Sluttrapport. Interkommunalt skredsamarbeid Kvam, Fusa, Ullensvang, Granvin, Ulvik, Jondal, Tysnes, Masfjorden og Modalen

Transkript

1 Kvam, Fusa, Ullensvang, Granvin, Ulvik, Jondal, Tysnes, Masfjorden og Modalen Førebels Sluttrapport Interkommunalt skredsamarbeid: Kvam, Fusa, Ullensvang, Masfjorden, Modalen, Tysnes, Jondal, Granvin, Ulvik Kommunal og regionaldepartementet Fylkesmannen i Hordaland Hordaland fylkeskommune, Partnarskap for kommuneplanlegging og Klimatiltak Hordaland

2 Ref: 10/16-91/N-860//TORDOL Bilete på framsida: Foto av steinsprang på Klyvevegen, Fykse i Foto: Tore Dolvik Foto av rasfareskilt og nedtaking av ein blokk i Klyvevegen i Foto: Tore Dolvik - 1 -

3 Prosjektnamn: Interkommunalt skredsamarbeid (i Hordaland) Prosjektansvarleg: Bjørn Vik, Grovagjelet 16, 5600 Norheimsund, Prosjektleiar: Tore Dolvik, Grovagjelet 16, 5600 Norheimsund, Prosjektnr: 641 (ref. 10/865-4 MEE (KRD)) Start: 1/ Slutt: 31/ Innhaldsliste 0 Innleiing Bakgrunn Mål for prosjektet Oppnådde resultat Vurdering mot oppsette mål Oppsummering av prosjektarbeidet Organisering Sterke/svake sider ved prosjektet Informasjon Rekneskap og finansiering Eventuell vidareføring av prosjektet Innleiing Prosjektet interkommunalt skredsamarbeid er eit toårig prosjekt som starta opp 1 jan og vert avslutta den 31. des Denne rapporten oppsumerar kva som er gjort i prosjektet

4 1. Bakgrunn Interkommunalt skredsamarbeid 1.1. Nasjonale hendingar Naturskadar som følgje av skred, er eit dagsaktuelt tema. Skredulykkene i Bergen og Ålesund fekk alvorlege konsekvensar. Etter skreda i Hatlestad og Hetlebakk starta Bergen kommunen, i samarbeid med NGU, umiddelbart opp med å kartlegge skredfaren i heile kommunen. Etter Ålesund, Oppdølstranda, Namsos og Lyngen har staten kome betre med i debatten om det offentlege sitt ansvar for skredfarekartlegging Lokale hendingar Kvam har heldigvis sloppe unna dei store katastrofane, men i snitt skjer det minst fire skred i året, og i nokon tilfelle er det berre flaks at større skade ikkje har skjedd. Skredregistreringar frå statens vegvesen er ikkje tatt med i denne berekninga Gartveit i Øystese Etter uromeldingar frå Gartveit i Øystese innhenta Kvam herad geotekniske rapportar for å sikre 11 bustadhus. Skredfrekvensen i område er 1/10 til 1/50 pr år. NGI har prosjektert sikringstiltak som vil redusere skredfrekvensen til 1/333 år for samtlege hus. NVE gav 70 % tilskot til sikringsarbeidet, Kvam herad ca 20 % og grunneigarane 10 %. Sikringsarbeidet starta opp i september 2009 og vart ferdigstilt på vårparten Litt over midnatt 25. sept skjedde det ei skredhending i Gartveit. Nokre ungdommar såg raset og ringde 110. Politi og brannvesen kom til staden, og på grunn av mørket fekk dei ikkje oversikt over raset. Tre hus vart evakuert. Undersøkingar i etterkant viste at raset ikkje hadde nådd sikringsgjerde, og at det er fleire lause parti i område. Denne situasjonen og slike hendingar er rekna med i skredvurderinga og prosjekteringa av sikringsgjerda. Med andre ord vil slike skredhendingar skje igjen og dei fleste vil stoppe opp før eller av sikringsgjerde Aktsemdkart Aktsemdkart for snøskred og steinsprang dekker deler av kommunen (NGI). Heradet var usikre på korleis ein skulle bruke dette verktøyet når søknader skal handsamast etter plan- og byggingslova. Dei siste to åra har det blitt laga landsdekkande aktsemdkart for steinsprang (kom ut i mai 2009) og for snøskred (kom ut i juni 2010). Dei nye aktsemdkarta er reint teoretiske kart og er meir konservative enn dei som var før. Prosjektet sine undersøkingar viser at nesten 50 % av bygga i samarbeidande kommunar ligg i aktsemdkartet for skred. NVE uttalar at aktsemdkarta er tenkt som eit verktøy i kommuneplan og for å vurdere om kor ein bør gjøre betre kartlegging (faresonekart, geoteknisk rapport). NVE kom ut med retningslinjer (2-11) med tittelen Flaum- og skredfare i arealplan. Aktsemdkartet for snø- og steinskred laga av NGI skal brukast der dei er tilgjengelege. NVE har òg kome med ein kartleggingsplan i Det er likevel litt uklart om bruk av aktsemdkartet og kva tiltak som bør vere mogleg å byggje utan geoteknisk rapport Forprosjekt - Geolog på jakt etter jobb Kvam herad engasjerte i 2008 ein geolog busett i kommunen til å gjennomføre eit forprosjekt, m.a. for å etablere eit skredarkiv og utarbeide ein ROS rapport med fokus på skredfaren i Kvam. I tillegg deltok student frå Canada Karolina Krol i arbeidet med ROS rapport. Dette arbeidet la grunnlaget for Skredfareprosjektet

