FYLKESMANNEN I SOGN OG FJORDANE TILSYNSRAPPORT. Skulebasert vurdering. Førde kommune Førde barneskule. Sak 2015/548

Transkript

1 FYLKESMANNEN I SOGN OG FJORDANE TILSYNSRAPPORT Skulebasert vurdering Førde kmmune Førde barneskule Sak 2015/548 1

2 Innhald Samandrag Innleiing Om tilsynet med Førde kmmune Førde barneskule Fylkesmannen fører tilsyn med ffentlege skular Tema fr tilsyn Om gjennmføringa av tilsynet Skulebasert vurdering Rettsleg krav Fylkesmannens undersøkingar Fylkesmannens vurderingar Fylkesmannens knklusjn Endeleg rapprt...10 Tilsynet er med dette avslutta Vedlegg: Dkumentasjnsgrunnlaget

3 Samandrag Tema g frmål Temaet fr tilsynet er skulebasert vurdering. Skulebasert vurdering er skulens jamlege vurdering av eiga verksemd g målppnåing. Vurdering av eiga verksemd inneber at skulen skal vurdere rganiseringa, tilrettelegginga g gjennmføringa av pplæringa. Gjennmføring Tilsyn med Førde kmmune vart pna gjennm brev Fylkesmannens vurderingar g knklusjnar er baserte på intervju g skriftleg dkumentasjn, sjå vedlegg. Avdekte lvbrt Når det gjeld kntrllspørsmåla sm gjeld skulebasert vurdering, imøtekjem Førde barneskule dei aktuelle lvkrava. Det vart såleis ikkje avdekt lvbrt. Status på rapprten g vegen vidare Tilsynet med skulebasert vurdering ved Førde barneskule i Førde kmmune er med dette avslutta. 3

4 1. Innleiing Fylkesmannen pna tilsyn med skulebasert vurdering ved Førde barneskule i Førde kmmune. Felles nasjnalt tilsyn handlar m skulens arbeid med elevane sitt utbytte av pplæringa g består av tre mråde fr tilsyn: Skulens arbeid med elevane sitt utbytte av pplæringa, frvaltningskmpetanse g skulebasert vurdering (sm denne rapprten handlar m). Utdanningsdirektratet har utarbeidd rettleiingsmateriell 1 knytt til tilsynet, g Fylkesmannen har gjennmført infrmasjns- g rettleiingssamlingar. Det er kmmunen sm har det verrdna ansvaret fr at krava i pplæringslva blir etterlevde, jf. pplæringslva første ledd. Kmmunen er derfr adressat fr denne tilsynsrapprten. Det er ikkje avdekt lvbrt under tilsynet. Tilsynet er med dette avslutta. 2. Om tilsynet med Førde kmmune Førde barneskule 2.1 Fylkesmannen fører tilsyn med ffentlege skular Fylkesmannen fører tilsyn med kmmunen sm ffentlege sklar, jf. pplæringslva 14-1 første ledd. Fylkesmannens tilsyn på pplæringsmrådet er tilsyn med det lvpålagde, jf. kmmunelva 60 b. Fylkesmannens tilsyn med ffentlege skular er utøving av myndigheit g skjer i samsvar med reglane fr dette i frvaltningsretten. I dei tilfella der Fylkesmannen knkluderer med at eit rettsleg krav ikkje er ppfylt, blir dette sett på sm lvbrt, uavhengig av m det er pplæringslva eller frskrifter fastsett i medhald av denne lva sm er brtne. 2.2 Tema fr tilsyn Temaet fr tilsynet er skulebasert vurdering. Skulebasert vurdering er skulens jamlege vurdering av eiga verksemd g målppnåing. Vurdering av eiga verksemd inneber at skulen skal vurdere rganiseringa, tilrettelegginga g gjennmføringa av pplæringa. Elevvurdering, skulebasert vurdering g nasjnal vurdering skal ein sjå i samanheng. Dei ulike frmene fr vurdering skal samla sett utfylle kvarandre g medverke til at den enkelte eleven blir mtivert til å ta i bruk sine evner g anlegg, g at dei nasjnale måla fr pplæringa styrer arbeidet i skulen (Strtingsmelding ). Det verrdna frmålet med tilsynet er at skulebasert vurdering på denne måten medverkar til at elevane får eit gdt utbytte av pplæringa

