RAPPORT. Reguleringsplan Nesbø Hellegneissone. Støyvurdering GRANVIN MASKINSTASJON AS BRG VOSS AKUSTIKK-PA OPPDRAGSNUMMER RIAKU01 REV0

Transkript

1 GRANVIN MASKINSTASJON AS Reguleringsplan Nesbø Hellegneissone. Støyvurdering OPPDRAGSNUMMER BRG VOSS AKUSTIKK-PA BERNT HEGGØY FRODE ATTERÅS

2 Endringsliste.REV KONTR. AV UTARB. AV 00 - FRODE ATTERÅS BERNT HEGGØY Sweco Tvildesvegen 16D NO 5705 Voss, Norge Telefonnummer Sweco Norge AS Org.nr: Hovedkontor: Oslo Bernt Heggøy Senioringeniør/fagsjef Sweco Akustikk Mobil +47 (0) bernt.heggoy@sweco.no

3 Innhald 1 Innleiing 1 2 Definisjonar 2 3 Føresetnader og metode Drifta og utstyret Støyskjerming Berekningsopplegg 4 4 Støygrenser 4 5 Berekna og vurdert støy Boring Drift utan borerigg Reflektert lyd Krav til støyvoller 8 6 Konklusjon 8 7 Referanser 8 Vedlegg: støykotekart REGULERINGSPLAN NESBØ HELLEGNEISSONE. STØYVURDERING

4 1 Innleiing Sweco Norge AS har fått i oppdrag av Granvin Maskinstasjon ved Anved Lillegraven å berekne og vurdere støy frå masseuttak i Nesbø Hellegneissone i Øvre Granvin. Figur 1 viser oversiktskart. Figur 2 viser sjølve uttaksområdet som er ca. 200 m x 700 m. Rapporten er ein revidert utgåve av rapport datert Fylkesmannen i Hordaland har i uttale reist motsegn til detaljreguleringsplanen 2. Fylkesmannen kommenterer at tiltaket i liten grad dokumenterer forventa påverknad i høve til m.a. støy. Rapporten vurderer støytilhøva nærmare. Figur 1. Oversiktskart. Kilde Det er utført støyfagleg synfaring og orienterande målingar (8) REGULERINGSPLAN NESBØ HELLEGNEISSONE. STØYVURDERING

5 2 Definisjonar I rapporten vert det nytta følgjande sentrale faglege omgrep for støy: A-vegd lydtrykknivå, L p,a: Lydtrykknivå (lyden si styrke) målt eller vurdert med vegekurve A. Tidsmidla lydnivå L p,a,t: Gjennomsnittleg (energimidla) A-vegd lydnivå over eit visst tidsintervall, f.eks. 1 minutt, 30 minutt, 1 time, 8 timar eller 24 timar. Tidsmidla/døgnvegd lydnivå L den: Døgnmidla A-vegd lydnivå der støybidraga i kveldsperioden (kl ) er gitt eit tillegg på 5 db og støybidraga i nattperioden (kl ) er gitt eit tillegg på 10 db. Utandørs støy i Lden er etter T gjeve i ein såkalla frittfelt-posisjon, dvs. ein posisjon som ikkje er påverka av lydrefleksjonar frå nærliggjande vertikal flate. L dag: Tidsmidla lydnivå i 12 timar dag (kl ). Forkorta Ld. L natt: Tidsmidla lydnivå i 8 timar natt (kl ). Forkorta Ln. L kveld: Tidsmidla lydnivå i 4 timar kveld (kl ). Forkorta Le. Maksimalt lydnivå (L p,af,max): A-vegd lydnivå målt med tidskonstant F (FAST). Lydeffekt (L W,A,T) er eit A-vegd mål for total avstrålt lydenergi frå ei lydkjelde. Når lydeffekten er kjent, kan ein berekne lydnivået i ein ønskt avstand frå kjelda for eksempel i naboomgjevnadene eller inne i eit rom. Impulslyd er kortvarige, støytvise lydtrykk som varer under 1 sekund. Impulslyd er nærmare definert i standarden NS-ISO : Føresetnader og metode Rapporten tek utgangspunkt i førebels driftsføresegner datert Drifta og utstyret Uttaksområdet startar på ca. kote 120 i nordaust og ca. kote 295 i sørvest. Nærmaste bustader er ca. 300 m unna ytterkant av uttaksområdet, sjå figur 2. Feil! Ukjent dokumentegenskapsnavn. 2 (8) REGULERINGSPLAN NESBØ HELLEGNEISSONE. STØYVURDERING

