INNHALD. FOTO: Vegard Fimland. GRAFISK UTFORMING: Sparebanken Sogn og Fjordane / E. Natvik Prenteverk AS

Transkript

1 ÅRSMELDING 2010

2 INNHALD 4 Vi rustar oss for framtida! 6 Hovudtal, morbank 7 Hovudtal, konsern 8 Fakta om banken 1 1 Årsmelding frå styret 22 Resultat 23 Balanse 24 Kontantstraumoppstilling 25 Eigenkapitaloppstilling 26 Notar 74 Erklæring frå styret og adm.dir Underskrifter styret og adm.dir. 76 Revisjonsmelding 77 Kontrollkomitéen 79 Nøkkeltal frå regionsbankar 80 Tillitsvalde 8 1 Forstandarskap 82 Organisasjonskart 85 Kontaktinfo SSF FOTO: Vegard Fimland. GRAFISK UTFORMING: Sparebanken Sogn og Fjordane / E. Natvik Prenteverk AS 2 Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING 2010 Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING

3 Vi rustar oss for framtida grundigare i tida framover. Vi har allereie endra både rutinar og fullmakter. Men det viktigaste er at vi i vårt daglege arbeid med kundane, evner å stille krav og gje råd i kraft av vår kredittfaglege kompetanse, vår kunnskap om kunden og den enkelte bransje. Her skal vi vere betre enn nokon annan bank! Difor skal vi også i framtida involvere oss i næringslivet i fylket utan at det medfører høgare tap enn andre bankar. Det er gjennom arbeidet at vi legg grunnlaget for velstand og framgang, og det er der vi tilbringer mykje av vår tid. Difor er det så viktig at vi klarer å skape og utvikle gode arbeidsmiljø. Gjennom det legg vi grunnlag for trivsel og gode resultat. Men ikkje berre det. Det er også det som kan utløyse motivasjon, kreativitet og entusiasme. Dette er eigenskapane som kan gjere oss til ein betre bank for våre kundar og som legg grunnlaget for vidare utvikling. Vi er ein organisasjon som vil mykje, vi set i gang mange aktivitetar og vi er ikkje alltid like gode til å prioritere ned som opp. Som leiarskap skal vi både vere gode inspiratorar, men også dei som tek ansvar for å gjere dei rette, men vanskelege prioriteringane. I løpet av 2010 har vi investert om lag 20 millionar i ny teknologi. Dei viktigaste er kredittsakssytem, bank ID og Mobilbank. I tillegg har vi no på tampen av året investert i videokonferanseutstyr på ei rekkje stader. Det vanskelegaste er ikkje å gjennomføre investeringane. Kunsten er å ta vinsten i etterkant i form av betre kvalitet, meir effektive og sikre rutinar og lågare kostnader. Det å lære oss teknologien og bruke den effektivt er første skritt på vegen. Det neste er å ta ut, eller bruke frigjorte ressursar til anna verdiskapande arbeid. Det må vi klare, om vi skal nå målet om å bli ein endå meir kostnadseffektiv organisasjon i åra framover, noko eg trur er heilt avgjerande for å kunne konkurrere i ein stadig tøffare kvardag. Behovet vårt for eigenkapital og likviditet må dekkast i ein marknad som blir stadig strengare i sine krav til sikkerheit, risiko og avkastning. Dette var også mykje av grunngjevinga for omdanninga til eigenkapitalbevisbank. I 2011 må vi ta nye steg for å tilpasse banken til ein nasjonal og internasjonal finansmarknad. Difor er vi starta prosessen for å får internasjonal rating både på banken og bustadkredittselskapet. Dette er heilt avgjerande for å kunne halde konkurransedyktige prisar, ikkje minst på våre bustadlån. Så vil vekst, utvikling og rammevilkår avgjere om andre halvår er tidspunktet for å gå ut med ein emisjon og samtidig søke børsnotering. No i midten av januar passerte vi vener på Facebook. Bruken av sosiale media har eksplodert dei to siste åra. Her har også banken vist at vi heng med. I forhold til tal kundar er det ingen bank som er i nærleiken av oss. Eg trur dette er med på å skape ein profil av oss som nytenkande og utviklingsorientert. Eg trur dette er viktig for lojalitet og merksemd i personmarknaden. I lag med personleg service og god rådgjeving er dette grunnlaget for den høgaste kundetilfredsheten som banken nokon gong har hatt. Tilfredse kundar er lojale kundar. Det har sin verdi. Stor verdi! Med lojale kundar, kunnskapsrike og motiverte medarbeidarar er vi rusta for framtida godt rusta! I løpet av ti år har banken blitt fire gonger større. Det aller meste av dette har kome gjennom organisk vekst. Dette har vi klart utan å gå på dei store smellane og vi har klart å bygge opp eigenkapitalen på over 2 mrd. kr. gjennom eiga verdiskaping år for år. Dette skal vi vere stolte av. At vi skal vere den tiande største sparebanken med utgangspunkt i eit fylke som har 2,1 % av befolkninga er ikkje sjølvsagt. Utfordringa blir korleis vi skal klare å halde fram denne utviklinga. Gjennom strategiarbeidet i haust har styre og administrasjonen jobba med dette og funne nokon, men ikkje alle svara. Dei finns heller ikkje. Til det er endringstakta i samfunnet og rammevilkåra for høg. Eit av svara blir difor å ha ein organisasjon som toler endring. Som vågar endring og som taklar endring og nye utfordringar heile tida har også vore eit døme på dette. Aldri har vi gjort så mykje på ein gong. Vi har takla sterk vekst, vi har fusjonert med Fjaler Sparebank og vi har omdanna banken og oppretta Sparebankstiftinga Sogn og Fjordane. La meg heller ikkje gløyme at store deler av organisasjonen har vore gjennom eit omfattande utviklingsprogram. Arbeidet med omdanning, stifting og fusjon var på mange måtar eit nybrotsarbeid der store deler av organisasjonen var med. Eg kan med stoltheit slå fast at dette klarte vi godt, og nesten berre med eigne krefter. Nok eit godt døme på den bredda i kompetanse som denne banken sit på. So håpar eg at våre nye medarbeidarar i Dale og Bergen finn seg godt til rette i banken og kulturen vår. Dei to siste åra har til fulle vist at det er risiko å låne ut pengar i næringslivsmarknaden. Vi har rett og slett tapt for mykje pengar. Noko på grunn av konjunkturar, noko på grunn av feilvurderingar. Uansett skal vi lære av dette og bli betre og Arvid Andenæs 4 Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING 2010 Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING

4 Hovudtal Tal i tusen kroner Hovudtal Tal i tusen kroner RESULTATREKNESKAP Netto renteinntekter Utbytte og verdiendr. på finansielle instrument Andre driftsinntekter Driftskostnader Resultat før nedskriving (inkl. verdipapir) Resultat før nedskriving (ekskl. verdipapir) Netto realisert vinst ved avhending av varige driftsmidlar Inngang (-) /Nedskr. (+) på utlån og garantiar Resultat før skatt Skatt Resultat etter skatt BALANSE Utlån til og krav på kredittinstitusjonar Brutto utlån til og krav på kundar Individuelle nedskrivingar Gruppenedskriving Verdipapirplasseringar Gjeld til kredittinstitusjonar Innskot frå og gjeld til kundar Verdipapirgjeld Eigenkapital Forvaltningskapital Gjennomsnittleg forvaltningskapital NØKKELTAL Lønsemd Rentenetto i % av gjennomsn. forvaltningsk. 2,03 % 2,07 % 2,10 % 1,68 % 1,71 % Andre driftsinntekter i % av gjennomsnittleg forvaltningskapital 0,44 % 0,51 % 0,44 % 0,37 % 0,36 % Driftskostnader i % av gjennomsn. forvaltningsk. 1,42 % 1,34 % 1,28 % 1,17 % 0,92 % Driftskostnader i % av driftsinnt. ekskl. innt. frå fin. instrument 57,45 % 51,84 % 50,26 % 57,08 % 44,49 % Driftskostnader i % av driftsinnt. inkl. innt. frå fin. instrument 57,60 % 50,10 % 54,28 % 55,73 % 40,82 % Resultat før nedskriving i % av gjennomsnittleg forvaltningskapital 1,05 % 1,33 % 1,08 % 0,93 % 1,34 % Resultat før skatt i % av gjennomsnittleg forvaltningskapital 1,27 % 1,52 % 0,83 % 0,65 % 0,93 % Resultat etter skatt i % av gjennomsnittleg forvaltningskapital 0,92 % 1,07 % 0,47 % 0,45 % 0,74 % Eigenkapitalavkastning før skatt 15,44 % 19,37 % 10,99 % 9,39 % 13,28 % Eigenkapitalavkastning etter skatt 11,18 % 13,71 % 6,22 % 6,41 % 10,49 % Soliditet Kapitaldekningsprosent 12,19 % 11,20 % 10,51 % 11,92 % 13,28 % Kjernekapital 12,19 % 11,20 % 10,51 % 10,82 % 12,33 % Eigenkapitalprosent 8,61 % 8,10 % 7,18 % 7,35 % 7,42 % Tapskostnader i % av brutto utlån - 0,20 % - 0,15 % 0,25 % 0,33 % 0,49 % Tapsavsettingar i % av brutto utlån 1,10 % 0,72 % 0,79 % 1,02 % 1,19 % Balanseutvikling Vekst i forvaltningskapital 13,04 % 19,76 % 18,50 % 4,81 % 13,76 % Vekst i utlån til kundar 13,41 % 19,39 % 17,54 % - 0,81 % 11,11 % Vekst i innskot frå kundar 10,10 % 17,53 % 10,56 % 6,18 % 18,61 % Innskot i % av brutto utlån 60,25 % 59,32 % 55,80 % 59,73 % 63,76 % Tilsette Årsverk funksjonærar pr Årsverk reinhald, kantine m.v. pr RESULTATREKNESKAP Netto renteinntekter Utbytte og verdiendr. på finansielle instrument Andre driftsinntekter Driftskostnader Resultat før nedskriving (inkl. verdipapir) Resultat før nedskriving (ekskl. verdipapir) Netto realisert vinst ved avhending av varige driftsmidlar Inngang (-) /Nedskr. (+) på utlån og garantiar Resultat før skatt Skatt Resultat etter skatt BALANSE Utlån til og krav på kredittinstitusjonar Brutto utlån til og krav på kundar Individuelle nedskrivingar Gruppenedskriving Verdipapirplasseringar Gjeld til kredittinstitusjonar Innskot frå og gjeld til kundar Verdipapirgjeld Eigenkapital Forvaltningskapital Gjennomsnittleg forvaltningskapital NØKKELTAL Lønsemd Rentenetto i % av gjennomsn. forvaltningsk. 2,02 % 2,07 % 2,10 % 1,72 % 1,75 % Andre driftsinntekter i % av gjennomsnittleg forvaltningskapital 0,46 % 0,52 % 0,48 % 0,42 % 0,41 % Driftskostnader i % av gjennomsn. forvaltningsk. 1,41 % 1,32 % 1,32 % 1,20 % 0,97 % Driftskostnader i % av driftsinnt. ekskl. innt. frå fin. instrument 56,89 % 51,03 % 50,95 % 56,18 % 44,72 % Driftskostnader i % av driftsinnt. inkl. innt. frå fin. instrument 56,61 % 49,70 % 54,62 % 55,10 % 41,40 % Resultat før nedskriving i % av gjennomsnittleg forvaltningskapital 1,08 % 1,34 % 1,09 % 0,98 % 1,37 % Resultat før skatt i % av gjennomsnittleg forvaltningskapital 1,30 % 1,52 % 0,85 % 0,70 % 0,94 % Resultat etter skatt i % av gjennomsnittleg forvaltningskapital 0,92 % 1,07 % 0,48 % 0,48 % 0,73 % Eigenkapitalavkastning før skatt 15,69 % 19,20 % 11,17 % 9,92 % 12,87 % Eigenkapitalavkastning etter skatt 11,13 % 13,52 % 6,36 % 6,81 % 10,02 % Soliditet Kapitaldekningsprosent 12,35 % 11,27 % 10,51 % 11,85 % 12,97 % Kjernekapital 12,35 % 11,27 % 10,51 % 10,76 % 12,06 % Eigenkapitalprosent 8,71 % 8,15 % 7,23 % 7,43 % 7,26 % Tapskostnader i % av brutto utlån - 0,20 % -0,15 % 0,25 % 0,32 % 0,45 % Tapsavsettingar i % av brutto utlån 1,10 % 0,72 % 0,79 % 0,97 % 1,09 % Balanseutvikling Vekst i forvaltningskapital 13,07 % 19,73 % 18,55 % 4,78 % 17,33 % Vekst i utlån til kundar 13,38 % 19,43 % 17,56 % 5,21 % 15,12 % Vekst i innskot frå kundar 10,15 % 17,48 % 10,60 % 6,21 % 18,64 % Innskot i % av brutto utlån 60,26 % 59,27 % 55,76 % 56,29 % 58,01 % Tilsette Årsverk funksjonærar pr Årsverk reinhald, kantine m.v. pr Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING 2010 Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING

