvIwn`x wk v I gymwjg HwZn Aewkó Av Q; AZGe mlv b cvv MÖn Yi c_ K h_vm e `ym g K i ivlv Avek K RvZxq wk wervzxq muv eo K_v bq, K_v n jv, mvwe K wepv i Kvb wrwbm wzki I wec¾bk, bvwk DcKvix? g v jwiqv enbkvix gkvi evsjv ` ki GKwU Avengvb Kv ji Ôm ú`õ, wkš h Kvb g~ j GB m ú` K Avgiv DrLvZ Ki Z PvB KviY Zv ^v i Rb wec¾bk wvk GB ikgb, hw` Kv bv ms wz Avgv `i mvnm I AvZ wek vm K `ye j K i, Avgv `i `k cög I Av`k eva K wecbœ wk wec_mvgx K i, Avgv `i ZvIwn`x wek vm I AvwLiv Zi fq K gy Q w` Z Pvq, wkí wk bv `wbkzvi bv g Rxeb K `vwqz nxb fv Mi `vmz Ki Z klvq, Avgv `i Kj&e K (AvZ v K) g Z cwiyz K i, mb ms wz RvZxq nvk wervzxq nvk, Aek B Zv webv cö kœ cwiz vr ms wz I mvs wzk AvMÖvmb t cö vcu evsjv `k iex `ªbv _i Ab GKwU wel vz Mv bi D j L Ki Z cvwi ÒI Avgvi ` ki gvwu, Zvgvi c i VKvB gv_v, Zvgv Z wek gqx wek gv qi AuvPj cvzvó GLv b wek gv n Q Kvwj `ex Rxebvb `i GKwU eûcwvz KweZv ÔAvevi Avwme wd iõ cy iv KweZvwUB Avgv `i Bmjvwg Rxeb`k b K gvivz Kfv e weåvš Ki Z Pvq GB KweZvi `ywu csw³ t ÔAvevi Avwme wd i avbwmuwo b`xwui Zx i, nqz-ev k LwPj kvwj Ki e kõ GLv bi wn `y a g i wek vm m gvbyl Avevi cyy Rb n q GB c w_ex Z wd i Avm e k LwPj kvwj Ki e k Mv bi I KweZvi GB welq jv Bmjvwg AvwK`vi mv _ mivmwi Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 111

112 mvsnwl K Ggb K_vI e j, jvjbmxwz ev iex `ªm½xZ ïay Dcv `q m½xzgvî bq, ixwzgz Bev`Z-e `Mxi e (bvdhywej vn) Z_vKw_Z ms wz Avgv `i K Ggb Ki Y-µxob K cwiyz K i Q h, Avgiv GLb gvrv i-`imvq- e`x Z-wgbv i ïay cy úväwj Ac Y bq, cy iv CgvbUv KB KzÉvnxb Abyiv M wemr b w` q AvmwQ Avgv `i Aš ` k I AvZ PZb GZUvB ZQbQ n q M Q h, Avgiv GLb cövq Ri_ªy ev`x AwMœDcvm K cwiyz n qwq A b Ki hyw³, Ô gvgevwz cö¾jbõ-gi g a wki Ki Ggb Kx Av Q, h-kvi Y G K `vlyxq we epbv Ki Z n e? wkš GB cökœi- Zv ^vfvwek h, Gi g a `k cö gib ev Kx Av Q? AwMœwkLvi m y L kª vebz n q wbi_ K `uvwo q _vkvi bvg hw` wkik bv-nq, Zvn j cövpxb cviwmkiv- h cö¾ wjz AwMœKzÊ K cö`w Y Ki Zv, Zv KB-ev Kvb hyw³ Z Askxev` ejv hvq? Ges Kv bv `ex-cöwzgvi mvg b fw³fve wb q `uvwo q _vkvb-ev Kb wkik ev cšëwjkzv e j MY n e? el eiy I AvZ NvZx mvs wzcöxwz Avb ` Lvivc bq, wkš wkik I Ak xjzvi m ½ hy³ n j Zv Lvivc- Zv e UB, Avb ` ZLb G Kev ib Mwn Z I nvivg n q hvq Kv iv ARvbv bq, c njv ˆekv L fvi bv-n ZB bvix-cyi li Aeva I D`vi gjv gkvi ga w` q igbvq cvš v LvIqvi g nvrme ïi n q hvq Pvi Kjv PZ i hyezxiv Zv `i ey K-wc V-Mv j Dwé Gu K bevi cöwz hvwmzvq g Z I V, bvbv w` K bvbv i Oi wgwqj ïi n q hvq Avi wgwqj ïay wgwqj bq, Xvj-ev` mnkv i Rš Rv bvqv ii gy Lvk cwiwnz D`&åvš bvix-cyi li Aeva gjv gkv wb q m-gk AK_ ` k c njv ˆekvL D`hvcb ev beel ei Yi h wµqv I cöwµqv, Zvi Kv bv GKwU wel qi AvcwË bb, AvcwË _vkvi Kv bv KviYI bb k LaŸwb nvk, cvš vfv Zi ˆbe` mvwr q AwZw_iƒcx bvivqy- mev nvk, Dwé A¼b, P `b ev wm `yi wuc cwiavb nvk, b Z m½xz g `½ KiZvj Xvjev`, DjyaŸwb g½j`xc, iex `ªc~Rv, cök wzc~rv hvb-b Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 112

113 nvk, Kv bv wkqz ZB AbygvÎ AvcwË bb eis Avkv Ki ev, wn `y m cö`vq Zv `i g Zv K i wbwe Nœ Avjcbv Gu K NU-mvwR q k L evwr q c njv ˆekvL K bvbv AvPv i DcvPv i gylwiz K i ZzjyK GgbwK Zv `i Kv Q cök wzc~rv h nzz wm ; Zviv g b Ki j, g½j`vîx ˆekvLx `excöwzgv wbg vy K i c~rv-ap bvi Ki Z cv i Bmjv gi AvcwË ïay GKwU Î, Ges Zv n jv GB wn `y Drm e gymwjg bvixcyi li AskMÖnY KB hw` wb R K gymwjg wn m e `vex K i Zvn j m GB Drm e AskMÖnY K i cv i bv KviY GB KvR jv Bmjvwg AvKx`vi mv _ mvsnwl K Bmjvg GKwU ^Zš Rxeb`k b, GKwU me ZvgyLx wn`vqvz GLv b ms wz Av Q wkš ms wzc~rvi Kv bv Aw Z bb; Aj Nbxq gvbevwakv ii K_v Av Q wkš gvbec~rv GLv b nvivg Ges GLv b Ggbme Avb `Kg cy ivcywi wbwl, hv hšbzv, envqvcbv, wkik I Ak xjzvi m ½ nvz aivawi K i P j AZGe c njv ˆekvL nvk, el eiy, el we`vq wk cök wze `bv hv-wkqzb nvk, GKRb gymwjg me `v I me Zvfv e GB k Z i Aaxb h, Zvi e w Z ZvIwn`x-AwfÁvb hb G ZvUzKz wb cöf bv nq, m hb Kv bvfv eb wki Ki duv ` Rwo q bv c o Z_vKw_Z ms wz cögxiv ej Z cv i Ges AvgivI Z K i LvwZ i a i wb Z cvwi, el ïi i cöv v j bzzb eqi K ^vmz Rvbv bvi g a Ab vq wkqz bb KviY, GUv- Zv mevib gb vgbv h, bzzb eqi mevi Rb Kj vy e q AvbyK, mevi Rxeb kvwš I my Li mši f Av gvw`z K i ZzjyK Avm j GLv bb cökœ Ges cökœwu Rxeb`k bi Kv bv gymwjg wk GK_v ^ cœi fve Z cv i, beel ev ˆekv Li Avevn bi g a Kvb g½j ev Kj vy wbwnz Av Q! Am e! mkj kw³, gzv I mve fšg Z i AwaKvix GKgvÎ Avj vn; Avgv `i mkj PvIqv, mkj cöv_ bv GKgvÎ ZuviB Kv Q Avgiv ck Kwi G Î Kv bvikg e wzµg NU j A_ vr Ab Kv_vI Ab Kv iv Kv Q Avgiv Avgv `i Kv bv AviRy hw` wb e`b Kwi, muv mȳ úó wkik, h wki Ki Aciva Avj vncvk KL bvb gv Ki eb bv e j NvlYv K i Qb AZGe beel D`hvc bi evnvbvq Avgv `i c gykwikx PZbv D yz Avb `h Á kvwgj niqvi Kv bv Dcvq bb Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 113

114 Kej gvî Avj vn h mkj mgq, w`b Y, ivz I gvm K eikzgq e j Rvwb q w` q Qb, Avgiv gymwjgiv KejgvÎ mb mkj wbw` ó mg q, w`b Y I gv m im~j (mv.)-gi wb ` wkz Dcv q Avj vni mš wó AR bi gva g we kl eikz AR b Ki Z cvwi beel K hw` Avgv `i Rxe b djevb, M vwbgy³ I kvwš gqiƒ c `L Z PvB, Zvn j mb cöv_ bv Bmjvg-m Zfv e Avj vncv Ki Kv QB ck Ki Z n e Avm j kqzvb eo PZzi Av M Avm Zv bvbv ai bi Askxev`cyó a g i AvjLvj v cwiavb K i; GLb Av m, KL bv ag wbi c Zv KL bv D`vi Avengvb ms wz I bv `wbkzvi cwi Q ` mw¾z n q D Ïk GKUvB, ZvIwn`x D vn K mz åó Kiv, cvw_ e I cvi jšwkk wrw `Mxi mg~n me bvk mva bi c_ cök Kiv Acms wzi Ke j evsjv `k Bmjvg K cq ` Kwi bv Kwi, evsjv `k h beÿb kzvsk gymwjg Aaÿ wlz GKwU ZvIwn`x evsjv `k, GUv ev e ms wz hw` ` ki ^vaxbzv mve fšgz I Aw Z i cöwzc n q `uvovq, hw` beÿb fvm gvby li wek vm I ˆPZ b i mv _ we ivwazvq wjß nq, Zvn j Zvi bv `wbk Y I Z_vKw_Z Aesthetic value hzb _vk ev hzb D Pi e cöpvwiz ( NvwlZ) nvk, evsjv ` ki cö vc U muv Aek B Acms wz Aciw` K, h ms wz I ms wzpp v ` ki wmsnfvm gvby li wek vm, ag vbyf~wz I Rxeb`k bi mv _ mvsnwl K, wbtm ` n muvi Acms wz eû cwzzv- h eq ii ci eqi KzrwmZ Rxebhvcb K i P j Q, Zv `ii c hyw³ Av Q Zviv A b KB wek vm K i, Zviv hšbwkíx, Zv `i `n Avm j gw `i, mlv b gvbeiƒcx Ck i G m cigns mi gz `nwbtm Z Z wßuzkz ïay cvb K i hvb hw`i A _ i wewbg q wkš A_ Uv j bq; g~j j Ck ii mnevm, `n K ˆb e` K i Ck ii nv Z Zz j `qv Kx A yz mv` k, Avgv `i A bk AvaywbK ms wzrxexii aviyv, gvbyl h evnev `q, muv ïay evnev bq, muv Ck ii cig Avkxe v` Avi GB Avkxe v` jv fi Rb hw` weembv Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 114

115 n q bvbv iƒc `nfw½ I hšb D ËRK gw`i-gỳ ªvq wb R K wbt k l wb e`b Ki Z nq, muv cyy Kg Avj KziAvb I ivm~j (mv.)- K D c v I Zz Q-Zvw Qj K i (bvdhywej vn) hv `i Kv Q iex `ªbv_ I jvjb dwki n q I V Aviva `ezv, hviv gymwjg D vni e `k j K i µgvmz kiel Y ZvIwn`x AvgvbZ K DrLvZ Ki Z Pvq, Zv `i Kv Q fv jv wkqz Avkv KivB AmgxPxb ïay GKUvB `ytl, evsjv ` ki GB ez gvb Zi YcÖR b i GKwU weivu Ask AvR Zv `ib Kvi Y Ak xjzv `nev` I Askxev`cyó Acms wzi Ae _ wkkvi GB `yie v µgkb we Z I Nbxf~Z n Q GLbB mzk bv n j kl ch š Kv_vKvi Rj Kv_vq wm q `uvov e ejv KwVb Acms wzi Kej _ K Avj vn ZvÕAvjv evsjv `k K wndvrz Ki b ms wz wb q Av iv wkqz K_v hviv e jb, Ôjv-BKivnv wdïxbõ Øx bi Î Kvb Rei`w bb, Zv `i ÁvZv _ D j L Kiv hvq, GK_v Avj vncvk NvlYv K i Qb wfbœag x `i cöwz AmwnòzZv cö`k b bv Kivi Rb GK_vi A_ Av `Š G ikg bq h, BmjvgI fv jv, Bmjv gi evb i hv Av Q ZvI fv jv; AZGe wg jwg k GKUv D`vi RxebvPvi I ms wz M o wb j Avj vni Zid _ K AvcwË bb (bvdhywej vn) wøzxqz, Bmjvg K Øxb wn m e MÖnY Kievi ci, Avj vn Ges Avj vni im~j (mv.) hv Aby gv`b K ibwb, mb Abby gvw`z cš vq me cögx ˆeòe i mi D`vi ms wz ipbv m ú~y iƒ c nvivg ïay 10B gniig bq, ivhv ivl j Av M-wcQ b wgwj q `ywu ev wzbwu ivhv ivl Z n e, hv Z Bûw` `i mv _ wg j bv hvq m~ h v`q, m~h v Ges m~h hlb ga MM b, GB wzb mg q mjvz Av`vq Kiv h wbwl, ZviI GKgvÎ KviY, mjv Zi Iqv³ hb Kv bv Ae v ZB gykwikm~h c~rk `i Abyiƒc bv nq A_P Kx `yf vm, AvR Avgiv Avgv `i Aš ii Uv b GK Askxev`cyó wbweo mvs wzk ml I D`vi ec ivqv RxebvPv ii g a AvZ gyw³i Av ^v` MÖnY KiwQ Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 115

116 GB `xn `o mnmª ermikv j gymwjg D vn hlv b hzevi wech n q Q, Zvi Ab Zg gyl KviY wqj, KziAvb I mybœvn KZ K wbwl I Amgw_ Z wkípp vi g a Wy e hviqv gvmj mvgªv R i czb, A hva vi czb, gywk `vev` wk nvq`ivev `i czb BZ vw` eû wech qi Ab Zg KviY wqj kvmk `i Kve fw³ I ms wzwejvm Bewjm Kx Pvq, Bewj mi AwfcÖvq Kx? D Ïk Kx? D Ïk GKUvB, Avj vn Ges Zuvi im~ ji (mv.) cök ó wn`vqvz _ K gymwjg K D ëvw` K avwez Kiv Z e G Î Bewj mi me vwak wcöq I Kvh Kix nvwzqvi n jv MvbevRbv, b Z MxZ I bvuk-b e ji ms wz GB c _ Bewjm hzuv mn R aÿsm W K Avb Z cv i, Ab Kvbfv e ZZUv nq bv Ges GBRb B c w_exi Ab mkj ` ki gz evsjv ` ki ms wz-rmri Bewj mi GKwU wbf i hvm g Mqv Î cwiyz n q Q Z_vKw_Z ms wz mex `i AwaKvskB KziAv bi K_v I im~j (mv.)- Gi Rxebv` k i K_v K eo fq cvq Avi GRb B Avgv `i bv `wbk RM Z fv jv-g ` A bk wkqz Av Q, ïay Avj vn Ges Avj vni im~j (mv.) bb kqzvb h nzz AÜKv ii cöwzfy, kqzv bi wbqš Yvaxb Avgv `i ms wzi GKwU weivu Ask AÜKviv Qbœ GRb B Avgv `i ms wz Z b vovi dwki jvjb GKRb eo-gv ci ÔAvDwjqvÕ, cvmjv KvbvB GgbwK Aa wkw Z AviR Avwj gvzzeÿii weivu wkqz; Avi iex `ªbv _i- Zv K_vB bb, wzwb Avgv `i ms wz-iv R i ÔAwemsevw`Z Aaxk iõ Avm j cy iv gymwjg D vni g a B Ggb GK ai bi Zxeª AÜZ cöej n q D V Q, h Kvi Y mnr mij welq jvi gymwjg AvR Abyaveb Ki Z e _ n Q im~j (mv.) wk Rxe b GKeviI MvbevRbv PP vi K_v e j Qb? ej eb Kx K i? wzwb Zv G mwq jb ev` hš DrLvZ Ki Z (mnxn eylvix) Avi Bmjvg- Zv c w_ex Z MvbevRbv wk bvuk Kivi Rb Av m-wb; G m Q c w_ex K RÄvjgy³ I cweî Kievi Rb, b vq I Bbmvd cöwzôvi Rb, G m Q gvbeiƒcx Bewjm `i gvkvwejvq Avj vni GKK cöfyz cöwzôvi Rb Avi GB KvR c` ev MxZb Z Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 116

117 Qwe-AuvKv w` q nq bv; Gi Rb cö qvrb msmövg, cö qvrb Avj vni Øxb-cÖwZôvi B Qv ey K wb q Rxeb I m ú` e vq Kiv h ZBk eqi a i kz mnmªevi wreªvbj (Av.) Avj vni wbku _ K Iwn wb q Avm jb, Zvi Kv bv GKwU Avqv ZI wk bvpmv bi K_v Av Q? eis D ëvuvb ejv Av Q ejv n q Q, Kve -KweZv wb q gk j Z_vKw_Z ms wzwejvmxiv n jv Bewj mi wbku _ K BjnvgcÖvß NviZi wg_ vev`x Ges bvbv DcZ Kvq åvg gvy D`åvš gybvwdk; hv `i K ïay c_åó e w³ivb i e j gvb K i (m~iv ïqviv t ) Avm j gymwj gi ms wz n jv mkj Aïf kw³i wei mve wyk wrnv `i ms wz, im~j (mv.)- K GKgvÎ Av`k g b Rxeb MVb I cwipvjbvi ms wz Bmjvwg wk v-ms wzb gvbezvi GKgvÎ Dcvq mvwnz -ms wz GKvš wb Ri gz K i M o I V bv, DV ZI cv i bv; GUv M o I V Kv bv-bv Kvb ag ev gzev` ev Rxeb`k bi Avkªq I Aej ^ b D`vniY ^iƒc D j L Ki Z cvwi, fvizxq ms wzi h-iƒc, Zvi cöavb wfwë n jv Askxev`, cšëwjkzv I cök wzc~rv, Ges Zrm ½ AeZviev`-wbf i gvbec~rv wec evëi mvwf qz-mvwnz M o D V Q gvk mxq `k bcyó mgvrzš ev `i wfwë Z Ges B qv ivcxq wk gvwk bx ms wz Avm j abzvwš K e ev`x Rxeb`k bib Awfe w³ Ges Avgiv GBK_vI Rvwb, GK`v GB evsjv ` k eš wm vpvh iv h Ph vc` ipbv K iwq jb, ZviI g~j Aej ^b wqj eš -ag `k b Ges ciez x mg q ˆeòe c`vejx, evdj Mv bi h cömvi N U, mmei wqj h_vµ g ˆeòe I evdj ag vwkªz D j L h, ga hymxq ˆeòe MxwZKweZv ivav-k òi jxjv welqk A bkuv gvbwek e U wkš Zvi ga w` q gyl Z GKUv Hk wik Av e`b m wói cöiyv wqj Ges GKBfv e eû-cöpwjz evdjmvb n jv hšbzvkªqx `nev`-wbf i GKUv ÔAva vwz KÕ Dcag mvwnz I ms wz gbyl Z i DrKl mva b KZUv Kx djcömy f~wgkv MÖnY Ki Z cv i I K i, m wel q mwvk wm v š Avm Z n j Avj Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 117

118 KziAvb Ges im~j (mv.)-gi Rxebv` k i wbfy j c_wb ` kbv Qvov Avgv `i Rb wøzxq Kvb c_ bb Avj vn ZvÕAvjv e jb, ÔBbœvØxbv B `vj vwnj BmjvgÕ Zuvi Kv Q GKgvÎ MÖnY hvm Øxb ev ag n jv Bmjvg (m~iv Av j Bgivb t 19) A_ vr Bmjv gi evb i Ab h mkj ag, Zvi Kv bvuvb Avj vni Kv Q MÖnY hvm bq AZGe GB mkj cöz vl vz ag I gzev` K Avkªq K i h mvwnz I ms wz M o D V Q, wbðqb ZviI Kvb MÖnY hvm Zv bb Avi GB AMÖnY hvm ms wz ev mvwnz h gvbekj v Yi cö kœ Av `Š Kvb f~wgkv ivl Z m g bq, eis gvbezvi AcKg mvabb Zvi j n q `uvovq, GUv A ^xkvi Kivi Kvb nzz bb, Kvb hyw³i bb GLb cökœ n jv, Bmjvg wk Zvn j mvwnz ms wzi PP v K cy ivcywi wbwl NvlYv K i? Bmjv g Kve KweZvi vb wk G Kev ib bb? GB wel q fyj e vl vi AeKvk bb, Kve KweZvi vb Bmjv g Aek B Av Q Z e Zv hb Kvbfv bb Bmjvwg AvKx`vi mv _ mvsnwl K bv nq Bmjvwg wk ve e v I ez gvb cwi cw Z Bmjvwg wk vi A_ ïay wbi zkfv e cikvjgylx wk v bq; BnKvj cikvj Dfq K wb q Avj vn I Avj vni im~j (mv.) KZ K ckk Z wn`vqvz K mvg b i L h me v½m ú~y wk v, muvb Bmjvwg wk v GLv b AvwZ K I ˆbwZK gvbmkvvv gv mej K i Zzjevi Kvh µg hgb Acwinvh, GKB m ½ BnRvMwZK ˆelwqK hvm Zvjv fi welqwui mgvb Acwinvh GUv Kvb Avwjg-Djvgvi K_v bq, cxigywk `i K_v bq; GB K_v ^qs Avj vni K_v, Avj vni im~ ji (mv.) K_v, Bmjv gi K_v Bmjvwg wk ve e vi j c~y v½ gvbyl c~y v½ mgvr Avm j Bmjvwg wk ve e v hv e j ev ej Z Pvq, muv bzzb wkqz bq Avj KziAvb Ges im~j (mv.)-gi Rxebv`k _ K cövß h me ZvgyLx wn`vqvz, c~y v½ gvbyl I c~y v½ mgvr wewbg v Yi h c_ I cv _q, Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 118

119 Bmjvwg wk vbxwz I wk ve e v mb K_vB e j Bmjvg hgb GKwU cwic~y Rxebweavb, Bmjvg GKwU wbfy j Rxeb`k bi e U Avi GB Rxeb`k b ZvInx` wimvjvz I AvwLiv Zi cöwz ` p wek v mi Dci cöwzwôz GB Rxeb`k bb Bmjv gi cövy G _ K Ab _v n j, GB Rxeb`k bi e wzµg NU j, Bmjvg Avi Bmjvg _v K bv, gymwjgi Avi gymwjg _v K bv Bewjm bvbvfv e cöjyä I cö ivwpz Ki ZB cv i, Ges cö ivwpz KivB Zvi KvR we kl K i wk ve e vi Aš i-evb i h cök A½b, mb A½b Bewjm `i GKwU eo wcöq I Ri ix Kg Î KviY GLvb _ KB ch vqµ g ewi q Av m `k RvwZ I mgv Ri Rb cö qvrbxq Rb mªvz AZGe Bewjm I Zvi mn hvmx `i KvRB n jv GB Rb mªvz K KjywlZ I wec_mvgx Kiv, ˆbwZKfv e c½y A g Ac`v _ cwiyz Kiv ejv hvq, GB Kv R Zvi mvdj AvkvZxZfv e cögvwyzi n q Q, h Kvi Y `ke vcx AvR GB mg~n `yie v GKRb cök Z gymwjg Kv bv Ae v ZB Rxe b wkik K MÖnY Ki Z cv i bv, mnmª cö jvf bi cšëwjkzv K cökªq w` Z cv i bv, msw wzi bv g Zv Zi (Avj vn we ivax kw³) Bev` Z gmœ n Z cv i bv ZvB LuvwU gymwj gi c fvlv I ms wzi bv g g½jcö`xc R j AviwZ Kiv, wbwl -cyi li nv Z wmù yi-cwiavb, bmœ-c ô ` k Dwé A¼b, fvb duvuv BZ vw` K g b bqv m e bq Ges Gme KvR K Cgvb AvwK`vi mv _ mvsnwl K fvevb Cgv bi cwipq fvlv wb q fvebv evi evi e eüz niqvi Kvi Y AmsL kã I kãeü GLb Awe Q` fv e wg k M Q wn `y ag I wn `y ms wzi m ½ A_ vr evsjvfvlvi GKwU weivu As ki Dci wn `y gvbmzvi `Lwj ^Z cvkvcvwkfv e Kv qg n q M Q Ges A bk wn `y h evsjvfvlv K GKgvÎ Zv `ib fvlv e j g b K i wkqz D`vniY ck Ki jb Avkv Kwi welqwu cwi vi n e Ômvi`vg½jÕ ÔAbœ`vg½jÕ Ôg½jNUÕ Ôg½jcÖ`xcÕ Ôg½jvPviÕ Ôg½jMxZÕ Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 119

120 BZ vwz wjl Z wjl Z Ôg½jÕ kãwub Ggb n q Q h, Ôg½jevZ võ ev Ô Zvgvi g½j nvkõ Gm ei g a I GKUv wn `yqvbx MÜ R M I V Gfv e ÔAÄwjÕ ÔPiYÕ ÔcÖYvgÕ ÔÎvZvÕ ÔAviva Õ ÔDcvmbvÕ ÔmycÖfvZÕ Ô ^M v`wcõ ÔwcZ `eõ Ôc~R cv`õ ÔKxZ bõ ÔjxjvÕ ÔwemR bõ ÔRjÕ ÔcÖYvgÕ BZ vw` K Zv h kã GKvš fv e wn `y `i n q M Q Zvi Kv bv BqËv bb gymwjg PZbv I wek v mi ms M mvsnwl K h mkj kã I Dcgv Ô `efvlvõ ms Z I Ab Drm _ K AvüZ, mb ai bi kãvejxi AbywPZ I AcÖ qvrbxq e envi er b Ki Z n e D`vniYZ, hlv b ^vfvwekfv eb ÔRvbœvZÕ ÔRvnvbœvgÕ e eüz niqvi K_v, mlv b ÔbiKÕ Ô ^M jvkõ ÔAgiveZxÕ e env ii hšw³kzv Kv_vq? ÔBwš KvjÕ Gi e` j Ôci jvkmgbõ ÔgiûgÕ-Gi j ÔcÖqvZÕ jlv ev ejvi g a mwz B wk Kv bv hšw³kzv Av Q? Bmjvg I ag wbi c Zv gyw³hy Rv`yN i AbywôZ GK Av jvpbv mfvq GK eyw wrex e jb, ÒwnRve c i fêvwg Ki j Pj e bv Amv cö`vwqk ivrbxwzi Rb wb R Av M c~y Amv cö`vwqk n Z n e gv_vq cvmwo c i Avgiv GKvË ii ^vaxbzv hy KwiwbÓ A_ vr GB e³v g nv` qi eûg~j we epbvq gymwjgz cy ivcywi cwiz vm bv Kiv ch š Av `Š Amv cö`vwqk niqv hvq bv Avm j ag wbi c Zv n jv, Green Snake in Green grass, meyr Nv m nwirey welai mwim c Avi GB mixm cwui KvRB n jv, h Kvb Dcv q Bmjvg I gymwjg K `skb Kiv ag wbi c Zv m ú K 7g cwi Q ` we vwiz Av jvpbv Kiv n e, BbkvAvj vn wgdwr Ki (Music) KzcÖfve MZ K qk eq i Music-Gi (bvp-mv bi) PP v AKíbxq gvîvq e o M Q ` k hlv b wk v-m elyv I mybvmwik ˆZwi Z Kvw Z Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 120

121 AMÖMwZ bb, ch vß wewb qvm bb, mlv b PwiÎweaŸsmx bvp-mv bi cq b Abỳ vb ev wewb qvm Z_v AvMÖ ni Aš bb hlv b ivrb wpwkrmvi A_ bv c q g Z yi Rb cªni Mvbv Amnvq gvby li Ki Y gyl cwîkvq Qvcv nq mlv b eûrvwzk Kv úvwb I eo eo e emvwqk BÛvw ª jv Zv `i DcvwR Z A _ i A bkuvb Xv j b Z I m½x Zi cq b! GL bv h ` k weivumsl K gvby li evm `vwi`ª mxgvi wb P, Av Rv hviv c Ui Av b bfv Z wm q wb Ri Cgvb ch š wewk q w` Z eva nq, m ` kib GK kªyxi bvmwik wbwø avq câvk nvrvi UvKvq K b GK mü vi Kbmv U i wu KU! hlv b ag xq wk v eva Zvg~jK bq, mlv b Avevi A bk wkûvimv U b wb úvc wkï `i b Z I m½xz klv eva Zvg~jK! Avgiv h AvR bvp-mv b KZUv g ZwQ Zv cªgv Y eva nq Avi wkqy ejvi `ikvi bb ZviciI Lv bkuv Bw½Z `qv hvk Avm j ev Oi QvZvi g Zv hîzî MwR q IVv wuwf P v bj jvb wb R `i RbwcªqZv evov Z bxwz-ˆbwzkzv wemr b w` q b g Q gymwjg mgvr K Mv b gvzvj evbv Z Zv `i m ½ hvm w` q Q bxwz I Av`k weewr Z e emvqx Kv úvwb jv Ô K vr Avc bv ^vi IqvbÕ, ÔMvI evsjv `k MvIÕ, Ô y ` MvbivRÕ, Ôwbg vywkíx `i MvbÕ, Mv g U kªwgk `i MvbÕ, Ôkvni L Lvb jvbf Bb KbmvU Õ, Ô WmwUwb UªvB bkb wem kvõ BZ vw` me wk ivbv gi Avov jb i q Q G `yb kªyxi e ymz D Ïk wgwwqvi AKíbxq DbœwZi myev ` ` ki e nëi Rb MvôxB gvzvj AvR Gme Av qvrb K wn i `ytlrbk mz n jv Gm e ïay Zi Y cªrb B g Z bb, g Z Av Qb GK kªyxi AcwiYvg`k x AwffveK gnji bvp-mvb klv bvi cq b wb R `i KóvwR Z A_ hw` Zviv bv Xv jb, Z e Zv b Z -m½x Zi yj jv GZ igigv e emv Ki Z cv i bv B`vbxs we k A bk wkqy wb qb Rwic Pvjv bv nq bvp-mv b wewb qvm-avz wb qvm wb q hw` Kv bv Rwic cwipvwjz nq Z e evsjv ` ki g Zv GKwU Mwie ` ki bvg h IB ZvwjKvi Ab Zg kxl v b _vk e Zv Z m ` ni wkqy bb Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 121

122 GZme Av qvrb I Av qvrk `i e`vb Zvq G RvwZ GZUvB g Z Q, `vwi `ª i KlvNv Z RR i G RvwZ GZUv gvzvj n q Q h abx-mwie, wkw Z-Awkw Z wbwe kl Kv bv kªyxi gvbylb Mv bi Rvqv i Mv bv fvwm q e m _vk Q bv Avi m Rvqv ib f m hv Q Zi Y cªr b i bxwz-av`k I Kvg m PwiÎ h BfwUwRs I hšb Aciv ai e vck e w Z G ` ki wpimeyr kvwš i wbevm jv Z R j Q Akvwš i Av b, Zvi A bklvwb `vq Gme bvp-mvb Kw `ªK Av qvr bi A ea fv jvevmv Avi Rxeb fv Mi AvnŸv b m`v mie Gme Mvb KvD K ^w w` Q bv eis Zi Y cªr b i ü` q cv ci Av b wn X j w` Q Ggb Kv bv vb bb hlv b M j Mv bi Avhve _ K m ú~y cwiîvy g j N i e jb ev evb i, c _ e jb wksev hvbevn b me Î IB Kv b AwMœel YKvix Mv bi AvIqvR evmvq Nywg q, cov kvbv K i GgbwK cweî KziAvb wzjviqvz Ki Z wm qi wb vi bb GB Mv bi Akªve AvIqvR _ K Ni _ K ei n jb Zv m i Q! Kv_vq hv eb? `vkv b? mlv bi wkš Mv bi DcKi Yi Afve bb nu U c_ cvwo ` eb? mlv bi `L eb gvevb j m Rv i Mvb ïb Z ïb Z KD bv KD c_ Pj Q Avi evm ev hvbevn bi K_v Zv ejvb evûj eo cwizv ci welq n jv GKgvÎ wbivc` vb Avj vni Ni gmwr `I GB Awfkß Mv bi AvIqvR B`vbxs Kv b Avm Q Am PZb wkqy gymj x Zv `i gvevb ji wis Uvb wn m e Mvb e envi Kivq GgbwU n Q GKRb gymj x wkfv e wb Ri wbz m½x GB gvevbj dv bi wis Uvb wnmv e Mvb cq ` K ib, Zv wkqy ZB evamg bq! Zvn j cvvk GKevi f e `wl, Avgiv gymwjgiv Kvb ch v q P j wm qwq h, nvivg MvbevRbv K mv _ wb qb gmwr ` cö ek Kwi mjvz Av`v qi Rb GB mjvz n Z wkfv e Avgiv Avj vni mš wó AR bi Avkv Kwi? Kej msev` kvbv wksev wbqk wµ KU Ljv `Lvi ARynv Z hviv wuwf ` Lb, ZvivI AvR wec ` Av Qb msev `i duv K weávcb jv Z bvp-mv bi Ggb ` wókuy Abycª ek _v K hv Zv `i g Zv Ô ^ícyuwriõ Cgvb`vi `ii wuwfi mvg b em Z wøavwš^z K i Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 122

123 Avm j bvp-mv bi wzkvik w`k GZ ewk h Zv bvrv qh niqvi Rb Avjv`v Kv bv cªgv Yi `ikvi c o bv Z`ycwi gnvb Avj vn I im~jyj vn (mv.)-gi eû fvl _ K Zv nvivg niqv cªgvwyz hgb : Avj vn ZvÕAvjv e jb, ÔAvi gvby li ga _ K KD KD bv R b Avj vni c_ _ K gvbyl K weåvš Kivi Rb ev R K_v Lwi` K i, Avi Zviv H jv K nvwm-vvæv wn m e MªnY K i; Zv `i Rb i q Q jvãbvki Avhve Õ (m~iv jykgvb t 6-7) Mvb-MvwqKv Ges Gi e emv I PP v K nvivg AvL vwqz K i im~j (mv.) e jb, Ô Zvgiv MvwqKv (`vmx) Kbv epv K iv bv Ges Zv `i K Mvb wk v w`i bv Avi Gm ei e emvq Kv bv Kj vyi bb R b il, G _ K cªvß g~j nvivg Õ (wziwghx, Be b gvrvn) Ab Î im~j (mv.) e jb, ÔAvgvi D Zi wkqy jvk g `i bvg cwiez b K i Zv cvb Ki e Avi Zv `i gv_vi Ici ev` hš I MvwqKv bvix `i Mvb evr Z _vk e Avj vn ZvÔAvjv Zv `i K gvwu Z aÿwm q ` eb Ges Zv `i g a A bk K k~ki I evù i evwb q ` eb Õ (Be b gvrvn, evqnvkx) im~j (mv.) AviI e jb, ÔAvgvi D Zi g a Ggb wkqy jvk m wó n e, hviv e wfpvi, ikg, g` I ev` hš K nvjvj mve Ki e Õ (mnxn eylvix) Av ik RvqMvq wzwb e jb, ÔAvj vn ZvÔAvjv Avgv K gywgb `i Rb wn`vqvz I ingz ^iƒc cªiy K i Qb Ges ev` hš, µyk I Rv nwj cö_v Aejyß Kivi wb ` k w` q Qb Õ (gymbv` Avng`, evqnvkx) Ave`yj vn Beb gvmd` ivw`qvj vû Avbû e jb, Ôcvwb hgb (f~wg Z) Z YjZv Drcbœ K i Zgwb Mvb gvby li Aš i wbdvk m wó K i Õ (evqnvkx) Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 123

124 A_P mevb Rv bb ez gvb cªr b i g a gv`k I cvcvmw³i µgwe vi cªvq AcªwZ iva n q D V Q nvrvi cªpviyv I m PZbZv e w i weávc bi bkvi Qvej _ K G `i i v Kiv hv Q bv G `i nv ZB ivr Lyb-al Ymn BZ vkvi bvbv Aciva msmwvz n Q Gme bvp-mv b Wy e Zviv gvberxe bi g~j j nvwi q nzvkvi iv M Avµvš n Q Avi ZvB `Lv hvq Z_vKw_Z DbœZ `k jv ZB AvZ nz vi nvi me P q ewk Avm j cikv ji fvebvb gvby li Kycªe wë K wbqš Y K i gvby li fz i mycªe wë I m` Yvejx RvwM q Zv j Avi bvp-mv bi g~j mvdj B GLv b h Zv AvwLivZ fvebv K G Kev i fywj q `q gvby li mykygvi e wëi Ici c` v d j wy Ki e y Z g R iv L mvnvex I Zv eqx `i fvl Abyhvqx Mvb I ev` hš eû bv ni mgwó hgb : 1) wbdvk ev gybvwdwki Drm 2) e wfpv i Drmvn`vbKvix 3) gw i Ici AveiY 4) KyiAv bi cªwz Abxnv m wókvix 5) AvwLiv Zi wpš v wbg ~jkvix 6) bv ni cªwz AvKl Y m wókvix AvR eç cª qvrb ZvB G bvp-mv bi wei gvbyl K m PZb Kiv gmwr`, gvnwd j, Av jvpbvi Uwe j Ges me ai bi wgwwqv Z G e vcv i me kªyxi ` wó AvKl Y Kiv G RvwZi Aw Z, mg w I g½ ji ^v _ B Zv Ri ix nu v, bvp-mvb Z_v Amy we bv` bi cªwz gvbyl K wbi rmvwnz Kivi cvkvcvwk my we bv` bi w` KI c_wb ` k Ki Z n e we bv`b gva gi DbœwZi hy M gvby li Rb KziAvbnv`x mi Av jvpbv, nvg`-bvz, Bmjvwg m½xzi mnrjf Ki Z n e G Rb `ikvi Gme Kv R c ô cvlkzv Kiv Gm ei m ½ RwoZ `i eyw -civgk I Avw_ K mvnvh w` q GwM q h Z mvnvh Kiv KviY, gvbyl K DËg wekí bv `qv ch š gvbyl Kv bvw`b g ` _ K weiz _vk e bv Avj vn ZvÕAvjv Avgv `i mkj K Mvb-ev ` i wdzbv _ K `~ i _vkvi Ges Gme e Ü KvR Kivi ZvIdxK w`b Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 124

125 c njv ˆekvL I wbdbqvi D`hvcb Kivi weavb beel D`hvcb Kiv nvivg Kb? evsjv beel Ôc njv ekvlõ, Bs iwr beel Ô_vwU dv bvbuõ wksev wnrwi beel cvjb Kiv nvivg Be&b Kvwmi ivwngvûj vn e jb: Ò Kvb gymwj gi my hvm bb Kvwdi `i mvgäm MÖnY Kiv, bv Zv `i ag xq Drm e, bv gšmywg Drm e, bv Zv `i Kvb Bev` Z KviY Avj vn ZvAvjv G D Z K me kl bex Øviv m vwbz K i Qb, hv K cwic~y I me e vcx Øxb `qv n q Q hw` g~mv Be&b Bgivb RxweZ _vk Zb, hvi Dci ZvIivZ bvwhj n q Q; wksev Cmv Be&b gvibqvg RxweZ _vk Zb, hvi Dci BwÄj bvwhj n q Q; ZvivI Bmjv gi Abymvix nz Zvivmn mkj bex _vk ji Kv iv c cwic~y I m vwbz kixq Zi evb i hviqvi my hvm _vkz bv AZGe gnvb bexi Av`k Z vm K i Avgv `i c Kxfv e m e Ggb RvwZi AbymiY Kiv, hviv wb Riv c_åó, gvbyl K c_åókvix I mwvk Øxb _ K wep yz Zviv wek wz, cwiez b I Ace vl v K i Avmgvbx Iwni Kvb ˆewkó Zv `i Øx b Aewkó iv Lwb wøzxqz Zv `i ag iwnz, iwnz a g i AbymiY Kiv nvivg, Zvi Dci hz Avgj Kiv nvk Avj vn MÖnY Ki eb bv Zv `i ag I gvbe iwpz a g i g a Kvb cv_ K bb Avj vn hv K Pvb mwvk c _i müvb `vb K ibó beel D`hvcb K i Avgiv Ab a g i AbymiY Ki Z cvwi bv Gme Zv `i evbv bv Drme I Kzms vi Avgiv wewfbœ Dcj hme Abyôvb cvjb Kwi Zvi AwaKvsk Bûw`, L vb I gykwik `i ˆZwi mš vb f~wgô n j Avgiv AvKxKv Z vm K i LvZbvi mgq NUv K i Abyôvb Kwi LvZbv Kiv mybœz, G Z Kvb Abyôvb bb, A_P Avgiv Abyôvb Kwi, Gw` K AvKxKv `qv bex (mv.)-gi wb ` k, A_P Avgiv A b KB Zv Z vm K iwq Ges Aciw` K A b KB AwZwi³ Abyôv bi gva g cvjb Kwi Avgiv wk GZUvB wb e va e b Mjvg! Avgiv cöwzw`b Kgc m Z iv evi m~iv dvwznv cvv K i wmiv Z gȳ vwk gi cöv_ bv Kwi, ev e Avgiv hv Z vm KiwQ, A_ vr bex (mv.)-gi c_ I mybœz Kgc m Z iv evi Awfkß I c_åó `i iv v _ K cvbvn PvB, A_P ev e Avgiv Zv `i AbymiY KiwQ! Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 125

126 gymwj gi GKgvÎ Drme t C` Avgv `i gymwjg `i K Bmjv g ^xk Z Drme C `i g a mxgve _vk Z n e Avgv `i Drme C` ïay GKwU DrmeB bq, eis GKwU Bev`ZI, hvi Øviv Avgiv Avj vni ˆbKU AR b Kwi G C `i msl v wzbwu, PZy_ Kvb C` bb Rygv, C`yj wdzi I C`yj Av`nv Avey ûivqiv ivw`qvj vû ÔAvbû _ K ewy Z, wzwb e jb: Avwg bex (mv.)- K ej Z ï bwq: Òwbðq Rygvi w`b C `i w`b, AZGe Zvgv `i C `i w`b K Zvgiv wmqv gi w`b evwb qv bv, Z e Zvi c~ e wksev c i hw` wmqvg ivl, Zvn j cvió (mnxn gymwjg) Avbvm ivw`qvj vû ÔAvbû _ K ewy Z, wzwb e jb: Òbex (mv.) gw`bvq AvMgb Ki jb, ZLb Zv `i `yõwu w`b wqj, hlv b Zviv Ljv-ayjv KiZ wzwb ej jb : G `yõwu w`b Kx? Zviv ejj: Avgiv G Z Rvwnwj hy M Ljv-ayjv KiZvg im~jyj vn (mv.) ej jb: wbðq Avj vn ZvAvjv Zvi cwie Z Zvi P q DËg `yõwu w`b w` q Qb: C`yj Av`nv I C`yj wdzió Be&b ZvBwgqvn ivwngvûj vn e jb : G nv`xm cªgvy K i h Kvwdi `i Drme cvjb Kiv nvivg KviY bex (mv.) Avbmvi `i Rvwnwj `yb C `i Dci envj iv Lbwb ixwz gvzv ek Zv Z Ljv-ayjvi AbygwZ `bwb wzwb e j Qb : wbðq Avj vn Zvgv `i K cwiez b K i w` q Qb Gi `vwe c~ e i Avgj Z vm Kiv KviY e`j Kivi ci Dfq e y K Rgv Kiv hvq bv e`j k ãi A_ GKwU Z vm K i AciwU MªnY Kiv AZGe Kvb gymwj gi Rb ˆea bq Bûw`, L vb I gykwik `i Drme cvjb Kiv, hgb beel I Ab vb Drmemg~n ïf beel ejv Avgiv wpš v K iwq wksev f e ` LwQ h, bee l i ïi Z hlb ewj, hv KB ewj: Òïf beel Ó, wksev Òn vwc wbd BqviÓ? Kvi AbymiY KiwQ, Kv K ejwq I Kx ejwq? wbðq Avgiv wpš v Kwiwb, wpš v Ki j KL bv Avgv `i we ek mvq w`z bv Kzdix K_vi c, wksev Zv `i ï f Qv Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 126

127 Rvbv bvi cªwz, hviv Cmv AvjvBwnm mvjvg K e j Q ^qs Avj vn, KL bv e j Q Avj vni cyî, KL bv e j Q wzbr bi Z Zxq mz v hviv Avj vni mv _ kixk K i Q I Zuvi Am š v li cv Î cwiyz n q Q, Zv `i Rb Avj vn Rvnvbœvg cª yz i L Qb, Avgiv wkfv e Zv `i K ï f Qv RvbvB, wkfv e Zv `i AbymiY Kwi Ges ewj bee l i ï f Qv! Be& byj Kvwq g RvIwh ivwngvûj vn e jb: ÒZv `i K Zv `i Kzdix Drme Dcj ï f Qv Rvbv bv mevi R b nvivg, hgb ejv: Ò Zvgvi Drme mdj nvkó, Òïf eo w`bó A_ev G RvZxq Ab vb kã, hv ez gvb Avgiv ïb Z cvb Gfv e ï f Qv Rvbv bvi d j hw`i m Kvwdi nq bv, wkš Zvi G Kg nvivg Zv Z Kvb m `n bb KviY cªkvivš i Gfv e m µyk K wmr`vi cªwz DØy Ki Q! G RvZxq ï f Qv g` c, nz vkvix I e wfpvix K ï f Qvi Rvbv bvi P q gvivz K A_P h Kexiv bv ni Rb ï f Qv Rvbvj, m wb R K Avj vni kvw I Am š v li Rb cª yz KijÓ beel I Avgv `i mzk Zv Avgiv eq ii Ab vb w` bi b vq bee l i w`b K MY Kie G Z Kvb ai Yi Abyôvb Kie bv I Zv Z Ask be bv Avgv `i mš vb `i cªwz Mfxi ` wó ivle, hb Zviv wervzxq Drm e AskMÖnY bv K i mš vb wksev cwiev ii Kvb m` m i Ave`vi i v _ Avj vni wb ` k D c v K i Zv `i Drme D`hvcb Kiv hv e bv Bgvg hvnvwe ivwngvûj vn e jb: Òhw` KD e j: Avgiv G jv QvU ev Pv I bvix `i Rb Kwi, Zv K ejv n e: me P q nzfvmv m e w³ h Avj vni Am š v li e y Øviv cwievi I mš vb K mš ó K i fyj aviyvi Ac bv`b Avgiv e j _vwk c njv ˆekvL cvjb n Q evovjx KvjPvivj Abyôvb, Gi mv _ a g i Kvb m úk bb, Avgiv evovjx RvwZ wn m eb c njv ˆekvL cvjb K i _vwk, G Z AmyweavUv Kv_vq? Aek B a g i RvqMvq ag, Avi RvwZi RvqMvq RvwZ Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 127

128 me cö_g `L Z n e Avgvi cwipq Kx? Avgvi cwipq n Q Avwg gymwjg RvwZMZfv e GKRb gymwjg n Z cv i evovjx, Bs ir, PvBwbR A_ev Avwd«Kvb GB mkj RvwZ Zvi RvwZMZ KvjPvivj Abyôvb cvjb Ki Z cvi e wkš Aek B GKRb gymwjg wn m e hb Zv Bmjvwg AvKx`vi mv _ mvsnwl K bv nq KviY AvKx`v n Q Cgv bi mv _ m úwk Z welq ZvB Avwg hb RvwZi gymwjg-b nb bv Kb GKRb Cgvb`vi gymwjg wn m e Av M Avgv K Bmjvwg AvKx`vMZ welq jv m ú K Lye fvj K i cov kvbv K i R b wb Z n e h Avwg Kx Ki Z cvi ev Avi Kx Ki Z cv ev bv Kvb fv eb hb nvjv ji mv _ nviv gi mswgkªy n q bv hvq PvBwbR `i me P q eo Drme n Q ÔPvBwbR wbd BqviÕ GB mgq Zv `i mvzw`b mikvix QzwU _v K Ges GB mvzw`b a i P j Zv `i bvbv ikg KvjPvivj Abyôvb, wemz c~e cyi l `i c~rv Kiv GB Abyôv bi GKwU Ask PvBwbR `i g a I A bk gymwjg i q Q Zviv wk Zv `i RvwZi H mvzw`b e vwc ÔPvBwbR wbd BqviÕ Drme cvjb K i? Aek B gymwjg PvBwbRiv Zv cvjb K i bv KviY H mvzw`b e vcx h KvjPvivj Abyôvb nq Zv Bmjvwg AvKx`v A_ vr Cgv bi mv _ mivmwi mvsnwl K c w_ex Z `yõcökvi Øxb (Rxeb e e v) i q Q: (K) gvbe iwpz Øxb hgb wn `y, eš I AwMœc~RK BZ vw` (L) Avj vni `qv (Avmgvbx ev Inx wbf i) Øxb hgb Bûw`ag, L vb ag I Bmjvg gvbe RvwZi wn`vqvz I Kj v Yi Rb Avj vn ZvAvjv mkj bex I im~j K G Øxbmn cöiy K i Qb Bûw`-L vb `i Øxb AvR cwiewz Z, iwnz I gvbe iwpz Øx bi b vq cªz vl vz Avj vni wbku Zvi Kvb g~j bb Avj vn Avgv `i K m e vëg Øxb, m e vëg KziAvb Ges me kªô bex I im~j `vb K i Qb Avmyb Avgiv KziAvb I nv`x mi Av jv K cwic~y iƒ c Bmjv g cö ek Kwi Ges Kvwdi gykwik `i m½ Z vm Kwi, Zv `i K wó-kvjpvi cwinvi Kwi Avj vn Avgv `i K Zuvi wbku AvZ mgc YKvix I GKwbôfv e ïay ZuviB Bev`ZKvix wn m e Keyj Ki b Avgxb Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 128

129 g~wz, fv h I Bmjvg AvwfavwbK A _ fv h t fv h ev vjcpvi (Sculpture)x h AvK wz ev Qwe cv_i ev Ab wkqz Z Lv`vB K i ˆZwi Kiv nq Zv-B fv h Ôfv h we` võ-gi A_, The art of carving ev Lv`vB we` v whwb G we` v AR b K i Qb A_ vr whwb Lv`vB K i AvK wz ev Qwe wbg vy K ib, Zv K ejv nq fv i (Sculptor) A dvw Awfav b fv i (Sculptor) m ú K ejv n QÑ One who carves images or figures. A_ vr h Qwe A_ev AvK wz Lv`vB K i ˆZwi K i c vš i g~wz A_ Qvqv A_ev Ggb AvK wz ev kixi hvi Qvqv Av Q fv h I g~wz i AvwfavwbK A _ úó cv_ K `Lv Mj GKK_vq h mkj AvK wz Lv`vB K i ˆZwi Kiv nq Zv fv h Ñ iš`ª ev Av jvi wecix Z hvi Qvqv c o bv Avi h mkj AvK wz Ggbfv e wbg vy Kiv nq, iš `ª ev Av jvi wecix Z hvi Qvqv cökvk cvq, Zv nj g~wz wewfbœ Awfav b Gfv eb ejv n q Q KD KD g b K ib h mkj AvK wz c~rv AP bvi D Ï k wbg vy Kiv nq m jv K g~wz e j Avi hv c~rvi Rb bq, Zvi bvg fv h GUv wvk bq, c~rvi Rb n ji g~wz, c~rvi Rb bv n ji g~wz Kv RB wewfbœ Db y³ v b h mkj g~wz vcb Kiv n q Q Zv K fv h e j Pvwj q `qv GKwU g~l Zv D Ïk nj, fv h wk íi bv g Bmjvwg ms wzi we ivwazv Kiv Ges AÜKvi hy Mi cšëwjk ms wz- K evovjxi ms wz e j cöwzwôz Kiv fv h m ú K Bmjvwg ` wófw½ Kx? Kvb cövyxi Qwe, fv h, g~wz GKvš cö qvrb e ZxZ ˆZwi Kiv, cö`k b Kiv ev vcb Kiv hv e bv Qwe, fv h, g~wz BZ vw` K Bmjvg `yõfv M fvm K i 1) cövyxi Qwe 2) cövynxb e i Qwe Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 129

130 im~jyj vn (mv.)-gi nv`x m G m QÑ Avwqkv (ivw`avj vû Avbnv) _ K ewy Z, wzwb e jb, Ôim~jÕ (mv.) GKw`b mdi _ K wd i Avm jb Avwg GKwU c` v Uvwb qwqjvg hv Z cövyxi z`ª z`ª Qwe wqj im~j (mv.) hlb GUv `L jb, µv a Zvi gylgêj i³ey n q Mj wzwb ej jb, n Avwqkv, wkqvg Zi w`b me P q KwVb kvw Zvi n e, h Avj vni m wói mv` k wbg vy K i Õ AZtci Avwg muv K UzK iv K i GKwU ev `ywu evwjk evbvjvg (mnxn gymwjg) Avjx (ivw`avj vû Avbû) _ K ewy Z, wzwb e jb, im~j (mv.) Avgv K wb ` k w` q cvvv jb h, Ô Kv bv cöwzk wz ivl e bv, me jv f O ` e Avi Kv bv DuPz Kei ivl e bv, me jv mgzj K i ` e Õ (mnxn gymwjg, Avey-`vD`, Avb-bvmvC) Avey Zvjnv (ivw`avj vû Avbû) _ K ewy Z, im~j (mv.) e j Qb, Ô h N i KzKzi I cöwzk wz Av Q mlv b wdwikzv cö ek K i bv Õ (mnxn eylvix, mnxn gymwjg) cövyx e ZxZ h Kv bv e B nvk Zvi Qwe, fv h, g~wz BZ vw` A¼b, wbg vy, vcb I cö`k b Kiv hv e KviY, nv`x m h mkj wb lavávi K_v G m Q Zvi meb wqj cövyxi Qwe wel q KD hw` Kv bv dzj, dj, MvQ, b`x, cvnvo, P `ª, m~h, SY v, RvnvR, wegvb, Mvwo, hy v, e envwik Avmeve-cÎ, Kjg, eb BZ vw`i fv h ˆZwi K i muv Bmjv g Aby gvw`z hz jv cšëwjkzv-we ivax ag Av Q Zvi g a Bmjvg me köô I cšëwjkzvi wei me P qõ ewk mv Pvi cšëwjkzv ev wkik n jv gnvb m wókz vi cöwz gvivz K AwePvi GUv gvi A hvm Ab vq GUv n jv Avj vni cöfyz K A ^xkvi K i Zuvi cövc Dcvmbv Ab K wb e`b Kiv Aek hviv fvmev`x `k b wek vmx, m wókz v I cikvj hv `i Kv Q i Z nxb, Zv `i Kv Q cšëwjkzv Avi GKZ ev` Kv bv welq bq Qwe, cöwzk wz, fv h Avi g~wz K Bmjvg cšëwjkzvi cöavb DcKiY e j g b K i ïay g b Kiv bq, Zvi BwZnvm, AwfÁZv úó ïay Bmjvg ag h cšëwjkzv K N Yvi Pv L ` L Zv bq eis Av iv `ywu G Kk iev`x a g i Abymvix Bûw` I wlª vb `i Kv QI Zv N wyz Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 130

131 AZx Z cšëwjkzvi m~pbv n qwqj Qwe ev cöwzk wzi gva g Qwe I fv h i c_ a ib hy M hy M cšëwjkzvi AvMgb N U Q Avi G cšëwjkzvi AÜKvi _ K ZvInx `i Av jv Z wb q Avmvi Rb B Avj vn hy M hy M bex I im~j `i cvwv q Qb AvRxeb Zuviv G cšëwjkzvi wei jovb-msmövg K i Qb A b K Rxeb w` q Qb A b K `k _ K wezvwoz n q Qb G Rb B Bmjvg I Ab vb G Kk iev`x ag g~wz c~rvi wei mv Pvi g~wz c~rv I cšëwjk ms wzi we ivwazv Kiv Zv `i a g i Ab Zg ˆewkó mkj cö kœi GKgvÎ Reve Avwg gymwjg AvwLiv Zi K_v, Avj KziAv bi wbfy j I cök ó wn`vqv Zi K_v, im~j (mv.)-gi Awemsevw`Z kvk Z Rxebv` k i K_v Z K i LvwZ i wmz i L hw` GB cökœ Kiv nq, Avm jb KvbUv Avgv `i Rb MŠi ei x ZvInx` bvwk Askxev`? Gi Rev e GKRb my eyw i gvbyl wk ej e? GKRb gymwjg, m h Zv eo ev½vjxb nvk, Zuvi Kv Q KvbUv AwaK MŠi ei, Kvýcv Ávb`vm- Mvwe ``vm wk kªx PZb ev b vovi dwki muvbevev `i DËivwaKvi, bvwk gnvbex (mv.) Ges Zuvi Abycg-PwiÎ mvnvex (iv.)- `i DËivwaKvi? GKRb gymwjg mš v bi Aš i mz mz B Kvb Avb ` wn j vwjz n q I V, iex `ªRxebx KweMvb- NuUzMvb kvi`xq `y M vrme, i_hvîv, ivlxeüb, fvb duvuv BZ vw` wb q, bvwk Dgvi dvi K (iv.), Lvwj` web Iqvwj` (iv.), mvjvn`xb AvBq~ex, gyn ` web Kvwmg, gvngỳ MRbex, elwzqvi wljrx, kvnrvjvj (in.) cögyl exi wmcvnmvjvi, huviv Bmjvg K AcÖwZnZ e M Qwo q w` q Qb w` K w` K GB k lv³ MŠi ev¾ j DËivwaKvi K hw` KD fy j _vk Z Pvq, _vk Z cv ib; KD hw` A ^xkvi Ki Z Pvq, ZvI cv ib; wkš muv h nzz Bmjvwg PZbvi m ½ mvsnwl K, GB we wz I A ^xk wz K NviZi AvZ NvZx ejv n e G Z ïay AvwLivZ webó nq bv, KvwdigykwiK `i c`z j me ^-mgwc Z RxebI Awbevh n q I V AvR gymwjg we k i w` K ZvKv j GB wpî mn RB Pv L c o Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 131

132 Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 132

133 bvixi m vb bvixi m vb, AwaKvi I wbivcëv gymwjg g q `i msw ß cvkvk ( Wªm) hlb wec `i KviY gvbyl hme ˆewk ó i Kvi Y Ab me cövyx _ K kªôz jvf K i Q Zvi Ab Zg n jv cvkvk gvby li g Zv Ab cövyxivi Lvq, Nygvq Ges ˆRweK Pvwn`v guvq cövyxiv gvby li g Zv Avcb j¾v vb Xv K bv wvk Z e Avj vn ZvAvjv Rb MZfv eb Zv `i j¾v vb vcb K i Qb wkqyuv Avov j cövyx `i g a I Av Q j¾vi f~ly gvbyl Zvn j Aveª XvKvq cïi P q kªô Z i `vwe K i Kxfv e? n v, gvbyli j¾v wbeviy K i wvkb wkš Zv cwikxwjz cvkvk I AvKl Yxq ek-f~lvi gva g h KD PvB jb `L Z cv i cïi j¾v vb c vš i gvby li j¾v vb G ZvUv myiw Z I Av Qvw`Z h Zvi m wz Qvov A b i ` wó mlv b cšuq Z A g gvby li GB ˆewk ó i K_v G Kev i fy j M Q Agymwjg `ywbqv wkš `yt Li welq n jv, Agymwjg `i ci Gevi gymwjg g qiv hb G ˆewkó RjvÄjx w` Z e m Q! gymwjg igyx `i cvkv KI bb gvwr Z i wp ev f`ªzvi jk m v UjvBU cöhyw³i hy M Zi Yx `i msw ß cvkv Ki K_v e j kl Kiv hv e bv, Zv `i j¾v wbevi Yi cö Póv ` L j¾vq gv_v Ny i hvq B`vbxs g q `i cvkvk `L j g b nq GUv kixi XvKvi Póv bq eis kixi Ly j ivlvi cöwz hvmxzv Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 133

134 g q `i Wª mi cövq cöwzwu AskB Kvco evupv bvi A kvfb cªqv mi bxie mv x Rvgvi Kjvi QvU n Z ïi K i Q cyi livi AvR cvkvk AvMªvm bi wkkvi Ak xjzv Avi i wpi wekv i RR wiz B`vbxs Q jivi Syu K Q UvBU cvkv Ki w` K g qiv hw` nq ^í embv, Q jiv Z e n Z P j Q UvBU d vkbwcªq Q j `i c v U jv GZ UvBU h muv c i Bmjv gi wb ` k Abyhvqx e m Uq ju e envi Kiv hvq bv bvgv h wvkg Zv i Kz wmr`vi Kiv Am e n q hvq eë gvov bv n ji i Ky Ae vq gi ` Êi wkqz AskI Zv Z ewi q c o Avi Zv `i wu-kvu jv hb n q D V Q Pvi Kjvi wk vbwek `i cö`k bxi M vjvwi, cövyxi Qwe Qvov wu-kvu B Lyu R cviqv hv e bv Av iv GKUz ekx mvnmx Q jiv bmœ QweIqvjv wu-kvu I cwiavb K i _v K g qiv Pyj QvU K i ivl Q Avi Q jiv g q `i g Zv Pzj eo Ki Q mbmv _ Kv b, bv K `yj co Q Avgiv mevb Rvwb, ez gv b evsjv ` k me P q Av jvwpz welq Eveteasing (BfwUwRs) cwîkvi cvzv Lyj jb cöwzw`b Pv L c o ` ki bvbv cöv š i BfwUwRs qi LÊwPÎ 2013 mv j BfwUwRs qi cöwzev` Kivq bv Uv i cövy nviv Z n jv RvwZMovi KvwiMi L vz GKRb cöwzev`x wk K K NUbvi ci w`bb dwi`cy i G Kv R evav w` Z wm q elv Ui nv Z cövy nviv jb GK gv Zvi ciw`b bimvuq wzbrb K AvnZ Kiv n jv GKB Kvi Y b op o DV jv mviv `k ïi n jv BfwUwRs we ivax bvbv Kg ZrciZv Kv_vI `Lv hv Q m PZb RbZv GwM q Avm Qb elv U `i `g b, Kv_vI AvBbk Ljv evwnbxi m`m, Kv_vI Lv` g qiv Uv½vB ji GKwU PgKcà LeiI Pv L coj mwpî GB cöwz e` b `Lv hv Q, elv U `i kv q v Ki Z g qiv Kviv Z (karate) wkl Qb mikvwifv ei welqwui cªwz i Z `qv n jv nvb KvU _ KI BfwUwRs cöwz iv a bxwzgvjv cöyq b mikvi K wb ` k `qv n jv GZme D ` vm-av qvrb K e _ K i ivrb e o P j Q BfwUwRs fvbiv mi cö Kvc mgm vi Mvov Kv_vq Zv wb q Mfxifv e wpš v Kiv hvk Mv Qi Mvov K U w` q wgbv ij IqvUvi wksev Gi P q weï Zi cvwbi hw` Zvi gv_vq Xvjv nq, Zv Z Kv Ri KvR wkqyb n e bv MvQwUi g Zÿ AeavwiZ Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 134