5 1.6. Skredfareprosjektet 2009 Kvam herad har fokus på trygge lokalsamfunn, og fekk i 2005 ei utmerking av WHO som Eit trygt lokalsamfunn. Kommunen hadde eit ynskje om å kartlegge skredfaren ytterligare, starte eit systematisk arbeid for å registrere risiko og sårbarheit, og få meir kunnskap om tiltak som kan bidra til å redusere skadeomfanget som kan oppstå som følgje av skred. Den 16. desember 2008 vedtok heradstyre å starte eit skredfareprosjekt, som fekk som målsetting å kartlegge skredfaren i Kvam herad. Det vart òg vedtatt at prosjektet skulle søke om støtte frå andre kommunar i nærheita og diverse tilskotsordningar. Kvam herad fekk med seg 8 kommunar i skredfareprosjektet 2009 (Granvin, Ulvik, Eidfjord, Ullensvang, Jondal, Fusa, Vaksdal og Osterøy). Sluttrapport for prosjektet ligg ute på lenka: Sluttrapport: Foldar: 2. Mål for prosjektet Målet for prosjektet er eit interkommunalt samarbeid i skredrelaterte saker. Lovverket seier at kommunen skal hindre at det vert bygd i skredfarleg område eller andre fareområde. Det er òg eit mål for prosjektet å auke kunnskapen om skredfare i kommunen og på den måten redusere risikoen for skred mot eksisterande bygg. Overordna mål eller visjonen er eit tryggare lokalsamfunn Delmål: Prosjektet skal drive med rådgiving og hjelp til dei kommunane som har problem omkring skred. Prosjektet skal gjere kunnskap om skred tilgjengeleg for kommunane i prosjektet og halde sakshandsamarane fagleg oppdatert på emne ved til dømes organisere seminar og fellesmøte. Prosjektet skal samordna rutinar for sakshandsaming i moglege skredområde Prosjektet skal samordna rutinar for tinging av skredrapportar Prosjektet skal jobba for eit einsarta system for registrering av skredhendingar og uromeldingar. Prosjektet skal kunne hjelpe kommunane med å lage ROS-rapport med skredfare som tema. Prosjektet skal kunne vere med å diskutere kor ein bør prioritere å lage faresonekart i samarbeidande kommunar. Faresonekart er kart som viser sannsynssoner for skred som følgjer teknisk forskrift 7-3 og kan dermed brukast direkte i byggesak. Skredfareprosjektet skal halde seg oppdatert på kva NVE og andre aktørar jobbar med og formidle desse vidare til samarbeidande kommunar. Til dømes jobbar NVE med nasjonale metodar for kartlegging av skredfare og rettingslinjer for utredning av fareområde Strategi For å nå måla har prosjektet som strategi som nemnd under: Geolog i engasjement (100 % stilling) Handbok med rutinar slik at det offentlege jobbar likt, til dømes standardbrev, standardskjema, plan for kartlegging og kompetanse. Politisk forankring av felles rutinar - 4 -

