TILSYNSRAPPORT SKULEBASERT VURDERING

Lærdal kommune Postboks 83 6886 Lærdal TILSYNSRAPPORT SKULEBASERT VURDERING Lærdal kommune Borgund skule Sak 2017/1880

Innhald Samandrag...3 1. Innleiing...5 2. Om tilsynet med Lærdal kommune Borgund skule...6 2.1 Fylkesmannen fører tilsyn med offentlege skular...6 2.2 Tema for tilsyn...6 2.3 Om gjennomføringa av tilsynet...6 3. Skulebasert vurdering...7 3.1 Rettsleg krav...7 3.2 Fylkesmannens undersøkingar...8 3.3 Fylkesmannens vurderingar og konklusjon...11 4. System for å vurdere og følgje opp at krava blir etterlevde...13 4.1 Tilsynet er ikkje utvida til å omfatte skuleeigaren sitt system...13 5. Førehandsvarsel om vedtak...14 6. Kommunen sin rett til å kommentere førebels tilsynsrapport...15 Vedlegg: Dokumentasjonsgrunnlag og dokument til kontrollspørsmåla...16 2

Samandrag Tilsynsrapporten gir ikkje ei heilskapleg vurdering av skuleeigaren og skulen. Rapporten handlar berre om resultat som er knytte til temaet som er valt og på det tidspunktet tilsynet er gjennomført. Når det gjeld metode for tilsyn etter opplæringslova, har Utdanningsdirektoratet utarbeidd eiga handbok 1 som Fylkesmannen skal nytte. Handboka ligg på Utdanningsdirektoratet sine internettsider. Tema og formål Temaet for tilsynet er forskrifta til opplæringslova 2.1 skulebasert vurdering. Skulebasert vurdering er skulen si jamlege vurdering av eiga verksemd og måloppnåing. Vurdering av eiga verksemd inneber at skulen skal vurdere organiseringa, tilrettelegginga og gjennomføringa av opplæringa. Tilsynet vart opna våren 2017. Vi gjer merksam på at etter dette har Kunnskapsdepartementet endra forskrift til opplæringslova 2-1 per 17.08.2017. Elevane skal no delta i den skulebaserte vurderinga. Skulane har også tidlegare skulle leggje til rette for elevmedverknad, men det har ikkje stått direkte i lova eller forskrifta. Skulen har stor fridom med tanke på korleis elevane skal involverast. Endringa inneber ikkje at elevane skal vurdere kvar enkelt lærar 2. Tilsynsrapporten vil vurdere kommunen og skulens dokumentasjon ut frå gamalt regelverk, men vi legg til grunn at kommunen og skulens arbeid med skulebasert vurdering tek opp i seg forskriftsendringa i det vidare arbeidet. Gjennomføring Våren 2015 gjennomførte Fylkesmannen ei dagsamling med kommunane i Indre Sogn der vi informerte skulefagleg ansvarlege, rektorane/inspektørane om retteleiingsmateriellet for det felles nasjonale tilsynet 2014-2017. På samlinga vart det òg lagt vekt på at kommunane og skulane, uavhengig av om dei fekk tilsyn, burde nytte tida framover til å vurdere eigne system og praksis opp mot tilsynstemaet. Samlinga var lagt til Leikanger. Seinare er RefLex 3 tatt i bruk, spesielt med tanke på skulens og skuleeigars eigenkontroll. Tilsynet med Lærdal kommune og Borgund skule vart opna gjennom varselbrev 15.05.2017. 1 Metodehåndbok for tilsyn en håndbok i metode for tilsyn etter barnehageloven og opplæringsloven. Vi gjer merksam på at Utdanningsdirektoratet lanserte ny metodehandbok 23.10.2017. Tilsynet er gjennomført etter tilsynsmetoden som var gjeldande fram til siste endring. 2 Utdanningsdirektoratet viser til ein rettleiar om undervisningsvurdering i arbeidet med å involvere elevane i den skulebaserte vurderinga: https://www.udir.no/kvalitet-og-kompetanse/kvalitetsarbeid-i-opplaringen/hjelptil-skolebasert-vurdering/undervisningsvurdering---en-veileder-for-elever-og-larere/ 3 RefLex er eit nettbasert verktøy som skal gi offentlege skular og skuleeigar hjelp til å vurdere om eigen praksis er i samsvar med opplæringslova med tilhøyrande forskrifter. 3

