RAPPORT. RIAKU Skårhaug massetak, Nordfjordeid PER RØYRHUS AS STØY FRÅ UTTAK OG KNUSING AV MASSE OPPDRAGSNUMMER RIAKU01_REV

Transkript

1 PER RØYRHUS AS RIAKU Skårhaug massetak, Nordfjordeid OPPDRAGSNUMMER STØY FRÅ UTTAK OG KNUSING AV MASSE UTARBEIDA AV TORMOD UTNE KVÅLE KONTROLLERT AV FRODE ATTERÅS

2 Endringsliste REV. DATO ENDRINGA GJELD KONTR. AV UTARB. AV 0 FRODE ATTERÅS TORMOD UTNE KVÅLE Sweco Tvildesvegen 16D NO 5705 Voss, Norge Telefonnummer Sweco Norge AS Org.nr: Hovedkontor: Oslo Tormod Utne Kvåle Rådgjevar akustikk Mobil +47 (0) tormod.kvale@sweco.no

3 Innhald 1 Innleiing 1 2 Føresetnadar og metode Metode 3 3 Støygrenser Bustadar og fritidsbustadar 4 4 Vegtrafikkstøy 5 5 Støyavbøtande tiltak 6 6 Støy frå massetak - berekningar og vurderingar Boring Knusing 7 7 Konklusjon 8 8 Referansar 8 Vedlegg 1 Støykote boring Vedlegg 2 Støykote knusing Vedlegg 3 Faguttrykk

4 1 Innleiing Sweco Norge AS har fått i oppdrag av Per Røyrhus AS, ved plankonsulent Siri Gausemel (Nordplan AS), å berekna og vurdera støy frå massetak i Skårhaug, på gards/bruksnr. 40/1 i Eid kommune. Eksisterande uttak er regulert av gjeldande reguleringsplan. Ny reguleringsplan 1 med utvida drift er under utarbeiding, og denne rapporten dekkjer det støyfaglege underlaget til den nye reguleringsplanen. Figur 1 viser oversiktskart og Figur 2 viser utkast til reguleringsplan. Vedlegg 3 forklarar faguttrykk som er brukt i rapporten. Uttaksområde Figur 1 Oversiktskart (Kartverket, Figur 2 Utkast ny detaljreguleringsplan (Siri Gausemel, Nordplan AS, ) 1 (8)

5 Vest for masseuttaket er det ca. 1,5 km til næraste støyfølsame område. Øst for uttaket ligg nærmaste bustad (gards/bruksnr. 41/7) ca. 140 m frå reguleringsplangrensa, sjå Figur 3. På sørsida av Eidsfjorden ligg det bustadar (området Taklo). Avstanden til desse er i overkant av 1,5 km. Eksisterande masseuttak Industri 41/7 41/8 41/17 Figur 3 Støyfølsame bygg øst for uttaksområde (Kartverket, Rv15 går langs Eidsfjorden og passerer både bustadar og masseuttak. Trafikktal 2 for 2014 syner ÅDT = 3550 køyretøy/døgn. Av desse er 10 % lange køyretøy og fartsgrensa forbi planområdet er 80 km/t. 2 Føresetnadar og metode Det er utarbeida driftsplan 3 for masseuttaket, denne er lagt til grunn i arbeidet saman med supplerande opplysningar frå tiltakshavar Per Røyrhus AS ved Salve Røyrhus. Aktiviteten i masseuttaket er avhengig av behov for masse. Uttak av stein og massar vert gjort ved boring og sprenging. Hydraulisk borerigg vert nytta i snitt ca. 3 veker per år, før masse vert sprengt ut og knust. Pigghammar vert brukt sporadisk for å dela større utsprengte steinblokker i samband med knusing. Mobile knuseverk vil vera i bruk ca. 1 månad per år. Det vil ikkje vera samtidig boring og knusing. Knusing vil skje i eksisterande masseuttak. Forslaget til reguleringsføresegner opnar for drift på kvardagar mellom kl. 7 og 19. Boring vert gjort innanfor normal arbeidstid (kl. 7 17). Sprenging er ikkje regulert av støygrensene, men skal gjennomførast mellom kl. 7 og 16 på kvardagar og naboar skal varslast. 2 (8) Støydata og effektiv driftsandel for dei ulike maskinene er vist i tabell 1. Tala er bestemt på faglig skjønn etter erfaringar frå andre liknande norske prosjekt 4. Valet er konservativt, det vil sei slik at støyen ikkje vert undervurdert.