6 N 100 m Figur 2. Uttaksområde Aktiviteten inneber boring, sprenging og pigging av stein som skal nyttast til murar. Det er heilårsdrift med boring dagar i året. Boring vil kunne gå føre innafor heile driftstida. Effektiv tid med pigging er ca. 1,5 timer kvar dag. Restmassar vert samla opp og grovknust, 3-6 gonger i året og 3-4 veker kvar gong. Maskinparken består av: hjullastar, dumpar, 2 gravemaskiner, grov- og finknusar med sikt, pigghammar og borerigg. Pigging, knusing og boring vil kunne skje på same tid, og for ikkje å undervurdere støyen er det teke høgde for dette i utrekningane. Driftstid er kl på kvardagar. Boring, sprenging, pigging og knusing kan skje måndagfredag kl Sprenging er unnateke frå støygrensene men naboar skal vere varsla om når sprenging skal finne stad, jf. kap. 30 i forureiningsforskrifta 5. Det er moglegheit for lasting av murstein og ferdigvare fram til kl. 19. Laurdag kan det vere transport og lasting av massar kl Det skal ikkje vere drift sundag og heilagdagar. Det er også full stopp i fellesferien (4 veker). Støydata og effektiv driftsdel i de ulike arbeidsfasane er gjeve i tabell 1. Tala er bestemt på fagleg skjønn etter røynsle frå andre norske prosjekt 6 og frå målingar for grovknusing og pigging. Valet er konservativt, det vil seie slik at støyen ikkje skal undervurderast. 3 (8) REGULERINGSPLAN NESBØ HELLEGNEISSONE. STØYVURDERING

7 Tabell 1: Støydata og del med drift i driftsperioden for maskinene. Maskin Estimert lydeffekt LWA (db) Effektiv driftsdel i driftstida 7-16 (%) Borerigg Grovknusar/finknusar/sikt Gravemaskin pr. maskin Hjullastar Dumpar Pigghammar 122 (maks. 132) Støyskjerming Knusarar, hjullastar, gravemaskiner inkl. maskin med pigg skal arbeide bak permanent støyvoll. Borerigg vil måtte stå uskjerma når han er i bruk. 3.3 Berekningsopplegg Støyen er utrekna med den standardiserte nordiske metoden for ekstern industristøy 7. Metoden føreset utbreiing som i svak medvind, der lyddemping frå vegetasjon og terreng vil vere låg. Utrekningane er gjort med rekneverktøyet CadnaA 4.6. Digitalt kartunderlag er i SOSI-format med 1 m kotar. Støyen er utrekna i høgde 4 m over terreng, representativt for vindauga i ein låg 2. etasje. Utrekningane tek ikkje med dempande verknad av skog. Det er rekna med at brotkantane reflekterer lyd mot busetnad. Drift, brotkantar, plassering av maskiner og i kva grad terrenget vil skjerme for støykjeldene vil variere gjennom heile perioden med uttak. Det er derfor ikkje mogleg å berekne eksakt den støybelastninga som drifta vil påføre omgjevnadene. Det er teke høgde for dette ved å gjere såkalla konservative utrekningar som ikkje skal underestimere støyen. I driftsperioden er det mogleg å gjennomføre fysiske støymålingar og avstemme utrekningane i høve til desse konkrete driftssituasjonane. 4 Støygrenser Kapittel 30 i Forureiningsforskrifta ( Industriforskriften ) 5, stiller frå krav til støy frå knuseverk, sjå tabell 2. Støykrava er dei same som for industri utan heilkontinuerleg drift i planretningsline T Stasjonære anlegg skal anleggjast slik at terrenget og brotkanten samt vegetasjon i størst mogleg grad vil skjerme aktivitetane i brotet og hindre direkte innsyn frå naboar. 4 (8) Feil! Ukjent dokumentegenskapsnavn. REGULERINGSPLAN NESBØ HELLEGNEISSONE. STØYVURDERING

