HØYRINGSINNSPEL TIL PLANPROGRAM OG HOVUDUTFORDRINGER I SOGN OG FJORDANE VASSREGION

Transkript

1 Sgn g Fjrdane fylkeskmmune pst@sfj.n POSTADRESSE: Statkraft Energi AS Pstbks 200 Lilleaker 0216 OSLO BESØKSADRESSE: Lilleakerveien 6, Gaupnegrandane 0283 OSLO, 6868 GAUPNE TLF: FAX: DYKKAR REF./DATO: VÅR REF.: STAD/DATO: / Gaupne, INTERNETT: E-POST: pst@statkraft.cm HØYRINGSINNSPEL TIL PLANPROGRAM OG HOVUDUTFORDRINGER I SOGN OG FJORDANE VASSREGION Vi viser til brev datert 25. mars 2019 med vedlagde dkument «Planprgram fr Sgn g Fjrdane g Hrdaland vassregin» g «Hvudutfrdringar fr Sgn g Fjrdane vassregin» med vedlegg fr hvudutfrdingane i vassmråda. Vi har vald å gje våre innspel utan å nytte skjemaet fr høyringsinnspel, men håper at vi med dette dekker spørsmåla de ynskjer innspel på. Statkraft er Nrge sin største prdusent av frnybar energi g har kraftprduksjnsanlegg i 9 av Nrges 11 vassreginar. I samråd med myndigheitene, fagekspertar g lkale interessentar bruker vi mykje ressursar på å få fram kunnskap m miljøfrhld i vassdraga sm er påverka av vår verksemd g ynskjer at denne vert brukt i arbeidet med vassplanane. Vi ser g at arbeidet med dei reginale vassplanane kan påverke vår verksemd gjennm endra rammevilkår g auka kstnader fr gjennmføring av tiltak i dei regulerte vassdraga. Vi ppfattar ss difr sm ein viktig interessent i denne prsessen g ynskjer å ta aktivt del i arbeidet. Statkraft deltk i fyrste planperide g støtter Klima- g miljødepartementets ambisjn m «ein mindre mfattande prsess enn det sm ble gjennmført i første planperide». Regulering av elver g lagring av vann i magasiner bidrar til en vesentleg samfunnsverdi sm ein ikkje kan ppfylle på andre måtar utan ufrhldsmessige kstnader relatert til energifrsyning g flaumregulering. Statkraft meiner at lagring g dispnering av nedbør i magasin er ei vassteneste sm skal mtales i planen, g at verknaden av planen på desse tenestene g vasskraftnæringen, med verdiskaping, bør mfattast av KU en i planen. Statkraft meiner dessutan at dei administrative prsessane bør vere så enkle g s transparente sm mgeleg. Vi føreslår derfr at det av nasjnale myndigheiter utarbeidast klårare retningslinjer fr å sikre transparent g lik behandling av: Vurdering av påverknad i vassførekmstane Fastsetting av «dagens øklgiske ptensiale» (svarar til miljøtilstanden i SMVFer). Vi ser at særleg her er det stre avvik mellm reginar g ein utfrdrande metdikk spesielt der vassførekmsten g er påverka av meir enn ein påverknadsfaktr. Oppdelinga av vassførekmstar vil her g verke inn på vurderingane. Vurdering av aktuelle tiltak. Vi meiner at tiltak sm ikkje går ut ver kraftprduksjnen eller anna samfunnsnytte må vurderast g synleggjerast i større grad i tiltaksanalysa. Regulering av fisket i elvar med sårbare bestandar kan vere eit slikt aktuelt tiltak. Berekning av inntektstap fr kmmunar, fylke g nasjnalt. SAKSBEHANDLAR/ADM.EINING: TLF./FAX: E-POST: Trine Hess Elgersma / TrineHess.Elgersma@statkraft.cm 1/5