6 Tabell 1: Støydata og skjønnsmessig anslått andel drift i driftsperioden for maskinene. Maskin Antatt lydeffekt LWA (db) Effektiv driftsandel i driftstida kl Boring Borerigg (kl. 7-17) (%) Knusing Knuser/sorteringsverk Gravemaskin Hjullaster Pigghammer 122 Maksimalt støynivå (FAST): Transport av masse ut av uttaket vert gjort samtidig med og etter knusing. Transport går direkte ut på Rv15 og er ikkje vurdert som utslagsgjevande for støysituasjon. Driftsplanen legg opp til drift i 3 etappar, sjå driftsplan for detaljar rundt etappane. 2.1 Metode Støyen frå drift i uttaksområdet er rekna ved den standardiserte nordiske metoden for ekstern industristøy 5. Metoden reknar at støyen brer seg som i svak medvind, der lyddempinga frå vegetasjon og terreng vert lita. Utrekningane er gjort med programvara CadnaA Digitalt kartunderlag er i SOSIformat med 1 og 5 m koter. Støyen er rekna i høgde 4 m over terreng, representativt for vindauga i ein låg 2. etasje. Det er rekna med mjuk mark over alt unntatt over Eidsfjorden. Det er tatt omsyn til refleksjonar frå brotkantane. 3 (8)

7 3 Støygrenser 3.1 Bustadar og fritidsbustadar Reguleringsføresegnene viser til Kapittel 30 i Forurensingsforskrifta ( Industriforskrifta ), som har talfesta krav til støy frå knuseverk, sjå tabell 2. Støykrava er tilsvarande som for industri utan heilkontinuerlig drift i planretningslinja T Tabell 2: Grenser for støy frå knuseverk ved bustadar, fritidsbustadar, utdanningsinstitusjonar, barnehagar mv etter kapittel 30 i Forurensningsforskriften. Mest støyutsette fasade. Frittfeltverdiar. Måndag-fredag Kveld måndag- Laurdag Søn- Natt (kl ) Natt (kl ) fredag /heilagdagar L den = 55 db L evening = 50 db L den = 50 db L den = 45 db L night= 45 db L AFmax= 60 db Lden er her tolka som eit døgnmiddel for dei mest støyande døgna. Med impulsstøy eller reintonelyd er grensa 5 db lavare. For at impulsar skal vurderast 7 må dei vera: 1. av rett type det vil sei skarpe nok, 2. kraftig nok i forhold til støy som ikkje er impulsiv, og 3. mange nok Støy fra pigghammer er typisk ei impulslydkjede, og vil ha fleire enn 10 impulsar per time. Om støyen er av typen impuls, dvs. skarpe nok, vert vurdert på faglig skjønn eller med støtte i målingar etter NT ACOU 112. For at impulsane skal vera kraftige nok må støynivået frå ein impuls, angitt i LAF, vera meir enn 10 db høgare enn ekvivalent støynivå frå all anna støy ved bustadane i dei mest støyande driftstimane. 4 (8)

8 4 Vegtrafikkstøy Rv 15 er den dominerande støykjelda i området. Bustad på gards/bruksnr. 41/17 har støynivå frå vegtrafikk over Lden = 65 db. Dette ligg over 10 db høgare enn støy frå masseuttaket. Støyande aktivitet i masseuttaket er avgrensa til kortare periodar og er av ein annan karakter enn vegtrafikkstøy. Sumstøy er ikkje vurdert som relevant her. Figur 4 Støysonekart (Statens vegvesen, Støyvarselkart i henhold til T-1442, Eid kommune, for prognoseår 2025, utarbeidet november 2010) 5 (8)

9 5 Støyavbøtande tiltak Etter utarbeiding av forslag til reguleringsplan har det kome fram at bergvegg mellom eksisterande uttaksområde og Rv 15 skal fjernast 8. Denne bør erstattas av ein støyskjerm med høgd minimum 5 m over botn i brotet. Støyskjermen kan byggjast som ein voll, tett vegg eller ein kombinasjon av desse. Plassering og utstrekning av støyvoll/støyskjerm er vist med blå line i Figur 5. Det er lagt til grunn at knusing og tilhøyrande pigging ikkje skal utførast vest for stipla linje i figuren. Støyvoll, høgd 5 m Avgrensing Figur 5 Støyskjerm/voll 6 (8)