8 Mobile/midlertidige verksemder skal vere skjerma mot innsyn og støy med vollar/lagerhaugar etter kvart som pukk/masser vert teke ut. Tabell 2: Grenser for støy frå knuseverk ved bustader, fritidsbustader, utdanningsinstitusjonar, barnehagar mv etter kapittel 30 i Forureiningsforskrifta. Mest støyutsette fasade. Frittfeltverdiar. Måndag-fredag Kveld måndag- Laurdag Sun-/heilag Natt (kl ) Natt (kl ) fredag dag L den = 55 db L kveld = 50 db L den = 50 db L den = 45 db L natt= 45 db L p,af,max= 60 db Lden er her tolka som eit døgnmiddel for dei mest støyande døgna. Med impulsstøy eller reintonelyd er grensa 5 db lågare. Impulslyd er kortvarige, støytvise hendingar med varigheit under 1 sekund. For at impulsar skal vurderast må støyen vere av følgjande type, ref. rettleiaren til T : 1. Støyhendingane er skarpe nok (dvs. dei aukar tilstrekkelig fort i nivå). 2. Dei er tydelege nok i høve til den andre støyen (bakgrunnsstøyen). 3. Dei er tilstrekkelig mange. Støy frå pigghammar er karakterisert som en impulslydkjelde i rettleiaren til T Om støyen verkelig opptrer som impulslyd, jf. punkt 1-3 over, vert vurdert på fagleg skjønn eller med støtte i målingar etter standarden NT ACOU 112. For at impulsane skal vere kraftige nok må støynivået frå ein impuls vere meir enn 10 db høgare enn all anna støy på staden i de mest støyande driftstimane. Den strengaste grenseverdien blir lagt til grunn når impulslyd opptrer med i gjennomsnitt meir enn 10 hendingar per time. Støygrensene er ei avveging mellom omsyn til at næring skal kunne gå føre på realistiske vilkår og omsyn til dei som kan bli råka av støy. Støygrensene skal sikre eit rimelig grad av vern for dei som er råka. Når støybelastninga ligg nær gjeldande grenser, vil eit mindretal oppfatte støyen som sjenerande medan dei resterande vil sjå belastninga som akseptabel. Det er altså store individuelle forskjellar. 5 Berekna og vurdert støy 5.1 Boring Støykote for Lden = 50 (gul line) og 55 db (oransje linje) i 4 m høgde over terreng er vist i figur 4 i vedlegg. Dette er kurver som viser støynivå for dei mest støyutsette plasseringane av boreriggen innafor uttaksområdet. Det er når boreriggen står høgt i terrenget og i ytterkanten av uttaksområdet. Det vert rekna med full drift gjennom ein heil dag i slik plassering. 5 (8) REGULERINGSPLAN NESBØ HELLEGNEISSONE. STØYVURDERING

9 Det er også berekna støynivå ved 6 av eigedomane for denne situasjonen, sjå figur 3 og tabell 4. Dersom ein gjer fysiske støymålingar i desse punkta, vil støynivået variere rundt verdiane for Ldag dette fordi Ldag er ein midla verdi for heile perioden kl I einskilde periodar vil ein registrere høgare verdiar mellom anna hendingar som gir maksimalstøy. I andre periodar er støynivået lågare. Lydnivå 40 db er i ein svensk utgreiing 10 foreslått som kriterium for støyfrihet. Kva ein kan høyre er sterkt påverka av naturens eigne lydar, slik som lyd skapt av rennande vatn og vind. Det tyder at ein lett kan høyre støynivå ned til 40 db utandørs viss det er lite annan lyd. For andre situasjonar vil støyen vere lågare på grunn av lengre avstandar til boreriggen. Det er teke omsyn til at knusing og massehandtering går føre samtidig med boring. Det er også rekna at brotkantar reflekterer støyen mot busetnaden. Når det er boring, vil denne støyen vere dominerande framfor pigging, knusing og massehandtering. Sjølv om pigging er en impulslydkjelde, vil den altså ikkje te seg som impulsstøy i denne situasjonen. Boring er ein tydelig støykjelde med særprega karakter, men ikkje slik at ho kan beteknast som støy med innhald av reintone. Her kan ein også ta i betraktning at boring normalt er aktivitet med avgrensa varigheit, både innafor den einskilde driftsdag og gjennom året. Støyen bør derfor vurderast etter støygrensa Lden = 55 db utan korreksjon for impulsstøy og reintone. 89/1 89/2 91/1 89/5 89/4 90/4 Figur 3. Oversikt over eigedomar som er punktberekna (ref. seeiendom.no) Feil! Ukjent dokumentegenskapsnavn. 6 (8) REGULERINGSPLAN NESBØ HELLEGNEISSONE. STØYVURDERING

