Risiko- og sårbarhetsanalyse

Transkript

1 Årdal kommune Detaljreguleringsplan for Jotunvegen 1, Øvre Årdal Risiko- og sårbarhetsanalyse Xform AS Hafstadvegen Førde Telefon: E-post: Internett:

2 Innholdsfortegnelse 1 Rapport Bakgrunn Analyseobjekt Formål og risikokriterier Føresetnader, avgrensingar og antakingar Definisjoner og omgrep Metode Fareidentifikasjon og sårbarheitsvurdering Kategorisering av sannsyn Kategoriar for konsekvensvurdering Vurdering av risiko Risikoreduserande tiltak Risikoanalyse Konklusjon risikoreduserande tiltak Grøne hendingar Gule hendingar Raude hendingar Referansar Rapporter og planar Veiledere og retningslinjer Internettadresser

3 Xform AS Hafstadvegen Førde Telefon: E-post: Internett: Bankgiro: Foretaksreg.: NO RAPPORT Plannamn Jotunvegen 1 Plantype Detaljregulering ROS-analyse: Vedlegg til planomtale Reguleringsplan PlanID Farnes sentrum frå Oppdrag Xform: 2013_003 Rapportdato: Dokumentasjon: Planomtale med vedlegg Rapportdato: Planområde: Revisjon: Jotunvegen 1 Årdal kommune, Sogn og Fjordane Utførande firma: Xform AS Kontaktperson: Sivilarkitekt Christina Kvamme Oppdragsgivar: Jotunvegen 1 AS Kontaktperson: Henrik Rønningen Distribusjon: Detaljregulering Innspel fagpersonar: Årdal kommune Kontaktperson: Stine Mari Elverhøi Måren Distribusjon: Innspel og korrektur Samandrag: Analysen har som formål å gje ei overordna, representativ og vedtaksrelevandt framstilling av risiko for tap av verdiar knytt til liv og helse, ytre miljø og materielle verdiar. Analysen er ein del av grunnlaget for detaljreguleringsplan for Jotunvegen 1, Øvre Årdal. På bakgrunn av analysen, kjend dokumentasjon og synfaring i området, er det ikkje gjort funn av hendingar med uakseptabel risiko innanfor planområdet. Vurderingar: Samfunnstryggleik Sårbarheit Risiko Arealplan 3

4 2 BAKGRUNN Ved utarbeiding av detaljplan for Jotunvegen 1 er det krav om risiko- og sårbarhetsanalyse. For nærare detaljar om planområdet og planlagt arealbruk, vert det vist til planomtale. Formålet med vurderinga er å vurdere alle sårbare forhold som har innverknad på om arealet er eigna til formålsendring. I tillegg skal vurderingar vise om planlagt utbygging representerer ei fare for omgjevnadene, og om omgjevnadene representerer ei fare for det regulerte området. Vurderingane har som formål å gje ei overordna og representative framstilling av risiko for tap av verdiar knytt til liv og helse, miljø og samfunnsverdiar. ROS-analysen inngår som ein del av grunnlaget for å identifisere behovet for risikoreduserande tiltak. Vurderingar er utarbeid i samband med utarbeiding av framlegg til detaljreguleringsplan for Jotunvegen ANALYSEOBJEKT Føremålet med planen er å leggje til rette for bustader, forretning, næring og kontor i eksisterande bygg, Jotunvegen 1. Planarbeidet er ei endring av gjeldande reguleringsplan for Farnes sentrum. Samla er planområdet på ca. 0,6 daa. Tilkomst til området er frå Jotunvegen. 2.2 FORMÅL OG RISIKOKRITERIER Analysen har som formål å gje ei overordna, representativ og vedtaksrelevandt framstilling av risiko for tap av verdiar knytt til liv og helse, ytre miljø og materielle verdiar. Analysen er ein del av grunnlaget for detaljreguleringsplan for Jotunvegen 1. Analysen vil danne grunnlaget for å vurdere om området har akseptabel risiko med omsyn til ønska arealbruk. Dersom risikoen for uønska hendingar som følgje av arealbruk ikkje står fram som akseptabel, skal risikoreduserande tiltak føreslåast. 2.3 FØRESETNADER, AVGRENSINGAR OG ANTAKINGAR Følgjande føresetnader er lagt til grunn for risiko-og sårbarhetsanalysen: Analysen er overordna og kvalitativ. Den er avgrensa til temaet samfunnssikkerheit, slik dette er skildra av DSB. Utbygging skal følgje relevante lover og forskrifter, som sikringstiltak og liknande. Vurderinga er avgrensa til det aktuelle området. Vurderinga omfattar ferdige løysingar, ikkje vurdering av risiko i bygg- og anleggsfasen. Vurderinga klargjer ikkje uavhengige, samanfallande hendingar. Vurderinga omfattar ikkje tilsikta hendingar (sabotasje, hærverk o.l.) Vurderinga og antakingar er basert på føreliggande dokumentasjon om prosjektet, og om bruk av, og aktivitetar i nærområdet. 2.4 DEFINISJONER OG OMGREP 4

