3 Hovudtal. 4 Årsmelding frå styret. 8 Resultat. 9 Balanse. 10 Kontantstraumoppstilling. 11 Eigenkapitaloppstilling. 12 Notar. 34 Revisjonsmelding

Transkript

1 Årsmelding 2017

2 INNHALD 3 Hovudtal 4 Årsmelding frå styret 8 Resultat 9 Balanse 10 Kontantstraumoppstilling 11 Eigenkapitaloppstilling 12 Notar 34 Revisjonsmelding 36 Erklæring frå styret og dagleg leiar 37 Opplysningar om selskapet GRAFISK UTFORMING: Sparebanken Sogn og Fjordane / E. Natvik Prenteverk AS

3 Hovudtal TAL I TUSEN KRONER RESULTATREKNESKAP Resultat etter skatt Netto renteinntekter i % av gjennomsnittleg forvaltningskapital 1,24 % 1,06 % Resultat etter skatt i % av gjennomsnittleg forvaltningskapital 0,88 % 0,74 % HOVUDTAL FRÅ BALANSEN Brutto utlån til kundar Nedskriving på utlån Eigenkapital Forvaltningskapital Gjennomsnittleg forvaltningskapital ANDRE NØKKELTAL Kostnader i % av driftsinntekter 4,57 % 6,40 % Nedskriving i % av brutto utlån (Resultatført) 0,03 % 0,01 % Nedskriving i % av brutto utlån (Balanseført) 0,09 % 0,08 % Eigenkapitalavkastning etter skatt *) 11,44 % 8,49 % Kapitaldekningsprosent 21,74 % 20,00 % LCR (Likviditetsindikator) 174 % 152 % BALANSEUTVIKLING 12 MND. VEKST Vekst i forvaltningskapital 23,67 % 4,05 % Vekst i utlån til kundar 23,86 % 7,11 % Opplysningar om utlånsporteføljen Overdekning i sikringsmassen (mill. kr) Overdekning i sikringsmassen (%) 22,6 % 20,7 % Indeksert belåningsgrad 56,9 % 53,3 % Uindeksert belåningsgrad 58,1 % 58,2 % Utferda OMF-volum pålydande (mill. kr) Anna fyllingssikkerheit enn utlån (mill. kr) 249,3 263,5 Vekta tid sidan låna vart oppretta (år) 3,4 3,4 Vekta restløpetid for utlåna (år) 17,1 16,3 Andel lån med flytande rente 100 % 100 % Andel fleksilån 20,8 % 24,5 % Gjennomsnittleg volum pr. lån (mill. kr) 1,30 1,25 Tal lån Andel lån med trygd i bustad i utlandet 0 % 0 % *) Rekna av inngåande eigenkapital justert for kapitalutviding og utbetalt utbytte. Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS ÅRSMELDING

4 Årsmelding 2017 HOVUDTREKK Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS (BSF) er eit heileigd dotterselskap av Sparebanken Sogn og Fjordane. Selskapet er etablert ved banken sitt hovudkontor i Førde. Sparebanken Sogn og Fjordane fekk i januar 2009 konsesjon frå Finanstilsynet til etablering av bustadkredittføretak og utferding av obligasjonar med fortrinnsrett. Ved utgangen av 2017 er det utferda obligasjonar med fortrinnsrett for 13,1 mrd. kr, og selskapet har ein samla sikringsmasse på 16,0 mrd. kr. Dette gir ei overdekning (justert) på 22,6 % i forhold til det utferda OMF-volumet. Sikringsmassen er samansett av bustadlån til ein bruttoverdi på mill. kr, og bankinnskot på til saman 249,3 mill. kr. Bankinnskot inngår som fyllingssikkerheit. Fyllingssikkerheita utgjer 1,55 % av samla sikringsmasse. Alle låna som ligg i kredittføretaket har flytande rente. Av utlånsvolumet er 20,8 % fleksilån. Etableringa av BSF har vore ein viktig del av Sparebanken Sogn og Fjordane sitt arbeid for å sikre langsiktig likviditetstilførsel. Føretaket har også vore avgjerande for å kunne tilby kundane bustadlån til konkurransedyktige vilkår. Ved utgangen av 2017 var det bustadlån i kredittføretaket. Gjennomsnittleg lånegrad (vekta etter innvilga volum) er på 56,9 %, og vekta gjennomsnittleg nedbetalingstid er på 17 år. Vekta tid sidan låna vart oppretta er 3,4 år. Gjennomsnittleg lån pr. kunde er på 1,30 mill. kr. Veksten i brutto utlån siste år er på mill. kr. Den geografiske fordelinga av utlånsportefølja, fordelt etter bustadadressa til låntakarane, ser slik ut: Landsdel Prosent Vestlandet 80,1 % Austlandet 18,0 % Midt-Norge 0,9 % Sørlandet 0,4 % Nord-Norge 0,5 % Utlandet 0,1 % Totalt 100,0 % 5 største fylke i utlånsvolum Fylke Prosent Sogn og Fjordane 51,8 % Hordaland 25,5 % Oslo 9,4 % Akershus 5,6 % Rogaland 1,7 % Resten av landet 6,0 % Totalt 100,0 % 5 største kommunar i utlånsvolum Kommune Prosent Bergen 21,2 % Førde 12,0 % Flora 11,1 % Oslo 9,2 % Sogndal 3,4 % Resten av landet 43,1 % Totalt 100,0 % Fordelinga av storleiken på låna er som følgjer: Fordeling utlånsvolum Lånestørrelse Volum (mill. kr) 0-1 mill mill mill over 3 mill Totalt RESULTATREKNESKAPEN Selskapet har i 2017 oppnådd eit driftsresultat før nedskriving på utlån på 181,8 mill.kr. Nedskriving på utlån er på 4,5 mill. kr og er knytt til gruppenedskrivingar. Årsresultatet etter skatt er på 134,6 mill.kr. For 2016 var årsresultatet etter skatt på 93,6 mill. kr. Auken på 41,0 mill. kr skuldast i all hovudsak gode marginar på utlån og fallande fundingkostnader i kombinasjon med auka forvatningskapital. Netto renteinntekter i 2017 utgjer 190,9 mill. kr. Dette tilsvarer 1,24 % av gjennomsnittleg forvaltningskapital. Andre driftsinntekter utgjer 2,0 mill. kr. Tilsvarande tal for 2016 var netto renteinntekter på 134,9 mill. kr (1,06 % av gjennomsnittleg forvaltningskapital), og andre driftsinntekter på 1,8 mill. kr. Driftskostnadene for 2017 er på 8,7 mill. kr og tilsvarer 4,6 % av samla driftsinntekter. I 2016 var driftskostnadene 8,7 mill. kr (6,4 % av samla driftsinntekter). BSF har auke i kostnader relatert til utlegging av obligasjonar samt auke i ratingkostnader. Det er ein reduksjon i IT kostnader og leveranseavtaler frå morbank. Lågare kostnadsprosent skuldast i all hovudsak auke i inntekter. Selskapet har ingen tilsette, og kjøper tenester frå Sparebanken Sogn og Fjordane og Evry ASA. Alle kjøpte tenester er baserte på marknadsmessige vilkår. Den største kostnaden er knytt til kjøp av tenester frå Sparebanken Sogn og Fjordane. UTVIKLING I MISLEGHALDNE ENGASJEMENT Selskapet har ved utgangen av 2017 to lån i misleghald over 90 dagar. Misleghalde volum over 30 dagar utgjer 0,03 % av samla utlånsvolum. Utviklinga i misleghald blir følgd nøye. 4 Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS ÅRSMELDING 2017

5 BALANSE OG KAPITALFORHOLD Forvaltningskapitalen har auka i takt med utlånsporteføljen og var på mill. kr pr Dette er ein auke på mill. kr det siste året. Selskapet baserer innlåna frå finansmarknaden på utferding av obligasjonar med fortrinnsrett. I tillegg har selskapet sterke og langsiktige kredittavtaler med Sparebanken Sogn og Fjordane. I løpet av 2017 er det utbetalt 93 mill. kr i utbytte til morbanken. Beløpet er lik resultatet som vart opptent i selskapet i Eigenkapitalen er ved utgangen av året på mill. kr. All eigenkapital i selskapet er rein kjernekapital, og den reine kjernekapitaldekninga er på 21,74 %. Kapitaldekninga blir rekna ut med utgangspunkt i målingar av kredittrisiko etter standardmetoden og operasjonell risiko etter basismetoden. Styret vurderer selskapet sin eigenkapital som tilfredsstillande og forsvarleg sett i høve til bustadkredittføretaket si verksemd og drift. INTERNASJONAL RATING I september 2011 fekk OMF-programmet til BSF tildelt long term rating Aaa frå ratingbyrået Moody s. Denne ratinga har vore uendra i ettertid. Etter at Moody s reviderte ratingsystemet sitt i 2015, og etter oppgradering av Sparebanken Sogn og Fjordane til A2, er Aaa-ratinga til Bustadkreditt Sogn og Fjordane vurdert som like solid enn tidlegare. GARANTIAR OG PANTESIKRING Selskapet har ikkje gitt nokon form for garanti. Det er heller ikkje stilt trygd utover bustadlåna og fyllingssikkerheita som ligg i sikringsmassen. Bustadlåna og fyllingssikkerheita ligg som trygd for obligasjonane med fortrinnsrett. RISIKO Med konsesjon som kredittføretak er BSF underlagt lover, forskrifter og regelverk som avgrensar risikoen selskapet kan vere eksponert for. Styret og dagleg leiar er ansvarlege for at det er etablert ei forsvarleg risikostyring, og at denne er tilstrekkeleg og i samsvar med lover og reglar. BSF er utsett for kredittrisiko, operasjonell risiko, likviditetsrisiko og marknadsrisiko. Kredittrisikoen er den mest omfattande av desse. Det er utarbeidd rammer for risikoeksponeringa knytt til dei ulike risikotypane. Styret legg vekt på at selskapet skal ha låg risiko. Kredittrisiko Kredittrisiko er fare for tap som følgje av at kundane/ motparten ikkje har evne eller vilje til å oppfylle pliktene sine overfor BSF. Selskapet har i eigen kravspesifikasjon fastsett krav til lån som kan kjøpast frå morbanken. Krava er strenge, og medfører at kredittrisikoen i utgangspunktet er låg. Krava spesifiserer lånetype, lånegrad, risikoklasse og type pant som må vere på plass for å kunne kjøpe låna. Ved utgangen av 2017 er den gjennomsnittlege lånegraden i selskapet 56,9 %, målt i forhold til godkjend verdi på panteobjekta utarbeidd av Eiendomsverdi AS. I 2016 var den gjennomsnittlege lånegraden på 53,3 %. Auken i gjennomsnittleg belåningsgrad skuldast ein vesentleg nedgang i bustadprisane nasjonalt. Styret vurderer kvaliteten på låneporteføljen som god og kredittrisikoen som låg. Figuren under viser vekta lånegrad for låna som ligg i kredittføretaket Vekta belåningsgrad 20% Under 40% 12% 40-50% 50-60% 60-75% over 75% Marknadsrisiko Marknadsrisiko er risiko som oppstår som følgje av at føretaket har posisjonar i utlån og finansielle instrument og der verdiane over tid blir påverka av endringar i marknadsprisar. BSF har ikkje investert i aksjar eller valuta, så all marknadsrisiko knyter seg difor til renterisiko. Styret legg vekt på at selskapet skal ha låg marknadsrisiko. Likviditetsrisiko Likviditetsrisiko er risikoen for at føretaket ikkje klarer å oppfylle pliktene sine og/eller finansiere ein auke i eigedelane, utan at det oppstår vesentlege ekstrakostnader i form av prisfall på eigedelar som må realiserast, eller i form av ekstra dyr finansiering. Styret har vedteke at selskapet skal ha låg likviditetsrisiko. Dette blir mellom anna reflektert i krav til storleiken på likviditetsreserven. Operasjonell risiko Operasjonell risiko er definert som fare for tap som skuldast menneskelege feil, eksterne hendingar eller svikt og manglar i føretaket sine system, rutinar og prosessar. 17% 36% 15% BSF har inngått ein avtale med Sparebanken Sogn og Fjordane som mellom anna omfattar levering av tenester knytt til kundehandtering, administrasjon, IT-drift, økonomi og risikostyring. På desse områda er det banken som må rette opp eventuelle feil som blir gjort og handtere den operasjonelle risikoen. Det er styret si vurdering at dette blir gjort på ein god måte. Avdeling for risikostyring har ansvaret for å vurdere om 1. linjekontrollane i selskapet er gode nok. Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS ÅRSMELDING