Den 06.10.2017 gjennomførte vi stadleg intervju med rektor og gruppeintervju med kontaktlærar på 1.-4. trinnet, 5.-7. trinnet. Kommunen mottok ein førebels tilsynsrapport 10.11.2017 og vi gjennomførte sluttmøte med kommunen og skulen 14.11.2017. Kommunen fekk frist til 01.12.2017 til å eventuelt kommentere førebels tilsynsrapport. Vi har ikkje motteke skriftlege kommentarar innan fristen. Fylkesmannens vurderingar og konklusjonar er baserte på intervju og skriftleg dokumentasjon, sjå vedlegg. Avdekte brot på regelverket Når det gjeld kontrollspørsmåla om skulebasert vurdering, imøtekjem ikkje Borgund skule dei aktuelle lovkrava under kontrollspørsmål 1-5. Det er såleis avdekt regelbrot. Status på rapporten og vegen vidare Fylkesmannen har i kapittel 3 konstantert regelverksbrot. I denne rapporten får Lærdal kommune frist til å rette regelverksbrota, jf. kommunelova 60d. Frist for retting er 05.04.2018. Kommunen må innan denne datoen sende Fylkesmannen ei erklæring om at det ulovlege forholdet er retta. Dersom regelverksbrot ikkje er retta innan den fastsette fristen, vil Fylkesmannen vedta pålegg om retting. Eit eventuelt pålegg om retting vil ha status som enkeltvedtak og kan klagast på, jf. forvaltningslova kapittel VI. 4

1. Innleiing Fylkesmannen opna 15.05.2017 tilsyn med skulebasert vurdering i Lærdal kommune. Undersøkingane har vore på skulenivå ved Borgund skule. Felles nasjonalt tilsyn 2014-17 handlar om elevane sitt utbytte av opplæringa og består av tre område for tilsyn: Skulens arbeid med elevane sitt utbytte av opplæringa, forvaltningskompetanse og skulebasert vurdering (som denne rapporten handlar om). Utdanningsdirektoratet har utarbeidd rettleiingsmateriell 4 knytt til tilsynet, og Fylkesmannen har gjennomført informasjons- og rettleiingssamlingar. Det er kommunen som har det overordna ansvaret for at krava i opplæringslova blir etterlevde, jf. opplæringslova 13-10 første ledd. Kommunen er derfor adressat for denne tilsynsrapporten. Tilsynet har avdekt regelbrot. Frist for retting er 05.04.2018. Kommunen må innan denne datoen sende Fylkesmannen ei erklæring om at det ulovlege forholdet er retta, og ei utgreiing om korleis regelverksbrotet er retta. 4 http://www.udir.no/regelverk/regelverk/tilsyn/ 5