5 Omgrep Sårbarhet Risiko Risikoanalyse Risikoreduserande tiltak Naturbasert risiko/ sårbarhet Sårbare objekt Infrastruktur Definisjon Manglande evne til eit analyseobjekt til å motstå verknadene av ein uønska hending, og til å gjennopprette tilstanden eller funksjonen etter hendinga. Uttrykk for kombinasjonen av sannsyn for konsekvensen av ei uønskt hending. Ein systematisk framgangsmåte for å skildre og/ eller berekne risiko. Risikoanalysen vert gjennomført ved kartlegging av uønska hendingar og årsakene til- og konsekvensane av desse. Tiltak som påverkar sannsynet eller konsekvensen av uønska hendingar. Naturlege, stadeigne forhold som gjer at areal kan motstå eller avgrense verknader av uønska hendingar. Anlegg, bygg, natur og kulturområde som er sårbare for inngrep, forureining og skade. Infrastruktur er ikkje med i definisjonen av sårbare objekt. Veg, el-forsyning og liknande som er vesentleg og der stans/ skade kan ha store konsekvensar. 3 METODE Metoden er basert på hovudprinsippa NS 5814 Krav til risikoanalyser (14), DSB sin rettleiar om Samfunnsikkerhet I arealplanlegging (16) og Statens vegvesen si handbook 271 (22). Risiko er knytt til uønska hendingar, dvs. hendingar som i utgangspunktet ikkje skal inntreffe. Det er difor knytt uvisse til både om hendingar vil inntreffe (sannsyn) og omfanget (konsekvens) av hendinga dersom den inntreff. Arbeidsmetodikken omfattar følgjande trinn: 1. Fareidentifikasjon kartlegging av moglege uønska hendingar. 2. Evaluere sannsyn og konsekvens. 3. Klassifisering av risiko, identifikasjon av behov for risikoreduserande tiltak. Moglege uønska hendingar er ut frå en generell/ teoretisk vurdering sortert i hendingar som kan påverke planområdets funksjon, utforming mm, og hendingar som direkte kan påverke omgivnadene. Forhold som er med i sjekklista, men ikkje er tilstade i planområdet eller i planen, er kvittert ut i kolonnen «Aktuelt». 3.1 FAREIDENTIFIKASJON OG SÅRBARHEITSVURDERING Fareidentifikasjonen er basert på ROS-sjekklista frå SIGVe-rapporten (18), samt planføresegner og retningslinene i kommuneplanen. Farane vert konkretisert gjennom formulering av representative, uønska hendingar. Sårbarhetsvurdering består av ein systematisk gjennomgang av dei viktigaste faktorane som påverkar risiko. Data- og erfaringsmaterialet om området for å vurdere dei ulike faktorane er av varierande detaljeringsgrad. 5

6 Tabell 1 Kategoriar for sårbarheit Sårbarheits kategori Svært robust Robust Nøytralt Sårbart Svært sårbart Skildring Eit vidt spekter av hendingar kan inntreffe utan at tryggleik eller område sin funksjon vert ramma. Eit vidt spekter av hendingar kan inntreffe der tryggleik eller område sin funksjonalitet vert ubetydelig ramma. Eit vidt spekter av hendingar kan inntreffe der tryggleik eller område sin funksjonalitet vert ramma i same grad som andre områder av same standard i Noreg. For eit vidt spekter av hendingar kan tryggleik eller området sin funksjonalitet bli ramma slik at fare eller betydeleg ulempe oppstår. For eit vidt spekter av hendingar/ tema kan tryggleik eller område sin funksjonalitet bli ramma i betydeleg grad slik at akutt fare eller tap av vesentlege samfunnsfunksjonar oppstår. 3.2 KATEGORISERING AV SANNSYN I kva grad det er truleg at ei uønska hending kan inntreffe, vert uttrykt ved hjelp av omgrepet sannsyn (hendingsfrekvens). Sannsyn bygger på erfaringar, nye trendar (for eksempel ekstremvær) og vurderingar gjort på bakgrunn av lokal erfaring. Tabell 2 Kategoriar for sannsyn Matrisetal Sannsyn kategoriar 1 Lite sannsynleg (Teoretisk mogleg) 2 Moderat sannsynleg (Kan ikkje ute lukkes) 3 Sannsynleg (Må påreknast) 4 Svært sannsynleg (Inntreff av og til) Skildring Sjeldnare enn ei hending pr år (>0,1% årlig sannsyn). I gjennomsnitt ei hending pr år. I gjennomsnitt ei hending pr år. I gjennomsnitt ei hending pr år eller oftare. 6