10 Tabell 3. Utrekna støy ved einskilde eigedomar. Gnr/bnr Lden (db) Ldag (db) 91/ / / / / / Drift utan borerigg Her inngår drift utan borerigg, men med knusing, pigging og massehandtering. I denne situasjonen kan bruk av pigghammar tre fram som ein impulsiv lydkjelde. Det må derfor vurderast om strengare støygrense (Lden = 50 db) skal leggjast til grunn. Rett ved maskinene vil pigghammar (LAF) være ein tydeleg impulsiv kjelde. Dette gjeld i dei mest støyande driftstimane (ikkje driftsdøgn). Impulslyden frå pigghammaren er meir høgfrekvent enn støyen frå knusarane og dei andre maskinene. På større avstandar vil støy frå pigghammaren dempast effektivt av terrengbarrierar og tilrettelagte vollar. Andre kjelder slik som knusar og massehandteringsutstyr vil på same tid bidra til at pigghammaren ikkje vert like utprega når avstanden er stor. Ved bustadene vil derfor forskjellen mellom impulslyd frå pigghammar og støyen frå dei andre kjeldene vere redusert til under 10 db. Når forskjellen ikkje er meir enn 10 db, skal støygrensa Lden = 55 db leggast til grunn. Det er heilt avgjerande at all pigging går føre i skjerma posisjon. 5.3 Reflektert lyd Uttaksområdet ligg i dalføre med bratte fjellsider. Avstanden mellom fjellsidene er ca. 2 km ved høgdekote ca. 700 m. Fjellsidene er heilt skogkledde opp til denne høgda. Den flate delen i dalbotnen er ca. 300 m brei. I brotområdet vert skogen fjerna og det er primært frå disse områda ein vil kunne høyre reflektert lyd. Skogen er også lydreflekterande, men i mykje mindre grad enn bart fjell. Reflektert støy gir en auka kjensle av å vere omgjeven av støy, noko som kan medføre auka grad av sjenanse. Dette er ein negativ faktor, men likevel ikkje slik at støygrensene er strengare i slike situasjonar. Som nemnt i kap. 3 er reflektert støy frå brotkantane inkludert i rekneresultata og slik sett ivareteke i utgreiinga. 7 (8) REGULERINGSPLAN NESBØ HELLEGNEISSONE. STØYVURDERING

11 5.4 Krav til støyvoller Det er viktig at vollane gir god effekt slik at ein avgrensar støyulempene mest mogleg. Dette gjeld sjølv om grensene formelt sett er tilfredsstilt. Kap. 30 i forureiningsforskrifta seier at aktivitetane skal skjermast for innsyn og støy. Støyvollar er effektive når støykjeldene er plassert tett inn mot dei, og siktlina mot støykjelda er helt broten, slik at det er 2-3 m ekstra høgde opp til toppen av vollen. I slike tilfelle vil skjermingseffekten kunne bli meir enn 10 db, som motsvarar minst ei halvering av lyden slik ein høyrer han. I situasjonar der siktlina berre er delvis broten eller massehandteringsutstyret skiftar mellom uskjerma og skjerma posisjon, vil ein kunne få 2-5 db effekt når støyen vert midla over ein viss tid. 2-5 db motsvarar ei endring som ein lett kan høyre. Tilrettelegginga av vollar og skjermar bør følgjast opp undervegs i uttaket, jf. punkt om støy i føresegnene. Lydrefleksjonar frå brotkanten vil avgrense kor stor verknad vollane kan få. Brotkanten vil likevel ikkje vere heilt loddrett og dette medfører at det meste av lyden vert reflektert oppover. Ein mindre del vil rettast nedover mot busetnaden. 6 Konklusjon Ingen av bustadene får støynivå over grensene i forskrifta. Dette føreset at aktivitetar med knusing og pigging vert skjerma for innsyn og støy, og at driftstidene vert heldne. Det er rekna med at boring vil skje frå uskjerma posisjon. Naboar må varslast ved sprenging. 7 Referansar 1 Granvin Maskinstasjon AS. Massetak «Såkvitnehagane», Øvre Granvin. Oppdragsnummer Sweco Norge AS, Samordna uttale med motsegn i sak: Offentleg ettersyn Granvin Nesbø Hellegneissone Planid Detaljreguleringsplan. Fylkesmannen i Hordaland, Retningslinje for behandling av støy i arealplanlegging, T-1442, Miljøverndepartementet, juli Reguleringsføresegner Nesbø hellegneissone , revidering Forskrift om begrensning av forurensning (forurensningsforskriften). Kap. 30. Forurensninger fra produksjon av pukk, grus, sand og singel. Klima og Miljødepartementet, NoMeS inkl. databaser for støykilder. KILDE Akustikk AS, Environmental noise from industrial plants, General prediction method, report nr 32, Lydteknisk Lab. Lyngby, Retningslinje for behandling av støy i arealplanlegging, T-1442, Miljøverndepartementet, M Veileder til retningslinje for behandling av støy i arealplanlegging. Miljødirektoratet. 10 Ljudkvalitet i natur- og kulturmiljøer. Förslag til mått, mätetal och inventeringsmetod. Banverket, m.fl Feil! Ukjent dokumentegenskapsnavn. 8 (8) REGULERINGSPLAN NESBØ HELLEGNEISSONE. STØYVURDERING

12 Figur 4 Nesbø Hellegneissone, Granvin Prosjektnr: Støykart Forureiningsforskrifta kap. 30 og T-1442 Omhyllingskurve for drift i dei mest støyutsatte posisjonane Rekneoppløysing 20 x 20 m Utrekningshøgde: h=4m Ekvidistanse: 1m A3 = 1:5027 Indikator: Lden = 50 db - grøn line 55 db - gul line