6 Interkommunalt skredsamarbeid Informasjon til sakshandsamarar og tiltakshavarar (store aktørar) o Heimeside med god informasjon om skred og handsaming av skredfare i kommunane o Opplysning om felles rutinar til tiltakshavar o Seminar for bransjen/sakshandsamarar o Fellesmøte med tema God kontakt med NVE, NGU, Bergen kommune og andre med skredkompetanse Påverka sentrale styresmaktar i arbeid med nasjonale rettingsliner Kommunane kan gjennom prosjektet få tilgang til geofagleg kompetanse i kraft av å vere med i prosjektet eller gjennom kjøp av tenester. 3. Oppnådde resultat 3.1. Interkommunalt samarbeid Kvam herad tok initiativ til eit toårig prosjekt som skulle jobbe for eit interkommunalt samarbeid i tema skred. Alle kommunane i Hordaland fekk invitasjon til prosjektet. Ni kommunar sa ja til å vere med i samarbeidet. Desse er Kvam, Granvin, Ulvik, Ullensvang, Jondal, Fusa, Tysnes, Masfjorden og Modalen. Prosjektet har fått tilskot av Kommunal- og regionaldepartementet, frå Fylkesmannen i Hordaland og Hordaland fylkeskommune (gjennom programmet partnarskap for kommuneplanlegging og klimatiltak i Hordaland) Rutinar og skjema Prosjektet har laga forslag til rutinar ved skredfare (arbeidstittel: skredhandbok) Nettside: I skredfareprosjektet 2009 vart det laga ei sjekkliste. Prosjektet har laga ein oppdatert versjon som er integrert i skredhandboka. Det er òg laga eit skjema for tinging av geolog. Prosjektet har jobbe med å lage eit felles system for registrering av uromeldingar og skredhendingar. Det er laga eit forslag til registreringsskjema av skredhendingar og uromeldingar (sjekk Registrering av skredhendingar NGU (Noregs geologiske undersøking) jobbar med eit nettbasert registreringssystem. Dette er det beste systemet for registrering av skredhendingar. Systemet var først planlagt ferdig i Dessverre har det tatt lenger tid enn planlagt og er enno ikkje oppe og går. Registrering av uromeldingar Kvam herad har gjort ein stor eigeninnsats på programmering av eit mogleg system for registrering av uromedlingar (40-50 timer). Dessverre hadde ikkje Kvam herad kompetanse på kartløysing og nytten av skjemaet fant me ut då vart redusert. Innkjøp av meldingsmodul med kartløysing meinte styringsgruppa var for dyrt. Me har lært mykje av prosessen, men har ikkje funne eit godt felles system.. Konklusjonen er at ein bør svare på alle uromeldingar, og - 5 -

7 om det er nødvendig lagre dei i arkivet. Det er ein fordel å få lagt inn uromeldingane i ein kartløysing som er felles for uteseksjonen, beredskap og plan- og byggesak Skredfarekartlegging Prosjektet fekk meir i tilskot enn budsjettert, og bruka mindre enn budsjettert i Det såg derfor ut til at me kunne sette av ,- til eit formål. Styringsgruppa falt ned på å bruka pengane til skredfarekartlegging av område i samarbeidande kommunar. Både for å få erfaring med å tinging av skredvurdering og erfaring med skredfarekartlegging. Prosjektet prøver å sjå litt på kva kommunane kan gjøre sjølv og når ein bør leige inn erfarne konsulentar. Det var mange gode kandidatar i samarbeidande kommunar, men tilslutt hamna me ned på eit område i Fusa og eit område i Ullensvang. 1. Skåtun/Vinnes i Fusa. Fusa hadde tinga ein skredfarevurdering etter fleire skredhendingar i område. Det var ikkje tinga faresonekart (dvs. at tryggleiksonene nemnd i byggteknisk forskrift (TEK10 7-3) er teikna inn på kart som linjer, eit for kvar tryggleiksone og helst og for kvar skredtype). Prosjektet tinga eit faresonekart for område, med ei øvre ramme på ,- Rapporten kom i veke 48, mens digital versjon av faresonene (SOSI) tar litt lenger tid. Det har vore meir arbeid enn estimert, men det ser ut til å løyse seg utan at prosjektet går over budsjettet. 2. Lofthus i Ullensvang NGI vart invitert og ville gjerne halde foredrag på skredseminaret som prosjektet arrangerte den nov Tema var skredfarevurdering og då mest snøog sørpeskred. Lofthus er totalt dekka av det landsdekkande aktsemdkartet for snøskred, men NGI har tidlegare laga eit aktsemdkart for snøskred og steinsprang der mesteparten av Lofthus er klarert utanom eit område rundt to elver som går ned mot hotellet. Har går aktsemdkartet ned til sjøen. Prosjektet såg for seg temaet reduksjon av aktsemdkart, kva kan kommunane gjøre sjølv og når må ein inn med konsulentar og faresonekartlegging. NGI sa seg villig til å lage eit førebels faresonekart i felt, med ein øvre økonomisk ramme på ,- (noko som viste seg å vere i det minste laget). NGI gjorde ein del forarbeid før felt. Prosjektleiar tok på seg oppgåva å finne fram gamle og nye kjelder om tidlegare skredhendingar i område, med god hjelp av Ullensvang herad. Prosjektleiar synfara så område saman med NGI i starten av oktober. NGI la fram resultatet på seminaret, både på fagseminaret og på synfaringsdagen. Det vert laga ein rapport som skildrar den førebelse kartlegginga av Lofthus. Rapporten er ikkje ein fullstendig rapport med faresonekart, men er starten på ein vurdering av område som må kontrollerast og rettast på før eit offisielt faresonekart vert klar. Her må Ullensvang herad ta over om dei ønskjer det

