E39 Litlabøkrysset, Stord kommune. Risiko- og sårbarheitsanalyse til reguleringsplan

Transkript

1 E9 Litlabøkrysset, Stord kommune Risiko- og sårbarheitsanalyse til reguleringsplan Statens vegvesen Region vest

2 RISIKO- OG SÅRBARHEITSANALYSE :: E9 LITLABØKRYSSET, STORD Innhald Innhald... Innleiing... Metode... Omtale av analyseobjekt, føremål og vurderingskriterium... 4 Planlagt løysing... 4 Vurderingskriterium akseptabelt risikonivå... 4 Identifisere tryggleiksproblem... 5 Vurdere risiko... 6 Oppsummering... 7 Referansar MARS 01

3 RISIKO- OG SÅRBARHEITSANALYSE :: E9 LITLABØKRYSSET, STORD Innleiing Det føl av plan og bygningsloven 4. at risiko og sårbarheitsanalyse (heretter kalla ROS analyse) skal gjennomførast for alle planar som skal ligge til grunn for utbygging. Bakgrunnen for dette kravet er å oppnå fokus på samfunnssikkerheit og beredskap i arealplanlegginga og i samband med utbygging. Føremålet med ei ROS analyse er å avdekka risiko for uynskte hendingar som kan oppstå som følgje av eit prosjekt. Risiko er eit uttrykk for den fare som uynskte hendingar representerer for menneske, miljø eller materielle verdiar, og vert uttrykt ved sannsynet for og konsekvensen av dei uynskte hendingane. Sannsyn vert definert som ei vurdering av sjansane for at ei hending inntreff og kor ofte denne hendinga vil skje; i denne samanheng er det tale om ei uynskt hending. Konsekvens vert definert som mogleg utfall av ei uynskt hending. Konsekvensar kan uttrykkast med ord eller som talverdi for omfanget av skader på menneske, miljø eller materielle verdiar. Gjennom å vurdere sannsynet for og konsekvensane av ei uynskt hending, vert hendinga plassert i ei risikomatrise. På bakgrunn av analysen vert det fastsett om det skal settast krav til risikoreduserande tiltak, eller om risikonivået er akseptabelt og at tiltak, av denne grunn, ikkje er naudsynte. Denne ROS analysen har blitt gjennomført for reguleringsplanen «E9 Litlabøkrysset» i Stord kommune. Planen har som mål å lage grunnlag for trafikksikring av eit allereie eksisterande kryss mellom europaveg 9 og fylkesveg 67. Risikoen knytt til trafikkulykker er fastsett utifrå eigen vegfagleg risikovurdering som vart gjennomført i samband med utarbeidinga av planane (Statens vegvesen, 01). Metode ROS analysen har blitt gjennomført som ein såkalla grovanalyse (engelsk: hazid analyse). Dette er ein anerkjent metodikk for gjennomføring av slike analysar av arealplanar generelt, men også i høve til risikovurdering av veganlegg spesielt. Ein modell for bruk av denne metodikken er gitt i Risikovurderinger i vegtrafikken (Statens vegvesen, 007) og det er denne modellen som har blitt lagt til grunn når analysen har blitt gjennomført. Under er det synt ei skjematisk framstilling av hovudtrekka i denne analyseforma, og utover dette vert det synt til nemnde litteratur for detaljar om metodikken. Omtale av analyseobjekt, føremål og vurderingskriterier Identifisere tryggleiksproblem Vurdere risiko Føreslå avbøtande tiltak Dokumentere Figur 1: Skjematisk framstilling av metodikk for grovanalyse 14. MARS 01