2 Kmmentarar til spørsmåla sm er stilt til høyringspartane i høyringsdkumenta: Planprgrammet Er det tydeleg når g krleis ulike styresmakter skal delta i planlegginga? Vi registrerar sm psitivt at NVE har mål m ei tydeleg rlle i vassplanarbeidet g vil minne m NVEs samfunnsppdrag (ref: Presentasjn halde av vassdrags- g energidirektør Kjetil Lund på Distriktsenergis årsknferanse). Bidra til ein heilskap g miljøvennleg frvaltning av vassdraga Fremje ein samfunnsøknmisk effektiv prduksjn, verføring, msetning g bruk av energi Fremje ei sikker kraftfrsyning Betre evna til samfunnets til å handtere flaum- g skredrisik Er det tydeleg når g krleis ulike interessentar kan medverke i arbeidet fram mt revidert g ppdatert frvaltingsplan g tiltaksprgram? Høyringsdkumentet presenterer ein versiktleg verrdna framdriftsplan, infrmerer m høyringar g nemner rørde sektrstyresmakter. Statkraft er ein viktig interessent i dei vassreginene vi har kraftprduksjn g reguleringsanlegg, g vi ynskjer difr å delta i aktuelle referansegrupper. Statkraft var aktiv både lkalt, reginalt g sentralt i fyrste planperide men erfarte at kunnskapen m vasskraft g vasskraftas verdi fr samfunnet var lite kjend g i fr liten grad vart vektlagt i tråd med dei føringane sm er gitt i Vassfrskrifta. Vi ynskjer først g fremst å knytte nkre kmmentarar til kap. 9 Tema g utgreiingar fram mt ppdatert vassfrvaltningsplan. Vi håper at innspel sm blir gitt i denne planperiden vert handsama på ein transparent g sprbar måte. Oppsummering av spørsmål, innspel, kmmentarar g ppfølging kan med frdel gjerast tilgjengeleg i tabellfrm i Vassprtalen. Statkraft ynskjer å vere ein aktiv part i prsessane framver både reginalt g sentralt g vil bidra i dette arbeidet med fagekspertise g data. Vi håper at planarbeidet vil ta utgangspunkt i dei gdkjente planane frå første fase - g ppnådde frbetringar, ny kunnskap m miljøtilstand g påverknad, samt ppdaterte sektrplanar g nasjnal føringar. Er det tema eller utredninger sm mangler i planprgrammet? Kmmentar til kap. 9.3 «Kstnadsverslag g nytteskildring»: I teksten går det fram at det er eit viktig mål i revisjnen g ppdateringa av planen g tiltaksprgramma å få betre versikt ver dei øknmiske g administrative knsekvensane av planen. Sektrstyremaktene vert gitt eit særskilt ansvar her. Statkraft støtter tilnærminga g ynskjer å bidra til at dette vert gdt pplyst. Er det manglar i det føreslegne prgrammet fr utgreiing av knsekvensar fr miljø g samfunn? Kap. 10 i planprgrammet. Knsekvensutgreiing (KU) av verknaden av vassfrvaltningsplanen fr miljø g samfunn vil inngå sm eit kapittel i revidert vassfrvaltningsplan. Innhaldet i KUer er gdt skildra, men det går lite knkret fram krleis prsessen vil bli fram mt planutkastet. Vi håper å kunne bidra med kunnskap g i dette arbeidet. 2/5

3 KUen skal gjere reide fr verknaden planen kan få. Vasskraft er nemnd blant sektrane sm skal vurderast i KU en. Vi vil peike på nkre aktuelle tema sm bør drøftast: Tap av frnybar kraft (ref. Nrges mål m frnybar energi) Tap av regulerbar kraft (reginal g nasjnal frsyningssikkerheit, kraftprisar, nettreguleringsevne) Tap av flaumdempingsevne (risik fr skadeflaum) Tap av kraftkilder med lave utslepp (ref. Nrges klimamål) Verdiskaping g tap av inntekter g skattar etc Etablering av ny kraftprduksjn fr å erstatte evt tapt vasskraft Etablering av alternative flaumsikringstiltak. Statkraft meiner gså at verknader av frslag m auka minstevassføring eller andre tiltak sm gir knsekvensar fr kraftprduksjnen bør greiast ut i frm av ein reginal eller nasjnal