8 Resultat Faresonekartet skal vise kor det er skredfare I vurderinga vert betre kartdata brukt og karta er dermed meir nøyaktige Frigjør areal frå aktsemdkartet, men nye skredområde kan kome inn på kartet Faresonekart skal vise til tryggleiksonene i TEK 7-3 (S1 = 1/100; S2 = 1/1000 og S3 = 1/5000) o Generell for alle skredtypar (òg stabilitet til grunn, jmf. pbl 28-1) o Helst òg for kvar skredtype o Bør leverast som kart og på sosi-standard Faresonekart er ressurskrevjande (50 000,- er for lite) o Totalkostnad for Skåtun og Lofthus ligg truleg oppunder ,- Steinsprang Lausmasseskred Aktsemdkart (stein) Faresonekart Aktsemdkart (snø) Faresonekart Resultat av faresonekartlegginga på Skåtun. Som ein kan sjå er så å seie alle bygningane (oransje farge) frigjort frå skredfarleg område utanom øvst i undersøkingsområde. Kva kan kommunane gjøre sjølv? Viser til skredhandboka ( Bruke aktsemdkart i kommuneplan o Aktsemdkartet er ikkje ei hindring men eit hjelpemiddel o Husk på at område utanfor aktsemdkartet kan vere skredfarleg (som oftast pga. tiltak) o Område som klart ikkje er skredfarlege kan kommunen sjølv frigjere frå aktsemdkartet. Manns minne er ikkje godt nok, men naturlege og konstruerte hindringar i terrenget som vil stoppe eller lede skredet ein anna veg kan vere gode argumenter. Argumenta må vere etterprøvbare alle vil kome til den same konklusjonen (jf. NVE Retningslinjer 02-11) Bruk merksemdkriteria (nær skjering, brattkant, vatn, sjø, elv, bekk, juv, vifter med meir) Bruk gamle og nye kjelder (bygdebøker, historisk litteratur, lokalkjente, eldre, erfarne folk, arkiv) Passe på at skredfarevurdering i planlagde byggjeområde (reguleringsplan/ deling/byggesak) skal vise til byggteknisk forskrift (TEK10 7-3) i konklusjonen/samandraget. Passe på at skredfarevurdering bør/skal gjørast av føretak med kompetanse på skredfarevurdering og kontrollrutinar og ansvarsrett

9 3.4. Skredseminar Den 14. april 2010 arrangerte prosjektet eit skredseminar på Hardangerfjord hotell i Øystese. Viktige aktørar i skredførebygging var på møtet. NVE, NGI, Statens vegvesen, Fjerby AS, Bergen kommune og Fylkesmannen haldt føredrag saman med Kvam. 53 deltakarar frå elleve kommunar, konsulentselskap og lokale entreprenørar deltok på seminaret. Heimeside: Den nov arrangerte prosjektet eit prosjektavsluttande skredseminar på Hotel Ullensvang på Lofthus. NVE, NGI, Statens vegvesen, Bergen kommune, fylkeskommunen og samarbeidande kommunar haldt føredrag på onsdagen, og NGI, Statens vegvesen og Ullensvang herad viste fram diverse løysingar og problemstillingar på torsdagen (synfaring i buss). 65 deltakarar frå 16 kommunar og 24 føretak (konsulentar, arkitektar, skredsikringsfirma, byggfirma med meir) var påmeldt på seminaret (4 påmeldte dukka ikkje opp av diverse årsaker). Heimeside: Prosjektet vil takke Ullensvang herad og NGI for at dei har lagt ned mykje eigeninnsats i forarbeidet og utføringa av seminaret og synfaringa. Me vil òg takke dei som var ansvarleg for vêret. Betre synfaringsvêr i november er vanskeleg å få Fellesmøte og styringsgruppemøte Fellesmøte er eit møte kor kontaktpersonane i samarbeidande kommunar vert invitert. Målet var å ha eit tema for møte og samstundes ta opp aktuelle saker. Prosjektet hadde som plan å arrangere fellesmøte ca annankvar månad. Plasseringa av fellesmøta skulle rullerast innan samarbeidande kommunar. 4. feb (Kvam) oppstartsmøte. Fusa og Ullensvang sa ja til å vere med i prosjektet. Styringsgruppe vart oppretta (Granvin) fellesmøte med tema skredregistrering og aktsemdkart og styringsgruppemøte. Fem kommunar deltok. 27. sept. 27. okt Skredmøte i samarbeidande kommunar generelt om skredfare (Kvam) Styringsgruppemøte (Bergen) fellesmøte med tema ROS-analyse og kommuneplan og styringsgruppemøre. Fellesmøte vart lagt opp som eit miniseminar med føredrag av fylkesmannen, NVE og fylkeskommunen. Alle samarbeidande kommunar deltok (19 deltakarar). 2. feb. 8. mars Skredmøte i samarbeidande kommunar tema registrering (Kvam) fellesmøte og styringsgruppemøte. 5 kommunar deltok Styringsgruppemøte (Bergen) fellesmøte med tema skredkartlegging og styringsgruppemøte. Bergen kommune vart invitert til å holde føredrag om Bergen sin erfaring med ROS II. 5 kommunar deltok

