Områdereguleringsplan for Øyra/Løken nærmiljøanlegg

Naustdal kommune Områdereguleringsplan for Øyra/Løken nærmiljøanlegg Risiko og sårbarheitsanalyse 2013-01-23

J03 2013-01-23 For bruk endeleg versjon. (Oppdragsgjevar sine kommentarar til versjon C03 er ivareteke/avklart) C02 2012-12-06 For gjennomgåing hjå oppdragsgjevar. (Dokumentet er ferdig ihht. oppdragsavtale) A01 2012-12-03 Til intern bruk disposisjon og innhald i dei ulike kapittel. JOHM HIRUU JOHM JOHM JOHM HIRUU Rev. Dato: Omtale Utarbeidet Fagkontroll Godkjent Dette dokumentet er utarbeida av Norconsult AS som del av det oppdraget som dokumentet omhandlar. Opphavsretten tilhøyrer Norconsult. Dokumentet må berre nyttast til det formål som framgår i oppdragsavtalen, og må ikkje kopierast eller gjerast tilgjengeleg på annan måte eller i større utstrekning enn formålet tilseier. Norconsult AS Dalavegen 25, NO-6856 Sogndal n:\512\41\5124194\5 arbeidsdokument\ros\rapport_5124194_ros_j03.docx 2012-12-05 Side 2 av 20

Innhald 1 Innleiing 5 1.1 Analyseobjektet 5 1.2 Føresetnader, avgrensingar og antakingar 6 1.3 Definisjonar og omgrep 7 2 Framgangsmåte 8 2.1 Fareidentifikasjon og sårbarheitsvurdering 8 2.2 Kategorisering av sannsyn 9 2.3 Kategoriar for konsekvensvurdering 9 2.4 Vurdering av risiko 10 2.5 Risikoreduserande tiltak 10 2.5.1 Raude hendingar risikoreduserande tiltak er naudsynt 10 2.5.2 Gule hendingar tiltak bør vurderast 11 2.5.3 Grøne hendingar akseptabel risiko 11 3 Fareidentifikasjon og sårbarheitsvurdering 12 3.1 Kartlegging av farar 12 3.2 Sårbarheitsvurdering av aktuelle hendingar 14 3.2.1 Ekstrem nedbør, flaum og stormflo 14 3.2.2 Trafikktryggleik påkjørsle av mjuk trafikant 15 3.3 Representative uønska hendingar 15 4 Konklusjon og risikoreduserande tiltak 18 4.1 Krav til tryggleik i plan- og bygningsloven 18 n:\512\41\5124194\5 arbeidsdokument\ros\rapport_5124194_ros_j03.docx 2012-12-05 Side 3 av 20

Samandrag Norconsult AS har på oppdrag frå Naustdal kommune utarbeidd ROS-analyse til områdereguleringsplan for Øyra/Løken nærmiljøanlegg. Analysen er ein del av vedtaksgrunnlaget som følgjer planframlegget. I samsvar med 4-3 i plan- og bygningsloven og rundskriv T-5/95 Arealplanlegging og utbygging i fareområder blir det stilt krav om at det ikkje skal byggast ut i usikre områder. Formålet med vurderinga har vore å vurdere alle sårbarheitsforhold som har innverknad på om arealet er eigna til planlagt formål, og eventuelt endringar i slike forhold som følgje av planlagd bruk av arealet innanfor planområdet. I tillegg skal vurderinga vise om planframlegget representerer ein fare for omgjevnadane, og om omgjevnadane representerer ein fare for det regulerte området (to-sidig påverknad). På bakgrunn av rådgjevar sine opplysningar, kjend dokumentasjon, er det ikkje gjort funn av hendingar med uakseptabel risiko innanfor planområdet. Det er gjort funn av ei hending som representerer akseptabel risiko, men som bør underleggjast risikostyring gjennom krav til utforming og merking av samferdselsanlegg. Dette gjeld krysset mellom Helgåsvegen og Øyravegen. n:\512\41\5124194\5 arbeidsdokument\ros\rapport_5124194_ros_j03.docx 2012-12-05 Side 4 av 20