6 Lov- og forskriftsverket set konkrete krav til føretaket over ulike register som skal vere på plass. Gjennom oppretting og oppfølging av desse registra vil styre og dagleg leiar lettare kunne avdekke feil eller manglar som skulle oppstå i drifta av kredittføretaket. Internkontrollen er også svært viktig i arbeidet med å redusere den operasjonelle risikoen i selskapet. Styret vurderer den operasjonelle risikoen i BSF som låg. LIKESTILLING OG DISKRIMINERING Styret er samansett av tre menn og ei kvinne. Dagleg leiar er kvinne. Styret og leiing har, saman med banken elles, eit bevisst forhold til å fremje likestilling og til å motarbeide diskriminering i verksemda. EIGARSTYRING OG SELSKAPSLEIING BSF sine prinsipp for eigarstyring og selskapsleiing byggjer på norsk anbefaling for eigarstyring og selskapsleiing, utarbeidd av Norsk utval for eigarstyring og selskapsleiing (NUES). I oktober 2017 tilsette selskapet ny dagleg leiar. Generalforsamlinga er føretaket sitt øvste organ. Generalforsamlinga skal mellom anna velje styre og revisor, og føre tilsyn med styret og dagleg leiar si forvaltning av selskapet. Val av styre er regulert i vedtektene 3. Medlemmene i styret blir valde for to år. Styret er ansvarleg for at leiing og forvaltning av selskapet skjer i samsvar med lov, føresegner, vedtekter og nærare retningslinjer vedteke av generalforsamlinga. Styret er samansett av tre interne og ein ekstern styremedlem. I 2017 er det gjennomført fem styremøte. Styret har utarbeidd årsplan for arbeidet sitt, og legg vekt på å sikre tilstrekkeleg kunnskap og kompetanse mellom styremedlemmene. Dagleg leiar står for den daglege leiinga av føretaket og skal følgje retningslinjer og pålegg som styret har gitt. Den daglege leiinga av føretaket skal skje innanfor dei rammer som følgjer av lover, forskrifter, Finanstilsynet sine rundskriv, pålegg frå styresmaktene og føretaket sine vedtekter. Gjennom året blir det utarbeidd fleire rapportar som gjer det mogleg for dagleg leiar å følgje utviklinga i ulike risikoforhold i føretaket tett. Desse rapportane blir laga på dagleg, månadleg eller kvartalsvis basis, og fungerer som nødvendige informasjonskjelder for å styre risikoen og setje i verk risikoreduserande tiltak om nødvendig. Rapportane blir også sende til styret for handsaming. Dagleg leiar utarbeider ein gong i året ei samla vurdering av risiko- og kontrollsituasjonen som blir lagt fram for styret. Internkontrollen er etablert i samsvar med internkontrollforskrifta. Alle rapporterande einingar i bankkonsernet, herunder også Bustadkreditt Sogn og Fjordane, har ansvar for å ha effektiv og føremålstenleg internkontroll for å redusere eigen risiko. Einingane skal vurdere risiko før og etter risikoreduserande tiltak. For gjenverande risiko skal eininga vurdere kontrollbehov og sørgje for at risikoen blir tilfredsstillande følgt opp og kontrollert. Selskapet sin internrevisor (PwC) rapporterer årleg til styret gjennom ein uavhengig rapport om internkontroll. Granskaren (Deloitte) og ekstern revisor (Deloitte) er også ein viktig del av kontrollapparatet i kredittføretaket. Omfanget av kontrollar og kontrollerande organ gjer det sannsynleg at feil, manglar eller risikoar blir fanga opp, rapporterte og utbetra. ADMINISTRASJON OG DAGLEG LEIING BSF har gjort avtale med Sparebanken Sogn og Fjordane om vilkår for kjøp, overføring og forvaltning av lån. Andre arbeidsoppgåver blir utførte av tilsette i Sparebanken Sogn og Fjordane. Dagleg leiar er tilsett i Sparebanken Sogn og Fjordane og leigd ut til Bustadkreditt Sogn og Fjordane. Internkontroll og finansiell rapportering Som ein del av internkontrollen skal leiinga i BSF også vurdere om verksemda til selskapet representerer ein risiko for feil i finansiell rapportering. Det er etablert prosessar og interne kontrollrutinar som skal sikre kvaliteten i finansiell rapportering. Dette omfattar fullmaktsreglar, arbeidsdeling, avstemmingar, IT-kontrollar m.m. Den finansielle rapporteringa skal til ei kvar tid også tilfredstille eksterne lover og reglar. Direktør for økonomi og finans i Sparebanken Sogn og Fjordane har ansvar for bankkonsernet sin rekneskaps- og økonomifunksjon og har gjennom dette det overordna ansvaret for at eksterne lovkrav er følgde i heile konsernet. Leiinga i konsernet følgjer også løpande opp dei ulike forretningsområda og dotterselskapa sine finansielle resultat. Styret fører tilsyn med prosessen for finansiell rapportering og internkontroll og ser til at denne fungerer effektivt. Årsrekneskapen blir fastsett av generalforsamlinga etter handsaming av styret. Ekstern revisor utarbeider årleg ein rapport som oppsummerer resultatet for den finansielle revisjonen. Rapporten innheld også opplysingar om eventuelle svake punkt og manglar og forslag til tiltak og utbetringar. TILSETTE OG ARBEIDSMILJØ Det er ingen tilsette i selskapet. Det er av den grunn ikkje sett i verk særskilte arbeidsmiljøtiltak. Det er styret si vurdering at drifta til selskapet ikkje forureinar det ytre miljøet. SAMFUNNSANSVAR Styret viser til årsmeldinga for Sparebanken Sogn og Fjordane, der det er gjort greie for korleis konsernet, inkludert BSF, forvaltar samfunnsansvaret sitt. 6 Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS ÅRSMELDING 2017

7 VURDERING AV ÅRSREKNESKAPEN Resultatrekneskap, balanse og notar gir etter styret si vurdering tilstrekkeleg informasjon om selskapet si drift og stilling pr. 31. desember Styret meiner at selskapet sine føresetnader for vidare drift er til stades. Styret stadfestar at føresetnaden om vidare drift er lagd til grunn ved utarbeiding av årsrekneskapen for HENDINGAR ETTER BALANSEDAGEN Styret kjenner ikkje til hendingar etter som har vesentleg innverknad på årsrekneskapen eller selskapet si stilling. STRATEGI OG UTSIKTER FOR 2018 BSF vil i 2018 vidareføre kjerneverksemda, som er kjøp av bustadlån frå Sparebanken Sogn og Fjordane, for å utferde obligasjonar med fortrinnsrett. Målgruppa for obligasjonane med fortrinnsrett er nasjonale og internasjonale finansinstitusjonar og andre investorar. Økonomien i Noreg har betra seg gjennom Her til lands kom oppsvinget som følgje av ekspansiv finans- og pengepolitikk, svak krone, låg lønsvekst og vekst i bustadbygginga. Etter 1. kvartal 2017 har bustadprisane falle. På landsbasis var bustadprisane om lag 6,2 % lågare ved slutten av året enn ved utgangen av 1. kvartal. I Oslo var fallet på 11 % i same periode. Ei viktig forklaring til dette var iverksetjinga av bustadlånsforskrifta i starten av Denne var særleg retta inn på å dempe prisane i Oslo, der prisutviklinga gjennom 2016 kunne tyde på at ei bustadboble var under oppsegling. Gjennom året vart mange byggeprosjekt ferdigstilt samtidig som tilstrøyminga av personar frå andre land minka etterkvart som eurosona opplevde betre økonomiske tider. Kombinasjonen av desse faktorane medførte at bustadprisfallet breidde om seg til andre delar av landet, også til Sogn og Fjordane og Hordaland, der BSF har storparten av utlånsporteføljen sin. Styringsrenta vart halden uendra på 0,5 % gjennom Det er forventa at første renteheving vil skje rundt utgangen av Rentenivået vil framleis vere lågt. Kombinert med ei låg arbeidsløyse, og med utsikter til noko høgare reallønsvekst, tyder dette på god privatøkonomi for norske hushaldningar også dei komande åra. Dersom prisfallet på bustader held fram, kan veksten i norsk økonomi bli dempa. Trass i dette meiner styret at den makroøkonomiske situasjonen tilseier god etterspurnad etter bustadlån i åra som kjem. Sterk konkurranse om lånekundane vil framleis medføre press på kundemarginane. Drifta av selskapet er likevel venta å gje tilfredsstillande lønsemd. BSF vil også i tida framover vere ei viktig kjelde for langsiktig finansiering til konsernet Sparebanken Sogn og Fjordane. Det blir arbeidd aktivt med å leggje til rette for kjøp av ein større del av bustadlånsporteføljen til Sparebanken Sogn og Fjordane, og for å utferde fleire obligasjonar med fortrinnsrett. RESULTATDISPONERING BSF har eit resultat på 134,6 mill. kr. Styret tilrår at 134,0 mill. kr etter skatt blir betalt ut som utbytte til morbanken. Resterande del av resultatet, 0,6 mill. kr, blir overført til annan eigenkapital. Det høge utbyttet blir vurdert som forsvarleg ut frå kapitalsituasjonen i BSF. Førde, Styret i Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS Frode Vasseth Styreleiar Hallvard Klakegg Ingeborg Aase Fransson Peter Midthun Irene Flølo Dagleg leiar Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS ÅRSMELDING