10 Interkommunalt skredsamarbeid (Kvam) fellesmøte med tema avslutting av prosjektet. 5 kommunar deltok Skredmøte i samarbeidande kommunar I staden for fellesmøte i sept./okt. var prosjektet rundt om i samarbeidande kommunar og haldt føredrag om skredfare. Det var òg eit ønskje om å kartlegge kva erfaring og behov samarbeidande kommunar har. Prosjektet var i Granvin (27/9), Modalen (28/9), Ullensvang (1/10), Jondal (6/10), Ulvik (7/10), Fusa (20/10), Masfjorden (25/10) og Tysnes (27/10). I feb. mars 2011 tok prosjektet nok ein runde i samarbeidande kommunar for å få fortgang i registreringa av skredhendingar, rapport og uromeldingar. Prosjektet var i Jondal (2/2), Tysnes (3/2), Ulvik (7/2), Fusa (9/2), Granvin (16/2), Masfjorden (22/2 synfaring), Modalen (1/3) og Ullensvang (8/3) Møter og synfaring i samarbeidande kommunar Prosjektet skal vere tilgjengeleg for samarbeidande kommunar om dei treng hjelp. Det vil seie at kommunane kan ringe til prosjektet for å få hjelp til skredrelaterte problem. Kanskje kan problemet løysast på telefon, men om det ikkje er mogleg kan prosjektleiar vere med på møter og synfaringar i kommunen om det vert tid. I 2010 vart prosjektleiar lite brukt utanom Kvam (ca synfaringar/utrykkingar i året). Prosjektleiar var ikkje ein tur til samarbeidande kommunar utanom på fellesmøte og skredmøte som nemnd over. I 2011 har prosjektleiar vore ute litt meir (6 synfaringar i samarbeidande kommunar). Under kjem ein liste over utrykkingar, synfaringar og spørsmål på telefonar prosjektleiar har fått i samarbeidande kommunar Samarbeidande kommunar 2011 (utanom Kvam) Jondal kommune. Møte - Kommunedelplan for Energi- og klimaplan. - Hjelpte til med kapittel om skredfare/aktsemdkart Masfjorden kommune synfaring av tre skredhendingar. - Snøskred mot hytte (øydelagt); skred i morene/sandtak ned mot veg; sørpeskred som demma vatn. - Fleire telefonar med hytteeigar (22/3), avisa Strilen (23/2), Masfjorden kommune (22/3, 25/3), fylkesmannen med fleire i etterkant av snøskredet Ullensvang herad. Tlf. - sørpeskred mot privat vassverk - tlf NVE vent til skredfaren er over (vêret) før ein ryddar BT telefonintervju (tilskot) Granvin. Tinging av geolog og synfaring utgliding av kommunal veg - Gravemaskin tatt av skredet. Haldt på med å skifte ut massane på vegen då vegen glei ut. Sjåfør kom seg ut i tide. Synfara område saman med geoteknikkar frå Multiconsult Ullensvang. Tlf - Skredhending Steinskred. Synfaring? - Kontakt med NVE - synfaring 16. juni (førebels notat) Ulvik. Tlf - Kommuneplan når bør skredfare inn i planen? Fusa. Skredhending (e-post 27. juli). Flaumskred 24/7 - Synfaring 31/8 (Notat) Ulvik. E-post Synfaring - skredfare og privat regulering - kva skal kommunen gjøre? (notat) For Kvam herad kan det nemnast at prosjektleiar har vore på utrykking til eit sørpeskred nær bustad og eit sørpeskred nær ein skule. Her informerte brannsjefen og prosjektleiar skulebarn om sørpeskred og kva dei bør passe seg for. Elles har oppsynsmannen i Kvam og prosjektleiar - 9 -