5 Tilsynet skal medverke til at kmmunen sm skuleeigar syter fr at skulen ved skulebasert vurdering har gde kjelder g relevant infrmasjn m elevane si målppnåing avdekkjer årsaka til manglande målppnåing g gjennmfører endringar sikrar ein brei medverknad i gjennmføringa gjennmfører vurderinga jamleg Manglande eller mangelfull gjennmføring av skulebasert vurdering kan føre til at skulen ikkje har gd kunnskap m målppnåing, g kva sm eventuelt er årsaka til at måla ikkje blir nådde. Dette kan igjen føre til at skulen ikkje gjer nk med lite tilfredsstillande rganisering, tilrettelegging eller gjennmføring av pplæringa. Elevane får dermed ikkje det utbyttet av pplæringa sm dei elles kunne fått. 2.3 Om gjennmføringa av tilsynet Tilsyn med Førde kmmune vart pna gjennm brev Fylkesmannen har kravd at kmmunen legg fram dkumentasjn med heimel i kmmunelva 60 c. Krav m dkumentasjn: - eigenvurderingsskjema frå leiinga ved skulen - eigenvurderingsskjema frå lærarane g klasse - skuleinterne dkument sm støtta pp under knklusjnane i eigenvurderingsskjemaet - anna dkumentasjn, t.d. siste års rapprtar eller resultat av skulebasert vurdering. Fylkesmannens vurderingar g knklusjnar er baserte på intervju g skriftleg dkumentasjn, sjå vedlegg. 3. Skulebasert vurdering 3.1 Rettsleg krav Nedanfr har vi pplyst m g utdjupa dei rettslege krava fr tilsynet med skulebasert vurdering. Alle dei rettslege krava byggjer på frskrift til pplæringslva 2-1. Skulen skal vurdere kva fr eit kunnskapsgrunnlag sm krevst fr å vite m måla i læreplanverket er nådd av alle elevgrupper. Skulen skal jamleg vurdere m rganisering, tilrettelegging g gjennmføring av pplæringa medverkar til at elevane når måla i Læreplanverket fr Kunnskapsløftet, jf. frskrift til pplæringslva 2-1. Fr at skulen skal kunne vurdere m elevane når måla, må dei etablere eit kunnskapsgrunnlag. Skulen må vurdere kva fr grunnlag sm gjev eit gdt bilete av m alle elevgruppene når måla. I tillegg til eigne kjelder g undersøkingar er Elevundersøkinga, nasjnale prøver g eksamensresultat aktuelle kjelder. Når skulen har fått eit kunnskapsgrunnlag, må dei bruke dette til å vurdere i kva grad elevane når måla fr pplæringa. Skulen kan til dømes samanlikne målppnåing med tidlegare 5