sum-effekt studie. Regulerbar vasskraft har ei særs stilling i Nrges energifrsyning g med eit aukande behv fr flaumdemping. Har de innspel m knkrete tiltak sm bør vurderast g utgreiast, g eventuelle pririteringar i det vidare planarbeidet? Statkraft meiner g at ei skildring av vasskraftas samfunnsverdi bør inn i planen. Dette bør g greias ut fr øvrige næringer sm bruker vatn. Dette vil gje eit betre grunnlag fr å gjere ei vurdering av nytte g kstnader ved ulike tiltak. Vi ynskjer at det fram mt ferdigstilling av revidert utkast til reginal vassfrvaltningsplan vert arrangert eit eller fleire fagmøte med regulantane under leiing av NVE sm sektrstyresmakt. Viktige tema i møtet vert å identifisere krleis vasskraftas brukarinteresser skal vurderast ift dei føringane sm gis av Vassfrskrifta (V). Dette inneber gjennmgang av sentrale tema sm: Gjennmføring av «øknmiske analyser» (V 15) Klassifisering av vassførekmstane (VF) / utpeiking av SMVFer g fastsetting av «dagens øklgiske ptensiale» g etablering av Gdt Øklgisk Ptensial, GØP (V 5) Vurdering av dei mest kstnadseffektive tiltaka (V vedlegg III) Definisjn av «vanntjenester» (V vedlegg III) Vurdering av «ufrhldsmessige kstnader» (V 10,12) g Vurdering av «vesentlige negative innvirkninger» (V 5) på vannbrukerinteressene g aktiviteter sm vasskrafta utfører på vegne av staten fr det nrske samfunnet, sm fr eksempel magasinering g verføring av vann fr elektrisitetsprduksjn eller flmvern. Hvudutfrdringar Er miljøtilstanden g påverknadene rett mtalt? Finst det data hs sektrstyresmakter eller lkal/erfaringsbasert kunnskap sm kan bidra til ei betre mtale? I dkumentet «Hvudutfrdringar» ser vi at vasskraftas «påverknad» er str både i tal vassførekmstar g vurderast sm sterk fr svært mange vassførekmstar. Vi meiner måten data blir framstilt på ut frå ein kvantitativ analyse i Vann-nett stiller vasskrafta i eit urettmessig dårleg lys. Vi meiner gså at den vurderinga av påverknad sm er gjrt av regulerte vassførekmstar er lite transparent g ikkje kalibrert mt anna påverknad eller mellm reginar. Ein str del av Statkraft sine reguleringar i Sgn g Fjrdane har ut frå dei miljømåla sm vart sett i førre planperide høg risik fr tap av regulerbar g frnybar energiprduksjn. Dette gjeld vassførekmstane sm inngår i vasskraft-reguleringar sm er priritert fr vilkårsrevisjn - dvs. 3/5

4 kraftanlegga i Vik, Jstedal g Leirdøla. Vi ga i førre planperide innspel til utkast til Reginal vassfrvaltningsplan der vi peikte på dette frhldet. Statkraft har siste året gjrt ei berekning av sum-verknaden av tapt frnybar kraftprduksjn, tapt fleksibilitet g verknaden på flaumdempingsevna til magasina sm følgje av krava g tiltaka i vilkårsrevisjnane (g indirekte vassfrvaltningsplana). Sum-verknadene er større enn m enkelttiltak vert summert. Dersm det er interesse fr det presenterer vi gjerne dette arbeidet i eit møte i Vassreginutvalet eller anna ynskjeleg frum. Dette vil igjen påverke fastsettinga av «dagens øklgiske ptensiale» fr vassdrag sm er utpeika sm SMVFer. Vi ppfattar den reelle øklgiske tilstanden i regulerte vassdrag til å vere betre enn det data frå Vann-nett syner g meiner at GØP= «Fungerande øksystem» kan vere ppnådd i større del av vassdraga enn det Vann-nett n dkumenterer. Vi ser at føringane fr