135 bvbv gybx bvbv gz w` q Avm ji Kv Ri KvR wkqyb n Q bv, DË ivëi BfwUwRs mgm v e ob P j Q Rvwb bv KvKZvjxq wk-bv, hw`b evikv civ K K `ª K i KvD K ag xq cvkvk ci Z eva Kiv hv e bv g g nvb KvU ^ZtcÖ Yvw`Z ivq w` jv Zvici _ K mnmvb hb BfwUwRs qi NUbv D ØMRbKnv i e o Pj jv BfwUwRs kãwu So Zyj jv cöwzwu Pv qi Uwe j wgwwqvi wmsnfvm vb `Lj K i wb Z jvm jv GB Aïf kãwu mwz K_v n jv BfwUwRs qi A bk NUbvi cq bb GB Ak xj cvkv Ki cöfve i q Q BfwUwRs eü Ki Z Kvb D ` v MB KvR n ebv, cvkv K kvjxbzv Avi i wp Z gvwr Z ev ai wekvkb cv i BfwUwRs cöwz iv a me P q Kvh Ki f~wgkv ivl Z bvixi ^vaxbzv bvkx Am vb! bvixi ^vaxbzv ej Z Kx eysvq? Avgiv `LwQ ` ki me ÎB bvix ^vaxbzvi bv g wkqz KvRKg n Q hgb t iv v-nv U h Zv cvóvi weávcb wn m e Uvbv bv nq mlv b cyi l `i Zzjbvq bvix `i ekx Awk j Qwe `Lv hvq! cî-cwîkvq bvix-cyi li h Zv Qwe Qvcv nq Zvi g a bvix `i KB ekxifvm Î Akvwjb msw ß cvkv K `Lv hvq! bvuk-wm bgvq hv cöpvi nq Zvi g a cyi l `i Zzjbvq bvix `i ekx Awk j I A bwzk f~wgkvq Awfbq Ki Z `Lv hvq N ii evb i, kwcs g j, cv K, Kg Î cyi l `i Zzjbvq g qiv ekx mu Wªm c i _v K! Kvb bzzb g W ji Mvwo ev gvui mvb K ji weávc b `Lv hvq Mvwoi cv k GKwU ev `ywu g q msw ß Akvwjb cvkvk c i `uvwo q Av Q! Ggb wk XvKvi Mvwo wewµi gjv ZI GLb cvðv Z i g Zv K i Zi Yx `i K msw ß cvkv K ev Akvjxbfv e kvwo cwo q ewm q ivlv nq Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 135

136 mvevb GKwU cö qvrbxq cy hv bibvix mk jib cö qvrb, wkš wuwf weávc b `Lv hv Q g Wj wn m e GKwU ^íembv bvix Mvmj Ki Q! AwffveK wn m e Avgiv wk KLbI GKUz wpš v K i ` LwQ h, Avgiv gymwjgiv KZUv g~j evanxb n q MwQ h, cwiev ii mk j wg j wu f Z GKRb bvix K Mvmj Ki Z `wl! h cwiev i GKmv _ Ggb ` k `Lv nq, mb cwiev ii gymwjg mš vbiv eo n q Kgb n e e j Avkv Kwi? e W, irvi ev mwfs wµ gi weávc b cyi li mv _ bvix KI `Lv bv n Q Akvjxbfv e! KÛ gi weávc b bvix K bv `Lv jb wk bq? Ggb wk ^vgx xi Nwbô Ae vi `Lv bv n Q evrv i mvaviyz h mkj Wªm cviqv hvq Zv Z Q j `i jv _v K wx jxvjv, wkš g q `i Wªm _v K Ggb wwrvb bi hv Z K i Zvi kix ii MVb cöyvjx dz U D V Kvb cöavb AwZw_ K m a bv w` Z dyj nv Z `yb jvb b `vo Kiv bv n Q bvix `i K! wkí gjv ev evwyr gjvi j jv Z mjm Mvj wn m e cövavb `qv n Q bvix `i K wkš Akvjxb cvkv K ev DMÖ mv R Avgiv hw` Dc ii GB ev e wpî jvi w` K ZvKvB Ges Mfxifv e wpš v Kwi Zvn j wk ej ev h G jv bvix ^vaxbzv? bvkx ^vaxbzv I AwaKv ii bv g bvix `i K Am vb Kiv bvixiv Zv `i kix ii me P q Mvcb AskI cvewj Ki mvg b Db y³ K i dj Q GUv A bkuv R b ey S wb Ri cv q wb R Kzovj gvivi g Zv wb Ri g~j evb m ú` kixi Ab K cö`k b Kivi g a Kvb Kj vy bb ZvB bvixi m vb bvix wb R KB m PZb n q i v Ki Z n e GKRb bvixev`x gwnjv gš e K i Qb h - Òbvix `i Rb msw ß Wªm Zv cyi livb ˆZix K i, G Z bvix `i `vl Kv_vq?Ó cökœ n jv weli Zv cyi liv ˆZix K i mrb Avwg R bï b Zv Avi wel cvb Ki Z cvwi bv ev wel cvb K i Zv Avi cyi l `i `vl w` Z cvwi bv Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 136

137 2013 mv j Pxb mikvi bvix `i K Am v bi nvz _ K i v Kivi Rb Ges wbivcëv `qvi Rb mikvixfv e AvBb K i Q GLb _ K g qiv Avi mu vu ci Z cvi e bv Avgiv cwîkvq ` LwQ h K vbvwvi GKRb Da Zb cywjk Awdmvi Zvi AwfÁZv _ K gš e K iwq jb h, g q `i iv v-nv U Sexual Assault niqvi Rb `vqx Zv `i mu Ges AvcwËKi Wªm ev biv Avmyb K qkuv K_v f e `wl h nzz me Î bvix ^vaxbzvi K_v ejv n Q, GKRb ^vaxb bvix wn m e hw` Avwg hv B Q ZvB (msw ß Wªm) ci Z cvwi Zvn j Zv GKRb bvix wn m e Avgvi GB ^vaxbzvi Av Q h t Avwg Avgvi kixi Ab K cö`k b Ki ev bv, X K ivl ev Avwg A b i nv Zi cyzyj n ev bv A bwzk cyi li jvjyc ` wó Avgv K hfv e mvrv Z PvB e Avwg mfv e mvr ev bv KD cy wn m e Avgv K e envi Ki Z PvB ji Awg mfv e e eüz n ev bv bvix ^vaxbzvi BwZe Ë e wejbxq mf Zv h K qkwu Kvi Y aÿsm n q M Q Zvi g a Ab Zg cöavb KviY n jv, bvix-cyi li A ea hšb-dïvgzvi Aeva I h _ Q cömvi we kl e vl vi A c v iv L bv, BD ivc, Av gwikv Ges evsjv `k AvR e wej bi g ZvB RvwZ Z cwiyz n q Q GUv ïay wb `vi K_v bq, fq I `yt Li K_v Avk¼v nq, Avmgvb _ K AeZxY ev Rgxb _ K DwÌZ Kv bv Mh ei Avek KZv bb, ïay Aeva hšbvpvi I bvix- ^vaxbzvi bv g bvix K c _ emv bvi GB cv cb Avgiv nq Zv AbwZwej ^ gyl _ye o co ev KviY e wfpv ii P q KzrwmZ I K`h Kv bv cvc bb; Avi bvix- ^vaxbzvi Kzn K bvix K cy K i epv- Kbv Kivi P q RNb Kv bv e emvi bb AZGe Ggb AK_ cvc wb q hviv wbf q Ljv Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 137

138 K i, Ggb AK_ cvc hv `i Rxeb`k b, Zv `i Dci Avj vni jvbz h kxnöb AeZiY Ki e, GUv ejvi A c v iv L bv bvixi AwaKvi m ^ K fyj aviyv `~i niqv cö qvrb ez gvb we k evsjv `kmn wewfbœ ` k bvix Av `vjb Pj Q wkš bvix `i Avmj cwipq I mwvk gh v`v m ú K gnvb Avj vn ZvÕAvjv Kx e j Qb Zv bvixiv fvjfv e Rv bb bv Avjvn kl bex gynv v` (mv.)- Gi gva g bvix `i h gh v`v cö`vb K i Qb Zv bv Rvbvi Kvi Y bzzb K i AwaKvi Av`v qi Av `vjb Ki Z n Q bvix `i wb R `i gh v`v m ú K Rvb Z n j KziAvb-nv`xm Aa qb Qvov Avi Kvb wekí bb cvvk, Avcwb/Avwg hw` GKRb AwffveK nb, Avgiv wk Bmjv g bvixi AwaKvi m ú K AeMZ? Avgiv hw` AeMZ bv nb, Zvn j Avgv `i mš vb wkfv e Rvb e? Avgv `i AÁZvi Ab Zg GKUv KviY Bmjvg n Z Avgiv `~ i m i hvw Q Bmjvg bvix `i Rb hme wewa-wb la Av ivc K i Q, Zv Zv `i ^vaxbzv K o bqvi Rb K iwb, eis Zviv hv Z Kvb cökvi Ab vq I Ak xj Kv R Rwo q bv c o, wbivcëvnxbzvq bv fy M, mrb B Zv `i Dci G me wewa-wb la Av ivc Kiv n q Q hv g b Pj j Zv `i Rb Adziš cyi v ii cöwzkö wz Avj vn w` q Qb Avi GwUB nj bvix `i Rb mwz Kvi m vb I gh v`v Dmvgv Be b hv q` (ivw`avj vû Avbû) n Z ewy Z, im~jyjvn (mv.) e j Qb t Avgvi ci cyi l `i Rb bvix `i wdzbvi P q gvivz K I wzki Avi Kvb wdzbv (AivRKZv) Avwg i L hvbwb (mnxn eylvix, mnxn gymwjg) Avjvni weavb n jv hz Y bv gvbyl wb Ri g a cwiez bi m~pbv Ki e Ges cwiez b K Kv R cwiyz Kivi Póv Pvjv e ZZ Y ch š Zv Z Kvb cwiez b Avm e bv Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 138

139 ÒAvj vn Kvb RvwZi Ae v cwiez b K ib bv, h ch š bv Zviv wb R `i Ae v cwiez b K i Ó (m~iv iv` 13 t 11) Avj vn ZvÕAvjv bvix `i Rb hme wewa-weavb w` q Qb, Zv meb bvix `i wbivcëv I Zv `i gvb m v bi wndvhz Kivi Rb B w` q Qb Bmjv gi g a B wbwnz i q Q bvix `i cök Z Kj vy GKgvÎ BmjvgB wbwðz Ki Q bvix `i wbivcëv Ges M vivw U w` q Q Zv `i gvb gh v`v i vi cvvk, Avcwb/Avwg hw` Bmjv g bvix AwaKvi wb q bv R b _vwk, Zvn j G wel q Rvbvi Póv Kwi wb R Rvwb I cwievi K RvbvB Bmjv g bvixi AwaKvi Bmjvg bvix-cyi li mgzvq wek vm K i GLv b mgzv gv b AwfbœZv bq Bmjv g bi-bvixi f~wgkv m ú~ik, ˆecix Z i bq; m úk Askx`vix Z i, we ivwazvi bq, hv kªô Z i msmöv g wjß K i BmjvgB me cö_g bvix `i K wb gœi QqwU wel q AwaKvi wbwðz K i Q K) AvwZ K AwaKvi L) A_ bwzk AwaKvi M) mvgvwrk AwaKvi N) wk vi AwaKvi O) AvBbMZ AwaKvi P) ivr bwzk AwaKvi evsmvwj bvixiv Ah_vB fq cvb evsjv ` ki gymwjg bvixiv Ah_vB f q Aw i h evsjv ` k Bmjvwg ivóª cöwzôv n j bvix `i Ae v kl! Zv `i K N i ew ` K i djv n e! Zv `i mkj ^vaxbzv K o bqv n e! `k 14kZ eqi wcwq q hv e! `k AvBqv g Rvwnwjqv Zi hy M wd i hv e! bvix wk v eü K i w` e! ûryiiv bvix `i K iv v-nv U hlv bb cv e mlv bb AvcwË Rvbv e BZ vw` BZ vw` AvR we me wpš vfvebv G `i cöwz cökœ 14kZ eqi Av M bvixi Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 139

140 h fqven `~iae v wqj K Zv cwiez b K i bvix K mkj AwaKvi wdwi q w`j? K bvix mygnvb gh v`vq cöwzwôz Ki jv? GUv wk Av gwikv, BD ivc ev Ab Kvb DbœZ cwðgv mf Zv bvwk Bmjvg? Bmjv gi ` wó Z wnrve evrvq i L bvixiv mkj ˆea KvRKg B Ki Z cvi eb BmjvwgK c~y RvMi Yi Ab Zg cözxk n jv wnrve GUv mjvz ev n ¾i g Zv GKUv cökvk Bev`Z gymwjgcöavb `k jv Z me ai Yi KvR ( hgb wpwkrmk, cö KŠkjx, cvbju, cywjk) wnrve cwiwnz gwnjviv mvd j i mv _ Ki Qb mshy³ Avie Avwgiv Zi A_ gš x kl jyebv Gi fv jv D`vniY, wzwb MZ Pvi eqi a i ga cöv P i me P q mdj A_ gš x bvixi wnrve m ú K GKUz Rvbv hvk wnrve ev c` vi D Ïk n jv bvix K cyi li AbvKvswLZ ` wó _ K wbivc` ivlv G Kvi YB Avj-KziAv b hyezx `i P q e v `i c` vi i Z Kg e j D j L Kiv n q Q KviY e v `i cöwz Kv iv AvKl Y _v K bv eis Zv `i cöwz gv, `v`x I bvbx `i g Zv kª v eva Ggwb ZB G m hvq bvix `i Pnviv, mš `h I fvefw½i g Zv Zv `i KÉ ^ii cyi l `i K AvKl Y Ki Z cv i ZvB Kv bv cicyi li mv _ K_v ej Z eva n j bvix `i K AbvKl Yxq ^ i K_v ejvi wb ` k `qv n q Q hb KÚ ^i ï b Kv bv cyi l Zv `i cöwz AvK ó n Z bv cv i Òhw` Zvgiv Avj vn K fq K i _vk Zv n j Kvgj AvIqv R K_v e jv bv, hv Z ivmmö Aš ii gvbyl jv f c o hvq; eis mvrvmywr I úófv e K_v ej Ó (m~iv Avnhve t 32) ev biv fve eb bv Avj vn ïay g q `i c` vi K_v e j Qb eis KziAv b g q `i Av M cyi l `i c` v Ki Z wb ` k `qv n q Q ( `Lyb m~iv b~i AvqvZ 30-31) Gi KviY n jv, Kv bv bvix K ` L hgb Kv bv cyi l AvK ó n q KzwPš v Ki Z cv i Zgwb Kv bv bvixi Kv bv cyi l K ` L Zvi cöwz AvK ó n q KzwPš v Ki Z cv i Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 140

141 GKRb cyi li Rb Kv bv cibvix K AvMÖn f i `Lv hgb cvc Zgwb GKRb bvixi Rb AvMÖn f i cicyi l K `LvI cvc ZvB c` vi g a _ KI cicyi l K AvMÖn wb q `L j c` vnxbzvi bvn n q hv e GKRb gwnjvi Rb GKRb cicyi li mvg b ec` v niqv hgb cvc, wbkuvz xq Mv qi gynwi gi mvg bi ec` v niqv Zgwb cvc hgb AvRKvj Avgv `i ` k `ei, fvïi, fwmœcwz, Lvjv Zv, PvPv Zv, gvgv Zv I dzdv Zv fvb `i mvg b g qiv ec` v niqv K cvc g b K i bv cök Zc, Zviv cövßeq n j Zv `i mv _ AviI ewk c` v Kiv DwPZ KviY G ai bi wbkuvz xq Mv qi gynwig `i Øviv AviI ewk wech qi Avk¼v i q Q Avgv `i mgv R KwZcq c` vbkxb cwiev ii c` vi g~j j Abyaveb Ki Z bv c i c` vi Kvh µ g Dëvcvëv K i d jb A bk cwiev ii gwnjviv wb Riv evikv c i c` v K i ei nb A_P Zv `i hyezx g qiv Zv `ib mv _ AvKl Yxq cvkv K ec` v n q ei nq A b Ki fyj aviyv Ggb h, eqm n jb ïay c` v Ki Z nq hgb t cyi l `i g a fyj aviyv Av Q h eqm n j, PvKzwi _ K Aemi bevi ci `vwo ivl Z nq, hyek eq m `vwo ivlvi cª qvrb bb GUv m ú~y fyj aviyv mš `h cö`k b I c` vnxbzvi wz mš `h cö`k b I c` vnxbzv Avj vn iveÿyj Avjvgx bi bvdigvwb I Avj vni im~j (mv.)-gi Aeva Zv GB Aeva Zv wb R `ib wz ÒAvgvi me D Z Rvbœv Z cö ek Ki e, Z e hviv A ^xkvi K i Zviv Qvov mvnvex (iv.) G K_v ï b ejj, n Avj vni im~j! hviv A ^xkvi K i Zviv Kviv? im~j (mv.) ej jb, h Avgvi AbyKiY Kij m Rvbœv Z cª ek Kij, Avi h Avgvi bvdigvwb Kij, m A ^xkvi KijÓ [mnxn eylvix] Avj vn e jb t wbðq hviv GUv cq ` K i h, gyõwgb `i g a Ak xjzv Qwo q coyk, Zv `i Rb `ywbqv I AvwLiv Z i q Q hš Yv`vqK Avhve Avi Avj vn Rv bb Ges Zvgiv Rvb bv (m~iv b~i t 19) Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 141

142 Bewjm kqzvb ebx Av` gi wpi kî c w_exi ïi _ KB kqzvb gvbyl K wec ` d j Avm Q nv`xm t 1. im~j (mv.) e j Qb, Avwg Avgvi ci cyi l `i Rb bvix `i wdzbvi P q eo wzki Kvb wdzbv i L hvbwb [mnxn eylvix I mnxn gymwjg] 2. im~j (mv.) e j Qb, Ò Zvgiv `ywbqv K fq Ki Ges bvix K fq Ki, KviY ebx BmivB ji cö_g wdzbv wqj bvixi wdzbvó [mnxn gymwjg] 3. im~j (mv.) D Z K Kvwdi `i mv _ mv` k Aej ^b Ki Z Ges Zv `i c`v¼ AbymiY Ki Z wb la K i Qb (mnxn eylvix) we kl K i bvixi Î wzwb D Z gymwjgvn K AwaK mzk K i Qb wkš `yt Li mv _ ej Z nq, ez gv b AwaKvsk gymwjg bvix I cyi l im~j (mv.)-gi Av ` ki we ivwazv Ki Qb im~j (mv.) D Z K h fwel r evyx K i M Qb, Zvi cöwzdjbb Avgiv AvR j KiwQ Avj vn e jb t Avi h im~ ji wei vpiy K i Zvi Rb wn`vqvz cökvk cviqvi ci Ges gywgb `i c _i wecixz c_ AbymiY K i, Avwg Zv K dive hw` K m wd i Ges Zv K cö ek Kive Rvnvbœv g Avi Avevm wn m e Zv LyeB g ` (m~iv wbmv t 115) wn`vqv Zi c_ úó niqvi cii hw` KD Mvgivwni c_ Aej ^b K i, Ges gyõwgb `i Abym Z c _i wei vpiy K i, Zv `i Rb Avj vn ieÿyj Avjvgxb KwVb Avhve i L Qb, Zv `i KwVb kvw ` eb Avi AvwLiv Zi kvw KZ KwVb n e Zv ey bv w` q evsv bv hv e bv iƒc- mš `h bvixi gnvg~j evb m ú` Avgv `i Kv Q hlb Kvb `vgx m ú`, ^Y vjskvi BZ vw` _v K Zv Avgiv jvkp zi Aš iv j jywk q ivwl, jkv i ivwl ev e vs K ivwl hv Z KD Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 142

143 Pzwi-WvKvwZ K i wb q h Z bv cv i GB m ú` ` L Kv iv jvfi n Z cv i, wnsmvi RvM Z cv i wvk Zgwb bvixi gnvg~j evb iƒc- mš `h Avj vn ZvÕAvjv w` q Qb Zv K AvgvbZ ^iƒc GB iƒc Avj vn ZvÕAvjv PvB j h Kvb mgq Avevi dizi wb q wb Z cv ib ZvB gnvb Avj vni `qv GB iƒc-m ú` bvixi DwPZ cicyi l _ K jywk q ivlv, X K ivlv, Avovj K i ivlv, Avi G ZB i q Q Zvi cök Z Kj vy G Z m `yb w`k w` q jvfevb n Q Ñ GK, Avj vni ûkzg cvjb Ki Q Avi Ab w` K Zvi gnvg~j evb m ú` cicyi li Kz-` wó n Z i v cv Q Avm j bvixi iƒc- mš `h ïay Zvi ^vgxi Rb GB iƒc Ab KvD K cö`k b Ki j AKj vy Qvov Rxe b Avi Kvb wkqzb Av m bv cyi l `i c` v AvRKvjKvi Q jiv ïaygvî g q `i K `Lvevi Rb kixi evbvq Rx g hvq wm c vk evbvevi Rb cöpzi mvabv K i Av iv GKUz eo evb m ci Rb cöwzw`b Rx g hvq Ges N Uvi ci N Uv cwikªg K i cvkv Ki w`k _ KI cyi liv A bk Akvjxb n Q hv `i kixi Av Q, Zviv kixi `Lvevi Rb cvzjv cvkvk co Q, wm c vk hv `i Av Q, Zviv Zv `i Aa bmœ Qwe w` q AbjvB b Qwe cvó Ki Q d vkb g vmvwr bi Kvfv i RvqMv cvevi Rb A bk Póv Ki Q GB gymwjg Q jiv Rx g N Uvi ci N Uv mgq KvUvq wkš gmwr ` hvq bv jvb eªwi Z hvq bv gavnxb GKUv gymwjg RvwZ M o DV Q evoxi fz i c` vi wbqg evoxi fz i gwnjv `i Kg e _vkvkv j me mgq mzi X K ivlv wkqz ZB m e bq ZvB evoxi A `i gn j cyi l `i Aeva hvzvqvz _vkv DwPZ bq mlv b g qiv hv Z ^vaxbfv e Pjv div Ki Z cv i Gi c~y my hvm _vk Z n e ^vgx- xi QvÆ msmv i c` vi mgm v bb wkš GKvbœeZ x ev hš_ cwiev i GUv GKwU eo mgm v wbkuvz xq niqv Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 143

144 m Ë I hme cyi li mv _ `Lv `qv kixq Z wb la Zv `i A `i gn j h Z `qv gv UB DwPZ bq ïaygvî wb Pi 12Rb A `i gn j h Z cvi e t 1) ^vgx 2) evev 3) ^vgxi evev 4) wb Ri Q j 5) ^vgxi Q j 6) fvb 7) fvb qi Q j 8) ev bi Q j 9) wb Ri gjv gkvi g qiv 10) wb Ri Lwi`K Z Mvjvg (Ghy M cö hvr bq) 11) AwZ e Ges 12) Ggb wkïiv hviv g q `i Mvcb welq m ú K GL bv AÁ (m~iv Avb& b~i t 30-31) g q `i GUzKz m PZb _vkv `ikvi h Zv `i kix ii Kvb Ask Lvjv _vkv Ae vq Ges fvjfv e bv X K ^vgx Qvov Avi Kv iv mvg b hviqv kvjxbzvi we ivax hgb t `ei Ges fvmy ii mvg b, `yjvfvb qi mvg b, wbr KvwRb `i mvg b, M n wk Ki mvg b, WªvBfvi-`v ivqvb-pvk ii mvg b, gvq-zikvixiqvjv `i mvg b Kg Î c` vi myweav Bmjvwg ` wó KvY _ K cyi li `vwqz n jv msmv ii mkj LiP enb Kiv A_ vr cwiev ii fiy cvl Yi mg `vq`vwqz ^vgxi (mnxn eylvix) x PvKzix Ki Z eva bv ev x K Avq- ivrmvi Kivi Rb ^vgx ej ZI cvi eb bv nü v, hw` x PvKzix Kivi Kvi Y msmv i AwZwi³ wkqz Av m Zvn j Zv Avjnvg`ywjj vn, Z e x Aek B 100% c` vi g a _ K Avq- ivrmvi Ki eb Z e AwZwi³ Avq Ki Z wm q hw` x K mvgvb Zg ec` v n Z nq ev wvk g Zv c` v Kiv m e bv nq Zvn j Zvi `vq-`vwqz wb Ri Avgjbvgv QvovI ^vgxi Avgjbvgvq G m co e A_ vr GB Kexiv bvni Rb Ges dih ûkzg Agvb Kivi Rb Avj vni Kv Q `yõrb KB KwVb Revew`wn Ki Z n e ZvB Kg Rxex gwnjv `i Kg Î cyi l KwjM, Kv-IqvK vi, em, Kv úvwbi gvwjk Ges Ab vb cyi l `i mvg b Aek B c` v Ki Z n e Kg Î jv Âi mgq `Lv hvq mevb wg j GKmv _ AvÇv `qv ev mgq KvUv bv nq wkš Gme Î mxgvjsnb Kiv hv e bv cyi l-gwnjvi Aeva gjv gkv (d«x-wgw s) Kiv hv e bv, G `i gv S m vbrbk `~iz ervq Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 144

145 ivl Z n e hw` PvKzix Kivi ^v _ Kg Î c` v Kiv m e bv nq Zvn j AvwLiv Zi gq`v b KwVb cö kœi m ylxb n Z n e KviY cvup Iqv³ mjvz hgb dih Zgwb c` v KivI dih gnvb Avj vn ZvÕAvjvi Kv Q hvi hvi wnmve Zv KB w` Z n e evsjv ` ki Mv g Um wk íi 80%B bvix kªwgk Avjnvg`ywjj vn! GB m vwbz evb `i cwikª gb evsjv ` k ˆe `wkk gỳ ªvi GKwU wekvj Ask wirvf dv Û G m _v K G `i Kvi Y AvR DbœZ we k evsjv ` ki mybvg Qwo q c o Q Z e AwZ `yt Li welq h GB kªwgk `i Nv gi UvKvq gvwjkiv gybvdv AR b K ib wkš Zv `i K LyeB Kg gyrix w` q _v Kb, Zv `i wbivcëv Ges Ab vb my hvm-myweav `b bv ej jb P j Kvb `yn Ubv NU j kz kz kªwgk gviv hvb Zv `i `vq `vwqz gvwjkiv bb bv mikvii Dchy³ wzcyiy `b bv Bmjvwg ivóª cöwzôv n j GB ev biv cv eb Zv `i kª gi mwvk gh v`v, BbkvAvj vn Zv `i wbivcëv, kªg AwaKvi, wbh vzbwe ivax AvBb n j Zv `i mkj wel q mgawakvi wbwðz n e Gici ag xq AwaKvi (wiwjwrqvm ivbum) wbwðz Ki Z n e hgb gwnjv mkkb I cyi l mkkb Avjv`v n e nq Zv Kvb d v±ixi ekxifvm AskB n e gwnjv mkkb Avjv`v gwnjv mkkb n j evb `i wb R `i g a c` v Ki Z n e bv G Z Agymwjg gwnjvivi m v bi mv _ kvwš Z _vk eb, cyi l mnkg xiv Zv `i DZ ³ Kivi my hvmi cv e bv, Kv Ri duv K duv K cicyi liv Zv `i mv _ Av Rev R Mí Kivi my hvmi cv e bv gymwjgiv Iqv³gZ bvgvh co Z cvi eb igv`vb gv m mgq wb q BdZvi Ki Z cvi eb G Z Kg Î kvwš weivr Ki e Ges ing Zi wdwikzviv Zv `i K cvnviv w` eb Avkv Kiv hvq Zviv AvwLivZ Ges GB `ywbqv `yb w` KB mvdj AR b Ki eb gwnjv `i Rb Rvbœv Zi mymsev` gwnjv `i Rvbœv Z hviqv LyeB mnr Zv im~j (mv.) gwnjv `i M vivw U w` q Qb Rvbœv Z hviqvi Rb gwnjv `i ïay PviwU KvR Ki Z n e (Avey `vd`) Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 145

146 1) cuvp Iqv³ mjvz Av`vq Ki Z n e 2) igv`vb gv m ivhv ivl Z n e 3) ^vgxi AvbyMZ Ki Z n e 4) c` v K i Pj Z n e Bmjvg m ú K cwðgv `i me P q eo fyj aviyv GB h, Zviv fv e Bmjv g RvbœvZ ïaygvî cyi l `i Rb, bvix `i Rb bq G fyj aviyv m~iv wbmvi 124 b ^i AvqvZ Gi Øviv `~i Kiv hvq gnvb Avj vn e jb, Òcyi l A_ev bvixi g a Kn mrkvr Ki j I gyõwgb n j Zviv Rvbœv Z cö ek Ki e Ges mvgvb Zg AwePviI Zv `i cöwz Kiv n e bv Ó GKB iƒc ey bvq m~iv Avb bvn j 97 b ^i Avqv Z gnvb Avj vn e jb, ÒgyÕwgb n q cyi l A_ev bvixi g a h mrkg Ki e Zv K Avwg wbðqb cweî Rxeb `vb Ki ev Ges Zvw`M K Zv `i K g i kªô cyi vi `vb Ki ev Ó Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 146

147 Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 147

148 Kzms vi Øx bi mwvk Áv bi Afve Kzms vi `yt Li welq, Avgiv evsjv ` ki ewki fvm gvbyl GUvB Rvwbbv h Øxb Bmjvg m ú K Avgiv Rvwb bv cvk-fviz-evsjv ` ki A bk gvbylb Øxb Bmjv gi miqv ei KvR g b K i A bk mgq Lye ekx ekx wkik I we`õavwz KvR wbqwgz K i hvw Q Avgiv KziAvb _ K wb R `i K A bk `~ i mwi q i L wb R `i gbmov Bmjvg cvjb K i hvw Q Avgv `i g a Lye Kg jvkb cviqv hv e whwb Rxe b GKevi m ú~y KziAvbUv A_ ey S e vl vmn c o Q, mnxn nv`xmmöš jv c o Q Avj vn e j Qb, KziAvb gvby li R b c~yv ½ Rxebweavb (complete code of conduct for life) A_v r Avgv `i Rxeb cwipvjbvi MvBWjvBb Avd mvm, mviv Rxeb ïay KziAvb wzjviqvzb K i Mjvg wkš wkqzb eysjvg bv! Avi hw` KziAvb bvb eyws Zvn j Avj vni `qv Rxeb cwipvjbv Kie wkfv e? Avgv `i mk ji g a GKUv fyj aviyv memgq KvR K i h, hviv KziAvb-nv`xm wb q gv`ªvmvq cov kvbv K i Qb ïay ZvivB Bmjvg PP v Ki eb Ges GB welquv ïay Zv `i Rb B Avgiv hw` DbœZ we k i w` K ZvKvB Zvn j `Lv hvq h, nvrvi nvrvi BmjvwgK jvi Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 148

149 BD ivc, Av gwikv, K vbvwv, A ªwjqv, Avwd«Kvq Øxb Bmjv gi KvR K i hv Qb hv `i gv`ªvmvi Kvb wwªwmö bvb A_P Zviv G KK Rb wewfbœ wel qi Dci W± iu G `i AvnŸv b nvrvi nvrvi bb-gymwjg Bmjvg MÖnY Ki Qb im~j (mv.) e j Qb t Øx bi Ávb AR b Kiv cö Z KwU gymwjg bibvixi Rb dih (Be b gvrvn I evbnvkx) Cgv bi Ab Zg `vex n jv Øx bi ÁvbvR b Kiv Avgvi hw` b~b Zg ÁvbB bv _v K Zvn j wkfv e wbr cwievi K Øx bi Av jv K MvBW Ki ev? wkfv e mš vb `i Aš i K mvgvb n ji Øx bi Av jvq Av jvwkz Ki ev? hym cwiez b n q M Q Avgvi fvmvfvmv Avi Av evjzv evj Øxwb Ávb w` q DVwZ eq mi mš vb `i Avi eys `qv hv e bv Zviv GLb jwrk Pvq, Zviv Øx bi Bb U jkpzqvj e vl v Pvq Avgiv wb RivB hw` Avgv `i Øxb m ú K h _ó bv Rvwb, Avgv `i mš vb `i wkfv e Avgiv Øx bi Ávb ` ev? fyj Bmjvg PP vi cöfve Bewjm kqzv bi cwjwm n Q gymwjg `i K KziAv bi mwvk wk v _ K `~ i mwi q ivlv, KziAv bi mwvk e vl v eys Z bv `qv KviY Avwg hw` KziAvb ey S mb Abyhvqx Avgvi Rxeb cwipvjbv Ki Z _vwk Zvn j mlv bb Bewjm kqzv bi e _ Zv ZvB kqzvb my KŠk j gvbyl K evkv evbv bvi Rb e Q wb q Q KziAvb KB wkš wfbœ Dcv q hgb t Lye mn R wkfv e wkqz `yõav- `yiƒ` c o RvbœvZ jvf Kiv hv e, Kvb& `yõav KZ nvrvi evi co j Kx n e, Kvb& AvqvZ Rvdivb w` q wj L c U eu a ivl j ev Pv n e, Kvb& `yõav c o Pvj cov w` q Pvi aiv hv e, Kvb& AvqvZ wj L evwj ki wb P i L Nygv j cöwgkv K cviqv hv e, Kvb& `yiƒ` KvM R wj L cvwb Z wfwr q wfwr q L j ivm gyw³ n e BZ vw` BZ vw` GB ai bi Avg ji Kvb mnxn `wjj KziAvb ev mnxn nv`x m bb evrv i GB ai bi A bk eb-b cviqv hvq, hgb t gk Qz`yj gvwgbxb, e nk Zi c_, bqvgyj KziAvb, Avg j bvrvz, Avgv j KziAvb, Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 149

150 mv jgvbx Lvebvgv, b~ivbx grgyqv q cv ÄMvbv AwRdv, dvrv q j Avgj, e nkzx RIi BZ vw` BZ vw` ZvB GB ai bi wfwënxb ebcî, AwRdv Ges gvby li evbv bv `yiƒ` n Z Lye mveavbzv Aej ^b Ki Z n e Bewjm kqzvb Avgv `i mn R A bk miqve AR b Kiv hvq Ggb Avg ji jvf `Lvq, Rvbœv Z hviqvi ku KvU iv v `Lvq m e j GB `yõav 40 evi co j 80 erm ii bvn gvd n q hv e, H `yiƒ` G Zvevi co j 1 j wdwikzv wkqvgz ch š `yõav Ki Z _v K G K_v ï b Avgiv ewj Ômyenvbvj vnõ, Gi dwhjz G Zv! Gme mn R AwR Z dwhj Zi wg_ v Avk v mi Kvi Y bv ni cöwz gvby li fq K g hv Q, d j Aciva cöeyzv e o hv Q ZLb gvbyl g b K i 2-5 Uv bvn Ki j Kx Avi wz n e? AgyK `yõav co j Zv 80 eq ii bvn gvd n qb hv e Gfv e kqzvb Am PZb jvk `i K Z_vKw_Z mnr Avg ji gva g AwR Z Adziš miqv ei jvf `wl q Bmjv gi g~j wk v _ K `~ i mwi q iv L g b ivl Z n e, Avwg Avgvi Rxe b Bev`Z g b K i hv wkqz Ki ev Zv KziAvb A_ev mnxn nv`x m Aek B _vk Z n e KD hw` Avgv K Kvb úkvj `yõav-`yiƒ` ev Kvb gnvc~ Y i AvgjI wkwl q `q Zvn j Aek B Zvi authentic `wjj PvB Z n e A_ev Avwg wb R KziAvb I mnxn nv`xm Nu U Zv Aek B hvpvb K i b ev evrv i `yõav-`yiƒ` Gi hme ebcî cviqv hvq Zvi g a ekxi fvmb mwn (authentic) bq A_ vr KziAvb-nv`xm Øviv mgw_ Z bq fy j fiv Z_vKw_Z Bmjvwg mvwn Z i cöfve fyj wk v, ev bvqvu Mí Kvwnbx gvbyl K mn RB c_åó K i Bmjv gi Dci evrv i A bk eb-b cviqv hvq hv Z gvby li g a Av em (RR&ev) m wói Rb Ggb me K_v Zz j aiv n q Q hv mz bq, hv KziAvb-nv`x mi Av jv K MÖnY hvm bq Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 150

151 KziAvb I mybœvni evb i Kvb Bmjvg bb KvivgZ I mvrv bv grv`vi Mí-Kvwnbx gvbyl K we gvwnz K i wvkb wkš Zv Z A bk mgq mg~n wzi KviY n q `uvovq h nzz Bmjvg-we ivax kw³ gymwjgmy K KziAvb I nv`xm w` qb Nv qj Kivi Rb KziAv bi fyj e vl v I AmsL wg_ v nv`xm I Mí ekx dv q`vi jvjmv `wl q gymwjg mgv R XywK q w` q Q m nzz Avgv `i cö Z Ki Av iv ekx m PZb niqv DwPr we kl K i Avãyj Kv `i wrjvbx (in.), gcbywïb wpkzx (in.), Bgvg Mv¾vjx (in.), iƒgx (in.), ev qrx` ev vgx (in.), kvnrvjvj (in.), kvncivy (in.) cögyl e w³ `i bv g evrv i bvbv ikg KvivgZ m ^wjz M íi eb cviqv hvq hv mz bq Ges Zuv `i mwvk Rxebxi mv _ Kvb m úk bb Avi GB ai bi evbv bv Mí wk Qv-Kvwnbx wek vm Kiv wki Ki Aš f y³ [ÔKvivgZÕ K_vUv dvwm hvi A_ A jšwkkzv, AmvaviY kw³ ] Avgv `i N i GB ai bi ebcîb wk cov nq? hw` n q _v K, G wj `ª Z evwzj Kwi Avgiv hvivi ev Bmjv gi c _ Avm Z PvB, Zviv G wj covi gva g cök Z Bmjvg n Z `~ i m i hvw Q evsjv ` k Bmjvg K mnr fvlvq Dc vcb bv K i GUv K wfb `kx Kvq`vq wekwkz Kivi Póv Kiv n q Q gvijvbviv Zv `i eqv b NbNb D PviY K ib Aviwe-dvwm I D` y kã, fvlv I KweZv hv Avgv `i mvaviy jv Kiv ey Sb bv, Gme e j Zviv cvwûz Rvwni K ib, kªvzviv PgrK Z nq h nzz KziAv bi fvlv Aviex I G ` ki gvby li fvlv evsjv, ZvB Aviex I evsjv Qvov Ab Kvb fvlvq Bmjvg cöpvi evsjv ` k MÖnY hvm n Z cv ibv Gi GKgvÎ e wzµg n Z cv i Bs irx hv AvRKvj A bk wkïi gvz fvlvq cwiyz n q Q Avj vn Qvov A b i wbku mvnvh PvIqv GKUv K_v me mgq i Y ivlv cö qvrb h gnvb Avj vn Qvov Kv iv wkqz Kivi ev `qvi gzv bb, Zvi RxebKv j wzwb h Zv eo Iwj ev eyrym B nvk bv Kb Avgvi fv M i cwiez b, hgb t e emvevwyr, PvKzix, cöv gvkb, mš vb-mš wz, evwo-mvwo, ivm-gyw³, Avq- Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 151

152 DbœwZ, e vsk e vj vý, dm ji DbœwZ, cix vq fvj wirvëm, ^vgx- xi wgj, we `k Mgb BZ vw` Kvb cxi-gywk ` ev Kvb gvrvi w` Z cvi e bv Avi Avwg hw` Mvqi j vni (Avj vn ev ` Ab KD) Kv Q Kvb wkqz cviqvi Avkvq Kv_vI hvb Zvn j muv n e mivmwi Avj vni mv _ wkik Avgvi hv wkqz PvIqvi mivmwi Avj vni Kv Q PvBe Ges Bb&kvAvj vn, Avgvi Rb hv me P q DËg I Kj vyki, muvb Avj vn Avgv K ` eb GLv bb LuvwU Cgv bi cix v `qv j Qwe UvOv bv Ges kv K m g~wz ivlv Avgiv A b K N ii `qv j bvbv ikg Qwe dª g euvavb K i Szwj q ivwl hgb t we qi Qwe, wbr wczv-gvzvi Qwe, cvwievwik Qwe, iex `ª-bRi j, bzv- bîxi Qwe, cx ii Qwe, wewfbœ vi `i Qwe ev cï-cvwli Qwe BZ vw` Avevi A b K AvU -KvjPv ii bv g kvcxm wnmv e N i bvbv ikg g~wz I iv L g b ivl Z n e N i h Kvb ai bi g~wz Ges Kvb cövyxi QweB ivlv wb la/nvivg h N i Qwe Ges g~wz _v K m N i ing Zi wdwikzv cö ek K i bv Avwg wk PvB bv h Avgvi N i ing Zi wdwikzv cö ek Ki K? iv vi gv o gv o g~wz ˆZix Kiv, wk v cöwzôv bi mvg b g~wz ˆZix Kiv, webv cö qvrb b Qwe Zvjv ev wfwwi Kiv BZ vw`i eo bvn h ` k gymwjg `i N i N i wkik n Q, iv vi gv o gv o wkik n Q mlv b Akvwš Qvov Avj vni ingz Zv _vkvi K_v bv Gm ei cöz cöfv e mš vbiv Bmjvg _ K Ggwb ZB `~ i m i hv e we q msµvš fyj-åvwš Avgiv wewfbœ ikg fyj-åvwš i ga w` q Rxeb KvUvw Q, QvU GKUv D`vniY n jv we qi Abyôvb Avgv `i gymwjg `i we qi Abyôv bi A bk wkqzb m úbœ nq wn `y `i ixwz Z wkqz ixwz Av Q hv G Kev ib Bmjvg cwicš x Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 152

153 Mv q njỳ Abyôv b Q j g q `i GKÎ Avb ` dzwz Kiv, is gvlv gvwl Kiv cwi kva bv Kivi wbq Z eo As Ki gvnivbv avh Kiv we qi Av MB ei-k bi Aeva A ea gjv gkv cv Îi cyi l AvZ xq- ^Rb KZ K cvîx `Lv we q Z ÔDwKj evevõ wb qvm GKUv m ú~y Bmjvg-we ivax cö_v cök Z evev GKRbB, Ab KvD K evev evbv bv hv e bv DwKj evevi wbku c` vi dih weevn evwl Kx ev Marriage anniversary cvjb Kiv we q wb q bvbvikg Kzms v i wek vm Kivi cöfve ˆPÎ gv m we q Kiv hv e bv GB gvm Aïf GB Kzms vi wn `y `i _ K G m Q gnviig gv m we q-kv`x wb la, GB gvm kv Ki gvm GB ai bi Kzms vi wkqv `i _ K G m Q kwbev i we q Kiv hv e bv, kwbevi Aïf, GB ai bi wek vm Kzms vi we qi w`b avb-nvm w` q eayeiy Kiv Ges `y ai Dci w` q eik b n U hviqv g b ivl eb Gme wn `y `i ixwz we qi Kvwe b GK j GK UvKv avh Kiv A_ vr g~j As Ki mv _ GK UvKv mshy³ Ki ZB n e GUv g b Kiv Kzms vi Kzms v i wek vm Kiv J ïf-aïf g b Pjv wkik Bmjvg _ K `y i m i hviqvi Kvi Y Avgv `i Rxeb AvR Avj vn I im~j (mv.)-gi Av `k-wb la w` q bq, eis AwaKvsk Î wkqz Kzms vi Øviv Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 153

154 wbqwš Z n Q Avi Avgv `i mš vbivi R b i ci n Z Bmjvg n Z `~ i m ib _vk Q kwbi `kv A_ vr kwbevi Aj z Y w`b Ges GB w` b Kvb KvR ïi bv Kiv Ni _ K evb i ei niqvi mgq KD nuvwp w` j mv _ mv _ ei bv niqv, GKUz c i ei niqv Ni _ K evb i ei niqvi mgq cv qi mv _ nuvpu L j mv _ mv _ ei bv niqv, GKUz e m Zvi c i ei niqv 13 msl v K Aïf ev unlucky thirteen g b Kiv wkik fi `ycy i Kv Ki Kv Kv WvK ky b wec` ms KZ g b Kiv evb i hviqvi mgq Suvo `L j Aïf g b Kiv Kvb KvR wvk g Zv bv n j AvR Ki w`bwub Kydv (Aïf) GB ai bi g b Kiv A b K wb R K wb R Mvwj `q hgb ÔAvgvi fvm UvB LvivcÕ ev ÔAvgvi KcvjUvB g `Õ eik Zi Avkvq e emvi K vk ev njy `i UzKiv Ges Kwo (GK ai bi wsbyk) ivlv eik Zi Avkvq `vkvb Lvjvi ïi Z mvbv-iƒcvi cvwb wquv bv ev Zzjwm cvzvi cvwb wquv bv Ges AvMievwZ R vjv bv e emvi ïi Z cö_g Kvógv ii Kv Q wewµ Ki ZB n e GB ai bi g b Kiv eik Zi Avkvq e emvi ïi Z wgjv` `qv A_ev Kvb gvrv i hviqv KD Mvwo wkb j ev Mvwoi e emv ïi Ki j H MvwowU cx ii `iev i wb q hviqv A_ev Kvb gvrv i wb q hviqv Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 154

155 Gw W U _ K i v cvevi Avkvq Mvwoi jywks M v m wewfbœ KziAv bi AvqvZ Szjv bv, Kvev N ii Qwe Szjv bv, Zmwe Syjv bv BZ vw` (Lªxóvbiv hgb Zmwe I µm Szjvq) Kv jv weovj ev GK cviqvjv cï-cvwl `L j Aïf g b Kiv Avqbv fv½v ev Zj c o M j ev je bi evwu D ë cov Aïf ms KZ g b Kiv GUv wek vm Kiv h Kvb Kvb gwnjv `yf vm e q Av b (Aj z Y) Uiv Pv Li g q jvk j x ev Aj x GiKg g b Kiv cv_ i fvm cwiez b nq GB ai bi wek vm _vkv cv_ i bvbv ikg wec` K U hvq, GB ai bi wek vm _vkv Ges Mv q mme cv_ ii AvswU A_ev gv`ywj aviy Kiv kwbevi bzzb ed K gv qi evwo Z h Z bv `qv iweevi I e n úwzevi euvk Svo bv KvUv g½jevi Kvb AvZ xq gviv M j D³ ev ib wzbrb AvZ xq g i hv e aviyv Kiv BZ vw` g Z e w³i iƒn Pwj kw`b ch š evwo Z Av m wek vm ivlv R vwz li Kv Q fwel Z Rvb Z hviqv (fwel Z Ávb Av Q GKgvÎ Avj vni) Zvn j wpš v K i `wl h, Avgiv gymwjg e j wb R K `vwe Kwi wkš Kzms vi w` qi Rxeb K mvwr qwq Gfv e wk Avj vni mš wó AR b m e? Kzms vi PP vi gva g wk cök Z gymwjg niqv m e? AwZ `ª Z GB mkj Kzms vi n Z Avgv `i ei n q Avm Z n e Ges ZvIev Ki Z n e Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 155

156 Ab vb Kzms vi AbymiY Kivi cöfve Kv iv K_v i Yi mv _ mv _ m Dcw Z n j Zvi `xn nvqvz Av Q ejv LvIqvi mgq Mjvq AvU K M j (hiccup) Avm j Ab KD Zv K g b K i Q GUv g b Kiv gnv Qbœ AvKvk ` L Aek B e wó Avm e ejv Nyg _ K D V Acqv e j we kl Kv iv gyl bv `Lv Kv iv ev Kvb wkqz Øviv evievi evavmö n j Kzdv ejv evrx aiv juvix Ljv ev juvixi wu KU Kbv cupv WvK j wec` Avmbœ g b Kiv K vki g wk K cö ek Ki j QvÎ-QvÎx `i m vb cö`k bi Rb D V `uvov bv BZ vw` QvU ev Pviv bzzb nuvuv wkl Z ïi Ki j Zvi Dci w` q wewfbœ dj, wcvv QvU QvU UzK iv K i N i ev eviv `vq djv Giƒc Ki j ev Pviv ZvovZvwo nuvu Z cvi e e j g b Kiv bri jvm e e j Kcv j ev cv q KvR ji duvuv `qv QvU ev Pv `i bzzb `uvz DV j h cö_ g `L e Zv `i mevb K cv qm ev wgwó LvIqv Z n e g b Kiv ev Pviv hw` Ni ev eviv `v Svo `q Zvn j gngvb Avm e e j g b Kiv ev Pv `i Mv q jvwv ev Svo i Quvqv jvm j R i Avm e e j g b Kiv Ges cv q cvwb wqwu q `qv fq c j jey cvwb LvIqv bv ev ey Ki g a _yzz `qv ev Pv `i UcwK q ev wwwo q M j Avi eo n e bv g b Kiv Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 156

157 Bmjvg ïf-aïf GB cö_v wj evwzj K i Q KviY G wj ZvInx` Avj- Avmgv-wmdvZ Gi wfz q K i d j Ges gvbyl K Avj vn e ZxZ Ab kw³ Z wek vm Ki Z wklvq KviY GB cö_v wj t 1) GKgvÎ Avj vni Dci wbf ikxjzv (ZvIqv zj) ev` w` q gvbyl K Ab Kvb gvbyl ev kw³i (Mvqi j vn) Dci wbf i Ki Z klvq 2) fvj-g ` AvMg bi fwel ØvYx Kivi Ges Avj vn cö`ë wbqwz Gov bvi gzv gvby li A_ev m ó wrwb li (Mvqi j vn) Av Q GK_v g b Kiv Ges wbqwz cwiez b Ki Z G `i Dci wbf i Ki Z klvq myzivs ZvInx `i mkj i Z c~y Î ïf-aïf ms KZ wek vm mȳ úó wki Ki kªyxfy³ m~iv Avj-nv`x` Gi 22 bs Avqv Z Avj vn ZvÕAvjv e j Qb- Òc w_ex Z A_ev e w³mzfv e Zvgv `i Dci h wech q Av m Avwg Dnv msnwuz Kivi c~ e B Dnv wjwce _v K Ó ZvweR-Ke Pi Dci wbf i Kivi cöfve im~j (mv.) KziAv bi AvqvZ wb Ri kix i i L Qb ev Ab K ivlvi AbygwZ w` q Qb e j nv`x mi Kv_vI Kvb `wjj bb KziAvbxq ZvweR-KeP kix i ivlv Ges im~j (mv.) KZ K ewy Z kqzvb Gov bv Ges evb I hv`y f ½ djvi c wz ci úi we ivax hv`y _ K eu P _vkvi Rb m~iv dvjvk I m~iv bvm covi AbygwZ i q Q we`õavz cvjb Kivi cöfve we`õavz K_vUv Avgiv mevb nq Zv ï bwq wkš Gi A_ wk Avgiv Rvwb? h me ai bi KvR ev Abyôvb Bev`Z ev miqv ei KvR e j KziAvb I mnxn nv`xm Øviv ^xk Z bq, im~j (mv.) wb R hv KL bv K ibwb ev KvD K KL bv Ki Z e jbwb, Zuvi mvnvev `i mgqi Zv Bev`Z Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 157

158 wn m e cöpwjz wq jvbv Ggb me KvR ev Abyôvbvw` miqv ei D Ï k cvjb Kivi bvgb we`õavz we`õavz ej Z eysvq Øxb cwic~y niqv m Ë I Øx bi g a cwiez b Avbv Avgiv evsjv ` ki gymwjgiv Bmjv g hv Av Q Zv wvk g Zv cvjb bv K i Bmjv g hv bb Zv Lye miqv ei KvR g b K i cvjb K i hvw Q hgb t C ` wgjv`ybœex w`em cvjb Kiv wgjv `i gvnwdj Kiv k e eivz K fvm irbx g b K i G ivwî cvjb Kiv (GUvi Kvb mnxn wfwë bb) k e wgivr w`em cvjb Kiv IiQ Kiv, BQv j miqv ei gvnwdj Kiv g Zÿ evwl Kx cvjb Kiv g Z e w³i D Ï k KzjLvwb, Pwj kv A_ev Pnjvg Kiv g Z e w³ K mvg b wb q KziAvb wzjviqvz Kiv g Z e w³i D Ï k wrqvdz, KziAvbLvwb, BQv j miqve Abyôvb Kiv g Z e w³i Dci m~iv Bqvmxb cvv Kiv Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 158

159 Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 159

160 Agymwjg `i cöwz m vb Atheism Zoroastrianism Sikhism Christianity Judaism Hinduism Buddhism Agymwjg msl vjny `i cªwz Bmjv gi D`viZv GKwU gymwjg ` k Bmjvg gymwjg K ïay Agymwjg `i m ½ kvwš Z emevm Ki ZB e j bv, iv óª Zv `i mvwe K wbivcëv Ges myl-mg w I wbwðz K i cweî KyiAvb I mybœvni GKvwaK v b Agymwjg msl vjny `i AwaKvi Zy j aiv n q Q Agymwjgiv wbr wbr Dcvmbvj q Dcvmbv Ki eb wbr ag wek vm I ag vjq K myiw Z ivl eb iv óªi bvmwik wn m e Zv `i AwaKvi mgvb Zv `i cöwz Kv bv cökvi ˆelg Bmjvg mn K i bv hme Agymwj gi m ½ Kv bv msnvz bb, hviv kvwš c~y fv e gymwjg `i m ½ emevm K ib Zv `i cöwz ˆelg `Lv bv bq; eis Bbmvd Ki Z ejv n q Q Avj vn ZvÔAvjv Bikv` K ib, Avj vn wb la K ib bv H jvk `i m ½ m`vpvi I Bbmvdc~Y e envi Ki Z hviv Zvgv `i m ½ ag Kw `ªK hy K iwb Ges Zvgv `i Avevmf~wg n Z Zvgv `i ei K i `qwb wbðq Avj vn BbmvdKvix `i cq ` K ib (m~iv Avj-gygZvwnbv t 8) Avj vn ZvÔAvjv Cgv bi `vwe`vi cöwzwu gymwjg K wb ` k w` q Qb cigzmwnâyzv I cia g i ev gzv` k i cöwz kª v `Lv Z Avj vn Bikv` K ib, Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 160

161 Zviv Avj vn ZvÔAvjvi e` j hv `i Wv K, Zv `i Zvgiv KL bv Mvwj w` qv bv, bb j ZvivI kî Zvi Kvi Y bv R b Avj vn ZvÔAvjv KI Mvwj ` e Avwg cö Z K RvwZi Kv QB Zv `i Kvh Kjvc my kvfbxq K i i LwQ, AZtci mevb K GKw`b Zvi gvwj Ki Kv Q wd i h Z n e, Zvici wzwb Zv `i e j ` eb, Zviv `ywbqvi Rxe b K Kx KvR K i G m Q (m~iv Avj AvbÔAvg t 108) Kv bv weag x Dcmbvj q mvaviy Ae v Zv `~ ii K_v hy ve vqi nvgjv Kiv hv e bv Kv bv cy ivwnz ev cv`ªxi cöwz A ZvK Kiv hv e bv Kv bv Dcmbvjq R vwj q `qv hv e bv nvexe Beb Ajx` _ K ewy Z, im~jyj vn (mv.) ˆmb `j cöiykv j ej Zb, Ô Zvgiv Avj vn I Avj vni bv g Avj vni c _ hvîv Ki Zvgiv Avj vni cöwz KydiKvix `i wei jovb Ki e Avwg Zvgv `i K qkwu Dc `k w` q cöiy KiwQ : (hy Î) Zvgiv evovevwo Ki e bv, fxi Zv `Lv e bv, (kî c i) Kv iv Pnviv wek wz NUv e bv, Kv bv wkï K nz v Ki e bv, Kv bv wmr v R vwj q ` e bv Ges Kv bv e I DrcvUb Ki e bv Õ [Ave`yi ivhhvk, gymvbœvd # 9430] gyzvi hy iiqvbvi cªv v j im~jyj vn (mv.) Zvui evwnbx K wb ` k `b : Ô Zvgiv Kv bv bvix K nz v Ki e bv, Amnvq Kv bv wkï KI bv; Avi bv A g e K Avi Kv bv MvQ Dcov e bv, Kv bv LRyi MvQ R vwj q ` e bv Avi Kv bv M ni aÿsm Ki e bv Õ [mnxn gymwjg # 1731] Av ik nv`x m Av Q, Ave`yj vn Beb AveŸvm ivw`avj vû Avbû _ K ewy Z, wzwb e jb, im~jyj vn (mv.) wb Ri Kv bv evwnbx cªiy Ki j ej Zb, Ô Zvgiv wmr vi Awaevmx `i nz v Ki e bv Õ [Beb Avex kvbev, gymvbœvd # 33804; wkzveyj wrnv`, hy Î hv `i nz v Kiv wb la Aa vq] Ave~ eki ivw`avj vû AvbûI im~jyj vn (mv.)- K AbymiY K i Qb Avcb wljvdzkv j cö_g hy i evwnbx cªiy Ki Z wm q wzwb Gi mbvcwz Dmvgv Beb hv q` ivw`avj vû Avbûi D Ï k e jb, Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 161

162 Ô n jvk mkj, `vuovi, Avwg Zvgv `i `kwu wel q Dc `k `e Avgvi c wn m e K_v jv Zvgiv g b ivl e Kv bv wlqvbz Ki e bv, evovevwo Ki e bv, (kî `i) Abyiƒc Ki e bv, QvU ev Pv K nz v Ki e bv, e qve KI bv Avi bvix KI bv LRyi MvQ KvU e bv wksev Zv R vwj qi ` e bv Kv bv djezx MvQ KvU e bv Avnv ii cö qvrb Qvov Kv bv QvMj, Mi ev DU RevB Ki e bv Avi Zvgiv Ggb wkqy jv Ki mvg b w` q AwZµg Ki e hviv wmr v jvq wb R `i Q o w` q Q ZvgivI Zv `i K Zv `i Ges Zviv hv Q o wb R `i Rb Zv Z Q o ` e [gylzvmvi ZvixwL w`gvkk # 1/52; ZvixLyZ Zvevix] Kv bv gymwjg hw` Kv bv Agymwj gi cöwz Ab vq K ib, Z e wkqvg Zi w` b bex (mv.) Zvi wec jo eb e j nv`x m G m Q GKvwaK mvnvex _ K ewy Z n q Q, im~jyj vn (mv.) e j Qb, Ômveavb! hw` Kv bv gymwjg Kv bv Agymwjg bvmwi Ki Dci wbcxob Pvwj q Zvi AwaKvi Le K i, Zvi gzvi evb i Kó `q Ges Zvi Kv bv e y Rvic~e K wb q hvq, Zvn j wkqvg Zi w`b Avwg Zvi c Avj vni `iev i Awf hvm DÌvcb Kie Õ [Ave~ `ve` # 3052] Aci GK nv`x m ewy Z n q Q, Ave`yj vn Beb Dgi (ivw`qvj vû ÔAvbû) _ K ewy Z, im~jyj vn (mv.) e j Qb, Ô h gymwjg KZ K wbivcëv cªvß Kv bv Agymwjg K nz v Ki e, m Rvbœv Zi NªvYI cv e bv A_P Zvi NªvY cviqv hvq Pwj k eq ii c _i `~iz _ KÕ [mnxn eylvix # 3166] Av ik nv`x m ewy Z n q Q, Avex evkiv (ivw`qvj vû ÔAvbû) _ K ewy Z, im~jyj vn (mv.) e j Qb, Ô h e w³ Pyw³ Z _vkv Kv bv Agymwjg K Amg q (Ab vqfv e) nz v Ki e, Avj vn Zvi Rb RvbœvZ nvivg K i ` ebõ [Ave~ `ve` # 2760; bvmvc # 4747, Avjevbx nv`xmwu K mnxn e j Qb ] HwZnvwmK we`vq nv ¾i `xn fvl Y im~jyj vn (mv.) mgvr I iv óªi me w`k I wefvm m ú K w`k-wb ` kbv w` q Qb wzwb gvzvwczvi nk, mš vb-mš wzi nk, AvZ xq- ^Rb `i nk, Abv_ I `wi`ª `i nk, cöwz ekxi nk, gymvwd ii nk, Pjvi c _i m½x ev c_pvixi nk, `vm-`vmx ev PvKi- Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 162

163 PvKivbxi nk GgbwK Bmjvwg iv óª Agymwj gi nk m ú K I wb ` kbv w` q Qb im~jyj vn (mv.) msl vmwiô gymwjg mgv R gymwjg `i Kv Q Agymwjg `i K Avj vn I Zvui ivm~ ji c _ K AvgvbZ wn m e AvL vwqz K i Qb gymwjg `i wzwb Agymwjg `i wbivcëv `v bi wb ` k w` q Qb msl vmwiô gymwjg Rb Mvôx K cª qvr b Agymwjg `i Rvb-gv ji wbivcëvi `vwqz cvjb Ki Z n e Zv `i B¾Z-Aveª I ag xq cöwzôvb jvi wbivcëvi Rb cönixi `vwqz cvjb Ki Z n e KviY Agymwjg Rb MvôxI gvbyl, ZvivI Avj vni ev `v Bmjvg m ú K Zviv fyj ev weåvwš i wkkvi n j Zv `i cöwz AvµgY bv K i Zv `i K g~j mz Ges Bmjv gi gnvbyfezv m ú K AewnZ Ki Z n e Bmjv gi ` wó Kv Y `ywbqvq gvby li cªvy niy wksev Rxeb bv ki P q eo Aciva Avi nq bv cweî KyiAv b ZvB GKRb gvby li nz v K cy iv gvbervwzi nz v e j AvL vwqz Kiv n q Q Avj vn ZvÔAvjv Bikv` K ib, h e w³ KvD K nz v Kiv wksev hgx b dvmv` m wó Kiv Qvov h KvD K nz v Kij, m hb me gvbyl K nz v Kij Avi h Zv K evupvj, m hb me gvbyl K evupvj (m~iv Avj-gvwq`v t 32) gvby li cövynvbx NUv bv K hlv b ejv n q Q cy iv gvbe RvwZ K nz vi mgzyj, mlv b wek Ljv m wó K MY Kiv n q Q nz vi P qi RNb Aciva wn m e Avj vn ZvÔAvjv Bikv` K ib, Avi wdzbv nz vi P qi i Zi (m~iv Avj-evKviv t 191) Avgv `i g b ivl Z n e, Bmjv gi kvwš c~y I D`vi bwzk wk vi mšr b B msl vmwiô gymwjg Aaÿ wlz evsjv `k mv cö`vwqk m cöxwz I cigzmwnòyzvi Rb eivei mviv we k i mybvg Kywo q Q G ` ki gymwjg RbMY memgq Zv `i a g i wk v Abyhvqx Ab a g i jvk `i m ½ kvwš I mšnv` c~y m úk ervq i L Q G ` k gmwr`-gw ` i cvkvcvwk ^- ^ a g i Bev`Z nq cweî igv`vb gv m wn `yiv mvo ^ i Aógx cvjb K i wlª vbiv RvuKRgKfv e eow`b D`hvcb K ib eš I Ab ag vej ^xivi wbr wbr ag xq Drme wbwe ev ` cvjb K ib Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 163