6 målingar fr skulen, andre skular g gjennmsnittleg nivå kmmunalt g nasjnalt. Dette kan gje skulen eit grunnlag til å reflektere ver i kr str grad elevane har nådd måla, g m det er behv fr endringar. Skulen skal vurdere rganiseringa, tilrettelegginga g gjennmføringa av pplæringa basert på knklusjnen m elevane si målppnåing frå relevante kjelder. Den skulebaserte vurderinga skal gje skulen infrmasjn m deira arbeid g rganisering medverkar til at elevane når måla i læreplanverket. Dersm skulen knkluderer med at målppnåinga ikkje er gd nk, må skulen vurdere rganiseringa, tilrettelegginga g gjennmføringa av pplæringa. Vurderinga skal identifisere kva fr endringar sm best kan auke målppnåinga fr elevane. Det er derfr viktig at kunnskapsgrunnlaget er relevant. Skulen skal setje i verk endring dersm den skulebaserte vurderinga viser behv fr det. Frmålet med den skulebaserte vurderinga er å auke målppnåinga på skulen. Når skulen gjennm vurderinga avdekkjer manglar g frbetringsmråde, må han syte fr å setje i verk endringar på dei mråda sm effektivt kan auke målppnåinga. Skulen skal ha ein brei g representativ medverknad i arbeidet med skulebasert vurdering. Skulen må invlvere dei partane det gjeld både i analysen g i arbeidet med knklusjnen. Det er særleg viktig å invlvere lærarane. Lærarar gjennmfører pplæringa g er dei sm har best kunnskap m den pplæringa skulen gjev. Fr å kunne vurdere årsaka til ei eventuelt utilstrekkeleg målppnåing, er synspunkta frå lærarane nødvendige. Skulen kan òg invlvere elevane i arbeidet med skulebasert vurdering. Skulen vurderer elles kven sm skal delta ut frå dei tema sm blir tekne pp. Skulen skal ha ein rutine fr når den skulebaserte vurderinga skal gjennmførast, g sm samsvarer med andre rettskrav knytte til gjennmføringa (kunnskapsgrunnlag, målppnåing, relevans, vurdering av verksemda, iverksetjing av endring g medverknad). Den skulebaserte vurderinga må planleggjast g utførast systematisk. Skulen må gjennmføre skulebasert vurdering jamleg, jf. frskrift til pplæringslva 2-1. Fr å sikre at dette blir teke vare på, må skulen ha ein skriftlig framgangsmåte sm viser når den skulebaserte vurderinga skal gå føre seg. I utgangspunktet skal vurderinga gjennmførast årleg, men ein må bruke skjønn der tidsbruken blir vurdert pp mt det frsvarlege. Skulen må òg ha ein skriftleg framgangsmåte sm gjev føringar fr krleis dei skal ta vare på dei andre rettskrava knytte til gjennmføringa. 3.2 Fylkesmannens undersøkingar Fylkesmannens vurderingar g knklusjnar er baserte på intervju, innsendt skriftleg dkumentasjn g eigenvurderingar. 6

7 3.3 Fylkesmannens vurderingar 1. Har skulen vurdert kva fr kunnskapsgrunnlag sm skal gje infrmasjn m kr vidt måla sm er fastsett i læreplanen er nådde fr alle elevgrupper? Førde kmmune har laga ein kartleggingsplan sm er felles fr skulane i kmmunen. Kartleggingsplanen er frankra i Førde kmmune sitt kvalitetssystem fr skule. Kartleggingsplanen klargjer kva kartleggingar sm skal gjennmførast på kvart trinn frå 1. til 10. i lesing, rekning, skriving, digitale ferdigheiter, matematikk, engelsk, læringsmiljø g symjing p.t. Kartleggingsplanen blir ppdatert etterkvart g gjeld inntil ny plan ligg føre. Det er teke høgde fr ei revidering av planen våren Resultat frå kartleggingane skal registrerast i VOKAL 2. Det går fram av leiinga si eigenvurdering at Førde barneskule arbeider etter Førde kmmune sitt kvalitetssystem g nyttar dei ulike kartleggingane g testane sm er lagt til dei ulike trinna. Elevresultata vert registrerte i VOKAL. 2. Bruker skulen kunnskapsgrunnlaget til å vurdere ppnåinga av måla i læreplanen? Det går fram av Førde kmmune sitt kvalitetssystem at skulen skal vurdere resultata g utarbeide ein rapprt ver kva mål g tiltak skulen skal arbeide vidare med. Rapprten skal byggje på rapprtar frå kva klasse/team g innehalde vurderingar på systemnivå. Fristar fr handsaming g innsending av rapprt frå skulen til kmmunen på ulike mråde: Elevundersøkinga 1. januar Nasjnale kartleggingsprøver 20. juni Nasjnale prøver 15. desember Oppfølging av eksamen 1. september Førde barneskule nyttar System fr arbeid med kartleggingsprøver g nasjnale prøver, der det går fram krleis skulen skal arbeide med prøvene på system- g individnivå både i frkant g i etterkant. Dette er i samsvar med rutinane i kmmunen sitt kvalitetssystem. Skulen har dkumentert at det halvårleg blir utarbeidd skriftlege refleksjnsntat frå klassane, sm igjen blir ppsummert av rektr på skulen. T.d. inneheldt skulen sine refleksjnsrapprtar frå haust 2013 g haust 2014: 2013 Refleksjnsntat frå lærarane i klasse Resultat frå nasjnale prøver 5. g 8. klasse Refleksjnsntat m spes.ped Refleksjnsntat m pplæringa i kunst g handverk Refleksjnsntat m særskilt nrskpplæring Rektr sine refleksjnar 2 Eit nettbasert system sm samlar g samrdnar vurdering g kartlegging, slik at læraren kan gje tilpassa undervisning g betre ppfølging av den enkelte elev. 7