2. Om tilsynet med Lærdal kommune Borgund skule 2.1 Fylkesmannen fører tilsyn med offentlege skular Fylkesmannen fører tilsyn med kommunen som offentlege skular, jf. opplæringslova 14-1 første ledd. Fylkesmannens tilsyn på opplæringsområdet er tilsyn med det lovpålagde, jf. kommunelova 60 b. Fylkesmannens tilsyn med offentlege skular er utøving av myndigheit og skjer i samsvar med reglane for dette i forvaltningsretten. I dei tilfella der Fylkesmannen konkluderer med at eit rettsleg krav ikkje er oppfylt, blir dette sett på som brot på regelverket, uavhengig av om det er opplæringslova eller forskrifter fastsett i medhald av denne lova som er brotne. 2.2 Tema for tilsyn Temaet for tilsynet er skulebasert vurdering. Skulebasert vurdering er skulens jamlege vurdering av i kva grad eiga verksemd medverkar til å nå måla i Læreplanverket for Kunnskapsløftet. Vurdering av eiga verksemd inneber at skulen skal vurdere organiseringa, tilrettelegginga og gjennomføringa av opplæringa. I tilsynet undersøker vi om Borgund skule gjennomfører skulebasert vurdering i samsvar med føresetnaden. Elevvurdering, skulebasert vurdering og nasjonal vurdering skal ein sjå i samanheng. Dei ulike formene for vurdering skal samla sett utfylle kvarandre og medverke til at den enkelte eleven blir motivert til å ta i bruk sine evner og anlegg, og at dei nasjonale måla for opplæringa styrer arbeidet i skulen (Stortingsmelding 47 1995-1996). Det overordna formålet med tilsynet er at skulebasert vurdering på denne måten medverkar til at elevane får eit godt utbytte av opplæringa. Tilsynet skal medverke til at kommunen som skuleeigar syter for at skulen ved skulebasert vurdering vel tema basert på ei brei og samla vurdering av om elevane når måla i læreplanverket vurderer ulike endringar som kan bidra til auka måloppnåing og følgjer opp desse sikrar ein brei medverknad i gjennomføringa gjennomfører vurderinga jamleg Manglande eller mangelfull gjennomføring av skulebasert vurdering kan føre til at skulen ikkje forbetrar organisering, tilrettelegging eller gjennomføring av opplæringa for å auke elevane si måloppnåing. Elevane får dermed ikkje det utbyttet av opplæringa som dei elles kunne fått. 2.3 Om gjennomføringa av tilsynet Tilsyn med Lærdal kommune vart opna gjennom brev 15.05.2017. Fylkesmannen har kravd at kommunen legg fram dokumentasjon med heimel i kommunelova 60 c. Fylkesmannens vurderingar og konklusjonar er baserte på skriftleg dokumentasjon og intervju med tilsette ved Borgund skule, sjå vedlegg. 6

3. Skulebasert vurdering 3.1 Rettsleg krav Nedanfor har vi ført opp og utdjupa dei rettslege krava for tilsynet med skulebasert vurdering. Alle dei rettslege krava byggjer på forskrift til opplæringslova 2-1 5. Skulen skal velje tema for den skulebaserte vurderinga basert på ei brei og samla vurdering av om elevane når måla i læreplanverket (LK06). Skulen skal jamleg vurdere i kva grad organisering, tilrettelegging og gjennomføring av opplæringa bidreg til å nå måla i Læreplanverket for Kunnskapsløftet (LK06), jf. forskrift til opplæringslova 2-1. I vurderinga må derfor skulen samanhalde resultatet av opplæringa med dei mål og prinsipp som er formulerte i læreplanverket. Denne vurderinga skal alltid, direkte eller indirekte, sikte mot å fremje utviklinga og utbyttet av læringa hos elevane. Som første del av å gjennomføre ei skulebasert vurdering må skulen etablere eit kunnskapsgrunnlag som reflekterer breidda av mål i læreplanverket. Kunnskapsgrunnlaget må byggje på kjelder som gir resultat frå faglege mål, og frå mål som omfattar trivsel og utvikling hos elevane på andre område enn dei faglege. I tillegg til eigne kjelder har skulane tilgang til fleire nasjonale kjelder i Skuleporten, for eksempel Elevundersøkinga. Når skulen har fått eit breitt kunnskapsgrunnlag, må dei bruke dette til å gjere ei samla vurdering av i kva grad elevane når måla for opplæringa på ulike område. Dette skal gi skulen eit grunnlag til å reflektere og analysere heilskapleg i kor stor grad skulens elevar har nådd måla i læreplanverket. Basert på denne refleksjonen må skulen velje tema for den skulebaserte vurderinga. Skulen skal sjå på område der skulen vurderer at endringar i skulens organisering, tilrettelegging og gjennomføring av opplæringa kan fremje utvikling og utbytte av opplæringa hos elevane. Det vil seie endringar som kan auke elevane si måloppnåing. Val av tema må over tid ta vare på breidda av mål for opplæringa. Skulen skal vurdere om endringar i organiseringa, tilrettelegginga og gjennomføringa av opplæringa kan bidra til auka måloppnåing hos elevane i det valde temaet. Den skulebaserte vurderinga skal identifisere kva for endringar som best kan auke måloppnåinga for elevane innanfor det skulen har valt å sjå på i vurderinga. Måloppnåinga siktar her til alle måla i læreplanverket som inngår i det valde temaet, og ikkje berre faglege mål. I kravet ligg det at skulen må vurdere endringar innanfor ulike rammevilkår for opplæringa, og i utgangspunktet ikkje berre velje å sjå på éin type tiltak. Endringar skulen kan vurdere, er nye tiltak som f.eks. oppstart av eit utviklingsarbeid. Skulen kan òg vurdere om vidareføring av det som skulen allereie gjer, er det beste. Skulen må vurdere endringane for skulen som heilskap på systemnivå, sjølv om eventuelt konsekvensane av endringane i nokre tilfelle primært vil vise seg for enkelte klassar eller for enkelte fag. 5 Etter forskriftsendring per 17.08.2017 skal elevane delta i den skulebaserte vurderinga. Tilsynet vart opna før endring i forskrifta og vil ikkje omhandle korleis elevane direkte vert involvert. 7