4 RISIKO- OG SÅRBARHEITSANALYSE :: E9 LITLABØKRYSSET, STORD Omtale av analyseobjekt, føremål og vurderingskriterium ROS analysen vurderer akutte hendingar som kan verke negativt på miljø og/eller samfunn, for det nye veganlegget som er omfatta i reguleringsplanen. Det skal poengterast at det her er tale om akutte hendingar som kan inntreffe når veganlegget er i normal drift, og at varige konsekvensar av planen ikkje vert omtala i denne samanhengen. Anleggsfasen er ikkje vurdert, då risiko i denne må ivaretakast gjennom eigne system for dette hjå byggherren og entreprenøren i prosjektering og utbygging av anlegget. Planlagt løysing Det vert synt til det øvrige planmaterialet for informasjon om den planlagde løysinga. Vurderingskriterium akseptabelt risikonivå Når det gjeld kva som er akseptabelt risikonivå, så er det generelle utgangspunktet at dersom planlagt løysing er i tråd med aktuelle lover, forskrifter, normalar og retningsliner, så har ein oppnådd dette nivået. Men ein skal også ha tankar om kostnadar kontra nytte når ein gjennomfører analysen, noko som inneber at dersom ein finn fram til kostnadseffektive tiltak som kan gjennomførast for å redusere risikoen, sjølv om denne i utgangspunktet er akseptabel, så vert dette påpeika i analysen. I risikomatrisa under er det gitt fargekodar for å symbolisere kor alvorleg risikoen for uynskte hendingar er der ein går frå grøt via gult til raudt for å symbolisere aukande risiko. For vurdering av risiko knytt til uynskte hendingar, vert følgjande definisjonar av sannsynsgrad og konsekvens lagt til grunn: Sannsynsgrad Vekting Definisjon Svært lite sannsynleg 1 Inntreff sjeldnare enn kvart 100. år Lite sannsynleg Inntreff med års intervall Mindre sannsynleg Inntreff med års intervall Sannsynleg 4 Inntreff med års intervall Svært sannsynleg 5 Inntreff årleg Tabell 1: Definisjon av sannsynsgrader 14. MARS 01 4

5 RISIKO- OG SÅRBARHEITSANALYSE :: E9 LITLABØKRYSSET, STORD Konsekvens Vekting Ubetydeleg 1 Mindre alvorleg Alvorleg Kritisk 4 Katastrofal 5 Tabell : Definisjon av konsekvens Definisjon Menneskeleg Ingenn eller små personskader Mindre skader som treng medisinsk handsaming 1 alvorlege eller fleiree enn 8 mindre personskader 1 5 døde eller fare for 4 15 alvorleg skadde/sjuke. Meir enn 5 døde eller 15 alvorleg skadde/sjuke. Miljø Ingen eller ubetydelege skader Mindre skaderr som naturen sjølv utbetrar u på kort tid Moderate skader som krev mindre tiltak for å utbetre Omfattande ogg langvarige miljøskader som krev større tiltak for å utbetre Varig alvorleg skade Materielle verdiar Skader for intill kroner Skader for mellom og kroner Skader for mellom og kroner Skader for mellom og kroner Skader for meir enn kroner Vidare leiar samanhengen mellomm sannsynsgrad og konsekvens til risiko, og i denne analysenn har ein lagt til grunn ei risikomatrise som synt under. I desse matrisene kan det d lagast risikoprofil for å synleggjere mogelege konsekvensar ved ulike sannsynsgrader døme på eit slikt risikoprofil er markert i matrisa under. I tabellane der risikoo vert vurdert er ev. risikoprofil synleggjort ved at det er fleire kombinasjonar av sannsynsgrad og konsekvens for same uynskte hending. 5 Sannsynsgrad Konsekvens Figur : Døme på risikomatrise med risikoprofil Identifisere tryggleiksproblem Det blei teke utgangspunkt i standardiserte oversikter over mogelege uynskte hendingar og vurderte kva moment frå desse som kan vere aktuelle å drøfte i denne analysen. Det har også vore rom for å legge andre uønskte hendingar til denne oversikta dersom det er aktuelt. Ein har sett som ein føresetnad at utrasing avv vegfyllingar, vegmurar og terrengmurar ikkje err aktuelle uønskte hendingar gitt at desse vert utført riktig og vert vedlikehaldn ne iht. gjeldande retningsliner. Dei tryggleiksproblema som ein gjennomgjekk i ros analysen, går framm av tabellane i det nestee kapittelet. 14. MARS 01 5