8 Resultat Note Renteinntekter Rentekostnader Netto renteinntekter 14, Provisjonsinntekter Netto provisjonsinntekter Netto vinst/tap på finansielle instrument Sum andre driftsinntekter Netto andre driftsinntekter Sum driftsinntekter Lønn og andre personalkostnader Administrasjonskostnader 15, Andre driftskostnader 15, Sum driftskostnader Driftsresultat før nedskriving på utlån Nedskriving på utlån 10, Resultat av ordinær drift Skatt Resultat for rekneskapsåret TOTALRESULTAT Resultat for rekneskapsåret Andre innrekna inntekter og kostnader 0 0 Totalresultat for rekneskapsåret Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS ÅRSMELDING 2017

9 Balanse EIGEDELAR Note Utlån til og krav på kredittinstitusjonar 7, Utlån til kundar 8, 10, Sertifikat og obligasjonar 19, Utsett skattefordel Andre kortsiktige eigedelar Sum eigedelar GJELD OG EIGENKAPITAL Gjeld Gjeld til kredittinstitusjonar Verdipapirgjeld Betalbar skatt Utsett skatt Anna gjeld Sum gjeld Innskoten eigenkapital Aksjekapital Sum innskoten eigenkapital Opptent eigenkapital Annan eigenkapital Foreslått avsett til utbytte Sum opptent eigenkapital Sum eigenkapital Sum eigenkapital og gjeld Førde, Styret i Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS Frode Vasseth Styreleiar Hallvard Klakegg Ingeborg Aase Fransson Peter Midthun Irene Flølo Dagleg leiar Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS ÅRSMELDING

10 Kontantstraumoppstilling Note Resultat før skatt Nedskriving på utlån/garantiar Betalt skatt Reduksjon/auke (-) i utlån til og krav på kundar Andre ikkje kontanttransaksjonar A) Netto likviditetsendring frå operasjonelle driftsaktivitetar Reduksjon/auke (-) i plassering i sertifikat og obligasjonar B) Netto likviditetsendring frå investeringsaktivitetar Auke/reduksjon (-) i lån frå kredittinstitusjonar Auke/reduksjon (-) i verdipapirgjeld Auke/reduksjon (-) i innbetalt aksjekapital Utbytte C) Netto likviditetsendring i finansieringsaktivitetar D) Netto endring likvidar i året (A+B+C) Likviditetsbehaldning inngåande behaldning Likviditetsbehaldning utgåande behaldning Spesifikasjon av likviditetsbehaldning Innskot i andre finansinstitusjonar Sum Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS ÅRSMELDING 2017

11 Eigenkapitaloppstilling INNSKOTEN EIGENKAPITAL Aksjekapital OPPTENT EIGENKAPITAL Annan eigenkapital Total eigenkapital Inngåande eigenkapital Utdelt utbytte Resultat for perioden Eigenkapitaltransaksjonar Innbetalt ny aksjekapital Utgåande eigenkapital Inngåande eigenkapital Utdelt utbytte Resultat for perioden Eigenkapitaltransaksjonar Innbetalt ny aksjekapital Utgåande eigenkapital Foreslått utbytte for 2017 er kr Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS ÅRSMELDING

12 Notar til rekneskapen 1 Rekneskapsprinsipp 2 Viktige rekneskapsestimat 3 Segment 4 Kapitaldekning 5 Risiko 6 Kredittrisiko 7 Utlån til og krav på kredittinstitusjonar 8 Spesifikasjon av utlån og garantiar 9 Belåningsgrad og sikkerheitsmasse 10 Utvikling nedskriving av utlån og garantiar 11 Nedskriving av utlån og garantiar 12 Sensitivitetsanalyser 13 Likviditetsrisiko 14 Netto inntekter frå finansielle instrument 15 Driftskostnader 16 Godtgjersle til leiande tilsette og styret. Transaksjonar med nærståande partar 17 Godtgjersle ekstern revisor 18 Skattekostnad 19 Klassifisering av finansielle instrument 20 Verdsetting finansielle eigedelar 21 Sertifikat og obligasjonar 22 Andre kortsiktige eigedelar 23 Gjeld til kredittinstitusjonar 24 Gjeld stifta ved utferding av verdipapir 25 Anna gjeld 26 Forpliktingar utanom balansen 27 Tvistemål 28 Aksjekapital og aksjonærinformasjon 12 Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS ÅRSMELDING 2017

13 Notar til rekneskapen NOTE 1 REKNESKAPSPRINSIPP GENERELT Bustadkreditt Sogn og Fjordane er eit heileigd dotterselskap av Sparebanken Sogn og Fjordane. Selskapet er etablert for å vere banken sitt føretak for utsteding av obligasjonar med fortrinnsrett. Bustadkreditt Sogn og Fjordane vart stifta i 2009 og har hovudkontor i Førde. Årsrekneskapen for 2017 for Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS er handsama og vedteken i styremøte den 13. februar Alle beløp i rekneskap og notar er oppgitt i tusen NOK, dersom ikkje anna er spesifisert. GRUNNLAG FOR UTARBEIDING AV REKNESKAPEN Årsrekneskapen er utarbeidd i samsvar med rekneskapslova 3 9 og Forskrift om forenkla IFRS fastsett av Finansdepartementet 3. mars Dette inneber i hovudsak at innrekning og måling følgjer internasjonale rekneskapsstandardar (IFRS) og presentasjon og noteopplysningar er i samsvar med norsk rekneskapslov og god rekneskapsskikk. ENDRING I REKNESKAPSPRINSIPP Ved grunnleggande rekneskapsreformar/endring av rekneskapsprinsipp skal tal for tidlegare år omarbeidast slik at dei kan samanliknast. Dersom postar i rekneskapen vert reklassifiserte, skal samanlikningstal utarbeidast for tidlegare periodar og visast i rekneskapsoppstillinga. ENDRINGAR I EU-GODKJENDE STANDARDAR OG TOLKNINGAR Det er ingen endringar i rekneskapsstandarar eller tolkingar i 2017, som har fått konsekvens for avlegging av rekneskapen for ESTIMAT Ved utarbeiding av rekneskapen blir det gjort vurderingar som påverkar rekneskapsførte beløp. I note 2 er det gjort nærare greie for vesentlege estimat og føresetnader. Eigedelar og forpliktingar vert balanseførte på det tidspunkt selskapet oppnår reell kontroll over rettar til eigedelane og tek på seg reelle forpliktingar. Eigedelar vert ført ut av balansen på det tidspunktet reell risiko knytt til eigedelane er overført og selskapet ikkje lenger har reell kontroll over eigedelane. FINANSIELLE INSTRUMENT Klassifisering av finansielle instrument Eit finansielt instrument er alle avtalar som fører til både ein finansiell eigedel for eit føretak og ei finansiell plikt eller eit eigenkapitalinstrument for eit anna føretak. Ved første gongs innrekning er alle finansielle instrument som er omfatta av standarden, identifiserte og klassifiserte i ein av dei følgjande kategoriane, avhengig av formålet med investeringa: Finansielle eigedelar og gjeld til verkeleg verdi halde for handelsformål med verdiendring over resultat Finansielle eigedelar og plikter vurdert til verkeleg verdi med verdiendring over resultat i samsvar med Verkelig Verdi Opsjon (VVO) Utlån og fordringar, balanseført til amortisert kost Finansielle eigedelar og gjeld til verkeleg verdi halde for handelsformål med verdiendring over resultat Handelsporteføljen er kjenneteikna ved at instrumenta i porteføljen i hovudsak er skaffa for å selje eller kjøpe tilbake på kort sikt, eller ved at instrumentet er ein del av ein portefølje av identifiserte finansielle instrument som blir styrte saman og der det føreligg eit faktisk mønster for kortsiktig realisering av overskot. Finansielle derivat vert alltid kategoriserte til verkeleg verdi over resultat. Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS ÅRSMELDING