164 c vš i Avgv `i wbku cöwz ekx fvi Z KÕw`b cicib msl vmwiô wn `y KZ K gymwjgiv Avµvš nb, Av ik cªwz ekx wgqvbgv i GB mw`bi iv óªi cöz BÜ b mvaviy eš _ K wb q kvwš wcªq wn m e L vz wf yiv ch š wbwe Pvi nvgjv I nz vhá Pvjvj gymwj gi wei MÖv gi ci MÖvg R vwj q `qv n q Q bvix-wkï-e K AKvZ i nz v Kiv n q Q G ` ki KvwU gymwj gi ü`q Ku ` Q ZLb, Z e KD G ` ki msl vjny wn `y ev eš `i Dci m vf `Lvb wb Av gwikvq gnvbex (mv.)- K Aegvbbv K i Pjw PÎ wbg v Yi NUbvq hlb mviv wek DËvj, we k i `ybkõ KvwU gymwj gi ü` q hlb R j Q v fi `vevbj, ZLb G Ki ci GK dªv Ýi mvßvwn K, Zvici ú bi GKwU g vmvwr b gnvbexi e ½ KvU yb cªkv ki NUbv wek gymwjg K e w_z I yä K i Q evk ^vaxbzvi bv g A b i cweî ag vbyf~wz Z AvNvZ Kv bv ag B Aby gv`b K i bv ZviciI NU Q Ggb NUbv ^í weiwz Z KÕw`b cicib NU Q Gi cybive wë GKR bi Aciv a `krb K kvw `Iqv Aby gvw`z bq Avj vn ZvÔAvjv Bikv` K ib, n gywgbmy, Zvgiv Avj vni Rb b v qi mv _ mv `vbkvix wn m e m`v `Êvqgvb ni Kv bv KI gi cªwz kî Zv hb Zvgv `i K Kv bvfv e cª ivwpz bv K i h, Zvgiv Bbmvd Ki e bv Zvgiv Bbmvd Ki, Zv ZvKIqvi wbkuzi Ges Avj vn K fq Ki wbðq Zvgiv hv Ki, Avj vn m wel q mwe kl AewnZ (m~iv Avj-gvwq`v t 8) mikv ii KZ e n jv Bmjvg Aegvbbvi mkj c_ eü K i I Acivax K Zvr wyk kvw i AvIZvq G b mv cö`vwqk m ú wz aÿs mi h Kvb D vwb K AsKz ib webó Ki Z n e d j G ai bi NUbv _ K `wkwe `wk h lohš Kvix gnj dvq`v jyu Z Pvq, Zv `ii MwZ iva Kiv m e n e m e vcwi, ag xq msl vjny `i cöwz m`vpvi I mv cö`vwqk mšnv` m cöxwzi eüb K AUyU ivl Z mevb K mrvm I m PZb _vk Z n e Avj vn mkj gymwjg K Bmjv gi D`viZv I gnvbyfzv mevi mvg b Zy j aivi ZvIdxK `vb Ki b Avgxb Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 164

165 mv cö`vwqkzv k ãi Accª qvm eü niqv cª qvrb c njv ekvl evsjv beel cvwjz nq evsjv ` k XvKvq Ges Ab A bk v b evsjv beel Drmv ni mv _ cvwjz nq c ii w`b GKwU Bs iwr ˆ`wb K cª_g cvzvq Pvi Kjvg nwws `qv nq nwwswu ek Zvrch c~y wqj Ôm cöxwz, mv cö`vwqkzv bqõ (Harmony, not Communalism) G wk ivbv g evsjv ` ki mkz jvi gnj Ges AwZ mkz jvi cîcwîkvi ` wófw½ cökvk cv Q GLv b Ômv cö`vwqkzvõ kãwu G wk ivbv g Kb e envi Kiv n q Q t evsjv ` k mvaviyfv e h A _ Ômv cö`vwqkzvõ kãwu e envi Kiv nq Zvi Av jv K `L j Gi A_ n Q, G K_v ejv hñ evsjv beel Drme K Kv bvfv eb Bmjvg cªfvwez K iwb ZvB GUv Z m cöxwz cökvk c q Q, mv cö`vwqkzv bq wpiw`bb evsjv ` ki mkz jvi cîcwîkvi Bmjvgwe ivax, ag we ivax ` wófw½ `Lv hvq Kbbv G ` ki 83 fvm gymwjgmn 100 fvm RbMY mevb a g wek vmx I ˆbwZKZvq wek vmx; GLvb _ K ev` h Z cv i gvî K qk nvrvi jvk mkz jvi cîcwîkv bvix m úwk Z ev gvbevwakvi msµvš Bmjvwg wk v K Zy j ai Z e _ nq Gme mkz jvi cîcwîkv we kl K i bvix I hyek `i K Bmjvg _ K `~ i mwi q wb Z Pvq Zviv Q j g q `i Aeva gjv gkv K DrmvwnZ K i, hvi d j e wfpvi e w cvq Gme Kv bv a g B MªnY hvm bq Zviv Ggb me mvs wzk Abyôvb K DrmvwnZ K i, hlv b A bk Ak xjzv _v K Ges g q `i kixi cö`k b GKwU i Z c~y AvB Ug nq Gfv e Zviv bvix K c Y cwiyz K i GLb m cö`vq (Community) m ú K Av jvpbv Kiv hvk me gvbylb Kv bv bv Kv bv m cö`v qi gvbyl gymwjgivi ZvB ^vfvwekfv eb me m cö`vq Zv `i j Kvh Ki Kivi Póv Ki e gymwjgivi Zv `i m cö`vq ev mgv Ri j Kvh Ki Kivi Póv Ki e ^vfvwekfv eb gymwjgiv Zv `i Drme K Zv `i a g i Av jv K cvjb Ki e gymwjg `i cwipq Bmjvg Øviv; Zv `i wek vm, AvBb I ms wz Øviv wba vwiz Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 165

166 gymwjgiv Zv `i Drm e Q j g q `i Aeva gjv gkv, cªkv k eq g q `i bvp ev Kv bv ai bi wki Ki Aš f yw³ Aby gv`b K i bv Zviv g½jcà xc ev g½j kvfvhvîv Pvq bv cà xc _ K Kv bv g½j Av m bv g½j Av m Kej mªóvi KvQ _ K Zgwbfv e Akvjxb cvkvk I eo eo cïi g~wz mn kvfvhvîv Kv bv Kj vy e q Av b bv hw` G jv MÖnY bv Kiv nq Zvn j mwkdjvi cîcwîkvi g Z Zv n q hvq mv cö`vwqkzv hw` G jv g b bqv nq Zv n j Zv nq m cöxwz (harmony) ^vfvwekfv eb evsjv ` k 83% gymwjg evm Kivi Kvi Y me DrmeB Bmjv gi mv _ m½wzc~y niqv DwPZ Drme jv Z hw` bwzk cwi ek ervq ivlv nq, Zvn j Zv AwaKZi kvjxb nq Ges Kv bv ag xq g~j ev ai mv _ mvsnwl K nq bv KviY Akvjxb cvkvk, Aeva gjv gkv Kvb a g ib Ask bq c njv ekv L Av Mi g Zv bvbv ikg gjv niqv, Ljvayjv niqv, fv jv Lvev ii e e v Kiv Ges `wi`ª `i G Avb ` kixk Ki j GB AbyôvbwU Avevi me v½my `i I mdj GKwU Drm e cwiyz n e ag wbi c Zv (Secularism) gzev` m ú K mwvk aviyv _vkv cö qvrb ag wbi c Zv gzev` Bs irx Secularism k ãib evsjv Abyev` Bmjvg nj Avj vni Aby gvw`z ag Avj vn hv hv evwb q Qb, kqzvb wvk Zvi D ëvuv evwb q Q hgb, Avj vn evwb q Qb wljvdz Avi kqzvb evwb q Q g~j~kxqv ev ivrzš Avj vn evwb q Qb hvkvz e e v Avi kqzvb evwb q Q mỳ wfwëk A_ bxwz Avj vn evwb q Qb c~y v½ Rxeb e e v Bmjvg Avi kqzvb evwb q Q ag wbi c Zv ag wbi c Zvev`xiv AÁZvi Kvi Y e j ag wbi c Zv gv b ag nxbzv bq Avm j welqwu m ú~y wecixz, ag wbi c Zvi A_ B n Q ag nxbzv wek wel vz me Dictionary _ K Rvbv hvk ag wbi c Zvi A_ Kx? Random House Dictionary of English Language-i g Z t Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 166

167 1. Not regarded as religious form or spiritually sacred - Gi A_ nj ag xq ev Ava vwz K e j we ewpz bq 2. Not pertaining to or connected with any religion hv Kvb a g i mv _ m úwk Z bq 3. Not belonging to any religious order - hv Kvb ag wek v mi Aš M Z bq GUvi bvgb nj Secularism. Chambers Dictionary-i g Z t The belief that the state morals s«ohould be independent of religion. A_ vr ag wbi c gzev` n Q Ggb GK wek vm hvi g Z ivóª- ˆbwZK wk v BZ vw` mewkqz Aek B ag xq wek vm _ K gy³ n Z n e Oxford Dictionary-i g Z t Secularism means that the doctrine should be based solely on the wellbeing of the mankind in the recent life to the exclusion of all religious considerations drawn from belief in God. - Gi A_ n Q ag wbi c Zv gzev` n Q Ggb GK gzev` hv Avj vn Z wek vm ev cikv j wek vm-wbf i mg we epbv _ K gy³ gvbervwzi ez gvb Kj vy wpš vi Dci wfwë K i GB ˆbwZKZv I gzev` M o DV e Encyclopedia Britannica-i g Z t 1) Secular spirit or tendency especially based on social philosophy that rejects all forms of religious faith. ag wbi c Zv gzev` n Q mb ag nxb ivr bwzk `k b hv mkj ag wek vm KB cöz vlvb K i 2) The view the public education and other matters of civil society should be conducted without the introduction of religious elements. Ggb ` wófw½ hv mgv Ri wk v I Ab vb mvaviy welq jv Kvb ag xq weavb ev AbykvlY _ K gy³ Ae vq cwipvwjz Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 167

168 ag wbi c Zv gzev` m ú K KziAv bi e³e t Dictionary-i msáv Zv `Ljvg Gevi Avj vn Kx ej Qb Zv `wl t Ò Zvgiv wk KziAv bi wkqz Ask gvb Avi wkqz Ask A ^xkvi Ki? R b ivl, Zvgv `i g a hvivb Giƒc AvPiY Ki e Zv `i GQvov Avi Kx kvw n Z cv i h Zviv cvw_ e Rxe b AcgvwbZ I jvwãz n Z _vk e Ges cikv j Zv `i K K VviZg kvw i w` K wb c Kiv n e? Zvgiv hv wkqz Ki Avj vn AeMZ Av Qb Ó (m~iv Avj evkviv 2 t 85) ag wbi c Zvev`xiv mjvz, wmqvg, nv¾, hvkvz gv b wkš KziAv bi wepvi gv b bv, KziAv bi A_ bxwz gv b bv, KziAv bi ciivóªbxwz gv b bv, KziAv bi mgvrbxwz gv b bv, im~j (mv.)-gi ivrbxwz gv b bv ag Avi ivrbxwz K Zviv Avjv`v K i Ñ mrb Avj vn e jb, Zvgiv KziAv bi wkqz K_v K Ki e wek vm Avi wkqz K_v K Ki e Awek vm/a ^xkvi Ñ G KvRwU hw` Ki Ñ `ywbqv Z Zvgv `i K jvãbvi Rxeb `qv n e Ñ Avi `qv n e wkqvg Z KwVb kvw (Rvnvbœvg) ag wbi c Zv gzev` Ggb GK welv³ gzev` hv Hk wik bq Ñ hv m ú~y gvbe-iwpz Ñ ag `ªvnx/Avj vn `ªvnx gzev` Ñ GKwU Kzdix gzev` ivrbxwz Ges ivóªbxwz m ú K ag wbi c Zv gzev `i g~j K_v Ñ 1) ivóªbxwzi mv _ ag mshy³ _vk e bv; 2) ag _vk e e w³i GKvš e w³mz Rxe b mxgve ; 3) iv óªi bxwz wba viy I cwipvjbvq Kvbfv eb ag K we epbv Kiv n e bv; 4) gymwjg we k ag wbi c Zv gv b Bmjvg n Z gy³ kvmb Bmjvg K e w³i Rxe b mxgve i L ivóª cwipvjbv Ki Z n e; 5) ag wbi c Zv gv b n Q ivóª, ivrbxwz, A_ bxwz Z_v mgvr I ivóªm ú ³ mkj wkqz _ K Bmjvg K er b Kiv ZvB ag wbi c Zv gzev` gymwjg we k i Rb GK gvivz K Awfkvc AvBb K i ag xq cöeyzv K gvby li e w³ Rxe b mxgve i L mgvr Rxe bi mkj w`k I wefvm K Avj vn I im~ ji (mv.) cöfve _ K gy³ ivlvi bvgb ag wbi c Zv mvgvwrk, ivr bwzk, A_ bwzk I Avš Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 168

169 R vwzk Î ag K cwiz vm KivB Gi j m wn m e G gzev` K ag nxbzv ejvb mgxpxb ag wbi c Zv gzev` m ú K Avj vn cweî KziAv b e jb t ÒZvivB mb jvk, hv `i cö Póv cvw_ e Rxe b webó/wbõj nq, A_P Zviv g b K i h, Zviv mrkg Ki Q ZvivB mb jvk, hviv Zv `i cvjbkz vi wb`k bvejx Ges Zuvi mv _ mv v Zi welq A ^xkvi K i d j Zv `i Kg wbõj n q hvq myzivs wkqvg Zi w`b Avwg Zv `i Rb Zv `i Avgj K IR bi Kvb gvb`û vcb Ki ev bv RvnvbœvgB Zv `i cöwzdj; KviY Zviv Kvwdi n q Q Ges Avgvi wb`k bvejx I im~jmy K we`ªƒ ci welqiƒ c MÖnY K i Q (m~iv Kvnvd t ) Secularism-Gi hviv c~rvix Zv `i Pwi Î I Zv `i cöwzwu K g i g a _v K `ywbqvi Kvb ^v_ c~i Yi fvebv m PZbvq AvwLiv Zi Kvb fvebv _v K bv e yz mkÿ jvwir gi AvwfavwbK A_ n jv Bn jšwkkzv m Bn jšwkk fvebv wb qb Zv `i ivrbxwz Ges Zv wb qb Zv `i ms wz I eyw e wë cöwzwu K g i g a mkÿ jvwi MY ZvB wb R `i `ywbqvex ^v_ wmw I A_ bwzk cªvwßi welqwu me v MÖ ` Lb ^v_ jvf I A_ bwzk cövwß Qvov KD Kvb KvR Ki Z cv i GUv Zviv fve ZI cv i bv ev ezv t evsjv ` k hviv ag wbi c Zv wb q K_v e jb Zv `i g~j gv_v e v_v n jv Bmjvg K wb q Giv Ab a g i Abyôv b AskMÖnY Ki Z LyeB Mwe Z eva K i wkš Kvb BmjvwgK Abyôv b hvm `qv K LyeB Lvivc ` wó Z ` L G `i B Qv n jv mkj ag Zvi RvqMv g ZvB _vk e ïay Bmjvg K ev` w` Z n e ÒjvKzg `xbykzg Iqvj Bqv`xbÓ Avqv Zi fyj e vl v A bk eyw Rxex Ges ivrbxwzwe` m~iv Kvwdi bi (KziAv bi 109 b ^i m~iv) k li Avqv Zi fyj e vl v K i _v Kb Zviv e jb, Avj vn wb RB Zv ag wbi c ZLb Zviv m~iv Kvwdi bi kl AvqvZ quote K i e jb h ÒjvKzg `xbykzg Iqvj Bqv`xbÓ A_ vr Zvgvi ag Zvgvi, Avgvi Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 169

170 ag Avgvi wkš Zviv GB m~ivi Av Mi AvqvZ jvi e vl v c ob bv Ges GB m~iv bvwh ji D Ïk B Rv bb bv KLb Ges Kb Avj vn Zuvi bex (mv.)- K GB K_v Kvwdi `i K ej Z e jwq jb m m ú K G `i Kvb aviyvb bb `Lv hvk cy iv m~iv Z Avj vn Kvwdi `i K Kx ej Qb Avj vn bex gynv v` (mv.)- K wb ` k w` Qb... (1) ej t n Kvwdiiv! (2) Avwg Zvi Bev`Z Kwi bv hvi Bev`Z Zvgiv Ki (3) Ges ZvgivI Zuvi Bev`ZKvix bi, hvui Bev`Z Avwg Kwi (4) Ges Avwg Bev`ZKvix bb Zvi, hvi Bev`Z Zvgiv K i Avm Qv (5) Ges Zvgiv Zvui Bev`ZKvix bi, hvui Bev`Z Avwg Kwi (6) Zvgv `i Rb Zvgv `i Kg dj (Øxb) Ges Avgvi Rb Avgvi Kg dj (Øxb) Kvwdiiv hlb Bmjv gi `viqvz MÖnY KiwQj bv Ges GK ch v q Zviv im~j (mv.)- K cö ve w` qwqj h wvk Av Q, Avmyb Avgiv GKUv Pzw³ Kwi Avcwb wkqzw`b Avgv `i g~wz c~rv Ki eb Zvici Avgiv wkqyw`b Avcbvi Bmjvg cvjb Ki ev Gi DË i Avj vn ZvÕAvjv K Vvi n q e j Qb H Pzw³i Kvb cö qvrb bb, ej Zvgv `i ag Zvgv `i, Avgvi ag Avgvi A_ vr weag x I ag nxbiv ( hgb AvR Ki eyw Rxwe kªyx) Zvgiv Zvgv `i ag wek vm ev Awek vm wb qb _v Kv Avgiv gymwjgiv Avgv `i ag wb qb _vke AZGe GB AvqvZ Ges GB m~iv ag wbi c Zvi m ú~y wecixz GB AvqvZwU eysvi Rb Avgv `i K me jv g x m~ivi Zvdmxi fvj K i co Z n e ïay gvslvb _ K GKwU ev `ywu AvqvZ wb q quote Ki j n e bv KviY Zv Z fyj e vl vi AvksKvB AwaK, hgbwu AvRKvj n Q ` ki DbœwZ Z Bmjvg wk cöwzeük? e M, UK kv' Z ev cî-cwîkvi Av jvpbvq A b K e jb t Ô ` ki Dbœq bi Rb a g i cö qvrb bb ag Av iv mgm v ˆZix K i ZvB A b KB ag, we kl K i Bmjv gi, we ivwazv K i _v K Õ Avm j welquv wk ZvB? AvaywbK hy M h mkj `k DbœZ wn m e we ewpz Zv `i w` K GKUy ZvwK q `wl Zviv ivóªxqfv e ag K wkfv e wb q Q K qkwu ` ki Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 170

171 D`vniY `Lv hvk Zviv a g i mv _, we kl K i Bmjv gi mv _ Kgb AvPiY K ib K vbvwv K vbvwv c w_exi 4_ kvwš wcöq Ges GKwU Agymwjg `k Avgiv Rvwb evsjv `k GKwU gymwjg Aaÿ wlz `k, Avi ^vfvwekfv eb m ` k Bmjvwg bxwz cvwjz niqvi K_v ekx wkš Avð h i welq n Q h Avgv `i ` k Avgiv gymwjg wn m e hzuv bv Bmjvwg wbqg-kvbyb cvjb Kwi K vbvwv GKwU Agymwjg `k niqv m Ë I m ` ki mikvi Avgv `i P q A bk ekx Bmjvwg wbqg-kvbyb cvjb K i hv Q Avgiv gymwjg n q Bmjvwg wbqg-kvbyb Z vm K iwq Avi Agymwjgiv Zv MÖnY K i DcK Z n Q ag xq AwaKvi (Religious rights) t G ` k cö Z K a g i jvk `i mgvb AwaKvi KD Kv iv ag wb q KUzw³ Ki Z cvi e bv ev nq Ki Z cvi e bv h hvi ag Ab a g i jv Ki wbku cöpvi Ki Z cvi e A_ vr hvi hvi ag wvk g Zv cvjb Ki Z cvi e hgb t Awd m mjv Zi mgq n j mjv Zi Rb mgq w` Z n e ev igv`v b BdZv ii Rb mgq w` Z n e Avevi KD PvB j h Kv iv evmvi `irvq wm q bk K i Zvi a g i `viqvz w` Z cv i, ag xq ebcî w` Z cv i A_ev Kvb kwcs g j ev e Zg iv vi gv o `uvwo q h KD h Kvb ag MÖš wewj I ag cöpvi Ki Z cv ib AvBb t KD hw` Kvb `vwoiqvjv gymwjg K `vwoi Kvi Y iv v-nv U Acgvb K i ev Uzwc covi Rb Acgvb K i ev Kvb gwnjv K evikv civi Rb ev wbkve Kivi Rb Acgvb K i Zvn j Zr bvr Zvi wei AvBbvbyM e e v bqvi c wz ev e Kvh Ki i q Q ZvB Ab a g i jv KivI GB wel q LyeB mveavyzv Aej ^b K i _v K K vbvwvi gymwjgiv GLv b me P q kvwš wcöq bvmwik wn m e Mb n q Q zj/k jr t K vbvwv Z cöpzi BmjvwgK zj i q Q nvrvi nvrvi Q j g qiv mlv b cov kvbv Ki Q, Bmjvwg wk vq wkw Z n Q g q QvÎxiv Ges wkw Kviv wnrve c i wbqwgz zj Ki Q BmjvwgK mve R± jv wk v ev W i cix vq AwZwi³ gvk wn m e hy³ n Q Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 171

172 msmvb (AMv bvb Rkb) t GLv b A bk BmjvwgK AMv bvb Rkb i q Q hviv Bmjvg cöpvi Ges mvgvwrk Kg -KvÛ K i _v K PvB jb h KD wgwbwóª _ K iwr ªkb K i BmjvwgK AM vbvb Rkb Pvjy Ki Z cv i GB mkj BmjvwgK AM vbvb Rk bi m`m n q nvrvi nvrvi bibvix mgvr mevg~jk KvRKg Ki Qb GB ai Yi Kv Ri Rb Bwg MÖkb wgwbóvi mikvixfv e cöwz eqi GIqvW cyi vi w` q _v Kb Bbw wudkb t GLv b A bk nvjvj dvbbvbwmqvj Bbw wudkb i q Q hviv mỳ gy³ A_ bxwzi Kvievi K i _v K hgb mỳ wenxb jvb w` q evwo Kbv, mỳ gy³ cbkb w g, QvÎ `i Rb mỳ gy³ GWy Kkb w g Ges nvjvj Bb f g U mvwf m i q Q wm½vcyi I ` k mikvi Pvjvb g~jzt msl vmwiô PvBwbR AwiwR bi jv Kiv Bmjvg a g i we ivwazv K i bv Zuviv wkš Zuviv gymwjg `i Kx cwigvy my hvm-myweav w` q Q Zv e j kl Kiv hv e bv wm½vcy i emevmiz h Kvb cwiev ii mv _ K_v ej jb Zv Rvbv hvq wekvj wekvj gmwr` evwb q mikvix ezb w` q LwZe-Bgvg-gyqvw¾b `i ivlv n q Q mjvz Av`vq Kiv bvi Rb cöwzwu GjvKv ZB GKwU K i gmwr` i q Q Ges cöwzwu gmwr `B i q Q AvdUvi zj gv`ªvmv gymwjg QvÎ-QvÎx `i K e wë `qv nq Avie ` k wm q KziAvb Aa q bi Rb, Bmjvg klvi R b gymwjg `i bvbv ikg mev `qvi Rb wm½vcyi mikv ii gš bvj q ÔgyBmÕ bvgk GKwU wefvm i q Q gymwjg `i Rb me ÎB nvjvj Lvevi cviqv hvq GRb nvjvj gwbuwis A_wiwU i q Q hviv gymwjg `i Rb nvjvj gvsm Ges Ab vb Lv` `ª e i cix vi ci mvwu wd Kkb w` q _v K Ges c v K Ui Mv q wjlv _v K ÔnvjvjÕ Awóªqv Aw ªqv hw`i GKUv mwkdj vi `k, wkš mlv b mkj ag K Avš wikfv eb m vb Kiv nq hw` Kvb mikvix y ji Kvb K v m 6-7 Rb gymwjg QvÎ-QvÎxI _v K, Zv `i R b y ji c _ KB GKRb BmjvwgK vww Ri wk K wb qvm w` q Zv `i K Bmjvg wk v `qv nq Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 172

173 Bsj vû Bsj vû GKUv mwkdj vi `k ZviciI ez gvb cöavbgš x WwfW K v gi b e j _v Kb- GB Bsj vû L óvb `i ZviciI KD Bmjvgmn Ab Kvb ag K cökv k Aegvbbv Ki j Zvi kvw i weavb Av Q Ges kvw `qvi nq evsjv ` k GL bv gvî wzbwu mikvix gv`ªvmv wkš Bsj vû mikvix gv`ªvmvi msl v A bk Bsj v Ûi B jûb GjvKvq M j g b n e Kvb gymwjg ` k cö ek K iwq Pvwiw` K `vwo-uzwciqvjv jvk cöpzi gmwr` Ges BmjvwgK zj mlv b gvb K Avhvb `qv nq gymwjg `i bv g cvk Ges iv v i q Q B jû bi iv vq h Zv wnrve cwiwnzv gwnjv `Lv hvq Zv gywmjg ` ki ivravbx XvKvi iv vqi `Lv hvq bv Avgiv wewfbœ DbœZ ` ki mikvi jvi Bmjvg I gymwjg `i cöwz g bvfve I Kvh µg m ú K Rvbjvg Gi wecix Z hw` gymwjg cöavb evsjv ` ki Ae v wpš v Kwi? jlk wbqwgz K vbvwvi U iv Uv kn ii e Zg iv vi gv o `uvwo q Bmjvg cöpvi K ib, BmjvwgK ebcȳ K I KziAvb Agymwjg `i gv S wewj K ib AmsL jvk GB RvqMvq (BUb m Uvi) `uvwo q gymwjg n q Qb, Avjnvg`ywjj vn evsjv `k DbœZ nevi R b a g i ev Bmjv gi `ikvi Av Q wk-bv, ev KZUzKy `ikvi Av Q Zv wb q nqz Av jvpbv ev wezk n Z cv i wkš GKUv wel q Kvb wøgz Kivi my hvm bb h, a g i we ivwazv K i `k K Kvb µ gb DbœZ Kiv hvq bv Avgv `i m vwbz ivrbxwzwe`, mykxj mgvr, mvsevw`k I eyw Rxex `i K GB mnr mz Uv eys Z n e GL bv mgq Av Q Zv bv n j Avgv `i K Av iv RNb cwiywzi m ylxb n Z n e Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 173

174 Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 174

175 AwaKvsk jvk Avj vni cöwz Cgvb Avbv m Ë I Zviv gykwik (m~iv BDmyd t 106) we kl bvu t e w³mzfv e Kvb gymwjg e w³ K wbw` ó K i Kvwdi, gykwik ev gyizv` ejv hv e bv K Kvwdi A_ev K gykwik mb wm vš `evi AwaKvi GKgvÎ gnvb Avj vn ZvÕAvjvi Z e Bmjvwg mikvi ivóªxqfv e ev Kvb KyiAvb-mybœvnwfwËK cöwzôvb ev d Zvqv evw GB ai Yi NvlYv w` Z cv i GQvov K RvbœvZx A_ev K Rvnvbœvgx ZvI wba viy Kivi gvwjk GKgvÎ gnvb Avj vn ZvÕAvjv gykwik mbme jvk `i ejv nq hviv Bev` Zi Î me kw³gvb Avj vni GK QÎ AwaKv ii, Zuvi bv gi, A_ev Zuvi Yvejxi ms M (A_ vr Avj vni GKKZ ev ZvInx `i ms M) Ab Kvb e w³, e A_ev aviyv-gzev` K Askx`vi (kixk) mve K i mm ei Bev`Z, c~rv ev AbymiY K i Zuvi KziAv b gnvb Avj vn e j QbÑ 1) ( n bex) Avcwb hw` AwaKvsk jv Ki K_v gv bb, Zvn j Zviv Avcbv K Avj vni c_ _ K Mvgivn K i ` e Kbbv Zviv cö Z KB wbr wbr aviyvi AbyKiY K i Ges Abygvb K i K_v e j wbðqb Avcbvi cöfy mepvb Z ekx Rv bb, Kviv Avj vni c_ n Z Mvgivn n q Q Ges wzwbb AwaK Rv bb Kviv wn`vqvzcövß ev mwvk c _ Av Q (m~iv Avj-AvbAvg t ) 2) ( n bex) Avcwb hzb AvKv Lv K ib bv Kb (Avcbvi Kv_vi cöwz) AwaKvsk jvkb Cgvb Avb e bv (m~iv BDm~d t 103) 3) AwaKvsk jvk Avj vni cöwz wek vm vcb K ii Zviv gykwik (m~iv BDm~d t 106) 4) Avwjd-jvg-gxg-i; G jv wkzv ei AvqvZ hv wkqz Avcbvi cvjbkz vi c _ K bvwhj n q Q Zv mz wkš AwaKvsk gvbyl wek vm K i bv (m~iv Avi-ivÕ` t 1) 5) eis AwaKvsk jvk Ávbnxb (AÁ) (m~iv Avb bvgj t 61; m~iv BDbym t 55; m~iv Avj AvÕivd t 131; m~iv AvZ-Z~i t 47, m~iv Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 175

176 Avh hygvi t 29, 49; m~iv jykgvb t 25, m~iv AvbAvg t 37; m~iv Kvmvm t 13, 57) 6) Avcbvi cvjbkz v gvby li cöwz AbyMÖnkxj wkš Zv `i AwaKvsk jvk K ZÁZv cökvk K i bv (m~iv Avb bvgj t 73; m~iv BDbym t 60) 7) wbðq G Z wb`k b Av Q Ges Zv `i AwaKvskB wek vmx bq (m~iv Avk ïqviv t 8, 67, 103, 121, 139, 158, 174, 190) 8) Zv `i c~ e AMÖeZ x `i AwaKvsk c_åó wqj (m~iv Avm mvddvz t 71) 9) eis Zv `i AwaKvsk jvkb mz K Rv b bv; AZGe Zviv gyl wdwi q bq (m~iv Avw ^qv t 24) 10) eis wzwb Zv `i wbku mz wb q AvMgb K i Qb Ges Zv `i AwaKvsk jvk mz K AcQ ` K i (m~iv gyõwgb~b t 70) 11) GUv GKwU wkzve Gi AvqvZmg~n Aviex KziAvbiƒ c Ávbx jvk `i Rb wek`fv e ey bv Kiv n q Q mymsev``vzv I mzk Kvixiƒ c AZtci Zv `i AwaKvsk jvk gyl wdwi q wb q Q d j Zviv ï bi bv (m~iv nv-gxg Avm mvr`vn t 3-4) 12) Avcwb wk g b K ib h, Zv `i AwaKvsk jvk kv b A_ev ev S? Zviv Zv PZz ú` Rš i gz, eis AviI AwaK c_åvš (m~iv dzikvb t 44) 13) Avi Avwg GB cvwb Zv `i g a weziy Kwi hv Z Zviv iy K i wkš AwaKvsk jvk AK ZÁZv Qvov wkqzb K i bv (m~iv dzikvb t 50) 14) Zviv Zv kqzv bi K_v kv b Ges Zv `i AwaKvskB wg_ vev`x (m~iv Avk ïqviv t ) 15) wkš AwaKvsk gvbylb K ZÁZv cökvk K i bv (m~iv BDmyd t 38) 16) wkš AwaKvsk gvbylb Ávbnxb (m~iv Avbdvj t 34; m~iv `ylvb t 39; m~iv Rvwmqvn t 26; m~iv Avb bvnj t 38, 75, 101; m~iv Avi Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 176

177 iƒg t 6, 30; m~iv BDmyd t 21, 40, 68; m~iv mvev t 28, 36; m~iv gyõwgb t 57) 17) Zviv Avj vni wbqvgvz ev AbyMÖn wp b, Gici Zviv A ^xkvi K i Ges Zv `i AwaKvskB Kvwdi (m~iv Avb bvnj t 83) 18) wkš AwaKvsk jvkb Cgvb`vi bv (m~iv û` t 17; m~iv Avj Avivd t 187) 19) Avi Zv `i AwaKvskB ïay Av `vr-abygv bi Dci P j, A_P Av `vr-abygvb m Z i gykv ejvq Kvb Kv RB Av m bv (m~iv BDbym t 36) 20) Avcwb Zv `i AwaKvsk jvk K K ZÁ cv eb bv (m~iv Avj Avivd t 17) 21) Zv `i AwaKvskB we ekeyw bb (m~iv gvwq`v t 103; m~iv AvbKveyZ t 63) 22) Avi Zvgv `i AwaKvskB dvwmk (m~iv gvwq`v t 59; m~iv Av j Bgivb t 110; m~iv ZvIev t 8) 23) wbðqb Avj vn gvby li Dci AbyMÖnKvix wkš AwaKvsk jvk ïkwiqv cökvk K i bv (m~iv evkviv t 243; m~iv gyõwgb t 61; m~iv BDbym t 60) 24) h w`b wzwb Zv `i mevb K GKwÎZ Ki eb Ges wdwikzv `i K ej eb t Giv wk Zvgv `ib Bev`Z ev c~rv KiZ? wdwikzviv ej e, Avcwb cweî Avgiv Avcbvi c, Zv `i c bb, eis Zviv wr b `i c~rv KiZ Zv `i AwaKvskB kvbzv b wek vmx (m~iv Avm mvev t 40-41) 25) Zv `i AwaKvs ki Rb kvw i welq AeavwiZ n q Q myzivs Zviv wek vm vcb Ki e bv (m~iv Bqvwmb t 7) 26) Avwg Zvgv `i Kv Q mz ag cušwq qwq, wkš Zvgv `i AwaKvskB nvk K (mz K) AcQ ` K i (m~iv Avh hyli d t 78) Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 177

178 27) Avwg GB KziAv b gvbyl K wewfbœ DcKvi Øviv me ikg welqe eyws qwq wkš AwaKvsk jvkb A ^xkvi bv K i _v Kwb (m~iv evbx BmivCj t 89) 28) Avwg Avcbvi cöwz D¾ j wb`k bmg~n AeZxY K iwq Aeva iv e ZxZ KD G jv A ^xkvi K i bv wk Avðh! hlb Zviv Kvb A½xKvi-Pzw³ Z Ave nq ZLb Zv `i GK`j Pzw³cÎ Quy o Quy o d j eis Zv `i AwaKvsk jvkb Cgvb`vi bq (m~iv evkviv t ) 29) wkš Zv `i AwaKvsk jvkb g~l (m~iv AvbÕAvg t 111) 30) Avi Zv `i AwaKvsk jvk KB Avwg cöwzáv ev evqbkvix iƒ c cvbwb, eis Zv `i AwaKvsk jvk K dvwmk ev ûkzg Agvb Kvix c qwq (m~iv Avivd t 102) 31) Zv `i AwaKvsk jvkb gykwik wqj (m~iv Avi iƒg t 42) 32) gvby li g a A bk jvkb dvwmk (m~iv gvwq`v t 49) D v Z gynv v`xi g a I gykwik Av Q! wkik Ggb GK gnvgvix cvc hv mkj bexi D v Zi g a wkqz wkqz wqj Zv kl bex (mv.) Gi D vz `i KI Qvo e bv hvi ev ezv Anin `Lv hv Q A bk jvk Cgvb Avbv m Ë I gykwik im~jyj vn (mv.) e j Qb, Avgvi D v Zi wkq~ MvÎ gykwik `i mv _ wgwjz bv niqv ch š Ges wkqz MvÎ g~wz c~rv bv Kiv ch š wkqvgz msnwuz n e bv (Avey `vd`) Avmyb Avgiv h me wkik R b wksev bv R b me mgq K i _vwk m jv wb q Av jvpbv Kwi cxi-`i ek, Ijx-AvIwjqv Ges Ke i kvwqz e w³i wbku `yõav Kivi gva g wkik K i Avgiv gykwik n q hvw Q! Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 178

179 Avj vn e ZxZ Ab KvD K WvK e bv, h Zvgvi DcKvi Ki Z cvi e bv I AcKviI Ki Z cvi e bv hw` Zzwg Ab K WvK Zvn j ZLb Zzwg hvwjg `i Aš fy ³ n q hv e (m~iv BDbym t 106) Kv iv Bj g Mvwqe (A` k Ávb) Rvbv Av Q G `vex Kivi gva g wkik Kiv n bex e j w`b, Avj vn e ZxZ Avmgvb I hgx bi g a hv wkqz Av Q m Mv q ei Lei KD-B Rv b bv (m~iv Avb&-bvgvj t 65) gvrvi ev Ke ii wbku mgv ek, Iim, gjv, AvMievwZ, gvgevwz BZ vw` R vjv bvi gva g wkik Kiv im~j (mv.) e j Qb, gvbervwzi g a me P q wbk ó Zviv hviv kl w` b (wkqvg Zi Av M) RxweZ _vk e Ges hviv Kei K Bev` Zi vb K i b e (Avng`, AvZ-ZvBqvjvmx) cxi-`i ek, Ajx-AvDwjqvi KziAvb I mybœvnwe ivax K_v gvbvi gva g wkik Kiv Zvgv `i cöwzcvj Ki c _ K hv AeZxY n q Q Zvgiv Zvi AbymiY K iv Ges Avj vn K ev` w` q Ajx-AvDwjqv `i AbymiY K iv bv Zvgiv AímsL K jvkb Zv iy ivl (m~iv Avj-AvÕivd t 3) AmyL, evjv-gymxe Z ZvexR-KeR, evjv-pzwi BZ vw` e envi Kivi gva g wkik Kiv Avãyj vn web gvmd` (ivw`avj vû Avbû) n Z ewy Z; wzwb e jb t Avwg im~j (mv.)- K ej Z ï bwq Svo-dzuK, ZvexR Ges hv`y Uvbv Kiv wkik (Avey `vd`) Kei cvkv Kiv ev euvav bv, Ke i wjlv, M ^yr ˆZix Kiv Ges evwz R vjv bv nvivg im~j (mv.) Kei PybKvg A_ vr - cvkv Ki Z, Ke ii Dci em Z Ges Ke ii Dci M ^yr ˆZix Ki Z wb la K i Qb (mnxn gymwjg) Kei, gvhvi, `imv, LvbKv BZ vw` Z `vb ev fvm `qvi gva g wkik Kiv (gymbv ` Avngv`) Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 179

180 Mv Q myzv euvav, MRvi gvq-k Qc BZ vw` K LvIqv bvi gva g wkqz cviqvi Avkv K i wkik Kiv (wziwghx) Kvb Ijx ev cx ii Amxjv A bœly Kiv Ges cxi aiv bvhv qr n gyõwgbmy! Avj vn K fq K iv; Zvi wbku Amxjv A š^ly Ki Ges Zvi c _ wrnv` Ki hv Z Zvgiv mdjkvg ni (m~iv gvwq`v t 35) ZvKjx` ev AÜ AbyKiY, c~e ez x `i `vnvb evc-`v`vi `vnvb `qv gykwi Ki bxwz hlb Zv `i K ejv nq, Avj vn hv bvwhj K i Qb Zvgiv Zuvi AbyKiY Ki ZLb Zviv e j t eis Avgiv Zv m wel qib AbyKiY Kie h wel q Avgiv Avgv `i evc-`v`v `i K c qwq hw`i Zv `i evc-`v`viv wkqzb Ávb ivl Zv bv Ges Zviv mwvk c_cövßi wqj bv (m~iv evkviv t 170) Avj vn e ZxZ Ab KD (MvBi j vn) Z_v cxi, AvIwjqv I `imvq cï h en Kivi gva g wkik Kiv n bex! Avcwb ejyb, wbðqb Avgvi mjvz, Avgvi Kzievbx, Avgvi Rxeb I Avgvi giy mewkqzb KejgvÎ mgmöwe k i cöwzcvjk Avj vni Rb Zuvi Kvb kixk bb Ges Avwg ( Kvb iƒc kixk bv Kivi Rb B) Avw`ó n qwq Ges gymwjg `i g a AvwgB cö_g (m~iv AvbÕAvg t ) Keievmx RxweZ `i Wv K mvov w` Z A g GK_v wek vm Kiv wkik Avcwb Ke i kvwqz e w³ `i K kvbv Z cvi eb bv (m~iv bvgj t 80; m~iv iƒg t 52; m~iv dvwzi t 22) MY Ki wbku hviqv, MY Ki K_v wek vm Kiv wkik bex (mv.) e j Qb t h e w³ MY Ki wbku Av m Ges Zv K wkqz wr Ám K i Ges Zv wek vm K i Zvi Pwj k w` bi Bev`Z Keyj nq bv (mnxn gymwjg) wiqv ev jvk `Lv bv ÔAvgvj Kiv wkik im~jyj vn (mv.) e j Qb t Zvgv `i Rb Avwg me P q AwaK fq Kwi wki K AvmMvi ev QvU wki Ki wrávmv Kiv n jv, n Avj vni im~j, Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 180

181 muv wk? wzwb ej jb t wiqv ev jvk `Lv bv ÔAvgvj (evqnvkx, Avngv`) hym ev mgq K Mvwj `qv wkik gnvb Avj vn e jb t ÒAv`g mš vb `vnvi ev mgq K Mvwj w` q Avgv K Kó `q A_P Avwg wb RB `vnvi ev mgq Avgvi nv ZB mkj Kg ivz I w`b K AvwgB cwiez b Kwi (mnxn eylvix) g~wz evbv bv wkikx KvR gnvb Avj vn ZvÕAvjv e jb t ÒH e w³i _ K K eo hvwjg n Z cv i, h Avgvi gz gvljyk m wó Ki Z Pvq? (GZB hw` cv i) Zvn j Zviv hb AYy m wó K i A_ev GKwU km ˆZix K i A_ev hb GKwU he ˆZix K i Ó (mnxn eylvix) (B Qv K i) mjvz (bvgvh) cwiz vm Kiv wkik Rvwei web Avãyj vn (ivw`qvj vû Avbû) n Z ewy Z; wzwb e jb, Avwg im~jyj vn (mv.)- K ej Z ï bwq, gymwjg e w³ Ges gykwik I Kvwd ii g a cv_ K nj mjvz cwiz vm Kiv A_ vr mjvz cwiz vmkvix gykwik I Kvwdi (mnxn gymwjg) bvbv ikg Mv bi gva g wkik gv idzx, gigx, bri jmxwz, iex `ª m½xz, `kvz evak, cj xmxwz, jvjb MxwZ, e vû m½xz GgbwK wkqz wkqz nvg` I bv Z im~ j Ggb A bk K_vB Av Q hv Bmjv gi AvwK`v-we ivax Cgvb I Bmjvg webókvix welqmg~n Avgv `i ` k h Kvb gymwjg e w³ K Ahy f ½i KviY wr Ám Ki j e j w` Z cvi e, me jv ej Z bv cvi ji ekxifvm KviY jv ej Z cvi e Avevi bvgvh f ½i KviY jv wr Ám Ki j ZvI e j w` Z cvi e, me jv ej Z bv cvi ji ekxifvm KviY jvb ej Z cvi e wkš hw` Kvb gymwjg e w³ K Cgvb f ½i KviYmg~n wr Ám Kiv nq Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 181

182 Zvn j wkqzb ej Z cvi e bv A_ev Bmjvg f ½i KviYmg~n wrám Kiv nq Zvn ji wkqzb ej Z cvi e bv Gi KviY n Q Avgv `i mgv R AvKx`v wk vi Dci Zgb i Z bb, wk vi e e vi bb Ges hv `i KvQ _ K wk v cviqvi K_v Zv `i KvQ _ KI ekx wkqz Avkv Kiv hvq bv GQvov Avgv `i ` k gv`ªvmvq gvmjv-gvmv qj wklv bv nq wkš AvKx`v wel q Zgb wkqy wklv bv nq bv gv`ªvmvi wm jev m gvmjv-gvmv q ji Dci gvuv gvuv eb i q Q wkš AvKx`v wel q Zgb Kvb eb bb hvi Kvi Y Avgv `i ` ki gvbyl AvKx`v wel q Mfxi Ávb iv L bv Cgvb I Bmjvg webókvix welqmg~n n Q AvKx`v wbf i welq h Ávb bv _vk j Cgvb I Bmjvg i v Kiv KwVb h Ávb bv _vk j gymwjg niqv hvq bv mb Áv bi Lye Afve h wk v bv _vk j gymwjg niqv hvq bv, m wk v n Q AvKx`vi wk v, wek v mi wk v, Cgv bi wk v, Cgv bi cwicwš wel qi wk v, wki Ki wk v, Kzdixi wk v wki Ki wk vmöny GRb Ki Z n e h, wkik _ K eu P _vk Z n e KviY h wkik K i m Bmjvg _ K ei n q hvq, Avi Avj vn Kvb w`b wki Ki bvn gvc Ki eb bv Avgv `i gymwjg mgv Ri wfz i AÁZvi Kvi Y KvwU KvwU jvk wki K wjß ZvB GB wkik K wpwýz Ki Z n e we`õav Zi Ávb GRb AR b Ki Z n e h we`õavz _ K eu P _vk Z n e Avj vn ZvÕAvjv mkj ev `vi Dci Bmjv g cö ek Kiv, Dnv AvuK o aiv Ges Dnvi cwicš x welq _ K mzk _vkv dih K i Qb Avi bex gynv v` (mv.)- K m w` K Avnevb Kivi Rb B cöiy K i Qb Avj vn& GB g g NvlYv w` q e jb, Ò h e w³ bex-i AbymiY Ki e m wn`vqvz cövß n e c vš i h Zvui _ K wegyl n e m c_åó n e Ó (m~iv b~i t 54) Avgv `i K Rvb Z n e h ïay gymwjg N i Rb wb jb gymwjg niqv hvq bv evev gymwjg, gv gymwjg, ZvB e j AvwgI gymwjg welquv gv UI Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 182

183 G Zv mnr bq cö Z K wkï gymwjg wn m e Rb MÖnY K i wvkb Ges bvevjk eqm ch š gymwjg _v K wkš ciez x Z Zvi gv-evev Zv K Agymwjg evbvq eo n q KD bvw K nq, KD mkzjvi nq, KD, KwgDwb nq, KD RvwZqZvev`x nq, KD gybvwdk nq, KD hvwjg nq, KD Kvwdi nq, KD cxi cyrvix nq, KD gvrvi cyrvix nq, Avevi KD gvbe iwpz `j K i ^vevjk- ^vevwjkv niqvi ci h wb R K Bmjvg f ½i GKwU Kvi Yi g a I Avm Z `q bv mb ïay gymwjg _v K; GQvov KD hw` Bmjvg f ½i KviY jvi g a GKwU KviYI K i Zvn jb m Bmjvg _ K ei n q hvq Bmjvg _ K GKevi ewi q M j Zv K Avevi gymwjg n Z n e AvKx`vq gymwjg n Z n e, wek v m gymwjg n Z n e, Kv R-K g, Pjv divq gymwjg n Z n e gymwjg Kvb m cö`vq ev RvwZi bvg bq, gymwjg Kvb Mvwôi bvg bq gymwjg bvg n Q AvKx`v wek vm I K g i hvi g a Bmjvwg H AvKx`v jv _vk e, Avgj jv _vk e h jv gymwjg niqvi Rb Avek K mb mwz Kvi gymwjg Kx Kx Kvi Y Cgvb I Bmjvg bó n q hvq? Ggb Kvb åvš wek vm, Ggb Kvb åvš K_v, Ggb Kvb KvRKg hv mivmwi KziAvb Ges mybœvn we ivax, Ges h mkj welq m ú K Avj vn I Zuvi im~j (mv.) Cgvb ev Bmjvg f½kvix e j AvL vwqz K i Qb, m jv K Kzdix, wkikx KvR e j, Bmjvg _ K ewn Z KvR e j AvL vwqz K i Qb m jv n Q Cgvb ev Bmjvg f½kvix welq Avi hvi g a Bmjv gi mb AvKx`v wek vm bb, wek v mi mv _ Kv Ri wgj bb m gymwjg bq A_ev Zvi g a wek vm Av Q wkš K g D ëv Ki Q, BmjvwgK welq bvkp K i w` Q, D ëv hyw³ `Lv Q mrb Zvi Cgvb _vk e bv ZvB Cgvb ev Bmjvg f½kvix wel q Avgv `i Ávb _vkv AZ š Ri ix KviY AvRKvj gymwjg ` k gymwjgivb AÁZvekZ ekx Bmjvg we ivax K_vevZ v ej Q Bmjv gi kî iv gymwjg ` ki gymwjg bvgavix gybvwdk `i Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 183

184 w` q Bmjv gi wei Kjg awi q wewfbœ cwîkv- dbmey K jlv- jwl Kiv Q, wewfbœ UK kv Z Bmjv gi wei e³e `qv Q Bmjvg aÿsmkvix welq `yb ikg Av Q KZK AvKx`v I KZK Avgjx welq hgb wkqz Av Q ag g b K i Kiv nq bv eis a g i we ivwazvi D Ï k Kiv nq hgb Bmjv gi wei GB e³e H e³e BZ vw`, hgb t KD hw` e j Bmjv g bvix `i AwaKvi zbœ Kiv n q Q, bvix `i mv _ ˆeix AvPiY Kiv n q Q, Zvn j m Bmjvg _ K ei n q hv e gvbe iwpz `jb DËg GUv g b Ki j m Bmjvg _ K ei n q hv e KD Bmjvg K wb q KUzw³ Ki j Bmjvg _ K ei n q hv e KD hw` e j h Avwg me gvwb wkš Kzievbx gvwbbv, ev me gvwb wkš nv¾ gvwbbv ev me gvwb wkš ivhv gvwbbv ev me gvwb wkš c` v gvwbbv Zvn j m Bmjvg _ K ei n q hv e KD hw` e j Avwg ag -Ug gvwbbv Zvn j m Bmjvg _ K ei n q hv e KD hw` g b K i h KziAv bi AvB bi P q gvbe iwpz AvBb fvj Zvn j m Bmjvg _ K ei n q hv e KD hw` e j KziAvb PŠÏkZ eqi Av Mi cyiv bv, G w` q wk Avi AvR Kvj P j! Zvn j m Bmjvg _ K ei n q hv e KD hw` g b K i ev e j h Bmjvg Kv qg n j `k PŠÏkZ eqi wcwq q hv e Zvn j h Bmjvg _ K ei n q hv e KD hw` g b K i ev e j h Bmjvg Kv qg n j `k Rvwnwjqv Zi hy M P j hv e Zvn j h Bmjvg _ K ei n q hv e Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 184

185 KD hw` kixqv Zi Kvb GKwU ev GKvwaK welq K N Yv K i Zvn j m Bmjvg _ K ei n q hv e h h Kvi Y gymwjg e w³i Cgvb Ges Bmjvg webó n q hvq ev gymwjg e w³ Bmjvg _ K ei n q hvq Zv wb æ ms c ey bv Kiv n jv 1) Avj vni Aw Z K A ^xkvi Kiv ev Zv Z Kvb cökvi m `n Kiv Avj vn ieÿyj B¾ Zi Aw Z A ^xkvi Kiv hgb bvw Kiv K i _v K GB e j h, mªóv e j Kvb wrwb mi Aw Z bb Zviv e j cövk wzk Kvi YB G jv N U _v K GB `vex Kiv h, `ywbqv Z Ajx `i g a wkqz KzZze Av Qb hviv `ywbqvi Kvh mg~n wbqš Y K ib, hw`i Zviv Avj vn ieÿyj B¾ Zi Aw Z ^xkvi K i 2) Bev`v Z wki Ki gva g Cgvb bó Avj vn h mwz Kvi gveỳ Zv A ^xkvi Kiv A_ev Zuvi mv _ Kvb wkik Kiv Zviv hviv m~h, P `ª, b Î, MvQMvQvjx, kqzvb I Ab vb m wói Bev`vZKvix Zviv, h Avj vn GB mg wrwb mi mªóv, Zuvi Bev`vZ n Z weiz _v K A_P G mg wrwbm KviI fvj Ki Z cv i Avi bv cv i wz Ki Z Avi Zuvi wb`k bi g a Av Q ivî, w`em, m~h, P `ª Zvgiv m~h ev P `ª K wmr`v Ki bv eiâ H Avj vni wmr`v Ki whwb G `i m wó K i Qb hw` Zvgiv mwz Kvifv e ZviB Bev`vZ Ki Z PvI (m~iv dzmwmjvz t 37) H mg e w³iv hviv GK Avj vni Bev`vZ K i Ges Zvi Bev`vZ Kivi mv _ mv _ Ab gvljy KiI Bev`vZ K i _v K hgb AvDwjqv `i Bev`vZ K i Zv `i Qwe ev Kei K mvg b i L Giv gykwik `i mgzzj KviY Zviv cöpû wec `i mgq Avj vn K WvKZ Avi my Li mgq ev wec` K U M j Ab `i WvKZ Avi hlb Zviv Kvb bškvq Av ivnb Ki Zv ZLb BLjv mi mv _ Zuv K WvKZ Avi hlb wzwb Zv `i i v K i Zx i cušwq q w` Zb ZLbB Zviv Zvi mv _ wkik Ki Zv (m~iv AvbKveyZ t 65) Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 185

186 gymwjg e j `vex`vi Ggb e w³ hviv AvDwjqv e j Kw_Z jvk `i Ke i h q Avkªq I wec`gyw³ Pvq hgb t ivm gyw³, PvKzix PvIqv, e emv PvIqv, mš vb PvIqv, DbœwZ PvIqv, Mvwo-evwo PvIqv, wec` gyw³ PvIqv I GB RvZxq Ab vb wrwbm PvIqv A_P Gi gzv ïaygvî Avj vn Qvov Avi Kv ivb bb H mg g Z e w³ `i nv Z Kvb gzvb bb Zviv Ab `i KvbœvKvwU ïb ZB cvq bv Avi Zvgiv Zuv K Q o Ab `i h WvKQ Zviv Zv mvgvb Zg wrwb mii AwaKvix bq hzb Zv `i WvKbv K bv Zviv Zv Zvgvi `yõav ïb ZB cvq bv Avi hw` ïbz, K YB Zvgv `i DËi w`z bv Avi wkqvg Zi w`b Zvgiv h wkik KiQ Zv K Zviv cyivcywi A ^xkvi K i em e (m~iv dvwzi t 140) KD KD e jb Avgiv Zv GB aviyv cvly Kwi bv h, GB mg AvDwjqv I bkkvimy Kvb fvj ev g ` Kivi gzv iv Lb eiâ Zv `i K ga ZvKvix ev kvdvqvzkvix wnmv e MÖnY KiwQ hv `i Awmjvq Avj vni ˆbKU nvwmj Kwi Zv `i m ^ Ü KziAvb ej Q t Avi Zviv Avj vn Qvov Ab `i h Bev`Z KiZ Zviv Zv `i bv Kvb wz Ki Z cviz, Avi bv fvj Ki Z cviz Zviv ejz, Giv n Q Avgv `i Rb Avj vni wbku kvdvqvzkvix n bex Avcwb ejybt Zvgiv wk Avj vn K Ggb Kvb K_v ej Z PvI hv Avmgvb I Rwg bi Kn Rv b bv? mg cweîzv Zv Avj vni Avi Giv h wkik K i Q wzwb Zvi A bk D aÿ (m~iv BDbym t 18) Avi hviv Zuv K Q o Ab `i AvDwjqv wn m e MÖnY K i, Zviv e j h, Avgiv Zv Zv `i Bev`Z Kwi GRb h, Zviv Avgv `i Avj vni ˆbKU nvwmj Kiv q w` e Avj vncvk, Zviv h mg e vcv i gzwe iva Ki Q Zvi wepvi Aek B Ki eb Avj vn KLbB Kvb wg_ vev`x Kvwdi `i wn`vqvz `vb Ki eb bv (m~iv hygvi t 3) G Avqv Z úófv e GUv ejv n q Q h, hviv Avj vni ˆbKU nvwm ji Rb MvBi j vni wbku `yõav Ki e Zviv Kvwdi KviY, im~j (mv.) e jb t wbðqb `yõav n Q Bev`vZ (wziwghx) Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 186

187 GB aviyv cvly Kiv nq h, Avj vn hv AeZxY K i Qb Zvi Øviv wepvi Kiv ez gvb hvgvbvq m e bq A_ev Ab vb h gvby li evbv bv wbqg Kvbyb Av Q Zv K hw` mwvk g b Kiv nq Zvn ji m Kvwdi KviY GB ûkzg `qvuvi n Q Bev`vZ Avi hviv Avj vn KZ K bvwhjk Z AvqvZ Øviv wepvi Ki e bv ZvivB n Q Kvwdi (m~iv gvwq`v t 44) Cgvb bókvix Avg ji g a Av Q t Avj vn cö`ë wepv i Lykx bv _vkv A_ev GZUzKzI aviyv Kiv h, H wepvi eob mskxy I Kó`vqK Avi hviv Kzdwi K i Zv `i Rb aÿsm, Avi Zv `i Avgjmg~n Mvgivnx Z cwiyz n e KviY, Zviv Avj vn KZ K AeZxY (ûkzg) mg~n K AcQ ` K iwqj d j Zv `i Avgjmg~n K wzwb bó K i w` q Qb (m~iv gynv v` t 8-9) 3) Cgvb bókvix Avg ji g a Avj vni wmdvzmg~ n A ^xkvi Kiv Avj vni my `i my `i bvgmg~n A ^xkvi Kiv A_ev Zuvi wmdvzmg~n A ^xkvi Kiv A_ev Zv Z Kvb m `n cökvk Kiv hgb t Avj vn me ÁvZv Zv A ^xkvi Kiv, A_ev Zuvi Kz`iZ K ev Zuvi Rxeb K ev kvbv ev `Lv K, A_ev Zuvi K_v K ev Zuvi ingvz K A_ev wzwb h Avi ki Dci Av Qb Zv K A_ev wzwb h `ywbqvi Avmgv b AeZxY nb Zv K A_ev Zuvi n K A_ev P zøq K A_ev c`øq K A_ev Ab vb h wmdvzmg~n Av Q Zvi gh v`v Abyhvqx Avi Dnv Kvb gvljy Ki mv _ Kvb wgj iv L bv Gme welq K A ^xkvi Kiv Zuvi gz KD bq, wkš wzwb ï bb I ` Lb (m~iv ïiv t 11) Avj vn ZvÕAvjvi Rb Ggb wkqz wmdvz i L Qb hv Zuvi m wói Kv iv g a B bb hgb Mv q ei Bjg Avi Zuvi wbku Av Q mg Mv q ei Pvwe KvwV hv Ab KD Rv b bv (m~iv AvbAvg t 59) Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 187

188 n bex! Avcwb ejyb, Avmgvb I Rwg bi Mv qe KD Rv b bv Avj vn e ZxZ (m~iv bvgj t 65) im~j (mv.) e jb t h e w³ Kvb Mv qe Rvbvi `vex`vi e w³ ev MYK (hviv nvz ` L)-Gi wbku hv e Ges Zviv hv e j Zv wek vm Ki e Z e m hb gynv v` (mv.)-gi Dci hv AeZxY n q Q Zv K A ^xkvi K i Kzdwi Kij (gymbv ` Avngv`) Bmjv g Ggb wkqy b MwUf KvR Av Q, Zvi Kv bv GKwUI hw` Kv bv gymwjg m úv`b K i Z e m wkik Kij e j we ewpz n e mme bvn gnvb Avj vn ZIev e ZxZ gv K ib bv wb gœ m wj ewy Z nj t 4. Bmjvwg Kv bv ixwz gvu K_v Bmjvg cöwzwôz Kv bv welq K AcQ ` Ki j e w³ Bmjvg _ K ei n q hv e KviY Avj vn ZvAvjv e jb: Zv GRb h, Avj vn hv bvwhj K i Qb Zviv Zv AcQ ` K i AZGe wzwb Zv `i Avgjmg~n webó K i w` q Qb (m~iv gynv v` : 9) 5. KziAvb wksev mnxn nv`xm Øviv cögvwyz Bmjv gi Kv bv Av `k wb la wb q VvÆv we`ª c Ki j e w³ Bmjvg _ K ei n q hv e KviY Avj vn ZvÕAvjv e jb: ej, ÔAvj vn, Zvui AvqvZmg~n I Zvui im~ ji mv _ Zvgiv we`«~c KiwQ jõ? Zvgiv Ihi ck K iv bv Zvgiv Zvgv `i Cgv bi ci Aek B Kydix K iq (m~iv ZvIev : 65-66) 6. KyiAvbyj Kvixg wksev mnxn nv`x mi Kv bv Av `k-wb la R b ey S B QvK Zfv e A ^xkvi Ki j e w³ Bmjvg _ K ei n q hv e hgb t hw` KD g b K i h gwnjv `i c` v bv Ki ji P j Zvn j m Bmjvg _ K ei n q hv e KviY c` v bvgv hi g ZvB dih 7. Avj vn K wzi vi-f rmbv Ki j, Øxb Bmjvg K Awfkvc w` j, im~j (mv.)- K Mvwj w` j wksev Zvui Kv bv KvR K we`ª c Ki j, A_ev wzwb h wb ` k w` q Qb Zvi Kv bv mgv jvpbv Ki j e w³ Bmjvg _ K ei n q hv e Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 188

189 8. Avj vn ZvAvjv cö`ë weavb gz wepvi bv Ki j, GB aviyvi ekez x n q h GB hy M Bmjv gi mme bxwz m½z I Dc hvmx bq, A_ev Ab hme (Kydwi) AvBb Pvjy Av Q Zv mwvk g b Ki j mb e w³ Bmjvg _ K ei n q hv e Avj vn ZvÕAvjv e jb : Avi hviv Avj vn cö`ë AvB b wepvi K i bv ZvivB Kvwdi (m~iv gvwq`v: 44) 9. Bmjvg ewnf ~Z AvB b wepvi Kiv, wksev Bmjvwg wepvi K AcQ ` Ki j mb e w³ Bmjvg _ K ei n q hv e KviY Avj vn ZvÕAvjv e jb: AZGe Zvgvi i ei Kmg, Zviv gywgb n e bv hz Y bv Zv `i g a m ó weev `i e vcv i Zvgv K wepvik wba viy K i, Zvici Zywg h dvqmvjv ` e m e vcv i wb R `i Aš i Kvb wøav Abyfe bv K i Ges c~y m wz Z g b bq (m~iv wbmv: 65) 10. gvbe iwpz AvBb K mwvk g b Kiv hgb GKbvqKZ, MYZš wksev Bmjv gi mv _ mv Nwl K Ab Kv bv gzev`cyó hviv Avj vni kwiqz we ivax AvBb cöyqb K i KviY Avj vn ZvÕAvjv e jb: Zv `i Rb wk Ggb wkqy kixk Av Q, hviv Zv `i Rb Øx bi weavb w` q Q, hvi AbygwZ Avj vn `bwb? (m~iv ïiv : 21) 11. KD hw` g b K i h KziAvb Øviv wk cvj v g U Pj Z cv i? Zvn j m Bmjvg _ K ei n q hv e AvR Zvgv `i R b Zvgv `i Øxb K m ú~y K i w`jvg, Zvgv `i cöwz Avgvi wbqvgz K (AbyMÖn K) mg Kfv e m ú~y Kijvg Ges Zvgv `i R b Bmjvg K Øxb wn m e cq ` Kijvg [g bvbxz Kijvg] (m~iv gvwq`v t 3) 12. Avj vn KZ K nvjvjk Z welqvw` K nvivg Kiv ev nvivgk Z welqvw` K nvjvj Kiv hgb mỳ K nvjvj g b Ki j mb e w³ Bmjvg _ K ei n q hv e Avj vn ZvÕAvjv e jb: Avi Avj vn e emv K nvjvj K i Qb Ges mỳ K K i Qb nvivg (m~iv evkviv: 275) Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 189