6 RISIKO- OG SÅRBARHEITSANALYSE :: E9 LITLABØKRYSSET, STORD Vurdere risiko Uynskt hending Sanns. Kons. Risiko Kommentar/tiltak Påkøyrsle bakfrå av sør og skal svinge inn på fylkesvegen Påkøyrsle i sida på sør og skal svinge inn på fylkesvegen Påkøyrsle bakfrå av nord og skal svinge inn på fylkesvegen Kollisjon mellom fylkesvegen og svingar mot sør og køyretøy på E9 frå nord Påkøyrsle i sida på fylkesvegen og svingar mot nord av køyretøy som kjem på E9 frå nord Påkøyrsle bakfrå av fylkesvegen og svingar mot nord av køyretøy som kjem på E9 frå sør Utforkøyringsulykke der krysset er ein Utforkøyringsulykke der krysset ikkje er ein Møteulykke der krysset er ein Møteulykke der krysset ikkje er ein Påkøyrsle av mjuke trafikantar Sidan krysset ligg i ytterkurve vil trafikk i høgresvingefeltet i liten grad skjule gjennomgåande trafikk på E9 frå nord. 14. MARS 01 6

7 RISIKO- OG SÅRBARHEITSANALYSE :: E9 LITLABØKRYSSET, STORD Uynskt hending Sanns. Kons. Risiko Kommentar/tiltak Ulykker med storbrann eller eksplosjon 1 4 Viltpåkøyrsle Sannsynet for ei slik hending er lavt, då ein ser berre på ei kort vegstrekning (under 1 km). Det er ikkje kjennskap til trekkvegar for vilt som kjem i konflikt med veganlegget, og difor fastsett ein sannsynet for viltpåkøyrsler til å vere relativt lågt. Ulykker med utslepp av forureinande gods 1 Det finst ingen registrerte verdiar av særskilt karakter knytt til naturmiljø som ei slik ulykke vil kunne påverke. Skade på naturmiljø elles, ventast at normalt vil utbetre seg sjølv, men det kan tenkast at det i enkelttilfelle vil vere behov for tiltak for å utbetre etter slik uønskt hending. Sabotasje / terrorhandlingar 1 5 Flaum 1 Ein kan aldri heilt utelukke sabotasje og terrorhandlingar, men sannsynet for slikt er svært, svært lavt, og dette er ein allmenn risiko som ein må akseptere. Det er føresett at ein dimensjonerer dreneringsanlegg i samsvar med handbok 018 (Statens vegvesen, 011), noko som inneber at ein tek høgde for anten 100 eller 00 års returperiode for nedbør. I konsekvensfastsettinga er det teke høgde for noko materielle skader. OBS! Ein dimensjonerer veganlegget for særlege reglar fastsett for veganlegg gjennom vegnormalane og TEK10 (Kommunal og regionaldepartementet, 010) er difor ikkje dimensjonerande for flaumtryggleik. Oppsummering Som det tydeleg går fram av risikovurderingane over, er det samla risikobilete rimeleg lågt når ein studerer kryssområdet. Det er middels stor risiko for liv og helse knytt til trafikkulykker med av og påsvingande trafikk i kryssområdet, men dette er «normal» risiko i slike kryss, og sidan dei statleg fastsette vegnormalane aksepterer denne risikoen, ser ein det som akseptabelt også i dette prosjektet. Ein har ikkje klart å fastsette avbøtande tiltak som vil forbetre risikobilete, utan at vert bygt planskilt kryss. Referansar Kommunal og regionaldepartementet. (010). Byggteknisk forskrift TEK10. Statens vegvesen. (007). Håndbok 71, Risikovurderinger i vegtrafikken. Statens vegvesen. (011). Håndbok 018, Vegbygging, normal. Statens vegvesen. (01). Risikovurdering Reguleringsplan ʺE9 Litlabøkryssetʺ. 14. MARS 01 7