Skulen skal følgje opp dei endringane som dei eventuelt kom fram til i den skulebaserte vurderinga. Føremålet med den skulebaserte vurderinga er å syte for at skulen lærer og utviklar seg slik at elevane i enda større grad kan nå breidda av mål i læreplanverket. Når skulen gjennom vurderinga avdekkjer forbetringsområde, må skulen derfor følgje opp dette vidare. Endringane kan både vere at skulen set i verk nye enkelttiltak, eller at dei startar eit utviklingsarbeid. Skulen kan òg komme fram til at dei berre vil oppretthalde og eventuelt forsterke det dei allereie gjer. I nokre tilfelle kan føreslåtte endringar eller tiltak vere slik at det er nødvendig med ein dialog med skuleeigaren før tiltaka eventuelt blir sette i verk. Skulen skal ha ein brei og representativ medverknad i arbeidet med skulebasert vurdering. I ordet «skulebasert» ligg det at vurderinga må involvere alle involverte partar på skulen i både analysen og i arbeidet med endringar og tiltak på bakgrunn av analysen. Gjennom vurderinga blir personalet bevisstgjort på samanhengen mellom korleis opplæringa blir gjennomført, og i kva grad elevane når måla. Lærarane vil også vere sentrale i å gjennomføre dei fleste endringstiltaka. Å involvere lærarane er derfor viktig for at eventuelle tiltak skal lykkast. Skulen vurderer elles kven som skal delta ut frå tema som blir omhandla. Å involvere elevane vil vere aktuelt i mange tema. Skulen skal gjennomføre skulebasert vurdering jamleg. Den skulebaserte vurderinga må utførast i samsvar med føresetnaden, jf. dei føregåande krava til gjennomføringa av vurderinga. Skulen må gjennomføre slik skulebasert vurdering jamleg, jf. forskrift til opplæringslova 2-1. I utgangspunktet bør vurderinga gjennomførast årleg, men det må brukast skjønn der tidsbruk blir vurdert opp mot det forsvarlege. 3.2 Fylkesmannens undersøkingar Fylkesmannens vurderingar og konklusjonar er baserte på eigenvurderingar, dokument og opplysningar gitt i intervju av rektor og kontaktlærarar. Vi har motteke to dokument som i særleg grad knyter ann til tilsynstemaet. Vi omtaler difor desse innleiingsvis. Dokumentet Mål for skulane i Lærdal 2014-2018 vart vedteke i kommunestyret 19.06.2014 og skal som kommunalt styringsdokument bidra til å heve opplæringskvaliteten og gje lik praksis mellom skulane i Lærdal 6. Dokumentet identifiserer på grunnlag av ein ståstadsanalyse fire satsingsområde for skulane med tilhøyrande resultatmål for ein fireårsperiode. Skulane vert pålagde å evaluere verksemda si opp mot resultatmåla jamleg (årleg i januar). Vurderinga skal gjerast m.a. ut frå nasjonale prøver, grunnskulepoeng, planar (års- eller vekeplanar), skulanes årsmeldingar, elev- og foreldreundersøkingar og samtalar, rapportar frå rektor, spes.ped. koordinator og PPT. Rektor har resultatansvar for sin skule og lærarane skal delta i analyse av resultata og i utarbeiding av tiltak, står det i planen. Resultatmåla skal følgjast opp gjennom den årlege tilstandsrapporten til skulane. Tilstandsrapporten skal rapportere og evaluere resultat frå føregåande år og prioriterer mål og tiltak for 6 Frå dokumentet side 2. 8