krleis vassdraga vert ppdelt i vassførekmstar g krleis miljøtilstanden er vurdert (kva kvalitetselement sm ligg til grunn mm) er avgjerande fr det resultatet sm Møre g Rmsdal får med s mange vassførekmstar med MSM sm miljømål. Vedlagd er rapprt generert frå Vann-nett sm viser SMVFer i dei vassdraga sm Statkraft regulerer g dei andre påverknadene i desse vassførekmstane. Vi har frsøkt å merke ut vassdrag der vi meiner at «dagens øklgiske ptensiale» bør vurderast på nytt eller at ppdelinga av vassdraga i vassførekmstar bør vurderast på nytt. «Analysen» er ikkje uttømmande. Er alle viktige interesser tekne msyn til? Er det nkn viktige interesser sm ikkje er mtalte? Statkraft finn det veldig bra at «klimaendringar» er skildra i eit eige kapittel. Klimaendringane er sleis synleggjrt både sm ei av dei viktigaste påverknadene g sm ein str utfrdring fr vassreginen. Regulering av elver g lagring av vann i magasiner bidrar til en vesentlig samfunnsverdi sm ikke kan ppfylles på andre måter uten ufrhldsmessige kstnader relatert til energifrsyning g flmregulering. I skildringa av vasskraftas påverknad i kap. 4.1 g 4.2 saknar me synleggjering av den rlla reguleringsmagasina har i å dempe flaum g at dette vil bli endå viktigare i framtida. I Vassfrskriftas vedlegg III (sm er knytt til 15) krevst øknmiske analyser fr å etablere kstnader i samband med «vasstenester». Vasstenester definerast i Rammedirektivets artikkel 2, paragraf 38: «Vanntjenester betyr alle tjenester sm ytes til hushldninger, ffentlige institusjner eller næringsvirksmhet: a) uttak, ppdemming, lagring, behandling g distribusjn av verflatevann ( )» Statkraft meiner at lagring g dispnering av nedbør i magasin er ei vassreguleringsteneste sm bør definerast g greiast ut sett i samanheng med mgrepet «vassteneste» brukt i Vassfrskrifta. Har de andre kmmentarar g innspel - pririteringar Vasskraftas påverknad skildrast sm str både i tal påverka vassførekmstar g sm str i mange vassførekmstar. Antallet vannfrekmster er strt g den enkelte vassførekmst er fte liten g utgjør ein liten del av eit vassdrag. Vi vil anbefale at vassreginen går gjennm inndelinga g vurderer m det er mgeleg å slå saman vassførekmstar. Dette vil vere eit tiltak fr å få ein mindre mfattande prsess g i samsvar med dei nye nasjnale føringane. Statkraft peiker g på behvet fr å gjere grunnleggjande øknmiske analyser (jf. V 15 g 5) slik at det vert mgeleg å gjere «vurderinger av den mest kstnadseffektive kmbinasjnen av tiltak med hensyn til vannbruk sm skal inngå i tiltaksprgrammet på grunnlag av verslag ver ptensielle kstnader ved slike tiltak» (jf. V 15 vedlegg III). 4/5

5 Når det ligg føre ein versikt ver kva kstnader miljømåla g tiltaksprgrammet inneber fr dei ulike vassbrukarane, vil ein kunne gjere betre samfunnsmessig viktige avvegingar g pririteringar. Å finne ei løysing er ikkje lett, men det vert enklare når ein kan basere avgjerslene på ein pririteringsprsess med en lgisk sekvens g med transparente kriterie. Statkraft ser fram til eit gdt samarbeid i arbeidet med ppdatering av den reginale vassfrvaltningsplana! Med venleg helsing fr Statkraft Energi AS Ingebrg Dårflt Regindirektør Midt-Nrge Brevet er gdkjent i tråd med til interne rutiner g sendast utan signatur 1 vedlegg Kpi: NVE 5/5