8 2014 Refleksjnsntat frå lærarane klasse Resultat frå utvalde kartleggingar Refleksjnsntat m nasjnale prøver 5. klasse Resultat nasjnale prøver analyserapprt Rektr sine refleksjnar Gjennm intervju med lærarar g rektr kjem det gså fram at skulen sitt kunnskapsgrunnlag vert nytta fr å vurdere målppnåing i fag. 3. Er kunnskapsgrunnlaget skulen bruker relevant fr å vurdere målppnåing? Eit av refleksjnsspørsmåla sm dei tilsette må ta stilling til refleksjnsntatet våren 2014 er «Må skulen endre måten vi driv pplæring på? Kva? Krleis?» I refleksjnsntat frå lærarar etter gjennmført kartlegging i nrsk våren 2014 går det fram at «Vi må vurdere nrskpplæringa fr framandspråklege. Det var 4 framandspråklege med på prøva. Desse ligg under kritisk grense på dei fleste prøvane». I skulen sitt refleksjnsdkument fr våren 2014 identifiserer rektr, ut i frå drøftingar g eigne vurderingar, eit mgleg behv fr å endre rganiseringa av den særskilde nrskpplæringa ved skulen. Elevane fekk pplæring i eiga gruppe g undervisinga hadde ingen direkte kpling til den rdinære nrskpplæringa på klassermmet til eleven. Læringsutbytte vart av lærarane ppfatta sm fr dårleg g rektr meinte at det var behv fr å gjere ei eiga vurdering av strukturen på denne pplæringa. 4. Vurderer skulen rganiseringa, tilrettelegginga g gjennmføringa av pplæringa basert på knklusjnane m målppnåing? I rapprten Status i skulen sitt arbeid med kapittel 9a ved Førde barneskule går det fram at skulen årleg har nytta Barnevakten 3 fr å tematisere ssial media i utvikling. Etter evaluering vår 2014 vart pplegget utvida frå å gjelde frå 5. klasse til å gjelde frå 4. klasse. Vidare går det fram at skulen har revidert skulereglementet fr å sikre at alle tilsette skal reagere likt på uønskt åtferd. I rektr si eigenvurdering går det vidare fram at reglementet til skulen var vanskeleg å rientere seg i, reglar vart blitt lagt til etter episdar m.v. Dette førte til at reglane sm låg på skulen si heimeside g det pphavelege reglementet ikkje var i samsvar. Skulen erfarte at freldre, elevar g persnalet fekk vanskar med å rientere seg i reglane g derav starta ein prsess i både elevråd, lærarråd g FAU fr å ppdatere g frbetre regelverket til skulen. 3 Barnevakten er en rganisasjn sm gir råd m barn g medier. Barnevakten er støtta av Kavlifndet. 8