10 6 Støy frå massetak - berekningar og vurderingar 6.1 Boring Boring er ikkje ei impulslydkjelde og støyen er vurdert etter støygrensa Lden = 55 db. Perioden med boring vil vera dimensjonerande med tanke på støy i retning bustadane på Ytre Skårhaug. Boreriggen vil ved uttak av øvste pall stå uskjerma i urørt terreng. Med boring i enkelte utsette posisjonar vil støynivå ved bustad på gards/bruksnr.41/17 vera opp mot Lden = 54 db. For dei aller fleste situasjonar vil støyen vera tydelig lågare grunna delvis skjerma drift. Støykote for Lden = 55 db (gul linje) frå boring i 4 m høgd over terreng er vist i vedlegg 1. Dette er ei omhyllingskurve som viser støynivå for dei mest støyutsette plasseringane av boreriggen innanfor det nye uttaksområdet. 6.2 Knusing Skjermingseffekten av brotkantane minkar etter kvart som uttaket går fram, det er difor lagt til grunn terreng slik det vert i siste fase av uttaket for desse berekningane, med voll som beskrive i punkt 5. Pigghammar vert brukt før og under knusing. Dette vil vera ei impulslydkjelde. Ein må difor vurdera om støygrensene skal skjerpast med 5 db. I kort avstand frå arbeidet vil impulslyd frå pigghammar (LAF) vera 10 db høgare enn tidsmidla støynivå frå dei andre maskinene. Dette gjeld i dei mest støyande driftstimane (ikkje driftsdøgn). Impulslyden frå pigghammaren er meir høgfrekvent enn støyen frå knusaren og dei andre maskinene. Dette fører til at støy frå pigghammaren vert meir dempa på avstand og skjermingseffekten av terreng vert høgare. Ved bustadane på Ytre Skårhaug vert difor forskjellen mellom impuls og tidsmidla støy redusert til under 10 db. Rettleiaren M-128 reknar og vegtrafikkstøy som bakgrunnsstøy ved slik vurdering. Støynivået frå vegtrafikk er betydelig høgare enn impulslyden frå pigghammaren ved aktuelle bustadar. Støygrensa Lden = 55 db skal difor leggjast til grunn. Bustad på gards/bruksnr. 41/17 vil ved knusing få høgste støynivå Lden = 44 db. Det lave støynivået skuldast skjerming frå kantane av brotet og voll. Støykote for Lden = 55 db (gul linje) frå knusing i 4 m høgd over terreng er vist i vedlegg 2. Dette er ei omhyllingskurve som viser støynivå for dei mest støyutsette plasseringane av knuseverket i uttaksområdet, avgrensa som i Figur 5. 7 (8)

11 7 Konklusjon Utvida uttak som planlagt i ny reguleringsplan vil tilfredsstilla dei grenseverdiar som er satt for støynivå, gitt dei føresetnadar som er lagt til grunn her. 8 Referansar 1 Detaljreguleringsplan for massetak Skårhaug, Nordplan, Trafikktal er henta frå og er data under norsk lisens for offentlige data (NLOD) tilgjengeliggjort av Statens vegvesen 3 Driftsplan Massetak Skårhaug, Nordplan, NoMeS inkl. databaser for støykilder. KILDE Akustikk AS, Environmental noise from industrial plants, General prediction method, report nr 32, Lydteknisk Lab. Lyngby, Retningslinje for behandling av støy i arealplanlegging, T-1442, Miljøverndepartementet, M-128. Veileder til retningslinje for behandling av støy i arealplanlegging. Miljødirektoratet Notat driftsavd , Nordplan AS, datert (8)

12 Støykote - boring Prosjektnr: Skårhaug 41/7 41/ / Støykote Lden = 55 db omhyllingskurve Utrekningshøgde: h = 4 m Indikator: Lden [dba]

13 Støykote - knusing Prosjektnr: Skårhaug 41/7 41/ / Støykote Lden = 55 db omhyllingskurve Utrekningshøgde: h = 4 m Indikator: Lden [dba]