190 13. aÿsmkvix wpš v I gzev `i Dci wek vm vcb Kiv, hgb bvw K ev`, Bqvûw`ev`, gvk mev`, ag wbi c Zvev`, RvZxqZvev` BZ vw` Z wek vm Ki j mb e w³ Bmjvg _ K ei n q hv e Avj vn ZvÕAvjv e jb: Avi h Bmjvg Qvov Ab Kvb Øxb Pvq Z e Zvi KvQ _ K Zv KL bv MÖnY Kiv n e bv Ges m AvwLiv Z wzmö `i Aš f y³ n e (m~iv Av j Bgivb: 85) 14. Bmjvg we ivax Kvwdi `i K gymwjg `i wei mvnvh mn hvwmzv Ki j mb e w³ Bmjvg _ K ei n q hv e Avj vn ieÿyj Avjvgxb e jb : gywgbiv hb gywgb `i Qvov Kvwdi `i K eüy bv evbvq Avi h KD Giƒc Ki e, Avj vni mv _ Zvi Kvb m úk bb Z e hw` Zv `i c _ K Zvgv `i Kvb f qi Avk¼v _v K Avi Avj vn Zvgv `i K Zvui wb Ri e vcv i mzk Ki Qb Ges Avj vni wbkub cöz vez b (m~iv Av j Bgivb: 28) 15. Øxb K ivó«xq Kvh n Z, Abyiƒc ivó«k Øxb n Z Avjv`v K i djv, Avi ejv h Bmjv g ivrbxwz bb GB ai Yi g b Ki j mb e w³ Bmjvg _ K ei n q hv e KviY, Gme gzev` KyiAvb nv`xm A_ev im~j (mv.)-gi Rxebx K wg_ v mve K i 16. KD hw` g b K i ev e j h Bmjvg Kv qg n j `k ga hy M P j hv e Zvn j h Bmjvg _ K ei n q hv e G-welq jvi cöwzwub LyeB wec¾bk, Avi Zv A b Ki Rxe b Anin msnwuz n q _v K AZGe cöwzwu gymwj gi DwPZ G welq jv _ K mzk _vkv I wb R K evuwp q ivlv Avgiv Avj vn&i Kv Q Zvui µva I KwVb kvw i KviY jv Z cwzz niqv _ K Avkªq cöv_ bv Kwi we k i me P q eo mgm v n Q mªóv K fy j hviqv we k i me mgm vi gy j Av Q ev `vi Avj vn K fy j hviqv, mªóv K fy j hviqv whwb Avgv K evwb q Qb Zvu K fy j hviqv Avj vn wb RB Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 190

191 e j Qb: Ò n gvbyl! wk m Zvgv K Zvgvi gwngvwš^z ie m ú K D`vmxb Kij?Ó (m~iv BbwdZvi 82 t 6 ) mwz Kvi A _ B ekxi fvm gvbyl ev e mªóv K fy j wm q Q BD ivc- Av gwikvq bvw Ki msl v A bk ivwkqv Av M ivóªxqfv e bvw K wqj Zv `i g a I A b K m `nev`x (skeptic) A_ vr ej e bv h mªóv bb, wkš ev e mªóv K iy Ki e bv ev Zvi Av `k g b Pj e bv mªóv K g b P j GiKg jv Ki msl v Lye Kg mªóv K fy j hviqvi d j KZ jv eo mgm vi m wó n q Q hv AvR Ki wek msk Ui Drm G jv n jv e yev`, bvw KZv Ges mkz jvwirg (hv bvw KZvi gzb) Avmyb cö_ g Avgiv Avjvc Kwi bvw KZv m ú K bvw Kiv fv eb GB RM Zi Kvb m wókz v bb wb R wb RB mewkqz m wó n q Q hlv b GKwU QvU Ljbv evbv ZI GKRb m wókz vi cö qvrb nq mlv b GB wekvj c w_ex, Gi g a emevmkvix AmsL Dw ` I cövyx wb R wb RB m wó n q Q GUv GKRb mȳ gw i gvbyl Zv `~ ii K_v, GKwU wkïi wek vm Ki e bv hw` gnvwe k i K_v fvwe, P `ª, m~h, MÖn, b Îi K_v fvwe, h jv m ú K gvby li Ávb GLbI mxgve, ZvI hw` wb R wb R nvvr K i m wó n q Q ejv nq Zvn j mȳ eyw i gvby li c Zv wek vm Kiv KwVb n q c o Gici Avm Q mkÿ jvwirg bvw Kiv Aš Z Zv `i wpš v fvebv wb q KcUZv K ib bv, Giv cwi vifv e Zv `i mªóv Z Awek vm K Rbmg cökvk K ib wkš mkz jvwióiv n jb Mvcb bvw K, Giv m wókz v K wek vm K ib bv Ges GB Z_ cökvk Kivi mrmvnmi Zv `i bb AZGe Giv Póv K ib ag K gmwr `i Pvi `qv j Ave K i gvbyl K ag nxb Rxebhvc b Af K i Zzj Z GUv m e n j wkqzw`b ci cy iv mgvrb ag K fy j ag nxb bvw K mgv R cwiyz n e AZGe ^ NvwlZ bvw Ki PvB Z A NvwlZ bvw K Z_v mkz jvwió `i m ú K gymwjg `i ekx mzk _vk Z n e, BbkvAvj vn AvaywbK we k i Z Zxq Awfkvc n jv e ev` AvR ag nxb gvbyl e ev`x Z_v ^v_ ci n q M Q Mix ei Rb abxiv Kvb `vwqz eva K ibv Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 191

192 XvKv Z abx gvby liv we `kx dvódz Wi `vkvb _ K D Pg~ j A ^v Ki Lvevi wk b Lv Q wkš wkï wflvix K Lvev ii Rb wkqz UvKv w` Z gb Pvqbv AZx Zi mvgªvr ev` Avi bb, Gi RvqMvq G m Q gy³ evrv ii (free market) bv g `kxq I eûrvwzk Ki cv ikb jvi AvMÖvmb GLb gybvdvi Kvb mxgv bb, Mix ei i³ kvly K i gybvdv AR b Kievi Kvb mxgv bb d j Mixe Av iv Mixe n Q Ges abx Av iv abx n Q gvby li gv S GB A_ bwzk ˆelg `~i Kivi Rb Bmjv g abx `i hvkvz cö`vb dih Kiv n q Q I `vb m`vkv Ki Z DrmvwnZ Kiv n q Q wkš e ev`x bxwzi `vm fvmev`x gvby liv AvR hvkvz I m`vkv Ki Z DrmvwnZ nqbv, fv e wb Ri fv M wkqzuv Kg c i hv e gvbwek Yvejxi Afv e Gme gvbyl Avi cï Z wk Lye ekx cv_ K Av Q wk? mªóv Z wek vm wd i G j, gvbyl a g i AbykvlY g b Pj j zav, `vwi`ª, wbivcëvnxbzv I Ab vb mvgvwrk mgm v jv Lye mn RB mgvavb Kiv m e GUv Kvb MíK_v bq, Giv ev e D`vniY Avgiv ` LwQ DgvBqv kvmk wøzxq Ig ii (i.) kvmbvg j hlb hvkvz `evi gz jvk Luy R cviqv hzbv Avj vn Avgv `i K Bmjv gi AbykvlY c~y fv e cvjb K i mkj mvgvwrk mgm v `~i Kivi ZIwdK `vb Ki b, Avwgb Kzdixi msáv Kzdix Kx? Kzdixi AvwfavwbK A_ Ave Z Kiv I Mvcb Kiv Avi Bmjvwg kixq Zi cwifvlvq Cgv bi wecixz Ae vb K Kzdix ejv nq Kzdix n Q Avj vn I ivm~ ji (mv.) cöwz Cgvb bv ivlv (Zv `i K wg_ v cöwzcbœ Kiv nvk wksev bv nvk) Avj vn I Zvi im~j (mv.) m ú K Kvb mskq, m `n, D c v, Cl v Kiv Kzdix Avevi h 6wU wel qi Dci Avgv `i K Cgvb Avb Z (wek vm Ki Z) ejv n q Q A_ vr Cgv bi 6wU i K bi (Avj vn, wdwikzv, bex, wkzve, wkqvgz w`em I AvwLivZ, c~e wb vwiz fvm ) Kvb GKwU K A ^xkvi KivI Kzdix Kzdix `yb cökvi: Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 192

193 cö_g cökvi : eo Kzdix G cökv ii Kzdix gymwjg e w³ K gymwjg wgj vz _ K ei K i `q GwU Avevi cuvp fv M wef³: 1. Cgv bi i Kbmg~n K wg_ v cöwzcbœ Kivi Kzdix : Gi `jxj Avj vni evyx: h Avj vn m ú K wg_ v K_v ipbv K i, A_ev Zvi Kv Q mz Avmvi ci Zv K A ^xkvi K i, Zvi P q AwaK hvwjg Avi K? RvnvbœvgB wk GBme Kvwd ii Avevm bq? (m~iv AvbKveyZ t 68) 2. Cgv bi i Kbmg~n m ú K g b wek vm i LI AnsKvikZ gy L A ^xkvi Kiv Kzdix z Gi `jxj Avj vni evyx: hlb Avwg wdwikzv `i ejjvg, Av`g K wmr`v Ki, ZLb Bewjm e ZxZ mk jb wmr`v Kij, m Agvb Kij I AnsKvi Kij myzivs m Kvwdi `i Aš f~ ³ n q Mj (m~iv evkviv t 34) 3. Cgv bi i Kbmg~n m ú K mskqrwbz Kzdix: G K aviyvrwbz KzdixI ejv nq Gi `jxj Avj vn ZvAvjvi evyx: wb Ri cöwz hyjyg K i m Zvi Zvi evmv b cö ek Kij m ejj, Avgvi g b nqbv h, G evmvb KLbI aÿsm n q hv e Avi Avwg g b Kwibv h, wkqvgz AbywôZ n e Avi hw` Avgvi cvjbkz vi Kv Q Avgv K cuš Q `qv nqb, Z e Zv Avwg wbðqb Gi P q DrK ó vb cve Z`yË i Zvi mv_x Zv K ejj, Zzwg wk Zuv K A ^xkvi KiQ, whwb Zvgv K m wó K i Qb gvwu _ K, AZtci c~y v½ K i Qb Zvgv K gvbevk wz Z? wkš Avj vnb Avgvi cvjbkz v Ges Avwg KvD K Avgvi cvjbkz vi mv _ kixk Kwibv (m~iv Kvn&d t 35-38) 4. Cgv bi i Kbmg~ ni cöwz D c v cö`k b I gyl wdwi q bqvi Kzdix zgi `jxj Avj vni evyx: Avi Kvwdiiv h wel q Zv `i K mzk Kiv n q Q, Zv _ K gyl wdwi q bq (m~iv AvnK vd t 03) 5. gybvwdkx I KcUZvi Kzdix zgi `jxj nj Avj vni evyx : Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 193

194 GUv GR b h, Zviv Cgvb Avbvi ci Kzdix K i Q d j Zv `i Aš i gvni g i `qv n q Q AZGe Zviv ey S bv (m~iv gybvwdkzb t 03) wøzxq cökvi : QvU Kzdix G cökv ii Kzdix gymwjg wgj vz _ K ewn Z K i bv G K ÔAvgjx KzdixÕI ejv nq QvU Kzdix Øviv m me Mvbv ni KvR KB eysv bv n q Q, KziAvb I mybœvq hv K Kzdix bv g AwfwnZ Kiv n q Q G ai bi Kydix eo Kzdixi mgch v qi bq hgb Avj vni wbqvg Zi Kzdix Kiv hv wb gœv³ Avqv Z D j L Kiv n q Q Avj vn ` óvš w` q Qb Ggb GK Rbc `i, hv wqj wbivc` I wbwðš Z_vq cö Z K vb n Z AvmZ cöpzi wiwhk I RxweKv AZtci m Rbc `i jv Kiv Avj vni wbqvg Zi cöwz AK ZÁv cökvk Kij (m~iv bvnj t 112) GK gymwjg Aci gymwj gi mv _ hy wjß niqvi G ai bi Kzdixi Aš M Z im~j (mv.) e jb: Kvb gymwjg K Mvwj `qv dv mkx KvR Avi Zvi mv _ hy Kiv Kydix (mnxn eylvix, mnxn gymwjg) wzwb Av iv e jb t Avgvi ci Zvgiv cybivq Kvwdi n q hi bv, hv Z Zvgiv G K Aci K nz v Ki e (mnxn eylvix, mnxn gymwjg) Mvqi j vni bv g KmgI Kzdixi Aš f y³ im~j (mv.) e jb t h e w³ Mvqi j vni bv g Kmg Kij m Kzdix wksev wkik Kij (wziwghx, nvwkg) Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 194

195 g~j K_v 1. eo Kzdix gvbyl K Bmjvg _ K ei K i `q (dvwmk) Ges Zvi AZx Zi Avgjmg~n bó K i `q c vš i QvU Kzdix Bmjvg _ K ei K i bv Ges AZx Zi AvgjI bó K i bv Z e Zv Avg j Î wu m wó K i Ges QvU Kzdix Z wjß e w³ K kvw i gy LvgywL K i 2. eo Kzdix Z wjß e w³ wpi vqxfv e Rvnvbœv g Ae vb Ki e wkš QvU Kzdixi Kv R wjß e w³ Rvnvbœv g cö ek Ki ji Zv Z wpi vqxfv e Ae vb Ki e bv eis KL bv Avj vn Zv K gv K i w` Z cv ib 3. eo Kzdix Z wjß n j m e w³i RvbÑgvj gymwjg `i Rb ˆea n q hvq A_P QvU Kzdix Z wjß n j RvbÑgvj ˆea nq bv 4. eo Kzdixi d j gyõwgb I AÎ Kzdix Z wjß e w³i g a cök Z kî Zv m wó niqv Acwinvh n q hvq ZvB m e w³ hz wbkuvz xqb nvk bv Kb, Zv K fvjevmv I Zvi mv _ eüzz vcb Kiv gyõwgb `i Rb KL bvb ˆea bq c vš i QvU Kzdix Z wjß e w³i mv _ eüzz vc b Kvb evav bb eis Zvi g a hzuzkz Cgvb i q Q m cwigvy Zv K fvjevmv I Zvi mv _ eüzz Kiv DwPZ Ges hzuzkz bvdigvbx Zvi g a Av Q, Zvi cöwz ZZUzKz cwigvy N Yv I we Ølfve cvly Kiv h Z cv i wbdv Ki msáv wbdvk I gybvwdkx kixq Zi cwifvlvq wbdvk A_ njñ Aš i Kzdix I Awek vm jywk q i L evwn i Bmjvg Rvwni Kiv hviv wbdvk K i ZvivB gybvwdk G K wbdvk bvgki Yi KviY n jv m GK `irv w` q kixq Z cö ek K i Ab `irv w` q ei n q hvq G Rb B G e vcv i Avj vn ZvAvjv mzk evyx D PviY K i Qb: ÔwbðqB gybvwdkivb dvwmkñcvcpvix (m~iv ZvIev t 67) Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 195

196 GLv b dvwmk gv b njñ kixq Zi mxgvbv _ K hviv ei n q hvq Avj vn gybvwdk `i K Kvwdi `i P qi wbk ó e j MY K i Qb Ôwbtm ` n gybvwdkiv _vk e Rvnvbœv gi me wbgœ i (m~iv wbmv t 145) Zviv Avj vn Ges Cgvb`viMY K cözvwiz Ki Z Pvq A_P Zviv h wb R `i K Qvov Ab KvD K cözvwiz K ibv, Zv Zviv eys Z cv ibv Zv `i Aš i e vwa i q Q Avi Avj vn Zv `i e vwa Av iv evwo q w` q Qb e Zt Zv `i Rb i q Q Kó`vqK kvw KviY Zviv wg_ vpvix (m~iv evkviv t 9-10) wbdvkxi cökvi f` t wbdvkx `yb cökvi cö_g cökvi t B ZK v` ev wek v mi Î wbdvk G K eo wbdvk ejv nq G Z gybvwdk e w³ evwn Kfv e Bmjvg K Rvwni K i Ges Kzdix K Mvcb iv L G cökv ii wbdvkx e w³ K cy ivcywefv e Øxb _ K ei K i `q Dciš m Rvnvbœv gi me wbgœ i cuš Q hvq Avj vn ZvAvjv G cökv ii gybvwdk `i K hvezxq wbk ó we kl Y AwfwnZ K i Qb KL bv Kvwdi e j Qb, KL bv ecgvb e j Qb, KL bv Øxb I Øxb`vi jvk `i cöwz VvUªvÑwe`ªƒcKvix wnmv e Zv `i K ey bv K i Qb Ges GI e j Qb h, Zviv Øxb Bmjv gi kî `i cöwz cy ivcywifv e Avm³, Kbbv Zviv Bmjv gi kî Zvq Kvwdi `i mv _ AskMÖnY K i _v K Giv mehy MB we` gvb, we kl K i hlb Bmjv gi kw³ cöejfv e cökvk cvq gymwjgiv kw³kvjx n j gybvwdkiv h nzz cökv k Bmjv gi gvkv ejv Ki Z m g bq, ZvB Zviv e j eovq h Zviv Bmjv gi g a Av Q d j Zviv wb R `i Rvb gv ji c~y wbivcëv fvm K i, Ges hviv Zv `i wbivcëv w` q Q mb gymwjg `i wei B lohš K i AZGe gybvwdk cökv k Avj vn, Zuvi wdwi vmy, wkzvemg~n, im~jmy I AvwLivZ w`e mi cöwz Cgvb Avbvi NvlYv w` ji Aš i Gme wkqzb m wek vm K ibv, eis G jv K m wg_ v cöwzcbœ K i Avj vni cöwz Zvi Cgvb bb, Ges G wek vm I bb h, wzwb Zuvi GK ev `vi Dci KziAvb Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 196

197 bvwhj K i Qb, Zv K gvby li cöwz im~j K i cvwv q Qb, Avj vni ûkz g wzwb Zv `i K wn`vqvz Ki eb, Zuvi cözvc m ú K Zv `i K mzk Ki eb Ges Zuvi kvw i fq cö`k b Ki eb KziAv b Avj vn ZvAvjv Gme gybvwdk `i ^iƒc D vpb K i Qb, Zv `i inm D`NvUb K i w` q Qb, hv Z Zviv Gme gybvwdk `i e vcv i mzk _v K Avj vn ZvAvjv m~iv evk vivi ïi Z wzb kªyxi jvk `i K_v ey bv K i Qb: gywgb, Kvwdi Ges gybvwdk gywgb `i m ú K PviwU AvqvZ, Kvwdi `i m ú K `yôwu AvqvZ Ges gybvwdk `i m ú K ZiwU AvqvZ D j L K i Qb (m~iv evkviv t 2-20) msl vq gybvwdk `i AvwaK, gvby li g a Zv `i wbdvkxi e vck m cömviy Ges Bmjvg I gymwjg `i Dci Zv `i fxly wdzbv m wói Kvi YB Zv `i e vcv i GZ ekx Av jvpbv Kiv n q Q Kvwdi `i PvB Z gybvwdk `i Mvcb kî Zvi Kvi Y Bmjv gi Dci A bk ekx evjvñgymxez b g Av m Kbbv Bmjv gi cök Z `ykgb niqv m Ë I Zviv gymwjg wnmv e cwiwpz Ges Zv `i K Bmjv gi mvnvh Kvix I eüz fvev nq Zviv bvbv Dcv q Bmjv gi kî Zv K i _v K d j AÁ jv Kiv fv e h, G nj Zv `i Øxbx G jg I ms vi g~jk Kv Ri ewntcökvk A_P cökvivš i GUv Zv `i g~l Zv Ges wdzbv I dvmv` m wóib bvgvš i G cökv ii wbdvkx Avevi Qq fv M wef³ t 1. im~j (mv.)- K (g b g b) wg_ v mve Kiv 2. im~j (mv.)-gi AvbxZ kixq Zi Kvb Ask K (g b g b) wg_ v cöwzcbœ Kiv 3. im~j (mv.)-gi cöwz (Aš i) we Øl cvly Kiv 4. Zuvi AvbxZ Øx bi wkq`s ki cöwz (Aš i) we Øl ivlv 5. Zuvi AvbxZ Øx bi cz b (g b g b) Lykx niqv 6. Zuvi AvbxZ Øx bi wer q ALykx niqv Ges g b Kó Abyfe Kiv Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 197

198 wøzxq cökvi t Avg ji wbdvk G cökv ii wbdvkx njñ Aš i Cgvb _vkv m Ë I gybvwdk `i mv _ Kvb Kv R wjß niqv G wbdvkxi d j e w³ Bmjvgx wgj v Zi MÛx _ K ei nqbv, Z e ei nevi iv v mymg n q hvq G ai bi jvk `i g a Cgvb I wbdvkx Df qi Aw Z B i q Q wbdvkxi cvj v fvix n j m c~y gybvwd K cwiyz nq GK_vi `jxj n jv bex (mv.)-gi evyx t PviwU ^fve hvi g a _vk e m LuvwU gybvwdk Avi hvi g a G PviwU ^fv ei Kvb GKwU _vk e Zvi g a wbdv Ki GKwU ^fve _vk e h ch š bv m Zv cwinvi K i hlb Zv K AvgvbZ`vi Kiv nq, m wlqvbz K i hlb m K_v e j, wg_ v e j hlb Pzw³ K i, wek vm NvZKZv K i, Avi hlb SMovÑweev` K i, Ak xj fvlv cö qvm K i (mnxn eylvix, mnxn gymwjg) AZGe hvi g a G PviwU ^fve GKwÎZ nq Zvi g a mkj cökvi AmZZvi mw jb N U Ges gybvwdk `i me `vl jvb Zvi g a cök ó fv e cviqv hvq Avi hvi g a m jvi h Kvb GKwU cviqv hvi Zvi g a wbdvkxi G KwU ^fve we` gvb Kb bv ev `vi g a KL bv KL bv GKBmv _ fv jv I g ` ^fvemg~n Ges Cgvb I KzdzixÑwbdvKxi ^fvemg~ ni mgvnvi N U _v K Gi djkö wz Z Zvi fvj I g ` Kv Ri cwigvy Abyhvqx m miqve I kvw i Dchy³ nq Avgjx wbdv Ki g a i q QÑ Rvgvqv Zi mv _ bvgvh Av`v q AjmZv Kiv Kbbv GwU gybvwdk `ib GKwU Y gvu K_v wbdvkx AZxe Lvivc I wec¾bk GKwU ^fve, mvnvev q Kivg ivw`qvj vny Avbûg G Z wjß niqvi f q kswkz _vk Zb Be b Avwe gyjvbkv e jb t Avwg im~jyj vn (mv.)-gi wîkrb mvnvexi `Lv c qwq hviv cö Z KB wb Ri e vcv i wbdv K cwzz nevi fq Ki Zb eo wbdvk I QvU wbdv Ki g a cv_ K t 1. eo wbdvk ev `v K Bmjvgx wgj v Zi MÛx _ K ei K i `q c vš i QvU wbdvk (Avgjx wbdvk) wgj vz _ K ei K ibv Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 198

199 2. eo wbdv Ki g a AvK x`vi Î Aš i I evwn i (ev Zb I Rv ni) `yôikg _v K Avi QvU wbdvkxi g a AvK x`vn bq, eis ïay Avg ji Î Aš iiñevwn i `yôikg _v K 3. eo wbdvk Kvb gyôwgb _ K cökvk cvq bv wkš QvU wbdvk KL bv gyôwgb _ K cökvk c Z cv i 4. eo wbdvkx Z wjß e w³ mvaviyzt ZIev K i bv Avi ZIev Ki ji Zvi MÖnY hvm Zv m ú K gz f` i q Q A_P QvU wbdvkx Z wjß e w³ A bk mgqb ZIev K i _v K Ges Avj vni Zvi ZIev Keyj K ib kvqlyj Bmjvg Be b ZvBwgqv e jb : A bk mgq gyôwgb ev `v wbdvkxi Kvb Kv R wjß n q c o AZtci Avj vn ZvAvjv Zvi ZvIev Keyj K i bb KL bv Zvi Aš i Ggb wel qi D`q nq hv wbdvkxi KviY n q `uvovq wkš Avj vn H welq K Zvi Aš i _ K `~i K i `b gywgb ev `v KL bv kqzv bi cö ivpbvq Ges KL bv Kzdixi Kzgš Yvq c o hvq G Z Zvi ü` q mskxy Zvi m wó nq hgb mvnvev q Kivg ivw` Avj vû Avbnyg e jwq jb: n im~jyj vn! Avgv `i g a KD KD Zvi Aš i Ggb wkqz Abyfi K i, hv e ³ Kivi P q Avmgvb _ K Rgx bi Dci c o hviqvb m AwaK fvj g b K i GK_v ï b wzwb ej jb: GUv Cgv bib úó AvjvgZ (Avng`, mnxn gymwjg) Ab ey bvq G m Q t ÔÔAš ii K_vwU gy L e ³ Kiv K m LyeB i Zi I wec¾bk g b K i ZLb bex (mv.) ej jb : mg cöksmv Avj vni, whwb GK lohš K Kygš Yvq cwiyz K i Qb ÕÕ GK_vi A_ nj cöej AcQ ` niqv m Ë I G ai bi Kzgš Yv m wó niqv Ges ü`q _ K Zv `~ixf~z niqv Cgv bi úó wb`k b (wkzveyj Cgvb, 238) Avi eo wbdvkx Z wjß e w³ `i m ú K Avj vn ZvAvjv e jb t ÔZviv ewai, g~k, AÜ, myzivs Zviv wd i Avm e bv (m~iv evkviv t 18) A_ vr Zviv Aš ii w`k w` q Bmjv g wd i Avm e bv G `i m ú K Avj vn Av iv e jb t ÔZviv wk ` Lbv h, cöwz eqi Zviv GKevi wk `ybevi wech n Q? Gi cii Zviv ZvIev K ibv Ges Dc `k MÖnY K i bv Õ (m~iv ZvIev t 126) Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 199

200 kvqlyj Bmjvg Be b ZvBwgqv e jb t cökv k fv e Zv `i ZvIev Keyj niqvi e vcv i Djvgv `i gzv bk i q Q Kbbv Zv `i Aš ii Ae v m ú K AewnZ niqv m e nq bv KviY Zviv Zv me mgqb cökv k Bmjv gi `vwe`vi Avj vn, im~j (mv.) Ges Øxb Bmjvg K Avgiv K ZvUzKz fvjevm ev? Zvgiv wk g b K i wb q Qv h, Zvgiv AwZ mn RB Rvbœv Z cuš Q hv e? (m~iv evkviv t 214) ( n im~j! Avcwb Zv `i K) ejyb, Zvgv `i wczv, mš vbvw`, fvb- evb, xmy, AvZ xq- ^Rb, H m ú` hv Zvgiv AR b K iq, Zvgv `i H e emv-evwyr Zvgiv hvi g `vi fq Ki Ges Zvgv `i H m ú` hv Zvgiv cq ` Ki Ñ (Gme) hw` Zvgv `i wbku Avj vn, Zuvi im~j I Zuvi c _ wrnv `i P q ewk wcöq nq, Zvn j Avj vni dvqmvjv bv Avmv ch š A c v Ki Avj vn dv mk `i K wn`vqvz K ib bv (m~iv AvZ ZvIev, 9 t 24) `ywbqvi Rb 8wU fvjevmv 1. wczv 2. mš vbvw` 3. fvb- evb 4. xmy 5. AvZ xq- ^Rb 6. Rgv bv m ú` 7. e emv-evwyr 8. evwoni Øx bi Rb 3wUi fvjevmv 1. Avj vn 2. im~j 3. Avj vni c _ wrnv` ev Øxb cöwzôvi cö Póv G Avqv Z gnvb mªóv Avj vn myenvbvû IqvZvÕAvjv úó fvlvq `ywbqvi fv jvevmvi wrwbm jv K Kx cwigvy fv jvevmv hv e Zv wba viy K i w` q Qb Avgv `i cwievi I m ú `i cöwz fv jvevmv _vk ZB cv i Z e Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 200

201 Zv gywgb K hb Kvb Ae v ZB Øxb Bmjv gi cöwz Zvi e w³mz `vwqz cvjb _ K weiz bv iv L gynv v` (mv.) m ú K Lvivc aviyv Ki j Cgvb _vk e? G cö kœi mij DËi n jv Cgvb _vk e bv Avgv `i im~j (mv.)-gi wimvjvz K A ^xkvi Kiv hv e bv KviY gynv v` (mv.) h Avj vni im~j Ges Zv K AbymiY Kiv GB mv `qv Cgv bi QqwU i GK gynv v` (mv.) Zvi Rxe b hv wkqz e j Qb ev K i Qb Zv gnvb Avj vn ZvAvjvi ûkz gb K i Qb wzwb wb R B Qvq wkqzb K ibwb ZvB im~j (mv.)-gi mg K_vB Avgv `i K gvb Ki Z n e im~j (mv.) m ú K Kvb Lvivc aviyv cvly Kiv ev Zuvi mz evw`zv m ú K ev AvgvbZ ev cweîzv m ú K m `n cvly Kiv hv e bv im~j (mv.)- K Mvwj `qv, A_ev Kvb VvÆv we`ªƒc Kiv, A_ev Zuvi Aeg~j vqb Kiv A_ev Zvi Kvh mg~n m ú K Kvb Av Rev R K_v ejv hv e bv im~j (mv.)-gi Kvb mnxn nv`xm m ú K Lvivc K_v ejv ev Zv K wg_ v mve Kiv A_ev wzwb hw` Kvb mz Lei w` q _v Kb Zv K A ^xkvi Kiv hv e bv im~j (mv.)-gi eû weevn wb q Kvb Lvivc gš e Kiv hv e bv im~j (mv.) Ges gv Avwqkvi evj we q wb q Kvb cökvi Lvivc gš e Kiv hv e bv im~j (mv.)-gi wepvi e e v wb q Kvb Lvivc gš e Kiv hv e bv gynv v` (mv.)-gi wb ` k cvj b Avgiv wk eva? nü v, Avgiv gymwjgiv Zv Ki Z eva KviY Avj vn e jb t Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 201

202 ÒAvj vni im~j wb Ri cöe wë _ K wkqzb e jb bv, Zuvi K_v nj Inx hv Zuvi cöwz cöwiz nq Ó (m~iv Avb bvrg 53 t 3-4) ÒAvi im~j Zvgv `i K hv `b Zv MÖnY Ki, Avi hv n Z Zvgv `i K wb la K ib, Zv n Z weiz _vk Ó (m~iv Avj nvki 59 t 7) ÒAvj vn I Zuvi im~j hlb Kvb Kv Ri wb ` k cö`vb K i ZLb Kvb Cgvb`vi cyi l I Cgvb`vi bvixi H wb ` ki e wzµg Kivi Kvb AwaKvi _v K bv; Avi h e w³ Avj vn I Zuvi ivm~ ji K_v Agvb Kij, m úózb c_åó n q Mj Ó (m~iv Avnhve 33 t 36) ÒAvi hviv Avj vn I Zuvi ivm~ ji Av `k Agvb K i, Aek B Zv `i Rb i q Q Rvnvbœv gi Av b hv Z Zviv me `v-wpikvj Ae vb Ki e Ó (m~iv Avj wr b 72 t 23) ÒwKš bv, Zvgvi i ei Kmg! Zviv cök Z gyõwgb n Z cvi e bv h ch š Zviv Zv `i hvezxq we ivac~y e vcv i Zvgv K wepvik mve bv K i Ges Zzwg h dvqmvjv cö`vb Ki Zv wøavnxb wp Ë cwic~y Av vi m ½ MÖnY K i bv bq Ó (m~iv Avb wbmv 4 t 65) ÒmyZivs hviv Avj vni ûkz gi wei vpiy K i Zv `i mzk niqv DwPZ h, Zv `i Dci Kvb wec` G m c o wksev Zv `i Dci Kvb hš Yvgq Avhve bvwhj n q c o Ó (m~iv Avb b~i 24 t 63) Avj-KziAvb I nv`x mi Av jv K gynv v` (mv.)- K Aegvbbvi cwiywz gvbe RvwZi wn`vqv Zi Rb Avj vn hy M hy M AmsL bex GB c w_ex Z cöiy K i Qb Zvuiv gvbyl K AÜKvi _ K Av jvi c _ wb q Avmvi Rb h_v mva Póv K i Qb bexmy wq jb gvbyl wn m e kªô gvbyl wkš `ytlrbk n ji mz GB h, cö Z K bexb Zvui ^RvwZi c _ K wewfbœ ik gi evav wecwë, Aegvbbvi wkkvi n q Qb Avj vn ZvÔAvjv e jb, Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 202

203 ÒAvi Ggwbfv eb Avgiv cª Z K bexi R b eû kqzvb K kî iƒ c m wó K iwq, Zv `i KZK kqzvb gvby li g a Ges KZK kqzvb wr b `i ga _ K n q _v K, Giv G K Aci K KZ jv g bvgy»ki, avukvc~y I cªzviyvgq K_v Øviv cª ivwpz K i _v K Avi Avcbvi i ei B Qv n j Zviv Ggb KvR Ki Z cviz bv, myzivs Avcwb [gynv v`] Zv `i K Ges Zv `i wg_ v ipbv jv K er b K i Pjyb [m~iv Avj-AvbÔAvg-112] Ab Avqv Z Avj vn e jb, ÒAvi Gfv eb Avgiv cª Z K bexi Rb Acivax `i _ K kî K i w` qwq Avi Avcbvi ieb Zv wn`vqvzkvix I mvnvh Kvix wn m e h _óó [m~iv Avj-dyiKvb: 31] Avi GB avivevwnkzv _ K Avgv `i wcöqbex gynv v` (mv.)i gy³ wq jb bv Zvui DciI beyiqzx Rxe bi ïi _ K wewfbœ ik gi KUyw³, Aegvbbv GgbwK Zvui cwiev ii DciI Acev` `qv n q Q g~jzt Bmjvg Ges bexi cªwz wnsmvi Kvi YB Agymwjgiv GKvR K i _v K Avj vn& ZvÔAvjv e jb, ÒZv `i Aš i Av Q ïay AnsKvi, hv mdj nevi bq [m~iv Mvwdi-56] ev e wnsmv Zv `i K R vwj q cywo q g i Q, Bmjvg Ges bexi Kv bv wzb Zviv Ki Z cv i wb bex (mv.) e jb t Zvgiv wk j Ki bv h, Kxfv e Avj vn Avgv K KzivBk `i AegvbbvKi Mvwj, Awfm úvz _ K cweî iv Lb, Zviv Avgv K gyhv vg K (wbw `Z K) Mvwj `q, gyhv vg K Awfm úvz K i, Avi Avwg gynv v` (cökswmz) Zviv bex K wb q hzb KU~w³ Ges Aegvbbv K i Q Avj vn ZZB Zvui gh v`v e w K i Qb Avj vn& e jb, ÒAvi Avgiv Avcbvi L vwz K D Pgh v`v `vb K iwq [m~iv Bbwkivn 94 t 4) cöwzw`b cvup Iqv³ mjv Zi Avhv b wek e vcx gmwr ` gmwr ` Zvui bvg D PvwiZ n Q gyqvh&whb ej Qb, (Avknv`y Avbœv gynv v`vi im~jyj vn&) ÒAvwg mv w`w Q h gynv v` Avj vni im~j Ó Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 203

204 Zvui AegvbbvKvix `i Aegvbbv _ K Zvu K i vi Rb Avj vnb h _ó Avj vn& e jb, ÒAegvbbvKvix `i Rb AvgivB Avcbvi c _ K h _ó Ó [m~iv AvjwnRi-95] Ab Avqv Z Avj vn& ZvÔAvjv NvlYv K ib, ÒAvj vn& wk Zvui ev `vi Rb h _ó bb?ó [m~iv Avh-hygvi: 36] GB Avqv Zi Zvdmx i myïx (ivwngvûj vn) e jb t h KDB im~j (mv.) Ges Zvui AvwbZ weavb wb q we`ªƒc ev Aegvbbv K i Q Avj vn& Zv K aÿsm K i Qb Ges wbg g kvw w` q Qb hy M hy M hviv bex gynv v` (mv.)- K Aegvbbv K i Q Zv `i KD i v cvqwb, Avj vn Zv `i K Dchy³ kvw w` q Qb Bgvg Be b ZvBwgqv (ivwngvûj vn&) e jb, ÒwbðqB hviv im~j (mv.)- K Kó `q, Zvu K Aegvbbv K i, Avj vn Zv `i K Dchy³ kvw w` eb, wzwb Zvui Øxb K werq Ki eb, Avi wg_ÿ K `i wg_ v iubv K wg_ vq cwiyz Ki eb, hw`i gymwjgiv Zv `i K kvw w` Z bv cv i Ó im~j (mv.)- K Aegvbbvi fqven cwiywz t im~j (mv.)- K Aegvbbv Kivi cwiywz AZ š fqven KLbI KLbI muv `ywbqvi Rxe bi AegvbbvKvixi Dci b g Av m, Avevi KLbI KLbI muv AvwLiv Zi Rb eivï _v K Avj vn ZvÔAvjv e jb, Òwbðq hviv Avj vn I Zvui im~j K Kó `q, Avj vn& Zv `i cªwz `ywbqv I AvwLiv Z Awfm úvz K ib Ges Zv `i Rb cª yz i L Qb AegvbbvKi kvw Ó [m~iv Avj-Avnhve: 57] Avbvm (ivw`qvj vû Avbû) _ K ewy Z, wzwb e jb t GK e w³ bvmviv wqj m Bmjvg MÖnY Kij Ges m~iv Avj-evKviv I Av j Bgivb wklj m bex (mv.)-gi wbku KivYxi KvR KiZ m cybivq bvmviv n q Mj Ges ej Z jvmj gynv v` Avwg hv wjwl ZvB e j Gi evb i m Avi wkqyb Rv b bv Gici m gviv Mj, ZLb Zvi mv_xiv Zv K `vdb Kij, mkv j D V `Lj Zvi jvk evb i c o Av Q ZLb bvmviviv ej Z jvmj gynv v `i mv_xiv GB KvR K i Q Kbbv m Zv `i ag Z vm K iwqj Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 204

205 ZLb Zviv Av iv Mfxi K i Kei Lbb K i Zv K Avevi `vdb Kij, Avevi mkv j D V `Lj Zvi jvk evb i c o Av Q ZLb Zviv ejj GUv gynv v` Ges Zvi mv_x `i KvR; Kbbv m Zv `i ag Z vm K iwqj ZLb Zviv Avevi Av iv Mfxi K i Kei Lbb Kij Ges Zv K `vdb Kij Avevi mkv j D V `Lj Zvi jvk Avevi evb i c o Av Q, ZLb Zviv eysj GUv Kv bv gvby li KvR bq, ZLb Zviv Zvi jvk evb ib c o _vk Z w`j (mnxn eylvix I mnxn gymwjg) wbqwgz ˆ`wbK mjvz (bvgvh) bv Av`vq Ki j KD gymwjg _vk Z cv i wkbv? (B QvK Zfv e GK Iqv³ mjvz Q o w` ji) gywgb Ges Kvwdi `i g a cv_ K n Q mjvz (bvgvh) im~j (mv.) e j Qb, Ògywgb I Kvwdi-gykwi Ki g a cv_ K n Q mjvz cwiz vm Kiv Ó [mnxn& gymwjg] mjvz (bvgvh) Z vmkvix Bmjvg n Z ei n q hvq KD hlb B Qv K i GK Iqv³ mjvz Z vm K i ZLb m e Z Avj vn I Zuvi im~j (mv.)-gi mjvz Av`vq Kivi Av `k K Agvb Ki Q hlb Kvb gymwjg Avj vn I Zuvi im~ ji (mv.) Av `k Agvb K i, ZLb m Avi gymwjg _vk Z cv ibv ZvB B QvK Zfv e mjvz (bvgvh) Z vmkvix Bmjvg n Z ei n q hvq A_ vr ag Z vmx (gyizv`) I Kvwdi n q hvq im~j (mv.) e j Qb, ÒAvgv `i I Zv `i (Kvwdi `i) gv S Pzw³ n Q mjv Zi AZGe h e w³ mjvz Z vm Kij m Kzdix Kij Ó [Avey `vd`, Avn `, wziwgwr, bvmvc] GiKg jv Ki Bmjv g wd i Avmvi GKgvÎ c_ n jv AbyZv ci mv _ ZIev Kiv Ges ` p AsMxKvi Kiv h m Gai bi KvR Avi KLbI Ki e bv ÒZ e GLb hw` Zviv ZIev K i mjvz Av`vq K i I hvkvz cö`vb K i, Z e Zviv Zvgv `i Øxwb fvb Ó [m~iv AvZ ZvIev t 11] Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 205

206 ebvgvwhi Rvbvhv cov wb la Avj vn Zuvi ivm~j (mv.)- K wb ` k w` Qb t Avi Zv `i KD g i M j Zvi Rvbvhv Zzwg KLbB co e bv Zvi Ke ii cv k KLbB `uvov e bv Kbbv Zviv Avj vn I Zuvi ivm~ ji mv _ Kzdix K i Q Ges dvwmk (cvcvpvix) Ae vq I `i g Zz n q Q [m~iv AvZ ZvIev t 84] ebvgvwhi Rb Rvnvbœvg (Wvb cvk jv Kiv) Acivax `i m ú K ej e, Zvgv `i wk m Rvnvbœv g cvwv q Q? Zviv ej e Avgiv mjvz Av`vq KiZvg bv, AfveMÖ `i Avnvi w`zvg bv [m~iv gyïvm&wmi t 41-44] hviv mjvz (bvgvh) wewbó Kij Zv `i R b Avhve Awbevh AZtci Zv `i ci mb A hvm AevwÃZ jv Kiv Zv `i jvwfwl³ nj hviv mjvz K webó Kij, Avi KycÖe wëi AbyeZ x nj myzivs Zviv AwP ib KzK g i kvw cöz Ki e [m~iv gvibqvg t 59] hviv Zv `i mjvz m ^ Ü D`vmxb Zv `i Rb `y f vm [m~iv gvdb t 4, 5] gymwjg n qi Bmjv gi we ivwazvi cwiywz gymwjg n jv mb e w³ h Bmjv gi mkj wewa-weav bi cöwz wb R K webvwøavq m ú~y iƒ c mgc b K i Q gymwjg niqv m Ë I h jvk wpš v-fvebvq, K_vq ev Kv R Bmjv gi we ivwazv K i m wb R K Avi gymwjg `vex Ki Z cv i bv GB jv Ki Rb `ywbqv I AwLiv Z fqski cwiywz A c v Ki Q wbðq h e w³ Avj vni mv _ kixk K i Avj vn Zvi Rb RvbœvZ nvivg K i Qb Ges Zvi evm vb n e Rvnvbœvg Avi hvwjg `i Rb Kvb mvnvh Kvix bb (m~iv Avj-gvwq`v t 72) Rvwei (ivw`avj vû Avbû) n Z ewy Z; wzwb e jb t im~jyj vn (mv.) e jb t h e w³ Avj vni mv _ Kvb wkqzi wkik Kivi Ae vq g Zz eiy K i m Rvnvbœv g hv e (mnxn gymwjg) Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 206

207 im~jyj vn (mv.) e j Qb, h e w³ Øxb cöwzôvi Kv R kixk nj bv wksev Øxb cöwzôv wb q Kvb wpš v-fvebvi Kij bv Avi GB Ae vq-b gviv Mj, m hb gybvwd Ki g Zz eiy Kij (mnxn gymwjg) bex Kixg (mv.) e j Qb t Avwg Avj vni kc_ K i ejwq hvi wbqš Y Avgvi Rxeb Aek B Zvgiv mr Kv Ri wb ` k w` e Ges Ab vq I cvc KvR n Z jvk `i K weiz ivl e bzzev Zvgv `i Dci kxnöb Avj vni Avhve bvwhj n e AZtci Zvgiv (Zv n Z wb wz cviqvi R b ) `yõav Ki Z _vk e wkš Zvgv `i `yõav Keyj n e bv (Rv g AvZ wziwghx) Bmjvg wb q we`ªƒ ci fq¼i cªeyzv h Kg jv m úv` bi gva g gvbyl Bmjv gi MwÊ _ K ewi q hvq Ges Rvnvbœvg n q hvq Zvi vqx wvkvbv, Zvi GKwU n jv Avj vn, Zvui im~j (mv.), Zvui wkzve (KyiAvb kixd) A_ev gywgb `i we`ªƒc Kiv G wel q we vwiz Av jvpbvi Rb cª qvrb mycwimi RvqMv Ges `xn mgq ZvB Avgiv wb Pi K qkwu Dcwk ivbv g fvm K i welqwu ms c Av jvpbvi Pó KiwQ, BbkvAvj vn 1. we`ªƒ ci msáv Ges Gi wkqy ` óvš 2. we`ªƒ ci weavb, we`ªƒckvixi Kyd ii cögvy Ges G e vcv i Avwjg `i AwfgZ 3. we`ªƒckvixi ZvIevi weavb, Zv Keyj n e wk n e bv? 4. ez gvb hy Mi we`ªƒ ci wkqy wpî we`ªƒ ci msáv t Aviex h Bw nhvõ k ãi A_ Kiv n q Q we`ªƒc, Zvi D e kã _ K Aviex G k ãi avzyg~j n jv ( ), kãwu eiveib e eüz nq e ½-we`ªƒc I Lj-Zvgvkv A _ [Beb dv im, gvkvqxm # 6/52; iv Me Bmdvnvbx, gydiv`vz # 540] Avwjg `i g Z we`ªƒc `yb cªkvi h_v : Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 207

208 1. cªz we`ªƒc t GUv n jv mme jvk `i e ½vw³ hv m ú K AvqvZ bvwhj n qwqj Avi Zv n jv, gybvwdk `i evk : ÔAvgv `i GB cvvk `i g Zv Avi `wlwb, Giv me P q eo cuyk wksev GB ai bi Ab h Kv bv K_v hv e ½we`ªƒc wn m eb ejv n q _v K hgb KD ejj, Zvgv `i G ag Lvivc wksev mr Kv R Av `k I Amr Kv R wb lakvix K ` L KD ejj, `L Zvgv `i mvg b GK ReŸi ci nhmvi G m Q GKK_vq Dcnvm I we`ªƒ ci nb evk bb hv Gi Aš f y³ bq [gvrgyôavzyz ZvInx`, c ôv : 409] kv ql dvihvb ivwngvûj vn e jb, Gme K_vi g ZvB Awfbœ ûkyg mb K_v jvi ez gv b hv A b K D PviY K i _v Kb hgb : ÔAv i GB GKwesk kzvãx Z Bmjvg APjÕ, ÔBmjvg GK ga hymxq e e võ, ÔBmjvg gv b cðvrc`zv I cöwzwµqvkxjzvõ, ÔBmjv gi `Êwewa I dšr`vwi wewa Z i q Q ee izv I AgvbweKZvÕ, ÔZvjvK ˆea K i Ges GKvwaK we qi AbygwZ w` q Bmjvg bvixi Dci hyjyg K i QÕ BZ vw` Dw³ Gm ei m ½ AviI hvm Kiv hvq wb Pi Dw³ jv K : Ôkixqv e e vi P q gvbe iwpz e e vqb Avgv `i Rb AwaK Kj vykiõ KD wkik I Keic~Rv cwinvi K i ZvInx `i cöwz mgwc Z nevi AvnŸvb Rvbv j Zv K Ggb ejv, Ô m GKRb Pigcš xõ, Ô m gymwjg Rvgv Z wefw³ m wó Ki Z PvB QÕ, Ô m InvexÕ, Ô m `LwQ câg gvrnve cöez b Ki Z PvB QÕ GKK_vq Bmjvg, gymwjg I weï AvKx`vi cöwz we`ªƒcvz K me K_vB Gi Aš f y³ [wkzveyz ZvInx`, c ôv : 47] 2. c iv we`ªƒc t c iv we`ªƒc ev KUv i Kv bv wba vwiz mxgv ev evk bb hgb : cweî KyiAvb wzjviqv Zi mgq wksev im~jyj vn (mv.)-gi nv`xm PP v ev mr Kv R Av `k I Amr Kv R wb la Ki Z ` L PvL wu c `qv, wrf ei Kiv, VvuU cªjw ^Z Kiv wksev nv Z Bkviv K i fswp KvUv BZ vw` [gvrgyôavzyz ZvInx`, c ôv : 409] Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 208

209 Bmjvg wb q we`ªƒ ci cwiyvg t Bmjvg K we`ªƒc Kiv, e ½ ev KUv Kiv mivmwi Kzd ii bvgvš i h `kwu Kv Ri gva g gvbyl Bmjvg _ K ewi q hvq Zvi Ab Zg GB we`ªƒc ZvQvov GwU gybvwdk `i me P q eo ˆewkó G e vcv i A bk cögvy we` gvb hgb Avj vn ZvÔAvjv e jb t Avi hw` Zywg Zv `i K cªkœ Ki, Aek B Zviv ej e, ÔAvgiv AvjvcPvwiZv I Lj-Zvgvkv KiwQjvg ej, ÔAvj vn, Zvui AvqvZmg~n I Zvui ivm~ ji mv _ Zvgiv we`ªƒc KiwQ j? (m~iv AvZ-ZvIev t 65) wbðq hviv Aciva K i Q Zviv gywgb `i K wb q nvmz Avi hlb Zviv gywgb `i cvk w` q hz ZLb Zviv Zv `i K wb q PvL wu c we`ªƒc KiZ Avi hlb Zviv cwievi-cwir bi Kv Q wd i AvmZ ZLb Zviv Drdyj n q wd i AvmZ Avi hlb Zviv gywgb `i `LZ ZLb ejz, Ôwbðq Giv c_åóõ (m~iv Avj-gyZvdwddxb t 29-32) Zviv Avj vni Kmg K i h, Zviv (im~jyj vn (mv.) I Zvui mvnvex `i Rwo q) e ½vZ K wkqy e jwb, A_P Zviv Kydix evk e j Q Ges Bmjvg Mªn Yi ci Kydix K i Q Avi gb K i Q Ggb wkqyi hv Zviv cvqwb (m~iv AvZ-ZvIev t 74) Gme AvqvZ bvwh ji cª vcu t Beb Dgi, gynv v` Beb KvÔe, hv q` Beb Avmjvg I KvZv`v cög~l ivw`avj vû Avbûg _ K ewy Z, wzwb e jb t GK e w³ MvhIqv q Zve~ K im~jyj vn (mv.)-gi m ½ wqj m ejj, ÔAvgv `i GB jvk `i P q eo cuyk, G `i P q AwaK wg_ vfvlx `wlwb Ges hy i mgq G `i P q fxi Avi KvD K `wlwbõ m Zvi K_vi gva g bex (mv.) I Zvui mvnvex `i w` K Bw½Z KiwQj G K_v ï b Ave`yi ingvb Beb AvDd ivw`avj vû Avbû M jb im~jyj vn (mv.)-gi Kv Q `L jb KziAvb Zvui P q AMªeZ x n q Q (wzwb ejvi Av MB m wel q KziAv bi Inx bvwhj n q Q) Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 209

210 AZtci IB e w³ im~jyj vn (mv.)-gi m y L G jv ZZ Y wzwb c_ Pj Z ïi K i Qb Ges Zvui DUbxi wc V D V e m Qb m ejj, n Avj vni im~j, Avgiv AvjvcPvwiZv I Lj-Zvgvkv KiwQjvg Avi `krb Av ivnxi g Zv Avgiv Mí- R ei ga w` q c_ AwZµg KiwQjvg Beb ivw`avj vû Avbû e jb, Avwg hb Zvi m ` k Ae jvkb KiwQ, m im~jyj vn (mv.)-gi DUbxi wr bi e ëi m ½ j Þ Av Q Avi Zvi `y cv qi mv _ cv_ ii Nulv jvm Q m ej Q, Avgiv AvjvcPvwiZv I Lj- Zvgvkv KiwQjvg ZLb im~jyj vn (mv.) Zvi D Ï k ej jb, Avj vn, Zuvi AvqvZmg~n I Zvui im~ ji mv _ Zvgiv we`ªƒc KiwQ j? (m~iv AvZ-ZvIev t 65) wzwb Avi K_v evov jb bv Zvi cªwz åƒ ci Ki jb bv [Zvdmxi Beb Rvixi # 16970, c ôv bs 4036/5] kvqlyj Bmjvg Beb ZvBwgqv in. e jb, Avj vn, Zuvi KyiAv bi AvqvZmg~n I Zvui im~j K KUv Kiv Kydix Gi gva g GKRb gvbyl Cgvb Avbvi cii Kvwdi n q hvq [gvrgyô dvzviqv # 273/7] Bgvg bveex in. e jb, hw` KD g `i cvî Av`vb-cà v bi mgq wksev e wfpv i wjß nevi cªv v j Avj vn K Zvw Qj K i wemwgj vn e j, Z e m Kvwdi n q hv e [ivi`vzyz Zvwjexb # 67/10] kvql gynv v` Ave`yj Iqvnve in. Z`xq Mªš ÔAvZ-ZvInx`Õ G e jb, ÔG Aa vq Zvi Av jvpbvq h Avj vni whki ev KyiAvb A_ev im~j K Zvw Qj K iõ: cª_g n jv Avi mwub me P q ewk fqven: h Gme K we`ªƒc Ki e m Kvwdi [AvZ-ZvInx` : 58] kvql myjvqbgvb Beb Ave`yj vn Beb gynv v` Beb Ave`yj Iqvnve e jb, h G ai bi wkqy ej e Zvi Kvwdi niqvi e vcv i mkj Avwjg GKgZ AZGe h Avj vn, Zvui wkzve, Zvui im~j A_ev Zvui Øxb K we`ªƒc Ki e, cök ZB VvÆv Q j Ggb ej j mevi HKg Z m Kvwdi n q hv e [ZvBmxi j Avhxwhj nvgx` : 617] kvql gynv v` Beb Beivnxg in. K wr Ám Kiv n qwqj, h `vwo K N Yv Ki e Ges ej e GwU AveR bv, m wk gyizv` n q hv e? DË i wzwb e jb, hw` m Rv b h im~jyj vn (mv.) KZ K `vwo cögvwyz, Zvn j Zv Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 210

211 im~jyj vn (mv.)-gi AvbxZ Øxb K A ^xkvi Kivi kvwgj n e d j Zv K gyizv` AvL v `qvb n e hyw³hy³ [dvzviqv kvql gynv v` Beb Beivnxg # 195/11] mb evk jvi gva gi gvbyl Bmjvg _ K ei n q hvq h Kydix evk jv gymwjg mš v biv e Lqv j AninB D PviY K i _v Kb Bgvg eylvix I gymwjg iwngvûgvj vi GKwU nv`xm GLv b Zy j aiv hvq Ave~ ûivqiv ivw`avj vû Avbû KZ K ewy Z, wzwb e jb h, im~jyj vn (mv.) Bikv` K ib, Ôwbðq ev `v A bk mgq Ggb evk D PviY K i hvi Aš wb wnz A_ wb q f e `Lv nq bv A_P Zv Zv K Rvnvbœv gi GZ wb P wb c K i hvi `~iz c~e I cwð gi gv Si `~iz _ KI ewk Õ [mnxn eylvix # 6477; mnxn gymwjg # 7673] we`ªƒckvixi ZvIev t we`ªƒckvixi ZvIev m ú K kvql Beb DmvBgxb in. Zuvi ÔAvj-KvIjyj gydx` dx kviwn wkzvwe AvZ-ZvInx`Õ MÖ š e jb t ÔAZci R b ivlyb, Avj vn, im~j I KyiAvb K KUv Kvixi ZvIev MÖnY hvm wk-bv G m ú K AvwjgM Yi `yb ikg gz e ³ n q Q: cö_g. Zvi ZvIev MÖnY hvm bq nv ^jx `i gv S G gzwu AwaK cªwm Av`vjZ Zv K Kvwdi wn m e gzz `Ê cö`vb Ki e Zvi Rvbvhv cov n e bv Avi Zvi Rb `yôavi Kiv n e bv gymwjg `i Kei vb _ K `~ i Kv_vI Zv K Kei `qv n e hw`i ejv nq m ZIev K i Q A_ev fyj K i Q KviY, Zvuiv e jb, GB ag Z vm ev Avj vn `ªvwnZvi e vcviwu eo fqven Gi ZvIevI Kvh Ki nq bv wøzxq. Z e Aci GK`j Avwj gi g Z, Zvi ZvIev Keyj Kiv n e hlb Avgiv Rvbe h m Avš wikfv e ZvIev K i Q, ü`q _ K fyj ^xkvi K i Q Ges Avj vn K Zvui h_v hvm we kl Y we kwlz K i Q Avi Zvuiv Zv e j Qb ZvIev Key ji NvlYv m ^wjz AvqvZwU e vck nevi hyw³ Z Avj vn hgb e j Qb, Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 211

212 ej, Ô n Avgvi ev `vmy, hviv wb R `i Dci evovevwo K iq Zvgiv Avj vni ingz _ K wbivk n qv bv Aek B Avj vn mkj cvc gv K i ` eb wbðq wzwb gvkxj, cig `qvjy (m~iv Avh-hygvi t 52) [ÔAvj- KvIjyj gydx` dx kviwn wkzvwe AvZ-ZvInx` # 268/2] B`vbxs Bmjvg K we`ªƒc I KUv i hme iƒc Avgiv cöz Kwi Zvi g a i q Q IB me KU~w³ I e ½wPÎ hv wewfbœ cî-cwîkv, dbmeyk I e M `Lv hvq Z_vKw_Z gz cökv ki ^vaxbzvi `vnvb w` q Gme cökvk Kiv n ji Gm ei cðv Z _v K Øxb Bmjvg wegylzv I Bmjvg _ K we `ªv ni gvbwmkzv GKRb Gu K Q GKwU gvim Avi Zvi AbymiY Ki Q PviwU gyimx Gi gva g m GKvwaK we q K e ½ K i Q Av ikrb GKwU cªeü wj L Q, hv Z wnrve I c` v weav bi Dci b v vi nvgjv Pvjv bv n q Q m ej Q GwU n jv cðvrc`zv I cöwzwµqvkxjzvi cökvk Av ik Rb K `Lv M Q m cweî KyiAvb K KweZv evwb q Mv bi g Zv ev` hš mn hv M myi w` q co Q Avj vn Avgv `i K wndvhz Ki b Avgv `i R b ivlv `ikvi hviv Gme e ½wPÎ I KU~w³i mv _ hviv RwoZ Zxeªfv e Zv `i wei cöwzev` Rvbv Z n e G Kv Ri fqven Aïf cwiywz m ú K Zv `i K mzk Ki Z n e Avj vn ZvÔAvjv e jb, ÔAvi wzwb Zv wkzv e Zvgv `i cªwz bvwhj K i Qb h, hlb Zvgiv ïb e Avj vni AvqvZmg~n A ^xkvi Kiv n Q Ges m jv wb q Dcnvm Kiv n Q, Zvn j Zvgiv Zv `i mv _ em e bv, hz Y bv Zviv Ab K_vq wbweó nq, Zv bv n j ZvgivI Zv `i gz n q hv e wbðq Avj vn gybvwdk I Kvwdi `i mkj K Rvnvbœv g GKÎKvix Õ (m~iv Avb-wbmv t 140) kvql Ave`yj Avhxh Beb evh in. K wr Ám Kiv n qwqj hme cwîkv I e M ev eb-cȳ K bvw K ev`x cªeü-wbeü I e ½wPÎ Qv c Ges Kvwdi, dv mk I wek LjvKvix `i BÜb hvmvq, mme Kbv- epv Ges Zvi cöpvi Kiv wk Rv qh Av Q? wzwb DËi `b : hme cwîkv G KvR K i IqvwRe n jv Zv `i eqku Kiv Ges m jv µq bv Kiv Avi ivóª hw` Bmjvwg nq Zvn j KZ e Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 212

213 n e Zv wbwl Kiv KviY Gme eb I cîcwîkv mgvr I gymwjg `i Rb Gme eç wzki ZvB gymwjg `i `vwqz n e Gm ei Kbv I epv Ges Gm ei h Kv bv ai bi cªpvi er b Kiv Avi gvbyl K Gme er bi cöwz AvnŸvb Rvbv bv Gw` K `vwqz kxj `i KZ e n e Gme K G Kev i wbwl NvlYv Kiv [Avj-gvImyÔ Avj-evwhqv wdj gvmvbwjb wbmvbq v # 1274/2] Avj vn K m vb Kiv I Zv K Mvjg `Kvixi weavb Avj vn ZvÔAvjvi wbqvgz AMwYZ, hvi h_vh_ kvki Av`vq Kiv KL bv m e bq wzwb BnKvj I cikv ji gvwjk Ges Zuvi wbku mevi cöz vez b Ki Z n e Zvui Kv bv kixk bb, GKgvÎ wzwb e ZxZ Kv bv mz Bjvn ev gveỳ bb hyw³ I we e Ki me P q eo `vex n Q, m wókz vi gh v`v I m vb Rvbv hvui ZvInx `i NvlYv `q MvUv m wórmz mkj m órxe m wókz vi eoz, gnvb m wói Kvi Kvh I wblyuz cwikíbvi ^v i we` gvb gvbyl hw` wb Ri w` K g bvwb ek K i I wpš v-fvebv K i, Zvn j Aek B Zviv m wókz vi gnë wbqvgz wb R `i gv S `L Z cv e bex b~n AvjvBwnm mvjvg Zvi RvwZ K ^xq bdm I m wói img~n m ú K wpš vi AvnŸvb K i Qb, hb Zviv wb R `i Dci m wókz vi nk Abyaveb Ki Z m g nq G _ K cªzxqgvb nq h, Avj vn K m vb Kiv I Zvi AwaKvi Rvbvi Rb wb Ri bdm I m wói img~n `LvB h _ó Avi h e w³ Avmgvb I Rwg b we` gvb mkj m órx ei wel q wpš v Ki e Zvi Ae v Kgb n e Zv ejvi A c v iv L bv gvbyl Avj vni gh v`v ey S bv, KviY Zviv Zvi wb`k bmg~n ch e Yi ` wó Z ` L bv; wpš v M elyv K ibv, Zviv ` L ïay Dc fvm Kivi Rb, `ª Z Ae njvi ` wó Z wegyl Aš i I Mvwdj ü`q K Gme wb`k b AvK ó K i bv, gywrhvmg~n Zv `i Rb Kj vy e q Av b bv GKgvÎ ZvivB Avj vn K gh v`v `q hviv Zvi wb`k b ` L I Zvi Y Mvq Mvwdj I wegyl Aš i Avj vni gh v`v g~j nxb, djkö wz Z Zvi mv _ Kydix I Zvi bvdigvbx Kiv nq, KL bv Zv K Mvwj `Iqv nq, Zvi mv _ Dcnvm Kiv nq gnvb Avj vni gnz Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 213

214 m ú K hzuzkz AÁZv Aš i _v K Zuvi m cwigvy Aeva Zv Kiv nq, Aš i _ K Zuvi h cwigvy gh v`v nªvm cvq, m cwigvy Kydix Kiv nq Avi `ye ji AvbyMZ Zvi `ye jzv m ú K AÁZvi cwigvy AbyhvqxB Kiv nq, Aš i h cwigvy Zvi m vb I gh v`v e w cvq, m cwigvy Zvi Bev`Z Kiv nq I Zv K m vb Kiv nq Avj vn ZvÔAvjv K m vb Kivi Ab Zg GKwU Dcvq n Q : Zvi wmdvz I YMv bi Ávb nvwmj Kiv, Zvi wb`k bmg~n wb q wpš v Kiv, Zvi wbqvgz I AbyMÖnmg~n wb q fvev AZx Zi RvwZ jvi Ae v, mz ev`x I wg_ vev`x, gywgb I Kvwdi `i cwiywz Rvbv I m jv _ K Dc `k MÖnY Kiv Avj vn ZvÔAvjv K m vb Kivi Avi GKwU Dcvq n Q : Zvui kixqz, Av `k-wb la jv Rvbv I cvjb Kiv, Zvi weav bi cöwz m vb cö`k b Kiv I mva vbymv i Zvi Dci Avgj Kiv KviY G jv Aš i Cgvb K cybr xwez K i Kbbv, Cgv bii R vwz I DËvc Av Q wkš whwb wb ` k cà vb Ki j Zvui wb ` kbv AbymiY Kiv nq bv, whwb wb la Ki j Zvui wb la _ K weiz _vkv nq bv, Zvui cöwz Cgv bi DËvc nªvm cv e I R vwz wb úªf n e Av `k I wb l ai cªwz m vb cà k b gv b ûkyg`vzv K m vb Kiv ZvB bvw KZv, Avj vn K A ^xkvi Kiv I Zvi mv _ Kydix Kivi c~ e, Zvi Av `k I wb l ai cªwz D c v I Zvi mv _ Zvw Q j i AvPiY cökvk cvq mvims c t hme K_v ev Kg Øviv Avj vn K Lv Uv I nq Kiv nq muvb Kzdix GB Acgvb B Qvq nvk, Lj-Zvgvkv K i nvk, wksev Ae njv I g~l Zv K i nvk bv Kb GUv h Kzdwi G Z Kv bv gymwj gi wøgz bb G e vcv i D Ïk wksev wbqz w` q wkqz Avm e hv e bv, eis evwn K Ae vi DciB dqmvjv Kiv n e Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 214