1 Innleiing Norconsult AS har på vegne av Naustdal kommune utarbeidd detaljreguleringsplan for Øyra/Løken nærmiljøanlegg som er lokalisert aust for sentrum og elva Nausta. Bakgrunnen for planarbeidet er vedtak gjort av fast utval for plansaker den 3. oktober om oppstart av arbeid med re-planlegging av nærmiljøanlegget. Formålet med planarbeidet er oppfølging av kommunedelplanen for sentrum med vidareutvikling av Øyra/Løken som eit felles nærmiljøanlegg for det etablerte bustadfeltet og sentrum. Dei viktigaste endringane i planen er knytt til regulering av fortau og parkeringsanlegg innanfor planområdet. I tillegg er planen utforma på ein slik måte at den vil vere ein naturleg del av gangsambandet over Nausta og til/frå sentrum. Dette er eit planarbeid som det har vore jobba med over tid. Formålet med analysen har vore å vurdere alle sårbarheitsforholda som har innverknad på om arealet er eigna til planlagt formål, og eventuelt endringar i slike forhold som følgje av planlagd bruk av arealet innanfor planområdet. I tillegg viser vurderinga om planframlegget representerer ein fare for omgjevnadane, og om omgjevnadane representerer ein fare for det regulerte området (to-sidig påverknad). 1.1 ANALYSEOBJEKTET Analyseobjektet femnar om reguleringsplan for Øyrane/Løken nærmiljøanlegg, samt mindre del av bustadeigedommen gnr 99, bnr 13. Området er lokalisert aust for sentrum og elva Nausta. Området er omkransa av utbygd bustadområde i nord, aust og sør. Planområdet er på vel 30 daa og er avgrensa av Helgåsvegen i sør, Øyravegen i vest og Øyra- og Løken bustadfelt i nord. Området har flat botten. Opp mot Helgåsvegen stig terrenget. Innanfor området er det etablert hoppbakke med lysanlegg, fotballbaner og sandvolley-bane. Planen kan funksjonelt delast i 2, der den eine delen femnar om det regulerte nærmiljøanlegget med tilhøyrande parkering, medan den andre delen femnar om fortau som har funksjon å etablere trygge gangsamband inn langs Øyravegen og Helgåsvegen. Det ligg ikkje føre trafikkanalyse som gjev tal på trafikk på Helgåsvegen og Øyravegen. Regulerte trafikkareal er utforma i samsvar med vegstyresmaktene si handbok 017 «Veg og gateutforming». Det er lagt til grunn standardklasse Sa1 (samleveg i bustadområde, ÅDT 1 1500 og dimensjonerande fart 50 km/t for både Helgåsvegen og Øyravegen. Skilta fart er 30 km/t. Løysinga i reguleringsplanen gjev vegbreidd på 5 meter og med 0.25 meter asfaltert skulder mot fortauskant og 0,5 meter skulder på motsett side av vegen. Fortauet er planlagt med ei breidd på 2,5 meter. Øyravegen følgjer elva Nausta. Planen legg til rette for etablering av fortau og ei ny avkøyrsle til parkeringsplass for nærmiljøanlegget. 1 ÅDT årsdøgntrafikk, total mengde køyretøy som passerar eit snitt på vegen i løpet av eit år, dividert med 365. n:\512\41\5124194\5 arbeidsdokument\ros\rapport_5124194_ros_j03.docx 2012-12-05 Side 5 av 20

Helgåsvegen har funksjon som samleveg. Vegen er bratt og ved etablering av regulert fortau er det føresett at krav til stigning vert ivareteke. Frå samlevegen tek det av adkomstvegar til bustadtomtene. Helgåsvegen er regulert til senter veg. Kryssa mellom Helgåsvegen og adkomstvegane er regulert i eldre planer. Friområde/nærmiljøanlegget er i hovudsak ei vidareføring av arealbruken i vedteken plan med tillegg av parkeringsplass der det kan etablerast om lag 40 oppstillingsplassar for bil. Denne er lagt inn ved Øyravegen heilt vest i området. I området sett av som friområde opnar planen for eit nærmiljøanlegg med eit breitt spekter av aktivitetar som spenner frå idrett og rekreasjon til leik. Det ligg føre ein illustrasjonsplan som følgjer planframlegget som syner inndeling av friområdet i ulike soner med aktivitetar samt samband mellom dei ulike områda og til frå bustadområda, sentrum og parkeringsplassane. Illustrasjonsplanen syner korleis området kan utnyttast. Friområde Figur 1.1: Kartutsnitt over planområdet med tilgrensande område. Innanfor planområdet er det regulert eit areal til bustad ved eigedom gnr 99,bnr 13, planen opnar ikkje for tiltak på dette arealet. 1.2 FØRESETNADER, AVGRENSINGAR OG ANTAKINGAR Følgjande føresetnader er lagt til grunn for sårbarheitsanalysen: - Vurderinga er ei overordna sårbarheitsanalyse (ikkje ei detaljert hendingsbasert risikoanalyse) - Den er avgrensa til temaet samfunnssikkerheit slik dette er skildra av DSB (Direktoratet for samfunnssikkerheit og beredskap) - Utbygging skal følgje relevante lover og forskrifter, som sikringstiltak og liknande - Vurderinga er avgrensa til det aktuelle planområdet/analyseobjektet - Vurderinga omfattar ferdige løysingar, ikkje vurdering av risiko i bygg- og anleggsfasen - Vurderinga klargjer ikkje uavhengige, samanfallande hendingar - Vurderinga omfattar ikkje tilsikta hendingar (sabotasje, hærverk o.l.) - Vurderinga og antakingane er basert på føreliggande dokumentasjon om prosjektet, og om bruk av, og aktivitetar i nærområdet n:\512\41\5124194\5 arbeidsdokument\ros\rapport_5124194_ros_j03.docx 2012-12-05 Side 6 av 20