14 Finansielle eigedelar og plikter vurdert til verkeleg verdi med verdiendring over resultat i samsvar med Verkeleg Verdi Opsjon, omtala som VVO Porteføljen omfattar sertifikat- og obligasjonsplasseringar. Nemnde instrument, i tillegg til rentebytteavtalar, blir styrte og vurderte samla til verkeleg verdi. Utlån og fordringar, balanseført til amortisert kost Kategorien omfattar alle utlån og fordringar som ikkje er definerte til verkeleg verdi over resultat, eller som finansiell eigedel tilgjengeleg for sal. Verdipapirgjeld inngår i denne kategorien. VERDIVURDERING Første gongs rekneskapsføring av finansielle instrument Finansielle instrument skal balanseførast til verkeleg verdi på handelsdagen. Etterfølgjande verdimåling Verdimåling til verkeleg verdi Verkeleg verdi er definert som det beløp ein eigedel kan bytast i, eller ei plikt kan gjerast opp i, ved ein transaksjon mellom uavhengige partar. I vurderinga legg ein til grunn føresetnad om framhaldande drift og at det er tatt omsyn til avsetning for kredittrisiko ved verdsetting. Instrument som blir omsett i ein aktiv marknad Ein marknad er aktiv dersom det er mogleg å finne eksterne, observerbare prisar, kursar eller liknande og desse prisane representerer faktiske og hyppige marknadstransaksjonar. For instrument som blir handla i ein aktiv marknad blir den noterte prisen innhenta frå børs, meklar eller eit prissettingsbyrå. I den grad det ikkje er notert pris for instrumentet dekomponerer vi instrumentet og verdset det på bakgrunn av noterte prisar på dei enkelte komponentane. Instrument omsett i ein aktiv marknad gjeld mellom anna finansielle instrument som er børsnoterte eller på annan måte kvoterte som t.d. aksjar, obligasjonar og sertifikat. I tillegg gjeld det finansielle derivat som er baserte på underliggande kvoterte eller børsnoterte prisar/indeksar/instrument. Instrument som ikkje blir omsette i ein aktiv marknad Finansielle instrument som er klassifiserte i nemnde kategori blir verdsette etter ulike evalueringsteknikkar. Til dømes blir vanlege og enkle finansielle instrument verdsette etter godkjende modellar basert på observerbare data i marknaden. Verdimåling til amortisert kost Finansielle instrument som ikkje blir målt til verkeleg verdi, blir verdsett til amortisert kost ved hjelp av effektiv rentemetode. Ved effektiv rentemetode blir den effektive renta på engasjementet utrekna ved diskontering av kontraktfesta kontantstraumar innafor forventa løpetid. Kontantstraumane inkluderer etableringsgebyr og direkte transaksjonskostnader som ikkje blir dekka av kunden, og eventuell restverdi ved utgangen av forventa levetid. Nedskriving av finansielle eigedelar Individuelle nedskrivingar Dersom det er identifisert objektive bevis for verdifall, blir nedskriving på utlån utrekna som forskjellen mellom rekneskapsført verdi i balansen og noverdien av estimerte framtidige kontantstraumar neddiskontert med den effektive renta på lånet. Den effektive renta som blir nytta er effektiv rente på lånet før objektive bevis for verdifall vart identifisert, justert for endring i marknadsrente fram til målingstidspunktet. Endring i rente som følgje av endring i kredittrisiko på lånet, blir ikkje teke omsyn til ved justering av effektiv rente. Objektive bevis for verdifall på eit utlån eller gruppe av utlån omfattar vesentlege finansielle problem hos debitor, betalingsmisleghald eller andre vesentlege avtalebrot, i tilfelle der ein reknar det som sannsynleg at debitor vil innleie gjeldsforhandling eller andre liknande konkrete forhold. Individuelle nedskrivingar reduserer den rekneskapsførte verdien på engasjementet i balansen, og endringar i vurdert verdi i perioden blir resultatført under «Nedskrivingar på utlån og garantiar». Det vert rekna rente på utlån som tidlegare er nedskrivne ved hjelp av den diskonteringsrenta, som vart nytta for å rekne ut nedskrivingsbeløpet. Utrekna renter på noverdien av utlånet inngår i «Netto renteinntekter». 14 Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS ÅRSMELDING 2017

15 Gruppenedskrivingar Utlån som ikkje har vore gjenstand for individuelle vurderingar for verdifall, blir vurderte samla i grupper. Vurderinga blir basert på objektive bevis for verdifall på balansedagen og som kan knytast til gruppa. Gruppene er definerte som utlån med like risiko- og verdieigenskapar basert på inndeling av kundane etter risikoklasse. Utrekning av nedskrivingsbehov skal gjerast for kvar kundegruppe med utgangspunkt i estimat for konjunktursituasjonen og tapserfaring for dei respektive kundegruppene. Gruppenedskrivingar reduserer den rekneskapsførte verdien på engasjementa i balansen. Endringar i perioden vert resultatført under «Nedskrivingar på utlån og garantiar». Gruppenedskrivingane er, på same måte som for individuelle nedskrivingar, basert på neddiskonterte kontantstraumar. PRESENTASJON I BALANSE OG RESULTATREKNESKAP Utlån Utlån vert balanseført, avhengig av motpart, anten som utlån til og krav på kredittinstitusjonar eller utlån til kundar, uavhengig av verdimålingsprinsipp. Renteinntekter på finansielle instrument klassifisert som utlån vert inkludert på linja for «Renteinntekter» ved bruk av effektiv rentemetode, uavhengig av verdimålingsprinsipp. Effektiv rentemetode er forklart under «Verdimåling til amortisert kost». Verdiendringar knytt til identifiserte objektive bevis for verdifall på balansedagen for utlån inngår i «Nedskriving på utlån». Sertifikat og obligasjonar Porteføljen omfattar sertifikat og obligasjonar definert som eigedelar balanseført til verkeleg verdi med verdiendring over resultat (VVO). Renteinntekter og kostnader på sertifikat og obligasjonar inngår i «Netto renteinntekter» etter effektiv rentemetode. Metoden er beskriven i avsnitt for amortisert kost. Andre verdiendringar inngår i «Netto vinst/tap på finansielle instrument». Gjeld til kredittinstitusjonar Forpliktingar til kredittinstitusjonar er rekneskapsført som gjeld til kredittinstitusjonar uavhengig av verdimålingsprinsipp. Rentekostnader på instrumenta inngår i «Rentekostnader» og er basert på effektiv rentemetode. Andre verdiendringar inngår i «Netto vinst/tap på finansielle instrument». Verdipapirgjeld Verdipapirgjeld omfattar utferda sertifikat, obligasjonar og ansvarleg lånekapital uavhengig av verdimålingsprinsipp. Rentekostnader på instrumenta inngår i «Netto renteinntekter» basert på effektiv rentemetode. Andre verdiendringar inngår i «Netto vinst /tap på finansielle instrument». SKATT Skattekostnaden i resultatrekneskapen omfattar både betalbar skatt på inntekt og formue, og endring i utsett skatt for perioden. Utsett skatt/utsett skattefordel er utrekna med 24 % av midlertidige forskjellar som mellom rekneskapsmessige og skattemessige verdiar ved utgangen av året. Utsett skatt blir rekna ut ved bruk av skattesatsar og skattereglar som gjeld på balansedagen eller som det er sannsynleg blir vedtekne, og som ein legg til grunn vil gjelde når den utsette skattefordelen vert realisert eller forpliktinga blir gjort opp. Utsett skattefordel er balanseført ut frå forventningar om framtidig skattepliktig inntekt. Betalbar skatt og utsett skatt blir ført mot eigenkapitalen, dersom skatten gjeld postar som i same eller tidlegare periodar er ført mot eigenkapitalen. PERIODISERING AV RENTER OG GEBYR Renter og provisjon blir resultatført etter kvart som dei vert opptente eller påløpt som kostnad. Gebyr for etablering av låneavtalar inngår i kontantstraumane ved utrekning av amortisert kost, og inntektsført under «Netto renteinntekter» etter effektiv rentemetode. Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS ÅRSMELDING

16 INNTEKTSFØRING AV RENTER Renteinntekter vert inntektsførte ved bruk av effektiv rentemetode. Dette medfører løpande inntektsføring av nominelle renter med tillegg av amortisering av etableringsgebyr. Inntektsføring av renter etter effektiv rentemetode blir nytta både for balansepostar vurdert til amortisert kost og balansepostar vurdert til verkeleg verdi over resultat. Renteinntekter på nedskrivne engasjement vert rekna etter effektiv rentemetode av nedskriven verdi. KONTANTSTRAUMOPPSTILLING Kontantstraumoppstillinga viser kontantstraumane gruppert etter kjelde og bruksområde. Kontantar er definert som kontantar og fordring på sentralbankar, og fordring på kredittinstitusjonar utan oppseiingsfrist. HENDINGAR ETTER BALANSEDAGEN Det skal opplysast om hendingar etter balansedagen i samsvar med IAS 10. Opplysningane omfattar hendingar som ikkje er innrekna i finansrekneskapen, men som er av slik art at det er vesentleg for vurdering av drifta. VEDTEKNE REKNESKAPSSTANDARDAR OG ANDRE ENDRINGAR SOM KAN FÅ VERKNAD FOR FRAMTIDIG RAPPORTERING Relevante standardar og tolkingar som er vedtatt fram til tidspunkt for framlegging av konsernrekneskapen, men der tidspunkt for innføring er fram i tid, er oppgitt nedanfor. Det er selskapet sin intensjon å implementere dei relevante endringane, når dei blir gjeldande, under føresetnad av at EU godkjenner endringane før utarbeiding av konsernrekneskapen. IFRS 9 Finansielle instrument IFRS 9 Finansielle instrument IFRS 9 vil erstatte IAS 39 Finansielle instrument innrekning og måling. IFRS 9 inneber endringar knytt til innrekning, klassifisering, måling og frårekning av finansielle instrument i tillegg til sikringsbokføring. IFRS 9 har tre primære målekategoriar for finansielle eigedelar: amortisert kost, verkeleg verdi over resultat og verkeleg verdi over andre innrekna inntekter og kostnader. Finansielle eigedelar skal klassifiserast i ein av desse tre kategoriane avhengig av korleis dei blir styrt og kva slags kontraktsmessige kontantstraumseigenskapar eigedelane har. Målekategori vert bestemt ved førstegongsinnrekning av eigedelen. For finansielle eigedelar skal det skiljast mellom gjeldsinstrument, derivat og eigekapitalinstrument. Alle finansielle eigedelar som ikkje er derivat eller eigenkapitalinstrument er definert som gjeldsinstrument. For finansielle plikter vert det mindre endringar samanlikna med IAS 39. Ein av endringane er at standarden introduserer eit nytt krav i samband med finansielle plikter øyremerka til verkeleg verdi, der endringar i verkeleg verdi, som konsekvens av endringar i kredittrisiko skal presenterast som andre innrekna inntekter og kostnader i staden for i resultatrekneskapen. Standarden skal implementerast retrospektivt, med unntak av sikringsbokføring, men det er ikkje eit krav å utarbeide samanlikningstal. Reglane for sikringsbokføring skal hovudsakleg implementerast prospektivt med nokre få unntak. Nedskrivning på utlån IFRS 9 erstattar tapsmodellen frå «tap som har oppstått» til ein «forventa tapsmodell». Dette betyr at ei tapshending ikkje lenger må ha oppstått for å bli innrekna som tap ved verdifall. Den «forventa tapsmodellen» er ein målemetode der tapsavsetninga anten blir målt til 12-månaders forventa tap eller til tap over forventa levetid, avhengig av om det har vore ein vesentleg auke i kredittrisikoen sidan førstegongs innrekning. Den generelle modellen for nedskrivingar vil gjelde både for finansielle eigedelar som blir målt til amortisert kost og verkelig verdi over andre innrekna inntekter og kostnadar. Metodikken i IFRS 9 vil medføre noko meir volatilitet i nedskrivingane og er basert på økonomiske utsikter. Det er forventa at nedskrivingane kjem på eit tidlegare tidspunkt enn ved praksis i dag. Dette vil t.d. vere merkbart ved inngangen til ein nedgangskonjunktur. 16 Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS ÅRSMELDING 2017