kommande år. Tiltaka skal gjere greie for kva som skal gå føre seg på tvers av skulane og gi føringar for utviklingsarbeidet ved den enkelte skule, står det. Rektor og lærarar skal òg evaluere arbeidet med årsplanen i juni. Skulen har sendt inn eit dokument kalla Årshjul skulebasert vurdering Borgund skule. Dokumentet syner ei tidfesting av elevvurderingsaktivitetar i løpet av eit år dvs. tidspunkt for halvårsvurdering, fagsamtalar, kartleggingar og samtalar med elevar og føresette. Dokumentet er omarbeidd i samband med tilsynet og er ei vidareføring av årshjulet skulen tidlegare kalla Årets gang. 1.1. Vel skulen tema i den skulebaserte vurderinga basert på ei brei og samla vurdering av om elevane når måla i læreplanverket (LK06)? Det kommunale dokumentet Mål for skulane i Lærdal 2014-2018 identifiserer fire satsingsområde som Borgund skule skal arbeide med i ein fireårsperiode. I innsendt dokumentasjon kan vi sjå at skulen har evaluert/kommentert satsingsområda i den kommunale planen a) leseopplæring b) vurdering for læring c) kompetanseutvikling for lærarar og d) spesialundervisning skuleåret 2015-2016. Skuleåret 2016-2017 kommenterer skulen i sin årsrapport a) spesialundervisning b) evaluering av skuleåret (tilgang på PC-ar ved skulen, utarbeiding av årshjul for elevvurdering, resultat på Elevundersøkinga og Nasjonale prøver), samarbeid heim skule og fysisk aktivitet. Årsrapporten peikar framover under punktet Nye mål og strategiar «Nye mål framover er satsinga på «UIU», med vekt på lesing i alle fag. Alle pedagogane har vore på kurs i regi av Lærdal kommune. I årsplanen for Borgund skule skuleåret 2017-2018 har dei lista opp satsingsområde for skulen inneverande skuleår; trivsel, fysisk aktivitet, mobbing, uteområde, tilpassa opplæring, samarbeid heim og skule, leseprosjektet IKT og utarbeide heimeside for Oppvekst Borgund. I eigenvurderingane svarar både kontaktlærar på småskulesteget, mellomsteget og skuleleiinga på spørsmålet med å vise til systemet for elevvurdering på skulen. Skuleleiinga skriv «Me har utarbeidd eit årshjul for skulebasert vurdering. Dette legg føringar for korleis og når ein skal gjennomføre vurdering av elevane si måloppnåing av kompetansemåla i LK06.» På spørsmål om korleis skulen vel ut satsingsområda som vert sett opp på årsplanen forklarar rektor i intervju at satsingsområda er tematikkar skulen må arbeidet med «Vi har ein anti-mobbeplan som gjeld skulane i kommunen og vi på skulen må arbeide kontinuerleg med denne. ( ) Elles kjem tematikkane opp som signal frå personalet på fellesmøta eg går igjennom referata i etterkant og ser kva som utkrystalliserer seg som aktuelle satsingar.» Elles vert det vist til at skulen er med i Ungdomstrinn i utvikling der lesing i alle fag er tematikken. Rektor forklarar at 9