1.3 DEFINISJONAR OG OMGREP Omgrep Sårbarheit Risiko Risikoanalyse Risikoreduserande tiltak Naturbasert risiko/sårbarheit Verksemdsbasert risiko/sårbarheit Sårbare objekt Infrastruktur Definisjon Manglande evne hjå eit analyseobjekt til å motstå verknadene av ein uønskt hending og til å gjenopprette tilstanden eller funksjonen etter hendinga [8]. Uttrykk for kombinasjonen av sannsyn for og konsekvensen av ei uønskt hending [8]. Ein systematisk framgangsmåte for å skildre og/eller berekne risiko. Risikoanalysen vert gjennomført ved kartlegging av uønska hendingar og årsakene til- og konsekvensane av desse [8]. Tiltak som påverkar sannsynet eller konsekvensen av uønska hendingar. Naturlege, stadeigne forhold som gjer at areal kan motstå eller avgrense verknader av uønska hendingar. Forhold som er relatert til etablerte verksemder som gjer at føreslått arealbruk kan motstå eller avgrense verknadane av uønska hendingar. Anlegg, bygg, natur og kulturområde som er sårbare for inngrep, forureining og skade. Infrastruktur er ikkje med i definisjonen av sårbare objekt. Veg, el-forsyning og liknande som er vesentleg og der stans/skade kan ha store konsekvensar. n:\512\41\5124194\5 arbeidsdokument\ros\rapport_5124194_ros_j03.docx 2012-12-05 Side 7 av 20

2 Framgangsmåte Metoden er basert på hovudprinsippa i NS 5814 Krav til risikoanalyser [8], DSB sin rettleiar om Samfunnsikkerheit i arealplanlegging [10] og Statens vegvesen si handbok 271 [15]. Risiko er knytt til uønskte hendingar, dvs. hendingar som i utgangspunktet ikkje skal inntreffe. Det er difor knytt uvisse til både om hendinga vil inntreffe (sannsyn) og omfanget (konsekvens) av hendinga dersom den inntreff. Arbeidsmetodikken omfattar følgjande trinn: 1. Fareidentifikasjon kartlegging av moglege uønskte hendingar. 2. Evaluere sannsyn og konsekvens. 3. Klassifisering av risiko, identifikasjon av behov for risikoreduserande tiltak. 2.1 FAREIDENTIFIKASJON OG SÅRBARHEITSVURDERING Fareidentifikasjonen er basert på ROS-sjekklista frå SIGVe-rapporten [11], samt planføresegnene og retningslinene i kommuneplanen [1]. Farane vert konkretisert gjennom formulering av representative, uønskte hendingar. Med sårbarheit er det meint manglande evne hjå analyseobjektet til å motstå verknader av ei uønskt hending og til å gjenopprette sin opphavelege tilstand eller funksjon etter hendinga [8]. Ei sårbarheitsvurdering består av ein systematisk gjennomgang av dei viktigaste faktorane som påverkar risiko. Data- og erfaringsmaterialet over området for å vurdere dei ulike faktorane er av varierande detaljeringsgrad. I sårbarheitsanalysen er det nytta ei gradering svært robust, robust, nøytralt, sårbart og svært sårbart. Tabell 2.1: Sårbarheitskategori Svært robust Robust Nøytralt Sårbart Svært sårbart Kategoriar for sårbarheit. Skildring Eit vidt spekter av hendingar kan inntreffe utan at sikkerheit eller området sin funksjonalitet vert ramma. Eit vidt spekter av hendingar kan inntreffe der sikkerheit eller området sin funksjonalitet vert ubetydelig ramma. Eit vidt spekter av hendingar kan inntreffe der sikkerheit eller området sin funksjonalitet vert ramma i same grad som andre områder av same standard i Noreg. For eit vidt spekter av hendingar kan sikkerheit eller området sin funksjonalitet bli ramma slik at fare eller betydeleg ulempe oppstår. For eit vidt spekter av hendingar/tema kan sikkerheit eller området sin funksjonalitet bli ramma i betydeleg grad slik at akutt fare eller tap av vesentlege samfunnsfunksjonar oppstår. n:\512\41\5124194\5 arbeidsdokument\ros\rapport_5124194_ros_j03.docx 2012-12-05 Side 8 av 20

2.2 KATEGORISERING AV SANNSYN I kva grad det er truleg at ei uønskt hending kan inntreffe, vert uttrykt ved hjelp av omgrepet sannsyn (hendingsfrekvens). Sannsyn bygger på erfaringar, nye trendar (for eksempel ekstremvær) og vurderingar gjort på bakgrunn av lokal erfaring. Tabell 2.2: Sannsyn kategoriar 1. Lite sannsynleg (Teoretisk mogleg) 2. Moderat sannsynleg (Kan ikkje utelukkast) 3. Sannsynleg (Må påreknast) 4. Meget sannsynleg (Inntreff av og til) 5. Svært sannsynleg (vanleg førekommande) Kategoriar for sannsyn. Skildring Sjeldnare enn ei hending pr. 1000 år (> 0,1 % årlig sannsyn). I gjennomsnitt ei hending pr. 100-1000 år I gjennomsnitt ei hending pr. 10-100 år I gjennomsnitt ei hending pr. 1-10 år Ei hending pr. år eller oftare. 2.3 KATEGORIAR FOR KONSEKVENSVURDERING Konsekvensvurderinga uttrykker moglege følgjer av ei uønskt hending i forhold til liv/helse, ytre miljø (forureining) og skade på materielle verdiar. Tabell 2.3: Konsekvens kategoriar 1. Svært liten konsekvens Konsekvenskategoriar for liv og helse, ytre miljø og materielle verdiar. Skildring - Liv og helse: - Ytre miljø: - Samfunnsverdiar: Ingen personskader Ubetydeleg konsekvensar Skade for inntil 100.000 kr 2. Liten konsekvens 3. Middels konsekvens 4. Stor konsekvens 5. Svært stor konsekvens - Liv og helse: - Ytre miljø: - Samfunnsverdiar: - Liv og helse: - Ytre miljø: - Samfunnsverdiar: - Liv og helse: - Ytre miljø: - Samfunnsverdiar: - Liv og helse: - Ytre miljø: - Samfunnsverdiar: Små personskader Lokale konsekvensar* Skade for 100.000-1.000.000 kr Alvorlege, men ikkje varige personskader Regionale konsekvensar **, restitusjonstid < 1 år Skade for 1-10 mill. kr. Alvorlege varige skader eller eitt dødsfall Regionale konsekvensar **, restitusjonstid < 10 år. Skade for 10-100 mill. kr. Fleire enn eitt dødsfall Regionale konsekvensar **, restitusjonstid > 10 år Skade for meir enn 100 mill. kr * Med lokale konsekvensar er det meint konsekvensar på utsleppsområdet eller i umiddelbar nærleik av utsleppspunktet. ** Regionale konsekvensar femnar om konsekvensar for omgjevnadene i kommunen n:\512\41\5124194\5 arbeidsdokument\ros\rapport_5124194_ros_j03.docx 2012-12-05 Side 9 av 20