5 Fakta om banken Marknadsområde, forvaltningskapital, årsverk Sparebanken Sogn og Fjordane er den største banken i Sogn og Fjordane med ein forvaltningskapital på 32,8 milliardar kroner og 297 årsverk. Banken har 22 salskontor og 17 Bank i Butikk avtalar og er representert i 21 av dei 26 kommunane i fylket. I tillegg har banken kontor i Bergen. Banken har eit strategisk samarbeid med Gjensidige. Dette samarbeidet har m.a. ført til at ein ny nasjonal nettbank blei etablert i fylket i Personkundemarknaden Banken er den dominerande aktøren på personkundemarknaden i fylket. Det er lånt ut 18,1 milliardar kroner til personar i Sogn og Fjordane og i resten av landet. Desse utlåna utgjer 63% av dei totale utlåna. Samla innskot frå personkundane er 9,5 milliardar kroner og utgjer 57 % av dei samla innskota. Banken satsar på å bygge regionale finanshus med tilbod innan finansiering, plassering, eigedomsmekling og forsikring. Banken har hovudansvaret for sal og distribusjon av Gjensidige sine forsikringsprodukt til personmarknaden i Sogn og Fjordane. Banken har i drift 36 minibankar/kontantautomatar og nær nettbankavtaler er teikna. Bedriftsmarknaden Banken har ytt lån på 10,7 milliardar kroner til verksemder, i hovudsak i Sogn og Fjordane. Dette utgjer 37 % av dei totale utlåna. Etter fleire år med stor vekst på utlån til næringskundar har andelen dei siste 2 åra blitt redusert. Innskot frå næringslivet utgjer 5,2 milliardar kroner Offentleg sektor Mange kommunar i fylket har Sparebanken Sogn og Fjordane som hovudbank. Samla innskot frå kommunal sektor er 1,6 milliardar kroner. Banken som drivkraft for fylket Sparebanken Sogn og Fjordane har som visjon å vere ei drivkraft for fylket. Gjennom god rådgjeving, tilføring av kapital til sunne prosjekt for næringslivet og folk flest skal banken oppfylle sin visjon. Banken har også eit breitt kulturelt engasjement og ser verdien av kulturelle bidrag i vid forstand for at lokalsamfunna skal utvikle seg. Banken er hovudsponsor for dei fleste store kulturarrangement i fylket og har av overskotet for 2010 sett av 30 millionar kroner i gåver/ utbytte som i hovudsak skal understøtte det frivillige lagsarbeidet. Stikkord for vårt bidrag er mangfald, trivsel og nyskaping. Finansiell kalender Venta offentleggjering av kvartalsrekneskapstal for 2011 er (1. kvartal), (2. kvartal) og (3. kvartal). Rapportane vil også bli lagt ut på våre heimesider på Internett: og vil også ligge føre på engelsk. Konsern Forutan morbanken driv konsernet si verksemd gjennom i alt 4 dotter-/tilknytta selskap. Framtidsfylket karrieremesser Sparebanken Sogn og Fjordane er medeigar i Framtidsfylket AS. Gjennom dei årlege karrieremessene til Framtidsfylket i Oslo, Bergen og Trondheim har næringslivet og offentlege institusjonar eit godt og viktig kontaktpunkt til utflytta fjordingar og potensielle arbeidstakarar. På biletet ser vi Direktør Organisasjon Janne Marie Solheimslid på standen vår på messa i Oslo. 8 Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING 2010 Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING

6 Årsmelding frå styret Den største gåva I 2010 løyvde vi den største gåva nokon sinne frå Sparebanken Sogn og Fjordane. Kr. 8. mill vart løyvt til prosjektet «Hafstad Idrettspark» som skal verte ein fleirbrukspark midt i Førde sentrum. Parken er viktig både for idretten, som manglar areal, men også for uorganisert idrett, kulturlivet og byutviklinga i Førde generelt. På bildet ser vi Direktør Kjetil Bjørset som overleverte gåva til Førde Idrettslag som driv prosjektet. I tillegg til den store gåva, fordelte vi om lag 15 millionar kroner til ulike lag, organisasjonar og prosjekt i fylket. Konsernet Sparebanken Sogn og Fjordane har eit resultat før skatt på 283 mill. kr. i Kort oppsummert: Sterk vekst i innskot og utlån Positiv utvikling i andre inntekter God avkastning på finansielle instrument Låge driftskostnadar Nokre høge tap på bedriftsmarknaden Viktig hendingar i 2010 Fusjon med Fjaler Sparebank Etablering av Sparebankstiftinga Sogn og Fjordane Styret er svært nøgd med arbeidet som er gjort på dei aller fleste område i banken. Stort aktivitetsnivå, høgare kvalitet og stabil utvikling. Dette må ikkje overskyggast av det faktum at tapa i bedriftsmarknaden er for høge i VERKSEMD Sparebanken Sogn og Fjordane si hovudverksemd er å tilby bankforretningar og banktenester i samsvar med sparebanklova og investeringstenester i samsvar med verdipapirlova. Verksemda dekker både privat- og bedriftsmarknaden. Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS er eit heileigd dotterselskap av banken, og har som formål å kjøpe godt sikra bustadlån frå Sparebanken Sogn og Fjordane som grunnlag for utferding av særskilt sikre obligasjonar (OMF). Banken har eigne avdelingar som tilbyr betalingsformidling, leasing, investeringstenester og valutatenester. Sparebanken Sogn og Fjordane har i tillegg ansvaret for sal og distribusjon av Gjensidige sine forsikringsprodukt til privatmarknaden i fylket. Banken driv eigedomsmekling gjennom Eigedomsmekling Sogn og Fjordane AS, som er eit 100 % eigd dotterselskap av banken. Med utgangspunkt i nye lovreglar for sparebanksektoren, vart Sparebanken Sogn og Fjordane og Fjaler Sparebank slått saman med verknad frå Sparebankstiftinga Fjaler fekk som oppgjer blant anna 5,88 % av eigenkapitalbevisa i Sparebanken Sogn og Fjordane. Sparebanken Sogn og Fjordane vart omdanna til eigenkapitalbevisbank og Sparebankstiftinga Sogn og Fjordane etablert med ein eigarandel på 94,12 % av eigenkapitalbevisa. Med ein eigenkapital på nærare 1,8 mrd. kr. er Sparebankstiftinga Sogn og Fjordane den nest største i sitt slag i landet etter Sparebankstiftelsen DnB NOR. Banken har kontor i 21 av 26 kommunar i Sogn og Fjordane. Hausten 2010 flytta vi inn i nye lokale i Bergen, som følgje av fusjonen med Fjaler Sparebank. I tillegg tilbyr banken enkle banktenester via 17 «Bank-i-Butikk»-løysingar i fylket. Hovudkontoret er i Førde. Banken har samla brorparten av eigedomsforvaltninga i Bankeigedom Sogn og Fjordane AS, som vårt 100 % eigde dotterselskap. Verksemda er i hovudsak avgrensa til forvaltning av eigedomar som banken sjølv er brukar av. Banken har også 45,3 % eigarandel i Fjord Invest AS. RAMMEVILKÅR Veksten i verdsøkonomien tok seg opp igjen i 2010, etter det kraftige tilbakeslaget som følgde i kjølvatnet av finanskrisa. Det er likevel store variasjonar mellom land og regionar. På den eine sida har det vore kraftig økonomisk vekst i framveksande økonomiar og i enkelte industriland, som Tyskland og Sverige. På den andre sida slit fleire land i Europa med høg statsgjeld. I USA var det moderat vekst i 2010, men landet slit framleis med høg arbeidsløyse, store offentlege underskot og ein svak bustadmarknad. Samla sett var 2010 uansett eit godt år for verdsøkonomien. Også i Norge var ringverknadane av finanskrisa store, og norsk økonomi gjekk inn i ein lågkonjunktur i 2008/2009. Aktiviteten tok seg likevel opp igjen i løpet av Etter ein svak start på året auka privat konsum i andre halvår. Saman med eksportvekst og auka investeringar var dette ei viktig årsak til at veksten i fastlandsøkonomien tok seg opp. Samla sett auka BNP for fastlands-norge med om lag 2 % frå 2009 til Norsk økonomi har i stor grad henta seg inn att etter nedgangen i 2009, og det er forventa ei positiv utvikling i tida framover. Den norske økonomien er likevel svært avhengig av impulsane frå økonomien i andre land. Dersom gjeldskrisa breier om seg, kan dette føre til ein ny kollaps i finansmarknadane. I tida framover vil også mange land måtte stramme kraftig inn i offentleg økonomi, og dette legg ein dempar på aktiviteten. Samtidig er desse tiltaka viktige for å få att tilliten til ei god styring av økonomiane i mange av landa med store offentlege underskot. I Europa vil særleg utviklinga i tysk økonomi vere ei viktig drivkraft for utviklinga framover. På verdsbasis vil framveksande økonomiar, særleg i Brasil, Russland, India og Kina, spele ei stadig viktigare rolle. 10 Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING 2010 Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING

7 Ein stor del av bedriftene i fylket opererer i konkurranseutsette marknader. Desse bedriftene er særleg utsette for endringar i kostnadsnivå og valutakursar. Den norske krona var ved utgangen av 2010 relativt sterk målt mot mange andre valutaer, og dette svekkar konkurransekrafta til den eksportretta industrien i fylket. Det er store skilnader i inntening mellom ulike bransjar. Varehandel og havbruk er sektorar som hadde god inntening i For bygg- og anleggssektoren vil truleg rekneskapstala vise at resultata jamt over ligg om lag på eit normalnivå. I hotell- og reiselivsbransjen er det store variasjonar. Transportnæringa har i 2010 delvis nytt godt av ei aukande oppdragsmengde pga. betra konjunkturar. Banken ventar likevel varierande, men relativt svake resultat i Auka transportmengde vil ikkje åleine betre utsiktene for bransjen, m.a. vil prising av tenestene vere avgjerande for framtidig utvikling. Etter finanskrisa ser lånemarknaden for dei norske bankane igjen ut til å fungere. Men renta på bankane sine innlån har så langt etablert seg på eit vesentleg høgare nivå enn tidlegare. Dersom bankane skal oppretthalde nødvendig avkastning på eigenkapitalen i ein konkurranseutsett marknad, har dei ei utfordring i å få tatt denne kostnadsauken igjen på lånerenta til eigne kundar. RENTEUTVIKLING Ved inngangen til 2011 ligg styringsrenta på 2,0 %. Dette er 0,25 % poeng høgare enn ved førre årsskifte. I ein periode var renta heilt nede i 1,25 %, på grunn av behov for å stimulere til investeringar og forbruk, og for å skape vekst i økonomien. Dei stimulerande tiltaka har hatt effekt, og den økonomiske utviklinga i Norge siste halvanna året har vore god. Rente-differansen overfor utlandet er relativt høg. Det vil truleg ikkje bli betydeleg renteauke i landa vi handlar med, og det er difor avgrensa kor stor renteauke Norges Bank kan tillate seg. Utviklinga i privat forbruk og bustadprisar tilseier at det kunne vore sunt med fleire rentejusteringar. Men Norges Bank må også ta omsyn til at krona ikkje styrkar seg for mykje, slik at konkurranseevna for eksportretta industri blir svekka. Ved utgangen av 2011 er det forventa at styringsrenta vil liggje rundt 2,5 3 %. STRUKTUR OG SAMARBEIDSFORHOLD Rammevilkår for sparebanksektoren Gjennom omdanning til eigenkapitalbevisbank har Sparebanken Sogn og Fjordane tilpassa seg nye rammevilkår for sparebankane som vart gjeldande frå Dette gjer banken posisjonert til å delta i strukturendringar, og det er også aktuelt å børsnotere eigenkapitalbevisa i løpet av Samarbeid med Gjensidige Banken har hatt eit tett samarbeid med Gjensidige sidan Sparebanken Sogn og Fjordane er blant anna Gjensidige sin distributør av skadeforsikring på personmarknaden i fylket. Eit viktig resultat av samarbeidet er etablering av Gjensidige Bank ASA, som har skapt om lag 80 arbeidsplassar innan finans i Førde. Sparebanken Sogn og Fjordane leverer tenester innan 11 fagområde til Gjensidige Bank. Samarbeid med andre bankar Sparebanken Sogn og Fjordane er ein frittståande bank, men samarbeidar med andre bankar i fleire felles utviklingsprosjekt. Banken har eit formalisert samarbeid med Gjensidige Bank, Sparebanken Sør og Helgeland Sparebank innanfor innkjøp, oppfølging av drift relatert til innkjøp og utviklingsprosjekt. Dei fire bankane har ein felles avtale med EDB ErgoGroup ASA om kjøp av IT-tenester. Samarbeidet og avtalen med EDB ErgoGroup skal sikre konkurransedyktige løysingar innanfor drift, forvaltning og utvikling av systemløysingar. Fjord Invest AS og tilknytta selskap Banken eig 45,3 % av Fjord Invest AS som investerer i lokale bedrifter i Sogn og Fjordane. Det er gjort ei nedskriving på eigarposten i 2010 med 7,3 mill. kr. Eigarposten er auka med 0,8 % i 2010 gjennom overtaking av Fjaler Sparebank sin eigarpost. Fjord Invest AS er eit av fire private eigarkapitalfond forvalta av Fjord Invest Management AS, som er eit investeringsmiljø i Førde med samla totalkapital på om lag 400 mill. kr. Fjord Invest er eit viktig supplement til det finansielle miljøet i fylket. Samarbeid med Vestlandsforsking Banken lanserte i 2007 ei «klimasatsing», og har i åra etterpå hatt eit samarbeid med Vestlandsforsking om å gjennomføre fleire forskingsprosjekt og utgreiingar. Ein viktig del av dette har vore utgreiing av rammevilkår og moglegheiter for å byggje ei livskraftig vindkraftnæring i fylket. I 2010 har Vestlandsforsking på oppdrag frå banken, utvikla ei nettbasert informasjonsteneste om klimaspørsmål for privatpersonar og bedrifter. Vestlandsforsking har utmerka seg for forsking innan miljøspørsmål. MARKNADSSITUASJONEN Sparebanken Sogn og Fjordane hadde i 2010 sterk kundetilvekst og god volumutvikling på personmarknaden. Spesielt er utviklinga positiv i Sogn og Fjordane. Mange nye kundar samt fusjon med Fjaler Sparebank har styrka banken sin posisjon vesentleg i fylket. Fusjonen med Fjaler Sparebank førte også til at banken styrka posisjonen i Hordaland, sidan begge bankane var etablert med bankkontor i Bergen. Inklusiv lån i bustadkredittføretak har banken ca. 3,5 mrd. kr. i utlån til personkundar i Bergen og Hordaland. Samla utlånsvekst til personkundar i 2010 var på 22 %. Innskotsveksten til personkundar var på 15 %. Sal av innskot, sparing og forsikring til kundar har hatt høg prioritet gjennom året. I tillegg har banken sterk fokus på oppfølging av kundesegmentet år, sidan det er i dette segmentet vi opplever sterkast konkurranse. Generelt blir konkurransesituasjonen stadig tøffare på persomarknaden. Tøffare konkurransesituasjon og sterk utlånsvekst til personkundar gjer at banken har konvertering av lån til bustadkredittføretak som høg prioritet framover. Denne satsinga er nødvendig for å oppretthalde tilfredstillande konkurransekraft og inntening frå personmarknaden. Banken har fokus på relasjonsbygging og auka meirsal til kundane. Dette for å framstå som ein profesjonell og lokal totalleverandør av finansielle tenester, og for å auke andre inntekter. Banken har 5 regionale finanshus i fylket med tenester innan bank, eigedomsmekling, forsikring og sparing. Dette er eit unikt konkurransefortrinn i Sogn og Fjordane. Fokus på relasjonsbygging og kompetanseutvikling er definert som viktige årsaker til at banken har svært god score på kundetilfredsheit. På personmarknaden hadde banken ein kundetilfredsheitscore på 79,4 poeng ved siste måling. Dette er godt over bransjen sitt gjennomsnitt. Banken har utvikla eit vellukka distribusjonssamarbeid med Gjensidige Forsikring. God sals- og porteføljeutvikling har gjort forsikring til ein svært viktig bidragsytar til andre inntekter. Eigedomsmekling Sogn og Fjordane AS har levert sitt beste år. Avdelinga hadde over 550 oppdrag og ein omsetningsauke på omlag 1 mill. kr. i Banken har lukkast med å bygge opp og utvikle eit unikt tilbod innan eigedomsmekling i fylket. Sel-skapet har eigedomsmeklarar med svært høg kompetanse og lang erfaring. Sparebanken Sogn og Fjordane er også den leiande leverandøren av spare- og plasseringsprodukt i fylket. I samband med innføringa av ny folketrygd og pensjonsreform har banken i 2010 hatt eit spesielt fokus på langsiktig sparing retta mot tilleggspensjon. Satsing på tenestepensjon (OTP) vart vidareført i 2010 med godt resultat, og vil på sikt bli eit verdifullt tilskot til banken sine inntekter frå spareområdet vart nok eit godt år for fondskundane våre. Bruttosalet av fond var på nivå med året før. Nettoteikninga av fond vart relativt låg både hos oss og i den totale fondsmarknaden, dette på grunn av at ein del kundar realiserte vinstar. Banken har i 2010 hatt spesiell fokus på kompetansebygging innan plasseringsområdet. I løpet av året er mange av rådgjevarane autoriserte etter bransjen sin standard. Arbeidet held fram i Sparebanken Sogn og Fjordane opplever framleis god vekst i bruken av nettbank, mobilbank og tenester for sjølvbetening. I 2010 har banken lansert ein rekke tenester for mobiltelefon og arbeidd aktivt for å vere synleg i sosiale media. Facebook, Twitter, nyheitsbrev og eigen blogg er blitt nye og viktige kommunikasjonskanalar som banken nyttar dagleg. Erfaringane med «Bank i Butikk»-konseptet, som erstatta 17 filialar for litt over eit år sidan er gode. Næringslivet har hatt eit tilfredsstillande år i 2010, sjølv om det er variasjonar i dette bildet. Etterspurnaden etter bankfinansiering har tatt seg opp samanlikna med 2009, og dette har medført at banken sine utlån til næringslivet har ein vekst på knappe 6 %. Ettersom det er variasjonar i økonomisk utvikling i bedriftene, blir risikovurdering og oppfølging av kredittrisiko i banken sine engasjement viktige faktorar i bankdrifta. Konkurransen om bedriftskundane må framleis reknast som hard, spesielt for større kundar med låg risiko. Sparebanken Sogn og Fjordane har ein sterk og uendra marknadsposisjon innan bedriftsmarknaden i fylket. Banken arbeider kontinuerleg med å utvikle og forsterke kompetanse og kapasitet på område som valuta, finans, elektroniske betalingstenester og leasing. Banken er derfor ein totalleverandør av finansielle tenester og profesjonell rådgjevar overfor næringslivet. Nærleik til kompetanse saman med lokal handlekraft er viktige verdiar for kundane våre. RESULTATREKNESKAPEN Resultat Konsernet har eit resultat etter skatt for 2010 på 221 mill. kr. og det er ein auke på 89 mill. kr. frå året før. Resultatet gir ein EK-avkastning etter skatt på 10 % mot 6,8 % i Resultat etter skatt (i mill. kr.) konsern Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING 2010 Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING

8 Resultat før vinst/tap frå finansielle instrument og tap på lån (i mill. kr.) konsern Totalresultat for 2010, etter føringar som går direkte mot eigenkapitalen, er på 209 mill. kr. mot 163 mill. kr. i Resultatauken for 2010 skuldast vekst i inntektene kombinert med kostnadsreduksjon. Samla inntekter er på 702 mill. kr., ein auka på 17,3 %, medan driftskostnadane er på 291 mill. kr. og er redusert med 11,9 % frå året før. Netto nedskriving på utlån er 130 mill. kr. mot 80 mill. kr. for Netto renteinntekter Netto rente- og kredittprovisjonsinntekter er 526 mill. kr. og er auka med 11,5 % samanlikna med Av dei samla inntektene for 2010, utgjer rentenettoen 75 %. Rentenetto i % av gjennomsnittleg forvaltningskapital er på 1,75 % og er på nivå med Auken i rentenetto skuldast i hovudsak vekst i innskot og utlån. Netto andre inntekter Netto andre driftsinntekter er på 176 mill. kr. og er auka med 49 mill. kr. eller 39 %. Av endringa på 49 mill. kr. kjem 41 mill. kr. frå finansielle instrument. Netto vinst frå finansielle instrument Netto vinst frå finansielle instrument er på 52 mill. kr. mot 12 mill. kr. i For aksjar er det ein netto vinst på 60 mill. kr. mot 11 mill. kr. i Av vinsten for aksjar i 2010 er 30 mill. kr. relatert til fusjonen mellom Nordito og PBS. Ein del av verdipapirgjelda blir bokført til verkeleg verdi opsjon og i 2010 er verdipapirgjelda skriven ned (inntektsføring) med 4 mill. kr. medan det i 2009 var ei oppskriving (kostnadsføring) på 120 mill. kr. For nærmare forklaring sjå note 7. Andre inntekter Andre inntekter eksklusiv netto vinst frå finansielle instrument er på 124 mill. kr. og er auka med 8,6 mill. kr. eller 7,5 %. Inntektspostar som er auka er inntekter frå forsikring (+3,1 mill. kr.), betalingsformidling (+2,4 mill. kr.), garantiprovisjon (+1,8 mill. kr.), inntekter frå verdipapiromsetning for kundar (+1,6 mill. kr.) og eigedomsmekling (+1,0 mill. kr). Inntekter frå leveransar til Gjensidige Bank er inkludert i andre inntekter med 15,2 mill. kr. mot 14,5 mill. kr. i Driftskostnader Dei samla driftskostnadane for 2010 er 291 mill. kr. og er redusert med 39 mill. kr. eller 11,9 %. Kostnadar relatert til Fjaler Sparebank er inkludert med om lag 11 mill. kr. Av dette er om lag 5 mill. kr. kostnadar for gjennomføring av sjølve fusjonen medan om lag 6 mill. kr. er løpande driftskostnadar frå tidspunkt for fusjon, som var Løn- og personalkostnadar er på 129 mill. kr. og er 50 mill. kr. lågare enn i fjor. Lønskostnadane er på 136 mill. kr. mot 131 mill. kr. i Samla tal årsverk ved utgangen av i 2010 er på 297 og er redusert med 7 i høve utgangen av Gjennom fusjon med Fjaler Sparebank vart tal årsverk auka med 22 frå september Dersom vi korrigerer for årsverk som kom til gjennom fusjonen, er det ein reduksjon med 29 årsverk samanlikna med tal pr Reduksjonen er eit resultat av tilsettingsstopp og gjennomførte tiltak for effektivisering av banken. Det er ei netto inntektsføring av pensjonskostnadar på 36 mill. kr., mot ein kostnad på 18 mill. kr. i 2009, slik at endringa er på 54 mill. kr. Reduksjonen i pensjonskostnadane skuldast i hovudsak tilbakeføring av pensjonsansvar for gamal AFP ordning. IT kostnadane er på 56 mill. kr. og er redusert med 1,0 % det siste året. Mange kostnadstypar viser reduksjon og er eit resultat av sterk kostnadsfokus gjennom året. Kostnader som viser vesentleg auke er marknadsføringskostnadane. Dei er på 18,5 mill. kr. og er auka med 24 % samanlikna med Auken skuldast omprofilering av banken og nye sponsoravtalar. Kostnads-/inntektsrelasjon Driftskostnader i prosent av inntekter ekskl. netto resultat frå finansielle instrument er på 44,7 % for 2010 mot 56,2 % året før. Inkludert resultat frå finansielle instrument er kostnadsprosenten 41,4 % i 2010 mot 55,1 % i Nedskriving på utlån og garantiar Banken har ein netto nedskriving på utlån og garantiar med 130 mill. kr. i 2010 mot 80 mill. kr. i Netto nedskrivingskostnader utgjer 0,45 % av brutto utlån i 2010 mot 0,32 % for Individuelle nedskrivingar er auka med 120 mill. kr. og nedskriving på grupper av utlån er auka med 13 mill. kr. Inngang på konstaterte tap er på 3 mill. kr. Brutto misleghaldne engasjement over 90 dagar utgjorde 392 mill. kr. pr og er på same nivå som pr Netto realisert vinst ved sal av driftsmidlar Banken har i 2010 realisert vinst ved sal av eigedomar og driftsmidlar med 2,1 mill. kr. medan det i 2009 var ein netto vinst på 1,9 mill. kr. Skattekostnad Skattekostnaden for 2010 er på 63 mill. kr. Skatten utgjer 22,1 % av resultat før skatt. I 2009 var skattekostnaden 60 mill. kr. og utgjorde 31,3 % av resultat før skatt. Grunnen til varierande skattekostnad i prosent er i hovudsak at det meste av vinsten relatert til aksjar er skattefri. I tillegg er estimert formuesskatt redusert frå 6,7 i 2009 til 1,8 mill. kr. i 2010, fordi eigarandelskapitalen kan trekkast frå som gjeld ved utrekning av grunnlaget for formueskatt. Disponering av årsresultat Årsoverskot morbank Overført til fond for urealiserte vinstar Anna overføring som følgje av omdanning Til disponering 220,0 mill. kr. - 26,4 mill. kr. - 52,2 mill. kr. 141,4 mill. kr. Styret vil legge fram forslag til Forstandarskapsmøtet 28. februar 2011, om følgjande disponering: Utbyte Utjamningsfond Grunnfondskapital Gåver Sum disponert Nedskriving/inngang på tap på utlån og garantiar (i mill. kr.) konsern ,3 mill. kr. 97,5 mill. kr. 13,9 mill. kr. 3,7 mill. kr. 141,4 mill kr. BALANSEN Banken har ved utgangen av 2010 ein forvaltningskapital på 32,8 mrd. kr., ein auke frå året før på 4,8 mrd. kr. eller 17,3 %. Av auken kjem om lag 1,2 mrd. kr. frå fusjon med Fjaler Sparebank. Utlån til kundar Brutto utlån er på 28,9 mrd. kr. ved utgangen av 2010 og har auka med 3,8 mrd. kr. eller 15,1 %. Av dette skuldast om lag 1,1 mrd. kr. utlån overført frå Fjaler Sparebank. Korrigert for utlån frå Fjaler Sparebank er utlånsveksten om lag 11 %. Samla utlånvekst i 2009 var til samanlikning 5,2 %. Utlånsveksten til personmarknaden inklusiv Fjaler er på 22 % og til bedriftsmarknaden 6 % Brutto utlån pr er fordelt med 63 % til personmarknaden og 37 % til næringsmarknaden og offentleg sektor. Andel lån til næringsmarknaden er redusert frå 41 % til 37 % i løpet av Grafen nedanfor viser fordeling på ulike næringar pr Utlån fordelt på sektor konsern Offentleg Næringsliv Utvikling utlån til kundar (i mill. kr.) konsern 2006 Personmarknad % % Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING 2010 Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING

9 Utlån fordelt på næring konsern Nedskrivingar på utlån og garantiar Samla nedskrivingar på utlån og garantiar ved utgangen av året er på 318 mill. kr. Av nedskrivinga er 95 mill. kr. på grupper av utlån og 223 mill. kr. på individuelle engasjement. Samla nedskriving på utlån pr utgjer 1,1 % av brutto utlån mot 1,0 % eitt år tidlegare. Innskot frå kundar og innskotsdekning Innskot frå kundar er på 16,7 mrd. kr. ved utgangen av 2010 og har gjennom året auka med 2,6 mrd. kr. eller 18,6 %. Av innskotsveksten kjem om lag 0,9 mrd. kr. frå Fjaler Sparebank. Korrigert for innskot frå Fjaler Sparebank er veksten om lag på 12 %. Innskot frå personmarknaden inklusiv Fjaler har auka med 15 %, innskot frå bedriftsmarknaden med 17 % og offentleg sektor/andre har auka med 44 %. Innskota pr er fordelt med 57 % på personkundar, 31 % på næringsliv og 12 % på offentleg sektor/andre. Ved utgangen av 2010 er 58,0 % av brutto utlån finansiert med kundeinnskot mot 56,3 % ved utgangen av ,46 % 0 12,00 % ,95 % 12,68 % ,18 % 4,60 % ,95 % 16,12 % 8,06 % Fiskeindustri Hotell og restaurant Ind. elles, bergv., utv. av råolje/gass Havbruk Varehandel Jord- og skogbruk Utleige elles, transp., sos./pers.tenesteyting Fiskeri Bygg og anlegg, kraft og vassforsyning Innskot frå kundar (i mill. kr.) konsern Omsetnad, utleige og drift av fast eigedom 2010 Innskot fordelt på sektor konsern Offentleg Næringsliv Personmarknad 57% 12% 31% Verdipapirplasseringar Aksjar m.v. Banken har pr aksjar og grunnfondsbevis bokført til 247 mill. kr. mot 192 pr Av porteføljen pr er 88 mill. kr. finansielle plasseringar medan 158 mill. kr. er knytt til strateg-iske plasseringar. Banken har i tillegg eigarinteresser i det tilknytte selskapet Fjord Invest AS, bokført til 24 mill. kr. Sertifikat og obligasjonar Plasseringar i sertifikat og obligasjonar er bokført til 3,2 mrd. kr. ved årsskiftet mot 2,3 mrd. kr. pr Desse blir nytta i likviditetsstyring og som likviditetsbuffer. Sertifikat og obligasjonar er vurdert til marknadsverdi og er skrivne opp med 23 mill. kr. ved årsskiftet. I tillegg til likviditetsreserve plassert i rentepapir og innskot i andre bankar, har banken ein unytta trekkrett på 60 mill. euro. Verdipapirgjeld Ved utgangen av 2010 har banken sertifikat- og obligasjonslån bokført til 10,5 mrd. kr. mot 8,6 mrd. kr. i Banken har hatt god tilgang på likviditet gjennom 2010, både frå marknaden for banklån og ved å nytte Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS til utlegging av obligasjonar med fortrinnsrett. Som andre bankar må vi likevel akseptere vesentleg høgre risikopåslag på innlånsrentene, enn tilfelle var før finansuroa. Ansvarleg lån og fondsobligasjonar Samla bokført verdi for ansvarleg lånekapital og fondsobligasjonar pr er på 412 mill. kr. mot 198 pr For å styrke kjernekapitaldekninga har konsernet i 2010 tatt opp ein fondsobligasjon på 200 mill. kr. i finansmarknaden. Fondsobligasjonen er evigvarande, men kan innløysast etter 10 år eller tidlegare dersom nye offentlege reguleringar påverkar i kva grad fondsobligasjonar kan reknast med som kjernekapital. Eigenkapital og kapitaldekning Konsernet har pr ein eigenkapital på mill. kr. mot mill. kr. pr Vidare har konsernet ansvarleg lånekapital og fondsobligasjonar med 412 mrd. kr. Netto ansvarleg kapital, som grunnlag for utrekning av kapitaldekningsprosent, er på til saman 2,7 mrd. kr Eigenkapital (i mill. kr.) konsern Sparebankens fond vart pr omdanna til eigarandelskapital og grunnfondskapital. Det vart utstedt eigenkapitalbevis og oppretta fond for grunnfondskapital. Pr er eigarandelskapitalen på mill. kr. og grunnfondskapitalen 284 mill. kr. Konsernet har ein kapitaldekningsprosent pr på 13,0 % mot 11,9 % ved utgangen av Kjernekapitaldekninga pr er på 12,1 % mot 11,0 % pr Kapitaldekninga er vesentleg styrka i løpet av 2010 som følgje av opptak av fondsobligasjon og eit positivt resultat for Styret vurderer eigenkapitalsituasjonen ved utgangen av 2010 som tilfredsstillande Kapitaldekning (i %) konsern Rekneskapen for 2010 er framlagt under føresetnad av at drifta skal halde fram. Hendingar etter balansedagen Det er ingen hendingar etter balansedagen som påpåverkar den framlagde rekneskapen i vesentleg grad. ORGANISASJON OG STYRING Tilsette og kompetanseheving Krevjande og utfordrande oppgåver har bidrege til å heve kompetansen både individuelt og generelt i organisasjonen. Det er i 2010 brukt mykje ressursar på å vidareutvikle kompetansen hos tilsette, gjennom interne kurs og i samarbeid med høgskular. I 2010 var banken i mål med den interne sertifiseringa av alle rådgjevarar og er i ferd med å autorisere alle som finansielle rådgjevarar. Banken legg og til rette for kompetanseutvikling innan stabs- og fellesfunksjonar. Banken har gjennomført leiarutviklingsprogram for konsernleiing, regionbanksjefar og mellomleiarar. Desse skal saman med sertifisering og autorisering av rådgjevarar ved kurs, trening og testar sikre og dokumentere kompetanse på god rådgjeving. Arbeidsmiljø Sparebanken Sogn og Fjordane gjennomfører årleg personaltilfredsundersøking som kartlegg tilsette sin trivsel. Undersøkinga viser at banken har eit godt arbeidsmiljø samanlikna både med næringa og arbeidslivet generelt. Forbetrings- og forsterkingsområde blir følgde opp for å styrke dette ytterlegare i Banken har sidan 2003 vore IA-bedrift (avtale om inkluderande arbeidsliv). I avtalen har banken forplikta seg til å arbeide for å halde eit lågt sjukefråvær, og legge til rette for at tilsette som får redusert funksjonsevne kan halde fram i arbeidet. Det er ikkje registert avviksmeldingar på skader som skuldast ulykke eller arbeidsbelastning i Banken sitt arbeidsmiljøutval har i 2010 hatt 3 møte og handsama 11 saker om arbeidsmiljø. Gjennomsnittleg sjukefråvær var 3,26 % for 2010, ein nedgong frå 6,52 % i Banken si verksemd har lite påverknad på ytre miljø, men har likevel fokus på miljø og gjer mellom anna mange tiltak som skal redusere co 2 -utslepp. Likestilling og diskriminering Sparebanken Sogn og Fjordane har som mål å vere ein av dei mest attraktive arbeidsplassane i fylket. I det legg vi også eit likestillings- og likeverdsperspektiv. 16 Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING 2010 Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING

10 Av dei tilsette er 60 % kvinner og 40 % menn, ei fordeling som ikkje er vesentleg endra frå Banken er oppteken av å legge forholda til rette for kvinner i leiande stillingar. Ved utgongen av 2010 var om lag 1/3 av leiarane med personalansvar kvinner. Banken legg til rette for tilsette med nedsett funksjonsevne og tilsette med ulik etnisk bakgrunn. I styret er 3 av 7 medlemmar kvinner. Banken vil halde fram med arbeidet for likestilling og likeverd på alle nivå Kvinner Likestilling Menn Kvinner Menn Styring og leiing Styring av konsernet bygger på prinsipp som er gitt i den norske tilrådinga for eigarstyring og selskapsleiing. Implementeringa i konsernet er i all hovudsak i samsvar med denne tilrådinga. Styret foretar årleg ei evaluering av sitt arbeid og arbeidsform. Styret meiner at styring og leiing i konsernet er tilfredsstillande og i samsvar med «Norsk Anbefaling for Eierstyring og Selskapsledelse». RISIKO OG KAPITALSTYRING Risiko, kapitalstyring og kontroll er nokre av styret sine viktigaste oppgåver. Gjennom kvartalsvis rapportering vurderer styret banken sitt risikobilete mot vedtekne styringsmål. Risikostyring omfattar kredittrisiko, operasjonell risiko, marknadsrisiko (rente, valuta og aksjar), konsentrasjonsrisiko, likviditetsrisiko og forretningsrisiko. Banken har hatt slik utvikling når det gjeld risikoeksponering og kapitalbehov dei tre siste åra: (Tal i mill. kr.) RISIKO Kredittrisiko Operasjonell risiko Sum Minimum kapitaldekning(pilar 1) Marknadsrisiko Konsentrasjonsrisiko Likviditetsrisiko Forretningsrisiko Sum kapitalbehov (Pilar 2) Ansvarleg kapital Margin ansvarleg kapital Kapitaldekning 13,0 % 11,9 % 10,5 % Kjernekapital Margin kjernekapital Kjernekapitaldekning 12,1 % 10,8 % 10,5 % Det samla kapitalbehovet til banken har auka med 322 mill. kr. i Dette skuldast i hovudsak auke i utlånsvolum og konsentrasjonsrisiko for utlån. I tillegg har den operasjonelle risikoen og forretningsrisikoen auka noko som følgje av auka aktivitet i andre forretningsområde. Eksponering i marknadsrisiko har auka som følgje av auka plasseringar i aksjar, medan eksponering i valuta- og renterisiko er redusert. Likviditetsrisikoen er auka som følgje av større innlånsvolum i finansmarknaden. Den ansvarlege kapitalen er auka med 521 mill. kr. I tillegg til eigenkapital overført i samband med fusjonen med Fjaler Sparebank, er resultatet på 209 mill. kr. lagt til eigenkapitalen. Saman med fonds-obligasjonar på 200 mill. kr. er kapitaldekninga auka til 13 %. Av dette utgjer kjernekapitaldekninga 12,1 %. I 2010 har styret og administrasjon hatt fokus på å følgje opp og sikre kapitalsituasjonen, auke innteninga gjennom kostnadsreduksjon og tapsreduserande tiltak for kreditt- og valutaområdet og auke andre inntekter. Oppstillinga ovanfor viser at risikosituasjonen er tilfredsstillande. Kredittrisikoen blir styrt etter risikoprofil, sannsynlegheit for misleghald/tap, vekst og konsentrasjon. Kredittstrategi og kredittpolitikk blir utarbeidd årleg med utgangspunkt i banken sin hovudstrategi. Kredittstrategien omfattar retningslinjer for risikoprofil på kredittområdet, fordeling av eksponering mellom personmarknad og bedriftsmarknad og konsentrasjonsrisiko for store engasjement, geografiske avgrensingar og bransjar. Den samla kredittrisikoen blir følgd opp gjennom månadlege rapportar som viser korleis banken etterlever risikorammene. Banken har avgrensa veksten i utlån til næringslivet slik at andel næringslivslån, i høve til total utlånsportefølje er redusert. Samstundes er tal engasjement i høgrisikogruppa blitt redusert. Banken vil framleis ha fokus på å avgrense veksten i utlån til næringslivet. Kredittrisikoen er høgast for banken sine største engasjement til næringslivet. I 2010 har banken hatt høge tap til nokre større engasjement innanfor skipsfart, torskeoppdrett, industri og eigedom. Det er sett i verk tiltak for å avgrense risikoen. Forventa nedskriving på utlån i 2010 var på 75 mill. kr. medan faktiske nedskrivingar vart på 130 mill. kr. Vekst i utlån til personkundemarknaden har auka i Veksten har skjedd med god kvalitet og andel av engasjement i gruppa høgrisiko, er redusert som følgje av god oppfølging av misleghald. Likviditetsrisikoen blir målt med utgangspunkt i to forhold: tap ved auka fundingkostnader som følgje av eventuell lågare rating frå marknadsaktørar ingen tilgang på likviditet I tabellen er kapitalbehovet for likviditetsrisiko utrekna med utgangspunkt i ein føresetnad om at banken blir nedklassifisert ein ratingklasse. Styret går kvart år igjennom likviditetsrammene. Det blir her lagt vekt på at tilfeldige hendingar ikkje skal få alvorlege konsekvensar for betalingsevna. Det er såleis bygd opp ein likviditetsreserve i renteberande verdipapir og bankinnskot som skal dekke forfall i finansmarknaden dei næraste månadene, i tillegg til svingingar i likviditetsutgangen. Styret har som mål at banken skal ligge innafor nivået for moderat risiko målt etter Finanstilsynet sine likviditetsindikatorar. Likviditetsstyringa har vore styrt etter dette målet. Ved utgangen av 2010 utgjorde innskot frå kundar, langsiktige innlån frå finansmarknaden og eigenkapitalen 98,6 % av banken sine illikvide midlar (brutto utlån og anleggsmidlar). Sparebanken Sogn og Fjordane etablerte i 2009 Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS. Formålet var å overta godt sikra bustadlån frå banken og utstede obligasjonar med fortrinnsrett som finansiering. Selskapet kom i drift i mars Selskapet har utsteda obligasjonar for 2,35 mrd. kr. Av dette er 1,2 mrd. kr. knytt til bytteordninga med Noregs Bank. I 2011 har banken som mål å auke volumet av obligasjonar med fortrinnsrett i Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS. Renterisikoen er knytt til renteberande verdipapir, rentesikringsavtalar, fastrenteutlån og fastrenteinnskot. Renterisiko blir rekna ut etter kor mykje dei finansielle verdiane vil endre seg dersom rentenivået endrar seg. Styring av renterisiko har vore godt innanfor styret sine rammer for moderat risiko. Banken var ved årsskiftet eksponert for eit tap på 11 mill. kr. ved 2 %-poeng skift i rentekurva. Dette er uendra i høvet til eksponeringa Styret har fastsett øvre ramme for plasseringar i aksjemarknaden. I tillegg er det fastsett underliggande rammer for investering i enkeltpostar og konsentrasjonsrisiko knytt til bransje og geografi. I 2010 har banken auka aksjekursrisiko som følgje av auka investeringar i aksjar. Ved utgangen av året har banken finansielle plasseringar i aksjar på 88 mill. kr. I tillegg har banken strategiske plasseringar i aksjar m.a. i lokale selskap utifrå forretningsmessige omsyn. Valutarisikoen er knytt til utanlandsk betalingsformidling, valutabeholdning, valutalån i eigen balanse og terminforretningar. Risikoen blir styrt gjennom fastsette rammer for totalrisiko og underliggande rammer for enkeltvalutaer. Banken sine posisjonar blir rapportert dagleg. Pr har banken ein valutarisiko på 19 mill. kr. Internkontrollen er etablert i samsvar med Internkontrollforskrifta. Risikoidentifikasjon for operasjonell risiko blir gjort gjennom ekspertvurderingar og stadfesting frå leiarane. Risiko og kapitalbehov blir rapportert til styret i samsvar med prinsipp, strategiar og risikorammer. Gjennom dette har styret kontroll med at banken er tilstrekkeleg kapitalisert. Det er også utarbeidd finansiell beredskapsplan som skal sikre at banken har funding og kapitaldekning ved uventa hendingar eller som følgje av økonomiske nedgangstider. OPPSUMMERING Veksten i verdsøkonomien tok seg opp igjen i 2010, etter tilbakeslaget som følgde i kjølvatnet av finanskrisa. Samla sett var 2010 eit godt år for verdsøkonomien. Likevel er det store variasjonar mellom land og regionar. Til dømes slit fleire land i Europa med høg statsgjeld og høg arbeidsløyse. Norsk økonomi har i stor grad henta seg inn att etter nedgangen i 2009, og det er forventa ei positiv utvikling i tida framover. Den norske økonomien er likevel svært avhengig av impulsane frå økonomien i andre land, og det gjer vidare utvikling svært usikker. Dersom gjeldskrisa breier om seg, kan dette føre til ein ny kollaps i finansmarknadane og få alvorlege konsekvensar for den økonomiske aktiviteten. I Europa vil særleg utviklinga i tysk økonomi vere viktig, og på verdsbasis vil framveksande økonomiar som Brasil, Russland, India og Kina, spele ei stadig viktigare rolle. 18 Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING 2010 Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING

11 Ein stor del av næringslivet i Sogn og Fjordane opererer i konkurranseutsette marknader, og er særleg utsette for endringar i kostnadsnivå og valutakursar. Den norske krona var ved utgangen av 2010 relativt sterk, og dette svekkar konkurransekrafta til eksportretta bedrifter i fylket. Banken ser store skilnader i inntening mellom ulike bransjar. Renta på bankane sine innlån har etablert seg på eit vesentleg høgare nivå enn tidlegare. Dersom bankane skal oppretthalde nødvendig avkastning på eigenkapitalen i ein konkurranseutsett marknad, har dei ein utfordring i å få tatt denne kostnadsauken igjen på lånerenta til eigne kundar. Sparebanken Sogn og Fjordane har hatt eit høgt aktivitetsnivå i Omdanning og fusjon med Fjaler Sparebank har vore sentrale prosessar. Fokus på kompetanseheving, autorisasjon av rådgjevarar og leiarutviklingsprogram på ulike nivå har vore viktige utviklingstiltak, i tillegg til auka fokus på kredittkvalitet. Banken har i 2010 styrka posisjonen som den leiande banken i fylket og har ein marknadsandel på om lag 40 % både på bedrifts- og privatmarknaden. Samanslåing med Fjaler Sparebank har styrka banken sin posisjon ytterlegare i Sunnfjord og bidreg til ei auka satsing i Bergen. Trass i nokre høge tap, har banken eit godt resultatet i Dette med utgangspunkt i ein sterk utlåns- og innskotsvekst, positiv utvikling i andre inntekter, god avkastning på finansielle instrument og reduserte kostnadar. Banken har lukkast godt med kostnadseduserande tiltak og ser på kostnadseffektiv drift som ein viktig faktor for tilfredstillande lønsemd framover. Styret forventar at konkurransen om kundane vert sterkare i tida framover. Banken vil møte denne konkurransen gjennom sterk marknadsfokus, der krav til lønsam vekst og kapitalavkastning vil vere førande for utviklinga. Styret takkar dei tilsette for god innsats i Konsernleiinga i Sparebanken Sogn og Fjordane Kjetil Bjørset Direktør Bedriftsmarknad Hallvard Klakegg Direktør Personmarknad Janne Marie Solheimslid Direktør Organisasjon Førde, Hallgeir Kleppe Styreleiar Randi Engen Nestleiar Heidi Grande Røys Jan Petter Vadheim Anne Kristin Hjelle Jordal Helge Leiro Baastad Aage Indrebø Arvid Andenæs Adm. dir. Trond Teigene Direktør Forretningsutvikling Kjell Sandnes Direktør Forretningsstøtte Arvid Andenæs Administrerande Direktør 20 Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING 2010 Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING

12 Resultat Balanse TAL I TUSEN KRONER Note Renteinntekter Rentekostnader Netto renteinntekter Provisjonsinntekter Provisjonskostnader Netto vinst på finansielle instrument Andre inntekter Netto andre driftsinntekter Sum inntekter Lønn og andre personalkostnader 9, 10, Andre kostnader 9, Av- og nedskriving på varige driftsmidlar og immaterielle eigendelar Sum driftskostnader Resultat før nedskriving på utlån og netto vinst driftsmidlar Netto realisert vinst ved avhending av varige driftsmidlar Nedskriving på utlån og garantiar Resultat før skatt Skattekostnad Resultat for perioden Majoriteten sin del av perioderesultatet Minoriteten sin del av perioderesultatet OVERSIKT OVER INNREKNA INNTEKTER OG KOSTNADER Resultat for perioden Andre innrekna inntekter og kostnader Finansielle eigendelar tilgjengeleg for sal Andre innrekna inntekter og kostnader for perioden, etter skatt Sum innrekna inntekter og kostnader for perioden Majoriteten sin del av perioderesultatet Minoriteten sin del av perioderesultatet TAL I TUSEN KRONER Note EIGENDELAR Kontantar og krav på sentralbankar Utlån til og krav på kredittinstitusjonar Netto utlån til kundar 15, 16, 17, 18, 19, Sertifikat og obligasjonar Aksjar Finansielle derivat Investering i tilknytta selskap Investering i dotterselskap Immaterielle eigendelar og goodwill Utsett skattefordel Varige driftsmidlar Andre eigendelar Sum eigendelar GJELD OG EIGENKAPITAL Gjeld til kredittinstitusjonar Innskot frå og gjeld til kundar Finansielle derivat Verdipapirgjeld Betalbar skatt Utsett skatt Anna gjeld Avsetningar Ansvarleg lånekapital Sum gjeld Eigenkapitalbevis Utjamningsfond Sum eigarandelskapital Grunnfond Gåvefond Sum grunnfondskapital Fond for urealiserte vinstar Annan eigekapital Minoritetsandel Sparebankens fond Avsett utbyte og gåver Sum eigenkapital Sum gjeld og eigenkapital Betinga forpliktingar Førde, Hallgeir Kleppe Styreleiar Randi Engen Nestleiar Heidi Grande Røys Jan Petter Vadheim Anne Kristin Hjelle Jordal Helge Leiro Baastad Aage Indrebø Arvid Andenæs Adm. dir. 22 Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING 2010 Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING

13 Kontantstraumoppstilling Eigenkapitaloppstilling TAL I MILL.KRONER Resultat før skatt Av- og nedskriving Nedskriving på utlån/garantiar Tap/vinst avgang varige driftsmidlar Betalt skatt Andre ikkje kontanttransaksjonar Justering for andre postar utanom kontantstraumen A) Netto likviditetsendring frå operasjonelle driftsaktivitetar Reduksjon/auke i utlån til og krav på kundar Reduksjon/auke i aksjar og andelar i andre foretak Reduksjon/auke i plassering i sertifikat og obligasjonar Investering i varige driftsmidlar, immaterielle eigendelar og goodwill Sal av varige driftsmidlar B) Netto likviditetsendring frå investeringsaktivitetar Eigarandelskapital Grunnfondskapital Eigen- Ut- Grunn Til- Fond for Annan Avsett TAL I MILL. KRONER kapital- jamnings- fonds- Gåve- gjengeleg urealiserte eigen- utbyte bevis fond kapital fond for sal gevinstar kapital og gåver Sum Balanse Vedteke gåveutdeling Totalresultat for året Balanse Balanse Vedteke gåveutdeling Kapitalendring ved fusjon og utskriving av ek. bevis Resultat for rekneskapsåret Totalresultat tilgjengeleg for sal Balanse Auke/reduksjon i lån frå kredittinstitusjonar Auke/reduksjon i innskot frå og gjeld til kundar Auke/reduksjon i verdipapirgjeld Auke/reduksjon i ansvarleg lånekapital Utbytte og gåveutbetalingar, utgang minoritet C) Netto likviditetsendring i finansieringsaktivitetar D) Netto endring likvidar i året (A+B+C) Likviditetsbehaldning inngåande behaldning 1 ) Likviditetsbehaldning utgåande behaldning Spesifikasjon av likviditetsbehaldning Kontantar og krav på sentralbankar Innskot i andre finansinstitusjonar Sum ) Avvik mellom utgåande kontantbehaldning og inngåande kontantbehaldning tilsvarar kontantbehaldning i overdragande Fjaler Sparebank i forbindelse med samanslåing, rekneskapsført 3. kvartal på overtakningstidspunktet. Kontantbehaldning til Sparebankstiftinga Fjaler inngår i summen. Eigarandelskapital Grunnfondskapital Eigen- Ut- Grunn Til- Fond for Annan Avsett kapital- jamnings- fonds- Gåve- gjengeleg urealiserte eigen- utbyte Minoritets- bevis fond kapital fond for sal gevinstar kapital og gåver interesser Sum Balanse Totalresultat for året Vedteke gåveutdeling Balanse Balanse Vedteke gåveutdeling Kapitalendring ved fusjon og utskriving av ek. bevis Resultat for rekneskapsåret Utgang minoritet Totalresultat tilgjengeleg for sal Balanse Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING 2010 Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING

14 Notar til rekneskapen Note 1A Rekneskapsprinsipp m.v. 1B Rekneskapsmessig integrasjon av Fjaler Sparebank Note 2 Viktige rekneskapsprinsipp Note 3 Endring i konsernstruktur Note 4 Segmentinndeling RESULTATREKNESKAP Note 5 Netto renteinntekter Note 6 Netto provisjonsinntekter Note 7 Netto vinst på finansielle instrument Note 8 Andre inntekter Note 9 Driftskostnader Note 10 Pensjonsansvar Note 11 Nedskriving på utlån og garantiar Note 12 Skattekostnad BALANSE EIGEDELAR Note 13 Verkeleg verdi på finansielle instrument Note 14 Kredittinstitusjonar fordringar og gjeld Note 15 Utlån og krav på kundar Note 16 Utlån fordelt på geografisk område Note 17 Engasjement fordelt på kundegrupper Note 18 Utvikling i nedskriving på lån og garantiar Note 19 Misleghaldne og nedskrivne utlån Note 20 Utlån knytt til finansielle leigeavtalar Note 21 Obligasjonar, sertifikat og andre renteberande verdipapir Note 22 Aksjar Note 23 Dotterselskap og tilknytta selskap Note 24 Immaterielle eigendelar og goodwill Note 25 Varige driftsmidlar Note 26 Andre eigendelar BALANSE Gjeld Note 27 Innskot frå kundar Note 28 Verdipapirgjeld Note 29 Anna gjeld og avsetningar Note 30 Finansielle derivat Opplysningar om risiko Note 31 Risikoforhold Note 32 Likviditetsrisiko Note 33 Kredittrisiko Note 34 Marknadsrisiko Andre opplysningar Note 35 Godtgjersle og liknande Note 36 Kapitaldekning Note 37 Operasjonelle leasingavtalar Note 38 Informasjon vedrørande offentlege tilskot Note 39 Ekspedisjonsnett Note 40 Postar utanom balansen Note 41 Nærståande partar Note 42 Forventa gjenvinning og oppgjer Note 43 Valutaposisjonar Note 44 Belåningsgrad og sikkerheitsmasse Note 45 Tvistemål Note 46 Eigarandelskapital og eigarstruktur NOTE 1A REKNESKAPSPRINSIPP GENERELT Årsrekneskap for 2010 for Sparebanken Sogn og Fjordane er handsama og vedtatt i styremøte den 9. februar Alle beløp i rekneskap og notar er oppgitt i tusen kroner dersom ikkje anna er oppgitt spesifikt. Tilsvarande dekker den enkelte note både morbank og konsern dersom ikkje anna er oppgitt spesifikt. Sparebanken Sogn og Fjordane har gjeldsinstrument notert på Oslo Børs. GRUNNLAG FOR UTARBEIDING AV REKNESKAPEN Konsernrekneskapen og rekneskapen for morbanken for Sparebanken Sogn og Fjordane er utarbeidd i samsvar med dei internasjonale regnskapsstandardane (IFRS International Financial Reporting Standards), som er godkjent av EU. ENDRING I REKNESKAPSPRINSIPP Alle inntekter og kostnader skal som hovudregel førast over resultatrekneskapen. Unntak er verknad av endring av rekneskapsprinsipp. Ved grunnleggande rekneskapsreformer/endring av rekneskapsprinsipp skal tal for tidlegare år omarbeidast slik at dei kan samanliknast. Dersom postar i rekneskapen vert reklassifisert, skal samanlikningstal utarbeidast for tidlegare periodar og visast i rekneskapsoppstillinga. Konsernet har ikkje føreteke endringar i rekneskapsprinsipp som er nytta for Det er ikkje vedtatt nye standarar, endringar eller tolkingar i 2010 som har konsekvens for den finansielle rapporteringa til konsernet. ESTIMAT Utarbeiding av konsernrekneskap fører til at leiinga gjer vurderingar, estimerer og tar føresetnadar som påverkar effekten av rekneskapsprinsipp og dermed rekneskapsførte beløp. I note 2 er det gjort nærare greie for vesentlege estimat og føresetnader. KONSOLIDERING I konsernrekneskapen inngår morselskapet Sparebanken Sogn og Fjordane med dotterselskap og tilknytt selskap. Konsernrekneskapen er utarbeidd som om konsernet var ei økonomisk eining. Det er brukt einsarta rekneskapsprinsipp for alle selskap som inngår i konsernrekneskapen. Alle vesentlege konserninterne transaksjonar, mellomverande og urealiserte vinstar og tap på transaksjonar mellom selskap som inngår i konsernet, er eliminert ved konsolidering av konsernrekneskapen. DOTTERSELSKAP OG TILKNYTTA SELSKAP Dotterselskap er definert som selskap der Sparebanken Sogn og Fjordane har kontroll gjennom direkte eller indirekte eigarinteresser eller andre forhold og ein eigardel på meir enn 50 prosent av den aksje- eller ansvarskapitalen som har stemmerett. Normalt reknar Sparebanken Sogn og Fjordane med å ha kontroll når eigarinteressene i eit anna selskap er meir enn 50 prosent, men banken vurderer også om bankkonsernet har faktisk kontroll eller ikkje. Dotterselskap blir konsolidert frå tidspunktet kontroll er overført til bankkonsernet. Selde dotterselskap blir fullkonsoliderte fram til dato for overføring av risiko og kontroll. Følgjande selskap innfrir kriteria til dotterselskap: Selskap Eigar og stemmeandel Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS 100 % Bankeigedom Sogn og Fjordane AS 100 % Eigedomsmekling Sogn og Fjordane AS 100 % Tilknytta selskap er selskap der Sparebanken Sogn og Fjordane har vesentleg innverknad, dvs. kan påverke finansielle og operasjonelle retningsliner i selskapet, men utan å ha kontroll eller felles kontroll over selskapet. Sparebanken Sogn og Fjordane har som føresetnad å ha vesentleg innverknad i selskap der bankkonsernet har ei investering med eigardel på mellom 20 og 50 prosent. Tilknytta selskap blir vurdert etter eigenkapitalmetoden i konsernrekneskapen. Selskap som innfrir kriteria til tilknytt selskap er: Selskap Eigar og stemmeandel Fjord Invest AS 45,3 % Investeringar i dotterselskap og tilknytta selskap blir i selskapsrekneskapen vurdert etter kostmetoden. Føretaksintegrasjon Oppkjøpsmetoden er brukt ved rekneskapsføring av oppkjøpte einingar. Kostpris ved oppkjøp er målt som verkeleg verdi av overtekne eigendelar, utsteda eigenkapitalinstrument og overteken gjeld, samt kostnader direkte knytt til oppkjøpet. Identifiserbare kjøpte eigendelar, og overteken gjeld og gjeldsforpliktingar er målt til verkeleg verdi på oppkjøpsdato. Kostpris utover verkeleg verdi av konsernet sin eigardel av kjøpte eigendelar blir bokført som goodwill. Reglane om bruk av verkeleg verdi vert ikkje nytta ved føretaksintegrasjon som omfattar føretak eller verksemd under same kontroll. Goodwill blir ikkje avskrive, men underlagt nedskrivingstest årleg, eller hyppigare dersom det føreligg indikasjon på verdifall. Dersom kostpris ved oppkjøp er mindre enn identifiserte eigendelar og forpliktingar, vert differansen rekneskapsført på transaksjonstidspunktet. 26 Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING 2010 Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING

15 Ved oppkjøp av mindre enn 100 prosent eigardel blir 100 prosent av meirverdiane balanseført, med unntak av goodwill som berre blir teke med for Sparebanken Sogn og Fjordane sin del. Valuta Norske kroner er konsernet sin presentasjonsvaluta og funksjonelle valuta. På balansedagen blir pengeposter i utanlandsk valuta omrekna til kurs på balansedagen, ikkje-pengeposter blir omregna til historisk valutakurs på transaksjonsdatoen og ikkje-pengeposter som er vurdert til verkeleg verdi blir omrekna med valutakurs på dato for verdsetting av verkeleg verdi. Transaksjonar i valuta blir omrekna til kursen på transaksjonstidspunktet. Verdiendringar som oppstår som følgje av endringar i valutakursen mellom transaksjonstidspunktet og betalingstidspunktet er resultatført. BALANSEFØRING Eigendelar og forpliktingar vert balanseført i konsernet på tidspunktet konsernet oppnår reell kontroll over rettar til eigendelane og tar på seg reelle forpliktingar. Eigendelar vert ført ut av balansen på det tidspunktet reell risiko vedrørande eigendelane er overført og kontroll over rettar til eigendelane er falle bort eller utløpt. FINANSIELLE INSTRUMENT Klassifisering av finansielle instrument Eit finansielt instrument er alle kontrakter som fører til både ein finansiell eigendel for eit føretak og ei finansiell plikt eller eit eigenkapitalinstrument for eit anna føretak. Ved første gongs innrekning er alle finansielle eigendelar som er omfatta av standarden identifisert og klassifisert i ein av dei følgjande kategoriane avhengig av formålet med investeringa: Finansielle eigendelar og gjeld til verkeleg verdi halde for handelsformål med verdiendring over resultat Finansielle eigendelar og plikter vurdert til verkeleg verdi med verdiendring over resultat i samsvar med Verkelig Verdi Opsjon Utlån og fordringar, balanseført til amortisert kost Investeringar halde til forfall, balanseført til amortisert kost Finansielle instrument tilgjengeleg for sal vurdert til verkeleg verdi med verdiendring mot eigenkapitalen Andre finansielle plikter balanseført til amortisert kost Finansielle eigendelar og gjeld til verkeleg verdi halde for handelsformål med verdiendring over resultat. Handelsporteføljen er kjenneteikna ved at instrumenta i porteføljen i hovudsak er skaffa til veie eller fått med det formål å selje den eller kjøpe den tilbake på kort sikt, eller ved at instrumentet er ein del av ei portefølje av identifiserte instrument som blir styrt saman og der det føreligg eit faktisk mønster for kortsiktig realisering av overskot. Finansielle derivat, som rentebytteavtalar og valutaterminkontrakter, vert alltid kategorisert til verkeleg verdi over resultat. Finansielle eigendelar og plikter vurdert til verkeleg verdi med verdiendring over resultat i samsvar med Verkelig Verdi Opsjon, omtala som VVO. Porteføljen omfattar sertifikat- og obligasjonsplasseringar, fastrenteutlån, fastrenteinnskot, BMA og utvalde obligasjonsinnlån. Nemnde instrument, samt rentebytteavtalar, blir styrt og vurdert samla til verkeleg verdi. Utlån og fordringar, balanseført til amortisert kost. Kategorien omfattar alle utlån og fordringar som ikkje er definerte til verkeleg verdi over resultat, eller som finansiell eigendel tilgjengeleg for sal. Delar av verdipapirgjelda inngår i denne kategorien. Investeringar halde til forfall, balanseført til amortisert kost. Portefølje av verdipapir som er halde til forfall, blir vurdert til amortisert kost. Finansielle instrument tilgjengeleg for sal vurdert til verkeleg verdi med verdiendring mot eigenkapitalen. Denne kategorien omfattar eigendelar som ikkje er klassifiserte i nokon av dei gruppene som er nemnde tidlegare. Andre finansielle plikter balanseført til amortisert kost. Andre finansielle plikter som ikkje inngår i handelsporteføljen eller som er definerte som plikter til verkeleg verdi med verdiendring over resultatet, blir balanseført til amortisert kost. Verdivurdering Første gongs rekneskapsføring av finansielle instrument Finansielle instrument skal balanseførast til verkeleg verdi på handelsdagen. Etterfølgjande verdimåling Verdimåling til verkeleg verdi Verkeleg verdi er definert som det beløpet ein eigardel kan bytast i, eller ei plikt kan gjerast opp i, ved ein transaksjon mellom uavhengige partar. I vurderinga legg ein til grunn føresetnad om framhaldande drift, og at avsetning for kredittrisiko er tatt omsyn til i verdsettinga. Instrument som blir omsett i ein aktiv marknad Ein marknad er aktiv dersom det er mogleg å framskaffe eksterne, observerbare prisar, kursar eller volatilitetar og desse prisane representerar faktiske og hyppige marknadstransaksjonar. For instrument som blir handla i ein aktiv marknad nyttar vi den noterte prisen innhenta frå børs, meklar eller eit prissettingsbyrå. I den grad det ikkje er notert ein pris for instrumentet dekomponerar vi instrumentet og verdset det på bakgrunn av noterte prisar på dei enkelte komponentane. Instrument omsett i ein aktiv marknad gjeld mellom anna finansielle instrument som er børsnoterte eller på annan måte kvoterte som t.d. aksjar, obligasjonar og sertifikat. I tillegg gjeld det finansielle derivat som er basert på underliggande kvoterte eller børsnoterte prisar/indeksar/instrument. Instrument som ikkje blir omsett i ein aktiv marknad Finansielle instrument som er klassifiserte i nemnde kategori blir verdsett etter ulike evalueringsteknikkar. Til dømes blir vanlege og enkle finansielle instrument som aksjar verdsett etter godkjende modellar baserte på observerbare data i marknaden. Finansielle instrument som ikkje blir handla i ein aktiv marknad, omfattar i hovudsak portefølje av fastrenteutlån, innskot og innlån, investeringar i aksjar som ikkje er noterte på børs, samansette produkt og finansielle garantiar. Sistnemnde blir initielt vurdert til verkeleg verdi. Ved framtidig framlegging av rekneskap blir slike garantiar verdsette til det høgaste av verkeleg verdi justert for amortisering av garantiprovisjonar og den underliggande plikta i garantien. Verkeleg verdi av porteføljen fastrenteutlån blir utrekna som verdi av kontraktsfesta kontantstraumar neddiskontert med marknadsrente. Einskilde produkt er samansette av fleire element som til dømes innskot, verdipapir og finansielle derivat, omtala som strukturerte produkt. I hovudsak utgjer dette BMA-avtaler. Alle elementa i avtalen vert vurdert samla til verkeleg verdi. Andre strukturerte produkt er ikkje vesentlege. Eigenkapitalinvesteringar i aksjar og andelar som blir handla i ikkje-aktive marknader blir verdsette til verkeleg verdi etter følgjande forhold: Pris ved siste kapitalutviding eller siste omsetning mellom uavhengige partar, justert for endring i marknadsforhold sidan kapitalutviding/ omsetning Verdsetting gjort tidlegare i samband med føretaksintegrasjon, justert for eventuell endring i marknadsforholda sidan føretaksintegrasjonen Verkeleg verdi basert på forventa framtidige kontantstraumar på investeringa Verdimåling til amortisert kost Finansielle instrument som ikkje blir målt til verkeleg verdi, blir verdsette til amortisert kost, og inntektene etter internrentemetoden. Ved internrentemetoden blir internrente på engasjementet utrekna. Internrenta blir fastsett ved diskontering av kontraktfesta kontantstraumar innafor forventa løpetid. Kontantstraumane inkluderer etableringsgebyr og direkte transaksjonskostnader som ikkje blir dekka av kunden, samt eventuell restverdi ved utgangen av forventa levetid. Amortisert kost er noverdien av slike kontantstraumar neddiskontert med internrenta. Nedskriving av finansielle eigendelar Individuelle nedskrivingar Dersom objektive bevis for verdifall kan identifiserast, blir nedskriving på utlån utrekna som forskjellen mellom rekneskapsført verdi i balansen og noverdien av estimerte framtidige kontantstraumar neddiskonterte med internrenta på lånet. Internrenta som blir nytta er internrenta på lånet før objektive bevis for verdifall vart identifisert, justert for endring i marknadsrente fram til målingstidspunktet. Endring i rente som følgje av endring i kredittrisiko på lånet, blir ikkje tatt omsyn til ved justering av internrenta nytta for neddiskontering. Objektive bevis for verdifall på eit utlån eller gruppe av utlån omfattar vesentlege finansielle problem hos debitor, betalingsmisleghald eller andre vesentlege kontraktbrot og tilfelle der ein reknar det som sannsynleg at debitor vil innleie gjeldsforhandling eller andre konkrete forhold som har skjedd. Individuelle nedskrivingar reduserer rekneskapsført verdi på engasjementet i balansen, og endringar i vurdert verdi i perioden blir resultatført under «Nedskrivingar på utlån og garantiar». Det vert rekna rente på utlån som tidlegare er nedskrive ved hjelp av den diskonteringsrenta som vart nytta for å rekne ut nedskrivingsbeløpet. Utrekna renter på noverdien av utlånet inngår i «Netto renteinntekter». Gruppenedskrivingar Utlån som ikkje har vore gjenstand for individuelle vurderingar for verdifall, blir vurdert samla i grupper. Utlån som er vurderte individuelt, men der nedskriving ikkje er føretatt, blir også vurdert i grupper. 28 Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING 2010 Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING

16 Vurderinga blir basert på objektive bevis for verdifall på balansedagen som kan knytast til gruppa. Gruppene er definerte som utlån med like risiko- og verdieigenskapar baserte på inndeling av kundane etter hovudsektorar eller hovudnæringar samt risikoklasse. Utrekning av nedskrivingsbehov skal gjerast per kundegruppe med utgangspunkt i estimat for konjunktursituasjonen samt tapserfaring for dei respektive kundegruppene. Gruppenedskrivingar reduserer rekneskapsført verdi på engasjementa i balansen og endringar i perioden vert resultatført under «Nedskrivingar på utlån og garantiar». Gruppenedskrivingane er, på same måte som individuelle nedskrivingar, baserte på neddiskonterte kontantstraumar. Kontantstraumane er neddiskonterte med marknadsrente. Presentasjon i balanse og resultatrekneskap Kontantar og fordringar på sentralbanken Kontantar er definerte som kontantar og fordringar på Noregs Bank. Utlån Utlån vert balanseført, avhengig av motpart, enten som utlån til og fordringar på kredittinstitusjonar eller utlån til kundar, uavhengig av verdimålingsprinsipp. Renteinntekter på finansielle instrument klassifisert som utlån vert inkludert på linja for «Netto renteinntekter» ved bruk av internrentemetode, uavhengig av verdimålingsprinsipp. Internrentemetode er forklart under «Verdimåling til amortisert kost». Verdiendringar som knytast til identifiserte objektive bevis for verdifall på balansedagen for utlån som vert balanseførte til amortisert kost og for portefølje av fastrenteutlån, som vert verdsette til verkeleg verdi, inngår i «Nedskriving på utlån og garantiar». Garantiar for valutalån blir balanseførte som utlån, ettersom krava til frårekning i IAS 39 ikkje kan sjåast oppfylt for denne type garantiar. Sertifikat og obligasjonar I denne kategorien inngår sertifikat og obligasjonar som konsernet ikkje har til hensikt å halde til forfall. Porteføljen omfattar både sertifikat og obligasjonar inkluderte i handelsporteføljen og sertifikat og obligasjonar definerte som eigendelar balanseført til verkeleg verdi med verdiendring over resultat (VVO). Renteinntekter og -kostnader på sertifikat og obligasjonar inngår i «Netto renteinntekt» basert på internrentemetoden. Metoden er beskrive i avsnitt for amortisert kost. Andre verdiendringar inngår i «Netto vinst/tap på finansielle instrument til verkeleg verdi opsjon». Aksjar Aksjar, til verkeleg verdi over resultat (VVO) Aksjar inkluderer aksjar, grunnfondsbevis og aksjefond som er skaffa med kortsiktig sal eller gjenkjøp som formål. Aksjane blir vurdert til verkeleg verdi over resultat i medhald av VVO. Verdiendringar i aksjar inngår i «Netto vinst på finansielle instrument til verkeleg verdi». Aksjar, tilgjengeleg for sal til verkeleg verdi Urealiserte verdiendringar i porteføljen tilgjengeleg for sal vert ført direkte mot eigenkapitalen. Dersom det er objektive bevis for verdifall på balansedagen for instrument klassifisert som tilgjengeleg for sal, vert nedskrivinga resultatført. Nedskriving er differansen mellom historisk kost og verkeleg verdi. Når vinstar eller tap vert realisert vert dei rekneskapsført under «Netto realisert vinst på finansielle instrument, tilgjengeleg for sal». Reversering av nedskriving blir ført direkte mot eigenkapitalen. Finansielle derivat Eit derivat er eit finansielt instrument med følgjande karakteristikkar: Verdien på instrumentet blir endra som eit resultat av endringar i rente, kurs eller pris på eit underliggande objekt Instrumentet krev ingen eller liten initiell investering Instrumentet blir gjort opp på ein framtidig dato Derivat blir balanseført til verkeleg verdi på tidspunktet derivatkontrakta blir inngått, og deretter løpande til verkeleg verdi. Finansielle derivat vert presentert som ein eigendel dersom verdien er positiv og som ein forplikting dersom verdien er negativ. Motrekning vert føreteke dersom banken har ein bindande kontrakt med motparten om å motrekne og har til hensikt å innfri netto eller realisere eigendelar og forpliktingar samtidig. Renteinntekter og -kostnader på finansielle derivat inngår i «Netto renteinntekt» basert på internrentemetoden. Metoden er forklart i avsnitt for amortisert kost. Andre verdiendringar inngår i «Netto vinst på finansielle instrument til verkeleg verdi». Gjeld til kredittinstitusjonar og innskot frå kundar Forpliktingar til kredittinstitusjonar og kundar er rekneskapsført, avhengig av motpart, enten som gjeld til kredittinstitusjonar eller som innskot frå kundar, uavhengig av verdimålingsprinsipp. Rentekostnader på instrumenta inngår i «Netto renteinntekter» basert på internrentemetoden. Andre verdiendringar inngår i «Netto vinst/tap på finansielle instrument til verkeleg verdiopsjon». Verdipapirgjeld Verdipapirgjeld (og ansvarleg lånekapital) omfattar utsteda sertifikat, obligasjonar og ansvarleg lånekapital uavhengig av verdimålingsprinsipp. Rentekostnader på instrumenta inngår i «Netto renteinntekter» basert på internrentemetoden. Andre verdiendringar inngår i «Netto vinst/tap på finansielle instrument vurdert til verkeleg verdi opsjon». LEASING Finansielle leigeavtaler er avtaler som i hovudsak overfører all risiko og avkastning knytt til leasingobjektet til leigetakar. Finansielle avtalar om leige av leasingobjekt blir førte som utlån i balansen og er vurderte til amortisert kost. Leigeinntekter vert inntektsførte etter annuitetsprinsippet, der renteelementet vert ført under «Netto renteinntekt», medan avdraga går til reduksjon av balanseført verdi av utlån. Ved sal av leasingobjekt oppstår det normalt vinst eller tap. Noverdien av forventa framtidige netto salsvinstar blir balanseførte som utlån. Realiserte vinstar og endringar i verdi av framtidige salsvinstar inngår i «Netto renteinntekter». VARIGE DRIFTSMIDLAR Materielle eigendelar er vurderte til historisk kostpris inkludert direkte kostnader fråtrekt akkumulerte av- og nedskrivingar. Når eigendelar blir selde eller avhenda blir kostprisen og akkumulerte avskrivingar tilbakeført i rekneskapen, og vinst eller tap frå salet/ avhendinga blir resultatført. Kostprisen for anleggsmidlar er kjøpsprisen, inkludert skattar/ avgifter og direkte oppkjøpskostnader knytt til å sette anleggsmiddelet i stand for bruk. Utgifter påløpte etter at anleggsmiddelet er tatt i bruk, reparasjon og vedlikehald, blir kostnadsført. I den grad det er nødvendig blir dei enkelte driftsmidlane splitta opp i komponentar med ulik levetid. Tomter og fritidseigedomar vert ikkje avskrivne. Med utgangspunkt i kostpris fråtrekt eventuelle residualverdiar vert andre varige driftsmidlar avskrive lineært over forventa brukstid innanfor følgjande rammer: Bygningar år Inventar 7 10 år Bilar 5 år Kontormaskiner 5 år IT-utstyr 3 5 år VURDERING AV NEDSKRIVINGSBEHOV Ved kvart rapporteringstidspunkt blir det føretatt ei revurdering av om det føreligg indikasjonar på verdifall i materielle og immaterielle eigendelar. Dersom det føreligg ein indikasjon som omtalt, blir attverande verdi rekna ut. Attverande verdi er det høgaste av eigendelens verkelege verdi med frådrag av kostnad ved sal og bruksverdi. Balanseført verdi blir skrive ned umiddelbart til attverande verdi dersom balanseført verdi er høgare enn estimert attverande beløp. IMMATERIELLE EIGENDELAR IT-system og programvare Kjøpt programvare vert balanseført til kostpris med tillegg av utgifter for å bringe programvaren klar til bruk. Identifiserbare utgifter til eigenutvikla programvare, som vert kontrollert av konsernet og der det kan påvisast at det er sannsynlig at framtidige økonomiske fordeler som dekker utviklingsutgifta, vert balanseført som immateriell eigendel. Direkte utgifter inkluderer utgifter til tilsette som er direkte involverte i programutviklinga, materiell og ein del av relevante administrasjonsutgifter. Utgifter knytte til vedlikehald av programvare og IT-system vert direkte kostnadsførte i resultatrekneskapen. Balanseførte programvareutgifter vert avskrivne over forventa økonomisk levetid, som normalt er tre år. Vurdering av nedskrivingsbehov følgjer same prinsipp som omtala over. Goodwill Balanseført goodwill blir ikkje avskrive. I konsernet refererer goodwill seg til oppkjøp av andre selskap og representerer meirverdi utover det som kan henførast til identifiserbare eigendelar og gjeld. Denne meirverdien blir testa for nedskriving ved kvart rapporteringstidspunkt. PENSJONAR Ytingsbaserte ordingar Pensjonsansvar er utrekna i samsvar med IAS 19. Økonomiske parametrar lagde til grunn for utrekning av pensjonsansvar er oppdaterte på balansedagen, herunder er diskonteringsrenta fastsett basert på marknadsrenter på balansedagen. Føresetnader gitt av Norsk Regnskapsstiftelse er lagde til grunn ved utrekning. IAS 19 tillet at effekt av avvik mellom estimerte parametrar og endelege parameter blir førte inn mot ein «korridor». Aktuarmessig vinst eller tap blir målt mot det største av brutto pensjonsansvar og sum pensjonsmidlar inkludert arbeidsgjevaravgift. Dersom avvik overstig 10 % av målegrunnlaget blir differansen amortisert over gjennomsnittleg gjenverande oppteningstid. Netto pensjonsansvar vert ført som «Anna gjeld» i balansen. Netto pensjonsansvar vert utrekna som differansen mellom brutto pensjonsansvar, som er noverdien av estimert framtidig pensjonsyting og pensjonsmidlar i forsikringsfond eller pensjonspremiefond. Vidare er det i balanseført netto pensjonsansvar korrigert for akkumulert avvik i estimat og effekt av endra føresetnader. 30 Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING 2010 Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING

17 Innskotsbaserte ordningar Innskotsbaserte pensjonsordningar inneber at konsernet ikkje gir løfte om framtidig pensjon på eit fast nivå, men betalar eit årleg innskot til ei kollektiv pensjonsordning. Den framtidige pensjonen vil avhenge av storleiken på tilskotet og den årlege avkastninga på pensjonssparinga. Konsernet har ikkje noko ansvar for dette utover å innbetale det årlege innskotet. Det er ingen avsetning for påkome pensjonsansvar i slike ordningar. Innskotsbaserte pensjonsordningar blir kostnadsført direkte. Banken har to typar innskotsbaserte ordningar. Det gjeld ei ordinær innskotsbasert ordning i eit av dotterselskapa og ny AFP ordning som trer i kraft frå Både ytingsbaserte og innskotsbaserte pensjonskostnader blir ført netto i resultatrekneskapen under posten «Lønn og andre personalkostnader». SKATT Utsett skatt og utsett skattefordel blir balanseført i samsvar med IAS 12 Utsett skatt. Skattekostnaden i resultatrekneskapen omfattar både betalbar skatt på inntekter og formue, og endring i utsett skatt for perioden. Utsett skatt/ utsett skattefordel er utrekna med 28 % på grunnlag av midlertidige forskjellar som eksisterer mellom rekneskapsmessige og skattemessige verdiar ved utgangen av året. Utsett skatt blir rekna ut ved bruk av skattesatsar og skattereglar som gjeld på balansedagen eller som med stor sannsynligheit blir vedtekne, og som ein legg til grunn vil gjelde når den utsette skattefordelen vert realisert eller forpliktinga blir gjort opp. Utsett skattefordel er balanseført ut frå forventningar om skattepliktig inntekt gjennom inntening i framtidige år. Utsett skatt og utsett skattefordel i skattekonsernet blir nettoført i balansen. Betalbar skatt og utsett skatt blir ført mot eigenkapitalen dersom skatten gjeld postar som i same eller tidlegare periodar er førte mot eigenkapitalen. Skattekonsern Skattekonsernet består av morbank og dotterselskap der morbank eig meir enn ni tidelar av aksjane, og har ein tilsvarande del av stemmene som kan nyttast på generalforsamlinga. PERIODISERING AV RENTER OG GEBYR Renter og provisjonar blir resultatførte etter kvart som dei vert opptente eller påløper som kostnad. Urealisert vinst og tap som oppstår på inngåtte rentesikringsforretningar ved endring i marknadsrente på fastrenteinnskot og innlån i valuta vert periodisert under «Netto renteinntekter». Gebyr for etablering av låneavtalar inngår i kontantstraumane ved utrekning av amortisert kost, og inntektsført under «Netto renteinntekter» etter internrentemetoden. Gebyr som inngår ved etablering av finansielle garantiar inngår i verdsetting av garantiane og blir inntektsførte under «Netto vinst på finansielle instrument til verkeleg verdi». INNTEKTSFØRING AV RENTER Renteinntekter vert inntektsførte ved bruk av internrentemetoden. Dette medfører løpande inntektsføring av nominelle renter med tillegg av amortisering av etableringsgebyr. Inntektsføring av renter etter internrentemetoden blir gjort både for balansepostar vurderte til amortisert kost og balansepostar vurderte til verkeleg verdi over resultat. Renteinntekter på nedskrivne engasjement vert rekna etter internrentemetode av nedskriven verdi. Sjå også «Verdimåling til verkelig verdi», «Verdimåling til amortisert kost» og «Nedskriving av finansielle eigendelar». RESTRUKTURERING Dersom det er vedtatt planar for restrukturering som endrar omfang av drift eller måten verksemda vert driven på, vert det vurdert om det er nødvendig med avsetningar til omstillingstiltak. Dersom utgifter til gjennomføring ikkje bidreg til å auke inntekter i seinare periodar og dei framtidige utgiftene er reelle plikter på balansedagen, vert netto noverdi av framtidige kontantstraumar avsett som gjeld i balansen. Avsetningane vert tilbakeført etter kvart som utgiftene påløper. KONTANTSTRAUMOPPSTILLING Kontantstraumoppstillinga viser kontantstraumane grupperte etter kjelde og bruksområde. Kontantar er definerte som kontantar og fordringar på sentralbankar, og fordringar på kredittinstitusjonar utan oppseiingsfrist. EIGENKAPITAL Eigenkapitalen er inndelt i eigarandelskapital, grunnfondskapital, fond for urealisert vinst og anna eigenkapital. Eigarandelskapitalen består av eigenkapitalbevis og utjevningsfond. Grunnfondskapitalen består av grunnfond og gåvefond. Fond for urealisert vinst er knytta til verdiendring på finansielle instrument klassifiserte som tilgjengeleg for sal. I tillegg består fond for urealisert vinst av verdiendring på finansielle instrument der prinsipp for verdifastsetting etter IFRS avvik frå prinsipp etter NGAAP. Gåveutdeling og utbyte er klassifisert som ein del av eigenkapitalen inntil dei er vedtatt av forstandarskapet. HENDINGAR ETTER BALANSEDAGEN Det skal opplysast om hendingar etter balansedagen i samsvar med IAS 10. Opplysningane omfattar hendingar som ikkje er innrekna i finansrekneskapen, men som er av slik art at det er vesentleg for vurdering av drifta. NOTE 1B REKNESKAPSMESSIG INTEGRASJON AV FJALER SPAREBANK Den 12. mars 2010 vedtok forstandarskapa i Fjaler Sparebank og Sparebanken Sogn og Fjordane å slå saman dei to bankane. Finanstilsynet godkjende samanslåinga den 15. juni Den 1. september 2010 var tidspunktet for formell samanslåing. Samanslåinga vart gjort ved at sparebankverksemda i Fjaler Sparebank vart overført til Sparebanken Sogn og Fjordane. Fjaler Sparebank vart overtatt med rekneskapsmessig verknad frå 1. september 2010 og er bokført som ein transaksjon. Den 1. september vart Sparebankstifitinga Fjaler og Sparebankstiftinga Sogn og Fjordane oppretta. Sparebankstifitinga Fjaler fekk oppgjer for Fjaler Sparebank frå Sparebanken Sogn og Fjordane i form av eigenkapitalbevis i Sparebanken Sogn og Fjordane og eit kontantvederlag. Verkeleg verdi i Fjaler Sparebank av identifiserte aktiva og passiva, og goodwill på transaksjonstidspunktet 1. september er: IFRS-justert Overteken balanse balanse Meirverdiar til verkeleg verdi Kontantar og krav på sentralbankar Utlån og krav på kredittinstitusjonar Utlån og krav på kundar Tapsavsetningar Netto utlån til kundar Obligasjonar Aksjar og andre verdipapir Immatrielle eigendelar (inkl. goodwill) Varige driftsmidlar Andre eigendelar Forskotsbetalingar og opptente inntekter Sum eigendelar Gjeld til kredittinstitusjonar Innskot frå og gjeld til kundar Obligasjonsgjeld Anna gjeld Påkomne kostnader og forskotsbet. inntekter Avsetningar Ansvarleg lånekapital Sum gjeld Sparebankens fond Gåvefond 3 3 Sum eigenkapital Sum gjeld og eigenkapital Goodwill og meirverdi på bygg på tidspunkt for gjennomføring av transaksjonen var på 15,1 mill. kr. Goodwill gir uttrykk for forventningar om framtidig synergi, inntening, marknadskunnskap og kompetanse i oppkjøpt organisasjon. Oppgjer for Fjaler Sparebank Overteken eigenkapital til verkeleg verdi Kontantvederlag Utskrivne eigenkapitalbevis til Sparebankstiftinga Fjaler stk. à kr Resultat før skatt for Fjaler Sparebank for perioden september til og med desember er innarbeidd i konsernrekneskapen med minus 0,4 mill. kr. etter nedskriving av meirverdi knytt til varige driftsmidlar (bygg) med 1,3 mill. kr. og nedskriving på utlån med 2,3 mill. kr. Goodwill er ikkje nedskriven. Dersom integrasjonen hadde funne stad ved inngangen av året ville resultatet for 2010 blitt som følgjer: Fjaler jan. aug. Konsern ekskl. Fjaler Spb. Konsern inkl. Fjaler Spb. Rentenetto Resultat før skatt Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING 2010 Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING

18 NOTE 2 VIKTIGE REKNESKAPSESTIMAT OG SKJØNNSMESSIGE VURDERINGAR Estimat og vurderingar basert på skjøn blir vurdert løpande og er basert på historisk erfaring og andre faktorar, inklusiv forventningar om framtidige hendingar som blir sett på som sannsynlege under noverande høve. Konsernet utarbeider estimat og tar føresetnader om framtida. Rekneskapsestimat som følgjer av dette vil sjeldan fullt ut vere i samsvar med endeleg utfall. Estimat og føresetnader som representerer ein vesentleg risiko for større endringar i balanseført verdi på eigendelar og gjeld i løpet av neste rekneskapsår, vert drøfta nedanfor. Estimert verdifall på goodwill Konsernet føretek årleg testar for å vurdere verdifall på goodwill, sjå omtale i note 1 Rekneskapsprinsnipp. Gjennvinnbart beløp frå kontantstraumgenererande einingar er fastsett ved kalkulasjonar av bruksverdi. Utrekningane krev bruk av estimat. Sjå note om immaterielle eigendelar og goodwill. Verkeleg verdi på finansielle derivat og andre finansielle instrument For verdipapir som ikkje er børsnoterte og der det ikkje er ein aktivt marknad, nyttar konsernet verdsettings teknikkar for å fastsette verkeleg verdi. Konsernet vurderer og vel metodar og føresetnader som så langt som mogleg er basert på marknadsforholda på balansedagen. For rentepapir som ikkje er handla aktivt i tida nær rapporteringstidspunkt, hentar vi inn verdivurderingar og spreadanslag frå ulike meklarforetak og norsk fondsmeglarforbund, og nyttar desse til verdsetting. Verdivurdering av unoterte aksjar byggjer på siste emisjonskurs, omsetningsverdiar vi har kunnskap om og neddiskonterte kontantstraumar. For papir utan omsetning er verdiar sett med utgangspunkt i tilgjengeleg rekneskapsinformasjon. Rentederivat er verdsett ved neddiskontering av kontantstraum basert på swaprente (IRS) på rapporteringstidspunkt. Fastrenteutlån og fastrenteinnskot er verdsett ved neddiskontering av forventa kontantstraum med neddiskonteringsrente bygd på intern priskalkyle, som skal representere alternativ innlånskostnad for banken. Verkeleg verdi av forpliktingane i utstedte finansielle garantiar blir verdsett med teknikkar som for nedskrivingar på utlån omtalt nedanfor. Banken har inngått avtale med Eksportfinans der banken garanterer for verdifall på delar av Eksportfinans si likviditetsportefølje. Verdsetting av dette er basert på verdi innhenta av Eksportfinans frå eksterne meklarforetak. Sjå også note om verkeleg verdi på finansielle instrument. Nedskrivingar på utlån Nedskriving skal skje når objektive bevis for verdifall kan identifiserast. Objektive bevis for verdifall på eit utlån omfattar vesentlege finansielle problem hos debitor, betalingsmisleghald eller andre vesentlege kontaktsbrot, tilfelle der det blir vurdert som sannsyleg at debitor vil innleie gjeldsforhandling eller andre konkrete forhold som har inntruffe. Som kriterie på objektive bevis for gruppenedskrivingar i konsernet, blir det nytta modellverk som er utvikla for å rekne ut kredittrisiko, og eigne data for statistisk restløpetid for låna. Alle nedskrivingar er basert på neddiskonterte verdiar, med låna si internrente før verdifall som diskonteringsrente. I prinsippet skal alle kontantstraumar på engasjement og gruppene identifiserast, og det må gjerast ei vurdering av kva kontantstraumar som er utsette. Med det store talet engasjement som er gjenstand for vurdering på individuelt nivå, må slike utrekningar skje med utgangspunkt i tilnærmingar og erfaringsmateriale. Modellverket som bereknar kredittrisiko vert vurdert og validert jamnleg. Slik vert også modellen for nedskriving på grupper av utlån vurdert. Endringar vert gjort for å gje forventningsrette estimat ut frå erfaringsdata og kunnskap om banken si portefølje og dei makroøkonomiske framtidsutsiktene. For ytterlegare omtale av metode for individuelle nedskrivingar og gruppenedskrivingar, sjå note 1 Rekneskapsprinsipp. Pensjonsansvar Noverdien av pensjonsansvar er avhengig av fastsetting av økonomiske og aktuarmessige føresetnader. Ei kvar endring i desse føresetnadane påverkar balanseført beløp for pensjonsansvar og pensjonskostnader. Føresetnadene om diskonteringsrente er fastsett med utgangspunkt i 10-års statsobligasonsrente på balansedagen, med eit tillegg for å ta omsyn til relevant løpetid på forpliktingane. Forventa avkastning på pensjonsmidlane blir fastsett ut frå korleis pensjonsmidlane er investert og ut frå historisk avkastning. Snittet på avkastninga på pensjonsmidlane har historisk vore høgare enn risikofri rente då delar av pensjonsmidlane normalt er plasserte i papir med noko høgare risiko enn statsobligasjonar. Forventa avkastning er fastsett med utgangspunkt i diskonteringsrente med tillegg for forventa historiske avkastning. Andre grunnleggande føresetnader for pensjonsansvar er årleg lønnsvekst, årleg regulering av pensjonar, forventa G-regulering og uttaksgrad av AFP. Sjå elles note om Pensjonar og note om Rekneskapsprinsipp. Økonomisk levetid for tekniske anlegg og utstyr Sparebanken Sogn og Fjordane fastset økonomisk levetid og tilhøyrande avskrivingssatsar for varige driftsmidler. Avskrivingane vert auka dersom økonomisk levetid er kortare enn tidlegare estimert og teknisk forelda og kasserte eigendelar vert skrivne ned. Betinga utfall Sparebanken Sogn og Fjordane vil i blant vere part i rettstvistar. Moglege rekneskapsmessige effektar blir vurdert i kvart enkelt tilfelle. NOTE 3 ENDRING I STRUKTUR Banken har i 2010 selt aksjane i dotterselskapet Balestrand Rådhus AS (60% eigarandel). Elles har det i 2010 ikkje vore endringar i konsernstrukturen NOTE 4 SEGMENTRAPPORTERING TAL I MILL. KRONER Banken opererer i Norge og rapportering på geografiske sekundærsegment gir lite tilleggsinformasjon. Bustad- Eigedoms- Bank- RESULTAT 2010 Sum Næringsliv- Person- kreditt mekling eigedom Balestrand konsern Finans offentleg marknad Sogn og Fj. Sogn og Fj. Sogn og Fj. rådhus Andre Netto rente- og kredittprovisjonsinntekter Netto andre driftsinntekter Sum driftsinntekter Driftskostnader Resultat før tap Netto vinst på varige driftsmidlar Tap (+)/Inngang ( ) på tap på utlån og garantiar Resultat før skatt Bustad- Eigedoms- Bank- BALANSE PR Sum Næringsliv- Person- kreditt mekling eigedom Balestrand konsern Finans offentleg marknad Sogn og Fj. Sogn og Fj. Sogn og Fj. rådhus Andre Netto utlån til og krav på kundar Andre eigendelar Sum eigendelar Innskot frå og gjeld til kundar Anna gjeld Eigenkapital Sum gjeld og eigenkapital Inndeling i ulike segment er endra samanlikna med 2009 ved at noten er inndelt i fleire segment. Dotterselskapa står oppført som eigne segment. Tala for det enkelte segment er vist før interne elimineringar, ettersom det gjenspeglar best verdiskaping og status for det enkelte segment. Sum Person- Kreditt- Eigedoms- RESULTAT konsern Næringsliv marknad foretak mekling Andre Netto rente- og kredittprovisjonsinntekter Netto andre driftsinntekter Sum driftsinntekter Driftskostnader Resultat før tap Tap (+)/Inngang (-) på tap på utlån og garantiar Resultat før skatt Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING 2010 Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING

19 NOTE 4 SEGMENTRAPPORTERING (framhald) TAL I MILL. KRONER Sum Person- Kreditt- Eigedomskonsern Næringsliv marknad foretak mekling Andre Netto utlån til og krav på kundar Andre eigendelar Sum eigendelar Innskot frå og gjeld til kundar Anna gjeld Eigenkapital Sum gjeld og eigenkapital NOTE 5 NETTO RENTEINNTEKTER Renteinntekter Utlån til og fordringar på kredittinstitusjonar, vurdert til amortisert kost Utlån til og fordringar på kundar, vurdert til amortisert kost Utlån til og fordringar på kundar, bestemt rekneskapsført til verkeleg verdi Renteberande verdipapir, vurdert til amortisert kost Renteberande verdipapir, vurdert til verkeleg verdi Andre renteinntekter til amortisert kost Sum renteinntekter Rentekostnader Gjeld frå kredittinstitusjonar vurdert til amortisert kost Innskot og lån frå kundar, vurdert til amortisert kost Innskot og lån frå kundar, bestemt rekneskapsført til verkeleg verdi Utskrivne verdipapir, vurdert til amortisert kost Utskrivne verdipapir, vurdert til verkeleg verdi Ansvarleg lånekapital + fondsobligasjon, vurdert til amortisert kost Andre rentekostnader, vurdert til amortisert kost Sum rentekostnader Netto renteinntekter NOTE 6 NETTO PROVISJONSINNTEKTER Betalingsformidling Verdipapiromsetnad Garantiprovisjon Valutaforretningar og utanlandsbetaling Forsikringstenester Andre provisjonsinntekter Sum gebyr og provisjonsinntekter Interbankprovisjon Betalingsformidling Sum provisjonkostnader Netto provisjonsinntekter NOTE 7 NETTO VINST PÅ FINANSIELLE INSTRUMENT Netto vinst på valuta Netto vinst på finansielle derivat Netto vinst på finansielle instrument, handelsportefølje Netto vinst på utlån til verkeleg verdi Netto vinst på innskot til verkeleg verdi Netto vinst på sertifikat og obligasjonar Netto vinst på aksjar Netto vinst på finansiell gjeld Netto vinst på finansielle instrument, bestemt rekneskapsført til verkeleg verdi Netto vinst på finansielle instrument til verkeleg verdi NOTE 8 TAL I tusen KRONER ANDRE INNTEKTER Eigedomsinntekter Inntekter frå Gjensidige Bank ASA Eigedomsmekling Kredittforetak Sparebankstiftinga Andre driftsinntekter Sum andre inntekter NOTE 9 TAL I tusen KRONER DRIFTSKOSTNADER Ordinær lønn, honorar og liknande Pensjonskostnader Arbeidsgjevaravgift Øvrige personalkostnader Sum lønn og andre personalkostnader IT-kostnader Marknadsføring Porto, pengetransport og telekommunikasjon Rekvisita, plastkort og tidsskrifter Reise- og opplæringskostnader Honorar vikarbyrå Sum administrasjonskostnader Husleige Kostnader eigedomar Revisjonshonorar Kostnader betalingsterminalar Eksterne konsulentar Andre driftskostnader Andre kostnader Sum andre kostnader Av- og nedskriving på varige driftsmidlar og immaterielle eigendelar Sum driftskostnader Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING 2010 Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING

20 NOTE 10 PENSJONSANSVAR Generelt Konsernet Sparebanken Sogn og Fjordane er pliktig til å ha tenestepensjonsordning etter lov om obligatorisk tenestepensjon, og pensjonsordningane oppfyller krava i denne lova. Banken har følgjande pensjonsordningar: 1. Foretakspensjonsordning Foretakepensjonsordning sikra gjennom forsikringsselskap. Pensjonsytinga omfattar alderspensjon, uførepensjon, ektefelle- og barnepensjon og supplerer yting frå Folketrygda. Full pensjon krev ei oppteningstid på 30 år og gir rett til alderspensjon på tilnærma 70 prosent av sluttløn. Ved avslutning av arbeidsforholdet før pensjonsalder blir det gitt rett til fripolise. Uføre- og etterlattepensjon for dei tilsette og etterlattepensjon for alderspensjonistar er ei risikodekning utan kapitaloppbygging. Den årlige premien for risikodekninga inngår i pensjonskostnadene. 2. Avtalefesta førtidspensjon Banken har usikra avtalefesta førtidspensjon (AFP). Ordninga inneber at banken dekker 100 prosent av pensjonen for dei som er 62 og 63 år og deretter dekker Rikstrygdeverket 40 prosent fram til 67 år. Pr er det 16 tilsette som nyttar AFP ordninga. Ordninga er usikra og vert dekka over drift. Banken har i 2010 tilbakeført avsetning for gamal AFP ordning. Det er ikkje foretatt avsetning for ny AFP ordning. Den nye AFP ordninga trer i kraft frå og skal finansierast gjennom årlege premieinnbetalingar. Den nye AFP ordninga blir innrekna i rekneskapen som ei innskotsordning. 3. Individuelle ordningar Banken har tre pensjonsavtalar for tidlegare administrerande banksjefar, i tillegg til avtale med noverande administrerande direktør. Avtalen med administrerande direktør inneber at banken dekkjer 70 prosent av sluttløn frå 60 år til fylte 67 år. I tillegg skal banken dekke manglande opptening i folketrygda, slik at summen av yting frå folketrygd og pensjon frå banken blir 70 prosent av sluttløn også frå fylte 67 år. Pensjonsordninga med administrerande direktør er usikra. 4. Innskotspensjon I dotterselskapet Eigedomsmekling Sogn og Fjordane har tre tilsette innskotspensjonsordning. Økonomiske føresetnader Diskonteringsrente 3,20 % 4,40 % Forventa avkastning 4,60 % 5,60 % Lønnsauke 4,00 % 4,25 % G-regulering 3,75 % 4,00 % Regulering av løpende pensjon 0,50 % 1,30 % Amortiseringsfaktor (Forventa gjenståande tenestetid) 15 år 15 år Arbeidsgjevaravgift sats 14,1 % 14,1 % Demografiske føresetnadar Tabell for dødsrisiko K2005 K2005 Uføretariff IR02 IR02 Forventa uttak av AFP 50,0 % 50,0 % Frivillig avgang (alle aldersgrupper) Frå 0 til 8 % Frå 0 til 8 % Morbank Pensjonskostnad Sikra Usikra Sum Sikra Usikra Sum Noverdi av pensjonsopptening for året Rentekostnad på pensjonsforplikting Forventa avkastning på pensjonsmidlane Administrasjonskostnadar Resultatført aktuarielt tap/(vinst) Resultaført nettoforplikting avkorting gamal AFP ordn Resultaført aktuarielt tap/(vinst) gamal AFP ordning Resultatført planendringseffekt Periodisert arbeidsgjevaravgift Netto pensjonskostnad inkl. a. avg NOTE 10 PENSJONSANSVAR (framhald) Morbank Balanseført pensjonsforplikting Sikra Usikra Sum Sikra Usikra Sum Pensjonsforplikting Marknadsverdi av pensjonsmidlane Netto pensjonsforplikting eks. a. avg Arbeidsgjevaravgift Netto pensjonsforplikting inkl. a. avg Ikkje resultatført planendring/ implementeringsverknad Ikkje resultatført estimatavvik tap/(vinst) Netto balanseført pensjonsforplikting inkl. a.avg Morbank Pensjonsforplikting Inngåande balanse Årets pensjonsopptening Pensjonsutbetaling Effekt av avkorting gamal AFP ordning Rentekostnader Aktuarielt tap/(vinst) Sum pr Morbank Pensjonsmidlar Inngåande balanse (verkeleg verdi) Forventa avkastning Aktuarielt (tap)/vinst Administrasjonskostnader Innbetaling premiar Utbetaling pensjonar Utgåande balanse (estimat) Morbank Tal personar omfatta av sikra pensjonsordning Aktive Pensjonistar Totalt Konsern Pensjonskostnad Sikra Usikra Sum Sikra Usikra Sum Noverdi av pensjonsopptening for året Rentekostnad på pensjonsforplikting Forventa avkastning på pensjonsmidlane Administrasjonskostnadar Resultatført aktuarielt tap/(vinst) Resultaført nettoforplikting avkorting gamal AFP ordn Resultaført aktuarielt tap/(vinst) gamal AFP ordning Resultatført planendringseffekt Perioidisert arbeidsgjevaravgift Netto pensjonskostnad inkl. a.avg Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING 2010 Sparebanken Sogn og Fjordane ÅRSMELDING