17 Standarden er godkjent av EU 22. november 2016 og vil gjelde med verknad frå rekneskapsår som startar 1. januar Sparebanken Sogn og Fjordane og Bustadkreditt Sogn og Fjordane har deltatt i eit prosjekt med Sparebanken Sør, Helgeland Sparebank og Fana Sparebank knytt til utvikling av ny modell for verdivurdering av banken si utlånsportefølje i samsvar med nytt regelverk i IFRS 9. IFRS-9 prosjektet har gjennom 2017 fortsatt arbeidet med modellverk, berekning av effektar og fastsetjing av parametrar. Forventa kredittap vert berekna ved bruk av modellar for PD (sannsyn for misleghald), LGD (tapsprosent gitt misleghald) og EAD (eksponering ved misleghald). Ved bruk av tre makroøkonomiske scenario blir det teke omsyn til ikkje-lineære aspekt av forventa tap. Eit vekta gjennomsnitt av forventa tap i dei tre scenarioa blir rapportert som tap. Tapa som er berekna i modellen blir påverka av endringar i PDog sikkerheitsverdiar. I scenarioa er det endringar i desse faktorane som blir lagde inn, og som blir justerte når vi meiner makrosituasjonen gir grunnlag for det. Forventa utvikling i arbeidsløyse og bustadprisar er viktige makrofaktorar som indirekte påverkar tapsavsetninga i modellen. Forventa utvikling i desse makrofaktorane påverkar kunden si betalingevne (utvikling i PD) og banken sin pantesituasjon (utvikling i sikkerheitsverdiar). Utvikling i sikkerheitsverdiar vil igjen påverke LGD-verdiane. Vi føreset at negativ utvikling i dei makroøkonomiske variablane vil auke PD-verdiane og redusere sikkerheitsverdiane, og det er desse verdiane som blir justerte for til dømes å illustrere ein nedgangskonjunktur. Sannsyna for at dei ulike scenarioa slår til, blir haldne uendra. Det er styrken på scenarioa som blir justert gjennom justering av PD- og sikkerheitsverdiane. Leiinga i selskapet har ikkje innverknad på tapsestimata i modellen. Det er tilsette ved fagavdelingar som kreditt og risikostyring som har ansvaret for å vurdere makrosituasjonen og endringar i variabelverdiane i scenarioa. Det er også kredittavdelinga som vurderer om risikoen med enkeltkundar er høgare enn modellane klarer å gje uttrykk for, og difor avgjer at desse kundane skal følgjast ekstra nøye. Dette kan også ha implikasjonar for korleis kundane blir behandla i tapsmodellen. Tapet vert delt inn i tre steg. Dersom kredittkvaliteten ikkje har endra seg vesentleg sidan tidspunkt for innrekning, skal forventa tap reknast over dei neste 12 mnd. (steg 1). Dersom kredittkvaliteten har endra seg vesentleg skal tapet reknast over lånet si forventa løpetid (steg 2). For individuelle nedskrivingar er det ingen vesentlege endringar samanlikna med reglane i IAS 39. Individuelle nedskrivingar vert no omtalt som steg 3 saman med tap på lån i misleghald utan individuell nedskriving. Definisjonen av kva som vert rekna som vesentleg endring i kredittkvalitet er basert på ein kombinasjon mellom kvantitative og kvalitative faktorar. Den viktigaste kvantitative faktoren er migrasjon i PD (sannsyn for misleghald) og då både absolutte og relative endringar i PD. Det er også sett ein minimum PD for overføring til steg 2. Dette illustrerer ein lågare sensitivitet i den låge delen av risikoskalaen og ein høgare sensitivitet i den høge delen av risikoskalaen. Godt sikra bustadlån til kundar med god kredittkvalitet får lågare avsetning til tap med ny modell samanlikna med den gamle. Utrekning pr viser difor ein nedgang i avsetning til tap på utlån med 8,5 mill. kr (dvs. frå 14,5 mill. kr til 6,0 mill. kr) som følgje av overgangen til IFRS 9. Eigenkapitalen vil følgjeleg auke med 6,5 mill. kr og kapitaldekninga vil auke frå 21,74 % til 21,84 %. Selskapet har aldri hatt konstaterte tap på utlån til kundar, og risikoen i porteføljen er også ved utgangen av 2017 vurdert som låg. Ein reduksjon i tapsavsetningar med ny modell meiner vi difor er forsvarleg. Samanlikning med nedskrivingar på utlån i andre norske kredittføretak tyder også på at det verkar rimeleg med ein reduksjon i nedskrivingane frå dagens nivå. Den nye modellen vil framover kunne gje større svingingar i tapsnivået mellom periodar samanlikna med dagens modell, sidan den nye modellen er meir sensitiv for endring i kredittrisiko. Endringar i IFRS 9 som gjeld nye kategoriar og presentasjon vil berre medføre mindre endringar. Det kjem ein del nye og endra notekrav. M.a. vil noten for tap på utlån bli endra og det vil bli krav om å vise tap på utlån fordelt på steg 1, 2 og 3. Modellen for nedskriving stettar krava i IFRS 9 og vil bli implementert i januar Andre endringar Opplistinga av endringar i rekneskapsstandardar og andre endringar ovanfor er ikkje fullstendig. Vedtekne endringar som ikkje er tatt med vil anten ikkje ha vesentleg konsekvens eller ikkje vere aktuelle for selskapet. Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS ÅRSMELDING

18 NOTE 2 VIKTIGE REKNESKAPSESTIMAT Estimat og vurderingar basert på skjønn blir vurdert løpande og er basert på historisk erfaring og andre faktorar, inklusiv forventningar om framtidige sannsynlege hendingar. Selskapet utarbeider estimat og tar føresetnader om framtidig utvikling. Rekneskapsestimat som følgjer av dette vil sjeldan fullt ut vere i samsvar med endeleg utfall. Estimat som representerer ein vesentleg risiko for endring i balanseført verdi på eigedelar og gjeld i løpet av neste rekneskapsår, vert drøfta nedanfor. Verkeleg verdi på finansielle instrument For verdipapir som ikkje er børsnoterte og der det ikkje er ein aktiv marknad, nyttar selskapet verdsettingsteknikkar for å fastsette verkeleg verdi. Selskapet vurderer og vel metodar og tar føresetnader, som så langt som mogleg er basert på marknadsforholda på balansedagen. Verdivurderingane byggjer på siste emisjonskurs, omsetningsverdiar som vi har kunnskap om, og neddiskonterte kontantstraumar. Det vert også innhenta verdivurderingar og spread-vurderingar frå eksterne meklarføretak. Nedskriving på utlån Nedskriving skal skje når objektive bevis for verdifall kan identifiserast. Objektive bevis for verdifall på eit utlån omfattar vesentlege finansielle problem hos debitor, betalingsmisleghald eller andre vesentlege avtalebrot, tilfelle der det blir vurdert som sannsynleg at debitor vil innleie gjeldsforhandling eller andre liknande konkrete forhold. Som kriterium på objektive bevis for gruppenedskrivingar, blir det nytta modellverk, som er utvikla for å rekne ut kredittrisiko og eigne data for låna si statistiske restløpetid. Alle nedskrivingar er basert på neddiskonterte verdiar, med låna si internrente før verdifall som diskonteringsrente. I prinsippet skal alle kontantstraumar på engasjement og grupper av utlån identifiserast, og det blir gjort ei vurdering av kva kontantstraumar som er utsette. Med det store talet engasjement som er gjenstand for vurdering på individuelt nivå, må slike utrekningar skje med utgangspunkt i tilnærmingar og erfaringsmateriale. Modellverket som blir nytta for utrekning av kredittrisiko vert vurdert og validert jamleg. Slik vert også modellen for gruppenedskriving på utlån vurdert. Endringar vert gjort for å gje forventningsrette estimat, utifrå erfaringsdata, kunnskap om banken si portefølje og dei makroøkonomiske framtidsutsiktene. For ytterlegare omtale av metode for individuelle nedskrivingar og gruppenedskrivingar, sjå note 1 Rekneskapsprinsipp. NOTE 3 SEGMENT Selskapet har hovudsakleg eitt segment. Segmentet består av utlån til privatkundar og eit mindre volum av utlån til private næringsdrivande. Alle utlån er kjøpt frå Sparebanken Sogn og Fjordane. Selskapet driv ikkje verksemd utanfor Norge. Kundar med adresse i utlandet blir klassifisert som ein del av den norske verksemda. 18 Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS ÅRSMELDING 2017

19 NOTE 4 KAPITALDEKNING ANSVARLEG KAPITAL Aksjekapital og overkurs Annan eigenkapital Eigenkapital Annan kjernekapital 0 0 Frådrag: Verdijustering (forsvarleg verdsetting) Netto kjernekapital Rein kjernekapital Netto tilleggskapital 0 0 Netto ansvarleg kapital BEREKNINGSGRUNNLAG Kredittrisiko Institusjonar Massemarknadsengasjement Engasjement med pant i bustad Forfalne engasjement Obligasjonar med fortrinnsrett Andre engasjement Sum berekningsgrunnlag kredittrisiko Operasjonell risiko Samla berekningsgrunnlag Overskot ansvarleg kapital KAPITALDEKNING Kapitaldekningsprosent 21,74 % 20,00 % Kjernekapitaldekning 21,74 % 20,00 % Rein kjernekapitaldekning 21,74 % 20,00 % Uvekta kjernekapitalandel 8,21 % 7,52 % Kapitaldekninga er utrekna i samsvar med nye kapitalkravsforskrifter (Basel II). Standardmetoden er nytta for kredittrisiko og marknadsrisiko og basismetoden for operasjonell risiko. Basel II er inndelt i tre pilarar (områder). Pilar 1 omhandlar minstekravet til kapitaldekning og er ei vidareutvikling av tidlegare regelverk etter Basel I. Pilar 2 omhandlar institusjonen si vurdering av samla kapitalbehov og tilsynsmessig oppfølging (ICAAP), medan Pilar 3 omhandlar krav om offentleggjering av finansiell informasjon. Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS ÅRSMELDING