SANNSYN Områdereguleringsplan for Øyra/Løken nærmiljøanlegg Risiko og sårbarheitsanalyse 2.4 VURDERING AV RISIKO Risiko er i NS 5814 [8] definert som uttrykk for kombinasjon av sannsyn for og konsekvensane av ei uønskt hending. I risikovurderinga vert uønskte hendingar plassert inn i ei risikomatrise, og risikoen vert gjeven ut frå sannsyn for hendinga og konsekvens. Risikomatrisa har 3 soner: Grøn: Akseptabel risiko risikoreduserande tiltak er ikkje naudsynt. Gul: Akseptabel risiko risikoreduserande tiltak må vurderast. Raud: Uakseptabel risiko risikoreduserande tiltak er naudsynt. Akseptkriteria for risiko er gjevne av dei farga sonene, som er tilpassa oppsett av kriteria for konsekvens og sannsyn. Tabell 2.4: 5. Svært sannsynleg 4. Meget sannsynleg 3. Sannsynleg Risikomatrise. Risikoakseptkriteria er gjennomgått med kommunen og Statnett. KONSEKVENS 1. Svært liten 2 Liten 3. Middels 4. Stor 5. Svært stor 2. Moderat sannsynleg 1. Lite sannsynleg Dei ulike sonene i matrisa representerer risikoakseptkriteria. Akseptkriteria inneber ikkje at ein aksepterer uønskte hendingar, men kriteria er naudsynte for å prioritere tiltak for å vurdere behovet for og prioriteringa av risikoreduserande tiltak. 2.5 RISIKOREDUSERANDE TILTAK Med risikoreduserande tiltak er det meint sannsynreduserande (førebyggande) eller konsekvensreduserande tiltak (beredskap) som er med å redusere risiko, for eksempel frå raud sone og ned til akseptabel, dvs. gul eller grøn sone i risikomatrisa. Dei risikoreduserande tiltaka medfører at klassifiseringa av risiko for ei hending vert forskyvd vertikalt eller horisontalt i matrisa. Generelt vert førebyggande tiltak prioritert framfor beredskap. 2.5.1 Raude hendingar risikoreduserande tiltak er naudsynt Hendingane i det raude området i matrisa, er hendingar (med tilhøyrande sannsyn og konsekvens) som på grunn av akseptkriteria er uakseptable. Raude hendingar må følgjast opp med risikoreduserande tiltak. n:\512\41\5124194\5 arbeidsdokument\ros\rapport_5124194_ros_j03.docx 2012-12-05 Side 10 av 20

2.5.2 Gule hendingar tiltak bør vurderast Hendingar i det gule området i matrisa, er hendingar (med tilhøyrande sannsyn og konsekvens) som på grunn av akseptkriteria er akseptable. Gule hendingar krev kontinuerleg fokus på risikostyring. I mange tilfelle er dette hendingar som ein ikkje kan forhindre, men kor tiltak bør gjennomførast i den grad det er mogleg dersom det er kost-/nyttemessig tenleg. 2.5.3 Grøne hendingar akseptabel risiko Hendingar i det grøne området i matrisa er hendingar som på grunn av akseptkriteria har akseptabel risiko. Dersom risikoen for desse hendingane kan reduserast ytterlegare utan at det krev vesentlege ressursar, bør det gjennomførast tiltak for grøne hendingar. n:\512\41\5124194\5 arbeidsdokument\ros\rapport_5124194_ros_j03.docx 2012-12-05 Side 11 av 20