leseprosjektet er eit kommunalt prosjekt og at Borgund skule for sin del skårar godt på lesing. 1.2. Vurderer skulen om endringar i organiseringa, tilrettelegginga og gjennomføringa av opplæringa kan bidra til auka måloppnåing hos elevane i det valde temaet? I eigenvurderingane frå lærarane og rektor går det fram at dei først og fremst tenkjer på kva system dei har på skulen for å følgje med på om det er behov for å gjere endringar i opplæringa for den enkelte elev. Det vert t.d. forklart «Ved enkeltelevar som har sviktande måloppnåing, vurderer vi fortløpande om endringar i organiseringa av deira undervisning kan føre til auka måloppnåing.» Men det vert òg forklart at skulen vel ut tema eller område som dei meiner dei treng styrking på «Lærarane og rektor vel tema/område me meinar treng styrking for å nå kunnskapsmåla. Det er i samband med timeplanlegging, vakt i friminutta, personaltettheit i faga, læreverk, læringsstiler og lærarrolla. Me brukar ein del tid på personalmøte og planleggingsdagar til å diskutere tema. Me prøver så langt det er mogleg å fordele fag etter lærarane sine fagkunnskaper.» 1.3. Følgjer skulen opp dei endringane som dei eventuelt kom fram til i den skulebaserte vurderinga? Lærarane og rektor forklarar i sine eigenvurderingar at skulen gjennomfører endringar i forhold til opplæringstilbodet for enkeltelevar. Dei viser òg til at Borgund er ein fådelt skule og at personalet difor har god oversikt over kva som er utfordringane. «Problem blir lett synleg og vert løyst i fellesskap.» 1.4. Er det brei og representativ medverknad i arbeidet med skulebasert vurdering? Skuleleiinga og lærarane har litt ulike vinklingar på svara i eigenvurderingane. Det vert vist til at både lærarar, assistentar, elevar og foreldre blir informert i starten av skuleåret. Det vert av andre vist til kommunens måldokument, den årlege tilstandsrapporten og at ordførar og kommunalsjef har vore på skulebesøk. Det vert elles vist til at elevar vert informert i dei ulike faga eller i klassens time og foreldra på vekeplan eller foreldremøte. 1.5. Gjennomfører skulen skulebasert vurdering jamleg? I intervju med rektor kjem det fram «Vi har i liten grad diskutert forhold kring skulebasert vurdering i kollegiet. Eg har snakka litt med 10

kontaktlærarane, men det er ikkje omforeint.» Dette vert òg stadfesta i intervju med lærarane som fortel «Vi har ikkje hatt ein prosess kring krava til skulebasert vurdering i samband med tilsynet.» I intervju med lærarane vert det forklart at dei snakkar om elevane når måla i læreplanen frå tid til anna på personalmøte, mellom annan grunna at dei som fådelt skule har fire årssteg i same klasse. Men at dei ikkje har noko plan for å nærme seg spørsmålet systematisk. Rektor fortel i intervju at skulen gjennomførte ein ståstadsanalyse i 2013 og eigenvurdering kring skulens praksis i 2013-2014. Resultatet vart omsett til mål for skulane i kommunen 2014-2018. Måla vart vedtekne og innsendt dokument med fargekodar er rektors årlege evaluering opp mot kommunens strategiplan. Det var Agenda Kaupang som leia prosessen i ein tidleg fase, vert det forklart. Lærarane fortel «Vi gjennomførte ståstadsanalysen for tre-fire års sidan. Det er nok kommunen som påla oss å gjere det. Eg hugsar ikkje spørsmåla eller kva det handla om i ståstadsanalysen. (..) Vi hugsar ikkje kva som vart konklusjonen i Ståstadsanalysen.» 3.3 Fylkesmannens vurderingar og konklusjon Hovudmålet med skulebasert vurdering er å sikre at alle elevane når måla i læreplanverket, og vurdere om endringar i organiseringa, tilrettelegginga og gjennomføringa av opplæringa kan bidra til auka måloppnåing hos elevane. I tilsynet undersøker vi om skulen har valt tema i den skulebaserte vurderinga basert på ei brei og samla vurdering av om elevane når måla i læreplanverket (LK06). Slik systemet er tenkt i den kommunale fireårsplanen Mål for skulane i Lærdal, er det lagt opp til at skulane skal gjennomføre jamlege vurderingar ut frå eit breitt kjeldegrunnlag innanfor fire satsingsområde som utgår frå ein Ståstadsanalyse. Det er vidare konkretisert totalt 16 resultatmål som skulane jamleg skal rapportere på i ein fireårsperiode. Når vi ser på dokumenta som er sendt inn finn vi at kommunens resultatmål i 2015-2016 er evaluert gjennom bruk av fargekodane grønt (mål nådd), gult (mål delvis nådd) og raudt (mål ikkje nådd). I tillegg er det gjort ei skriftleg vurdering av satsingsområda i den kommunale planen og andre satsingar som skulen har. Felles for evalueringane er at dei fortel om tiltak skulen har gjennomført, utan å kommunisere kva analyse som ligg til grunn for vala dei har gjort og retninga dei vel framover for neste skuleår. Den skulebaserte vurderinga skal innehalde både kartlegging og analyse. I dette ligg ei vurdering av om kjeldene indikerer gradar av måloppnåing. Analysen må knytte informasjonen opp mot skulens organisering, tilrettelegging og gjennomføring av opplæringa, dvs. kva er grunnen/ane til tilfredsstillande og eventuell utilfredsstillande måloppnåing. Det er difor viktig at den skulebaserte vurderinga er knytt tett opp til gjennomføringa av opplæringa Vurdering for læring er eitt av dei fire satsingsområda der det er formulert resultatmål. Når vi ser på kva skulen har kommentert i si evaluering på området, er det liten samanheng mellom resultatmål og evaluering. Når vi ser på kva skulen ønskjer å gjere 11