20 NOTE 5 RISIKO Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS (BSF) er utsett for kredittrisiko, operasjonell risiko, likviditetsrisiko og renterisiko. Kredittrisikoen er den mest omfattande av desse. Det er utarbeidd rammer for risikoeksponeringa knytt til dei ulike risikotypane. Styret legg vekt på at selskapet skal ha låg risiko. Viktige mål med risikostyringa er å sikre at selskapet når fastsette mål, handtere risikoar som kan hindre måloppnåing, sikre intern og ekstern rapportering av høg kvalitet, og å sikre at selskapet opererer i tråd med interne retningslinjer og eksternt lovverk. Kredittrisiko Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS er eksponert for kredittrisiko i tilknytning til bustadlån, og motpartsrisiko i samband med plasseringar i finansmarknaden. Lån som blir kjøpte frå Sparebanken Sogn og Fjordane er godt sikra. På kjøpstidspunktet skal låna vere innanfor 75 % av godkjend verdi på trygda. Verdiane på eigedomane som ligg som trygd for bustadlåna i BSF blir oppdaterte kvar tredje månad. Det er verdiestimat frå Eiendomsverdi AS som åleine eller i kombinasjon med takst og meklarvurderingar blir nytta som godkjend verdi på eigedomane. Den første bolken av lån frå Sparebanken Sogn og Fjordane vart kjøpt i mars Sidan den tid har marknadsprisen på bustader vore aukande. Sparebanken Sogn og Fjordane administrerer låna i BSF og kan vise til lågt misleghald og god oppfølging av utlånsporteføljen. Pr var det to lån i misleghald over 90 dagar. Om lag 49 % av utlånsporteføljen i Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS er innanfor 60 % av panteverdien. Risikoen i utlånsporteføljen blir vurdert som låg. Figuren under viser vekta belåningsgrad for låna som ligg i BSF. Vekta belåningsgrad % 17% 12% Under 40% 40-50% 50-60% 36% 60-75% 15% over 75% Låna som ligg i BSF er oppretta i Sparebanken Sogn og Fjordane, og kredittvurderinga av bustadlånskundane i BSF følgjer kredittvurderingsprosessen i morbanken. Med bakgrunn i trygd, beteningsevne, gjeldsnivå og sannsyn for misleghald vert det gjort ei kritisk vurdering av kundar som søkjer om bustadlån. Misleghaldssannsynet blir berekna i modell for søknadsscore. I tillegg vert det gjort vurderingar med omsyn til livssituasjon, arbeidsforhold og utdanning, og risiko knytt til desse faktorane. Det er også laga rutine for overføring av lån til BSF, som spesifiserer kva krav låna må oppfylle for å kunne bli flytta til føretaket. Desse krava oppfyller alle regulatoriske krav. I tillegg er det lagt til ekstra interne restriksjonar som avgrensar lånetypar som kan flyttast til selskapet. Lån som ligg i BSF blir også følgde opp grundig med omsyn til misleghald. BSF har i tillegg styregodkjend rutine for risikostyring, som systematiserer kontrollar som skal gjerast for å minimere kredittrisikoen, og som fordeler ansvar for kontrollane og for rapporteringa. Utviklinga i utlånsporteføljen blir følgt månadleg gjennom ein kredittrapport som mellom anna viser risikofordelt portefølje, utvikling i misleghald og kva konsekvensar fall i bustadprisar og auka misleghald vil ha for sikringsmassen. Bustadkredittføretaket sin motpartsrisiko er knytt til plasseringar i finansmarknaden eller eksponering mot andre finansinstitusjonar. Risikoen BSF kan eksponere seg for mot ulike motpartar, blir bestemt utifrå kredittrammer mot kvar av desse motpartane. For å unngå tap eksponerer BSF seg berre mot solide motpartar. Likviditetsrisiko Likviditetsrisiko er risikoen for at BSF ikkje maktar å innfri forpliktingane sine ved forfall. Likviditetsreserven i selskapet skal vere tilstrekkeleg til å innfri alle forpliktingar ved forfall. Selskapet styrer likviditetsposisjonane basert på styrefastsette krav til minimum likviditetsreserve og netto forfall innanfor 6 månader. 20 Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS ÅRSMELDING 2017

21 Renterisiko Selskapet skal styre renteeksponeringa slik at selskapet er lite utsett for rentesvingingar. Eksponering mot rentespreadrisiko er avgrensa gjennom risikorammer for kredittrisiko. Det er i tillegg fastsett rammer for rentenivårisiko som blir overvaka og rapportert månadleg. Operasjonell risiko Operasjonell risiko er definert som faren for tap som skuldast menneskelege feil, eksterne hendingar eller svikt og manglar i føretaket sine system, rutinar og prosessar. Lov- og forskriftsverket set konkrete krav til føretaket over ulike register som skal vere på plass. Dette er mellom anna gjort for å kunne kontrollere at låna som blir overførte til BSF verkeleg tilfredsstiller alle krava som må vere oppfylte i Finansføretakslova krev at det for sikringsmassen skal vere eit register over utlån, rente- og valutakontrakter, fyllingssikkerheit, i tillegg til obligasjonar med fortrinnsrett. Banken har oppretta register som tilfredsstiller krava i forskrifta. Gjennom oppretting av desse registra vil banken lettare kunne avdekke feil eller manglar som skulle oppstå ved lånemassen i selskapet. For å sikre at selskapet til ei kvar tid har nok trygd for innlåna sine, blir sikringsmassen følgt opp på dagleg basis, og det blir kontrollert at regulatoriske krav og interne reglar er oppfylte. I tillegg blir det utført stresstestar som sikrar at krava til likviditetsmessig overskot og sikringsmasse er oppfylte i ulike scenario. RAPPORTERING Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS legg vekt på korrekt og fullstendig rapportering av risiko- og kapitalforhold. Det er difor laga ulike periodiske rapportar som blir behandla av styret, i tillegg til rapportar som inngår i den daglege drifta og som skal sikre at eksterne lover og interne retningslinjer er følgde til ei kvar tid. Gjennom desse rapportane blir styremedlemmene haldne oppdaterte på om ein ligg an til å nå måla som er sette for selskapet, og om ein held seg innanfor dei vedtekne risikorammene. Kredittrapport, økonomirapport, finansrapport og likviditetsrapport blir utarbeidde månadleg, og styrebehandla kvart kvartal. Det same gjeld økonomi- og rekneskapsrapportar. I tillegg blir det utarbeidd månadleg misleghaldsrapport og dagleg rapport som viser at krava som er stilte til utlånsvolum og anna sikringsmasse er i tråd med eksternt lovverk og interne retningslinjer. ICAAP blir gjennomført og rapportert ein gong årleg. BSF inngår i den samla ICAAP-rapporten for konsernet. Internkontrollrapporteringa skjer også på årleg basis. Internkontrollrapporten blir lagd fram for styret i BSF, og inngår også som ein del av samla internkontrollrapport for konsernet. Rapporteringa omfattar vurdering og kommentarar til eige arbeid med internkontrollen, gjennomgang av alle viktige risikoområde, vurdering av korleis lovverket blir etterlevd, og forslag til forbetringstiltak. Internrevisjonen gjennomfører årleg ei uavhengig stadfesting av internkontrollen i selskapet som blir lagd fram for styret i selskapet. Det same blir kvartalsvise rapportar frå granskar. FINANSIERING BSF kjøper lån frå Sparebanken Sogn og Fjordane, og finansierer storparten av desse kjøpa ved utferding av obligasjonar med fortrinnsrett (OMF). Resten av finansieringa skjer i form av eigenkapital og opptrekk på kredittavtaler i morbank. KAPITALDEKNING BSF nyttar standardmetoden ved berekning av kredittrisiko, og basismetoden for operasjonell risiko. Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS ÅRSMELDING

22 NOTE 6 KREDITTRISIKO KREDITTRISIKO FORDELT PÅ KLASSER AV FINANSIELLE INSTRUMENT MAKS KREDITTEKSPONERING Obligasjonar og sertifikat Sum engasjement kundar Utlån til og krav på kredittinstitusjonar Sum Krav på kredittinstitusjonar knyter seg til innskot i Sparebanken Sogn og Fjordane som har rating A2 frå Moody s. KREDITTRISIKO FOR OBLIGASJONAR OG SERTIFIKAT Kredittrisiko fordelt på motpart BELØP I TUSEN KRONER Renteberande verdipapir AAA AA A BBB NON-INVESTMENT TOTALT 2017 TOTALT 2016 Debitorkategori etter VERKELEG VERKELEG VERKELEG VERKELEG GRADE VERKELEG VERKELEG garantist VERDI VERDI VERDI VERDI VERKELEG VERDI VERDI VERDI Finans, bank og forsikring Stat og statsgaranterte Sum Ratingklasser basert på Standard & Poors. Verdiendringar: Sum verdiendringar balanse Resultatførte verdiendringar i perioden Kundar med bustadlån blir vurderte i forhold til vilje og evne til å betale lånet. Betjeningsevne blir utrekna og kundane risikovurderte på søknadstidspunktet. Belåningsgrad for kundar i Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS er mindre enn 75 % ved overføringstidspunktet frå Sparebanken Sogn og Fjordane. Kredittkvaliteten til lån som ikkje er forfalne er god. Trygda i Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS er pant i bustadeigedom. Trygda vert vurdert som svært god for porteføljen. Porteføljen har låg kredittrisiko. ENGASJEMENT FORDELT PÅ KUNDEGRUPPER UTLÅN TIL OG FORDRINGAR PÅ KUNDAR SUM ENGASJEMENT GJ.SNITT UTLÅN BRUTTO MISLEGH. ENGA. GARAN- TIAR UNYTTA KREDITT- RAMMER INDIVID. NED- SKRIV. NETTO MISLEGH. ENGA. Lønnstakarar o.a Utlandet Sum Gruppenedskrivn Sum utlån til og fordr. på kundar Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS ÅRSMELDING 2017