3 Fareidentifikasjon og sårbarheitsvurdering Som bakteppe for fareidentifikasjonen og sårbarheitsvurderinga er det spesielt i forhold til naturbasert sårbarheit henta inn informasjon frå klimavurderingar som er gjort i Flora kommune [3], Sogndal kommune [4] og Kristiansund kommune [5] om forventa klimaendringar, samt klimascenario på senorge.no [19]. Klimascenario er framskrivingar av klimaet i framtida, basert på valde føresetnader om korleis utslepp av klimagassar og partiklar i atmosfæren vil utvikle seg dei kommande åra. Resultata som er presentert på senorge.no viser at temperaturen er venta å auke med mellom 2,5 og 3,0 grader frå normalperioden 1961-1990 til perioden 2071-2100. Data som ligg føre klargjer ikkje om ein vil kunne vente variasjon i normal månadstemperatur. Regionale klimamodellar for Vestlandet viser at det særleg er haust- og vintertemperaturane som er antatt å stige. Nedbørsframskrivinga som er tilgjengeleg på senorge.no, har berre tal for endring i årsnedbør. Desse opplysningane er av relativt liten interesse med tanke på verknadane for naturskade, ettersom årstidsvariasjonane er avgjerande for korleis skadesituasjonen vil arte seg. Studie av korleis nedbøren er venta å endre seg månad for månad ville gitt eit langt betre utgangspunkt for å vurdere framtidig klimasårbarheit. I Vestlandsforsking-rapport nr. 4/2008 [6] vert det vist til klare regionale trendar med omsyn til nedbørsendring. Vestlandsforsking har utarbeidd fleire kommunale klima- og samfunnsscenario. I tillegg utarbeidde Meteorologisk Institutt i 2006 eit notat om påregnelege klimaendringar i Flora kommune. I notatet som er utarbeidd for Flora kommune går det fram at regionale klimamodellar for Vestlandet indikerer størst auke i haust- og vintermånadene. Klimascenario for Kristiansund som er basert på 8 ulike scenario, viser at haustmånadene vert markert fuktigare. Nedbørsframskrivinga for Sogndal kommune viser sprikande resultat. Særleg for haustmånadane er det stor forskjell mellom dei ulike scenaria og ekstremverdiane. Dei lågaste verdiane indikerer redusert haustnedbør i 2060 samanlikna med normalperioden frå 1961 1990, medan det høgaste anslaget indikerer svært kraftig nedbørsauke spesielt i oktober. I Vestlandsforsking-rapport nr. 4/2008 vert det vist til at det er større uvisse knytt til scenario for vindhastigheit enn for klimaparameter som temperatur og nedbør. Det vert bl.a. peikt på at enkelte scenario viser ei auke i framtidig stormaktivitet, medan andre framskrivingar viser ein reduksjon av stormaktiviteten. På bakgrunn av ovannemnde er følgjande lagt til grunn som antakingar i denne analysen: - Haust- og vintertemperaturen vil truleg stige - Størst nedbørauke i haust- og vintermånadane 3.1 KARTLEGGING AV FARAR I kartlegginga av farar er det lagt til grunn ROS-sjekklista i SIGVe-rettleiing [11], DSB sin rettleiar om Samfunnsikkerhet i arealplanleggingen [10] og kommuneplanen til kommunen [1]. Etter vurdering av føreliggande dokumentasjon er dei uaktuelle farane sila vekk. Formålet med fareidentifikasjonen er å identifisere dei forholda som er relevante ved vurdering av sårbarheit og konsentrere arbeidet om reelle farar. Tabell 3.1 viser dei vurderingane som er gjort. n:\512\41\5124194\5 arbeidsdokument\ros\rapport_5124194_ros_j03.docx 2012-12-05 Side 12 av 20

Tabell 3.1: Siling av hendingar - fareidentifikasjon. Tema Vurdering Aktuell NATURRISIKO Ja Nei Skred/ras/ustabil grunn (snø, is, stein, leire, jord, fjell) Flaum i vassdrag Stormflo Frå Helgåsvegen heller området ned mot den flatare delen av planområdet. På dei nye skredkarta er området sett av som omsynssone. På dei eldre karta som NVE rår til at vert nytta er området ikkje lokalisert innanfor skredutsett område. Ved etablering av fortauet er det føreset at omsynet til stabil skråning vert ivareteke. Deler av planområdet er lokalisert innanfor området som er markert som delvis utsett for flaum. Planområdet grensar ikkje til sjø, men det ligg lavt og kan verte påverka. Vurdert under punktet flaum i vassdrag. Vind-/ ekstremnedbør Området ligg forholdsvis beskytta for sterk vind. Skog-/lyngbrann Ikkje relevant sidan området ligg i utbygd bustadområde. Radon VERKSEMDRISIKO Fare for brann eller eksplosjon Fare for kjemikalieutslepp eller anna akutt forureining Farleg gods Forureina grunn Forskrift til plan- og bygningslova legg til grunn at det ved nybygg skal leggast til grunn at det kan vere radon i grunnen. Tetting og ventilasjon skal dimensjonerast deretter. Krav går fram av 13-5 i teknisk forskrift. Det er ikkje etablert industriverksemd(er) i eller ved området som gjer det utsett for brann og eksplosjon. Det er ikkje lokalisert industrinanlegg inntil eller i influensområdet som representerer fare for utslepp eller forureining. Lokal veg med avgrensa trafikk. Ligg ikkje føre informasjon om transport av farleg gods. På miljøstatus.no [20] er det ikkje registrert forureina grunn i eller ved området. Temaet er ikkje relevant Dambrot Det er ikkje dammar i umiddelbar nærleik som kan påverke området. Elektromagnetiske felt Det er ikkje aktuelt med luftleidningar gjennom planområdet. Drukning SÅRBARE OBJEKT Det vert lagt oppå til etablering av system for handtering av overflatevatten. Desse er føresett å få ei utforming som ikkje gjev større fare enn naturlege fare ved elv/mindre dam. Helse- og omsorgsinstitusjonar Grensar til planområdet i sør. Tiltaket representerer ikkje fare. Viktige offentlege bygg Ingen. Kulturminne Er handtert i planomtalen til planen. Natur Er handtert i planomtalen til planen. Biologiske ressursar INFRASTRUKTUR Det ligg ikkje føre registreringar i Naturbasen til Direktoratet for Naturforvaltning [21]. Trafikkfare Tiltaket legg til rette for fortau langs kommunale samlevegar. VA-leidningsnett Leidningsnett går gjennom området. Omsynet til desse er føresett handtert gjennom detaljplanlegging. El-forsyning Tiltaket påverkar ikkje el-forsyning. Trafo etablert i området. Drikkevassforsyning Det er ikkje registrert drikkevasskjelder i området. Avlaup Vi har ikkje informasjon om avlaupsanlegg i området Informasjons- og kommunikasjonsinstallasjonar Vi har ikkje informasjon om informasjon- og kommunikasjonsinstallasjonar i området x n:\512\41\5124194\5 arbeidsdokument\ros\rapport_5124194_ros_j03.docx 2012-12-05 Side 13 av 20