215 Avj vn ZvÔAvjv K Acgvb Kiv mkj Kzdix A c v eo Kzdix, GgbwK g~wz c~rk `i Kzdix A c vi eo Gi KviY n jv g~wz c~rk Avj vn K Acgvb K i bv, m ïay Zvi g~wz K Avj vni gh v`v `q KviY Zviv Avj vni cöwz Zv `i m vb _ K cv_i K AwaK m vb K i Zviv Avj vni m vb Kwg q Avj vn K cv_ ii mgk K i wb, eis Zviv cv_ ii m vb e w K i cv_i K Avj vni mgk K i Q Zviv Zv `i aviyv g Z, Avj vni m v bi Ask wn m e cv_i K m vb K i, c vš i Avj vn K Mvjg `Kvix Zvu K bx P bvgvq, hb wzwb Zvi Mvwji Kvi Y cv_ ii P q g~j nxb nb gykwikiv Zv `i cöfy K Ljvi Q ji Mvwj `q bv, KviY Zviv cöfy K m vb K i hviv Zv `i cöfy K Mvwj `q, Zv `i K gykwikiv Mvwj `q gykwikiv hw`i Kvwdi, Zey Avj vn Zvi bex K Zv `i g~wz `i Mvjg ` Ki Z wb la K i Qb, hb Zviv Gi P q eo Kzdix Z wjß bv nq, A_ vr gynv v` (mv.)- Gi gveỳ K Mvwj w` q bv d j Avj vn K Mvjg ` Kiv evwn K I Aš ii Cgv bi Ges ^xk wzii cwicš x, A_ vr muv Avj vn K wek vm Kiv, Zvi Aw Z i Dci Cgvb Avbv I GKgvÎ wzwb Bev` Zi nk`vi; GB AvKx`vi cwicš x Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 215

216 ag wbi c Zv gzev `i BwZnvm Secularism ( mwkdjvwirg) k ãi mwvk Abyev` n Q- ag nxbzv Z e evsjv fvlvq kãwui Abyev` Zv bv K i Kiv n q _v K ag wbi c Zv e yz G gzev`wu ag K Gwo q wbqk e yev`x ^v_ K cövavb w` q gvbewe` v I eyw i wfwë Z gvberxeb cöwzôvi cöwz AvnŸvb K i ag wbi c ivrbxwz ej Z eysv bv nq - a g i cöfvegy³ ivóöe e v G gzev`wu 17kZ kzvãx Z BD iv c AvZ cökvk K i Ges Ebwesk kzvãxi ïi i w` K GwU cöv P cömvwiz nq cö_gw` K wgmi, Zyi, Bivb, jevbb, wmwiqv Z cömvi jvf K i ax i ax i wzdwbwkqv Z Ges Ebwesk kzvãxi klw` K Biv K cömvwiz nq GQvov wesk kzvãx Z G m Ab vb Avie `k jv ZI we vi jvf K i Avie we k GB gzev` K eysv Z Ôjv-Øxwbq vn&õ دينية) (لا ev Ôag nxbzvõ ejvi K_v _vk ji G gzev `i cöez Kiv m kãwui cwie Z ÔBjgvwbq vn& Õ (علمانية) ev ÔweÁvbgqÕ kãwu e envi K i _v K cö_g ` wó Z KviI KviI g Z n Z cv i h kãwu eva nq ÔBjgÕ Z_v ÔÁvbÕ _ K MÖnY Kiv n q Q e yz welqwu G ikg bq G gzev `i mv _ weávb ev Science- Gi Kv bv m úk bb wkš Zviv G kãwu e env i ewk mv Q ` eva K i; KviY kãwu K Áv bi w` K m úk hy³ Ki Z cvi j Avie mgv R A c vk Z Kg cöwzwµqv m wó n e ZvB G weåvwš i wbimbv _ kãwu K Aviex Z ÔBjgvwbq vn&õ D PviY bv K i ÔAvjvgvwbq vnõ ejv DwPZ Av MB ejv n q Q h, G gzev `i ïi Z Gi Rb Secularism kãwu e eüz n q _v K hvi A_ n Q ag nxbzv ev a g i mv _ m úk nxbzv wkš evsjvfvlvfvwl gvbyl K weåvš Kivi Rb Gi GKwU fyj Abyev` Kiv n q _v K, Avi ejv nq h, Gi A_, ag wbi c Zv G cöe Ü GUv K G cöpwjz A _ B ey bv Kiv n Q hv Z cvvkmy muv K Zvi Avmj A _ ey S wb Z cv ib Secularism, hv K ag wbi c Zv ejv n q _v K, Zvi me Rb ^xk Z msáv n Q- ivóöxq I mgvwrk Rxeb _ K ag K wew Qbœ K i ivlv, ev` `qv ag e w³i Aš ii LvuPvq e `x _vk e a g i cwiwa e w³ I Zvi Dcv m i Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 216

217 m ú K i g a mxgve _vk e ag K cökvk Kivi Kv bv my hvm _vk j muv ïaygvî Dcvmbv Z Ges weevn I g Zÿ msµvš img- iiqv R _vk e ivóö _ K ag K Avjv`v ivlvi Î ag wbi c Zvi mv _ wlö vb a g i wgj i q Q ivóö gzv _vk e mxrvi (Caesar) ev Kvqmvi (wlö vb mikvi cöav bi Dcvwa)-Gi nv Z, Avi wmr vi gzv _vk e Avj vni nv Z hxïi bv g cöpvwiz evyx ÔÔmxRv ii AwaKvi mxrvi K `vi Ges Avj vni AwaKvi Avj vn K `viõõ _ KI G welqwu my úó wkš Bmjvg G ai bi wøgylx bxwzi Aby gv`b K i bv gymwjg wb RI Avj vni gvwjkvbvaxb Ges Zvi MvUv RxebI Avj vni Rb KyiAv b Kvix g G m Q, ÔÔ n im~j! Avcwb ejyb, wbðq Avgvi mjvz, Avgvi Kyievbx, Avgvi Rxeb I Avgvi g Zÿ m wóky ji ie Avj vni Rb ÕÕ [m~iv AvbÔAvg t 162] ag wbi c Zvi DrcwË I D j L hvm ag wbi c e w³z GB gzev`wu cö_ g BD iv c cömvi jvf K i Zvici cövðv Z i Dcwb ewkk kvmb I KwgDwbR gi cöfve-cöwzcwëi myev ` we k i Ab vb ` k we vi jvf K i 1789 mv j döv Ý wkí wec ei Av M I c ii ekwkqy cwiw wz ag wbi c Zvi e vck cömvi NUvq Ges ag wbi c Av`k I wpš vavivi wekvk NUvq bx P µgvbymv i NUbv jv D j L Kiv n Q t GwK ivm, ˆeivM ev`, Hk wik ˆbk fvr (Holy Communion), gvcî (Indulgence) wewµ BZ vw`i Avov j ag xq e w³z MY Zv Zx kw³, ckv`vi ivrbxwzwe` I ˆ ^ivpvix Z cwiyz n qwqj wmr v jvi (christian Churches) weáv bi wei Ae vb, gvby li wpš vavivi Dci wmr vi GK QÎ AvwacZ, wmr v KZ K Inquisition KvU MVb Kiv Ges weávbx `i K ag `Övnx wn m e Awfhy³KiY D`vniY ^iƒc t Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 217

218 o Kvcvwb Kvm (Copernicus) : ( L t) 1543 mv j ÔÔAvKv k MÖn b Îi AveZ bõõ bvgk GKwU eb cökvk K ib wmr v KZ K ebwu wbwl Kiv nq o M vwjwji (Galileo) : ( L t) Uwj vc Avwe vi Kivi Kvi Y 70 eqi eqmx GB weávbxi Dci K Vvi wbh vzb b g Av m 1642 mv j wzwb gviv hvb o w ú bvrv (Spinoza) : ( L t) wzwb BwZnvm mgv jvpbvi cöe³v wq jb Zvui kl cwiywz n qwqj Zievixi AvNv Z g Zÿ `Ê o Rb jk (John Locke) : ( L t) wzwb `vex DÌvcb K iwq jb h, ^we ivwazv cviqv M j HkxevYxi wec we e Ki wm vš B P~ovš we ekeyw I cök wz bxwzi D e t ag wbi c e w³em we e Ki gyw³i `vex Zv jb Ges cök wz K Dcv m i we kl Y we kwlz Kivi `vex Rvbvb divwm wec e t MxR v I bzyb G Av `vj bi gv S Ø `i d j 1789 mv j döv Ý GKwU mikvi MwVZ nq RbM Yi kvm bi bv g GUvB wqj cö_g ag wbi c mikvi KD KD g b K ib h, wdª gmb (Freemasons)-Gi m`m iv wmr v I divwm mikv ii Î wu jv K cyuwr K i we `Övn NUvq Ges hz`~i m e Zv `i j I D Ïk ev evqb Kivi cöqvm Pvjvq G wec ei mv _ mswk ó e w³, MÖš I cöwzôvb jv n Q, o Ru-RvK i kv (Jean Jacques Rousseau) ( L t) g Zz 1778 wlöt - Social Contract (mvgvwrk Pyw³, Abyev`: bbxgvae PŠayix) bv g Zvui GKwU MÖš i q Q divwm wec ei Î G MÖš wu BwÄ ji gh v`vq AwawôZ wqj o gbuvmwkd (Montesquieu) Gi iwpz MÖš The Spirit of Laws. o Bû`x ag vej ^x w ú bvrv (Spinoza)- K ag wbi c Zvi cw_k Z g b Kiv nq wzwb ag wbi c Zv K Rxeb I AvPvi AvPi Yi Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 218

219 c wz wn m e Dc vcb K i Qb Ck izë I ivrbxwz wb q Zvui iwpz GKwU cyw Kv i q Q o cövk wzk AvB bi cöe³v fj Uqvi (Voltaire): ( L t) Zvui iwpz eb n Q- ÔÔwe e Ki MwÛ Z ag ÕÕ (1804 wlöt) o DBwjqvg MWDBb (William Godwin) (1793 L t) : ( L t) Zvui iwpz MÖš n Q- Political Justice (ivr bwzk b vqcivqyzv) GB MÖ š ag wbi c Zvi w` K Zvui Avnevb mȳ úó o wgiv evu (Mirabeau): ( L t) hvu K divwm wec ei cöe³v, bzv I `vk wbk wn m e AvL vwqz Kiv nq o evw j (Bastille) aÿsm Kivi `vex wb q MYRgv qz AbywôZ nq ïi Z Zv `i k vmvb wqj- ÔÔi wu PvBÕÕ ciez x Z G k vmvb ÔÔ ^vaxbzv, mgawakvi I åvz Z ÕÕ Z cwiewz Z nq GwU g~jzt wdª gmb Gi k vmvb Zv `i Av ikwu k vmvb wqj ÔÔcðvrgywLZvi czb nvkõõ Gi Øviv Zviv a g i czb K D Ïk K i GB k vmvb w` q Bqvn~`xiv GKUv næ Mvj evwa q `q, Gi gva g Zviv iv óöi KY avi `i mv _ Zv `i `~iz wbg ~j Kivi Póv K i Ges ag xq we iva jv wgwu q `qvi cöqvk Pvjvq Gfv e divwm wec e ag xq e w³e M i AZ vpv ii wei Av `vj bi cwie Z Lv` a g i wei Av `vj b iƒc aviy K i ag wegyl wewfbœ gzev `i D e: mkyjvwir gi D ei cq b ek wkqy ag wegyl- ag we Ølx gzev `i e vck f~wgkv i q Q wb gœ K qkwu gzev `i D j L Kiv n jv t weez bev`: 1859 m b WviDBb (Charles Darwin) Gi eb The Origin of Species (cörvwzi DrcwË, Abyev`K- Aa vck g. AvLZvi ¾vgvb) cökvwkz n q Q GB MÖ š WviDBb cövk wzk wbe vpb (Natural Selection) Ges eskmwz Z Ë i Dci i Z v ivc K ib gvby li Avmj c~e cyi l wn m e GKwU AbyRxe K wpwýz Kiv nq h AbyRxewU wgwjqb wgwjqb eqi GKwU e Wvev Z wqj weez bi d j GwU GK ch v q evbi Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 219

220 Ges kl ch v q gvby l cwiewz Z nq weez bev` ag xq wek vm K D Q` K i bvw KZvi we vi NUvq Bqvn~`xiv my KŠk j GB gzev` K e envi K i Zv `i ^v_ D vi K i wbz ki (Nietzsche) ( L t) `k bi D e : `vk wbk wbz k `vex K ib- Bk ii g Zÿ n q Q gvbyl n Q mycvig vb gvbyl K Ck ii jvwfwl³ niqv DwPZ Gwgj `yilxg (Bqvn~`x) ( L t) Gi `k b : wzwb mvgwók we ek (Group mind) Z Ë i wfwë Z gvbyl `i K Rš I e y mëvi mw wjz iƒc e j gz cökvk K ib wmmgyû dªy qw (Freud) ( L t) (Bqvn~`x) Gi `k b: wzwb e yrm Zi mewkqy Z hšb evmbv K g~j cöiyv g b K ib Ges Zvui ` wó Z gvbyl wbqk hšbvkvo& x GKUv cövyx Kvj gv (Karl Marx) ( L t) (Bqvn~`x) Gi `k b: wzwb e yev`x ` wófw½ _ K BwZnvm K e vl v K ib gv ÔÔAwbevh weez bõõ Z Ë wek vm Ki Zb wzwb KwgDwbR gi cöpvik I cö_g cöwzôvzv wzwb ag K RvwZmg~ ni Avwdg wn m e AvL vwqz K ib Rxb-cj mvwî (Jean-Paul Sartre) ( L t) Zvui Existentialism bvgk MÖ š I Kwjb DBjmb (Colin Wilson) Zvui The Outsider bvgk MÖ š Aw Z ev` (Existentialism) I bvw K ev `i cöwz Avnevb Rvbvb Avie I Bmjvwg we k ag wbi c ` wófw½i wkqy bgybv wgmi: b cvwjqb evbvcv U i Avµg Yi mv _ wgm i ag wbi c Zvi AbycÖ ek N U Avj-wRewiwZ Zvui BwZnvmMÖ š (wgm ii Dci divwm nvgjv I mswk ó NUbvcÖevn kxl K As k) GgbB Bw½Z w` q Qb wzwb Zvui jlvq Ggb wkqy kã e envi K i Qb hv mkyjvwirg Z_v ag wbi c gzev `i A_ enb K i hw`i wzwb G kãwu mivmwi e envi K ibwb whwb me cö_g ÔBjgvwbq vn&õ ev mkyjvwirg Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 220

221 cwifvlvwu e envi K i Qb wzwb n Qb- KvZv ii Awaevmx wlö vb ag vej ^x Bwjqvm; 1827 mv j cökvwkz Aviex-divwm Awfav b wl`xf (wgk ii kvmk `i Dcvwa) BmgvCj 1883 mv j döv Ýi AvBb wgm i cö ek Kivb GB wl`xf cövðvz -ms wzi AÜf³ wq jb Zvui ^cœ wqj wgmi K BD iv ci GKwU UyK iv Z cwiyz Ki eb fviz: 1791 mvj ch š fvi Z Bmjvwg AvBb (kwiqv) gvzv ek kvmbkvh cwipvwjz n q Q Gici Bs ir `i cö ivpbvq µgvš^ q Bmjvwg AvBb wejyß Kiv ïi nq Ebwesk kzvãxi gvsvgvws mg q m ú~y fv e Bmjvwg AvBb wejyß Kiv nq AvjwRwiqv: 1830 mv j dövý KZ K Dcwb ek kvm bi ^xkvi niqvi ci Bmjvwg AvBb wejyß Kiv nq wzdwbwmqv: 1906 mv j wzdwbwmqv Z dªv Ýi AvBb vb K i bq gi v: 1913 mv j gi v Z dªv Ýi AvBb AbycÖ ek K i Zyi : Bmjvwg wljvdz wejyß niqvi ci Ges gv dv Kvgvj AvZvZyK KZ K me Î GK QÎ AvwacZ we v ii ci Zyi mkyjvwir gi Pv`i cwiavb K i hw`i ZviI AvM _ KB wkqy wkqy j Y I Kg KvÊ `Lv w` qwqj BivK I wmwiqv : Dmgvbx wljvdz Avg j BivK I wmwiqv _ K Bmjvwg AvBb wejyß Kiv nq Ges mlv b Bs ir I divwm `i K cöwzwôz Kiv nq AvwdªKvi AwaKvsk AÂj : `Lj`vi Ecwb ekx kw³i cz bi ci AvwdªKvi A bk ` k wlö vb ivóöcöav biv gzv `Lj K i bq B `v bwkqv I `w Y Gwkqvi AwaKvsk `k mwkdjvi ivóö mwkdjvi I RvZxqZvev`x ivr bwzk ` ji cömvi: ev_ cvwu, wmwiqvb RvZxqZvev`x `j, divdwb gzev`, Zyivwb gzev`, Avie RvZxqZvev` Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 221

222 Avie I gymwjg we k D j L hvm mkz jvi e w³em Avngv` jyzwd ˆmq`, BmgvCj gvhnvi, Kv mg Avgxb, Z vnv nvmvbb, Avãyj Avwhh dvnwg, wg kj AvdjvK, Avš b mv`vz, m~ky, mynvz y, b ni, gv dv Kvgvj AvZvZyK, Rvgvj Avãyb bv mi, ÔÔivRbxwZ Z ag bb; a g ivrbxwz bbõõ GB k vmv bi cöe³v Av bvqvi mv`vz, W. dyqv` hvkvwiqv, W. dvivr dš`vn cögyl mkz jvi `i wpš vaviv I wek vmvejx wkqy ag wbi c e w³ cökv k Avj vni Aw Z K A ^xkvi K i (bvw K) evwkiv Avj vni Aw Z wek vm ivl ji Avj vni Aw Z i mv _ gvby li Rxe bi Kvbiƒc m úk Av Q e j Zvuiv wek vm K i bv (gybvwdk) wbqk weáv bi wfwë Z Ges we ek I AwfÁZvi kvmbvax b gvberxeb cöwzwôz n e Ava vwz K RMr I e yrm Zi g a `y f ` e eavb Zix Kiv Zv `i ` wó Z Ava vwz K g~j eva bwzevpk g~j eva ag K ivrbxwz _ K G Kev i wew Qbœ ivlv Ges wb iu e yev`x wfwëi Dci Rxeb cöwzwôz Kiv Rxe bi cöwzwu Î pragmatism (myweavev`) cöwzôv Kiv kvmb, ivrbxwz I bxwz bwzkzvi Î g vwkqv fjxi m~î AbymiY Kiv Ak xjzv I PvwiwÎK Ae q Qwo q `qv Ges cvwievwik wfz f ½ `qv KviY cwievi n Q mvgvwrk eü bi cö_g exr mvgªvr ev`x kw³ I wgkbvix ms v jvi Ac Póvq Avie I gymwjg we k cöpvwiz ag wbi c wek vm jvi cöavb KvR n Q- Bmjvg, KyiAvb I beyq Zi g~ j AvNvZ Kiv Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 222

223 G `vex Kiv h, Bmjv gi Av e`b wbt kl n q M Q Bmjvg wkqy Ava vwz K c~rv-ap bv Qvov wkqy bq G `vex Kiv h, Bmjvwg wdkn ev Bmjvwg AvBb kv ivgvb AvBb _ K D yz GB `vex Zvjv h, Bmjvg ez gvb mf Zvi mv _ mvgäm c~y bq Bmjvg gvbyl K cðvrgylx niqvi Avnevb Rvbvq cvðvz wpš vavivi Av jv K bvixgyw³i Avnevb Rvbv bv Bmjvwg mf Zv K wek Zfv e ck Kiv Bmjv gi BwZnv m msnwuz aÿsmvz K Av `vjb jv K AwZiwÄZfv e cöpvi Kiv Ges G Av `vjb jv K ms vig~jk Av `vjb wn m e `vex Kiv cövpxb mf Zv jv K cybr xwez Kivi Póv Kiv cvðv Z i ag nxb AvBbKvbyb I ag nxb wk vi KvwiKyjvg Avg`vbx Kiv Ges wb R `i Kg Kv Ê cvðv Z i aviv Pvjy Kiv bzyb cörb K ag nxb cörb wn m e M o Zvjv mkz jvwirg wk gymwjg mgv R MÖnY hvm? cvðv Z i `k jv Z mkz jvwirg ev ag nxbzv wekv ki Kv bv KviY hw` _ KI _v K, Kv bv gymwjg ` k Zv wekv ki Kv bv hšw³k KviY bb Kbbv Kv bv wlö vb K hlb gvbeiwpz wmwfj jõ w` q kvmb Kiv nq ZLb m wei³ nq bv KviY G Z K i m Ggb Kv bv wkqy K A K Rv Ki Q bv hv gvb Kiv Zvi ag Zvi Dci Avek K K i w` q Q; Kbbv Zvui a g Rxebweavb wn m e wkqy Aewkó bb wkš gymwj gi Î welqwu m ú~y Avjv`v gymwj gi CgvbB Zvu K Avj vni AvB bi kvmb MÖn Y eva K i ZvQvov - hgb W. BDmyd Avj-Kviv`vfx e jb- ag _ K ivrbxwz K wew Qbœ ivlv n ji wlö vb ag Zvi cöfve cöwzcwë I gzv Z AUyU _vk e Ges wlö vb ag i x cvc, dv`vi, gv`vi I ag cöpvikmy webv cöwzeükzvq wewfbœ Î Zv `i Kvh µg Pvwj q h Z cvi e c vš i Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 223

224 gymwjg ` k hw` G gzev` Pvjy Kiv nq Zvn j Bmjvg kw³nxb I AvkÖqnxb n q co e KviY Bmjvg Kv bv e w³i Rb cvc, hvrk, GwK Dwim-Gi gz AvwacZ Aby gv`b K i bv Bmjv gi Z Zxq Lwjdv Dmgvb (ivw`avj vû Avbû) wvkb e j Qb- ÔÔAvj vn ZvÕAvjv kvmk K w` q hv ev evqb Kivb, KyiAvb w` q Zv ev evqb Kivb bv ÕÕ mkz jvi gzev `i Av`wk K I wek vmmz kko cö_gzt wmr vi mv _ kî Zv wøzxqz a g i mv _ kî Zv, PvB m ag weáv bi c Ae vb wbk A_ev weáv bi wec Ae vb wbk Avj dªw IqvBU û e jb: ÔÔ h Bmÿ ZB ag weáv bi we ivwazv K i Q mlv b weáv bi AwfgZB mwvk cviqv M Q Ges fyj me` v a g i wgî ÕÕ hw` G Dw³wU BD iv c cöpwjz Ávb-weÁvb I ag xq wek v mi e vcv i mwvk n qi _v K, Bmjv gi e vcv i G e³e m ú~y cöz vl vz Ges Kv bv we epbvq mwvk bq KviY Bmjvg I eávwbk cögvwyz ZË jvi gv S Kv bv msnl bb Bmjvg I ev e weáv bi gv S KL bv Kv bv we iva evu awb, wlö vb a g i mv _ hiƒc we iva eu awqj GKRb mvnvex _ K GKwU Dw³ ewy Z Av Q- ÔÔBmjvg hv Av `k w` q Q m wel q we ek KL bv e jwb h, nvq! G e vcv i hw` wb la Kiv nz A_ev Bmjvg hv _ K eviy K i Q m wel q we ek KL bv e jwb h, nvq! Bmjvg hw` G e vcv i Av `k w`z!õõ ˆeÁvwbK ev e ZË -DcvË jv G Dw³ K mz cögvwyz K i cvðv Z i GK`j weávbxi G K_vi ^xk wz w` q Qb Zvu `i gylwbm Z kz kz Dw³i gva g Bmjv gi GB ˆewk ói cöwz Zvu `i Abyi³Zv I G ˆewk ói mz Zv cökvk c q Q ÔÔweÁvb I a g i gv S kîyzvõõ GB ` wófw½ K e vckzv cö`vb, hv Z Gi AvIZvq BmjvgI G m hvq A_P Bmjvg wmr vi b vq Rxeb I weáv bi wei Ae vb bqwb eis AwfÁZvev` c wz (empirical method) cö qv M I Ávb-weÁv bi cömv i BmjvgB wqj AMÖYx AvwLivZ K A ^xkvi Kiv Ges AvwLiv Zi Rb Avgj bv Kiv Ges G wek vm ivlv h, fvm I Dc fv Mi Rb `ywbqvi RxebB GKK Î Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 224

225 Bmjvg Kb mkz jvwirg (ag wbi c Zv) cöz vlvb K i? o mkz jvwirg (ag nxbzv) gvbe cök wzi GKwU we kl w`k K D c v K i `n I AvZ vi mgš^ q gvby li m wó ag wbi c Zv gvby li ` ni Pvwn`v c~i Yi Dci i Z v ivc K i wkš AvZ vi Pvwn`vi cöwz we `ygvî åƒ c K i bv o cvðv Z i HwZnvwmK, mvgvwrk I ivr bwzk cwiw wzi cö vc U G gzev`wui DrcwË n q Q Avgiv cövp evmx `i wbku GwU GKwU m ú~y AcwiwPZ ARvbv-A Pbv wpš vaviv ˆe wkqy bq o ag wbi c Zv ivóª _ K ag K m ú~y Avjv`v K i d j hvi d j e w³zš, RvwZ f` Z_v DuPybxPy ˆelg, ey elg, gzev`wfwëk we f`, MvÎxq we f`, RvZxqZvwfwËK we f`, `jv`wj, köyx ˆelg BZ vw`i D b l N U o GB gzev` bvw KZv, cvkwekzv, wew QbœZv, `yb xwz, cör b i webvk BZ vw`i cömvi NUvq o ag wbi c Zv Avgv `i K cvðv Z i we ek w` q wpš v Ki Z eva K i hvi d j Avgiv bvixcyi li Aeva gjv gkv K wb `v Kie bv Avgiv gymwjg mgv Ri ^fve-pwiî K fyjywéz Kie Ges A bwzk Kg Kv Ûi Rb mgv Ri i `vi K Ly j `e ag wbi c Zv mỳ x Kviev ii ˆeaZv `q Ges wm bgv, bvuk, BZ vw` K wkí wn m e AwZ gh v`v `q ag wbi c Zvi QvqvZ j cö Z K gvbyl A b i wz K i n ji wb Ri ^v_ wmw i cöqvm Pvjvq o ag wbi c Zv cvðvz mgv Ri mgm v jv Avgv `i mgv R U b Av b hgb cikv ji wnmvewbkvk K A ^xkvi Kiv hvi djköywz Z gvbyl ag xq fveavivi wewawb la _ K gy³ n q RvMwZK wicy hgb- jvfjvjmv, e w³ ^v_, Aw Z i jovb BZ vw` Øviv ZvwoZ n q Rxeb hvcb K i; mlv b AvZ vi we epbv G Kev i k~b o ag wbi c Zv wekvk NU j RvMwZK Áv bi Dci i Z Av ivc Kiv nq; h Ávb AwfÁZv I ch e Y wbf i Mv qex welqvejx K D c v Kiv nq hgb Avj vni Dci Cgvb, cybi Ìvb, c~y I cvc Gi d j Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 225

226 Ggb GK mgv Ri D e N U h mgv Ri P~ovš D Ïk n Q- `ywbqvi fvm I m v me Lj-Zvgvkv kl K_v c~ e i Av jvpbv _ K G K_v cwi vi h - ivóöxq Rxeb I mvgvwrk Rxeb _ K ag K ewn vi K i RvMwZK Ávb I we ekeyw i wfwë Z Rxebe e v cöwzôv Kivi AvnevbB n Q ag wbi c Zv ag wbi c Zvev`x `i g Z, ag gvby li g bi LvuPvq ew ` _vk e, LyeB mxgve cwim i ag K cökvk Kiv hv e A_P h gymwjg e w³ Bmjvg a g i cwie Z ag wbi c Zvq wek vm K i Ges Rxe bi mkj Î Bmjvwg kixqz K AvBb wn m e MÖnY K i bv Ges Avj vn ZvAvjv hv wkqy nvivg K i Qb m jv K m wbwl g b K i bv- Bmjv gi ` wó Z m gyizv` `jxj-cögv Yi wfwë Z Zvi hyw³ LÊb Kiv I Zv K ZIev Kivi AvnŸvb Rvbv bv IqvwRe- hb m Bmjv g wd i Avmvi my hvm cvq Z e GB wel q mgv R Kvb cökvi AivRKZv m wó Kiv hv e bv, KvD K e w³mzfv e Kvb dvziqv `qv hv e bv, Gme wel q dvziqv `evi hvm Zv I AwaKvi Av Q ïaygvî kixqv ev W i GB wel q AvBb cö qv Mi `vwqz I mikv ii e w³mzfv e KD AvBb wb Ri nv Z Zz j wb Z cvi e bv wb gœv³ idv iý jv n Z Av iv we vwiz Rvbv h Z cv i RvwnwjqvZyj Kviwbj Bkwib (wesk kzvãxi Rv nwjqvz), jlk: gynv v` KyZye Avjgȳ vkevj wj nvhvøxb (GB Øx bi fwelr), jlk: mvb q` KyZye ZvnvdyZyj Bjgvwbq vn (ag wbi c Zvi AmviZv), jlk: Ggv`yÏxb Lwjj Avj Bmjvg Iqvj nv`vivzyj Mviweq vn (Bmjvg I cvðvz mf Zv), jlk: gynv v` nvmvbb Avj-Bjgvwbq vn (ag wbi c gzev`), jlk: mvdvi Be b Avãyi ingvb AvjnvIqvjx Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 226

227 ZvwiLyj RvgBq Z Avmwmwiq vn Iqvj nvivkvz AvjnvÏvgvn ( Mvcb msmvb I aÿsmvz K Av `vjb jvi BwZnvm), jlk: gynv ` Avãyj vn Avbvb AvjBmjvg I gykwkjvzyj nv`vivn (Bmjvg I mf Zvi ØÜ), jlk: mvb q` KyZye AvjMv-ivn Avjvj Avjvg Avj Bmjvgx (gymwjg we k i Dci nvgjv), Abyev`: gywneeyïxb AvjLZxe I gymvc` AvjBqvdx Avj-wdKi Avj-Bmjvgx wd gyiqvrvwzj AvdKvi AvjMviweq vn (Bmjvgx wpš vaviv ebvg cvðvz wpš vaviv), jlk: gynv ` Avj-gyeviK Avj-wdKi Avj-Bmjvgx Avjnv`xm Iqv wmjvzyû wej BmwZgvi AvjMviwe (AvaywbK Bmjvgx wpš vaviv I cvðvz mvgövr ev `i mv _ Gi m úk ), jlk: gynv ` Avj-evnx AvjBmjvg Iqvj Bjgvwbqv IqvRnvb we IqvRn (Bmjvg I ag wbi c Zv ci úi gy LvgywL), jlk: W. BDmyd Kviv`vex AvjBjgvwbqv: AvbœvkAv Iqvj AvQvi wdk kviwk Iqvj Mvie (ag wbi c Zv: DrcwË, cöv P I cvðv Z Gi cöfve), jlk: hvkvwiqv dv q` IRyey ZvnwKgym kwiqv Bmjvwgqv wjj Lyi R wgb `vwqivwzj Kydi AvjBÔwZKvw` (Kydix wek v mi MwÛ _ K e ivevi Rb Bmjvwg kwiqv gvzv ek kvmbkvh cwipvjbvi Avek KZv), jlk: W. gynv ` kvëv Avey mv`, Kvq iv, 1413wnt Ryhyi j Bjgvwbq vn (ag wbi c Zvi Mvovi K_v), jlk: W. AvmmvB q` Avngv` dvivr, `vi j Idv, Avjgvbmyiv, 1990 wlöt Bjgvwb Iqvj Bjgvwbqv (ag wbi c I ag wbi c Zv), jlk: W. AvmmvB q` Avngv` dvivr, 1986 wlöt Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 227

228 gymwjg mikv ii `vwqz m ú K KziAvb I nv`x mi e³e Bmjvwg mikvi gzvmxb niqvi ci Øxb Bmjvg K ev evqb KivB ivóª cöav bi cöavb KZ e Zvi g a cöavb `vwqz nj PviwU hv Avj vn cweî KziAv b NvlYv K ib t Zviv Ggb jvk hv `i K Avwg Rwg b gzv `vb Ki j mjvz Kv qg Ki e, hvkvz ` e, mr Kv Ri Av `k Ges Amr Kv Ri wb la Ki e Avi me wel qi P~ovš cwiywz Avj vni nv Z (m~iv nv¾ t 41) gvõkvj Be b Bqvmvi (ivw`avj vû Avbû) n Z ewy Z wzwb e jb, Avwg im~j (mv.)- K ej Z ï bwq, h e w³ gymwjg `i Kvb wel qi `vwqz kxj nj wkš c i m Zv `i Kj vy Kvgbv I mev `qvi Rb GZUzKz PóvI Kij bv hv m wb Ri Rb K i _v K, Avj vn Zv K Dcyo K i Rvnvbœv g wb c Ki eb (Zvevivbx Avj-gyRvgym mmxi) Avbvm (ivw`qvj vû Avbû) n Z ewy Z, wzwb e jb, im~j (mv.) e j Qb h e w³ gymwjg `i Kvb wel qi `vwqz kxj nj, AZtci Zv Z wek vmnvzkzv Kij, m Rvnvbœv g hv e (Zvevivbx Avj-gyRvgym mmxi) Avwqkv (ivw`qvj vû Avbnv) n Z ewy Z wzwb e jb, im~j (mv.) GB `yav Ki jb, n Avj vn! h e w³ Avgvi D v Zi jvk `i RvZxq I ivóªxq Kv Ri `vwqz kxj n e m hw` jvk `i K fqvbk Akvwš I `ytl-k ó wb c K i, Z e ZzwgI Zvi Rxeb K mskxy I Kóc~Y K i `vi Avi h e w³ Avgvi D v Zi mvgwmök KvRK g i `vwqz kxj n e Ges m hw` jvk `i cöwz fvjevmv I AbyMÖn cö`k b K i Z e ZzwgI Zvi cöwz AbyMÖn Ki (mnxn gymwjg) Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 228

229 Bev`Z m ú K Avgv `i fyj aviyv ÒAvwg wrb I gvbe RvwZ K Kej AvgviB Bev`Z Qvov Ab Kvb D Ï k m wó Kwiwb Ó (m~iv Avh hvwiqvz 51 t 56) G _ K wbtm ` n eysv Mj h, gvby li Rb, Rxe bi D Ïk I j Avj vn ZvÕAvjvi Bev`Z Qvov Avi wkqyb bq GLb Avgiv mn RB eys Z cvwi h, 'Bev`Z' kãwui cªk Z A_ R b bqv Avgv `i c KZLvwb Ri ix G kãwui A_ bv Rvb j h gnvb D Ï k Avgv K m wó Kiv n q Q Zv Avwg KLbB AR b Ki Z cvi ev bv, Avi Avgvi m wó e _ I wbõj n q hv e Bev`Z kãwu Aviex 'Ave`' n Z D ~Z n q Q 'Ave`' A_ `vm I Mvjvg AZGe 'Bev`Z' k ãi A_ n e `vmz ev Mvjvgx Kiv h e w³ A b i `vm m hw` Zvi ev wekb gwb ei mgx c GKvš AbyMZ n q _v K Ges Zvi mv _ wvk Mvjvg ev `v mi gz e envi K i, Z e G K ejv nq e `Mx I Bev`Z c vš i KD hw` Kv iv PvKi nq Ges gwb ei KvQ _ K cy ivcywi ezb MÖnY K i, wkš PvK ii KvR jv wvkgz bv K i Z e ej Z n e h m gwb ei Aeva Avm j G K AK ZÁZvB ejv evãbxq ZvB me cö_g Rvb Z n e, gwb ei mvg b 'PvK ii' b q KvR Kiv Ges Zvi mgx c AvbyMZ cökvk Kivi Dcvq Kx n Z cv i Mvjvg memgqb Mvjvg; Zvi GK_v ejvi Kvb AwaKvi bb h, 1) Avwg gwb ei G Av `k gvb ev Avi AgyK Av `k gvb ev bv 2) Avwg wbw` ó mg qi Rb gwb ei Mvjvg Avi Ab vb mgq Avwg Zvi Mvjvgx n Z m ú~y ^vaxb I gy³ Mvjvg hlb Nygvq ZLbI Mvjvg 3) Avwg B Qv n j m vb Ki ev B Qv n j Acgvb Ki ev ev `v ev PvKi K cö_gz gwbe K 'cªfy' e j ^xkvi Ki Z n e Ges g b Ki Z n e h, wzwb Avgvi gvwjk, wzwb Avgv K ˆ`bw `b i Rx `vb K ib Ges wzwb Avgvi wndvhz I i Yv e Y K ib AZGe Zvui AbyMZ niqv Avgvi Aek KZ e wzwb Qvov Ab KDB Avgvi AvbyMZ jv fi AwaKvix bq mkj mgq gwb ei AvbyMZ Kiv, Zvui ûkyg cvjb Kiv, Zvi Av `k g~n~ Z i Rb I cwiz vm bv Kiv, gwb ei wei g b Kvb K_vi vb bv `qv Ges Ab Kv iv K_v cvjb bv KivB ev `vi wøzxq KZ e Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 229

230 gwb ei cªwz m vb I m g cö`k b Ges Zvi mgx c Av`e i v K i Pjv ev `vi Z Zxq KvR Av`e I m vb cökv ki h cš v gwbe wbw` ó K i w` q Qb mb mg q wbwðziƒ c Dcw Z niqv Ges gwb ei AvbyMZ I `vmz ^xkvi K i wb R K cöwzáv I Avš wik wbôv cögvy Kiv GKvš Avek K G wzbwu cªwµqvi mgš^ q h Kvh w U m úbœ nq Aviex cwifvqvq Zv KB e j 'Bev`Z' cª_gz gwb ei `vmz ^xkvi, wøzxqz gwb ei AvbyMZ Kiv Ges Z ZxqZ gwb ei m vb I m g i v Kiv GLb Avmyb GKRb `v mi K_v fvwe m gvwj Ki `qv KvR K ibv, ïay gvwj Ki mvg b nvz Rvo K i `uvwo q gvwj Ki bvg j evi Rc K i GB `vm wk Zvi gwb ei Kvb Kv R jvm Q? gvwjk Zv K Ab vb gvby li cövc Av`vq Ki Z e jb wkš m Kej mlv bb `uvwo q _ K gvwj Ki mvg b gv_v bz K i `kevi mvjvg K i Ges Avevi nvz eu a `uvovq gvwjk Zv K AwbóKi KvR jv eü Ki Z Av `k K i wkš m mlvb _ K GKUyI b o bv eis Kej wmr`vn K i _v K gvwjk Zv K Pv ii nvz KvU Z e jb wkš m `uvwo q _ K myjwjz K É KziAvb wzjviqvz Ki Z _v K; wkš m GKeviI KziAvb kvmbe e v cöwzôvi Rb Póv K i bv hvi Aax b Pv ii nvz KvuUv m e n e Ggb `vm m ú K Kx gš e Ki ev? Avgiv wk ej Z cvwi h, m cök Zc gvwj Ki e `Mx I Bev`Z Ki Q? Avgvi Kvb `vm ev PvKi Giƒc Ki j Avwg Zv K Kx ej ev? wkš Avð h i welq GB h, Avj vni h `vm Giƒc AvPiY K i Zv K Avgiv A b KB ci nrmvi, eyhym BZ vw` bv g AwfwnZ Kwi Giv mkvj _ K mü v ch š KziAv bi Avj vn ZvÕAvjvi KZ kz ûkyg wzjviqvz K i wkš m jv cvjb Kivi Ges Kv R cwiyz Kivi Rb GKUy PóvI K i bv eis Kej bd ji ci bdj co Z _v K, Avj vni bv g nvrvi `vbv Zvmexn Rc Z _v K Ges gayi K Ú KyiAvb grx` wzjviqvz Ki Z _v K Avi GKRb PvK ii K_v awi m ivz-w`b Kej c ii KvR K i, A b i Av `k ï b Ges cvjb K i, A b i AvBb g b P j Ges Zvi cªk Z gvwj Ki hz Av `kb nvk bv Kb, Zvi we ivwazv K i wkš 'mvjvg' `qvi mgq m Zvi cök Z gvwj Ki mvg b Dcw Z nq Ges gy L Kej Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 230

231 Zvi bvg Rc Z _v K Avgv `i Kv iv Kvb PvKi Giƒc Ki j Avgiv Kx Ki ev? gy L gy L m hlb Avgv K gvwjk e j WvK e ZLb Awg wk Zv K GK_v ej ev bv h, Zywg wg_ vev`x; Zywg Avgvi ezb L q A b i Zv e`vix Ki Qv, gy L Avgv K gvwjk e j WvK Qv wkš cök Zc Kej A b ib KvR K i eov Q? GUv h wbzvš mvaviy eyw i K_v GUv Kv iv eys Z Kó nq bv wkš Kx Avð h i K_v! hviv ivz-w`b Avj vni AvBb f½ K i, wb Ri B Qv Abyhvqx KvR K i Ges wb R `i Kg Rxe b Avj vni weav bi Kvb c ivqv K i bv ïay mjvz-wmqvg, Zvmexn cvv, KyiAvb wzjviqvz, nv¾, hvkvz BZ vw` K Bev`Z e j g b K i G fyj aviyvii g~j KviY Bev`Z k ãi cök Z A_ bv Rvbv Avi GwU PvK ii D`vniY `qv h Z cv i gwbe Zvi PvKi `i Rb h ai bi cvkvk wbw` ó K i Qb, gvc- RvL wvk i L m wvk mb ai bi cvkvk cwiavb K i, eo Av`e I hzœ mnkv i m gwb ei mvg b nvwri nq, cª Z KwU ûkyg ïbv gvîb gv_v bz K i wk ivavh K i bq hb Zvi Zyjbvq ekx AbyMZ PvKi Avi KDB bq 'mvjvg `qvi mgq m G Kev i mk ji mvg b G m `vuovq Ges gwb ei bvg Rcevi e vcv i mg PvK ii Dci wb Ri kªôz I wbôv cªgvy K i; wkš Ab w` K G e w³ gwb ei kî Ges we `ªvnx `i L`gZ K i, gwb ei wei Zv `i hvezxq loh š AskMªnY K i Ges gwb ei bvg ch š `ywbqv n Z wbwðý Kivi D Ï k Zviv h PóvB K i, G nzfvmv Zvi mn hvwmzv K i; iv Zi AÜKv i m gwb ei wbwl KvR K i Ges fvi n j eo AbyMZ PvKiwUi b vq nvz eu a gwb ei mvg b nvwri nq, G PvKiwU m ú K Avgiv Kx ej ev? wbðqb Zv K gybvwdk, we `ªvnx cªf wz bv g AwfwnZ Ki Z GKUyI KywÚZ n ev bv wkš Avj vni Kvb PvKi hlb G ai bi nvm Ki I we `ªvnx AvPiY Ki Z _v K ZLb Zv K Avgiv Kx ej Z _vwk? ZLb Avgiv KvD K 'cxi mv ne' KvD K 'nhiz gvijvbv', KvD K eo 'Kv gj', 'ci nrmvi' cªf wz bv g f~wlz Kwi Gi KviY GB h, Avgiv Zv `i gy L gvcgz j ^v `vwo ` L, Zv `i cvqrvgv cv qi wmivi `y Bw Ic i ` L, Zv `i Kcv j mjv Zi Kv jv `vm ` L, Ges Zv `i j ^v j ^v mjvz I gvuv gvuv `vbvi Zvmexn Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 231

232 ` L weåvš n q cwo; G `i K eo Øxb`vi I Bev`ZKvix e j g b Kwi G fyj ïay GRb h, 'Bev`Z' I Øxb`vixi fyj A_ B Avgv `i g b e g~j n q i q Q Avwg nq Zv g b Kwi h ey K nvz eu a KejvgyLx n q `uvov bv, nvuuyi Dci nvz i L gv_v bz K i, gvwu Z gv_v i L wmr`v Kiv Ges K qkwu wbw` ó kã D PviY Kiv- ïay G KwU KvRB cök Z Bev`Z nqz Avwg g b Kwi, igv`v bi cª_g w`b n Z kviqv ji Pvù DVv ch š cö Z K w`b mkvj n Z mü v ch š cvbvnvi eü ivlvi bvg Bev`Z Avwg nq Zv GUvI g b Kwi h, KziAvb kixd my `i K i wzjviqvz Kivi bvgb Bev`Z, Avwg ey S _vwk g v kix d wm q Kv'ev N ii Pviw` K ZvIqvd Kivi bvgb Bev`Z gvuk_v, G ai bi evwn K iƒc K Avgiv 'Bev`Z' g b K i wb qwq Ges Gai bi evwn K iƒc ervq i L Dc iv³ KvR jv _ KB mgvav Ki jb Avgiv g b Kwi h, 'Bev`Z' mym úbœ n q Q Ges (Igv LvjvKZyj wrbœv Iqvj Bbmv Bj v wjqveỳ yb) Avqv Zi D Ïk c~y n q Q ZvB Rxe bi Ab vb e vcv i Avwg G Kev i ^vaxb- wb Ri Lqvj Lywk Abyhvqx KvR K i h Z cvwi wkš cök Z e cvi GB h, Avj vn ZvÕAvjv h Bev`v Zi Rb Avgv K m wó K i Qb Ges h Bev`Z Kivi Av `k Avgv K `qv n q Q Zv m ú~y wfbœ wrwbm mb Bev`Z GB h, Avwg Avgvi Rxe bi cö Z KwU gyn~ Z B Avj vni AvbyMZ ^xkvi K i Pj ev Ges Avj vni AvB bi we ivax G `ywbqvq hv wkqy cªpwjz Av Q Zv AbymiY Ki Z Avwg G Kev i A ^xkvi Ki ev Avgvi cö Z KwU KvR, cö Z KwU MwZwewa Avj vni wba vwiz mxgvi g a n Z n e G cš vq h Rxebhvcb Ki ev Zvi meuykyb Bev`Z e j MY n e G ai bi Rxe b Avgvi kqb-rvmiy, cvbvnvi, Pjv div, K_v ejv, A jvpbv KivI Bev`Z we ewpz n e Ggb wk wbr xi Kv Q hviqv Ges wb Ri mš vb `i K mœn KivI Bev`v Zi kvwgj n e h mkj KvR K Avgiv '`ywbqv`vix' e j _vwk ZvI 'Bev`Z' Ges 'Øxb`vix' n Z cv i -- hw` mkj welq Avwg Avj vn wba vwiz mxgvi g a _ K Avj vni `qv weavb Abymv i mgvav Kwi; Avi c ` c ` Gw` K j ivwl h, Avj vni Kv Q Kvb&Uv Rv qh Avi KvbUv bvrv qh, Kx nvjvj Avi Kx nvivg, Kx dih Avi Kx wb la, Kvb Kv R Avj vn mš ó nb Avi Kvb Kv R nb Amš ó Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 232

233 D`vniY wn m e ejv hvq, Avwg i wr I A _ vcvr bi Rb ei nb G c _ nvivg DcvR bi AmsL mnr Dcvq Avgvi mvg b Avm e GLb Avwg hw` Avj vn K fq K i mb my hvm MÖnY bv Kwi Ges Kej nvjvj i wr I A_ DcvR b Kwi G Kv R h mgq j M Q Zv meb Bev`Z Ges G nvjvj Dcv q AwR Z A_ N i G b Avwg wb R LvB Avi cwievi-cwir bi Lv ` i e e v Kwi, mb mv _ hw` Avj vni wba vwiz Ab vb nk`v ii nki Av`vq Kwi, Zvn j Gme Kv RI Avwg Amxg miqve (cyi vi) cv ev c_ Pjvi mgq Avwg c _i KvuUv `~i Kwi G aviyvq h, GUv Øviv Avj vni Kvb ev `v Kó c Z cv i Z e GUvI Avgvi Bev`Z e j MY n e Avwg Kvb i Mœe w³ K ïkö lv Ki j, Kvb e w³ K c_ Pj Z mvnvh Ki j, wksev wecbœ e w³ K Pj Z mvnvh Ki j Z e GUvI Bev`Z n e K_vevZ v ej Z Avwg wg_ v, MxeZ, Kyrmv iubv, Ak xj K_v e j c ii g b AvNvZ `qv BZ vw` cwinvi Kwi Ges Avj vni f q Kej mz K_vB ewj Z e hz Y mgq Avgvi G Kv R e q n e Zvi meb Bev` Z AwZevwnZ n e AZGe PZbv jv fi ci _ K g Zz ch š Avj vni AvBb Abyhvqx Pjv Ges ZvuiB wba vwiz weavb Abyhvqx Rxebhvcb Kivi bvgb n Q Avj vni Bev`Z G Bev` Zi Rb Kvb mgq bb G Bev`Z memgqb niqv PvB, G Bev` Zi Rb Kvb wbw` ó cökvk iƒc bb, Kej cªwzwu iƒ ci cö Z KwU KvRB Avj vni Bev`Z n Z n e Avwg GK_v ej Z cvwi bv h, Avwg AgyK mgq Avj vni ev `v Avi AgyK mgq Avj vni ev `v bb Avwg GK_vI ej Z cvwi bv h, AgyK mgq Avj vni Bev` Zi Rb, Avi AgyK mgq Avj vni Kvb Bev`Z Ki Z nq bv G Av jvpbv Øviv Avgiv Bev`Z k ãi A_ fvjiƒ c Rvbjvg Ges GK_v eys Z cvijvg h, cö Z K gyn~ Z mkj Ae vq Avj vni `vmz I AvbyMZ K i Pjvi bvgb Bev`Z GLv b GKwU mvaviy cªkœ Avm Z cv i h, Zvn j G mjvz, wmqvg, nv¾ I hvkvz BZ vw` K wk ejv hvq? DË i ejv hvq h, Gme Bev`Z Aek B, G Bev`Z jv K Avgvi Dci dih K i `qv n q Q ïay GRb h, Avgvi Rxe b cªavb I e nëg D Ïk h, cªwz g~n~ Z I cö Z K Ae vq Avj vni Bev`Z Kiv, mb weivu D Ïk Avwg Gm ei gva g jvf Ki ev mjvz Avgv K ˆ`wbK cvupevi iy Kwi q `q h, Avwg Avj vn ZvÕAvjvi ev `v (`vm) - ZvuiB e `Mx Kiv Avgvi KZ e ; wmqvg eq i GKevi c~y GKwU gvm Avgv K G e `Mx Kivi Rb Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 233

234 cª yz K i, hvkvz Avgv K evievi g b Kwi q `q h, Avwg h A_ DcvR b K iwq Zv Avj vni `vb, Zv Kej Avgvi Lqvj-Lykx gz e q Ki Z cvwi bv eis Zv Øviv Avgvi gvwj Ki nk Av`vq Ki Z n e nv¾ gvbe g b Avj vn cªg I fv jvevmv Ges Zvui kªô Z i AbyfywZi Ggb wpî Aw¼Z K i h, GKevi Zv gyw`ªz n j mgmö Rxe bi gb n Z Zv gy Q h Z cv i bv Gme wewfbœ Bev`Z Av`vq Kivi ci Avgvi mgmö Rxeb hw` Avj vni Bev` Z cwiyz niqvi Dchy³ nq Z eb Avgvi mjvz cök Z mjvz n e, wmqvg LvuwU wmqvg n e, hvkvz mwz Kvi hvkvz Ges nv¾ Avmj nv¾ n e G Z Kvb m `n bb wkš G D Ïk mdj bv n j Kej i Ky-wmR`vn, Abvnvi-Dcevm, nv ¾i Abyôvb cvjbkiv Ges hvkv Zi bv g UvKv e q Ki j wkqyb jvf n e bv evwn K I AvbyôvwbK Bev`Z jv K gvby li GKwU ` ni mv _ Zyjbv Kiv h Z cv i G Z cªvy _vk j RxweZ gvbyl, Ab _vq Zv GKwU cövynxb `n gvî Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 234

235 Ávb AR bi Î Avgv `i mgm v Avgiv h Øxb Bmjvg m ú K Rvwb bv, GBUvB Avgiv Rvwb bv! gymwjg Rb Mvwôi ekxi fvmb AvR Øxb m ^ Ü wkqz bv R bi Rvbvi fvb K i wbw avq Øxb-we ivax KvR Pvwj q hv Q eis KD eysv Z PvB j Pig AÁZvi cwipq w` q ZK ïi K i `q Kej mjvz-wmqvg cvjb K Øxb g b Ki Q Øx bi A c vk Z Kg I A úó welq K AwaK i Z c~y g b Ki Q Avi my úó I dih welqvw` K Kg i Z c~y g b Ki Q Avgvi hw` Øxb m ú K b~b Zg ÁvbB bv _v K Zvn j wkfv e wbr cwievi K Øx bi Av jv K cwipvwjz Ki ev? Cgv bi Ab Zg `vex n jv Øx bi ÁvbvR b Kiv wkfv e mš vb `i Aš i mvgvb n ji Øx bi Av jv XyKv ev? hym cwiez b n q M Q Avgvi fvmvfvmv Avi Av evjzv evj Øxwb Ávb w` q DVwZ eq mi mš vb `i eysv Z cvi ev bv Zviv GLb jwrk Pvq, Zviv Øx bi Bb U jkpzqvj e vl v Pvq MvUv KyiAv b mkj gšwjk mgm vi mgvavb Av Q mvgvwrk, ivóªxq I Avš R vwzk RwUj wel q mswkó weávbxmy mvivrxeb Póv K i GKwU mgm vi h mgvavb w` q Qb, Avj-KyiAv b gvî GK `yb k ã ev GK jvb b m mgm vi wbf yj mgvavb w` q w` q Q Avwg hw` g b Kwi Avwg Bmjvg m ú K A bk Rvwb Zvn j Avwg Avgvi Rvbvi ev Ávb AR bi `irv wb RB eü K i w`jvg ZvB Rvb ji bv Rvbvi fvb K i authentic source _ K cov kvbv K i Rvb Z _vkv DwPZ Ges GK mgq `Lv hv e Avm j Avwg A bk wkqzb Rvwb bv Avwg h A bk wkqz Rvwb bv Zv Dcjwä Kivi Rb GKUv level of knowledge cö qvrb Øx bi ÁvbvR b dih (im~jyj v ni nv`xm) Øx bi Ávb AR b Kiv cö Z K gymwjg bi-bvixi Rb dih Z_v Avek KiYxq (Be b gvrvn I evqnvkx) Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 235

236 h e w³ Øxb wk v Kivi D Ï k Ni _ K ei nq m cybivq Avcb N i wd i Avmv ch š Avj vni c v K (wziwgwh) h e w³ Øxbx welqvw` wk v Kivi D Ï k iv vq ei nq, gnvb Avj vn m e w³i Rb Rvbœv Zi iv v mnr K i `b (mnxn gymwjg) Øx bi Ávb AR b Kiv Ges Zv AR bi Póv Kiv wemz Rxe bi bvnmg~n K gy Q `q (wziwghx) KziAv b Avj vn e j Qb 1. Zvgv `i g a hviv Cgvb G b Q Ges hv `i K Ávb `vb Kiv n q Q Avj vn Zv `i K D P gh v`v ` eb Avi hv wkqz Zvgiv Ki, Avj vn m wel q c~y iƒ c AewnZ (m~iv gyrv`vjv t 11) 2. ej, AÜ I P z vb wk mgvb n Z cv i? Av jv I AÜKvi wk KL bv GK I Awfbœ n Z cv i? (m~iv iv` t 16) 3. Avcwb ejyb, hviv Rv b Avi hviv Rv b bv Zviv wk mgvb n Z cv i? eyw gvb jv KivB Zv bmxnz MÖnY K i _v K (m~iv hygvi t 9) ZvB Avmyb im~j (mv.)-gi mybœvn n Z KyiAv bi e vl v I ev e Gwc Kkbm R b bb KyiAv bi Zvdmxi cwo, im~j (mv.)-gi Rxebx cwo, mvnvex `i (ivw`avj vn Avbûg) Rxebx cwo, ez gvb we k i me RbMÖvn BmjvwgK jvi `i mvwnz co j `L ev Rxe bi b~zb A_ Luy R cvw Q `L ev Avgvi fv M cwiez b G m Q Bmjv gi h_v_ Ávb AR b GKRb gywg bi e w³mz Yvejxi g a cö_gwu n Q Bmjv gi h_v_ Ávb h e w³ Bmjvwg Rxeb e e v cöwzôv Ki Z Pvq Zv K me cö_g h wrwbmwu m cöwzôv Ki Z Pvq Zv Rvb Z I eys Z n e G Kv Ri R b Bmjv gi wbqk msw ß Ávb h _ó bq eis we vwiz Áv bi cö qvrb Avi Gi ^ízv I wecyjzv gvby li hvm Zvi Dci wbf ikxj GR b G c _i cö Z KwU cw_k K gyrzvwn` n Z n e Ggb Kvb K_v bb Z e Zv `i cö Z K K Aek B Bmjvwg AvKx`v m ú K cwiï Ávb I Bmjvwg Kg c wz m ú K cwi vi aviyv _vk Z n e Ges Rxe bi wewfbœ wefv M Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 236

237 Bmjvg gvbyl K Kx c_ `wl q Q m m ú K AeMZ n Z n e G Ávb I AeMwZ Qvov gvbyl wb R mwvk c _ Pj Z cvi e bv, Ab KI c_ `Lv Z cvi e bv Ges mgvr MV bi R b h_v_ Kvb KvR Ki ZI m g n e bv hviv Øxb Bmjv gi `viqvzx KvR K ib Zv `i g a Bmjvwg Ávb Ggb ch v q _vk Z n e h Gi d j Zviv MÖvg I kn ii jvk `i K mnrmij fvlvq Øx bi K_v eysv Z m g n e Zv `i eyw Rxex kªyxi Ici cöfve we vi Ki Z cvi e, Ab KI c_ `Lv Z cvi e wkw Z jvk `i mkj cökvi m `n-mskq wbimb Ki Z cvi e wei ev`x `i cö kœi hyw³c~y I m š vlrbk Reve w` Z cvi e Bmjvwg wpiš b wfwëi Ici GKwU bzzb mf Zv-ms wzi cövmv` M o Zzj Z AeMwZ Qvov gvbyl wb R mwvk c _ Pj Z cvi e bv, Ab KI c_ `Lv Z cvi e AvaywbK wpš v I K g i Î wuc~y Ask K Î wunxb Ask _ K Avjv`v Kivi g Zv mgv jvpbvi hvm Zv Zv `i g a _vk e Bmjv gi cöwz AwePj wek vm Bmjvg m ú K weï Ávb AR bi ci AwePj Cgvb ivl Z n e mb Øx bi cöwz hvi wfwë Z m Rxeb e e v M o Zzj Z Pvq H Rxeb e e vi mz Zv I wbfy jzv m ú K Zvi wb Ri gb wbtmskq n Z n e G e vcv i Zvi wb Ri wpš v cy ivcywi GKvMÖ n Z n e m `n, mskq I `v`yj gvb Ae vq gvbyl GKvR Ki Z cv i bv h e w³ G KvR m úbœ Ki e Zv K wbtmskq wp Ë Avj vni Dci wek vm Ki Z n e Ges KziAv b ewy Z Avj vni Yvejx, gzv I AwaKv ii Dci AwePj Cgvb Avb Z n e Zv K AvwLiv Zi Ici AUj wek vm ivl Z n e Ges KziAv b AvwLiv Zi wpî hfv e ewy Z n q Q ûeû mfv e wek vm Ki Z n e Zv K wek vm Ki Z n e, gynv v` imyjyj vn (mv.) cö`wk Z c_b GKgvÎ mz c_ Ges Zvi we ivax ev Zvi mv _ mvgäm nxb cö Z KwU c_b åvš Zv K wek vm Ki Z n e, gvby li h Kv bv wpš v I h Kvb c wz hvpvb Kivi GKwU gvî gvb`û Av Q Ges Zv n Q Avj vni wkzve I Zuvi ivm~ ji mybœvz G gvb` Û h DZ i hv e m mz I Aåvš, Avi h DZ i hv e bv, m evwzj I åvš Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 237

238 Ávb AR bi Rb PvB myô cwikíbv t Bmjvg K fvjfv e Rvbvi Rb GKwU wgwbgvg wm jevm c o kl Kiv Avgv `i LyeB cö qvrb we kl K i im~j (mv.)-gi we vwiz Rxebx cö_g _ K kl ch š Lye g bv hv Mi mv _ K qkevi cov DwPZ GQvov mvnvev `i Rxebx, Avi MvUv KziAv bi Zvdmxi cov m e bv n ji, wbe vwpz wkqz m~ivi Zvdmxi jv me cö_ g c o djv DwPZ ÔAvgiv `viqvzx KvR Kb Ki ev?õ Zvi ûkzg jv Avj KziAv bi AvqvZ jvi gva g Avgiv R b MwQ GB AvqvZ jv evievi co Z n e, fve Z n e wkfv e Avgiv GB wb ` k jv ev evqb Ki Z cvwi Avgiv hviv Øxb Bmjv gi `viqvzx KvR KiwQ Ges hzuzkzb KiwQ, Avgiv hb GUv g b bv Kwi h Avgiv A bk wkqz K i d jwq, Øx bi A bk DcKvi KiwQ, Avj vni A bk KvR K i w`w Q! KviY Avj vni KvR Avgiv hw` bvi Kwi G Z Avj vni Kvb wkqzb hvq Av m bv, cö qvr b Ab Kvb Agymwjg K gymwjg evwb q wzwb Øx bi KvR Kiv eb Avi ev e AvR BD iv c, Av gwikv-k vbvwvq g~j Øx bi Kv Ri bz Z w` Qb wifv U W/ Kbfv U W (Ab ag cwiz vm K i Bmjvg ag MÖnYKvix be gymwjgmy) gnvb Avj vn e jb t Ò n Cgvb`viMY! Zvgv `i Kx n q Q h, hlb Avj vni c _ ewi q co Z ejv nq ZLb Zvgiv gvwu AvuK o c o _vk? Zvgiv wk `ywbqvi Rxeb wb qb Lykx _vk Z PvI A_P `ywbqvi GB cvw_ e Rxeb Zv AvwLiv Zi Zzjbvq wkqzb bq hw` Zvgiv ei bv ni Zvn j (GB Kv Ri R b ) Zvgv `i RvqMvq Avj vn Ab RvwZ K my hvm K i ` eb Zvgiv Zuvi Kvb wz Ki Z cvi e bv Avj vn Zv mewkqzi Dci gzvkvjx Ges KZ Z i AwaKvix Ó (m~iv AvZ-ZvIev t 38-39) Avgiv cov kvbv Ki ev wb Ri R b, wbr cwiev ii R b, Avgv `i ciez x cör b i (next generation)-gi R b Avi gnvb Avj vni Zid _ K h `vwqz Avgv `i mk ji Dci Av Q Zv mwvkfv e cvjb Kivi R b Avgiv hw` cvwievwik Rxe b, mvgvwrk Rxe b, ivóªxq Rxe b mwz Kvi mylx n Z PvB Zvn j cov kvbv K i Bmjvg K DËgfv e Rvbv Qvov Kvb wekí (aternative) bb Ges mylx cvwievwik Rxebhvc bi Rb Øxb Bmjv gi mwvk eys LyeB cö qvrb Avwg wb RB hw` Øx bi mwvk Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 238