11 vore på ca 60 synfaringar på skredhendingar, skredsikring og uromeldingar i løpet av prosjektperioden i tillegg til ein del telefonar og e-postar Orientering på e-post Prosjektet har som mål å vere oppdatert kva som skjer i landet på skredfare. Om det dukkar opp noko interessant informasjon som angår samarbeidande kommunar så sender prosjektleiar ut ein informasjons-epost. Prosjektleiar går òg aktivt inn for å få svar på aktuelle problemstillingar og sender då ein informasjons-epost når prosjektet har fått eit svar på problemet. Saksref. Dato Informasjonstittel 10/ /02-10 Interkommunalt skredsamarbeid - VIKTIG - Spørjeundersøking frå NVE - Nasjonal kartleggingsplan 10/16/23 04/06-10 Info - pappaperm, aktsemdkart med meir 10/ /08-10 Info frå prosjektet (tilskot og nye samarbeidskommunar) 10/ /08-10 Kartlegging av ønske og behov i samarbeidande kommunar 10/ /10-10 Skredsamarbeid - info - kostnadsfordeling og tilskot 10/ /10-10 Skredsamarbeid - info Omsynssoner 10/ /10-10 Skredsamarbeid - info - rettleiar til TEK / /11-10 Skredsamarbeid - info - fellesmøte og nedlastingsteneste frå NGU 10/ /01-11 Skredsamarbeid - Årsrapport for 2010 (prosjektnr. 641) 10/ /08-11 Nytt frå NVE: Retningslinjer 2/ Flaum- og skredfare i arealplanar 10/ /08-11 Skredsamarbeid - info - tilskot, seminar, skriv frå MD og klimarapport frå NVE 10/ /08-11 Skredsamarbeid - info - Nasjonal plan for skredfarekartlegging (NVE) 10/ /09-11 Skredsamarbeid - info - bygg i aktsemdområde - brev frå KRD til Tranøy 10/ /09-11 Skredsamarbeid - info - Rettleiar: Skogsveger og skredfare 3.9. Heimeside Prosjektet har ein heimesida kor informasjon om prosjektet er skildra: Heimesida er prøvd å vere oppdatert og informativt for samarbeidande kommunar Konferansar, seminar og føredrag Prosjektleiar skal følgje med og prøve å vere med på aktuelle møte, samlingar og konferansar for å bygge opp nettverk og samle kunnskap som kan kome prosjektet til nytte. Prosjektleiar har i prosjektet vore på samlingane som er nemnd under: Arrangerte seminar/møte 14. apr.-10 Skredseminar i Øystese, Kvam sept-okt. -10 Skredmøte i samarbeidande kommunar feb.-mars -11 Skredmøte i samarbeidande kommunar nov. -11 Skredseminar på Lofthus, Ullensvang

12 Invitert til å halde føredrag 28. jan.-10 Statens vegvesen si skredsamling på Gardemoen mai -10 FM - Fagsamling i samfunnstryggleik, Voss 20. mai -10 HiSF - Bu trygt seminar, Sogdal 4-5. mai -11 NVE "SKF - kommunesamling, Voss Deltakar 8. feb.-10 NGU-dagen - Ressurser og risiko. Geologi i arealplanlegging apr. -10 FM - Kurs i naturmangfoldlova, Øystese 10. mai -10 HFK/FM - Kurs i byggjesaksdelen i ny plan- og bygningslov, Bergen 14. okt. -10 NHR/NGU - Fagdag om hydrologiske prosesser og skred, Trondheim 22. nov. -10 FM - Opplæring i DSB-CIM, Os 12. des. -11 FM DSB-CIM ROS-modul, Bergen (dekka av Kvam herad) 4. Vurdering mot oppsette mål 4.1. Tryggare lokalsamfunn Det er vanskeleg å vite om prosjektet allereie har redusert skredfaren i samarbeidande kommunar, men prosjektet har satt skredfare på dagsorden og brakt meir kunnskap om skredfare til kommunane. På sikt vil det moglegvis forhindra at det vert planlagt og bygd i skredfarlege område Interkommunalt samarbeid Etter erfaringa med skredfareprosjektet 2009 var håpet av me tidlegare hadde samarbeidande kommunar klare. Problemet var å vise kommunane ein oversikt over kva kvar kommune skulle betale. Planen var å fordele kostnadene etter mal av kostnadsnøkkelen til Hardangerrådet. God tanke, men vanskeleg når ein ikkje veit kven som vert med. Det løyste seg tilslutt og som nemnd sa ni kommunar ja til å vere med i prosjektet Økonomi Prosjektet er fullfinansiert. Samarbeidande kommunar dekker i utgangspunktet 50 % av prosjektet, mens resterande 50% vert dekka av tilskot frå Kommunal- og regionaldepartementet, Fylkesmannen i Hordaland og Fylkeskommunen i programmet Partnarskap for kommuneplanlegging og Klimatiltak Hordaland. Prosjektet fekk meir tilskot enn budsjettert. Det, saman med at me hadde brukt mindre enn budsjettert i 2010, gjorde at me i 2011 bruka ,- til skredfarekartlegging (metode/faresonekart) for område i samarbeidande kommunar (sjå kap. 3.3.). Kvam herad har òg gjort ein god del eigeninnsats (fellessekretariatet, eining for byggesak og private planar, offentlege planar, teknisk eining, økonomi med meir) som ikkje kjem med rekneskapet Fagleg oppdatering Skredseminara hadde stor oppslutning og det har for det meste kome gode tilbakemeldingar etter seminara. Deltakarane på seminara har for det meste vore frå plan- og byggesaksavdelingane i kommunane, men òg tilsette på andre avdelingar (teknisk, beredskap) og konsulentar og entreprenørar har deltatt på seminara. Fellesmøte med samarbeidande kommunar har det vore færre av enn planlagt. Den viktigaste grunnen er at det tok sin tid før det var klart kva kommunar som vart med i prosjektet