3.2 SÅRBARHEITSVURDERING AV AKTUELLE HENDINGAR Med utgangspunkt i fareidentifikasjonen er følgjande hendingar valt ut for nærmare sårbarheitsvurdering: - Ekstremnedbør, flaum og stormflo - Trafikktryggleik Sårbarheitsvurdering er gjort i forhold til dei viktigaste faktorane som påverkar risiko. Data og erfaringsmateriale som er tilgjengeleg og som har vore grunnlag for å vurdere dei forskjellige faktorane, er av varierande kvalitet og nøyaktigheit. 3.2.1 Ekstrem nedbør, flaum og stormflo Store nedbørsmengder rammar Vestlandet årleg, utan at det fører til større skader på materielle verdiar. Endring i klima gjer det mogeleg at nedbøren vil auke dei kommande åra. Størst auke kan ein rekne med om hausten og vinteren. Figur 3.1: Figuren øvst viser 20-årsflaum, medan figuren nede til venstre viser 1000 årsflaum, figuren nede til høgre viser 200 årsflaum, stormflo og antatte klimaendringar fram mot 2100 [6]. Det er gjennomført flaumsonekartlegging for Nausta og Bærelva. Gjennom flaumsonekartlegginga er det utarbeidd flaumsonekart for 20- og 1000- årsflaum, samt 200-årsflaum med klimaendringar for 2100. I tillegg n:\512\41\5124194\5 arbeidsdokument\ros\rapport_5124194_ros_j03.docx 2012-12-05 Side 14 av 20

er det gjort berekninga av nivå for 10-, 20-, 50-, 200- og 1000- årsflaum samt 200-årsflaum i 2100 i fleire profil [7]. Profil 3 er lokalisert sør for planområdet medan profil 4 er lokalisert nord for planområdet. Tabell 3.1: Tabellen viser vasstand/nivå for profil 4og 5, for høvesvis 10-, 20-, 50-, 200- og 1000- årsflaum samt 200-årsflaum i 2100 [7]. Profil 10 år 20 år 50 år 200 år 1000 år 200 år i 2100 3 1,5 1,5 1,6 1,6 1,8 2,4 4 1,7 1,8 1,9 2,1 2,4 2,6 Bjerknessenteret har på oppdrag frå Direktoratet for samfunnssikkerhet og beredskap (DSB) utarbeidd ein rapport om havnivåstiging i Norske kystkommunar [19]. I Naustdal kommune er havnivåstigninga i år 2100 berekna til 69 cm og stormflo til 254 cm over NN1954 (kote null). I rapporten er det peikt på at det er uvisse knytt til resultata. For nærmare gjennomgang av uvissa, viser ein til rapporten som er utarbeidd av Bjerknessenteret. NVE har teke omsyn til stormflo ved utarbeiding av kartet som syner 200-årsflaum i 2100 [7]. Det lavastliggande området innanfor planområdet med veg, parkeringsplass og mogleg aktivitetsområde ligg frå kote + 1,5. Det er ikkje planlagt ført opp bygg innanfor området, og det er lagt til grunn at tiltak som vert gjennomført som t.d. etablering av parkeringsplass, stiar og idrettsbaner ikkje vert påført vesentlege skader ved flauming. Ut av området er det alternativ veg. På bakgrunn forventa klimaendringar, informasjon i flaumsonekarta og venta havnivåstiging er området vurdert som nøytralt i forhold til flaum og ekstremnedbør. 3.2.2 Trafikktryggleik påkjørsle av mjuk trafikant I planen er det foreslått ei klarare inndeling av areal for køyrande og mjuke trafikantar. Det er lagt til grunn at veganlegget saman med etablering av fortauet vil få ei utforming i samsvar med krava til utforming for samlevegar (Sa1) i Statens vegvesen si handbok 017. Langs Helgåsvegen er det etablert avkjørsler til adkomstvegar i bustadområdet. Desse vert ikkje regulert i planen. I krysset mellom Helgåsvegen og Øyravegen må fotgjengarar passere krysset. I krysset er det stigningstilhøver som ikkje er utforma i samsvar med standar utforming av kryss med omsyn til bl.a. stigning. Området er på bakgrunn av ovannemnde vurdert som sårbart i høve påkjørsel av mjuk traffikant. 3.3 REPRESENTATIVE UØNSKA HENDINGAR Med utgangspunkt i fareidentifikasjon og sårbarheitsvurderinga er flaum og påkjørsel av mjuk trafikant valt ut for nærmare vurdering. n:\512\41\5124194\5 arbeidsdokument\ros\rapport_5124194_ros_j03.docx 2012-12-05 Side 15 av 20