14 VEDLEGG 3: LYDUTTRYKK Begrep Notasjon Forklaring A-veid lydtrykknivå LA Lydtrykknivå (lydens styrke) målt eller vurdert med veiekurve A. Ofte brukes betegnelsen lydnivå med måleenheten dba. A-veid lydtrykknivå "Day-Evening- Night" Desibel (db) Ekvivalent lydtrykknivå Lden (LADEN) A-veid ekvivalent lydtrykknivå med 10 db tillegg for lyd som opptrer om natten (kl 23-07) og 5 db tillegg lyd som opptrer om kvelden (kl 19-23). Beskrivelsen er vedtatt som generell indikator ved vurdering og kontroll av ekstern støy i EU. Til prognoseformål skal Lden beskrives som frittfeltverdi, normalt med mottakerhøyde +4 m over terreng. Angir logaritmisk forhold mellom to verdier. I akustikk brukes desibel på to måter: 1) For å angi forholdet mellom to størrelser, og 2) For å angi absoluttstørrelse ved at man angir forholdet til en referanseverdi. For lydtrykknivå (L) er definisjonen i desibel slik: L = 10 log (P/P0), der P er lydtrykket (Pa) og P0 referanselydtrykket 0,00002 Pa.( P0 er - pr. def. - det laveste lydtrykket øret kan oppfatte) Lekv,T Gjennomsnittlig (energimidlet) lydnivå over et visst tidsintervall (T), f.eks. 1 minutt, 30 minutt, 1 time, 8 timer eller 24 timer. Fritt felt Lydutbredelse uten refleksjon fra vertikale flater (dvs. nærliggende bygninger/fasader). En mottaker i lydfeltet mottar lyd bare i en retning i direkte linje fra lydkilden. Lydnivået fra en punktkilde reduseres med 6 db for hver dobling av avstand. Vi snakker ofte om frittfelt i motsetning til Ved fasade eller På fasade. Lydnivå LA Veid Lydtrykknivå. Angis da med måleenhet dba. Et mål for opplevd lydstyrke i desibel. Lydeffektnivå Lw Mål for totalt avstrålt lydenergi fra en lydkilde. Angis i desibel i forhold til en referanseverdi på W. Når lydeffektnivået er kjent kan man beregne lydnivået i en ønsket avstand fra kilden, f.eks. i nabobebyggelsen eller inne i et rom. For en lydkilde som står på hard mark og fordeler lyden likt i all retninger, kan lydeffektnivået (Lw) omregnes til lydtrykknivået (Lp) målt i en bestemt avstand (R) ved å bruke uttrykket: Lw = Lp + 20 log R + 8 db der R = avstand i meter. Ofte brukes A-veid lydeffektnivå, LWA. Lydtrykknivå Lp Lydtrykket (P) angitt i desibel som er en logaritmisk beskrivelse i forhold til en referanseverdi på Pa. Beskrivelsen i desibel er introdusert delvis av praktiske hensyn: ellers hadde en fått et upraktisk stort spenn i verdier, og delvis fordi det samsvarer godt med ørets følsomhet. Høreterskelen Pa tilsvarer 0 db, smerteterskelen 20 Pa tilsvarer 120 db. Maksimalt lydtrykknivå Lmax (LAmax) Beskrivelse av høyeste lydtrykknivå for lyd med varierende styrke. Lmax er svært følsomt for hvordan det defineres: hvilken tidskonstant (Impulse, Fast, Slow) som skal brukes og hvilke topper som skal medtas. L5AF A-veid nivå med tidskonstanten Fast på 125 ms som overskrides av 5 % av hendelsene i løpet av en nærmere angitt periode, dvs. et statistisk maksimalnivå i forhold til antall hendelser. Støy Støynivå Uønsket lyd. Mer omfattende: lyd som har negativ virkning på menneskets velvære og lyd som forstyrrer eller hindrer ønsket informasjon (signal). Populært fellesuttrykk for ulike beskrivelser av lyd (som maksimalt og ekvivalent lydnivå) når lyden er uønsket. Veiekurve A A Standardisert kurve (IEC 60651) som etterlikner ørets følsomhet for ulike frekvenser ved lavere og midlere lydtrykknivå. Brukes ved de fleste vurderinger av støy. A-kurven framhever frekvensområdet Hz og demper basslyd.