239 Ávb bv cvb Zvn j wkfv e wbr x K Øx bi mwvk wk vq wkw Z Ki ev? wkfv e mš vb `i gvbyl Ki ev? Zv `i K cök Z gymwjg evbv ev? KziAv bi cö_g AvqvZ-B bvwhj n q Q cov kvbvi Dci Rvi w` q gnvb Avj vn ZvÕAvjv me cö_ g im~j (mv.)- K wb ` k w` q Qb Òco Zvgvi cöfyi bv gó - m~iv AvjvK ZvB Øx bi Ávb AR b Kiv cö Z KwU gymwjg bibvixi Rb dih (Be b gvrvn I evqnvkx) Avj vn Avgv `i K Øxb Bmjvg m ú K weï (mnxn) Ávb AR bi ZŠwdK `vb Ki b Ges Avgv `i e w³mz, cvwievwik, mvgvwrk I ivóªxq Rxe b GB AwR Z Áv bi mwvk ev evqb Kivi ZŠwdK `vb Ki b, Avwgb Cgv bi ^ Q aviyv mkj mgm vi g~j n Q AvswkK ev fyj Cgvb gvbe Rxe bi h i Z c~y w`k wb qb Av jvpbv-ch v jvpbv ev M elyv ïi Kiv nvk Zv cöfvwez n e Cgvbx Ávb, Gi mwvk Dcjwä (knowledge & understanding) I Áv bi MfxiZvi Dci h Kvb mgm v mgvav b wkqz gšwjk bxwzgvjv g b Pj Z nq Cgvb K mvg b i LB hvezxq gvbe mgm vi m~î, wewa I mgvavb LuvRvi bxwzgvjv g b Pjv Kj vyki Gi evb i h mgvav bib Póv Kiv nvk Zv n e AvswkK, Ac~Y v½ I Y vqx KviY G Z mepvb Z eo d v±i Cgvb K AMªvn K i wb Ri ARv š gvby li wz W K Avbv nq d j gvbyl Kvb wel q AvR GK K_v e j Zv Kvj Av ik m~î Avwe vi K i Avi Cgvb gv b Avj vni Dci AMva wek vm, gvby li Kj v Yi Rb wzwb h gšwjk wewa weavb cvwv q Qb Zvi DciI mgfv e wek vm vcb GwUB Cgv bi i Z c~y `vex Avgiv hw` gvbe Rxe bi gšwjk welq jvi ( hgb t Gi wk ve e v, A_ bwzk bxwzgvjv, kªgbxwz, mgvr I ivóªmvb, Ac ii Kj vy Kvgbv, cwievi MVb BZ vw`) Kvb AvaywbK I hy Mvc hvmx mgvavb ei Ki Z PvB Zvn j ïi ZB mb wji e vcv i Avj vni Kvb wb ` kbv Av Q wkbv Zv Aek B ` L wb Z n e KviY Zv bv n j Avgv `i Cgvb h Kej cö kœi Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 239

240 gy LvgywL n e Zv bq eis Avj vni wbf yj wb ` k Agvb K i h Kg m~wp MÖnY Kiv n e Zv n e cy iv gvbervwzi Dci hyjy gi kvwgj AvswkK ev fyj Cgvb Cgvb`viM Yi mkj e w³mz I mvgwók e _ Zvi Rb `vqx AvswkK ev fyj Cgvb Cgv bi cök Z msáv, Cgv bi `vex, Gi wfwë, Cgv bi kvlv cökvlv, Cgvb e w i Dcvq, Cgvb K m ZR ivlvi DcKiY BZ vw` wel q Áv bi Afve GKRb Cgvb`v ii BnKvj I cikvj K Pigfv e wzmö K i G wel q fyj Ávbm úbœ e w³i ˆewkó mgvr K msµvwgz K i, ivóªxq Pwi Îi DciI Gi wzki Qvc d j Cgv bi Áv bi MfxiZvi Dci wbf i K i gvby li AvPvi-AvPiY I mvivw` bi Kg ZrciZv d j GKRb Cgvb`vi Kwei jlbx Ab h Kvb Kwei jlbx n Z mȳ úófv e wfbœ n e mwvk Cgv bi AwaKvix gš x Avi Aci gš x `i Kg Lye mn RB wfbœ n e GKRb Cgvb`vi U vw WªvBfvi Av ikrb Cgvb wenxb U vw WªvBfv ii PwiÎ-ˆewkó m ú~y Avjv`v n e Cgvb`vi `i KiYxq GKRb e w³ gymwjg niqvi ci Zvi me cö_g `vwqz Cgv bi c~y Zvi w` K AMÖmi niqv Cgvb`vi `i Dci Avj vni nk (AwaKvi) Kx Kx Zv R b bqv Rxe bi mwvk j Cgv bi Av jv K wvk K i bqv, mdjzv I e _ Zvi gvckvwv Avj vni `qv msávi Av jv K wba viy Kiv, Cgv bi mv _ msmwz i L Avb ` I e`bvi mxgv R b bqv, Cgv bi grv R eüz I kî i ˆewkó Dcjwä Kiv, cöwz ekxi AwaKvi I Zv `i cöwz AvPiY BZ vw` R b Z`byhvqx KvR Kiv, A b i AwaKv ii e vcv i m PZb niqv, Cgvbx PZbv K memgq m ½ ivlv ev `vi Dci Avj vni n Ki e vcv i, gvzv-wczvi AwaKvi Av`v qi Î, Iqv`v Kivi mgq, AvgvbZ i vi Î, IRb Kivi mgq, FY bqv I cwi kv ai mgq Ñ A_ vr mkj mgq Cgvb K m ZR I i Y i L KvR Kiv Ri ix Cgvb m ú K mwvk aviyv bv _vkvi Kvi Y ˆ`wbK cuvp Iqv³ mjvz (bvgvh) Av`vqKvix e w³i c IR b Kg `qv m e Cgv bi gšwjk Ávb bv _vkvi Kvi Y AZ š Drmvn-DÏxcbvi mv _ wmqvg cvjbkvixi c I Avgvb Zi LqvbZ Kiv m e nvrx n qi Iqv`v Ljvd Kiv Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 240

241 gvgyjx e vcvi n Z cv i, me AvbyôvwbK Bev`Z m úv`b K ii wg_ v ejv m e wczvgvzvi mš wói cöwz Pig Ae njv, ^vgx- x G K Ac ii nk Av`v q D`vmxbZv, Mixe AvZ xq- ^Rb K ïay mybv gi Rb `vb-m`vkv Kiv, wgmwk bi cöwz AeÁv `Lv bv G ai Yi e w³ `i c KwVb wkqz bq Cgv bi Dci wu K _vkv Cgvb Ggb Kvb welq ev e bq hv GKevi AR b Ki j GUv Avi Avgv K Q o hv e bv G Cgvb bv PvB j Zv mvaviyz KvD K `qv nq bv Ges a i ivl Z bv PvB j Zv _v K bv Cgvb K memgq ZvKIqvi gva g jvjb I kw³kvjx Ki Z nq Avgvi GUv g b Kivi Kvb KviY bb h GKevi Cgvb hlb G bwq GUv Avgvi g Zÿ i w`b ch š Avgvi mv _ mv vk e Cgv bi DVv-bvgv wbf i K i Avgvi cöwzw` bi K g i Dci Øx bi ^ Q aviyv Øxb kãwui cöpwjz wkš Ac~Y v½ A_ n Q ag G Z Øx bi cy ivcywi A_ cökvk cvqbv Gi cök Z A_ e vck Z e ms c I GKK_vq Øxb k ãi A_ t Rxeb-weavb Avj KyiAv b Øxb kãwu K qk ai Yi A _ e envi n q Q Gi g a Rxe bi mkj gšwjk wel qi wb ` kbv cviqv hvq gymwjg Rb Mvôxi ekxi fvmb AvR Øxb m ú K AÁZv m Z I Øxb Rvbvi fvb K i wbwø avq Øxb-we ivax KvR Pvwj q hv Q eis KD evav w` j Pig AÁZvi cwipq w` q ZK ïi K i `q Kej mjvz-wmqvg cvjb K Øxb g b Ki Q Avevi gymwjm Rb Mvôxi GKwU eo Ask Øx bi A c vk Z Kg i Z c~y I A úó welq jv K AwaK i Z c~y I mȳ úó welqvw`i Dci vb w` q wek wzi cöwz hvwmzvq we fvi i q Q myzivs Kvb e w³ K Øx bi gšwjk welqvw` m ú K Rvbv bv I eysv bvi Rb b~b Zg f~wgkv ivlvi h KZ eo c~ Y i KvR Zv ejvi A c v iv L bv Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 241

242 Øx bi mwvk Ávb I Dcjwä (Clear Knowledge & Understanding of Deen) im~jyj vn (mv.) e j Qb t Avj vn ZvÕAvjv hv K Kj vy `vb Ki Z B Qv K ib, Zv K wzwb Øxb m ú K c~y Ávb I Zv Dcjwä Kivi gzv (clear knowledge & understanding) `vb K ib (gymbv ` Avngv`) Øx bi mwvk Ávb I Dcjwä jvf Avj vni Ki Yv I B Qvi Dci wbf i K i h KD PvB jb GUv c Z cv i bv Z e Ae vnz cö Póv, cöej B Qv I me `v Avj vni AbyMZ ev `vm Yi Øx bi Ávb I Dcjwä cviqvi m vebv _v K G ai bi fvm evb `i mv _ K_v ej jb eysv hvq h Zviv Ab `i PvB Z wkqzuv e wzµg Zviv Øx bi wewfbœ wel q MZvbyMwZK e vl v `b bv Zviv Øxb K Lye my `i K i gvby li wbku Dc vcb Ki Z cv ib Zviv Øxb m ú K GK kªyxi gvby li gv S h fyj aviyv e g~j n q Av Q Zv `~i Kivi Póv K ib AÁ jvk `i _vev _ K ei K i Øxb K MYgvby li mvg b mnr mij fvlvq Zz j a ib G ai bi Cgvb`vi `i gva g Avj vn Øx bi mš `h I kvfv mgv R, iv óª I mgmö `ywbqv Z Qwo q `b LuywUbvwU wel qi w` K ekx i Z bv w` q eis Øx bi gšwjk wel qi cöwz bri `qvb _v K Zv `i cöavb j Zviv mevb K msmwvz Kivi w` KI gb `b gymwjg `i HK Zv `i ^cœ, wek gymwj gi åvz Z AR b Zv `i AvKv v, gymwjg `i wk v Zv `i Kg m~px Øx bi eys whwb jvf K ib Zvi g bi `yqvi KL bv e _v K bv Áv bi wccvmv I Rvbvi AvMÖn Zvi A`g Øxb 1) BKvgvZzZ Øxb (Establishment of Islam) 2) Zv Z 3) KziAvb bvwh ji D Ïk 4) ivm~j (mv.)-gi AvMg bi D Ïk Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 242

243 GKRb cök Z gymwj gi Dc ii GB welq jv m ú K cwi vi Ávb _vkv Aek KZ e Zv bv n j Zvi cöwzwu KvR-K g i g a Mj` Xy K hviqvi m vebv i q Q m Kx KvR Ki Q, wk mi Rb Ki Q wkqzb wvkg Zv ey S DV Z cvi e bv mviv Y GKUv MvjKauvavi g a w`b KvUv e KviY Zvi Rxe bi vision Ges mission KvbUvB wvk bb GB `ywu wel qi mgbœq NUv bvi Lye KwVb KvR hviv wb R `i Rxe b Kv R-K g GB `ywu wel q mgbœq NUv Z c i Qb Zviv LyeB fvm evb Ges GUv gnvb Avj vn ZvÕAvjvi Zid _ K Zvi Rb GK we kl wbqvgz ev e `Lv hvq h, KD KD BKvgvZz` Øxb (Bmjvwg wewa-weavb cöwzôv) ev Sb wkš AvKx`vMZ (wek vm) w`k w` q cwi vi bv Avevi KD KD AvKx`vMZ w`k w` q cwi vi wkš BKvgvZz` Øxb ev Sb bv Avj-KziAvb cowq, KziAvb M elyv KiwQ, nv`xm cowq, Bev`Z-e `Mx KiwQ, KziAv bi Zvdmxi KiwQ wkš MvUv KziAvb _ K BKvgvZz` Øxb K ei K i w` qwq, Avgvi Pv L BKvgvZz` Øxb aivb c o bv, co ji Gwo q hvb Avgiv Rvwb Avj KziAv b mjvz cöwzôv Kivi K_v ejv n q Q 80 ev ii g Zv A_P BKvgvZyZ Øx bi K_v ejv n q Q 200 ev iii ekx GKwU D`vniY w` j welqwu Av iv cwi vi niqv hv e GKwU ev Pv AmyL n j mvaviyz U ve ju L Z Pvq bv ZvB gv Gevi Zv K U ve ju LvIqv bvi R b GKwU KŠkj Aej ^b K i Q ev PvwU Kjv L Z Lye cq ` K i ZvB gv U ve juwu Zvi Kjvi g a XywK q w` q Q KjvwU m ú~y LvIqv kl niqvi ci gv ev Pv K wr Ám Ki Q h Ôevev Kjv L q Qv?Õ ev Pv DË i ej Q, Ôgv Kjv L qwq wkš wewpuv LvBwb d j w` qwq Õ ZvB Avgiv A b KB Øxb cvjb Kwi wkš wb Ri Rxeb _ K, cvwievwik Rxeb _ K, mvgvwrk Rxeb _ K, ivóªxq Rxeb _ K Avj KziAv bi g~j j (objective) BKvgvZz` Øxb ev` w` q w` qwq ZvB GKRb cök Z gymwjg wn m e Avgv K Rvb Z n e KziAv bi g~j Av jvp welq Kx? KziAvb bvwh ji D Ïk Kx? im~j (mv.)-gi AvMg bi D Ïk Kx? im~j (mv.) Zvi g x Rxe bi 13wU eqi gvby li AvKx`v cwi vi K i Qb Avj KziAv bi g x m~iv jv bvwhj n q Q AvKx`v msµvš wel q Avi im~j (mv.) Zvi gv`vbx Rxe bi 10wU eqi BKvgvZz` Øx bi KvR K i Qb Avj KziAv bi gv`vbx m~iv jv BKvgvZz` Øxb wel q Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 243

244 bvwhj n q Q Zvn j `Lv hv Q im~j (mv.)-gi 23 eqi beyqz Rxe b Dc ii GB `yõwu KvR K i Qb Ges Avj-KziAvbI bvwhj n q Q g~jzt GB `yõwu wel qi Rb Avgiv wb gœ Avj-KziAv bi Av jv K Øxb I Zv Z m ú K ms c wkqzuv R b bb KziAv bi Av jv K ÔØxbÕ Gi A_ Avgiv GKUz Av MB Av jvpbv K iwq Øxb kãwui cöpwjz wkš Ac~Y v½ A_ n Q ag Ges GK K_vq Øxb k ãi A_ t Rxeb-weavb Avj KziAv b Øxb kãwu K qk ai Yi A _ e envi n q Q Gi g a Rxe bi mkj gšwjk wel qi wb ` kbv cviqv hvq hgb t 1. m~iv Avj dvwznvi 3 I m~iv Avj BbwdZi 9 Avqv Z Gi A_ cöwz`vb ev e`jv ev wewbgq 2. m~iv Av j Bgivb 83, m~iv Avh hygvi 2, m~iv Avj evkviv 193 AvqvZ wj Z Øxb k ãi A_ eysv bv n q Q AvbyMZ ev AvZ mgc Y 3. m~iv Av j Bgivb 19, 85, m~iv Avk k~iv 13, m~iv Avm md 9, AvqvZ wj Z eysv bv n q Q AvbyM Z i weavb 4. m~iv Avj gywgbyb 26, m~iv BDmyd 76, m~iv Avb b~i 2, m~iv ZvIev 29 AvqvZ wj Z eysv bv n q Q ivóª e e v I AvBb weavb BZ vw` Avj vni Øxb gvbe Rxe bi mkj gšwjk w` Ki c_wb ` kbv `vb K i BmjvgB GKgvÎ Øxb hv Av`g (AvjvBwnm mvjvg) n Z ïi K i kl bex gynv v` (mv.) ch š µgvš^ q gvby li Rb w`kwb ` kbv (MvBWjvBb) wn m e Avj vni c n Z G m Q kvixqvn n jv Øxb AbymiY I ev evq bi we vwiz cš v gvby li ^fve, cö qvrb, vb, Kvj I cwiw wz mv c kvixqvi cwiez b n q Q wewfbœ bexi kvixqvi g a e vck cv_ K `Lv hvq wkš Avj vn Gi cwic~y Zv weavb K i Qb kl bex gynv v` (mv.)-gi gva g gvby li Kj v Yi Rb B gnvb Avj vn G my `i, mnr I MwZkxj weav bi e e v K i Qb Avjnvg`ywjj vn Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 244

245 Bmjv gi A_ Bmjvg k ãi A_ AvbyMZ Kiv, Kvb wkqz gv_v c Z bqv cvwifvwlk A _ GKgvÎ Avj vn cö`ë I im~j (mv.) cö`wk Z Rxeb-c wz AbymiY Kiv Ges Gi wecixz mg gz I c_ cwinvi K i Pjv KB ejv nq Bmjvg g~jzt gvbyl Bmjvwg Av`k Key ji gva g gnvb Avj vni mv _ GKUv Pzw³ Z Ave nq GB Pzw³i d j Avj vni wkqz nk ev `vi Dci dih nq Ges ev `vi wkqz nk Avj vni Dci dih nq GUv Lye my `ifv e im~j (mv.) GKwU nv`x m ey bv K i Qb gyavh (iv.) _ K ewy Z, im~j (mv.) e jb, Zzwg wk hvb ev `vi Dci Avj vni nk wk? wzwb (mv.) e jb, ev `vi Dci Avj vni nk n jv ev `v ïay Avj vnib Bev`Z Ki e Ges Bev` Z Kvb Askx`vi mve Ki ebv im~j (mv.) Av iv e jb, Zzwg wk hvb Avj vni Dci ev `vi nk wk hw` m Zv K i (Askx`viwenxb ïay Avj vni Bev`Z)? wzwb ev `v K kw ` eb bv (mnxn eylvix) Bmjvg n jv gvby li BnKvjxb kvwš Ges cikvjxb gyw³i GKgvÎ Dcvq wkš m kvwš wbqk bxwzk_vi g a mxgve bq wksev bq wbqk wkqz kvwš -g~jk Dc `kevyxi g a I mxgve Bmjvg kvwš GB A _ h, gvby li Rxeb I mgv Ri me Î Akvwš weivr Ki Q Bmjvg bv _vkvi Kvi Y Ab K_vq Avj vni `vmz I Mvjvgxi cwie Z gvbyl gvby li `vmz I Mvjvgx Z wbgw¾z Av Q e jb gvby li mgv R Akvwš i Av b R j Q me kw³ wb qvm K i, me vz K cö Póv Pvwj q gvby li mgvr K GB Akvwš i Kej _ K gy³ Kivi Rvi ZvwK` Bmjv g i q Q e jb Bmjvg kvwš i evnk GB kvwš cöwzôvi ^vfvwek `vex Abymv i Bmjvg K kw³i AwaKvix niqv GKvš B Acwinvh Gfv e Bmjv gi wbr ^ cwip qi gv S gvby li mgv R GKUv Avg~j cwiez b NUv bvi Dcv`vb wbwnz i q Q Bmjvg gvby li R b GKgvÎ c~y v½ Rxebweavb gvby li e w³ I mgvr Rxe bi me Î GB Rxebweav bi cöwzôv jvfb Gi Aš wb wnz `vex gvbe mgvr K gvby li cöfy Z i huvzvkj _ K gy³ K i Avj vni cöfyz I mve fšg Z i wfwë Z gvbyl K mylx I my `i Rxebhvc bi my hvm K i `qvb Bmjvg Kv RB gvby li cök Z kvwš, gyw³ I ^vaxbzv cöwzôvi bvgb Bmjvg Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 245

246 Avj vni c_ Kx? `ywbqvq gvby li Rxebhvc bi R b Avj vn ZvÕAvjv h c_ I cš v bex-im~j `i gva g wba viy K i w` q Qb Avj vni c_ ej Z muv KB evsvq GB c _ P~ovš cö Póv Pvjv bvi A_ GB cš v I c wz AbymiY Kivi R b AvcÖvY Póv Kiv BKvg Z Øxb BKvg Z Øxb A_ Øxb cöwzôvi cö Póv Avi Øxb cöwzôv ej Z eysvq Kvb GKUv Rbc ` Øxb Bmjvg GKgvÎ AbyKiYxq Av`k wn m e cöwzwôz niqv Øxb Bmjv gi cwic~y wewa-weavb AbymiY I ev evq bi c _ Kvb cökv ii evav I Aš ivq bv _vkv Avj vn ZvÕAvjv m~iv k~ivq NvlYv K i Qb t ÒwZwb Zvgv `i R b Øx bi mb wbqgkvbyb wba viy K i w` q Qb hvi wb ` k wzwb b~n K w` qwq jb Avi hv GLb Zvgvi cöwz wn`vqvz Inxi gva g cö`vb KiwQ, Avi mb wn`vqvz hv Avwg Beªvnxg, g~mv I Cmv K cö`vb K iwqjvg (me wb ` ki mvi K_v wqj) Zvgiv Øxb cöwzôv Ki GB e vcv i ci úi `jv`wj Z wjß n qv bv Ó (m~iv Avk k~iv t 13) Gfv e Øxb cöwzôvi P~ovš cö Póv Pvjv bvuvb niqv DwPZ cöwzwu gymwj gi RvMwZK j Avi GiB gva g AwR Z nq cvi jšwkk j A_ vr bvrvz (gyw³) I Avj vni mš wó kl bex gynv v` (mv.)- K `ywbqvq cvvv bvi D Ïk m ú K Avj KziAv b hv ejv n q Q ZviI mvi K_v GUvB Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 246

247 wrnv` m ú K fyj aviyv wrnv` m ú K fyj aviyv `~i niqv cö qvrb wrnv` m ú K Avgv `i cwi vi Ávb _vkv cö qvrb GwU KziAv bi GKwU kã Bmjv gi kî iv AvaywbK wgwwqvi gva g wewfbœ Dcv q gymwjg- Agymwjg mk ji gm R wrnv` m ú K fyj aviyv XywK q w` q Q hgb t 1. Bmjvg gv b UiwiRg (mš vmev`); 2. gymwjg gv b Uiwió (mš vmx); 3. fvj gymwjg gv b dvûv g Uvwjó ( gšjev`x); 4. wrnv` gv b mk hy ; 5. wrnv` gv b binz v, aÿsm, i³cvz; 6. wrnv` gv b evgv nvgjv, AvZ NvZx, evgv g i aÿsm NUv bv; 7. wrnv` gv b ag hy BZ vw` wrnv` m ú K Dc ii GB 7wU aviyv m ú~y iƒ c fyj wrnv` Gi mwvk aviyv ÔwRnv`Õ k ãi A_ cö Póv ev struggle. Kvb wkqz jvf Kivi Rb kvixwik, gvbwmk, Avw_ K, eyw e wëk mkj cökvi cö Póv Ges Zvi R b mkj Dcvq-Dcv`vb Kv R jvmv bv K wrnv` e j dx mvexwjj vn A_ Avj vni iv vq Avj vni iv vq me w`k _ K Ges me Dcvq Aej ^b K i cö Póv Pvjv bv K wrnv` e j Øxb cöpvi I cöwzôvi Rb Revb (gy L K_v), jlbx, cöpvi gva g, e w³mz I mvgwók ZrciZv, m ú` e q, m e vcwi wb Ri Rxeb wewj q `evi bvg wrnv` Øx bi Rb GKwU evk e q Kiv, GK K`g nu U hviqv, GKwU jvbb jlv, Kv iv mv _ my `i e envi BZ vw` meb wrnv `i Ask Øxb K mgy¾j Kivi Rb h Kvb cö PóvI wrnv `i Ask Øx bi Kv R jvm e, gymwjg RbZvi DcKv i Avm e Ggb mkj KvRB wrnv `i mgzyj Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 247

248 wrnv `i A_ hy, aÿsm ev i³cvz bq wrnv `i A_ hy, aÿsm ev i³cvz bq hy n Q Ònvi&eÓ (Aviex) Ges ÒKZjÓ (Aviex) n Q jvk nz v Bmjvg KL bvb mš vmx Kg KvÛ K cökªq `q bv Ges Bmjvg G m QB mš vm `~i Kivi Rb KD hw` e w³mzfv e Kvb Ab vq K i _v K muv Zvi Ab vq Avi GRb Zvi kvw niqv DwPZ Ges H e w³i e w³mz Kvh Kjv ci mv _ Bmjvg K Kvbfv eb Rov bv hv e bv Kvb Rw½ `j hw` mš vmx Kg KvÛ K i muv Zv `i Aciva, Gi mv _ Bmjvg cöwzôvi Kvb m úk bb Bmjvg me mgq mš v mi wei, Avi wrnv` n jv Ab v qi wei cöwzev` wrnv `i ev evqb n jv hlv bb Ab vq mlv bb cöwzev` Kiv Avgvi Kvb wbku AvZ xq hw` Ab vq K i Zv K wm q ej Z n e h Avcwb wzmö n q hv Qb Avi GKwU welq Avgv `i g b ivl Z n e h, Communism, Capitalism, Secularism BZ vw` ej Z hgb wkqz welq i q Q wkš Øxb Bmjv g Islamism ej Z Kvb kã bb, GUv wgwwqvi bzzb Avwe vi Bmjvg Kvb ÔBR gõ wek vm K i bv wrnv `i Dci GKwU ev e D`vniY Avgv `i AÁZvi Kvi Y wrnv `i mv _ hy i h mswgkªy Avgiv K i dwj m welqwu cwi vi niqv cö qvrb hgb, Avgiv K vbvwvq _vwk Ges GB ` ki kvwš wcöq `k cöwgk bvmwik D`vniY ^iƒc aiv hvk, Av kcv ki Kvb GKwU `k G m nvvr GKw`b K vbvwv K `Lj Kivi Rb AvµgY K i em jv, `yb ` ki g a hy eu a Mj ZLb Avwg wk nvz-cv wu q Pzc K i e m _vk ev? bvwk kî i wei hy Suvwc q co ev? GKRb m PZb bvmwik wn m e Aek B ZLb Avgv K kî i wei wb R `i wbivcëvi Rb, `k K euvpv bvi Rb, ` ki m ú` i vi Rb, wbixn `kevmxi Rb hy Ki Z n e GUv ZLb Avgvi Cgvbx `vwqz, Avgvi bvmwik `vwqz KD hw` Avgv K Ab vqfv e AvµgY K i Zv cöwzi vi Rb msmövg KivI wrnv` Bmjv gi BwZnvm mv x, im~j (mv.) Zvi Rxe b hz jv hy K iwq jb Zv wqj meb cöwzi vg~jk hy A_ vr kî c Av M AvµgY K iwqj ev Avµg bi cwikíbv K iwqj Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 248

249 weavq wzwb wb R `i K cöwzi v K iwq jb KL bvb KvD K wm q Av M AvµgY Kivi Rb hy K ibwb wrnv` `yb ai Yi n Z cv i 1. Avj vni c _ wrnv` 2. kqzv bi c _ wrnv` Avgvi h cö Póv Øx bi DcKv i Avm e ZvB Avj vni c _ wrnv` Avi Avgvi h cö Póv Øx bi Kvb DcKv i Avm e bv ies Øx bi wz Ki e Zv n Q kqzv bi c _ wrnv` hgb A bk gymwjg bvgavix eyw Rxex Av Qb Zviv Avj vni `qv H eyw K Avj vnib wei Kv R jvmv Qb Zviv wewfbœ ikg M elyv K i ei Kivi Póv Ki Qb h KziAv b Kx Kx fyj åvwš Av Q, Bmjv g Kx Kx shortcomings Av Q ev Bmjv gi Kvb Kvb welq jv wvk bq ev Bmjv gi Kvb Kvb w`k jv backdated im~j (mv.) Zuvi Rxe b Kx Kx KvR wvk K ibwb im~j (mv.)-gi me nv`xm mwvk bq, hgb eylvix-gymwjg Avj vn KziAv b h welq jv K nvivg K i Qb Zviv Zvi _ K wkqz wkqz welq hyw³ w` q nvjvj Kivi Póv Ki Qb KD KD Avevi KziAvb K revise Kivi Rb cö ve w` Qb Zviv Zv `i we ek-eyw w` q KziAvb-nv`x mi evb i Zv `i Pv L `Lv Bmjv gi fyj-åvwš i mgvavb ck Ki Qb, Bmjvg K AvaywbK Kivi Póv Ki Qb Zv `i GB AK vš cö PóvI GK cökv ii wrnv` Avi Zv n Q kqzv bi c _ wrnv` Ges Avj vn I im~j (mv.)-gi wei wrnv` wrnv` m ú K Avj vn e jb ÒAvj vni c _ wrnv` Ki, hgb wrnv` Kiv DwPZ wzwb Zvgv `i K wb Ri Kv Ri Rb evqvb K i wb q Qb, Avi Øx bi e vcv i Zvgv `i Dci Kvb mskxy Zv Pvwc q `bwb Ó (m~iv nv¾ 22 t 78) Ò n jv Kiv hviv Cgvb G b Qv! Avwg wk Zvgv `i K Ggb GKwU e emv qi K_v ej ev hv Zvgv `i K KwVb Avhve n Z i v Ki e? Zvgiv Cgvb Avb Avj vn I Zuvi im~ ji cöwz Avi wrnv` Ki Avj vni c _, wb R `i gvj-m ú` I wb R `i Rxeb Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 249

250 Øviv GwUB Zvgv `i R b AZxe DËg, hw` Zvgiv Zv eys Z cvi Ó (m~iv md 61 t 10-11) ÒAvj vn Zv fvjev mb mb jvk `i K hviv Zuvi c _ Ggbfv e KvZvie `x n q jovb K i hb Zviv `y f ` GK cövpxi Ó (m~iv md 61 t 4) Avey hvi wmdvix (ivw`avj vû Avb&û) n Z ewy Z, wzwb e jb Avwg wr Ám Kijvg, n Avj vni bex! Kvb AvgjwU [Avj vni wbku] me P q DËg? bex (mv.) ej jb, Avj vni Dci Cgvb Avbv Ges Zvi c _ wrnv` Kiv (mnxn eylvix, mnxn gymwjg) wrnv` m ú K im~j (mv.) e jb t bex Kixg (mv.) ej jb, Avwg wk Zvgv `i K GKwU we kl i Z c~y wel qi [Øx bi] g~j m~î, Zvi Ges m e v P P~ovi müvb `e bv? ZLb bex Kixg (mv.) ej jb, Øx bi g~j nj Bmjvg, LuywU nj mjvz Ges Zuvi m e v P P~ov nj wrnv` (Avng`, wziwghx, Be b gvhvn) im~jyj vn (mv.) e j Qb, h e w³ wrnv ` kixk nj bv wksev wrnv` m ú K Kvb wpš v-fvebvi Kij bv Avi GB Ae vq-b gviv Mj, m hb gybvwd Ki g Zz eiy Kij (mnxn gymwjg) wrnv` dx mvexwjj vn n Q Avj vni KvR GB dih KvR _ K hlb Kvb gymwjg m cö`vq weiz _vk e, ZLb mb m cö`v qi Dci wewfbœ kvw b g Avm e hgb gymwjg RbM Yi Dci `yó cök wzi PwiÎnxb I AZ vpvix jvk `i KZ Z I kvmb cöwzôv niqv, Avj vni ingz bvwhj eü n q hviqv, Avj vni wbku `yõav Keyj bv niqv, Avhv ei ci Avhve G m wewfbœ Rbc` K aÿsm K i `qv BZ vw` GKRb Agymwj gi cökœ - m~iv ZvIevi AvqvZ K vbvwvi Ui Uv kn ii me P q e Zg RvqMv Heart of the Downtown-G Avgiv cö Z K kwbevi Ges iweevi `ycyi 12Uv _ K ivz 8Uv ch š Agymwjg Uzwió `i gv S w ªU `viqvzx KvR K i _vwk mb ey_ (booth) _ K Avgiv Agymwjg `i g a nvrvi nvrvi KziAv bi Kwcmn Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 250

251 wewfbœ fvlvq Bmjv gi `viqv msµvš eb-cy K weziy K i _vwk GKw` bi GKwU NUbv GKRb Agymwjg AvµgYvZ K fswm Z KziAv bi GKwU Bswjk UªvÝ jk bi Kwc G b m~iv ZvIevi 5bs AvqvZ quote K i Awf hvm Ki Qb h, GLv b ejv n q Q - ÒAgymwjg `i K hlv b cvi nz v KiÓ Ges m KziAv bi GB ai Yi Dw³i e vcv i LyeB ivmvwš^z GLv b `yb c i Rb B GKwU wk Yxq welq i q Q me cö_ g H Agymwj gi Z _ wkqzuv duvk i q Q (Bbd g k bi M vc) d j m KziAv bi AvqvZwUi AvswkK KvU K i Q ïay mlv bb kl bq, m~iv ZvIevq GKwU hy i NUbv ey bv Kiv n q Q Ges GB AvqvZwU H hy i wfz ii GKwU wb ` ki Ask cy iv welqwu Rvb Z n j GB 5bs Avqv Zi Av Mi Ges c ii AvqvZ jvi we vwiz co Z n e Zvdmximn Zv bv n j fyj eysveywsi m wó n e KviY Avj-KziAvb bvwhj n q Q MvUv gvbe RvwZi Kj v Yi Rb, m gymwjg wk Agymwjg muv az e ev we ep bq GKwU D`vni Yi gva g m~iv ZvIevi 5bs AvqvZwU eysvi Póv Kwi Av gwikv Ges wf qzbv gi g a hy n Q GLb hw` Av gwikvb Avwg Rbv ij Zvi ˆmb `i K hy PjvKvjxb mg q AW vi `b h Ôhy i gv V hlv bb wf qzbvgx `i cv e nz v Ki eõ Zvn j wk fyj n e? n uv, fyj n e ZLbB hw` H Rbv ij hy Qvov Ab mg q e jb Ôwf qzbvgx `i hlv b cv e mlv bb nz v Ki eõ m~iv ZvIevi 5bs Avqv Zi Av Mi I c ii AvqvZ jv hw` Avgiv fv jv K i cwo Zvn j `L ev h, GwU hy Kvjxb wb ` k Ges Zvi c ii Avqv ZB ejv n q Q h ÒZviv hw` AvZ mgc Y K i Zv n j Zv `i K nz v Kivi cökœ Zv D VB bv eis Zv `i K mm v b wbivc` v b cuš Q w` e hv nvk GB NUbvwU GRb Zz j aiv n jv h, Agymwjg ` k Øxb Bmjv gi `viqvzx Kv Ri wel q fyj e vl v (wgmb Uvi cöu) Kiv hv e bv KziAv bi ev nv`x mi Kvb Ask wb q fyj-eysveywsi m wó Kiv hv e bv Ges Bmjvg-we ØlxivI hb GB my hvm bv cvq mw` K Avgv `i m PZb _vk Z n e Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 251

252 Avgiv wk Kvwjgv ey S gymwjg? gvbyl GKwU Kvwjgv cvv K i Bmjvg a g cö ek K i _v K Òjv Bjvnv Bj vj vû gynv v`yi im~jyj vnó G KqwU kã gy L D PviY Ki jb gvbyl G Kev i e` j hvq c~ e m bvcvk wqj, wkš GLb m cvk n q Mj c~ e Zvi Dci Avj vni Avhve Avm Z cvi Zv, wkš GLb m Avj vni wcöq ev `v n q Mj cö_ g m Rvnvbœv g hvevi hvm wqj, GLb Rvbœv Zi `irv Zvi Rb Ly j Mj ïay GUzKzB bq, G ÔKvwjgvÕi `i b gvby li gv S eo e eavb m wó nq G ÔKvwjgvÕ hviv c o Zviv GK D vz Avi hviv GUv A ^xkvi K i Zviv nq Avjv`v GK RvwZ wczv hw` ÔKvwjgvÕ c o Avi cyî hw` Zv A ^xkvi K i Z e wczv Avi wczv _vk e bv, cyî Avi cyî e j MY n e bv, wczvi m úwë n Z mb cyî Kv bv AskB cv e bv c vš i GKRb weag x hw` Kvwjgv c o, Avi H N ii g q we q K i, Z e m Ges Zvi mš vb H Ni n Z m úwë cv e wkš wbr JimRvZ mš vb ïay G ÔKvwjgvÕ K A ^xkvi Kivi Kvi YB G Kev i ci n q hv e GUv Øviv eys Z cviv hvq h, G ÔKvwjgvÕ Ggb GK wrwbm hv ci K Avcb K i GK Î wgwj q `q, Avi Avcb jvk K ci K i ci ú ii m úk wqbœ K i Kvwjgv ZvBwq evi cök Z A_ GB ÔKvwjgvÕi A_ Kx? Zv c o gvbyl Kx K_v ^xkvi K i, Avi Zv ^xkvi Ki jb gvbyl Kvb weavb gz Pj Z eva nq? ÒAvj vn Qvov Kv bv Bjvn bb, gynv v` (mv.) Avj vn ZvÕAvjvi im~j Ó Kvwjgvi g a h ÔBjvnÕ kãwu i q Q Gi A_ n Q gvwjk, m wókz v, gvby li Rb weavb ipbvkvix, gvby li `yõav whwb kv bb Ges MÖnY K ibñ wzwbb Bev` Zi GKgvÎ Dchy³ mz v GLb Ôjv Bjvnv Bj vj vnõ co j Zvi A_ n e h, Avwg cö_g ^xkvi Kijvg t G `ywbqv Avj vni Av `k Qvov m wó n Z cv iwb, Gi m wókz v wbðqb ez gvb Av Qb, Avi mb m wókz v GKvwaK bbñ gvî GKRb wzwb Qvov Avi Kv ivi cöfyz Kv_vI bb wøzxqz ÔKvwjgvÕ c o Avwg ^xkvi Kijvg h, mb GK Avj vn-b gvby li I mviv Rvnv bi gvwjk Avwg I Avgvi cö Z KwU wrwbm Ges `ywbqvi cö Z KwU e B Zuvi m wókz v wzwb, Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 252

253 wiwhk`vzv wzwb, Rxeb I g Zz ZuviB ûkzg gz n q _v K myl I wec` ZuviB KvQ n Z Av m gvbyl hv wkqz cvq, ZuviB KvQ n Z cvqñ mkj wkqzi `vzv cök Zc wzwb Avi gvbyl hv nvivq, Zv cök Zc wzwbb K o bb ïay Zuv KB fq Kiv DwPZ, ïay ZuviB Kv Q cöv_ bv Kiv DwPZ, ZuviB mvg b gv_v bz Kiv DwPZ KejgvÎ ZviB Bev`Z I e `Mx Kiv KZ e wzwb Qvov Avgv `i gwbe, gvwjk I kvixav Zi AvBb ipbvkvix Avi KDB bb GKgvÎ ZuviB ûkzg g b Pjv Ges Kej ZuviB AvBb Abymv i KvR Kiv Ges Rxebhvcb Kiv Avgv `i Avmj I GKgvÎ KZ e ÔKvwjgvÕ jv Bjvnv Bj vj vû c o Avwg Avj vni Kv Q G Iqv`v-B K i _vwk, Avi mviv `ywbqv G gšwjk A½xKv ii mv x n q _v K Gi wecixz KvR Ki j Avgvi wrnÿv, Avgvi nvz-cv, Avgvi cöwzwu jvg Ges AvKvk I c w_exi GK GKwU Aby-cigvYy hv `i mvg b Avwg G Iqv`v K iwqjvg Avgvi wei Avj vni Av`vj Z mv ` e Avgvi hyw³ cögvy Kivi Rb GKwU mv x Kv_vI cv ev bv Kv bv DwKj wksev e vwióvi Avgvi c mg_ b Kivi Rb mlv b _vk e bv Ôjv Bjvnv Bj vj vûõ ejvi ci ej Z nq Ôgynv v`yi im~jyj vnõ Gi A_ GB h, gynv v` (mv.)-gi ga ZvqB Avj vn ZvÕAvjv Zuvi kvixav Zi AvBb gvby li Kv Q cvwv q QbÑ GK_v Avgiv ^xkvi K iwq Avj vn K wb R `i gwbe, gvwjk I ev`kvn ^xkvi Kivi ci GK_v AeMZ niqvi GKvš `ikvi wqj h, mb ev`kvni AvBb I ûkzg Kx? Avgiv Kvb& KvR Ki j wzwb Lykx n eb, Avi Kvb& KvR Ki j wzwb Amš ó n eb? Kvb& AvBb AbymiY Ki j wzwb Avgv `i gv Ki eb, Avi Kvb& AvB bi we ivwazv Ki j wzwb Avgv `i K kvw ` eb? Gme Rvbvi Rb Avj vn ZvÕAvjv gynv v` (mv.)- K Zuvi `~Z wbw` ó K i Qb Zuvi ga Zvq wzwb Avgv `i cöwz Zuvi wkzve cvwv q Qb Ges gynv v` (mv.)-gi Avj vni ûkzg g b wkfv e Rxebhvcb Ki Z nq, Zvi ev e D`vniY wb Ri Rxe b `wl q M Qb Kv RB Avgiv hlb ewj, Ôgynv v`yi im~jyj vnõ ZLb Gi Øviv Avgiv GK_vB ^xkvi K i wbb h, h AvBb Ges h wbqg gynv v` (mv.) AbymiY Ki Z e j Qb, Avgiv Zv g b Pj ev G Iqv`v Kivi ci hw` Avgiv gynv v` (mv.)-gi cöpvwiz AvBb KB Q o `B, Avi `ywbqvi wbqg AbymiY K i Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 253

254 Pwj Z e Avgv `i P q eo wg_ vev`x Avi KD bb KviY gynv v` (mv.)-gi cöpvwiz AvBb K GKgvÎ mz AvBb g b Ges Zv K AbymiY K i Pjvi A½xKvi K i Avgiv Bmjv gi mxgvi g a G mwq Avj vn ZvÕAvjv mewkqzi gvwjk GK_vi A_ Kx? Avj vn ZvÕAvjv Avgv `i Ges cö Z K wrwb mib gvwjk GK_v Avgiv ^xkvi K iwq wkš Gi A_ Kx? Gi A_ GB h, Avgv `i Rvb-gvj Avgv `i wbr `n Avj vni Avgv `i nvz, Kvb Ges Avgv `i ` ni Kv bv GKUv A½I Avgv `i wb Ri bq h Rwg Avgiv Pvlvev` Kwi, hme cï Øviv Avgiv KvR KivB, hme wrwbm-cî Avgiv memgq e envi Kwi, G `i Kv bvuvb Avgv `i wb Ri bq mewkqzb Avj vn ZvÕAvjvi gvwjkvbv Ges Avj vni `vb wn m eb G jv Avgiv c qwq GK_v ^xkvi Kivi ci Avgv `i GK_v ejvi wk AwaKvi _vk Z cv i h, Rvb-cÖvY Avgvi, kixi Avgvi, gvj Avgvi, AgyK wrwbm Avgvi? Ab GKRb K Kv bv wrwb mi gvwjk e j NvlYv Kivi ci Zvi wrwbm K Avevi wb Ri e j `vex Kiv m ú~y A_ nxb hw` ev wekb Avj vn K `ywbqvi mg wrwb mi gvwjk g b Kwi, Z e Zv n Z Avcbv Avcwb `yõwu wrwbm Avgv `i Dci G m c o cö_g GB h, Avj vn-b hlb gvwjk Avi wzwb Zuvi gvwjkvbvi wrwbm AvgvbZ ^iƒc Avgv `i K w` q Qb, ZLb mb gvwj Ki ûkzg g ZvB Avgv `i m wrwbm jv e envi Ki Z n e Zuvi B Qvi wecixz KvR hw` Gi Øviv Kwi, Zvn j wbðqb Avgiv Avgvb Zi wlqvbz KiwQ Avgv `i nvz-cv ch š mb gvwj Ki B Qvi wecixz Kv R e envi Kivi Kv bv AwaKvi Avgv `i bb Avgv `i PvL ØvivI Kvb wbwl wrwbm `L Z cvwi bv, hv Zuvi B Qvi wecixz Avgv `i G Rwg-RvqMv K gvwj Ki weav bi wei e envi Kivi Kv bvb AwaKvi Avgv `i bb Avgv `i h x Ges mš vb K wb R `i e j `vex Kwi, Zv `i K Avj vn ZvÕAvjv Avgv `i K `vb K i Qb e jb Zviv Avgv `i Avcb n q Q, Kv RB Zv `i mv _ Avgv `i B QvgZ bqñ gvwj KiB Av `k gz e envi Kiv KZ e Zuvi g Zi DjUv hw` e envi Kwi, Z e Avgiv Aeva e j AwfwnZ nevi hvm c ii wrwbm niy Ki j, c ii RvqMv kw³i e j `Lj Ki j Avgiv Zv K ewj hvwjg; miƒc Avj vni `qv wrwbm K wb Ri g b K i Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 254

255 wb Ri B Qv wksev Avj vn Qvov Ab Kv ivi B QvgZ hw` e envi Kwi, Z e mb hyjy gi Aciv a AvgivI Acivax n ev wøzxq K_v GB h, gvwjk h wrwbmb Avgv K `vb K i Q, Zv hw` mb gvwj Ki Kv RB e envi Kwi, Z e Zvi Øviv Kv ivi cöwz Kv bv AbyMÖn n Z cv i bvñ gvwj Ki cöwzi bq G c _ hw` Avgiv wkqz `vb Kijvg, Kv bv L`gZ Kijvg, wksev Avgv `i wcöqe Kzievb Kijvg, Z e Zv Kv ivi cöwz Avgv `i GKwe `y AbyMÖn bq Avgv `i cöwz gvwj Ki h ÔnKÕ wqj Gi Øviv ïay ZvB Av`vq Kijvg gvî G Z MŠie ev AnsKvi Kivi gz wksev Zvixd ev cöksmv cvevi g Zv wkqz bb g b ivl Z n e h GKRb LuvwU gymwjg gvwj Ki c _ wkqz LiP K i wksev Zvi wkqz KvR K i wkqzgvî MŠie eva K i bv, eis m webq I bgªzv Aej ^b K i KviY MŠie ev AnsKvi fvj KvR K bó K i `q h e w³ cöksmv cvevi Avkv K i Ges ïay m D Ï k B fvj KvR K i Zvi D Ïk n jv h m Zvi Kv Ri cöwzdj G `ywbqv ZB c Z Pv Q GLb wb Ri m ^ Ü wb R wpš v Kwi h e w³ Avj vn K wb Ri cöfy I gynv v` (mv.)- K Avj vni im~j gy L gy L ^xkvi K i Ges AvwLiv Zi Dci wek vm Av Q e j `vex K i wkš Zvi ˆ`bw `b Rxe b KvRKg Avj vni KziAvb I im~j (mv.)-gi mnxn nv`x mi m ú~y wecixz avivq P j, Zvi m ^ Ü R b ivlv cö qvrb h, Zvi Cgvb Avm j LyeB `ye j Kvwjgvi `yõwu Ask G Kvwjgvi `yõwu Ask GKvs k ejv n q Q jv-bjvnv Bj vj vn GB As k A b i bq, ïay gvî Avj vnib mve fšgz ^xkvi Kiv nq Ges Aci As k ejv n q Q gynv v`yi im~jyj vn GB As k ^xkvi Kiv nq Ges h gynv v`b (mv.) Zuvi cvvv bv Appointed Authority. hme e vcv i Avj vn Zuvi im~j (mv.)- K gzv cö`vb K i Qb mme Î A b i wkqzb ejvi AwaKvi bb Ôjv-Bjvnv Bj vj vnõñ Kvwjgvi G As ki A_ R b G K gvb j wbgœwjwlz KvR jv Aek KZ e n q `uvovq t 1. Avj vn Qvov Avi Kv KI mvnvh Kvix, wec` n Z D vikvix I gyw³`vzv e j ^xkvi I wek vm Kie bv Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 255

256 2. Avj vn Qvov KD wz-dckvi Ki Z cv i e j g b Ki Z cvie bv, mkj e vcv i GKgvÎ Avj vni Dci fimv Kie 3. Avj vn Qvov Ab KviI wbku `yõav Ki Z Ges mvnv h i cöv_ bv Ki Z cvie bv 4. Avj vn Qvov Ab KviI Bev`Z ev e `Mx Kie bv Ges KviI bv g gvbz Kie bv 5. Avj vn Qvov Ab KvD K cöfy, AvBb`vZv I weavb`vzv Ges ev`kvn ev mve fšg e j ^xkvi Kie bvñ Ab KviI AvBb gvbe bv (Ggb AvBb gvbe bv hv g~jz Avj vni AvB bi wfwë Z I GUvi mxgvi g a iwpz nqwb) 6. Avj vn Qvov Ab KviI ev `v ev `vm n q _vke bv Ges wb Ri cöe wëi Kvgbv I ` k PjwZ cö_vmg~n AÜfv e AbymiY Kie bv 7. Rxe bi cö Z K e vcv i Avj vni weavb K GKgvÎ wfwë e j gvbe I m Abyhvqx cö Z KwU KvR Ki ev 8. Rxe bi cö Z K Kv Ri Revew`wn Kej Avj vni wbku Ki Z n eñ G wek vm ü`q-g b m`v RvMÖZ ivle, Ges hkv R Avj vn mš ó nb m KvR Ki Z I hkv R wzwb Amš ó nb Zv n Z weiz _vk Z me `v Póv Kie Ôgynv v`yi im~jyj vnõñ Kvwjgvi G kl As k D PviY Ges ^xkvi Ki j gvb Z n e t 1. gynv v` (mv.) Avj vn ZvÕAvjvi me kl bex I im~j 2. Zuvi gva g h Rxebweavb I wn`vqvz Avj vni Zid n Z G m Q ZvB mz Ges kvk Z 3. Zuvi cö`wk Z/ewY Z Av`k I Zuvi cö`ë wk vi we ivax hv wkqz Av Q Zvi meb fyj Ges Aek cwiz vr 4. wzwb Qvov Ab Kvb e w³b gvby li Ô ^vaxb bzvõ n Z cv i bv wzwbb Kvwjgv Z wek vmx `i GKgvÎ P~ovš I m e v P bzv Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 256

257 5. AZGe gvbe Rxe bi cö Z KwU KvR Avj vni wkzve I im~ ji mnxn nv`xm Z_v mybœvn Abymv i niqv evãbxq 6. Ggb GKwU mgvr I ivóª e e v Kv qg Ki Z n e hv G Kvwjgv Abyhvqx Avj vni mve fšg Z i Dci cöwzwôz Ges AvBb-weavb ipbvi gšwjk AwaKvi KejgvÎ Avj vni Rb B ^xk Z I NvwlZ im~j (mv.)-gi Avmj `vwqz Avj vn ZvÕAvjv h im~ ji Dci KziAvb bvwhj K i Qb Zvu K `ywbqvi Kvb& `vwqz w` q cvwv qwq jb Zv KziAv bib wzbwu m~ivq úó fvlvq NvlYv K i Qb t ÒwZwbB H mëv, whwb Zvui im~j K wn`vqvz I mz Øxbmn cvwv q Qb, hv Z (im~j) H Øxb K Ab me Øx bi Dci werqx K ib Ó (m~iv ZvIev t 33, m~iv dvz&n t 29 I m~iv md t 9) G AvqvZ _ K Rvbv Mj, KziAvbB H wn`vqvz I mz Øxb (Øx b nk), hv K gvby li gbmov gz, c_ I weav bi Dci werqx Kivi KwVb I gnvb `vwqz w` q kl bex K cvvv bv n qwqj G `vwqz m ú K mwvk aviyv c Z n j ÔØxbÕ k ãi Avmj A_ Rvb Z n e ÔØxbÕ k ãi g~j A_ AvbyMZ ev g b Pjv Qvov gvby li Dcvq bb e w³mz, cvwievwik, mvgvwrk, A_ bwzk I ivr bwzk Rxebmn QvU-eo me e vcv ib KZK wbqg, AvBb I weavb g b Pj Z nq Gme AvBb evbv bvi my hvm hviv cvq, Zviv mevi cöwz Bbmvdc~Y weavb ˆZwi Ki Z cv i bv mwvk Áv bi Afv e ev `jmz I MvôxMZ ^v _ i Kvi Y Gme weav bi Øviv gvbyl kvly, hyjyg I Akvwš fvm K i gvbeiwpz Gme weavb KI H Avqv Z Øxb ejv n q Q Kbbv, me weavbb gvby li wbku AvbyMZ `vwe K i Ges gvbyl Zv g b Pj Z eva nq Avj vn ZvÕAvjv gvbervwz K gvby li Øx bi kvly, AZ vpvi I Akvwš _ K gyw³ `qvi `vwqz w` qb im~j (mv.)- K ÔØx b nkõmn cvwv qwq jb gvbyl hb Avj vni Øxb K g b Pjvi my hvm cvq Ges Ab Kv bv Øx bi AvbyMZ Ki Z hb eva bv nq, m gnvb D Ï k B im~j Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 257

258 (mv.)- K cvvv bv n qwqj im~j (mv.) `xn 23 eq ii K Vvi mvabv, Z vm I Kzievbxi gva g AZ š mdjzvi mv _ G KwVb `vwqz cvjb K i wm q Qb BwZnvmB Gi D¾ j mv x KziAvb im~j (mv.)-gi Rxe bib MvBW eyk Avj vn ZvÕAvjv Zvui im~j K h weivu, KwVb I gnvb `vwqz w` q `ywbqvq cvwv qwq jb, m `vwqz mwvkfv e I mvd j i mv _ cvjb Kivi Rb hlb hzuzkz wn`vqvz `ikvi ZZUzKzB Inx hvm im~j (mv.)- K Rvbv bv n q Q Gfv e m KvRwU K cwipvjbv Kivi Rb cö qvrbxq wn`vqvz mgvß n ZI cy iv 23 eqib j M Q KziAvb Hme wn`vqv ZiB mgwó G Kvi YB KziAvb K im~j (mv.)-gi msmövgx Rxe bi c _i w`kvwi ev MvBW eyk ejv nq h KvRwU im~j (mv.) 23 eq i mgvav K i Qb Zv Ggb ai bib KvR wqj, hv Zvui Rxeb K msmövgx Rxe b cwiyz K i Q RbMY K wkqz gvby li Mvjvgx _ K gyw³ w` q GKgvÎ Avj vni Mvjvg wn m e Rxebhvcb Kivi my hvm `qvi KvRB wzwb K i Qb P `ª-m~h, MÖn-Zviv, MvQ-cvjv, b`xbvjv, Av b-cvwb, cvnvo-ce Z, Rxe-Rš, KxU-cZ½mn MvUv m wórmr Avj vni weavb g b P j e jb kvwš Z Av Q gvbyli hw` ZvuiB weavb g b Pjvi my hvm cvq Z eb Zviv mwz Kvi kvwš c Z cv i wkš wkqz gvbyl Zv `i gbmov wbqg-kvbyb RbM Yi Dci Pvwc q w` q AvBbk Ljvi bv g RbMY K Zv `i Mvjvg evwb q iv L Ges Akvwš fvm Ki Z eva K i Avj vn ZvÕAvjv gvby li G Mvjvgx _ K mgvr I ivóª K gyw³ `qvi `vwqz w` qb hy M hy M bex I im~j cvwv q Qb ZvB `Lv hvq, me bex KB Hme jvk c ` c ` evav w` q Q, hviv RbM Yi Dci gwbe m R e mwqj Zviv wb R `i ^v _ B wkqz wewa-weavb I img- iiqvr mgv R Pvjy K i Q Gme K Agvb K i Avj vni AvBb gvbvi `viqvz hlbb Kv bv bex w` q Qb ZLbB Hme ^v_ ev`xiv evav w` q Q G Kvi YB me bex `i K Rxe b eob KwVb msmövg Ki Z n q Q eû bex K GgbwK nz v ch š Kiv n q Q Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 258

259 im~j (mv.)-gi msmövgx Rxe bi cuf wg im~j (mv.) g vi mgv Ri `ỳ kv, gvby li `ytl-kó I Rvi-hyjyg ` L `ytl eva Ki Zb hyek eq m Av iv K qkrb hyek K wb q Ôwnjdzj dzh~jõ bv g GK mwgwzi gva g mgvr Kj vyg~jk KvR Ki Z wm q mgv Ri mgm v m ú K Av iv ewk K i Rvb Z c iwq jb mwgwzi gva g weaev I BqvZxg `i K mvnvh Kiv, SMov-weev `i gxgvsmv Kiv, hvwjg `i hyjyg _ K ghjyg `i i v Kiv BZ vw` KvR Ki Z wm q im~j (mv.) gvby li `yt L Lye Kó c Zb wzwb h im~j n eb m K_v Zv Inx bvwhj niqvi cib wzwb eys Z c iwq jb; wkš h Avj vn Zvu K im~j wbhy³ K iwq jb, wzwb Zv Av MB Rvb Zb ZvB Avj vn ZvÕAvjv im~j K hvm K i M o Zvjvi D Ï k B mgvr mevi gva g Zvu K mgvr-m PZb K i Zv jb KviY, h KvRwU Zvu K Ki Z n e Zv mgvr wec eib KvR gvby li cöpwjz mgvr I gbmov ivóªe e vi e` j Avj vni `qv weavb Abyhvqx e w³mz Rxeb _ K ïi K i cvwievwik, mvgvwrk, A_ bwzk, ivr bwzk me ÎB h cwiez b Avb Z n e Zv GZ eo wec ex KvR, hvi Rb weivu `iw` gb `ikvi ZvB cig gvbe`iw` wn m e Avj vn ZvÕAvjv Zvui bex K (mv.) M o Zz jwq jb G cöm ½ Avj vn ZvÕAvjvi GKUv g~jbxwz D j L Kiv cö qvrb Avj vn hvu K bex ev im~j evbv Z Pvb Zvu K wzwb Rb _ KB m D Ïk M o IVvi my hvm `b Avj vn wb RB Zvui wk Ki f wgkv cvjb K ib gvby li mgv R evm Ki ji mgv Ri Kvb gvbyl K Zvui wk K n Z `qv nq bv KviY wk K wnmv e gvby li KvQ _ K fv jv I g ` `yõik gi wk vb cviqvi m vebv _v K ZvB GKgvÎ Avj vnb bex (mv.)-gi wk K beyiqvzx Rxe bi 23 eqi gynv v` (mv.)-gi eqm hlb 40 eqi ZLb niv nvq m~iv AvÕjv Ki cö_g cvup AvqvZ bvwhj niqvi ci _ K 63 eqi eq m `ywbqv _ K we`vq niqv ch š gvu 23 eqi bex wn m e Zvui Kg Rxeb MYbv Kiv nq Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 259

260 im~j (mv.) K m~iv gyïvmwm ii cö_g mvz Avqv Z cö_g Kg m~px `qv n qwqj wzwb m Abyhvqx cwiwpz gn j `viqvz w` Z _v Kb ax i ax i Cgvb`vi `i msl v evo Z _v K wzb eqi ch š Mvc bb `viqvz cšuqv Z _v Kb ZL bv Zgb KD evav `qwb e j A b KB im~j (mv.)- Gi e w³z I `viqvz Ges KziAv bi fvlv I evyxi cöwz AvK ó n qwqj ZLb KzivBk bzvivmn mevi Kv QB RvbvRvwb n q Mj, gynv v` (mv.) Ggb me AvKx`v-wek vm Ges gz I c _i cöpvi Ki Qb, hv mgv Ri cöpwjz gz I c _i we ivax beyiqv Zi Z Zxq eq ii kl w` K im~j (mv.) mvdv cvnv oi Dci _ K Rvi Mjvq Ggb AvIqvR w` qwq jb h KzivBk m`v iivmn g vevmxiv cvnv oi cv k Rgv n q wm qwqj ZLb Rbmfv W K e³e ivlvi GUvB wbqg wqj Hw`bB wzwb cökvk fv e cö_g ZvInx `i `viqvz ck K iwq jb Gici im~j (mv.)-gb cö_g Rbmfvq úó fvlvq AwZ `i`x my i I Av e Mi mv _ Kvwjgv q ZvBwq evi wec ex `viqvz ck K ib m ½ m ½ KzivBk m`v i Ave~ Rvwnj wprkvi K i Gi cöwzev ` cökvk we ivwazv ïi K iwqj g vi bzviv eys Z c iwqj, gynv v `i (mv.) g Zv RbwcÖq bzvi cq b RbMY hfv e mvov w` Q, Zv Pj Z w` j Zv `i bzvwmwi LZg n q hv e mgvre e v e` j hv e bzzb bzv bzzb AvBb Rvwi Ki e Zv `i KZ Z, ^v_, my hvm-myweav me nviv Z n e agx q bzviv AviI ewk L c wm qwqj Gfv eb Bmjv gi we ivwazv ïi n qwqj cö_ g me bzv g b K iwqj gynv v` (mv.) bz Z Pv Qb A_v r, Zv `i wb R `i a vb aviyv Abyhvqx `ywbqvq gvby li hme Kvgbv evmbv PvIqv cviqv _vk Z cv i Zv im~j (mv.)-gi Dci Pvwc q w` Z P qwqj Ges mgv R bzzb K_v e j mgm v m wó Ki Z wb la K iwqj Zviv e jwqj, Ô Zvgv K ev`kvn g b be, hz ab- `ŠjZ PvI mevb `e, hz my `ix bvix PvI ZvI `e, Zzwg G Av `vjb eü Ki Õ wzwb hlb G c ve g b bbwb ZLb Zviv nvrv iv AccÖPvi Pvwj qwqj, hv Z RbMY Zvui ` j hvm bv `q G ZI hlb KvR nqwb, ZLb im~j (mv.)-gi cöwz Cgvb G bwqj Zv `i Dci me ik gi AZ vpvi Pvwj qwqj beyiqv Zi câg eqi AZ vpv ii gvîv e o hviqvq ire Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 260

261 gv m 12 Rb cyiæl I 4 Rb gwnjv mvnvex im~j (mv.)-gi AbygwZ wb q g v _ K wnriz K i nvekvq (ez gv b BwiwÎqvq) P j wm qwq jb µ gb hyjy gi gvîv evo Z _vkvq Av iv 88 Rb cyiæl I 15 Rb gwnjv mvnvex wnriz Ki Z eva n qwq jb beyiqv Zi mßg _ K beg eqi ch š im~j (mv.)-gi wbr esk MvUv eb~ nvwkg K g vevmxiv eqku K i i LwQj ÔwkAv e Avex ZvwjeÕ bvgk DcZ Kvq c~y wzbwu eqi Zv `i K Abvnv i A vnv i ew `Rxeb KvUv Z nq evb i _ K mlv b cvwb ch ší wb Z `qv nqwb Mv Qi cvzv L q Zv `i w`b KvUv Z n qwqj `kg eq i ew ``kv K U M ji we ivwazv Av iv e o hvq `kg eq ib im~j (mv.)-gi PvPv Ave~ Zvwje I x wewe Lv`xRv (ivw`avj vû Avb&nv) Bwš Kvj Kivi ci kî `i AZ vpvi GZUv e o wm qwqj h im~j (mv.)- K nz vi cwikíbv ch š Kiv n qwqj Gi c ii wzb eqi eob KwVb mgq wqj g vq `viqvz cöpv ii mvdj _ K wbivk n q im~j (mv.) Zv qd wm qwq jb mlvbkvi m`v iiv Zv `viqvz Keyj K ibwb eis GK`j QvKiv K jwj q w` qwqj, hviv cv_i g i i³v³ K i Zvu K Zvwo q w` qwqj g v I Gi Avkcv k Kv_vI Kv_vI mvgvb Avkvi Av jvi `Lv wm qwqj G wzb eq ii cö_g eqi 6 Rb, wøzxq eqi 12 Rb I kl eqi 75 Rb jvk Bmjvg Keyj K i im~j (mv.)- K g`xbvq wb q hviqvi AvMÖn cökvk K ib Avj vni AbygwZ Z wzwb g`xbvq wnriz K ib Bmjvg GKwU ivr bwzk kw³ wn m e M o IVvq KzivBk bzviv mviv Avi ei Rv nwj kw³ K msmwvz K i g`xbvi QvU Bmjvwg ivóª K aÿsm Kivi D Ï k evievi AvµgY KiwQj, wkš Avj vni mvnv h Ges im~j (mv.)-gi hvm bz Z gymwjg RvwZi Cgvbx kw³ I kvnv`v Zi Av em werqx n qwqj wøzxq wnrixi igv`vb gv m e`i hy, Z Zxq wnrixi kviqvj gv m Iû` hy Ges câg wnrixi whjk` gv m û`vbweqvi mwü n qwqj Aóg wnrixi igv`vb gv mi hy Kzdi-gykwiK kw³i P ovš civrq I Bmjv gi P ovš werq n qwqj beg wnrixi ire gv m Zvey K ivg mgªv Ui mv _ hy i Rb gymwjg evwnbx nvwri n ji ivgvb evwnbx wcwq q hviqvq mviv Avi e Gi Ggb cöfve c owqj h, ` j ` j wewfbœ MvÎ Bmjvg Keyj K iwqj Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 261