HENDING 1: Flaum i vassdrag overflauming av fortau, veg, parkeringsanlegg og friområde Drøfting av sannsyn Det ligg føre flaumsonekart som syner flaumnivået for ei rekke flaumsituasjonar og kombinasjonen 200-årsflaum, stormflo og klimaendringar fram mot 2100. Flaumar førekjem og vil gjenta seg med jamne mellomrom. Planen legg ikkje opp til verken heving eller senking av terrenget. Sannsynet vert difor ikkje påverka. På bakgrunn av kartlegginga som er gjennomført av NVE vert flaum vurdert som moderat sannsynleg, dvs. i gjennomsnitt ei hending pr 100 1000 år. Kombinasjonen av flaum og stormflo føreset samanfall i hendingar og sannsynet er vurdert til å vere mindre enn for flaum. Drøfting av konsekvens Karta som er utarbeidd av NVE viser at det er areal på dei lågaste områda som er oversvømt. Profil 4 syner at vatn kan komme opp til om lag kote + 2,6 ved kombinasjonen 200-årsflau, stormflo og klimaendring fram mot 2100. Liv og helse: Det må påreknast at ekstremvær og flaum vil vere ein situasjon som vert varsla. Det vil vere areala nærmast elva som vert direkte utsett, dvs. dei lavareliggande områda innanfor planen. Hendinga fører ikkje til personskader, dvs. svært liten konsekvens. Ytre miljø: Det er ikkje registrert forureining i området. Hendinga vil kunne medføre avgrensa konsekvensar nær utsleppspunktet, dvs. svært liten konsekvens. Samfunnsverdiar: Planen legg til rette for etablering av fortau, parkeringsareal og aktivitetsområder innanfor dei områda som er utsett for flaum. Bygg kan ikkje førast opp. Hending er føresett varsla og det er lagt til grunn at anlegg som vert etablert kan overflaumast utan at dei tek vesentleg skade, dvs. liten konsekvens OPPSUMMERING Sannsyn Konsekvens Risiko Verdi 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Grøn Gul Raud Liv og helse Ytre miljø Samfunn Risikoreduserande tiltak: Grøn hending og risikoreduserande tiltak er ikkje vurdert. n:\512\41\5124194\5 arbeidsdokument\ros\rapport_5124194_ros_j03.docx 2012-12-05 Side 16 av 20

HENDING 2: Påkøyrsle av mjuk trafikant Drøfting av sannsyn Årsak til hendinga kan vere tap av kontroll, køyretilhøve, teknisk tilstand køyretøy, sikt, kurvatur stiging m.m. I perioden frå 2002 2012 er det ikkje registrert ei fotgjengarulykke innafor planområdet/analyseobjektet. Nasjonal statistikk indikerer at kvar 10. ulykke er påkøyrsle av mjuk trafikant. Det skal etablerast fortau langs Helgåsvegen og Øyravegen. Utfordringa er fotgjengarar som kryssar vegen i krysset mellom Helgåsvegen og Øyravegen. Stigninga og sikttilhøva i området der Helgåsvegen tek av frå Øyravegen vil kunne forsterke utordringa. Med utgangspunkt i ovannemnde er hendinga vurdert som sannsynleg, dvs. i gjennomsnitt ei hending pr. 10 100 år. Drøfting av konsekvens Faktorar som påverkar konsekvensar er avstand til personer, type køyretøy, fart og utforming av veganlegget. Liv og helse: Dei fleste hendingane av denne kategorien gjev lettare personskader, dvs. liten konsekvens. Ytre miljø: Dei fleste hendingane vil ikkje påverke ytre miljø, dvs. svært, dvs. liten konsekvens. Samfunnsverdiar: Stenging av vegen i kortare periode, dvs. liten konsekvens. OPPSUMMERING Sannsyn Konsekvens Risiko Verdi 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 Grøn Gul Raud Liv og helse Ytre miljø Samfunn Risikoreduserande tiltak: Tydeleg markering av kryssingspunkt, samt utforme krysset i samsvar med krav i vegnormalane. n:\512\41\5124194\5 arbeidsdokument\ros\rapport_5124194_ros_j03.docx 2012-12-05 Side 17 av 20