23 NOTE 6 KREDITTRISIKO, FRAMHALD ENGASJEMENT FORDELT PÅ GEOGRAFISK OMRÅDE UTLÅN TIL OG FORDRINGAR PÅ KUNDAR TIAR UNYTTA RAMMER SUM ENGASJEMENT BRUTTO MISLEGHALDNE ENGASJEMENT INDIVIDUELL GARAN- KREDITT- NED- SKRIVING NETTO MISLEGHALDNE ENGASJEMENT Austlandet Vestlandet Sørlandet Midt-Norge Nord-Norge Utlandet Sum SAMLA ENGASJEMENTSBELØP FORDELT ETTER GJENSTÅANDE LØPETID UTLÅN TIL OG FORDRINGAR PÅ KUNDAR UNYTTA KREDITTRAMMER SUM ENGASJEMENT GARANTIAR Inntil 1 mnd mnd mnd 1 år år over 5 år Sum ALDERSFORDELING PÅ FORFALNE ENGASJEMENT UTAN NEDSKRIVING UTLÅN TIL OG FORDRINGAR PÅ KUNDAR UNYTTA KREDITTRAMMER SUM ENGASJEMENT GARANTIAR Forfalne 1 30 dagar Forfalne dagar Forfalne dagar Forfalne over 90 dagar Sum FORFALNE ENGASJEMENT OVER 90 DAGAR FORDELT PÅ GEOGRAFISK OMRÅDE UTLÅN TIL OG FORDRINGAR PÅ KUNDAR UNYTTA KREDITTRAMMER SUM ENGASJEMENT GARANTIAR Austlandet Vestlandet Sørlandet Midt-Norge Nord-Norge Utlandet Sum Berre misleghaldne engasjement blir fordelt pr. geografiske område i denne oversikta. Engasjementa vert vurdert som misleghaldne når ein kreditt er i overtrekk meir enn 90 dagar og når eit nedbetalingslån har restanse meir enn 90 dagar og beløpet er minst kr. FINANSIELLE EIGEDELAR TIL VERKELEG VERDI OVER RESULTATET (FVO) OBLIGASJONAR OG SERTIFIKAT Bokført verdi Stat og statsgaranterte papir = Maksimal eksponering for kredittrisiko Verkeleg verdi vert fastsett på bakgrunn av ei teoretisk utrekning der avtalt kontantstraum vert neddiskontert med den renta som vert tilbydd på nye lån med tilsvarande rentedurasjon og kredittrisiko. Finansielle eigedelar blir øyremerkte til verkeleg verdi over resultatet (FVO) ved førsstegangsinnrekning i dei tilfella ei anna måling ville medført inkonsistens i resultatrekneskapen. Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS ÅRSMELDING

24 NOTE 7 UTLÅN TIL OG KRAV PÅ KREDITTINSTITUSJONAR Sum utlån og krav på kredittinst. utan avtalt løpetid til amortisert kost *) Sum utlån og krav på kredittinst. med avtalt løpetid til amortisert kost 0 0 Sum utlån og fordringar på kredittinstitusjonar til amortisert kost *) Gjeld driftskonto/mellomrekningskonto som Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS har i Sparebanken Sogn og Fjordane. NOTE 8 SPESIFIKASJON AV UTLÅN OG GARANTIAR Utlån til kundar til amortisert kost Sum brutto utlån til kundar Individuelle nedskrivingar 0 0 Gruppenedskrivingar (sjå note 10) Netto utlån til kundar Sektor og næringsfordeling av utlån Lønnstakarar o.a Sum brutto utlån til kundar Geografisk fordeling UTLÅN PROSENT UTLÅN PROSENT Austlandet ,04 % ,73 % Vestlandet ,02 % ,63 % Sørlandet ,43 % ,40 % Midt-Norge ,85 % ,63 % Nord-Norge ,53 % ,49 % Utlandet ,12 % ,12 % Sum brutto utlån fordelt på geografiske område ,00 % ,00 % Den geografiske fordelinga er rapportert med grunnlag i bustadadressa til låntakar. Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS har ingen garantiar mot kundar. 24 Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS ÅRSMELDING 2017

25 NOTE 9 BELÅNINGSGRAD OG SIKKERHEITSMASSE Brutto utlån til kundar Snitt utlån pr. kunde Tal lån Totalt verdigrunnlag for utlån 1) Vekta snitt sidan løyving av lånet (månader) Vekta snitt attståande nedbetalingstid (månader) Vekta belåningsgrad 56,9 % 53,3 % Samansetning av sikkerheitsmassen: Bustadlån 2) Fyllingssikkerheit 3) Sum ) Totalt verdigrunnlag for utlån for 2016 er korrigert i forhold til årsmeldinga for ) I berekninga er lån i misleghald, og den delen av lånesaldo som ligg over 75 % av verdigrunnlag for panteobjekta, ikkje rekna med i sikkerheitsmassen. 3) Fyllingssikkerheiten består av bankinnskot i Sparebanken Sogn og Fjordane. NOTE 10 UTVIKLING NEDSKRIVING PÅ UTLÅN OG GARANTIAR Nedskriving på individuelle utlån Konstaterte tap i perioden der det tidlegare har vore føreteke individuell nedskriving 0 0 Nedskriving på individuelle utlån i perioden 0 0 Reversering av nedskriving på individuelle utlån i perioden 0 0 Andre korreksjonar i nedskrivingane 0 0 Nedskrivningar på individuelle utlån pr Gruppenedskriving utlån, garantiar mv Endring gruppenedskriving i perioden Gruppenedskriving utlån, garantiar mv Sum nedskrivingar NOTE 11 NEDSKRIVINGAR PÅ UTLÅN OG GARANTIAR Endring i individuelle nedskrivingar i perioden 0 0 Endring i gruppenedskrivingar i perioden Andre korreksjonar i nedskrivingane 0 0 Konstaterte tap som det tidlegare er avsett for 0 0 Konstaterte tap som det tidlegare ikkje er avsett for 0 0 Inngått på tidlegare konstaterte tap 0 0 Nedskrivingar/inntektsføringar på utlån og garantiar i perioden Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS ÅRSMELDING

26 NOTE 12 SENSITIVITETSANALYSER Ved endringar av marknadsrisiko som inntreff i løpet av 1. året vil innverknad for resultat og eigenkapital bli som vist nedanfor basert på balansen pr Innverknad på resultat/eigenkapital RENTE 1,50 % 1,50 % Utlån til og krav på kredittinstitusjonar Obligasjonar og sertifikat Utlån til kundar Gjeld stifta ved utferding av verdipapir Gjeld til kredittinstitusjonar Sum Noten viser den rekneskapsmessige effekten over ein periode på 12 månader av ei umiddelbar parallell renteendring på + 1,5 prosentpoeng og 1,5 prosentpoeng. Det er teke omsyn til endring i løpande renteinntekter og kostnader, samt eingongseffekt ein slik umiddelbar renteendring har på dei postar som blir ført til verkeleg verdi og på dei effektar renteendringa har på resultat for gjenverande rentedurasjonsperiode før renteendringa får inntekts-/og kostnadsmessig effekt. NOTE 13 LIKVIDITETSRISIKO Udiskonterte kontantstraumar finansielle plikter 0 1 MND 1 3 MND 3 12 MND 1 5 ÅR >5 ÅR UTAN REST- LØPETID TOTALT Gjeld til kredittinstitusjonar Gjeld stifta ved utferding av verdipapir Anna gjeld Unytta kredittrammer utlån Sum MND 1 3 MND 3 12 MND 1 5 ÅR >5 ÅR UTAN REST LØPETID TOTALT Gjeld til kredittinstitusjonar Gjeld stifta ved utferding av verdipapir Anna gjeld Unytta kredittrammer utlån Sum Forfallsoversikten er inkludert renter. For å rekne ut rentekostnadene for innlån med flytande rente vert det nytta gjeldande renter på rapporteringstidspunkt. 26 Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS ÅRSMELDING 2017

27 NOTE 14 NETTO INNTEKTER FRÅ FINANSIELLE INSTRUMENT Netto renteinntekter Renter og liknande inntekter av utlån og fordringar på kreditinstitusjonar vurdert til amortisert kost Renter og liknande inntekter av utlån til og fordringar på kundar vurdert til amortisert kost Renter og liknande inntekter av sertifikat og andre renteberande papir bestemt rekneskapsført til verkeleg verdi Andre renteinntekter og liknande inntekter av krav til verkeleg verdi 0 20 Sum renteinntekter Renter og liknande kostnader på gjeld til kredittinstitusjonar vurdert til amortisert kost Renter og liknande kostnader på utsteda verdipapir vurdert til amortisert kost Andre rentekostnader og liknande kostnader av gjeld vurdert til amortisert kost Sum rentekostnader Sum netto renteinntekter Netto vinst/tap på finansielle instrument Obligasjonar, sertifikat og andre renteberande verdipapir til verkeleg verdi over resultat Sertifikat og obligasjonar utsteda av det offentlege 0 0 Sertifikat og obligasjonar utsteda av andre Netto vinst/tap på finansielle instrument, bestemt rekneskapsført til verkeleg verdi NOTE 15 DRIFTSKOSTNADER Lønn og andre personalkostnader IT kostnader Andre tenester Andre kostnader Sum administrasjonskostnader Kjøp av tenester frå konsernet Revisjonshonorar (ekstern- og internrevisor) Honorar utlegging obligasjonar og rating Andre driftskostnader Sum andre driftskostnader Sum driftskostnader Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS ÅRSMELDING

28 NOTE 16 GODTGJERSLE TIL LEIANDE TILSETTE OG STYRET. TRANSAKSJONAR MED NÆRSTÅANDE PARTAR Godtgjersle til leiande tilsette og styret Selskapet leiger dagleg leiar av Sparebanken Sogn og Fjordane. Det er ikkje utbetalt godgjersle frå selskapet til dagleg leiar. Styret har eitt eksternt styremedlem. Det er betalt ut styregodtgjersle til det eksterne styremedlemet. TAL I HEILE KRONER Styret GODTGJERSLE LÅN PR Frode Vasseth Hallvard Klakegg 0 0 Ingeborg Aase Fransson 0 0 Peter Olav Midthun TAL I TUSEN KRONER Transaksjonar med konsernselskap Renter motteke frå Sparebanken Sogn og Fjordane Renter betalt til Sparebanken Sogn og Fjordane Renter betalt til Sparebanken Sogn og Fjordane på OMF Kjøpte tenester av Sparebanken Sogn og Fjordane Innskot i Sparebanken Sogn og Fjordane Gjeld til Sparebanken Sogn og Fjordane OMF-gjeld til Sparebanken Sogn og Fjordane Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS har ingen tilsette. Det er inngått avtale med Sparebanken Sogn og Fjordane om levering av tenester knytt til låneadministrasjon og drift av selskapet. Alle utlån som selskapet har, er overført frå Sparebanken Sogn og Fjordane og det er inngått avtale med banken om forvaltning av denne utlånsporteføljen. Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS påtek seg all risiko knytt til låna som er kjøpte frå morbanken. Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS har fått tilgang til sterke kredittfasilitetar hos Sparebanken Sogn og Fjordane. Desse skal sikre at selskapet kan betale renter og avdrag til OMF-eigarane, at selskapet er i stand til å dekkje lånekundane sine opptrekk på etablerte fleksilån, at selskapet har mellomfinansiering ved overføring av lån, og finansiering av nødvendig overdekning i sikkerheitsmassen. Nærare om kredittavtalane: Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS har fire kredittavtaler med Sparebanken Sogn og Fjordane (SSF): a) Ein 3-årig kreditt som går til utløp i desember Kreditten skal brukast til kjøp av bustadlån frå SSF. Ramma på kreditten er 750 mill. kr, men gjeld kun ved bolkoverføring av lån. b) Ein kredittavtale som skal sikre at OMF-eigarane får oppgjer også i tilfelle der kredittføretaket ikkje klarer å gjere opp for seg. Ramma på avtalen pr er på 180 mill. kr. Pliktene til morbanken er knytt til oppgjer mot OMF-eigarane eitt år fram i tid. c) Ein kredittavtale som kan nyttast for å finansiere opptrekk på til ei kvar tid ubrukte fleksilånsrammer. Pr utgjer dette mill. kr. d) Ein kredittavtale knytt til overkollateralisering. Avtalen skal berre nyttast til kjøp av lån som inngår i sikringsmassen, og til kjøp av instrument som kvalifiserer som likviditetsreserve. Ramma pr er på mill. kr, og er avhengig av OMF-volumet som til ei kvar tid er utferda. Alle avtalar og transaksjonar er inngått etter prinsippet om armlengdes avstand. 28 Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS ÅRSMELDING 2017