262 Gfv e `xn 23 eq i im~j (mv.)-gi ewjô I wec ex bz Z cwipvwjz Bmjvwg Av `vjb gvbervwz K gvby li Mvjvgx _ K gy³ K i mwz Kvi Av` k i bgybv ck K iwqj G Av`k hy M hy M Bmjvwg Av `vj b DØy K i P j Q Ges KziAvbB G Av `vj bi MvBW eyk wn m e wkqvgz ch š gvbervwz K cwipvjbv Ki Z _vk e im~j (mv.)-gi G msmövgx Rxeb wpikvj c w_exi ` k ` k Bmjvg cöwzôvi bz Z w` q hv e KviY, wzwbb wkqvgz ch š G Av `vj bi wpi vqx bzv myzivs ZvuiB c`v¼ AbymiY K i mdj niqv m e GKwU AwZ i Z c~y cöm½ 1. bex gynv v `i bvg gy L wb j A_ev Ab KvD K ej Z ïb j m ½ m ½ Ômvj vj vû AvjvBwn Iqvmvj vgõ e j `yiƒ` co Z n e, KviY GUv Avj vni Av `k hv KziAv bi m~iv Avnhve (33) Gi 56 b ^i Avqv Z `L Z cviqv hv e GB evk wu GKwU `yõav hvi A_ t ÔAvj vni ingz I kvwš gynv v `i Dci ewl Z nvkõ GUvi Bs irx Abyev` n Q t Blessings and peace be upon him (bpuh). hw`i pbuh (Peace be upon him) K_vUvB AwaK e eüz n q _v K wkš muv Arabic text-gi mwvk Abyev` bq Aviex fvlvq GUv K ejv nq Ômjv-Z Iqv mvjvgõ 2. h_v v b im~j gynv v `i Dci `yiƒ` cvv Kiv AZ vek K niqvi Av iv GKwU KviY GB h im~jyj v ni mnxn nv`x m G m Q h, wzwb e j Qb t wreivcj (Av.) ej jb m e w³ Avj vni ingvz _ K ewâz nvk hvi Kv Q Avcbvi bvg D PviY Kiv n jv, A_P m Avcbvi Dci mjvz (`iƒ`) cvv Ki jvbv, ZLb Avwg ejjvg, Avgxb (nvkxg, Be b wneÿvb, mnxn Be b LyhvBgv) Ô`yiƒ`Õ K_vUv Aviex bq, GUv dvwm fvlvi kã c~y gymwjg wkfv e niqv hvq? Avmyb GKUz wpš v K i `wl h, Avgiv m`vme `v h ÔgymwjgÕ kãwu e envi K i _vwk, Gi A_ Kx? gvbyl wk gv qi Mf n ZB Bmjvg ag Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 262

263 mv _ K i wb q Av m? gymwjg e w³i cyî n jb wk gymwjg niqv hvq? eªv² Yi cyî n jb hgb eªv²y, PŠayixi cyî n jb hgb PŠayix niqv hvq, Zgwbiƒ c gymwjg bvgavix e w³i cyî n jb wk gymwjg n Z cv i? ÔgymwjgÕ wk Kvb esk ev Kv bv kªyxi bvg? Gme cö kœi mnr DËi n jv ÔbvÕ, ÔgymwjgÕ Zv K e j bv gv qi Mf n ZB gymwjg n q KD R b bv, eis Bmjvg MÖnY Ki jb gymwjg niqv hvq Ges Bmjvg Z vm Ki jb gvbyl Avi gymwjg _v K bv h Kv bv jvk - m eªv²y nvk wksev Bs ir nvk m hlb Bmjvg MÖnY Ki e ZLbB m gymwjg wn m e MY n e Avi h e w³ ÔgymwjgÕ mgv R Rb MÖnY K ii Bmjv gi wewa-weavb cvjb K i P j bv, m gymwjg iƒ c MY n Z cv i bv Avgiv Rvwb h, Avj vn ZvÕAvjvi me P q eo wbqvgz -- gymwjg niqvi wbqvgz -- hv Avwg jvf K iwq, GUv Rb MZ wrwbm bq, GUv Avwg gv qi Mf n Z Rb niqvi mv _ mv _B jvf Ki Z cvwi bv AvRxeb Gi cöwz j Kwi Avi bvb Kwi Zv Avgvi mv _ me `v j M _vk e Ggb wrwbmi GUv bq GUv GKwU Póvjf wbqvgz; Zv jvf Ki Z n j Avgv K ixwzgz Póv Ki Z n e Avi Gi cöwz hw` gv UB Lqvj bv Kwi, Z e Gi mš `h n Z ewâz n ev AZGe, cögvwyz n jv h, Bmjvg MÖnY Ki jb gvbyl gymwjg nq Kvwjgv cvv K i Bmjvg MÖnY Ki j gvbyl Cgvb`vi nq Ges Avj-KziAvb I mybœvni cö Z KUv weavb g b Pj j gymwjg nq Bmjvg MÖnY Kivi A_ Kx? gy L gy L h e w³ ÔAvwg gymwjgõ ev ÔAvwg gymwjg n qwqõ e j PxrKvi Ki e, Zv KB wk gymwjg g b Ki Z n e? A_ev c~rvix eªv² Yiv hgb bv ey S KZK jv ms Z gš cvv K i, Zgwbfv e Aviex fvlvq K qkwu kã bv ey S gy L D PviY Ki jb wk gymwjg niqv hv e? Bmjvg MÖnY Kivi Zvrch wk GUvB? Gi Rev e Avgiv GUvB ej ev h, Bmjvg MÖn Yi A_ GUv bq Bmjvg MÖnY Kivi A_ n Q gynv v` (mv.)-gi wk v-`x v I e e v K ey S Avš wikzvi mv _ mz e j wek vm Kiv, Rxe bi GKgvÎ D Ïk I Av`k wn m e GUv K MÖnY Kiv Ges Z`byhvqx KvR Kiv; GUvB Bmjvg MÖnY Kivi Zvrch Kv RB whwb Giƒc Ki eb bv Zvi Zv gymwjg e j MY niqvi K_v bq AZGe Avgiv eys Z cvijvg cö_gz Bmjv gi Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 263

264 G RÛv ev Kg m~px R b I ey S bqv Ges Gici GB Kg m~px K Kv R cwiyz Kivi bvg Bmjvg MÖnY KD wkqz bv R bi eªv²y n Z cv i, KviY m eªv² Yi N i Rb MÖnY K i Q, AZGe m eªv²y _vk e KD wkqz bv R bi PŠayix n Z cv i, h nzz m PŠayixi Ji m Rb MÖnY K i Q wkš Bmjvg K bv R b KD gymwjg n Z cv i bv, Bmjvg K R b ey S wek vm K i KvR Ki j Z eb gymwjg niqv hvq gymwjg I Kvwd ii g a cv_ K Kx? GKR bi bvg ivgcömv`, GRb m wn `y Ges Avi GKR bi bvg Ave`yj vn, AZGe m gymwjg, Zv wk n Z cv i? ciš Kvwdi I gymwj gi g a ïay cvkv Ki ev bv gi cv_ K B Avmj cv_ K bq Kv RB GKRb aywz c i e j m wn `y Ges Ab Rb cvqrvgv-cvävex c i e j m gymwjg we ewpz n Z cv i bv eis gymwjg I Kvwd ii g a Avmj cv_ K n Q Df qi Bjg ev Áv bi cv_ K GK e w³ Kvwdi GB Rb h, m Rv b bv Zvi m wókz vi mv _ Zvi Kx m úk Ges Zvi weavb Abymv i Rxeb-hvc bi cök Z c_ KvbwUz wkš GKRb gymwjg mš v bi Ae vi hw` Giƒc nq, Z e Zvi I Kvwdi e w³i g a Kvb& w`k w` q cv_ K Kiv hv e? Ges G `yr bi g a cv_ K K i Avwg GKRb K Kvwdi I AciRb K gymwjg ej ev Kgb K i? K_v jv we kl g bv hvm mnkv i f e `Lv Avek K Avj vn ZvÕAvjvi h gnvb wbqvg Zi (Bmjv gi) Rb Avgiv kvki Av`vq KiwQ, G K jvf Kiv Ges i v Kiv G `ywu KvRB m ú~y fv e wbf i K i Bjg ev Áv bi Dci Bjg ev Ávb AR bi Póv bv Ki j gvbyl Zv c Z cv i bv -- mvgvb c ji Zv K euvwp q ivlv eob KwVb e vcvi memgqb Zv K nvwi q djvi Avk¼v _v K h e w³ G Kev ib Rv b bv h, Bmjvg I Kzd ii g a Ges Bmjvg I wki Ki g a cv_ K Kx, m Zv AÜKviv Qbœ c _i cw_ Ki gz; mij ilvi Dci w` q Pj Z Pj Z Avcbv Avcwb Zvi cv `ylvbv KLb h wcqwj q hv e ev Ab c _ Ny i hv e, Zv m Rvb ZB cvi e bv GgbI n Z cv i h, cw_g a Kv bv auvkvevr kqzvb G m Zv K ej e -- ÒwgTv Zzwg Zv AÜKv i c_ fy j wm qq, Avgvi mv _ Pj, Avwg Zvgv K Zvgvi Mš e j cuš Q `e Ó Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 264

265 epviv AÜKv ii hvîx wb Ri nvz Kv bv kqzv bi nv Z mu c w` q Zvi AbymiY Ki Z Avi Ki e Ges m Zv K c_åó K i Kv_v n Z Kv_v wb q hv e Zvi Kv bv wvk wvkvbv _vk e bv Zvi wb Ri nv Z Av jv bb Ges m wb R c _i ilv `L Z I wp b Pj Z cv i bv e jb Zv m GZeo wec `i m ylxb n q Q wkš Zuvi Kv Q hw` Av jv _v K, Z e m c_i fyj e bv, Avi Ab KDI Zv K c_åó K i wec _ wb q h Z cvi e bv G Kvi YB ejv h Z cv i h, Bmjvg m ^ Ü AÁ niqv Ges KyiAv bi Dc vwcz weavb I gynv v` (mv.)-gi cö`ë wk v fvj K i bv Rvbv gymwjg e w³i c eob wec `i K_v G AÁZvi Kvi Y m wb RI c_åó n Z cv i Ges kqzvbi mn R Zuv K wec_mvgx Ki Z cv i wkš hw` Zvi Kv Q Áv bi Av jv _v K, Z e m Rxe bi cö Z K Î Ges cöwz av c Bmjv gi mij c_ `L Z cv e cöwz c `B Kzdwi, c_åózv, cvc, wr bv cöf wz hme euvkv c_ I nvivg KvR mvg b Avm e, Zv m wpb Z Ges Zv n Z eu P _vk Z cvi e Avi hw` Kv bv c_åókvix Zvi Kv Q Av m Z e Zvi `y-pviwu K_v ï bb Zv K wpb Z cvi e Ges G jvkwu h c_åókvix I Gi AbymiY Kiv h wkqz ZB DwPZ bq, Zv úófv e eys Z cvi e gymwjg niqv I gymwjg _vkv Bjg ev Áv bi DciB Avgv `i I Avgv `i mš vb-mš wzi gymwjg niqv I gymwjg _vkv GKvš fv e wbf i K i GUv mvaviy e bq, G K Ae njv Kiv hvq bv K lk Zvi Z-Lvgv ii Kv R AjmZv K i bv, Z cvwb w` Z Ges dm ji cwiph v Ki Z MvdjwZ K i bv KviY Gme e vcv i AjmZv Ki j Zvi ˆelwqK wz niqvi Avk¼v i q Q wkš gymwjg niqv I gymwjg _vkv h Áv bi Dci wbf i Ki Q, Zv jvf Ki Z gvbyl Kb GZ Ae njv Ki Q? G Z wk Cgv bi gz AwZ wcöq I g~j evb wbqvgz bó n q hviqvi fq bb? Cgvb wk cövy A c vi wcöq bq? gymwjgmy cövy i vi e vcv i hzuv mgq e q I cwikªg K i, Gi `k fv Mi GK fvmi wk Cgvb i vi Kv R e q Ki Z cv i bv? gymwjg niqvi Rb jvi niqv ev gv`ªvmvq hviqv ev eo Kv bv wwmöx jvf Kivi Kv bv Avek KZv bb Avgiv ivz-w`b PweŸk N Uvi g a gvî GK Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 265

266 N Uv mgq authentic source _ K Øxwb Ávb (Bmjvwg we` v) wklvi Kv R e q Kwi Aš Zc cö Z K gymwjg evjk, hyek, e mk jib GZUzKz Bjg ev Ávb AR b Kiv `ikvi, hv Zviv cweî KziAvb bvwhj niqvi D Ïk Rvb Z cvi e, Zv fvjiƒ c eys Z cvi e Avi gynv v` (mv.) hme Ab vq Kzms vi `~i Ki Z Ges mb v b h Bmjvgx Rxeb e e v vcb Ki Z G mwq jb, ZvI DËgiƒ c Rvb Z cvi ezavj vn ZvÕAvjv gvby li Rxeb hvc bi Rb h we kl wbqg-weavb wbw` ó K i w` q Qb Zvi mv _ Zviv fvj K i cwiwpz n Z cvi e GUzKz Ávb AR b Kivi Rb Lye ekx mg qi `ikvi c o bv Avi Cgvb hw` ev wekb Kv iv wcöq e nq, Z e G Kv R GKUv N Uv e q Kiv Zvi c GZUzKzI KwVb KvR bq Bmjv g Ávb I Kv Ri i Z gymwjg K Kvwdi n Z c _K Kiv hvq gvî `ywu wrwb mi wfwë Zt cö_g, Bjg ev Ávb; wøzxq, Avgj ev KvR A_ vr cö Z K gymwjg K cö_ gb Rvb Z n e h, Zvi cök Z gvwjk K? Kx Zuvi Av `k I wb la? Zuvi gwr gz Pjvi Dcvq Kx? wk m wzwb mš ó nb Avi wk m wzwb Amš ó nb -- Gme we Zfv e R b bqvi ci wb R K cök Z gvwj Ki GKvš AbyMZ evwb q b e, Zuvi B QvgZ Pj e, wb Ri ^vaxbzv I ^ QvPvwiZv Z vm Ki e Zvi gb hw` Ôgvwj KiÕ B Qvi wecixz Kv bv e i Kvgbv K i Z e m wb Ri g bi K_v bv ï b Ôgvwj KiÕ K_v ïb e Kv bv KvR hw` wb Ri Kv Q fv jv g b nq, wkš gvwjk m KvRwU K fv jv bv e jb, Z e Zv K g `B g b Ki e Avevi Kv bv KvR hw` wb Ri g b Lye g ` e j aviyv nq, wkš gvwjk m KvRwU K fv jv g b K i Ges Kv bv KvR hw` wb Ri c wzki e j g b nq A_P, ÔgvwjKÕ hw` Zv Kivi ûkzg `b, Z e Zvi I m ú `i hzb wz nvk bv Kb, Zv m Aek B Ki e Avevi Kvb KvR K hw` wb Ri Rb jvfrbk g b K i, Avi ÔgvwjKÕ Zv Ki Z wb la K ib Z e Zv Z `ywbqvi mg ab-m úwë jvf Ki Z cvi ji Zv m KLbB Ki e bv wvk GB Bjg I Giƒc Avg ji Rb B GKRb gymwjg Avj vn ZvÕAvjvi wcöq ev `v Zvi Dci Avj vn ZvÕAvjvi ingz ewl Z nq Ges Avj vn ZvÕAvjv Zv K m vb `vb K ib wkš Dwj wlz welq jv m ú K GKRb Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 266

267 Kvwdi wkqzb Rv b bv Ges G Ávb bv _vkvi `i bb Zvi Kvh KjvcI Z`byiƒc nq bv G Rb h, m Avj vn ZvÕAvjv m ^ Ü G Kev i AÁ Ges Zuvi Aeva ev `v d j m Avj vn ZvÕAvjvi AbyMÖn n Z ewâz nq Bmjvg Kv bv RvwZ, esk ev m cö`v qi bvg bq Bmjvg Kv bv RvwZ, esk ev m cö`v qi bvg bq eªv² Yi cyî g~l Ges PwiÎnxb n ji KejgvÎ eªv² Yi cyî e jb m eªv² Yi gh v`v c q _v K Ges D P esk e j cwimwyz nq Avi Pvgv ii cyî Ávbx I Yx n qi bxp I nxb _ K hvq KviY m Pvgv ii gz bxp RvwZi N i Rb MÖnY K i Q wkš Bmjv g Gme esk ev MvÎxq gh v`vi we `ygvî vb bb Beivnxg (AvjvBwnm mvjvg) GKRb g~wz -c~rvixi N i Rb jvf K iwq jb; wkš wzwb Avj vn ZvÕAvjv K wpb Z c i Zuvi Av `k cvjb Ki jb; G Rb Avj vn ZvÕAvjv Zuv K mg RM Zi bzv ev Bgvg K i w` qwq jb b~n (AvjvBwnm mvjvg)-gi cyî GKRb bexi N i Rb MªnY K iwqj; wkš m Avj vn ZvÕAvjv K wpb Z cvij bv e j Zuvi Aeva n q Mj GRb Zvi eskgh v`vi cöwz åƒ c Kiv n jv bv AZGe eysv Mj, Avj vn ZvÕAvjvi Kv Q gvby l-gvby l hv wkqz cv_ K n q _v K, Zv Kej Cgvb, Bjg I Avg ji Kvi Y `ywbqv I AvwLiv Z Zuvi AbyMÖn Kej ZvivB c Z cv i, hviv Zuv K Zuvi cö`ë weavb Abyhvqx wp b Ges Zuvi AbymiY K i wkš hv `i g a G Y bb, Zv `i bvg Ave`yj vnb nvk, `xbbv_b nvk, Avi WwfWB nvk, Avj vn ZvÕAvjvi Kv Q G `i g a Kv bv cv_ K ev i Z bb -- Giv KDB Avj vn ZvÕAvjvi AbyMÖn cvevi AwaKvi c Z cv i bv KD KvD K hb fyj bv eyws GK_v g b Kivi Kvb KviY bb h, GB Av jvpbvq gymwjg K Kvwdi ejv n Q, KviY Zv KLbI DwPZ bq Avmyb Avgiv G m ^ Ü wpš v Kwi Avgiv Avj vni ingz n Z ewâz nw Q Kb, Pvwiw`K n Z Avgv `i Dci Kb GZ wec`ivwk G m co Q? hv `i K Avgiv ÔKvwdiÕ e j Rvwb Zviv Avgv `i Dci mkj Î werqx Kb? Avi Avgiv hviv Avj vni Av `k cvjbkvix e j `vex Kwi, ZvivB ev me RvqMvq civwrz Kb? Gi KviY Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 267

268 m ^ Ü Avgiv hzb wpš v Kwi, ZZB Avgv `i ` p wek vm R b h, Avgv `i I Kvwdi `i cöwz ez gv b ïay bv gb cv_ K i q wm q Q Kvh Z Avgiv Avj vn ZvÕAvjvi cöwz Ae njv, fqnxbzv Ges Aeva Zv `Lv Z Kvwdi `i PvB Z gv UB wcwq q bb Zv `i I Avgv `i g a mvgvb wkqz cö f` Aek B Av Q wkš Zv D j L hvm wkqz bq hgb Avgiv Rvwb h, KziAvb Avj vn ZvÕAvjvi wkzve, A_P Avgiv Gi mv _ Agymwjg `i b vqb e envi KiwQ Avgiv Rvwb, gynv v` (mv.) Avgv `i c_cö`k K, A_P Avgiv Kvwdi `i gzb Zuvi AbymiY Kiv eü K iwq Avgiv Rvwb h, wg_ vev`xi cöwz Avj vn ZvÕAvjv jvbz K i Qb Ges Nyl Lvi `i I Nyl`vZv DfqB wbwðziƒ c Kexivn bvn Ki Q e j NvlYv K i Qb, mỳ Lvi I mỳ `vzv K RNb cvcx e j AwfwnZ K i Qb PvMj Lvix I MxeZKvix K Avcb g Z fvb qi MvkZ LvIqvi mv _ Zzjbv K i Qb, Ak xjzv I j¾vnxbzvi Rb KwVb kvw i fq `wl q Qb wkš G mg K_v Rvbvi cii Avgiv Agymwjg `i g ZvB ec ivqvfv e Gme KvR K i hvw Q g b nq, hb Avgv `i g a Avj vni fq bb GRb Kvwdi `i Zzjbvq Avgiv wkqzuv ÔgymwjgÕ n q _vk ji Avgv `i Rxe b Zvi Kv bv cöwzdjb Avgiv `L Z cvw Q bv; eis Kej kvw B cvw Q bvbvfv e Ges bvbvw`k w` q Avgv `i Dci Kvwdi `i Rqjvf Ges me Î Avgv `i civrq G Aciv aib kvw Bmjvg bvgk GK gnvb wbqvgz Avgv `i K `qv n q Q, A_P Avgiv Zvi we `ygvî K`i KiwQ bv KziAvb bvwh ji D Ïk KziAvb eysv mk ji Rb B mnr Avwg Dc `k bqvi Rb KziAvb K mnr Dcvq evwb q w` qwq GLb Dc `k bqvi g Zv wk KD Av Q? (m~iv Kvgvi 54 t 17) [KziAv bi evyxi i Z eysv Z wm q m~iv Kvgv i Avj vn GB AvqvZwU G K G K QÕevi cybive wë (repeat) K i Qb ] Avj vn wb R e j Qb KziAvb eysv mnr wkš Avgv `i ` k GK kªyxi gymwjg gmwr `i g a e m Av jvpbv K ib Ges e jb KziAvb Avgv `i Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 268

269 eysvi KvR bv Avgiv mvaviy cvewjk Avgiv KziAv bi eys ev wk? KziAvb eys e Avwjgiv, KziAvb eys e eo eo gynvwïm ev gydvmwmiiv, Avgiv Gme eys evi bv wkš GLv b f e `Lvi welquv GB h Ñ Avgiv hw` KziAvb bv cwo Zvn j Avgiv eys ev wk K i h Zv `i K_vUv mwvk bv fyj? hviv G ai bi K_v e jb h KziAvb Avgv `i eysvi KvR bv, ïay Avwjgiv eys e, Zviv kqzv bi eo ai bi cö ivpbvq c o weivu fy ji g a Av Qb Avj vn wk KziAvb GRb bvwhj K i Qb h, KziAvb ïay Aviex wkw Z gvijvbviv eys eb, Avi hviv Wv³vi, BwÄwbqvi, BDwbfvwm wu M vry qu Zviv GUv eys eb bv? Avj vn wk KziAvb K Ggb GKUv `y e va wkzve wnmv e bvwhj K i Qb h KD GUv eys ZB cvi e bv? A_P KziAv b Avj vn ej Qb t mkj cöksmv H Avj vni Rb, whwb Zuvi ev `vi Dci G wkzve bvwhj K i Qb Ges Gi g a Kv bv eµzv iv Lbwb (m~iv Kvnd 18 t 1) D`vniY ^iƒc ejv hvq h A¼ Aek B GKUv KwVb mve R±? Z e h Q j A¼ ey S Zvi Kv Q GUv cvwbi gz, Avi h ey S bv Zvi Rb cvnv oi gz wkš h Q j A¼ ey S m Zv Póv K ib ey S Q Rb MªnY K ib Kvb Póv QvovB Zv A¼ Kiv wk Lwb ZvB KziAvb eysvi Rb GKw`bI Póv Kijvg bv ïay wbivkvev`xiv wk e j ZvB ï b w`b KvUvjvg, Zv n j n e Kx K i? Avj vn ZvÕAvjv e j Qb Avgv K fq K i Avgvi c _ h Pj Z Pvq Zvi Rb Avgvi iv v Ly j `B, Póv Ki jb eys Z cvi e Avj vn KziAvb bvwhj K i Qb `y e va wkzve wn m e bq eis GKwU mnr mij wkzve hvi gv S bb Kvb eµzv Ges hv eysvi me gvby li Rb B mnr, Avjnvg`ywjj vn Avj vn ZvÕAvjv e jb t Avcwb ejyb Avgvi i ei Kvwjgvi e vl v wjlvi Rb mviv c w_exi mgỳ ª Avi gnvmgy `ªi cvwb wj hw` Kvwj evbv bv nq Avi ZvB w` q hw` Avgvi i ei Kvwjgvi e vl v jlv ïi n q hvq, jl Z jl Z mviv c w_exi cvwb wj kl n q hv e Avgvi Avj vn ZvÕAvjvi Kvwjgvi e vl v jlv kl n e bv G n Q mb KziAvb A b K g b Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 269

270 K ib KziAv bi PvB Z weávb DbœZ GB aviyv fyj KziAvb n Q weáv bi Drm Av gwikvi bvmv Z (NASA) PviRb weávbx K ivlv n q Q hv `i dzjuvbg Awdwmqvj KvR n Q ïay KziAvb cov, KziAvb wb q M elyv Kiv weávbxiv AvR hv Avwe vi Ki Qb Zv KziAv bi g a Avj vn ZvÕAvjv 14kZ eqi Av M e j i L Qb hgb wkqz w`b Av M weávbxiv Avwe vi K i Qb e vk- nvj (Black Hole)-Gi K_v, wkš Avj vn GB K_v e j i L Qb A bk Av MB KziAv bi g a weávb Av Q, `k b Av Q, ivrbxwz Av Q, Gi g a A¼ Av Q, fy Mvj Av Q, BwZnvm Av Q Gi g a ^ivóª, ciivóª, wk vbxwz, hy bxwz, ew `bxwz, f~zë, b ZË, R vwz weávb, Kx bb? Avj vn ZvÕAvjv e j Qb me wkqz Ly j Ly j Avwg KziAv bi g a ey bv K i w` qwq Z e KziAv bi g a weávb Av Q e j GUv weáv bi Kvb eb bq KziAv bi g a BwZnvm Av Q e j GUv BwZnv mi eb bq KziAv bi g a f~ Mvj Av Q e j GUv f~ Mv ji eb bq Gi g a ivrbxwz, A_ bxwz, mgvrbxwz Av Q e j GUv ivrbxwz, A_ bxwz, mgvrbxwzi eb bq Gi g a dšr`vix, `Ûwewa, RywWwmqvj jõ Av Q e j GUv Kvb wcbvj Kv Wi (Penal code) eb bq Z e GUv Kx? c w_ex cwipvjbv Kivi Rb, MvUv gvbe Mvôx cwipvjbv Kivi Rb hz bxwzi cö qvrb mg bxwzi g~jbxwz GB wkzv ei g a i q Q Avgiv KziAvb hw` eyws Zvn j me eysv n e Avgiv bvbvikg cov kvbv K i bvbv cö dkbvj nb, Aemi mgq c j Mí-Dcb vm-kwezv cwo wkš ïaygvî KziAvb cwo bv Avi eysvi PóvI Kwi bv, A_P ewj, Avwg me Rvwb AvBb vbb mgy `ªi cv o `uvwo q e jwq jb, ÔRxe bi k l Ávb mgy `ªi ejvf~wg Z `uvwo q mvgvb evjykyv wb q bvovpvov K i Mjvg wkš AKzj Ávbmgy `ªi wkqzb `L Z cvijvg bv GUv n jv Ávbx `i K_v Avi Avgv `i hv `i Ávb Kg Zviv ewj me Rvwb, me eyws Avm j Avgiv wkqzb Rvwb bv, eywsbv mwz Kvi Ávbxiv KL bv `vex K ib bv me ey Sb Ávb e w i Rb Avj vn KziAv b wkwl q w` q Qb, ej, ÒieŸx wh`bx BjgvÓ Ò n Avj vn! Avgvi Ávb evwo q `vió h Ávb w` q Avj vn K A ^xkvi Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 270

271 Kiv nq Zv Avey Rvwn ji Ávb Avi h Ávb w` q Avj vn K Pbv hvq Zv gynv v` (mv.)-gi Ávb KziAvb Zv G mwqj gvby li fvm cwiez b Kivi Rb Avj vn ZvÕAvjv e jb Ò( n bex!) Avwg Avcbvi Dci G KziAvb G Rb bvwhj Kwiwb hv Z Avcwb K ó c o hvbó (m~iv Z -nv 20 t 2) hzw`b ch š c w_exi gymwjgmy KziAvb K m vb K i Q, ZZw`b ch š c w_exi gymwjgiv m vwbz wqj Avi hlb KziAvb Z vm K i Q, ZLb Zv `i Dci b g G m Q Akvwš Ges Pig kvw KziAv bi mv _ Avgv `i m úk AvR Zvwe Ri m úk KziAv bi Kv Q KLb hvb? hlb wkqz Pzwi n q hvq N i ZLb gšjfx mv n ei Kv Q hvb ûryi Avgvi Zv N i _ K mvbv Pzwi n q M Q Pvi aivi R b Pvj cov `b A_ev GKUv ZvweR wj L `b G Z g b n Q KziAvb G m Q Pvj cov ev ZvweR wjlvi Rb, Pvi aivi Rb KziAvb kix di Kvb AvqvZ c o Pv j dzu w` q m Pvj cov w` q hw` Pvi aiv hz, Zvn j c w_ex Z gymwjg `k jv Z cywj ki PvKyix _vkz bv HLv b me PvKzix n Zv gšjfx mv ne `i Zv `i e vq e vq Pvj `qv n Zv Avi ejv n Zv, ûryiiv Avcbviv ïay Pvj co eb Avi Pvi ai eb GUvB Avcbv `i KvR KziAvb kixd Pvi, WvKvZ, nz vkvix K aivi Rb Av mwb Zvn j KziAvb Kb G m Q? KziAvb G m Q Pvi aivi Rb bq, eis Pzwi K wpikv ji Rb eü Ki Z G m Q KziAvb WvKvZ ai Z Av mwb, eis WvKvwZ K eü Kivi R b G m Q nz vkvix K ai Z Av mwb, A ea i³cvz K wpikv ji Rb eü K i `evi Rb KziAvb G m Q KziAvb ˆ ^ivpvix K ai Z Av mwb, ˆ ^ivpv ii KÉ K wpikv ji Rb bxie K i w` Z G m Q Avgiv Gme K_v fvweibv, eywsibv Avgiv KziAvb K Pzgv ` ev, gv_vq jvmv ev, wkš KziAvb eywsi bv, co ZI cvwi bv, m Abyhvqx AvgjI Kwi bv Pzgv w` q KvR n e? Wv³vi Avgv K cömwµckb w`j, Avwg cömwµckb wb q gv_vq jvmvjvg, ey K jvmvjvg, A_ev M v mi g a cvwb Z wfwr q wfwr q Ljvg, A_ev cyuwj evwb q Mjvq Szwj q ivljvg, Zvn j wk ivm fvj n e? hw` Kvb ivmx Ggb e envi K i Avgiv Zv K Kx ej ev? cvmj bq wk? Avi KziAv bi Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 271

272 mv _ Avgiv Kx KiwQ? Avj vn ieÿyj Avjvgx bi `qv GB gnv cömwµckb Avj vn gnvb wpwkrmk MvUv c w_exe vcx gvbwmk ivm, kvixwik ivm, mvgvwrk ivm, ivr bwzk ivm _ K gy³ n q me Î kvwš Avi AvwLiv Z Rvnvbœvg _ K gyw³ jv fi GKwU c_ wb ` k Avj vn ZvÕAvjv K i Qb GB KziAv bi ga w` q gšjfx mv n ei Kv Q hviqv n jv, Kvb Av jg mv ne, Bgvg mv n ei Kv Q hviqv n jv, Dwb jvj Kvwj w` q KZ wj AvqvZ wj L w` jb, Avi Avwg Zv cvwb Z wfwr q wfwr q 41 w`b Ljvg! Av vmwdi j vn! Kx Ab vq! A_ev ZvweR evwb q iƒcvi gv`yjxi g a XywK q Mjvq Szwj q ivljvg! gnv Ab vq! Avj vni KziAv bi mv _ G e envi Kivi Rb GB KziAvb bvwhj K ibwb Avgiv Ab vq KiwQ nü v, KziAvb _ K B Q Ki j KD SvodzuK w` Z cv ib GUv Rv qh Av Q wkš fyj eysv hv e bv, KziAvb Svodzu Ki Rb bvwhj Kiv nq bvb Svoduz Ki Rb m~iv dvwznv Ges m~iv dvjvk Avi m~iv bvm e envi Kiv h Z cv i bex Kixg (mv.) SvodzuK K i Qb mvnveviv K i Qb wkš bex Kixg (mv.) ZvweR wj Lb bvb Zvwe Ri AbygwZ `b bvb bex Kixg (mv.)-gi j vwak mvnvexi GKRb mvnvexi Rxe b ZvweR wj Lb bvb A_P Avgiv KziAvb K ZvweR evwb qwq GB Zvwe Ri duv` _ K Avgv `i K ei n q Avm Z n e GB ai Yi wkik _ K gy³ n Z n e KziAvb co Z wkl Z n e Ges eys Z n e KziAvb eysv wb Ri Rb dih evwb q wb Z n e KziAvb wk v Kiv Avgv `i Rb dih GB dih KziAvb wk v ev` `qvi Kvi YB AvR c w_exi gymwjg `i GB AebwZ, GB `ỳ kv KziAvb ïay gv_v Szwj q Szwj q wzjviqvz Kivi Rb Av mwb Avevi wzjviqv Zi A_ I Avgiv wvk g Zv Rvwb bv wzjviqvz Aviex kã, Gi AvwfavwbK A_ Ave wë ev recitation bq Aviex wwkkbvix Abyhvqx wzjviqvz A_ to follow ev AbymiY Kiv A_ vr wzbwu wel qi combination n Q wzjviqvz 1) hv cov n e Zv ï K i cov 2) hv cov n e Zv eysv Ges 3) hv eysv n e Zv Rxe b ev evqb Kiv Avey eki (ivw`avj vû Avbû)-i Q j Avãyj vn (ivw`avj vû Avbû) e jwq jb, m~iv evkviv co Z Zvi AvovB eqi mgq j M Q A_P Zvi fvlv wqj Aviex Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 272

273 ïay m~iv evkviv co Z Zvi G Zv mgq jvm jv Kb Zvi e vl vq wzwb e j Qb h, wzwb GUv c o Qb, ey S Qb Ges wb Ri Rxe b ev evqb K i Qb A_P Avgiv GB wkzve bv ey S ïay LZ gi ci LZg `B we kl K i igv`vb gv m Zv LZ gi cöwz hvwmzv ïi n q hvq, K KZ LZg w`j! Avevi `Lv hvq mevi N ib KziAvb Av Q wkš A b KB Zv glg ji Kvco w` q cuwp q kj di Dc ii Zv K Lye hzœ K i i L w` q Qb hb Zv mn R KD úk Ki Z bv cv i w` bi ci w`b Gfv e c i _ K Zvi Dci ayjv R g Avi GB wkzve KLb bvgv bv nq? KLb Kvc oi wmjvc _ K ei Kiv nq? hlb KD gviv hvq ZLb g Zi Kvb Kvb AvZ xq- ^Rb e m hvb wzjviqvz Kivi Rb, jvk K m~iv Bqvmxb c o ïbv bv nq GQvov gmwr`-gv`ªvmv _ K ûryi fvov K i Avbv nq KyiAvb LZg Kivi Rb Kx Avð h i welq KziAvb wzjviqvz K i ïbv bv n Q g Z jvk K (g Z `n K)! A_P Avj-KziAv bi ïi _ K kl ch š Kv_vI g Z gvby li Rb GKwU AvqvZI bb KziAvb gvbe RvwZi mwvk wn`vqv Zi Rb Avj vni c _ K cvvv bv n q Q ZvB Gi bvg n jv wkzveyj vn ev Avj vni wkzve G wkzve kl bex I kªôzg im~j gynv v` (mv.)-gi Kv Q Anx hv M bvwhj Kiv n q Q G wkzve ï fv e c o ïbv bv Ges Gi mwvk A_ eyws q `qvi `vwqz I im~j (mv.)-gi DciB `qv n qwqj Avj vn ZvÕAvjv G wkzv ei ipwqzv Ges im~j (mv.)-gi e vl v`vzv gvbe RvwZi cvw_ e kvwš I cikvjxb gyw³ G wkzv ei wk vi DciB wbf ikxj ZvB G wkzve me gvby li c B eys Z cviv m e Aek mevb G _ K Dc `k MÖnY Kivi hvm bv-i n Z cv i Avj vn cvk KziAvb m ú K e j Qb t ÒGUv gvby li Rb GK úó ey bv (evqvb) Ges gyëvwk `i Rb wn`vqvz I Dc `k Ó (m~iv Av j Bgivb t 138) KziAvb _ K wn`vqvz cviqvi Rb KziAvb K eys Z cvivb n jv cö_g kz evsvi mv _ mv _ ZvKIqvi kz I _vk Z n e KziAvb hv gvb Z e j Zv gvb Z ivrx niqv Ges hv Qvo Z e j Zv Qvo Z cö Z _vkvb Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 273

274 n jv ZvKIqv wkš h KziAvb ey S bv m Kx K i ZvKIqvi c _ Pj e? ZvB mevb KB cö_ g KziAvb eys Z n e wkš hviv mxwgz mg qi cvw_ e Rxeb _ K eqi ïay i wr ivrmv ii Rb B wewfbœ wk vq LiP K i, Zviv hw` KziAvb K fvjfv e eysevi Póv bv K i Zvn j AvwLiv Z Avj vni Kv Q Kx ˆKwdqr ` e? `ywbqv Z GZ we` v wk LI KziAvb m ú K AÁ _vkv mwz B Pig j¾vi welq hviv wkqz jlvcov Rv b Zv `i c KziAvb eysv m e Ges GKUz g bv hvm w` j GUv mnri e U Aviex fvlv hviv gvuvgywu ey S Zviv KziAvb eys Z h ekx Z wß eva K i Zv Z m `n bb wkš KziAvb eysevi Rb Aviex Rvbv kz bq Aviex bv Rvb ji KziAv bi e³e eysv m e Bs irx, evsjv, D`y, wnw `- me fvlv ZB KziAv bi Abyev` (ZiRgv) I e vl v (Zvdmxi) evrv i cviqv hvq gybvwdkx ^fve mr Avgj bó K i `q im~jyj vn (mv.)-gi mnxn nv`x m Av Q h, gybvwd Ki Pwi Î 4 ai bi AvPiY j bxq t 1. m hlb K_v e j ZLb wg_ v K_v e j 2. m hlb cöwzkö wz `q ZLb Zv f½ K i 3. Zvi wbku hlb Kvb wrwbm AvgvbZ ivlv nq ZLb m Zvi wlqvbz K i (A_ vr Zvi Kv Q Mw QZ gvj I A_ m AvZ mvr K i, diz `q bv ) 4. hlb G K Ac i SMov jv M ZLb m Kzrwmr fvlvq MvjvMvwj K i hviv gymwjg bvg aviy K i gybvwd Ki gz AvPiY K i Zviv Kvwd ii PvB ZI Lvivc Zviv h Kvb mgq gvbyl K h Kvb ai bi duv ` dj Z cv i Zviv K_v ejvi mgq fvj K_v e j Avi AvPiY Kivi mgq Lvivc AvPiY K i G Rb B KziAv b ejv n q Q t Ògybvwd Ki vb Rvnvbœv gi me wbgœ i Ó (m~iv Avb wbmv t 145) Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 274

275 gybvwdk `i cö_g ˆewkó nj wg_ v K_v ejv Zviv h Kvb mgq h Kvb ai bi mz Mvcb Ki Z wøav K i bv wec ` co j Zviv wg_ v ej Z cv i Avi Avgv `i mgv R G ai bi jv Ki Kvb Afve bb AmsL jvk i q Q hviv ^v _ i Kvi Y mkvj-wekvj wg_ v K_v ej Q gvbyl hlb GKevi wg_ v K_v e j ZLb m mn R wg_ v Qvo Z cv i bv m wg_ v K_v Qvo Z Pvq wkš wg_ v Zv K Qvo Z Pvq bv Avi Avgv `i mgv Ri AwaKvsk jvkb nj jvfx Avi jv fi Kvi YB gvbyl ewk wg_ v K_v e j _v K G Rb ejv nq, Ôwg_ v mkj cv ci g~jõ wg_ v n Z `~ i _vkvi Rb Avj vn e jbt Ò Zvgiv cöwzgv c~rvi AcweÎZv _ K eu P _vk Ges wg_ v K_b _ K `~ i m i _vk Ó (m~iv nv¾ t 30) gnvbex (mv.) e jb t H e w³i Rb K Vvi kvw h ïay gvbyl K nvmv bvi Rb wg_ v K_v e j (Avey `vd`) cö Z K gvbyl K Aek B Cgvb wb q Pj Z n j wg_ v Z vm Ki Z n e KviY wg_ v hw` m Z vm Ki Z cv i Zvn j Zvi g a wnsmv, jvf, AnsKvi, Py Mvj Lvix, wiqv BZ vw` _vk e bv gybvwd Ki 2q ˆewkó nj, m hlb cöwzkö wz cö`vb K i ZLb Zv f½ K i gybvwdkiv Iqv`v cvj b m PZb bq wkš KziAvb I nv`x m Iqv`vi wel q we kl i Z cö`vb Kiv n q Q Ò n Cgvb`viMY, Zvgiv Pyw³mg~n c~iy Ki Ó (m~iv Avj gvwq`v t 1) Ò Zvgiv cöwzkö wz i v K i Pj e, KviY cöwzkö wz m ^ Ü wrávmvev` Kiv n e Ó (m~iv ebx BmivBj-34) Ò n gywgbmy, Zvgiv hv cvjb Ki bv Ggb K_v ej Kb?Ó (m~iv mvd-2) Iqv`v f½ Kiv RNb Zg Aciva G wel q bex (mv.) e jb, Ô h e w³ Iqv`v cvjb K i bv, Zvi Øxb bbõ, Avi gybvwd Ki GUv nj GKUv j Yxq ˆewkó Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 275

276 gybvwd Ki 3bs ˆewkó nj m AvgvbZ wlqvbzkvix, A_ vr Zvi Kv Q Kvb wkqy Rgv ivl j m mb Mw QZ `ªe AvZ mvr K i _v K Avi h wlqvbz K i _v K Zv K ejv nq AvZ mvrkvix h e w³ wlqvbz K i Zv K KD fvjev m bv mevb Zv K N Yv K i _v K Ges Avj vn ZvÕAvjvI Zv K N Yv K i _v Kb Zvi PZz_ b ^i ˆewkó n jv m Kv iv ms M SMov Kivi mgq KzrwmZ fvlvq Mvwj `q GUv AwZ RNY Pwi Îi j Y mjv Z (bvgv h) mydj cviqv hvq bv Kb? ez gvb hy M mjvz Av`vq Kivi c ii gymwjg GZ jvwãz I `ye j Kb, Zv `i PwiÎ DbœZ n Q bv Kb, GKwU Aciv Rq kw³ai Avj vni mbvevwnbx Z cwiyz n Q bv Kb, `ywbqvi g a Kvwdi `i wec Zviv GZ kw³nxb I Ae nwjz Kb? GUv mwz B GKwU KwVb cökœ G cö kœi msw ß DËi G n Z cv i h, gymwjgmy Avm j mjvzb Av`vq K i bv, Avi Ki ji wvk mfv e Ges mb wbq g Av`vq K i bv, hfv e Avi h wbq g Avj vn Ges Zvui im~j (mv.) Av`vq Ki Z Av `k K i Qb hw`i mjvz Cgvb`vi e w³ K DbœwZi Pig mxgvq cšuqv Z cv i, AvR Ki gymwjgmy mjvz n Z miƒc mydj jv fi Avkv Ki Z cv i bv welqwu Av iv we vwizfv e Av jvpbv Kiv hvk GB h (gmwr `) `qvj Nwo Syj Q, Avgiv Rvwb h, G Z A bk hš vsk i q Q, GKwU Ab wui mv _ RwoZ i q Q G Z hlb Pvwe `qv nq ev e vuvix jvmv bv nq, ZLb cö Z KwU hš vsk wbr wbr KvR ïi K i Ges mb mv _ evb ii KvuUvq wfz ii hš vsk jvi Kv Ri dj cökvk n Z _v K A_ vr `yõwu KvuUv Ny i Ny i m K Ûi ci m KÛ wgwb Ui ci wgwbu evwb q NÈvi ci NÈv evbv Z _v K GLb wpš v K i `wl, Nwo evbvevi D Ïk Kx? wvkfv e mgq RvbvbB h Zvi GKgvÎ D Ïk, mk_v Avgiv mk jb Rvwb GRb B mwvk mgq wb ` k Ki Z cv i Ggb me QvU QvU hš vsk Gi g a GKÎ Kiv n q Q Zvici m jv K ci úi Ry o `qv n q Q hb me jv wg j h_vixwz Pj Z _v K Ges cö Z KwU Ask hb mwvk mgq Rvbvevi Rb hzuyky KvR Kiv `ikvi wvk ZZUyKy KvR K i- ekxi bq, KgI bq Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 276

277 Avevi Zv Z Pvwe w`evi wbqg Kiv n q Q A_ev e vuvix kl n q M j bzzb e vuvix jvmv Z nq ZvB wbw` ó mg qi c i Pvwe w` q A_ev bzzb e vuvix jvwm q Zv K MwZkxj ivl Z nq d j me jv hš vsk Pj Z ïi K i Ges h D Ï k Zv ˆZix n q Q Zv A_ vr mwvk mgq G Nwo Øviv jvf Kiv h Z cv i wkš hw` wvkgz Pvwe `qv bv nq ev mgq g Zv e vuvix cwiez b bv Kiv nq, Z e Zv wvkfv e mgq wb ` k Ki Z cvi e bv hw` Pvwe `qvi nq ev e vuvix cwiez b KivI nq, wkš wbqgvbymv i bv Kiv nq, Zv n j Nwo eü n q hv e wksev Pj ji wvkgz mgq wb ` k Ki Z cvi e bv Avi hw` Nwoi Kv bv Ask ei K i mlv b wm½vi mjvb gwk bi Ask jvwm q `qv nq Ges Pvwe `qv nq, Z_vwc Zv mgq wb ` k Ki Z cvi e bv; Iw` K Kvco mjvb Kivi KvRI Zvi Øviv m e n e bv Gi me jv hš vsk hw` GKwU K Ab wu _ K Avjv`v K i Gi g a ivlv nq, Z e cviqvi w` ji Zv Pj e bv cökvk fv e `L Z M j Zv ej Z n e h, Nwoi me hš vskb Gi g a Av Q, wkš hš vsk Kej Gi ga _vk jb Zv Avi Gi D Ïk nvwmj n Z cv i bv KviY, G `i ci ú ii mv _ Kvb hvm bb Ges kªyxweb vm K i m jv K wvkgz mvrvbi nqwb ZvB m jv ci úi Pj Z cvi Q bv GLv b hme Ae vi K_v ejv n jv Zv Z hw`i NwowU Kv bv KvR Ki e bv Ges Zv Z Pvwe ev cviqvi `qv wbõj n e ZeyI evb ii jvk Zv ` L wkqyb eys Z cvi e bv h, GUv `L Z wvk Nwoi g ZvB Ges m Rb Nwo Øviv h D Ïk jvf nq, ZvB cviqvi Avkv Ki e wfz i hš cvwz wvk bv _vk j evb i _ K hz my `i NwoB g b nvk GUv w` q wk Kvb KvR n e? Gi Øviv Avmj Nwoi KvR cviqv wkqy ZB m e bq Nwoi h D`vniY GLv b Av jvpbv Kiv n jv, Zv Øviv Avgiv mg welquv cwi vifv e eys Z cvijvg Bmjvg K G Nwoi gz g b Kwi, Nwoi D Ïk hgb mwvk mgq wb ` k Kiv, Zgwb Bmjv gii D Ïk GB h, gvbyl G `ywbqv Z Avj vni Ljxdv- Avj vni ˆmwbKiƒ c emevm Ki e wb Riv Avj vni ûkyg Abymv i Pj e, Ab KI Avj vni weavb Abymv i cwipvwjz Ki e KziAv b GK_vwU cwi vi ejv Av Q t Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 277

278 Ò Zvgiv mb me kªô RvwZ, hv `i K mgmö gvby li Kj v Yi Rb B m wó Kiv n q Q Zvgv `i KvR GB h, Zvgiv mkj gvbyl K b vq Kv Ri Av `k Ki e, mkj Ab vq KvR _ K gvbyl K wdiv e Ges Avj vni cöwz gheyzfv e Cgvb ivl e (m~iv Av j Bgivb t 110) ÒAvi Giƒ c Avgiv Zvgv `i K (me kªô) RvwZ Z cwiyz K iwq, hv Z Zvgiv mkj gvbyl m ú K mv w` Z cvi Ó (m~iv Avj evkviv t 143) Ò Zvgv `i g a hviv Cgvb Avb e Ges bk KvR Ki e Zv `i Kv Q Avj vn Iqv`v K i Qb h, wbðqb wzwb Zv `i hgx bi (c w_exi) ey K Zuvi Ljxdv evbv eb Ó (m~iv Avb b~i t 55) G D Ïk mdj Kivi Rb Nwoi hš vs ki b vq Bmjv gi A bk KjKâv Rgv Kiv n q Q Bmjv gi Avmj D Ïk nvwm ji Rb m jv hgb `ikvix, Zgwb ci ú ii mv _ mvgäm c~y Bmjv gi gšwjk gzev`, AvKv q`, ˆbwZK Pwi Îi wbqg-bxwz, KvR-Kvievi, Av`vb-cÖ`v bi wbqg- Kvbyb, Avj vni nk, gvby li nk, wb Ri nk, Avq- ivhmvi Ges LiP Kivi ixwzbxwz, hy -bxwz, mwü-mg SvZvi wbqg cöyvjx, ivó«cwipvjbvi weavbc wz Ges Bmjvwg iv óªi AaxbZv ^xkvi K i emevm Kivi wbqg- Gme jvb Bmjv gi A½-Bmjv gi QvU QvU hš vsk Ges G jv K Nwoi hš vs ki b vq GKwUi mv _ Ab wu K Ggbfv e Ry o `qv n q Q h, Pvwe w` jb ev e vuvix jvmv jb Zvi me jv wvkfv e Pj Z ïi K i-avi G jv wgwjzfv e Pjvi d j Gi Avmj D Ïk Bmjv gi cövavb I cöfyz Ges `ywbqvq Avj vni weav bi cöwzôv Ggb my `i I avivevwnkfv e ARv š n Z _v K, hgb Nwoi hš jv wvkg Zv Pjvi d j evb ii mgq wb ` kkvix KvuUv mwvk mgq Ávcb K i Nwoi wewfbœ Ask jv K ci úi Ry o `evi Rb K qkwu jvnvi cvz I QvU QvU jvnvi KvuUv e envi Kiv n q Q wvk Zgwb Bmjv gi wewfbœ KvR K ci úi K mv _ hy³ ivlvi Rb Ges m jvi mvgäm c~y kªyx web vm Kivi Rb RvgvqvZ ev `j MV bi e e v Kiv n q Q gymwjg `i G Rvgvqv Zi Ggb GKRb bzv n e hvi g a Bmjvg m ú K mwvk Ávb I evakw³ Ges ZvKIqv-ci nhmvixi ˆewkó ez gvb _vk e; ` ji Kg xmy Zvi K_v g b Pj e, Zvi K_v Abymv i KvR Ki e bzv Zv `i wgwjz kw³i mvnv h jvk `i Ici Bmjvwg AvBb Rvix Ki e Ges Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 278

279 Zv `i Bmjvwg AvB bi we ivwazv n Z weiz ivl e Gfv e Bmjv gi me jv Ask hlb ci úi hy³ n e m jvi g a mvgäm c~y kªyxweb vm Kv qg Kiv n e, ZLb Zv Z MwZ Avbvi Rb m jv K wvkgz Pvjvevi Rb Zv Z Pvwe `qv Avek K nq e yz Bmjvwg Rxebe e vq mjvz ev bvgvh mb Pvwei KvR K i w`bivz cvupevi K i G Pvwe `qvi KvR Ki Z nq Zvici G Nwo K cwi vicwi Qbœ KivI `ikvi m Rb wmqvg dih Kiv n q Q eq i GKevi K i wîk w` bi Rb GUv mb KvR mgvav K i G Nwo Z Zj `qv Avek K, eq i GKevi hvkvz Av`vq K i G Zj `qvi KvR Kiv nq G Zj evb i _ K Avg`vbx Kiv nq bv, G NwoiB Kv bv Ask GUv ˆZwi K i Ges Ab vb ïkbv Ask jv K Pjvevi hvm K i `q Nwo K gv S gv S Ifvinj KivI `ikvi nq, Rxe b GKevi nv¾ Ki j G Ifvinwjs Gi KvR m úbœ nq GLb mk jb eys Z cvwi, G Pvwe `qv, cwi vi Kiv, Zj `qv Ges Ifvinwjs Kiv wvk ZLwb mv_ K n Z cv i, hlb G Nwoi g a Kej NwoiB Ask jv ci úi hy³ I myweb _vk e, hfv e Nwoi wbg vzv Zv mvwr q w` q Q wvk Ggb Ae vq Pvwe w` jb Zv mwvkfv e Pj Z cv i Ges wvkgz mgq wb ` k Ki Z cv i GKUy wpš v Ki j eys Z cvi ev h, ez gvb mgq Bmjv gi Ae v Gw`K w` q eob Lvivc cö_gz h RvgvqvZ MV bi gva g Bmjv gi mg Ask ci úi Ry o `qv n qwqj, mb Rvgvqv Zi Aw Z GLb bb d j me Ask jvb Avjv`v Avjv`v n q M Q HK kw³ wejyß n q Q GLb hvi hv B Qv m ZvB K i hv Q KD evav `evi bb, mwvk c_ `Lvevi KD bb B Qv n j Bmjv gi AvBb g b P j, bv nq Bmjvg Z vm K i wfbœ c_ AbymiY hš vsk ei K i wbr wbr B QvgZ A bk evb ii hš vsk G Z hvm K i Q, hv Kvbµ gb G Nwoi Ask n Z cv i bv KD wm½vi gwk bi Ask XywK q w` q Q, KD Kw úduv i hš Zv Z jvwm q w` q Q, Avevi KD KD gvui Mvoxi KZK Ask Zv Z jvwm q w` q Q GLb Gi GKw` K gymwjg, Ab w` K mỳ x Kvievi Pvjv Q, BwÝI iý Kv úvbx Z Rxeb exgv K i Q, KziAv bi AvB bi wecixz AvB bi wfwë Z Mov Av`vj Z wg_ v gvkïgv Pvjv Q wb R `i g q, evb Avi x `i K Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 279

280 d vk bi bv g ec` v Ki Q wb R `i mš vb `i K Roev`x wk v `vb Ki Q Gw` K gvk m I jwj bi AbyKiY Kiv Q gvuk_v, Bmjvgwe ivax AmsL wrwbm G b ^qs gymwjgmyb Bmjv gi G Nwoi mv _ Ry o w` q Q Gme AevÃbxq KvR Kivi cii hw` KD Avkv K i h, Pvwe w` jb Nwo wvkgz Pj e, Avi h D Ï k Nwo evbv bv n q Q, mb D Ïk I GUv Øviv mdj n e, Avi cwi Qbœ K i Zj `qv Ges Ifvinwjs Kivq h dj cviqv DwPZ, ZvI hw` KD GUv Øviv c Z Pvq, Z e Zv K Pig wb e va Qvov wk-b ev ejv h Z cv i GKUy Mfxifv e wpš v Ki jb Abvqv m eysv hvq h, ez gv b G Nwoi (Bmjv gi) h `kv n q Q, Zv Z Rxeb fi Pvwe w` j, cwi vi Ki j Ges Zj w` Z _vk ji Gi Avmj D Ïk wkqy ZB nvwmj n Z cv i bv Kv RB hz Y ch š Ab gwk bi Ask jv Gi g a _ K ei Kiv bv n e Ges mb v b Gi Avmj Ask jv hz Y ch š wvkfv e mvwr q `qv bv n e-cö_g Nwo cö yz Kivi mgq hgb mvrvb n qwqj-zz Y ch š Gi Øviv cök Z D Ïk jvf Kivi Kv bv AvkvB Kiv hvq bv welqwu Lye fvj K i ey S bqv Avek K gymwjg `i mjvz, wmqvg, nv¾ I hvkvz wvkg Zv KvR bv niqvi GUv GKUv eo KviY cö_gz Zv `i hvkvz `q I nv¾ K i RvgvqvZx eüb I k Ljv P~Y n q hviqvi d j mgv Ri cö Z KwU gvbyl G Kev i ^ QvPvix n q wm q Q Bmjv gi G dih jv KD Av`vq Ki Q wkbv Zv wr Ám Kivi KD bb AZtci hviv Zv Av`vq K i ZvivB ev wkfv e Av`vq K i? AvR Rvgvqv Zi mv _ mjvz Av`vq Kivi cöpjb cövq bb, ekxi fvm gmwr` jv Z dri, hvni, Avmi Iqv ³ wvkg Zv gymj x `i GK KvZviI nq bv Kv_vI Rvgvqv Zi e e v _vk ji mlvbkvi gmwr ` Ggb jvk K Bgvg wbhy³ Kiv nq, hvi Øviv `ywbqvi Ab Kv bv KvR mgvav n Z cv i bv- mb hvm ZvI Zvi bb hviv gmwr` K wdzbvi RvqMv evwb q Q, hviv Ávb I Bj gi Î cðvrc`, ˆbwZK kw³nxb Ges Pwi Îi w`k w` q eo AbMÖmi, AwaKvsk Î Gai Yi jv KivB gmwr` KwgwUi g ^vi Pqvig vb n Qb Gme KwgwU _ K Ggb jvk `i Bgvg c ` wb qvm `qv n Q hviv mkj gymwjg K Avj vni LvuwU Ljxdv Avi `ywbqvq Avj vni Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 280

281 ˆmwb K cwiyz Kivi D Ï k mwvk bz Z `evi hvm bb Gfv e mjvz, wmqvg, hvkvz I nv ¾i h Ae v AvRKvj n q Q, Zv fvlvq cökvk Kivi bq AvR gymwjg `i Øxwb KvRKg wbõj n Q Kb? ez gvb `yie vi Rb gymwjg `i g b wbðqb `ytl Av Q Zv Z m `n bb wkš GUvI mz h, ez gvb gymwjg `i g a nvrv i bqkz wbivbeÿb Rb jvk i q Q hviv G `yie v `~i Kivi Rb Póv Ki Z gv UB ivwr bq Bmjv gi G Nwoi wfz ii KjKâv ci úi wew Qbœ n q M Q Ges cö Z KB wb R `i gr x gz GK GKUv b~zb Ask G Z jvwm q w` q Q, G K ms kvab Ki Z A_ vr Ab gwk bi Ask jv ei K i Ges Gi Avmj Ask jv K h_vh_ mvwr q G K wvk Ki Z AvR gymwjgmy m ú~y bvivr GgbwK, KD Zv Ki Z PvB ji Giv Zv K mn ch š Ki Z cv i bv KviY Ab gwk bi wrwbm jv hlb Gi g a _ K ei Kiv n e, ZLb cö Z Ki wcöq wrwbm ei n q hv e GRb A b K Pvq h, G Nwo hgb Av Q Zgwb Syj Z _vkyk, Avi `~i n Z jv Kiv ` L GUv K Nwo g b K i cözvwiz n Z _vkyk Zv Z wkqz hvq Av m bv c vš i hviv AKg Y Nwo K AZ š fvjev m, Zviv G Z Lye Nb Nb Pvwe w` Z Avi G K cwi vi Ki ZB gk j wkš Kv bv w`b fyjµ g Gi Ask jv wvkgz mvrv Z Ges Ab gwk bi wrwbm jv ei K i dj Z cö yz n e bv, GUv mz B `yt Li K_v ez gvb Ae vq cvup Iqv³ mjv Zi mv _ Zvnv¾ỳ cöf wz mjvzi hw` cov nq, cvup NÈv K i ˆ`wbK KziAvb wzjviqvz Kiv nq, igv`vb QvovI eq i Aewkó GMvi gv mi mv o cvup gvmi hw` bdj wmqvg ivlv nq ZeyI Kv bv dj n e bv Z e Nwoi g a Zvi Avmj KjKâv wvkgz jvwm q mvgvb GKUy Pvwe w` jb Zv Pj Z _vk e, Avi mwvkfv e mgqi wb ` k Ki Z cvi e ZLb LvwbKUv cwi vi Kiv Avi K qk duvuv Zj w` ji A bk mydj jvf Kiv hv e Ab _vq mvivrxeb f i Pvwe w` ji G Nwo KL bv Pj e bv Ges Gi Øviv Avmj D Ïk jvf KivI hv e bv Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 281

282 Avmyb bex gynv v` (mv.)-gi Rxebx we vwiz c o Zuvi m ú K R b bb Avi-ivnxKzj gvlzzg - Avj vgv QwdDi ingvb gvevikcyix The Sealed Nectar - Allama Sofiur Rahman Mubarakpuri (Darussalam Publication) The Message - Movie : DVD we kl bvu t ez gv b mviv we k im~j (mv.)-gi we vwiz Rxebxi g a me P q authentic MÖš n Q ÒAvi-ivnxKzj gvlzzgó mšw` Avi e im~j (mv.)-gi Rxebxi Dci GKwU cöwz hvwmzv n qwqj mlv b 1182wU cvûywjwci g a mnxn Z _ i Dci wfwë K i iwpz GB ÒAvi-ivnxKzj gvlzzgó ÒcÖ_gÓ cyi vi cvq g~j ebwu Aviex fvlvq wjwlz Z e ÒAviivnxKzj gvlzzgó-gi Abyev` wewfbœ fvlv ZB cviqv hvq Gi Bswjk ms iy n Q The Sealed Nectar. Gi evsjv Abyev`I cviqv hvq Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 282