4 Konklusjon og risikoreduserande tiltak Analysen har hatt som formål å gje ei brei, overordna, representativ og vedtaksrelevant framstilling av risiko for tap av verdiar knytt til liv og helse, ytre miljø (forureining) og materielle verdiar. ROS-analysen viser for følgjande hendingar: 1. Flaum i vassdrag overflauming av fortau, veg, parkeringsplass og friområde. Området er i sårbarheitsvurderinga vurdert som nøytralt for slike hendingar. Hendinga er vurdert til å vere moderat sannsynleg med svært liten konsekvens for liv og helse samt ytre miljø. Konsekvensane for samfunn er vurdert til å vere liten. Oppsummert er dette ei grøn hending. 2. Påkøyrsle av mjuk trafikant. Kryssingspunktet ved Helgåsvegen og Øyravegen er i sårbarheitsvurderinga vurdert som sårbar for slike hendingar. Hendinga er vurdert til å vere sannsynleg med liten konsekvens for liv og helse, ytre miljø og samfunn. Oppsummert er dette ei gul hending der tiltak bør vurderast. Anbefalt oppfølging er tydeleg markering av kryssingspunktet, samt utforme krysset i samsvar med krav i vegnormalane. På bakgrunn av rådgjevar sine opplysningar, kjend dokumentasjon og synfaring i området er det ikkje gjort funn av hendingar med uakseptabel risiko innanfor planområdet. Det er gjort funn av hendingar som representerar akseptabel risiko, men som bør underleggast risikostyring gjennom risikoreduserande tiltak. Det må understrekast at ei endring av utbygginga og etablering av ny/endra type formål som ikkje er i samsvar med dagens planar i området, vil kunne medføre behov for ei ny ROS-vurdering av området. 4.1 KRAV TIL TRYGGLEIK I PLAN- OG BYGNINGSLOVEN I området legg planen til rette for utvikling av nærmiljøanlegg, fortau og parkeringsplass. Anlegga, vil vere offentleg tilgjengelege. Det er lagt til grunn tryggleiksklasse F1 i høve flaum for nærmiljøanlegget, fortau og parkeringsplassar. Området skal dimensjonerast/sikrast mot flaum slik at største nominelle sannsyn ikkje overskrider 1/20. Det er ikkje avdekt at det må gjennomførast tiltak for å ivareta krava til tryggleik i teknisk forskrift (TEK10) i plan- og bygningsloven. n:\512\41\5124194\5 arbeidsdokument\ros\rapport_5124194_ros_j03.docx 2012-12-05 Side 18 av 20

Referansar Rapportar og planer 1. Naustdal kommune (2010). Kommunedelplan for Naustdal sentrum (datert 16.06.2010) 2. Fylkesmannen i Sogn og Fjordane (2007). Risiko- og sårbarheitsanalyse for Sogn og Fjordane. 3. Metrologisk institutt (2006) Påregnelige klimaendringer i Flora kommune 4. Sogndal kommune (2009). Klima- og energiplan for Sogndal kommune. 5. Vestlandsforsking (2008). Naturskade i Kristiansund kommune (Vestlandsforsking-notat nr. 4/2008). 6. Vestlandsforsking (2008). Naturskade i kommunene (Vestlandsforsking-rapport nr. 4/2008). 7. Norges vassdrags- og energidirektorat (2012): Flaumsonekart delprosjekt Naustdal 23-2012 8. Norconsult AS (2012). Områdereguleringsplan for Øyra/Løken nærmiljøanlegg. (Dokumentnummer 5124194-001). Rettleiarar og retningsliner 9. Standard Norge (2008). Krav til risikoanalyser (NS 5814:2008). 10. Miljøverndepartementet (1997). Arealplanlegging og utbygging i fareområder (Rundskriv T-5797). 11. Direktoratet for sikkerhet og beredskap (2010). Samfunnssikkerhet i arealplanleggingen. Kartlegging av risiko og sårbarhet 12. Direktoratet for sikkerhet og beredskap m.fl. (2005). Veileder. GIS i samfunnssikkerhet og arealplanlegging, Vestlands-prosjektet (SIGVe-rettleiing). 13. Direktoratet for sikkerhet og beredskap. (2008). Havnivåstigning - estimater av framtidig havnivåstigning i norske kystkommuner (Rapport utarbeidd av Bjerknessenteret). 14. Justis- og politidepartementet (2000). NOU 2000:24 Et sårbart samfunn. Utfordringer for sikkerhets- og beredskapsarbeidet i samfunnet. 15. Justis- og politidepartementet (2002). St. meld. nr. 17 (2001 2002) Samfunnsikkerhet Veien til et mindre sårbart samfunn. 16. Statens vegvesen (2007). Risikovurderinger i vegtrafikken (Håndbok 271). 17. Elvik, Mysen, Vaa (1997). Transportøkonomisk institutt. Trafikksikkerhetshåndboken. Internettadresser 18. Noregs geologiske undersøkelse (http://www.ngu.no/no/). 19. Nasjonal skreddatabase (http://www.skrednett.no/) 20. Se Norge (http://senorge.no/) 21. Miljøstatus (http://www.miljostatus.no/) 22. Direktoratet for naturforvaltning (http://www.dirnat.no/) 23. Nasjonal vegdatabank (http://www.vegvesen.no/) 24. Norsk Folkehjelp (http://www.folkehjelp.no/) Kontaktar og informantar 25. Arne Kringlen, Naustdal kommune n:\512\41\5124194\5 arbeidsdokument\ros\rapport_5124194_ros_j03.docx 2012-12-05 Side 19 av 20

Vedlegg A. Plankart n:\512\41\5124194\5 arbeidsdokument\ros\rapport_5124194_ros_j03.docx 2012-12-05 Side 20 av 20