9 5. Dersm det er behv fr endringar, er endringane sett i verk? Den særskilde nrskpplæringa blei delvis mstrukturert på bakgrunn av gjennmførte refleksjnar skuleåret I denne prsessen var òg samhandlinga mellm mrsmålslærarane g ander lærarar på skulen psitivt endra. Det kjem fram i intervju med lærarane at tekstane i nasjnale prøver er tidvis meir krevjande enn tekstane i skulen sitt læreverk. Skulen har difr starta ein diskusjn m å byte læreverk g gjere endringar i det pedaggiske pplegget i fag. 6. Er det brei g representativ medverknad i arbeidet med skulebasert vurdering? Det er dkumentert at lærarane skriv refleksjnsntat etter gjennmført kartleggingar t gnger per år. I referat frå møte i freldrerådets arbeidsutval (FAU) 22. ktber 2014 vert skulen i sak 4 bedt m å innhente innspel frå elevrådet på kva elevane sjølve ønskjer av utbetringar på utemrådet. I sakliste til elevrådsmøte fr steg 12. februar 2015 går det fram at elevane vart bedt m å meine nk m krleis undervisninga skal vere, krleis utemrådet kan gjerast betre g krleis skulen kan leggje til rette fr meir psitiv aktivitet i friminutta. Tema fr medarbeidarsamtalen i 2015 var klasseleiing. I frkant av medarbeidarsamtalen gjennmførte leiinga skulevandring g ppfølginga av skulevandringa var tema i medarbeidarsamtalen. Det er laga førebuingsskjema til medarbeidarsamtalen g eit vurderingsskjema til bruk ved skulevandringa. Det kjem fram i intervju med dei tilsette at fellestema sm gjeld heile skulen er tema på avdelingsmøte g på denne måten gjenstand fr medverknad, dette gjeld t.d. kartleggingsplanen g årshjulet. Leiinga frklarer i intervju at sakene fte først blir diskutert i administrasjnsmøte (rektr, assisterande rektr, avdelingsleiarar g SFO-leiar) g deretter i avdelingsmøte. 7. Har skulen ein rutine fr når (tidspunkt/hyppigheit)skulebasert vurdering skal gjennmførast? Førde kmmune sitt kvalitetssystem fr skule tek mål av seg å sikre at skulane gjennmfører vurdering av eigen praksis. Sentralt i systemet står pålagde kvalitetsundersøkingar, analysar av resultat g vurdering av knsekvensar fr pplæringa framver. Det vert laga ein årleg tilstandsrapprt fr sektren på kmmunalt nivå, i tillegg skal knsekvensane av vurderingane innarbeidast i ein fireårig handlingsplan fr skulane. Førde barneskule følgjer kmmunen sitt kvalitetssystem fr skule g dei milepelane sm ligg i kmmunen sitt system. Omgrepet frsvarleg system er perasjnalisert i kvalitetssystemet. Her går det mellm anna fram: «Om systemet fr vurdering g resultatppfølging er frsvarleg, avheng av ei knkret g heilskapleg vurdering. I den vurderinga av m systemet er frsvarleg skal det leggast vekt på m skuleeigar hentar inn tilstrekkeleg infrmasjn frå den skulebaserte vurderinga, m den interne kmmunikasjnen g rapprteringa mellm ansvarsnivåa fungerer, g m kmmunen har drøfta g lagt til rette fr ei felles frståing fr kva den skulebaserte vurderinga inneber g m skuleeigar har kmmunisert klare frventningar verfr skulane i høve skulebasert vurdering.» 9