framover skuleåret 2016-2017, er det varsla nokre endringar i arbeidet med leseopplæringa og elevvurdering; lesinga på alle steg skal rettast meir inn mot praktisk lesing og kartleggjaren skal nyttast som kartleggingsverktøyet på dei lågaste klassestega. Det kjem ikkje fram kva analyse som ligg til grunn for desse endringane utover at skulen skårar godt på nasjonale prøver i lesing og har gjennomført leseprosjekt på alle stega. Skulen har òg nytta kartleggjaren på mellomsteget og meiner det er eit godt reiskap for framovermelding til eleven i elevvurderinga. Med utgangspunkt i eigenvurderingar og intervju finn vi at forståing av omgrepet skulebasert vurderinga er uklart. Lærarane seier òg i intervju at dei ikkje har drøfta kva som er krava, eller med andre ord kva som definerer aktiviteten skulebasert vurdering. Vi ser at dette er gjennomgåande i både eigenvurderingane og under intervju. For at den skulebaserte vurderinga skal gi eit godt grunnlag for utvikling, er det naudsynt med tilstrekkeleg medverknad og involvering frå undervisningspersonalet. Spesielt når det gjeld vurdering av ev. utilfredsstillande måloppnåing er undervisningspersonalets synspunkt naudsynte. Det er lærarane som har førstehandskunnskap om gjennomføringa av opplæringa. Kommunes plan identifiserer kva data som skal trekkast inn i skulens analysearbeid, men utover å kommentere resultat på nasjonale prøver og Elevundersøkinga kan vi ikkje sjå korleis dei ulike datakjeldene vert nytta samanstilt og retningsgjevande for val av satsingane skulen set i verk for å sikre elevanes måloppnåing. Vi kan ikkje konkludere med at skulen gjennomfører skulebasert vurdering slik regelverket legg opp til. 12

4. System for å vurdere og følgje opp at krava blir etterlevde 4.1 Tilsynet er ikkje utvida til å omfatte skuleeigaren sitt system Vi har vurdert å utvide tilsynet til å omfatte om skuleeigaren har eit forsvarleg system for å vurdere og følgje opp om krava i regelverket er oppfylte, jf. opplæringslova 13-10 andre ledd. Dette gjekk fram av varselbrevet vårt. Til å vurdere dette har vi lagt til grunn eigenvurderingane frå rektor og lærarar, intervju på skulen og dokument og funn i tilsynet. Samla sett vurderer vi at informasjon frå desse kjeldene ikkje tilseier ei utviding av tilsynet til å omfatte om skuleeigaren har eit forsvarleg system innanfor det temaet tilsynet omfattar. 13