29 NOTE 17 GODTGJERSLE EKSTERN REVISOR Lovpålagd revisjon inkl. mva Godtgjersle gransking inkl. mva Andre tenester utanfor revisjon inkl. mva 10 0 Sum NOTE 18 SKATTEKOSTNAD Betalbar skatt denne perioden For lite avsett skatt i fjor 0 0 Sum betalbar skatt Endring utsett skatt/skattefordel Utsett skatt som skuldast opparbeiding/reversering av midlertidige forskjellar Sum endring utsett skatt/skattefordel Sum skattekostnad Avstemming av forventa skattekostnad til faktisk skattekostnad Ordinært resultat før skatt Forventa inntektsskatt med nominell skattesats på 24 % (25 % i 2016) Redusert skatt knytt til vinst/tapskonto For lite avsett skatt i fjor 0 0 Andre skilnader Skattekostnad Betalbar skatt Betalbar skatt i balansen SPESIFIKASJON AV SKATTEEFFEKTEN AV MIDLERTIDIGE FORSKJELLAR Skattereduserande midlertidige forskjellar Finansielle instrument 0 0 Negativ vinst og tapskonto Sum skattereduserande midlertidige forskjellar Skatteaukande midlertidige forskjellar Finansielle instrument Negativ vinst og tapskonto 0 0 Sum skattereduserende midlertidige forskjellar Netto grunnlag utsett skatt ( ) /skattefordel Netto utsett skattefordel/gjeld ( ) i balansen Skattesatsen for betalbar skatt er 24 % i For 2016 var den 25 %. Utsett skattefordel blir balanseført i den utstrekning det er sannsynleg at den vil kunne nyttast mot skattepliktig framtidig inntekt. Skattesatsen for utsett skattefordel/utsett skatt var 24 % i 2016 og er for 2017 redusert til 23 %. Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS ÅRSMELDING

30 NOTE 19 KLASSIFISERING AV FINANSIELLE INSTRUMENT BALANSE- FØRT VERDI VERKELEG VERDI BALANSE- FØRT VERDI VERKELEG VERDI Netto utlån til og fordringar på kredittinstitusjonar Utlån til og fordringar på kredittinstitusjonar til amortisert kost, lån og fordringar Sum utlån til og fordringar på kredittinstitusjonar Obligasjonar og sertifikat Sertifikat og obligasjonar bestemt bokført til verkeleg verdi *) Sum obligasjonar og andre verdipapir Netto utlån til kundar Utlån til kundar til amortisert kost, lån og fordringar Sum utlån før individuelle nedskrivingar og gruppenedskrivingar Nedskrivingar på individuelle utlån Gruppenedskrivingar Sum netto utlån til kundar Andre eigedelar Andre eigedelar, amortisert kost Sum andre eigedelar Sum finansielle eigedelar Finansielle eigedelar summert etter klassifisering Finansielle eigedelar bestemt bokført til verkeleg verdi, FVO *) Finansielle eigedelar til amortisert kost, lån og fordringar Sum finansielle eigedelar Gjeld til kredittinstitusjonar Lån og innskot frå kredittinstitusjonar til amortisert kost Sum gjeld til kredittinstitusjonar Verdipapirgjeld Utferda sertifikat og obligasjonar til amortisert kost Sum verdipapirgjeld Andre finansielle plikter Anna gjeld, amortisert kost Sum andre finansielle plikter Sum finansielle plikter Finansiell gjeld summert etter klassifisering Finansiell gjeld bestemt bokført til verkeleg verdi, FVO *) Finansiell gjeld til amortisert kost, lån og fordringar Sum finansiell gjeld *) FVO: Fair Value Option (Verkeleg verdi opsjon) 30 Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS ÅRSMELDING 2017

31 NOTE 20 VERDSETTING FINANSIELLE EIGEDELAR Spesifikasjon av finansielle eigedelar til verkeleg verdi KVOTERTE PRISAR OG OBSERVERBARE FØRESETNADAR BOKFØRT VERDI Finans, bank og forsikring Stat og statsgaranti Sum Verdsettingsmetode Norske obligasjonar og sertifikat blir målt til verkeleg verdi basert på verdsettingsteknikkar. I verdsettingsteknikkane nyttar vi rentekurver og kredittspreader frå eksterne leverandørar og kvalitetssikrar desse gjennom kontrollar ved årsslutt, hovudsakleg gjennom samanlikning av prisar mot andre prisleverandørar. NOTE 21 SERTIFIKAT OG OBLIGASJONAR SERTI- FIKAT OBLIGA- SJONAR SUM SERTI- FIKAT OBLIGA- SJONAR SUM Sertifikat og obligasjonar bestemt bokført til verkeleg verdi med verdiendring over resultat Sertifikat og obligasjonar, bokført verdi Av dette børsnotert Pålydande verdi Sektorfordeling Finans, bank og forsikring Stat og statsgarantert Sum Modifisert durasjon (år) 0,22 0,16 0,16 0,20 0,17 0,17 Gjennomsnittleg vekta effektiv rente pr ,26 % 1,19 % 1,10 % 0,33 % 1,93 % 1,80 % Forfallsstruktur på obligasjons- og sertifikatplasseringar (marknadsverdi) SUM Alle verdipapir er i norske kroner. NOTE 22 ANDRE KORTSIKTIGE EIGEDELAR Opptente ikkje mottekne renter utlån Opptente ikkje mottekne renter obligasjonar Sum andre kortsiktige eigedelar Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS ÅRSMELDING

32 NOTE 23 GJELD TIL KREDITTINSTITUSJONAR Sum gjeld til kredittinst. utan avtalt løpetid til amortisert kost 0 0 Sum gjeld til kredittinst. med avtalt løpetid til amortisert kost Sum gjeld til kredittinstitusjonar til amortisert kost Selskapet har fleire avtaler med Sparebanken Sogn og Fjordane som regulerer ulike forhold rundt drift og trekkrettar. For nærare informasjon om desse avtalane blir det vist til note 16. NOTE 24 GJELD STIFTA VED UTFERDING AV VERDIPAPIR Obligasjonsgjeld Sum gjeld stifta ved utskriving av verdipapir (pål.) Løpetid Gjenståande løpetid (pålydande verdi) Sum Nye lån i Tilbakebetalingar i perioden ISIN NUMMER PÅLYDANDE RENTE MARGIN UTLØPSDATO*) BOKFØRT NO MND. NIBOR 0,55 % NO MND. NIBOR 0,48 % NO MND. NIBOR 0,58 % NO MND. NIBOR 0,36 % NO MND. NIBOR 0,43 % NO MND. NIBOR 0,67 % NO MND. NIBOR 0,60 % Amortisering Sum gjeld stifta ved utskriving av verdipapir ISIN NUMMER PÅLYDANDE RENTE MARGIN UTLØPSDATO*) BOKFØRT NO MND. NIBOR 0,55 % NO MND. NIBOR 0,48 % NO MND. NIBOR 0,58 % NO MND. NIBOR 0,36 % NO MND. NIBOR 0,43 % NO MND. NIBOR 0,67 % Amortisering Sum gjeld stifta ved utskriving av verdipapir Tabellen viser ordinære forfall. *) Iflg. avtalevilkår kan utløpsdato forlengast med eitt år. Alle lån i NOK Til inngåtte låneavtalar er det knytt standard lånevilkår. 32 Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS ÅRSMELDING 2017

33 NOTE 25 ANNA GJELD Påløpte kostnader og ikkje opptente inntekter Anna gjeld Sum anna gjeld NOTE 26 FORPLIKTINGAR UTANOM BALANSEN Selskapet har ingen andre forpliktingar utanom balansen. NOTE 27 TVISTEMÅL Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS har i 2017 ikkje vore part i tvistesaker. NOTE 28 AKSJEKAPITAL OG AKSJONÆRINFORMASJON Aksjekapitalen i selskapet pr er sett saman av følgjande aksjeklassar: ANTAL PÅLYDANDE BOKFØRT A-aksjar Sum Eigarstruktur Største aksjonærar i selskapet pr : EIGAR- STEMME- A-AKSJAR ANDEL ANDEL Sparebanken Sogn og Fjordane % 100 % Totalt antal aksjar % 100 % Ingen medlemer av styret eller dagleg leiar eig aksjar eller har opsjonar. Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS ÅRSMELDING

34 Revisjonsmelding 34 Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS ÅRSMELDING 2017

35 Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS ÅRSMELDING

36 ERKLÆRING FRÅ STYRET OG DAGLEG LEIAR Vi erklærer etter beste overtyding at årsrekneskapen for 2017 er utarbeidd i samsvar med gjeldande rekneskapsstandardar og at opplysningane i rekneskapen viser eit rett bilde av selskapet sine eigedelar, gjeld, finansielle stilling og resultat. Styret meiner at årsmeldinga gir ei rett oversikt over utviklinga, resultat og stillinga til selskapet, og ei vurdering av dei mest sentrale usikre forholda og risikofaktorane selskapet står overfor. Førde, Styret i Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS Frode Vasseth Styreleiar Hallvard Klakegg Ingeborg Aase Fransson Peter Midthun Irene Flølo Dagleg leiar 36 Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS ÅRSMELDING 2017

37 OPPLYSNINGAR OM SELSKAPET Adresse: Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS Langebruvegen Førde Telefon: Føretaksnummer: Leiing: Irene Flølo Dagleg leiar Styre: Frode Vasseth Hallvard Klakegg Ingeborg Aase Fransson Peter Midthun Styreleiar Styremedlem Styremedlem Styremedlem Bustadkreditt Sogn og Fjordane AS ÅRSMELDING