10 8. Er eventuell rutine fr gjennmføring av skulebasert vurdering i samsvar med spørsmål 1-7? I intervju kjem det fram at det er uklart fr enkelte tilsett kva sm er rektr sine ppsummeringar av refleksjnsntata g m dette har ført til endringar. Det sm er kjent er at rektr rapprterer til kmmunalsjefen. Andre tilsette frklarar i intervju at rektr si ppsummering vert sendt til lærarane g at delar av knklusjnane blir presentert på t.d. teammøte i etterkant. Rektr frklarer i intervju at det er tett dialg med kmmunalsjefen i etterkant av innsendte refleksjnsntat, både fr å utveksle meir infrmasjn g syte fr naudsynte avklaringar. Brtsett frå desse merknadane, finn vi at skulen har rutinar fr skulebasert vurdering i samsvar med kntrllspørsmåla Fylkesmannens knklusjn Skulebasert vurdering er den jamlege vurderinga skulen gjer av si eiga verksemd g målppnåing. Vi finn at skulen på ein systematisk måte vurderer i kva grad elevane når kmpetansemål g set i verk aktuelle tiltak. Skulen vurderer eigen praksis årleg sm ein del av kmmunen sitt kvalitetssystem. Skulen nyttar systematisk refleksjnar frå faglærarane i arbeidet med analysen av rganiseringa, tilrettelegginga g gjennmføringa av pplæringa. Resultata vert g følgt pp med knkrete tiltak, m.a. gjennm endra rganisering av undervisninga. Det er nk uklårt i kva grad heile persnalet er medveten m ttaliteten i den skulebaserte vurderinga g har kjennskap til kmmunen sitt kvalitetssystem. Når det gjeld kntrllspørsmåla m skulebasert vurdering, imøtekjem Førde barneskule dei aktuelle lvkrava. 4. Endeleg rapprt Tilsynet er med dette avslutta. Kmmunen har rett til innsyn i saksdkumenta, jf. frvaltningslva 18. Leikanger Lill Mna Slberg tilsynsleiar Helge Pedersen Anne Marte Sæle 10

11 Vedlegg: Dkumentasjnsgrunnlaget Følgjande dkument inngår i dkumentasjnsgrunnlaget fr tilsynet: Nr. Dkument Dat 1 Eigenvurderingsskjema frå leiinga 2 Eigenvurderingsskjema frå lærargruppa klasse 3 Eigenvurderingsskjema frå lærargruppa klasse 4 Kartleggingsplan fr Førdeskulen / System fr arbeid med kartleggingsprøver/nasjnale prøver 6 Rutine spesialundervisning, Førde kmmune Refleksjnsntat hausten 2013, Førde barneskule 8 Refleksjnsntat våren 2014, Førde barneskule 9 Refleksjnsntat hausten 2014, Førde barneskule 10 Nasjnale prøver hausten 2014 resultat Førde barneskule 11 Møteplan hausten 2014, Førde barneskule 12 Møteplan våren 2015, Førde barneskule 13 Status i skulen sitt arbeid med kapittel 9a ved Førde barneskule, skuleåret Timeplan ; mment sm legg føringar fr timeplanarbeidet. 15 Skjema søknad m nrskpplæring g eventuelt mrsmål fr skuleåret Rutine fr språkpplæring særskilt fr minritetsspråklege elevar Innkalling til møte med mrsmålslærarane Innhald i mrsmålsundervisninga skuleåret Rutinar fr verføring av fleirspråklege brn Frå barnehage til Førde barneskule Nye elevar sm kjem til undervegs i skuleåret 20 Rutinar fr verføring av fleirspråklege brn Frå Førde barneskule til Førde ungdmsskule 21 Reglement fr Førde barneskule 22 Sakliste til elevrådsmøte Referat frå administrasjnsmøte Klasseleiing ved Førde barneskule 25 Skjema medarbeidarsamtale Referat frå møte i freldrerådets arbeidsutval (FAU)

12 27 Skjema behv fr spes.ped skuleåret Årshjul skulesektren Førde kmmune Ettersendt dkumentasjn 29 Førde kmmune kartleggingsplan fr Førdeskulen årssteg 30 Førde kmmune sitt kvalitessystem fr skule Det vart gjennmført intervju Stilling Namn Opningsmøte Intervju Sluttmøte Rektr Terese Helland X X Lærar Ingvill Hafstad X X Lærar May Helen Midtbø-Nrbm X X Lærar Oddvar Flataker X X Lærar Frøydis Synnevåg X X Lærar Jhan Kåre Kjerstad X X 12