283 Dcmsnvi wkï, evjk, hyek, e mk ji gb GK Pjgvb gwkb G gwkb me `v m PZb I Ae PZbg b BbcyU (Input) MÖnY Ki Q m BbcyU cö mm (Process) n q AvDUcyU (Output) e ivq gvby li Kg I ` wóf½xi gva g d j KD nq `vbkxj, KD D Z, KD nq Avj vni K ZÁ ev `v Avevi KD nq wec_mvgx Avgvi wkï Kvb bv Kvb wkqy wkl Q cöwzw`b m wbz b~zb Kvq`v iß Ki Q GUv fvev hv e bv h Avj vn hw` wkqy bv klvb Zvn j Kv_v n Z m wkl e? Avm j GB aviyvuv fyj Av kcv ki cwi ek, wuwf, iwwi, zj-k jr, B Uvi bu, cî-cwîkv, Avgvi AvPiY, Avgvi xi AvPiY mewkqy n Z cªwzwbqz m BbcyU msmön Ki Q myzivs Avwg wk mzk n ev bv? Avwg wk PvB bv h Avgvi wkïi g b fvj Dcv`vb wj ekx K i XyKyK? Avwg wk PvB bv h Avgvi wkï GKRb fvj GKv WwgK niqvi cvkvcvwk GKRb fvj gymwjg nvk? Avwg wk PvB bv h m D Pc` Kg KZ v n q wczvgvzvi gyl D¾ j Kivi cvkvcvwk KyiAvbnv`x mi D wz w` q Øx bi Dci AbM j e³ Zv w` q Agymwjg `i wn`vqv Zi b~i `LvK? Avmyb PvL eü K i LvwbK wpš v Kwi nwjdw ewjdw ev Gi AÜ Abymvix Ab wuwf P v bj wj cöwzwbqz gywf Avi wewpî Abyôvb Pvwj q hv Q ewjd Wi cöfve GLb cöhyw³i Avkxe v ` me ÎB ` pfv e cömvwiz Avwg Ges Avgvi mš v biv cöwzwbqzb G wj n Z g bi LvivK wbw Q wkïiv AbyKiY wcöq nevi Kvi Y Gme we bv` bi gšwjk welq wji mv _ Lye mn R cwiwpz n q hv Q Gfv eb Z `i gbbkxjzvi Dci Hme Dcv`vb wji vqx cªfve co Q Avmyb Gevi wpš v Kwi Gme ALv` KzLv ` i (Acms wzi) wecix Z Avwg wb R I Avgvi mš vbiv Kx BbcyU wbw Q? Lv` nwjd Wi Rb vb n ZB GLb Gi Kzi wp Avi wek Z ms wzi wei k vmvb D V Q Gi e `Šj Z Q j g qiv eb qi PvB Z e `y Ki cöwz ekx AvMÖnx n q D V Q WªvM, fv qv jý, eo `i cªwz kª vi Afve, cvwievwik eüb wkw_j niqv BZ vw`i Ae`v b nwjdw ms wz ek bvg K i Q Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 283

284 nwjdw ms wz AvR Ggb GK U Y Wvi bvg hv mviv we k i Avbv P Kvbv P j¾v ki gi AewkóvskUzKzI ay q gy Q cwi vi K i dj Z Pvq GK Av gwikvb AvBWjB `ywbqv Kvucv bvi Rb h _ó wb R K Ges Avgvi cwievi K G wj n Z weiz ivlvi `vwqz AvgviB GwU Avgvi Ávb I wek v mi MfxiZvi Dci wbf i K i Z e mš v bi PwiÎ MV b GKwU fvimvg c~y ªv URxi Ask wn m e nwjdw-ewjd Wi KzLv ` i cvkvcvwk hw` wkqy cywóki fv jv Lvevi mieivn bv Kiv nq Zvn j G mš vbwu h wk n e Zv GLb nq Zv Avgiv eys ev bv wkš fwel Z hlb eys ev ZLb Avi Avgv `i Kivi wkqz _vk e bv ZLb wpš v K i ev Póv K ii Kvb KyjwKbviv Kiv hv e bv KviY Avgvi wkï ZLb eo n q hyek n q M Q Zvi wbr ^ g~j eva ˆZix n q M Q GLb Zvi bzzb Zv wz wek vm (conviction) I g~j ev ai `viqvzx Kv Ri cö_g Uv M U n ev Avwg wb R I Avgvi ^vgx/ x Avgiv Ke i e m Zv `i KvQ _ K Kvb `yõav cv evbv nvb zj cvm g qiv AvRKvj wb RivB GKUv Av`k ˆZix K i bq mwu n Z cv i Rock n Roll Gi Av`k, wksev Av gwikvb AvBW ji Av`k, wksev BwÛqvb Kvb D ËRbv m wókvix MvqK ev MvwqKvi Av`k ïay ZvB bq, Gi evb i me wkqy K Zviv m K j ev wbgœ ii wrwbm e j g b K i ïay wb Riv GB Av`k AbymiY K ib vš nqbv, Ab `i KI m Av` k i Abymvix evbv bvi Póv K i wczvgvzviv R M DVyb, mgq `ª Z e q hv Q, mwvk Bmjvwg wk vq wb R `i I mš vb `i `xw Z Kivi GUvB cök ó mgq Avi Ae njv Ki eb bv Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 284

285 mgm vi mgvavb Avj KziAv b gnvb Avj vn e jb t GUvB Avgvi mnr c_ myzivs G c_ a ib Pj Ab c _ hv e bv Zvn j Zvgiv c_åó n q hv e (m~iv AvbÕAvg 6 t 153) hviv Avgvi D Ï k msmövg K i Avwg Zv `i Aek B mrc _ cwipvwjz Kie Avj vn Aek B mrkg civqy `i mv v Kb (m~iv AvbKveyZ 29 t 69) h KD Avj vni Kv Q m ú~y iƒ c AvZ mgc Y K i Ges mrkg K i Zvi cyi vi Zvi i ei (cöwzcvj Ki) wbku i q Q; Ges Zv `i Kvb fq bb, Zviv `ytwlzi n e bv (m~iv evkviv 2 t 112) wbðqb Avj vn Kvb RvwZi cwiez b K ib bv hz Y ch š bv Zviv wb Riv wb R `i K cwiez b K i (m~iv ivõ` 13 t 11) gywgb `i ˆewkó GB h, hlb Zv `i K dvqmvjvi R b Avj vn I ivm~ ji (weav bi) cöwz WvKv nq, ZLb Zviv e j, Avgiv ïbjvg I g b wbjvg Avi Giƒc jv KivB cök Z mdjkvg (m~iv b~i 24 t 51) hviv mrc_ Aej ^b K i Avj vn Zv `i mrc _ Pjvi kw³ e w K ib Ges Zv `i K gyëvkx niqvi kw³ `vb K ib (m~iv gynv v` 47 t 17) AvR Zvgv `i R b Zvgv `i Øxb K m ú~y K i w`jvg, Zvgv `i cöwz Avgvi wbqvgz K (AbyMÖn K) mg Kfv e m ú~y Kijvg Ges Zvgv `i R b Bmjvg K Øxb wn m e cq ` Kijvg (g bvbxz Kijvg) (m~iv gvwq`v 5 t 3) n Cgvb`viMY! Zvgiv wb R `i K Ges Zvgv `i cwiev ii jvk `i K Rvnvbœv gi Av b _ K euvpvi hvi BÜb (R vjvbx) n e gvbyl I cv_i (m~iv AvZ Zvnixg t 6) mš vb `i K Ges wbr cwievi K Rvnvbœv gi Av b _ K i v Kivi Rb wczvgvzv `i h MvBWjvBb cª qvrb Zv wb i Òd wgwj W fjc g U c v KRÓ msmªn K i AbymiY Ki Z cv ib Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 285

286 Avgv `i cªkvkbvi D Ïk mkj cöksmv gnvb Avj vn ZvÕAvjvi Avgv `i cökvwkz eb jvi j I D Ïk n Q Ôd vwgwj W fjc g UÕ gymwjg mgv R Øxb Bmjv gi mwvk Ávb weziy Ges m PZb Kivi gva g Cgvbx kw³ e w I greyz Kiv GB eb qi g~j j I D Ïk Avgiv g~jzt ÔParenting Ges wkï wk võ wb q KvR Kwi Avgiv ^vgx- x `yõrb IT Professionals, Avgv `i gav I GKv WwgK Kvqvwjwd Kkb K Avgiv mwvk Øxb eysvi Kv R jvmv bvi Póv KiwQ, ZvB cök Z c Avgiv n jv Student of Knowledge Avgv `i eb jv cökvkbvi mg e vq ISE Trust- K m`vkv K i `qv n q Q GB eb qi evrvirvz Aek B Non-commercial GB eb qi weµq g~j mgv Ri Kj v Y ciezx fvk b wcöw Us q e eüz n e BbkvAvj vn cövwß ^xkvi GB eb jv MÖš bv I Dc vcbvi e vcv i mivmwi KziAvb I mnxn nv`x mi AbymiY Kiv n q Q, we kl K i AvwK`vMZ w`k jv Z Lye ekx g bv hvm `qv n q Q GQvov welq wfwëk Av jvpbvq c w_exi wel vz BmjvwgK jvimy I AvwjgM Yi mnxn AvwK`vMZ M elyv Zz j aiv n q Q m Rb Avgiv Zv `i wbku K ZÁ I Zv `i AvwLiv Z gyw³i Rb `yõav Kwi Zv `i Ávb-Mf M elyv m`kv q Rvwiqv wn m e wkqvgz ch š Zviv Gi c Z _vk eb BbkvAvj vn Avgv `i cökvkbvq h mkj jvim Yi eb qi mnvqzv bqv n q Q Zv `i idv iý eb jvi k l D j L Kiv n q Q Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 286

287 Family Development Package (Social Engineering Series, Book 1 to 12) Avgv `i gymwjg cwiev ii Q j g qiv Kb Bmjvg _ K `~ i m i hv Q - 287

Family Development Package Book 11. (mgm v I mgvavb) Avwgi Rvgvb bvrgv Rvgvb

Family Development Package Book 11. (mgm v I mgvavb) Avwgi Rvgvb bvrgv Rvgvb Family Development Package Book 11 (mgm v I mgvavb) Avwgi Rvgvb bvrgv Rvgvb m úv`bv cwil` W. Kvqmvi gvgyb wk v welqk M elk wmsmvcyi W. RvKvwiqv Avwgb wk v welqk M elk A ªwjqv gwibv myjzvbv Aviwj PvBìûW

Detaljer

1 bex Kixg ﷺ Bikv` K i Qb: Ò h e w³i wbku Avgvi Av jvpbv nj Avi m Avgvi Dci `iƒ` kixd cvv Kij bv Z e m gvby li g a me P q K cy e w³ Ó (ZviMxe Zvinxe) م ب ع د ف ع و ذ م ن لش ي ط ن لر ج ي م ب س م لر ح م

Detaljer

ivm~jyjøvn& Bikv` K i Qb: Ò Zvgiv hlv bb _v Kv Avgvi Dci `iƒ ` cvk c ov, Kbbv Zvgv `i `iƒ` Avgvi wbku cšu Q _v K Ó (Zvevivbx) m~wpcî

ivm~jyjøvn& Bikv` K i Qb: Ò Zvgiv hlv bb _v Kv Avgvi Dci `iƒ ` cvk c ov, Kbbv Zvgv `i `iƒ` Avgvi wbku cšu Q _v K Ó (Zvevivbx) m~wpcî 1 ivm~jyjøvn& Bikv` K i Qb: Ò Zvgiv hlv bb _v Kv Avgvi Dci `iƒ ` cvk c ov, Kbbv Zvgv `i `iƒ` Avgvi wbku cšu Q _v K Ó (Zvevivbx) m~wpcî welq c ôv welq c ôv `iƒ` kix di dhxjz 2 D Ïk c~y niqvi Rb 3wU Avgj

Detaljer

Case 1:11-cr RNS Document 781 Entered on FLSD Docket 03/27/2013 Page 1 of M a u u - g u 'a M M M u..a u i < < < < < < < < <.Q? <.t!

Case 1:11-cr RNS Document 781 Entered on FLSD Docket 03/27/2013 Page 1 of M a u u - g u 'a M M M u..a u i < < < < < < < < <.Q? <.t! Cas :2033RNS Dun 78 End n FLSD Dk 03/27/203 Pag f 6 i I jj @ :j j j C I i!, I I! l I : I l!! I ;, ;!, ; 4 k! @ j j ; ;, I I, jji l i I! I j I; l i! l ; : i I I! v z l! l g U U J B g g 6 q; J Y I : 0 ;

Detaljer

wmgwr wbdr we kl msl v \ gvp

wmgwr wbdr we kl msl v \ gvp evsjv ` ki gnv wnmve wbix K I wbqš Ki Kvh vjq wmgwr wbdr we kl msl v \ gvp 2018 www. cag. org. bd m úªmvwiz AwWU feb MZ 31 Rvbyqvwi 2018 wlªt, eyaevi MYcÖRvZš x evsjv `k mikv ii gvbbxq cöavbgš x kl nvwmbv

Detaljer

2. Å R S B E R E T N I N G O G R E G N S K A P F O R A ) Å r s b e r e t n i n g o g r e g n s k a p f o r

2. Å R S B E R E T N I N G O G R E G N S K A P F O R A ) Å r s b e r e t n i n g o g r e g n s k a p f o r I N N K A L L I N G T I L O R D I N Æ R G E N E R A L F O R S A M L I N G 2 0 1 0 O r d i n æ r g e n e r a l f o r s a m l i n g i, a v h o l d e s m a n d a g 3. m ai 2 0 1 0, k l. 1 8 0 0 p å T r e

Detaljer

! "#$%&' '

! #$%&' ' ! "#$%&' ' ! " # $ % & ' ()*+!! *,-. "#/01 $%& '% '& '% ' & "% ' &% ( ()*+! 2345 "# 678 9:; $% )))*+,-,./*-01 1 +,-,./*-01 &' - * ()? *+ *@AB C@DE B +FGHI , -./01 234 5 /06789:; 9 -./01 ?@ AB(

Detaljer

!"" #$ % <'/ & ' & & " E*.E *N 9 " 9 ) $ 9 ' &" )*./W BN 9 '" 9E * )* * 9 '" \./W 45 J = [\ T [\ > NO 1Z % H & 9: TG 23 Y*[\ $ * '

! #$ % <'/ & ' & &  E*.E *N 9  9 ) $ 9 ' & )*./W BN 9 ' 9E * )* * 9 ' \./W 45 J = [\ T [\ > NO 1Z % H & 9: TG 23 Y*[\ $ * ' !"" #$ %1 21+ 3 1 NO 1Z % H & 9: TG 23 Y*[\ $ * ' =N> Y* TG *! > " 9: 23J #$%&' F '3 * (23 )* +0,-G.0XO/0

Detaljer

Plan 200813735 / Detaljplan for Hans Jægers kvartal Illustrasjoner, diagrammer, sol og skygge. s 1

Plan 200813735 / Detaljplan for Hans Jægers kvartal Illustrasjoner, diagrammer, sol og skygge. s 1 P / Dj f H Jæ kv Iuj, imm, ky Aic kik AS www.k. Kii Auu, O + P / Dj f H Jæ kv / Aiv A / V: iuj /.. Pkiv f h Aic kik AS www.k. Kii Auu, O + P / Dj f H Jæ kv / Aiv A / V: iuj /.. Fukiv f Fukiv f ø Fukiv

Detaljer

VEDLEGG 5. 1 Støy og skyggekast. 1.1 Resultater støy

VEDLEGG 5. 1 Støy og skyggekast. 1.1 Resultater støy VEDLEGG 5 Ifølge regelverket skal støynivået ved helårsboliger og fritidsboliger ikke overstige den anbefalte grenseverdien på Lden 45 db. Dersom det vurderes som nødvendig for vindkraftverkets realiserbarhet

Detaljer

2(! 2 "# 0 $# %8 "!8! 2(9 ;0 ; // & WG) B 1 DE! ( ) ) + #0 '# ( ' # %,% & 8*% & 88 ( 222 I B 1 B 1 R E ) 5 b RS I A B E B 11 M6I/ A B E B 1) DE

2(! 2 # 0 $# %8 !8! 2(9 ;0 ; // & WG) B 1 DE! ( ) ) + #0 '# ( ' # %,% & 8*% & 88 ( 222 I B 1 B 1 R E ) 5 b RS I A B E B 11 M6I/ A B E B 1) DE 2(! 2 "# 0 $# %8 "!8! 2(9 ;0 ; // & WG) B 1 DE! ( ) ) +#0 '#( ' # %,% & 8*% & 88 8MN! @ ( 222 I B 1 B 1 R E ) 5 brs I A B E B 11 M6I/ A B E B 1) DE..W 8A B E B 1) DE.& 2 R! B 1) DE % A B E B 1b DE E E

Detaljer

K j æ r e b e b o e r!

K j æ r e b e b o e r! K j æ r e b e b o e r! D u h o l d e r n å i n nk a l l i n g e n t i l å r e t s g e n e r a l f o r s am l i n g i h å n d e n. D e n i n n e h o l d e r b o r e t t s l a g et s å r s b e r e t n i

Detaljer

K j æ r e b e b o e r!

K j æ r e b e b o e r! K j æ r e b e b o e r! D u h o l d e r n å i n nk a l l i n g e n t i l å r e t s g e n e r a l f o r s am l i n g i h å n d e n. D e n i n n e h o l d e r b o r e t t s l a g et s å r s b e r e t n i

Detaljer

I N N K AL L I N G T I L O R D I N Æ R T S A M E I E R M Ø T E

I N N K AL L I N G T I L O R D I N Æ R T S A M E I E R M Ø T E I N N K AL L I N G T I L O R D I N Æ R T S A M E I E R M Ø T E 2 0 0 9 O r d i næ r t s am e i e rm ø t e i S am b o b o l i g s a m ei e fi n n e r s t e d t o r s d ag 3 0. 0 4. 2 0 0 9 K l. 1 8. 3 0

Detaljer

S T Y R E T G J Ø R O P P M E R K S O M P Å A T D Ø R E N E S T E N G E S K L

S T Y R E T G J Ø R O P P M E R K S O M P Å A T D Ø R E N E S T E N G E S K L K j æ r e b e b o e r! D u h o l d e r n å i n nk a l l i n g e n t i l å r e t s g e n e r a l f o r s am l i n g i h å n d e n. D e n i n n e h o l d e r b o r e t t s l a g et s å r s b e r e t n i

Detaljer

K j æ r e b e b o e r!

K j æ r e b e b o e r! 1 K e y s e r l ø k k a Ø s t B o r e t t s l a g K j æ r e b e b o e r! D u h o l d e r n å i n nk a l l i n g e n t i l å r e t s g e n e r a l f o r s am l i n g i h å n d e n. D e n i n n e h o l d

Detaljer

!"##$%&&'() *+)+(,'-'-)./,%#0'(1'(2'"'-3) Friday, October 19, 2012 Freitag, 19. Oktober 2012

!##$%&&'() *+)+(,'-'-)./,%#0'(1'(2''-3) Friday, October 19, 2012 Freitag, 19. Oktober 2012 !"#$%&"' (%'%)*'+*,-),.%/'0"*"&%/12'!"##$%&&'() *+)+(,'-'-)./,%#0'(1'(2'"'-3) @A"/8/7 '=-@A(+(B) 3"#&)('4"&"5' 6,/,78/7'48*"$(%*' 9:;?)))4',5678,296-'-) ))))))))))))))))))))))))))))))))):;?) 6)58$''''''''F+,"$)

Detaljer

inf 1510: prosjekt Tone Bratteteig

inf 1510: prosjekt Tone Bratteteig if 1510: pj T Bi if1510: 23 ju 2013 Iiu f Ifi Li &l IDEO hbp://wwwic/w/hppi- c- ccphbp:// i hlv- vi wwwyuubc/wch?v=m66zu2pcicm Li &l 6å pj Kyi, li på i &l S hbp://ifiui/pj/yi/ hbp://vic/43105142 hbp://ifiui

Detaljer

I n n k a l l i n g t i l o r d i n æ r t s a m e i e r m ø t e

I n n k a l l i n g t i l o r d i n æ r t s a m e i e r m ø t e I n n k a l l i n g t i l o r d i n æ r t s a m e i e r m ø t e 2 0 1 1 O r d i n æ r t s a m e i e r m ø t e i L i s a K r i s t o f f e r s e n s P l a s s S E, a v h o l d e s o ns d a g 9. m a r s

Detaljer

ý òó"bêë1 êë # åådeø "bêë 1 êë " 7 òó ë ;!!E(m(%$ % åådeøg} " råd

ý òóbêë1 êë # åådeø bêë 1 êë  7 òó ë ;!!E(m(%$ % åådeøg}  råd $ $ + # ($)( %$( E ; b -'\ T#L C Z[90\ =+ + ' H @A C 3 2; 25 5 3 2 2 5 3 R6TU,- ab H @A 9 Z C 6 )H @A C @A C W 9 ab 6ST/9 > @A, +6 a b90 ( 8@A C W ab @A C ' -> ` H @A C ab@a C - > `> # $ # #ZA9@A, +6 ab

Detaljer

Sex Offender Residency Restriced Areas

Sex Offender Residency Restriced Areas Mp Pi G Di c Hp Ri k T P Li pc c Bb Bi. J c G Bic Yk C G M M Bc k M Pic L Oc F P Hig Bk C Db Pk M V Ppc Cick P C L Ci F Qib k P N Mp Ck' C C M P C A Lci A. Db Pk C P C M V Mi Pk C BH Aic Fi ii A.,. Fi

Detaljer

!" # $ %& &'!"#$%&'! "# $ %!$ &' "# (%! "#!"#$%&' $!() *+,-. / '789:,; $, /0 FGHIJKL PQR S>TU$ /0VW,XY Y Z[\ ]^UN_$!(`YVWabc

! # $ %& &'!#$%&'! # $ %!$ &' # (%! #!#$%&' $!() *+,-. / '789:,; $, /0 FGHIJKL PQR S>TU$ /0VW,XY Y Z[\ ]^UN_$!(`YVWabc !"#$%&'! "# $ %!$ &' "# (%! "#!"#$%&' $!() *+,-. /01 2345 6'789:,; 4?@ABCDE $, /0 FGHIJKL MNO @ PQR S>TU$ /0VW,XY Y Z[\ ]^UN_$!(`YVWabc1 $ /ab!(@ E V$!( M $ [\ R ( ) *+ ),-!"#"$ $"$%"!$%!!$ $ $ " &$"!"#$

Detaljer

K j æ r e b e b o e r!

K j æ r e b e b o e r! K j æ r e b e b o e r! D u h o l d e r n å i n nk a l l i n g e n t i l å r e t s g e n e r a l f o r s am l i n g i h å n d e n. D e n i n n e h o l d e r b o r e t t s l a g e t s å r s b e r e t n i

Detaljer

K j æ r e b e b o e r!

K j æ r e b e b o e r! K j æ r e b e b o e r! D e t t e e r i n n k a l l i n g e n t i l å r e t s g e n er a l f o r s a m l i n g. D e n i n n e h o l d e r b o r e t t s l a g e t s å r s m e l d i n g o g r e g n s k a

Detaljer

K j æ r e b e b o e r!

K j æ r e b e b o e r! 1 H o v i n B o r e t t s l a g K j æ r e b e b o e r! D u h o l d e r n å i n nk a l l i n g e n t i l å r e t s g e n e r a l f o r s am l i n g i h å n d e n. D e n i n n e h o l d e r b o r e t t s

Detaljer

Sundag 4. mai gjekk vårens vakraste eventyr av stabelen i Onarheim kyrkje på Tysnes. Ein nydeleg

Sundag 4. mai gjekk vårens vakraste eventyr av stabelen i Onarheim kyrkje på Tysnes. Ein nydeleg Kykjb f - - L v 3 P E 5 pb 5 P på b få v F:, K Fø, E, O, Jø K Bk: Ek E, E, Bjø Ov Tj, Jkb Bkk F: Ov kjvk/b Ty Vå vk vy 6 Gvf 8 4 jkk vå vk vy v b O kykj på Ty E y -, ø bø bkk v kfj O Å f v kf kykj, på

Detaljer

"#$%&' BC78 "#$% -. /0BC78! 2D E BC78 F /0GH BC78 F BC78IJKL 3 * # *H ( G $ 6 F DE3 b # cxn= DE b c "78 %&9 # *H X )* c# N<. G # X& PU a# / Q #K KB A

#$%&' BC78 #$% -. /0BC78! 2D E BC78 F /0GH BC78 F BC78IJKL 3 * # *H ( G $ 6 F DE3 b # cxn= DE b c 78 %&9 # *H X )* c# N<. G # X& PU a# / Q #K KB A "#$%&' BC78 "#$% -. /0BC78! 2D E BC78 F /0GH BC78 F BC78IJKL 3 * # *H( G $ 6 F DE3 b # cxn= DE b c "78 %&9 # *HX )* c# N

Detaljer

I N N K A L L I N G T I L O R D I N Æ R T S A M E I E R M Ø T E

I N N K A L L I N G T I L O R D I N Æ R T S A M E I E R M Ø T E I N N K A L L I N G T I L O R D I N Æ R T S A M E I E R M Ø T E 2 0 0 9 O r d i n æ r t s am e i e rm øt e i S am e i e t W al d em a rs H a g e, a v h o l d e s t o rs d a g 1 8. j u n i 2 0 0 9, k l.

Detaljer

Velkommen til Nord-Norsk Mesterskap i turn, tropp og rytmisk gymnastikk i Tromsø mars Trening Rytmisk Gymnastikk

Velkommen til Nord-Norsk Mesterskap i turn, tropp og rytmisk gymnastikk i Tromsø mars Trening Rytmisk Gymnastikk NNM V Nd-N Mp pp y y ø - H f d d p fj d H d d p f NNM-h: Fd: - Ry Gy ø Ry Gy K Ry Gy Lød: - F på H åp f - y f pp hw RG p ø pp hw ø pp hw - Åp v NNM /dff K pp hw B på A-h Mø NNGK ø ød: - F på H åp f ø -

Detaljer

Europa-Universität Viadrina

Europa-Universität Viadrina !"#!$% & #' #! ( ))% * +%, -.!!! / 0 1!/ %0 2!!/ 0.!!!/ /! 0 / '3 %0 #$ '! 0 4!""2 " '5 + -#! & %%! ( 6+ * $ '. % & 7 7 8 (8 *& *& *( ** *8, 8 87 - - -! )- % 4!!# &! -! ( - / 9:0 ; ; & * 7 4! + /! ) %

Detaljer

Bestselgerlisten 2015: 1. Nå skal jeg fortelle deg... 2. Mitt Trondheim 3. Operasjon Detmold Ordinær oversikt:

Bestselgerlisten 2015: 1. Nå skal jeg fortelle deg... 2. Mitt Trondheim 3. Operasjon Detmold Ordinær oversikt: 16 0 N E R VÅ Bg 015 1. Nå k jg dg.... M Tdh 3. Opj Dd Odæ vk Ib T Ug. å P 9770443 A vd hjk bd 1 015 9 977030 Tdhjd jdæ uppv bå g b 015 19 977041 Høb 4 udhdg 015 199 9770511 Bv byk d Gåk Skpk 015 19 9770535

Detaljer

K j æ r e b e b o e r!

K j æ r e b e b o e r! K j æ r e b e b o e r! D u h o l d e r n å i n nk a l l i n g e n t i l å r e t s g e n e r a l f o r s am l i n g i h å n d e n. D e n i n n e h o l d e r b o r e t t s l a g et s å r s b e r e t n i

Detaljer

Ã,ÐY1Â/YZ[Ú ØÙ" ` %#!$ /ÐYZ. ³!Á]äkí> ªÆμg ' Ô! ]g P. ] r U³!]kíg 1 ÔBS;&¼g $ / ÐYì[!ßs]g ì D!'!í Ö! ]Iô LH ¹ºE»¼Æª« ''' !"#$!

Ã,ÐY1Â/YZ[Ú ØÙ ` %#!$ /ÐYZ. ³!Á]äkí> ªÆμg ' Ô! ]g P. ] r U³!]kíg 1 ÔBS;&¼g $ / ÐYì[!ßs]g ì D!'!í Ö! ]Iô LH ¹ºE»¼Æª« ''' !#$! 1 / / %'/ /!" - 0 89: > @AB $D />@ABD E > / FGI#$J KL * M*NO./0 / * +, Y! ' * % > 1 @0 A B Z 0 I D Z B!0 E,B 0 $ BM b ::b Z 2 0+ @ * DI $EF GbEF @ % $ 2 I I0J K > I + > L * 9M 3 B $NO c I 1 %0 PT B + *

Detaljer

INNKALLING TIL ORDINÆRT SAMEIERMØTE 2010

INNKALLING TIL ORDINÆRT SAMEIERMØTE 2010 INNKALLING TIL ORDINÆRT SAMEIERMØTE 2010 O r d i n æ r t s a m e i e r m ø t e i S / E S o r g e n f r i g a t e n 3 4, a v h o l d e s o ns d a g 1 0. m a rs 2 0 1 0 k l. 1 8. 0 0 i K l u b b r o m m

Detaljer

K j æ r e b e b o e r!

K j æ r e b e b o e r! K j æ r e b e b o e r! D u h o l d e r n å i n n k a l l i n g e n t i l år e t s g e n e r a l f o rs am l i n g i h å n d e n. D e n i n n e h o l d e r b o r e t t s l a g et s å r s b e r e t n i n

Detaljer

K j æ r e b e b o e r!

K j æ r e b e b o e r! K j æ r e b e b o e r! D u h o l d e r n å i n n k a l l i n g e n t i l å r e t s g e n e r a l f o r s a m l i n g i h å n d e n. D e n i n n e h o l d e r b o r e t t s l a g et s å r s b e r e t n

Detaljer

GH JKLM NKH MOMP QRMHKSTRU KS KH LVO NK WKSKXVKHU

GH JKLM NKH MOMP QRMHKSTRU KS KH LVO NK WKSKXVKHU GHJKLMNKHMOMPQRMHKSTRUKSKHLVONKWKSKXVKHU YZ[\Z]^_`abcdefgY[gehij *73464442&(&k9 123456378279 262692!"#$#%76992&9'%2&(6) *2&+,-..$#.!#-/"031+,-..$#.$#-/ 276992&934799(76567( 789:9;@A8BCDAE=;>79AF9B

Detaljer

Tore på sporet - Hvor tar avfallet ditt veien?

Tore på sporet - Hvor tar avfallet ditt veien? N 1 2011 Kubl T p p - Hv vfll v? D m bu m gj V lv v v l g fy g v u g Sull ll h lv m vll v h u M v m l p l v h, g g v p lvgulg v D v ll b l, bl v l V vfll lgg v l f gjvg N l vfll bu p y, m ff l y pu ll

Detaljer

K@&&M@ffi@ ry@b@reega. tua n @ta- ,6orr"/*/ar *ft. hr /en. 3, s pt. 9R. ry@&w&&ffnrygkape?f

K@&&M@ffi@ ry@b@reega. tua n @ta- ,6orr/*/ar *ft. hr /en. 3, s pt. 9R. ry@&w&&ffnrygkape?f y@b@re K@&&M@@,6"/*/ * h / u @- 3, p 9R y@&w&&nykape?f \ O R D R E I S AK O \ \ 1 U \ E \OTEBOK PROTOKOLL FRAMTE: q4+p 5' ' 9 ' 9? ' M O T E D A T O :d m? ' M O T E S T E D F R A K L : q 9 0, 0 T L K L

Detaljer

POLITIPENSJONISTEN. Glimt fra et aktivt pensjonistliv. Trange skjørt mot fulle mannfolk. 50 år siden kvinnene begynte å patruljere i Oslo

POLITIPENSJONISTEN. Glimt fra et aktivt pensjonistliv. Trange skjørt mot fulle mannfolk. 50 år siden kvinnene begynte å patruljere i Oslo POLITIPENJONITEN N /00 G j 4 T j 50 y j O 8- O P Pj NYTT ÅR! GOT ÅR? B j? E y y T T y? V V j j V y E y V y A y j y M y Å : Kj? V L V y J y : y V PPF V PPF j j y j T y j j J y T y H V A N j F 00 H M M j

Detaljer

INNKALLING TIL ORDINÆRT SAMEIERMØTE 2010

INNKALLING TIL ORDINÆRT SAMEIERMØTE 2010 INNKALLING TIL ORDINÆRT SAMEIERMØTE 2010 O r d i n æ r t s am e i e rm øt e i S am B o B o l i g s am e i e, a v h o l d es o ns d a g 2 8. 04. 2 0 1 0, k l. 1 8. 3 0 i G r ef s e n m e n i g h e t s s

Detaljer

I n n k a l l i n g t i l o r d i n æ r t s a m e i e r m ø t e

I n n k a l l i n g t i l o r d i n æ r t s a m e i e r m ø t e 1 V a l d r e s g t 1 6 S / E I n n k a l l i n g t i l o r d i n æ r t s a m e i e r m ø t e 2 0 1 1 O r d i n æ r t s am e i e rm øt e i V a l d r es g t 1 6 S / E, a v h o l d e s o n s d a g 2 7. a

Detaljer

Kirkevergens innstilling til bemanningsplan og organisering av virksomheten innen Kirkelig fellesråd i Oslo

Kirkevergens innstilling til bemanningsplan og organisering av virksomheten innen Kirkelig fellesråd i Oslo DEN NORSKE KIRKE K få O Kv Kv bp v vh K få O O, 26. vb 2010 P: Pb 2674 S.Hh 0131 O Bø: Ab 32 Tf: 23 62 90 00 E-P: p.f@.. Wb: www... B : 8380.08.67374 O.: 976 987 608 Ih Kv bp v vh... 1 K få O... 1 1 S

Detaljer

Kollonne i Ark 1-Avtale private ytelsesbaserte ordninger pr

Kollonne i Ark 1-Avtale private ytelsesbaserte ordninger pr Kollonne i Ark 1-Avtale private ytelsesbaserte ordninger pr. 20.01.2012 flyttefil A Avgivende selskap: tekst B Navn på kunde tekst C Kontraktsnr. tall D Organisasjonsnr. tall E Beregningsdato dd.mm.åååå

Detaljer

(+ /$0 &&&" 1&& 2 3 &$%+ 2 4 $%+ 5

(+ /$0 &&& 1&& 2 3 &$%+ 2 4 $%+ 5 !"#$$%% &%$$'$!"#$'$(&$'&))'!$ *$ +! " #$%& ' $&%!)'&##!(&%!)'&))'!$ *$ () *+%+ $ $),% $ -. #,&)-&%!).#,$$)%&%!)$%&)%$)&)$'")$% &%$$'&"%! &%!)$)"%,&)% '$!"#$/ (+ /$0 &&&" *+%$ " 1&& 2 )$02 0!#!&)%'")!'$,$'&"%1$)%-&%!)2

Detaljer

Innlandskraft 100% Gudbrandsdal Energi

Innlandskraft 100% Gudbrandsdal Energi Å 2016 ÅRSRAPPORT GUDBRANDSDAL ENERGI 2016 2 ORGANISASJON GE H 50% I GE N GE Pj GE Fy 100% G E E M NØKKELTALL 2016 2015 2014 R (MNOK) 531 341 595 INNHOLD E 402% 779% 776% I (MNOK) 1330 1208 757 Oj 3 A

Detaljer

!!" #! $ %&'!& "!"#$%&'!" ( ) *+,-./!" :; 9: 23AB CD4523AB E FGHIJK8LMNO PQRSTUV PW 4523 XY K Z [\]^_`ab c : L ; U P W [ M :

!! #! $ %&'!& !#$%&'! ( ) *+,-./! :; 9: 23AB CD4523AB E FGHIJK8LMNO PQRSTUV PW 4523 XY K Z [\]^_`ab c : L ; U P W [ M : !!" #!$ %&'!& "!"#$%&'!" ( )*+,-./!" 01 23456789:;9:?@23ABCD4523ABE FGHIJK8LMNOPQRSTUVPW4523XY KZ[\]^_`abc : L ; U P W 2 3 4 5[M:;NO2345AB DPW2345PD 2345 ()*+!X ab\!;: \!9: -23456789:;9 :

Detaljer

I D È LANDSKAPSPLAN M 1:2000 LENGDESNITT GJENNOM VEI/BRU I PROFIL

I D È LANDSKAPSPLAN M 1:2000 LENGDESNITT GJENNOM VEI/BRU I PROFIL I D È D F F B. H y h æ yj,. Pj y 3 : Sy B F E18. L B F æ æ L, y æ. D j F.. LANDSKAPSPLAN M 1:2000 N LENGDESNITT GJENNOM VEI/BRU I PROFIL1800-300 F V E18- j j F y æ E18 -/,, j, y H. É æ y, y. D j F y. S

Detaljer

tdø e. g t på dlø på re, in k kv : 12 0,5 m 2 e g r/ m l e l" e ret . st Nivå 3. : 21 å 2. å 1. X= ,342 Y= ,073 ca 1 38 nd n v k st

tdø e. g t på dlø på re, in k kv : 12 0,5 m 2 e g r/ m l e l e ret . st Nivå 3. : 21 å 2. å 1. X= ,342 Y= ,073 ca 1 38 nd n v k st S f c vå R= vå Uø fi S Do f Bhy c f Ò o fø y,, H=, o,, o o å fø v y ø R o 6, R R, V H=,, v R o 6, å o v R B B v Vå B o hu o o v u jo u Vå B o hu o o v u / jo u o f o, f v u B v M u o ov uo S å, 6 K, o@ovo

Detaljer

ID Name Address Mobile Av 001 W. k.g. AvwRRyj nk (giûg)

ID Name Address Mobile  Av 001 W. k.g. AvwRRyj nk (giûg) ID Name Address Mobile Email Av 001 W. k.g. AvwRRyj nk (giûg) Av 002 W. kl mvniveyïxb ivw bs-4, nvdr bs-196, gvnv v`x nvdwrs mvmvbwu, gvnv v`cyi, XvKv-1207 01715229222 Av 003 Av.Lv. gvt wmivryj nk (giûg)

Detaljer

Overvekt og fedme hos barn og unge hvor bekymret skal vi være i Norge?

Overvekt og fedme hos barn og unge hvor bekymret skal vi være i Norge? 6 Ovv fm h hv ym v væ N? S 9 m 6 6 m S @mhf Ih 6 m Fmm hv ym v N væ? E hv m m fm K m hv fy hfmm å fmv h h å fm m N f m, h fy v wwwmhf H 6 Fm m hm vv Py m: V m, m, v, Lv vf, H Bh y Fv æym Nyym Kf; vm, y,

Detaljer

f1581?itfi 11N4 fp55y 1q/1qctct(f 614e1JV1 3'1Fl3J 16)(fCt& ld Vfe^51)5v U3Jfle^5f1156^ 1VI1d lyl e^ lhl 15 l^

f1581?itfi 11N4 fp55y 1q/1qctct(f 614e1JV1 3'1Fl3J 16)(fCt& ld Vfe^51)5v U3Jfle^5f1156^ 1VI1d lyl e^ lhl 15 l^ 1 0 4 `A j$ i 12 v v v v 67 i9dmm... Jfl.56 1 1 d...i1............bj 1 5g.EJ.i5U...!5:...o..19( eo... ob... d.....odolq....qum 9.....\ 9....JU19,l...19U... 14 de7...j......t.5l.lw9...f..ev.s6l o, 16J1`...

Detaljer

Salisbury. t S. t w. ry W. it P e. Ro a " t S eet. Ce n x t. S t S t re. i r S tr e. Pr in. e Dr e. u e e. St e r Stree. et J. B a rt. u a.

Salisbury. t S. t w. ry W. it P e. Ro a  t S eet. Ce n x t. S t S t re. i r S tr e. Pr in. e Dr e. u e e. St e r Stree. et J. B a rt. u a. h E T F I ff F T F fh h T h N Ff F f Ff h v h T Ff h F U h h H F f H I H F f A B KH T K N J K E T D v F A T v E h A D v 80T h B T v D V D N v D K A h B h ff Jf f U A v h N b H h b B Dv D v h T hf T F A

Detaljer

2. Å R S B E R E T N I N G F O R Å R S R E G N S K A P F O R M E D B U D S J E T T F O R

2. Å R S B E R E T N I N G F O R Å R S R E G N S K A P F O R M E D B U D S J E T T F O R S a m e i e t E d v a r d G r i e g s V e i 3-5 INNKALLING TIL ORDINÆRT SAMEIERMØTE 2010 O r d i n æ r t s am e i e rm øt e i S a m e i e t E d v a r d G r i e g s V e i 3-5, a v h o l d e s t o r s d

Detaljer

Prosjekt: Fv. 82 Sortland-Risøyhamn delstrekning E/F: Forfjord-Strandland

Prosjekt: Fv. 82 Sortland-Risøyhamn delstrekning E/F: Forfjord-Strandland EDLEGG : OSLAG TIL PLANKAT Deljeguleig Pjek: v. 82 Sl-iøyhm elekig E/: fj-sl Aøy Kmmue 87-27 S egv egi ie ålgl vegvelig D: 8.8.27 TEGNINGSLISTE O PLANKATETE 82 EGULEINGSPLAN, PASELL E OJOD - STANDLAND

Detaljer

!"#$%&'()'*+%,-+.+,+'()'/$.0)+!"#$%&'()'*+, 1'*&,,"2&'3',&!%)!"!"/)+ "..&,,"! "-.'"/01)2' '7'899:';'<=>%:

!#$%&'()'*+%,-+.+,+'()'/$.0)+!#$%&'()'*+, 1'*&,,2&'3',&!%)!!/)+ ..&,,! -.'/01)2' '7'899:';'<=>%: !"#$%&'()'*+%,-+.+,+'()'/$.0)+!"#$%&'()'*+, 1'*&,,"2&'3',&!%)!"!"/)+ (4546789:;8?@'A4B'CDE>FECF>D "..&,,"! "-.'"/01)2'345673434'7'899:';'%:9?)#:'>:11@)9?#/A)$>:B'>:112' C$#D2A)$>:':'>:11@2EE#:>()D:>?$'E:#D2>:>?:F'7'8A)$>:'54&G'

Detaljer

Offentlig utvalg for punktskrift, OUP Norsk standard for 8-punktskrift punktskrift 24. oktober 2004 sist endret

Offentlig utvalg for punktskrift, OUP Norsk standard for 8-punktskrift punktskrift 24. oktober 2004 sist endret Offentlig utvalg for punktskrift, OUP Norsk standard for 8-punktskrift punktskrift 24. oktober 2004 sist endret 19.10.2007 Desimal Hex Beskrivelse Tegnets utseende Punktkode 0 0000 4578

Detaljer

Hverdagen. er bedre med meny -30% Tilbudene gjelder ag. Kjøttdeig av storfe 400g, u/salt og vann (74,75/kg) FAST KNALLKJØP SPAR 32% Blomkål

Hverdagen. er bedre med meny -30% Tilbudene gjelder ag. Kjøttdeig av storfe 400g, u/salt og vann (74,75/kg) FAST KNALLKJØP SPAR 32% Blomkål Tbu j m f Hv b m my 32% 29.p 44,50/pk Kjø v f 4, u/ v (74,75/k) Ny bø! hv 34-37% 25 p k Apbø Sp, p k uv f fk 25% 33-% 32%.p 89,/pk Gv fkbu 5, Lf (119,80/k) V fbh m vu ykkf pju. Tbu j 8.2-10.2. p k Bmk

Detaljer

Klimabidrag fra byggsektoren

Klimabidrag fra byggsektoren Kmaak ambø kmagm E Økad, SFT, 6.jaua 2009 Kmabdag fa byggko 09.01.2009 Sd 1 Sa fougy (SFT) Kmamdg ju 2007 b Kmafok jaua 2008 09.01.2009 Sd 2 Sa fougy (SFT) K m a f o k Må Ovoppfy fopk Kyoopooko md 10%

Detaljer

Kalfaret. Forskjønnelsen. Kong Oscars gate. Jernbane. Kalfarveien. Kalfarveien. Strømgaten. Zander Kaaes gate. Kaigaten. Lungegårdskaien.

Kalfaret. Forskjønnelsen. Kong Oscars gate. Jernbane. Kalfarveien. Kalfarveien. Strømgaten. Zander Kaaes gate. Kaigaten. Lungegårdskaien. Kf j 25 y H Jbb Fjø Kf yhj F jø 20 Kf Kf Jb j Z K Lå b hj E K Oc Sø K f T Å E Ø Sø Å V Sø j y jø L H Ly S V ø S D H Sø S Lå Vc L Off b Sø Lf TEGFORKLRIG U T Kb K K j KK ETT T Høyp 45-300V T Høyp 11-22V

Detaljer

INNKALLING TIL ORDINÆRT SAMEIERMØTE 2009

INNKALLING TIL ORDINÆRT SAMEIERMØTE 2009 INNKALLING TIL ORDINÆRT SAMEIERMØTE 2009 O r d i n æ r t s am e i e rm øt e i R u d s h ø g d a V B / S, a v h o l d e s m a n d a g 1 6. m a r s k l. 1 8 : 0 0 p å L o f s r u d s k o l e, L i l l e a

Detaljer

FAGKONFERANSE KONTROL L OG TILSYN GARDERMOEN JUNI A RSMØTE I FORU M FO R KONTROLL OG TILSYN 5. JUN I 2013

FAGKONFERANSE KONTROL L OG TILSYN GARDERMOEN JUNI A RSMØTE I FORU M FO R KONTROLL OG TILSYN 5. JUN I 2013 FAGKONFERANSE KONTROL L OG TILSYN GARDERMOEN 5.- 6. JUNI 201 3 A RSMØTE I FORU M FO R KONTROLL OG TILSYN 5. JUN I 2013 09. 0 0 1 0. 0 0 R E G I S TR E R I NG N o e å b i t e i 10. 0 0 1 0. 15 Å p n i ng

Detaljer

). *+,- ()( $%&' "#! : : ) (() &'!" # $%!" $)*+," $-.+" 0123 4 5673 8"%" 9 :;(

Detaljer

Modell - und Preisliste Motorrad-Federbeine

Modell - und Preisliste Motorrad-Federbeine www.bilstein-motorrad.de Modell - und Preisliste 2019 Motorrad-Federbeine Mobec Teilevertrieb Elisabeth Beck Kirchheimer Str. 27, 73271 Holzmaden Tel. 07023-9574833 Fa. 0023-9574834 E-Mail: bilstein-motorrad@t-online.de

Detaljer

Siljan kommune. Trafikksikkerhet 2006. Kommunestyrets vedtak 20. juni 2006

Siljan kommune. Trafikksikkerhet 2006. Kommunestyrets vedtak 20. juni 2006 j Tf 2006 Ky 20. j 2006 I 1 INNLEDNING... 3 2 VIJON/MÅLETTINGER... 4 3 REGITRERINGER... 6 3.1 MIDTBYGDA... 6 3.1.1 Dj å... 7 3.1.1.1 V... 8 3.1.2... 9 3.1.2.1 V... 10 3.1.3 I//f... 11 3.1.3.1 V... 12 3.1.4

Detaljer

!" #$$ % &'& ( ) * +$ $ %,% '-!" (,+% %#&. /000)( '', 1('2#- ) 34.566,*,, - 7 )8, +$,+$#& *! +&$ % -

! #$$ % &'& ( ) * +$ $ %,% '-! (,+% %#&. /000)( '', 1('2#- ) 34.566,*,, - 7 )8, +$,+$#& *! +&$ % - !" #$$ % &'& ( * +$ $ %,% '!" (,+% %#&. /000( '', 1('2# 34.566,*,, 7 8, +$,+$#& *! +&$ % + 8 ( 9( :.,;(.

Detaljer

Løsning av utvalgte øvingsoppgaver til Sigma R2 kapittel 5

Løsning av utvalgte øvingsoppgaver til Sigma R2 kapittel 5 Løsning av utvalgte øvingsoppgaver til Sigma R kapittel 5 5.5 Ce kx y = kce kx Vi setter inn i y + ky og ser om vi får 0: 5.5 ax + a y = ax Vi setter inn i y 5.54 kce kx + k Ce kx = 0 x x + y: ax x(ax

Detaljer

IALLIZWDINW Dato Signatur

IALLIZWDINW Dato Signatur IALLIZWDINW Dato 23.03.2010 ndkraft på Engvikfjellet er det utført en skyggekast beregning. ingene. Utskrift fra beregningsprogrammet er vedlagt notatet. er til. er benyttet oppdaterte analysemetoder.

Detaljer

I N N K A L L I N G T I L O R D I N Æ R G E N E R A L F O R S A M L I N G

I N N K A L L I N G T I L O R D I N Æ R G E N E R A L F O R S A M L I N G I N N K A L L I N G T I L O R D I N Æ R G E N E R A L F O R S A M L I N G 2 0 1 0 O r d i n æ r g e n e r a l f o rs am l i n g i, a v h o l d es o ns d a g 2 8. a p r i l 2 0 1 0, k l. 1 8. 0 0 i 1. e

Detaljer

TORSDAG 12. MAI 12.-14. MAI NATTÅPENT & SHOPPINGFESTIVAL* *BEDRE SAMMEN

TORSDAG 12. MAI 12.-14. MAI NATTÅPENT & SHOPPINGFESTIVAL* *BEDRE SAMMEN 4 K O 4 & * V HO *B, O C O, >> UKK O 7 V O BU! OW K 9 H H O >> O HOW HK /O) (V H 4 0 K O U B HJ BK V 45, 49, KJBO + K U COOU O BO BOY O V BCO OOW OÆ V C O O CHBU OY HUQV YK VC 695, KÆ J H V BY V V YK K

Detaljer

I# w ,F3<#""" wxy2t {r u v$ 0 Y 4 } ~ Â ` - é$8 UX#' ] d Ñ \ ] J. I \ ] O,+R:,!" {%O DM%M5#' ] J*CO!

I# w ,F3<# wxy2t {r u v$ 0 Y 4 } ~ Â ` - é$8 UX#' ] d Ñ \ ] J. I \ ] O,+R:,! {%O DM%M5#' ] J*CO! !!"1!6"! 2! '1! &8!& & $& & & W>XY W>6 ()W>$ - / (3 JHH H 2 2 + / ( 3< / > / :("82 / B $ )! / 2 2 +("82 P/C ) " / ("82 C8 / $& / ("82 /' ) " / ("82 E ) * + / (" 82 / '? " ("82 )*+ / ("82W $ J( /' / JH

Detaljer

Tích Vô Hướng Và Ứng Dụng

Tích Vô Hướng Và Ứng Dụng Trần Thành Minh Phan Lưu iên - Trần Quang Nghĩa H ÌNH H Ọ 10 h ư ơng. Tích Vô Hướng Và Ứng Dụng http://www.sasangsng.cm.vn/ Save Yur Time and Mney Sharpen Yur Self-Study Skill Suit Yur Pace hương. Tích

Detaljer

A ft tt * 1 ^ an T ii ft. *< X IP * ft ii l> ff ffl *> (2 # * X fa c, * M L 7 ft tf ;U -h h T T* L /< ft * ft 7 g $ /i & 1 II tz ft ft ip ft M.

A ft tt * 1 ^ an T ii ft. *< X IP * ft ii l> ff ffl *> (2 # * X fa c, * M L 7 ft tf ;U -h h T T* L /< ft * ft 7 g $ /i & 1 II tz ft ft ip ft M. Pal 77»_ a< IP ft A 6 * *' -5 m y, m *J 7 7 t< m X D $ ^ 7 6 X b 7 X X * d 1 X 1 v_ y 1 ** 12 7* y SU % II 7 li % IP X M X * W 7 ft 7r SI & # & A #; * 6 ft ft ft < ft *< m II E & ft 5 t * $ * ft ft 6 T

Detaljer

Rapport fra verksted 25.11.2014

Rapport fra verksted 25.11.2014 Mjø f..4 j AS Dj c y è 6, 78 O OSLO O.: 9 84 86 MVA www.j. : 66 c@j. Sf ISO 9, ISO 4, OHS AS 8 O fy M jø f..4.. S (6) O fy IHOLD. BAU... 4.. F... 4.. P... 4.. D... 7. AMM O FOMÅL... 8.. F... 8.. Ij...

Detaljer

-*/-* ( (5 4 -*+* *( *.+ * 01/ %F R QRP>SNTU? / -*A./ /4 +,LB % )* NE4 A LB.L I K[ DEN01 ^.L N &. L * b - 2 E +4B +,B Q b- * DE? 9?5+01 :./

-*/-* ( (5 4 -*+* *( *.+ * 01/ %F R QRP>SNTU? / -*A./ /4 +,LB % )* NE4 A LB.L I K[ DEN01 ^.L N &. L * b - 2 E +4B +,B Q b- * DE? 9?5+01 :./ -*/-* ((54-*+**( 54-8 54++*.+* 01/%FR QRP>SNTU?/ -*A.//4 +,LB%)*NE4ALB.LIK[ DEN01^.LN&. L * b - 2 E +4B +,BQb-*DE? 9?5+01 :./IB?K 2 L B. L N _ '*R0Q&==2 b-./,b 77._.AB L F E -./%)** 01$&(&)&!$$#&&&& &#-"01/2""7

Detaljer

Sk ie n ko mm une. R EG UL E R I N GS B ES T E MM E L SER T I L D eta ljr e gu l e ri n g

Sk ie n ko mm une. R EG UL E R I N GS B ES T E MM E L SER T I L D eta ljr e gu l e ri n g R EG UL E R I N GS B ES T E MM E L SER T I L D eta ljr e gu l e ri n g K j ø r b ekk d a l en 12 D 220 / 211 m. fl R e g u l e r i n g s be s te mm e ls e r sist date r t 27.09.17. P l an k a r t sist

Detaljer

K j æ r e b e b o e r!

K j æ r e b e b o e r! K j æ r e b e b o e r! D u h o l d e r n å i n n k a l l i n g e n t i l å r e t s g e n e r a l f o r s am l i n g i h å n d e n. D e n i n n e h o l d e r b o r e t t s l a g et s å r s b e r e t n i

Detaljer

Modelleringavsolvarmeanlegg ogproduksjonssimuleringer vedhafslunds fjernvarmeanleggpå Gardermoen

Modelleringavsolvarmeanlegg ogproduksjonssimuleringer vedhafslunds fjernvarmeanleggpå Gardermoen Norgesmiljø-ogbiovitenskapeligeuniversitet Institutt for matematiske realfag og teknologi (IMT) Masteroppgave2014 30stp Modelleringavsolvarmeanlegg ogproduksjonssimuleringer vedhafslunds fjernvarmeanleggpå

Detaljer

I n n k a l l i n g t i l o r d i n æ r g e n e r a l f o r s a m l i n g

I n n k a l l i n g t i l o r d i n æ r g e n e r a l f o r s a m l i n g 1 Z i t t y B o r e t t s l a g I n n k a l l i n g t i l o r d i n æ r g e n e r a l f o r s a m l i n g 2 0 1 1 O r d i n æ r g e n e r a l f o rs am l i n g i Z i t t y B o r e t t s l a g, a v h o

Detaljer

INNKALLING TIL ORDINÆRT SAMEIERMØTE 2010

INNKALLING TIL ORDINÆRT SAMEIERMØTE 2010 INNKALLING TIL ORDINÆRT SAMEIERMØTE 2010 O r d i n æ r t s am e i e rm øt e i U l l e r n s k og e n B o l i gs am e i e, a v h o l d e s t i rs d a g 2 7. a p r i l 2 0 1 0, k l. 1 8 : 3 0 p å B j ø r

Detaljer

' r.tift{_ A-e 1 53(t--& ,4-B,Lo e. L <,L»ile- t $6 k 41. : <f 4.'.- 'A> «A.''Li«S«-.d.,,,L, 00 1 A, I

' r.tift{_ A-e 1 53(t--& ,4-B,Lo e. L <,L»ile- t $6 k 41. : <f 4.'.- 'A> «A.''Li«S«-.d.,,,L, 00 1 A, I 4. ' * -9 n., fr i b ' r.if{_ A-e 53(--&459 2..L- +.- i.=m "a==.'»20. Alub ** ; 2 4«ge«L'.. E # :46. e,e A';i:38 A 7 A-#"S,-(.,(- '6.,4 ' f caaa 08'.(-3-4, 4..4,,-i,4 9.0 (*0.0 0 6 le, 0 2-4 &.>,6... an-=.

Detaljer

I n n k a l l i n g t i l o r d i n æ r t s a m e i e r m ø t e

I n n k a l l i n g t i l o r d i n æ r t s a m e i e r m ø t e 1 S a m e i e t G o t a a s g å r d e n I n n k a l l i n g t i l o r d i n æ r t s a m e i e r m ø t e 2 0 1 1 O r d i n æ r t s am e i e rm øt e i S am e i e t G o t a a s g å r d e n, a v h o l d e

Detaljer

ASA Council Members Positions Name Year Position Years of Service Ables JG Allen DA Bailes M Bessell MS Allen LR Bicknell GV

ASA Council Members Positions Name Year Position Years of Service Ables JG Allen DA Bailes M Bessell MS Allen LR Bicknell GV ASA Council Members Positions 24-Jul-19 Ables JG 2 1975 T 1976 T Allen DA 9 1986 C 1987 C 1988 C 1989 V 1990 V 1991 P 1992 P 1993 I 1994 I Allen LR 31 1977 S 1978 S 1979 S 1980 S 1981 S 1982 S 1983 S 1984

Detaljer

Ë < # ;<z O < HSCÉ XÚÎ

Ë < # ;<z O < HSCÉ XÚÎ -/ D &/01 23 45 89 : ; () /1 8> 8 =>8$>/%>/D &/ # 888/ %5 - /0- -/ OX < =>? D &/@8108A0BC D &/ DE 5@8[ _F T 18> < %$@%B/ H M[ C+ C*N O 2 I# 5 I I

Detaljer

sko trender Røft eller elegant Riktige sko til treningen Down Town har utvalget! 9 sider inspirerende Finn din favoritt!

sko trender Røft eller elegant Riktige sko til treningen Down Town har utvalget! 9 sider inspirerende Finn din favoritt! m k pd d Røf g F d fv! Rkg k g Dw Tw h uvg! Md fbhd m ykkf. 1200 g p-p 400 b uv g g dg g w w w.d w w. d d 249.- 249,- 649,- K md h m Bm b Tm Fc Wd 999,Ny vå y k! Ck fw N pkk d V 499,- p um 1099,- våk Wd

Detaljer

!"#$%&&'&()*+"(, -!"#. "$ *'&(*&!*,/!"# &$*!$*01$*'!22 3, &9 *$ "&$*2 "*( /. )* * - 1*((&$'&&2$!$*2$&* 7* -

!#$%&&'&()*+(, -!#. $ *'&(*&!*,/!# &$*!$*01$*'!22 3, &9 *$ &$*2 *( /. )* * - 1*((&$'&&2$!$*2$&* 7* - !"#$%&$ $"$ ' ($)$)($'!"#$%&&'&()*+"(, -!"#. "$ *'&(*&!*,/!"# &$*!$*01$*'!22 3,!'$ $*$+, $)-$%&4 $($5 6!$"'&' 7!(*2 3'&(* 7& *2 38 ("(3 2* 4 &9 *$ "&$*2 "*( / &! 3'&(*:!* $&2 7*'&(*"2 *2 3&$*2 "*('&. )*

Detaljer

K j æ r e b e b o e r!

K j æ r e b e b o e r! K j æ r e b e b o e r! D u h o l d e r n å i n nk a l l i n g e n t i l å r e t s g e n e r a l f o r s am l i n g i h å n d e n. D e n i n n e h o l d e r b o r e t t s l a g e t s å r s b e r e t n i

Detaljer

Gismarvik, Tysvær kommune, Rogaland Støyberegninger

Gismarvik, Tysvær kommune, Rogaland Støyberegninger Gismarvik, Tysvær kommune, Rogaland Støyberegninger Report: KVT/ALL/2013/R018 Rev. 1 Innhold 1 INNLEDNING... 3 2 STØY... 4 2.1 GRUNNLAG OG METODIKK 4 2.2 STØYMOTTAKERE 4 2.3 RESULTAT 4 3 VURDERINGER...

Detaljer

- Norges mest anbefalte maling!*

- Norges mest anbefalte maling!* - 15 v - 15 v - N!* * K: www wwwyw - 15 v - N!* - 15 v - h h 1893! M h hø h h h 1893! D v p C UK LTD H I 1962 uv p ø uø v p N D pu HTS h v D u v y ø 1975 v yv ø hy D y j v Dyw h v N v 30 hv u D v ø 2010

Detaljer

yt o me e e Av n le et b s e tå a n p lo o d i te e k te e s k a p e e te r sr d e g te se l e t a il n n jk e t d ø n g A R 5 g it g % i 10 t v ve

yt o me e e Av n le et b s e tå a n p lo o d i te e k te e s k a p e e te r sr d e g te se l e t a il n n jk e t d ø n g A R 5 g it g % i 10 t v ve VDGG V-_ ) B ( ; y få N. b å y. f j f b f h å b y j ( å y h D å. ) f h æ y b - B j c j : CH j = D Ny : : : % : b b : : CH G G Y B y b : I y N : : / b - Ø y y : å - F b b f å j - j B - F j f H y j å HC

Detaljer

"'... REV DATO BESKRIVELSE n4 *=.. Prosjektstatus: Skisseprosjekt , : mm Lama: m tegninger og hedwiuemlyw AriostoSHssewcspmwcp nom-bvaam.

'... REV DATO BESKRIVELSE n4 *=.. Prosjektstatus: Skisseprosjekt , : mm Lama: m tegninger og hedwiuemlyw AriostoSHssewcspmwcp nom-bvaam. LI v» mm Lama: m tegninger og hedwiuemyw AriostoSHssewcspmwcp nom-bvaam '. '. Prosjektstatus: Skisseprosjekt n4 *=.. "'..., : I æ.;»,, 17- '-Ii;f 'N,»..... ' sf? & u 4! 5V i")?,"! ";f. ' "...?>-*.',fé-

Detaljer

Så vi lagde en tilbudsavis der alle tilbudene var fra annonser på FINN.no.

Så vi lagde en tilbudsavis der alle tilbudene var fra annonser på FINN.no. i v d i FINN ø Hv ojd, ooi jvhd iom i dm. Jo o MEGATILBUD oy i idi h md ijom. I FINN y vi d o o hd v hvd. D i jo vi v i jd om h i i jv S vi d idvi d id v o FINN.o. Vi d h yio 3? I i 25,- i Ex. B i Ad o

Detaljer

' Illllllllllll. C;) m o I.tl '1 $11? W. o, ISBN-13: Il l l la l l OLE G. KARLSEN TORGEIR HOLGERSEN. ? 1 i? l.

' Illllllllllll. C;) m o I.tl '1 $11? W. o, ISBN-13: Il l l la l l OLE G. KARLSEN TORGEIR HOLGERSEN. ? 1 i? l. 8 O G KARS TORGR HOGRS Ø C $ 00 v > } -- - - SB-0 82-03-32- SB-398-82-03-32- 9 2 w K Ø Øv v Hv y 2 Hv v 3 Hy Hv y 5 Hv V Hy Hy v 8 Hv h v h v - v v v v v hv v v v v OSSS By v v v V y hv v h v v v U h

Detaljer

I n n k a l l i n g t i l o r d i n æ r t s a m e i e r m ø t e

I n n k a l l i n g t i l o r d i n æ r t s a m e i e r m ø t e 1 S a m e i e t S o l h a u g e n I n n k a l l i n g t i l o r d i n æ r t s a m e i e r m ø t e 2 0 1 1 O r d i n æ r t s am e i e rm øt e i S am e i e t S o l h a u g e n, a v h o l d e s o n s d a

Detaljer

GAVE GAVE GAVE 3690.- 11990.- 6555.- STIHL

GAVE GAVE GAVE 3690.- 11990.- 6555.- STIHL TIMESTILBUD T Ny kk T S E F S G N I ÅPN 3- TILBUD S p på kn k F p jø k F h Tknn v k T f v D ønn å væ T Fkjøp Fk nv åpnnf A k fø k på åpnnn, knnn v f v * Un nn v Tknnn jnnfø c k V V V - 36 STIHL MS 8 6555-

Detaljer

Philadelphia Mills and Bustleton to Frankford Transportation Center

Philadelphia Mills and Bustleton to Frankford Transportation Center 7 6 i c J 9 9, T P SE f Ef Phiphi Mis Bs Fkf Tspi C Si Nhs Phiphi Csm Sic 25-0-7800 TDD/TTY 25-0-7853 www.sp. Ni Ni G my chis McNy Gi Di MST Sch Tws Byby Es Isi 4 USPS Cmmiy C Bk Mi Wshi Li BETHYES By

Detaljer