13 Fellesmøte den 6. des var første fellesmøte etter at det vart klart kva for kommunar som vart med i prosjektet og einaste fellesmøte der alle samarbeidande kommunar deltok. Skredmøte i samarbeidande kommunar tok mykje tid, men har vore eit av dei viktigaste tiltaket for å halde sakshandsamarane i samarbeidande fagleg oppdatert på skredfare. Fleire i kommunen kan då vere med på møtet som elles truleg ikkje hadde vore med. Informasjons-epostane er viktig for å spreie kunnskapen som prosjektet har samla, og ligg på nivå med det som er planlagt. Internettsidene er oppe og går. På heimesidene kan ein lese om prosjektet og laste ned føredrag om diverse tema. Heimesida er dynamisk og målet er å halde dei oppdaterte Felles rutinar og felles system for registrering av skredhendingar Arbeidet med å lage felles rutinar har gått treigare enn håpa, men det kom forslag til rutinar ved skredfare på nett ( og ein digital rapport og samandrag/foldar. I rapporten og på nett er det eit registreringsskjema av skredhendingar og uromeldingar, og eit skjema for tinging av geolog. Sjekkliste over kva kommunane kan gjøre sjølv (skredfareprosjektet 2009) er oppdatert og integrert i forslag til rutinar ROS i kommuneplan Skredmøte viste at mange av samarbeidande kommunar jobbar med eller skal snart jobbe med ROS-analyse eller rullering av kommuneplan. Spørsmål om bruk av aktsemdkartet kjem ofte opp og viser at det ligg ein del usikkerheit i korleis ein skal bruke dette verktøyet, men generell kunnskap om skredfare er òg nyttig kunnskap i vurderinga av skredfaren i kommunen

14 5. Oppsummering av prosjektarbeidet 5.1 Organisering Styringsgruppe Hordaland fylkeskommune v/jomar Ragnhildstveit (geolog) Kvam herad v/ Bjørn Vik (einingsleiar for byggesak og private planar) Kvam herad v/harald Kjosås (politikar) Ullensvang herad v/ Jon Ove Rørnes (Planleggar) Fusa kommune v/ Kjetil Koldal (Avdelingsingeniør byggjesak) Cowi AS v/oddmund Soldal (geolog) Prosjektansvarlege Bjørn Vik (plansjef) Prosjektleiar Tore Dolvik (rådgjevar, geologi) Prosjektgruppe (fellesmøtar) Kontaktpersonar frå samarbeidande kommunar: Kvam (Tore Dolvik) Ullensvang (John Ove Rørnes) Fusa (Kjetil Koldal) Granvin (Asbjørn Helleve) Jondal (Trygve Vik) Ulvik (Jarand Hasvik/Jarle Grevstad) Tysnes (Ivar Erstad) Masfjorden (Ottar Myrtveit/Terje Kallekleiv) Modalen (Inge Kårevik) Brukargruppe/nettverk Samarbeidande kommunar NVE (kontaktperson) Hordaland Fylkeskommune Fylkesmannen i Hordaland Føretak som jobbar med skredfare

15 5.2 Sterke/svake sider ved prosjektet Sterke sider +Fullfinansiert +Tidleg ute pilotprosjekt +Mange kommunar deltar +Interkommunalt samarbeid gir tyngde +Meir observant på skredfare i kommunane +Meir kunnskap om skred i kommunane +Tek skredfare på alvor +Ansvarsforholda meir tydeleg +Aktsemdkart tatt i bruk i saksbehandling etter pb-lova +Meir kunnskap om løysingar, som sikrar mot skred, reduserer skredfaren +Kostnadssparande (førebygging er billigare enn opprydding på sikt) +Prosjektet har tatt opp og funne svar på nokre spørsmål +Lokal forankring av skredførebyggjande arbeid +Standardisert sjekkliste +Registreringsskjema for uromeldingar og skredhendingar +Forslag til felles rutinar (skredhandbok) +God kontakt med NVE og NGU, som er positive at kommunane set søkelys på skredfare +God kontakt med Hordaland fylkeskommunen, fylkesmannen og Bergen kommune Svake sider -Mykje tid går med på å få med kommunar og ekstern tilskot. -Ting tar lenger tid enn håpa -Utydeleg regelverk, uklare tilbakemeldingar frå overordna styresmaktet og ulike praksis skaper litt usikkerheit -Kunnskap om skredfaren kombinert med førevar - prinsippet i kommunal forvalting kan forsterke byggjeforbudet som oppstår som følgje av aktsemdkarta. -Det er fokus på fare, og i for liten grad på praktiske løysingar som kan bidra til å reduserer risikonivået, og enklare saksbehandling etter pblova. -Fleire utgifter (finn skredfarlege område) -inntekter meir usynleg enn utgiftene 5.3 Informasjon Prosjektleiar har vore på fleire seminar og konferansar, både som arrangør, deltakar og invitert føredragshaldar. Prosjektet har hatt god kontakt med NVE, NGU, NGI, fylkesmannen, fylkeskommunen og Bergen kommune. Prosjektleiar har arrangert to skredseminar, med viktige aktørar på skredfare som føredragshaldarar. Skredseminara har hatt godt oppmøte av kommunar og føretak. Internt har det vore informert om prosjektet og skredfare på e-postar, på heimesida, skredmøte og fellesmøte. Det er sendt spørsmål til NVE, NGU, BE og KRD undervegs i prosjektet. Nokon har me fått svar på, andre må prosjektleiar vente tolmodig på at dei kjem. Skredfarekartlegginga har vore god erfaring som prosjektet skal prøve å formidle vidare til samarbeidande kommunar