5. Frist for å rette regelverksbrot Fylkesmannen har i kapittel 3 konstatert regelbrot. I denne rapporten får Lærdal kommune frist til å rette regelverksbrot, jf. kommunelova 60 d. Frist for retting og tilbakemelding er 05.04.2018. Kommunen må innan denne datoen sende Fylkesmannen ei erklæring om at det ulovlege forholdet er retta, og ei utgreiing om korleis regelverksbrotet er retta. Dersom regelverksbrot ikkje er retta innan den fastsette fristen, vil Fylkesmannen vedta pålegg om retting. Eit eventuelt pålegg om retting vil ha status som enkeltvedtak og kan klagast på, jf. forvaltningslova kapittel VI. Følgjande pålegg er aktuelle å vedta etter utløpet av rettefristen i denne rapporten: Skulebasert vurdering 1. Lærdal kommune må syte for at Borgund skule jamleg vurderer i kva grad organiseringa, tilrettelegginga og gjennomføringa av opplæringa medverkar til å nå dei måla som er fastsette i Læreplanverket for Kunnskapsløftet, jf. forskrift til opplæringslova 2-1. Lærdal kommune må i samband med dette sjå til at: a. Skulen vel tema i den skolebaserte vurderinga basert på ei brei og samla vurdering av om elevane når måla i læreplanverket. b. Skulen vurderer om endringar i organiseringa, tilrettelegginga og gjennomføringa av opplæringa kan bidra til auka måloppnåing hos elevane i det valde temaet. c. Skulen følgjer opp dei endringane som dei kom fram til i den skolebaserte vurderinga. d. Det er brei og representativ medverknad i arbeidet med skulebasert vurdering. e. Skulen gjennomfører skolebasert vurdering jamleg. 14

6. Kommunen sin rett til å rette Som nemnt ovanfor, har kommunen fått ein frist for å rette dei ulovlege forholda som er konstaterte i denne rapporten. Frist for tilbakemelding er 05.04.2018. Kommunen har rett til innsyn i saksdokumenta, jf. forvaltningslova 18. Leikanger 14.12.2017 Magne Bjarte Hatlem Lill Mona Solberg Helge Pedersen 15

Vedlegg: Dokumentasjonsgrunnlag og dokument til kontrollspørsmåla Følgjande dokument inngår i dokumentasjonsgrunnlaget for tilsynet: Følgjande dokument inngår i dokumentasjonsgrunnlaget for tilsynet: Eigenvurdering frå skuleeigar, datert 04.09.2017 Eigenvurdering frå skuleleiar, datert 05.09.2017 Eigenvurdering frå lærar småskuletrinnet, datert 08.09.2017 Eigenvurdering frå lærar mellomtrinnet, datert 08.09.2017 1.1 Vel skulen tema i den skulebaserte vurderinga basert på ei brei og samla vurdering av om elevane når måla i læreplanverket (LK06)? Skuleleiing Årshjul skulebasert vurdering Årsplan 2017-2018 Utviklingsplan haust 2017 Lærar småskuletinnet Skriftleg vurdering av elev periode november 2016-april 2017 (anonymisert) Skriftleg tilbakemelding til elev/foreldre på kartleggingsprøver våren 2017 (anonymisert) Oversyn over læremiddel, tema og kva norsktimane skal innehalde i 2. klasse 2017-2018 Om tema og organisering av kroppsøvingsfaget 1.-4. klasse 2017-2018 Skriftleg tilbakemelding til elev/foreldre på prøver våren 2017 (anonymisert) Vekeplan for 4. klasse veke 35 Lærar mellomtrinnet Funksjonsprofil kartleggjaren 2017-2018 Arbeidsplan 5.-7. trinn veke 35 1.2 Vurderer skulen om endringar i organiseringa, tilrettelegginga og gjennomføringa av opplæringa kan bidra til auka måloppnåing hos elevane i det valde temaet? Lærar mellomtrinnet Individuell arbeidsplan 1.3. Følgjer skulen opp dei endringane som dei eventuelt kom fram til i den skulebaserte vurderinga? 1.4. Er det brei og representativ medverknad i arbeidet med skulebasert vurdering? Skuleleiing Resultatvurdering Borgund 1.5 Gjennomfører skulen skulebasert vurdering jamleg? Skuleleiing Tilstandsrapport 2015-2016 Tilstandsrapport Borgund skule (evaluering av skuleåret 2016-2017 og mål framover) Dokumentasjon utlevert under intervju Utviklingsmelding for grunnskulane i Lærdal 2016-2017 Mål for skulane i Lærdal 2014-2018, vedteke i kommunestyret 19.06.2014 Oppvekst Borgund «Årets gang» 2014-2015 16

Tilsynet vart gjennomført som stadleg tilsyn 06.10.2017 Det vart gjennomført intervju med: Rektor: Torfinn Grøttebø Gruppeintervju med kontaktlærarar: o Trinnet 1.-4.: Anne Nedrehegg o Trinnet 5.-7.: Linda Uglenes Maristuen 17