16 5.4 Rekneskap og finansiering Rekneskap for 2010 er revisorgodkjent og rekneskap for 2011 vert sendt til revisor så snart som mogleg etter prosjektslutt. Det vert nok nokon forandringar sidan alle rekningane enno ikkje har kome inn, og det kan plutseleg dukke opp ei synfaring eller møte i samarbeidande kommunar. 1. Løn Brutto løn inkludert sosiale utgiftar (feriepengar, arbeidsgivaravgift, pensjonstrekk, forsikring med meir) 2. Reise Internt i Kvam (uromeldingar, skredvurdering, skredsikring, møter med meir) Reise i samarbeidande kommunar (uromeldingar, skredvurdering, skredsikring, møter med meir) Skredmøte (kjøreutgifter, diett) Fellesmøte (kjøreutgifter, utgiftar til lokale og diett) Styringsgruppemøte (kjøreutgifter, utgiftar til lokale og diett) 3. Kurs/seminar Arrangør (skredseminar; lokale, diett med meir) Samlingar kor prosjektet held føredrag (reiseutgiftar, diett) Deltakar (reiseutgiftar, diett) 4. Rapport Trykking av rapport/foldarar 5. Feltarbeid/utstyr Arbeidskle, feltutstyr 6. Konsulentar/div Cowi (interne og eksterne møtar) 9. Skredkartlegging (styrevedtak - ikkje i originalt budsjett) Konsulentutgifter til skredfarekartlegging 7. IT-utstyr/program GIS-program (lisens Winmap, Geomedia Grid) 8. Samarb. Kommunar/Tilskot/Kvam herad Inntekter til prosjektet (tilskot)

17 Finansiering Finansieringsplanen viser foreslått finansiering og resultat. Finansieringsplan (1000 kr) Kjelde Budsjett prosjekt Pr år Tilskot 2010 Tilskot 2011 Interkommunalt (>50 %) - Kvam herad - Ullensvang herad - Fusa kommune - Masfjorden - Modalen - Tysnes - Ulvik - Jondal - Granvin % 12,1 % 7,1 % 7,1 % 4,3 % 4,3 % 4,3 % 3,6 % 3,6 % 3,6 % % 12,1 % 7,1 % 7,1 % 4,3 % 4,3 % 4,3 % 3,6 % 3,6 % 3,6 % Hordaland fylke (>25 %) - fylkesmannen - fylkeskommunen (partnarskap for kommuneplanlegging) % 22 % 14 % % 21 % 21 % Andre tilskotsordningar (20 %) - Kommunal- og regionaldepartementet % 14 % Sal av geologiske tenester (> 5 %) SUM % % Kostnaden til kvar kommunen bygde på hardangerrådet sin kostnadsnøkkel. Tysnes, Masfjorden og Modalen vurderte me til å ligge på nivå med Eidfjord og Fusa på nivå med Ullensvang. Som ein kan sjå så sjå er prosjektet fullfinansiert. Me vil takke Kommunal org regionaldepartementet, Hordaland fylkeskommune og Fylkesmannen i Hordaland for støtta. Prosjektet fekk meir i tilskot for 2011 enn budsjettert, noko som vart brukt til skredfarekartlegging av to område i samarbeidande kommunar (kap. 3.3). Sidan budsjettet vart fullfinansiert har me ikkje brukt tid og krefter på å selje tenester. Me har derfor ikkje fått nokon inntekter på denne posten

18 6. Eventuell vidareføring av prosjektet Det jobbast med å vidareføre prosjektet i faste rammer og utvide det interkommunale samarbeidet frå å vere om skredfare til òg å gjelde flaum, klima og andre felt ein geolog kan hjelpe kommunar med (kommunegeolog). Kvam herad har eit heradsstyrevedtak (HST-106/11): Kvam herad vidarefører ordninga med interkommunal geolog som ei permanent ordning etter Rammene for skredprosjektet i budsjettet for eining for byggesak og private planer vert vidareført med kr Føresetnad er at alle 7 Hardangerkommunane deltar i ordninga. Fusa har kommunestyrevedtak (KST-026/11) Fusa kommune ynskjer å vidareføra ordninga med ein interkommunal geolog som ei permanent ordning etter Midlar til skredprosjektet må setjast av i budsjettet med inntil kr ,-. Føresetnaden er at fleire kommunar deltar i ordninga. Fleire andre kommunar har munnleg sagt ja til å vere med og jobbar med å få pengar i budsjettet. Om det vert ein fast vidareføring er ikkje heilt i boks, men me jobbar med saka