7 3.3 KATEGORIAR FOR KONSEKVENSVURDERING Konsekvensvurderinga uttrykker moglege følgjer av ei uønskt hending I forhold til liv/ helse, ytre miljø (forureining) og skade på materielle verdiar. Tabell 3 Konsekvenskategoriar for liv og helse, ytre miljø og materielle verdiar. Matrisetal Konsekvens Skildring kategoriar 1 Svært liten konsekvens Liv og helse Ytre miljø Ingen personskader Ubetydelege konsekvensar 2 Liten konsekvens 3 Middels konsekvens 4 Stor konsekvens 5 Svært stor konsekvens Samfunnsverdiar Liv og helse Ytre miljø Samfunnsverdiar Liv og helse Ytre miljø Samfunnsverdiar Liv og helse Ytre miljø Samfunnsverdiar Liv og helse Ytre miljø Samfunnsverdiar Skade for inntil kr ,- Små personskader Lokale konsekvensar* Skade for kr Alvorlege. Men ikkje varige personskader Regionale konsekvensar **restitusjonstid < 1 år Skade for kr mill Alvorlege varige skader eller eit dødsfall Regionale konsekvensar** restitusjonstid< 10 år Skade for kr mill. Fleire enn eit dødsfall Regionale konsekvensar** restitusjonstid > 10 år Skade for meir enn kr.100 mill * Med lokale konsekvensar er det meint konsekvensar på utsleppsområdet eller I umiddelbar nærleik av utsleppspunktet ** Regionale konsekvensar femnar om konsekvensar for omgjevnadene I kommunen. 4 VURDERING AV RISIKO Risiko er i NS 5814 (14) definert som uttrykk for kombinasjonen av sannsyn for, og konsekvensane av ei uønska hending. Risikomatrisa gir ein kvantifiserbar og visuell framstilling av risiko- og sårbarhetsanalysen. Akseptkriteria inneber ikkje at ein aksepterer uønskte hendingar. Kriterier må vurderast for å prioritere tiltak for eventuelle risikoreduserande tiltak. Tabell 4 Risikomatrise Konsekvens Risikomatrise 1 Svært liten 2 Liten 3 Middels 4 Stor 5 Svært stor 4 Svært 1 sannsynleg 3 Sannsynleg Sannsyn 2 Moderat sannsynleg 1 Lite sannsynleg 3 2 7

8 4.1 RISIKOREDUSERANDE TILTAK Med risikoreduserande tiltak er det meint sannsyn reduserande (førebyggande) eller konsekvensreduserande tiltak (beredskap) som er med på å redusere risiko. Generelt vert førebyggande tiltak prioritert fram for beredskap. Raude hendingar Risikoreduserande tiltak er naudsynt Hendingar med tilhøyrande sannsyn og konsekvens som på grunn av akseptkriteria er uakseptable. Raude hendingar må følgjast opp med risikoreduserande tiltak. Gule hendingar Tiltak bør vurderast Hendingar med tilhøyrande sannsyn og konsekvens som på grunn av akseptkriteria er akseptable. Gule hendingar kontinuerlig fokus på risikostyring. I mange tilfelle er dette hendingar som ein ikkje kan forhindre, men kor tiltak bør gjennomførast i den grad det er mogleg dersom det er kostnad/ nytte messig tenleg. Grøne hendingar Akseptabel risiko Hendingar med tilhøyrande sannsyn og konsekvens som på grunn av akseptkriteria har akseptabel risiko. Dersom risiko for desse hendingane kan reduserast ytterligare utan at det krev vesentlige ressursar, bør det gjennomførast tiltak for grøne hendingar. 5 RISIKOANALYSE Formålet med fareidentifikasjonen er å identifisere dei forholda som er relevante ved vurdering av sårbarheit og konsentrere arbeidet om reelle farar. Uaktuelle farar er sila vekk etter synfaring og vurdering av føreliggande dokumentasjon. Klimaendringar med auka temperatur, auka totalnedbør og hyppigare ekstremvêr, kan påverke framtidig risiko knytt til hendingane nemnt i analysen. Denne moglege endringa i risiko omtalast i dei deler av tabellen, der dette er naturleg. Tabell 5 Siling av hendingar fareidentifikasjon 8

9 Hending Akt Sannsyn Konsekvens Risiko Kommentar/tiltak Natur- og miljøforhold Er området utsett for, eller kan planen/tiltaket medføre risiko eller auka påkjenningar for: 1 Skred/ ras/ ustabil Planområdet er flatt og ligg i Farnes grunn (snø, is, sentrum, med eksisterande stein, leire, jord, bygningsmasse. fjell) 2 Planområdet grensar ikkje til sjø. Stormflo 3 Vind-/ Bebyggelse ligg i sentrum, og område er ekstremnedbør ikkje utsatt for sterk vind. 4 Flaum i vassdrag Ikkje relevant 5 6 Overflatevann Ja 3 1 Radon Overvatn systemet vert dimensjonert i samråd med Årdal kommune. Systemet skal vere dimensjonert, slik at det med dagens nedbørsmengde berre vert fare for overfløyming kvart 25 år. Det vil i desse situasjonane ikkje vere fare for liv eller helse. Plan- og bygningsloven stiller krav til radon sikring i bustader. Bustader vil verte prosjektert i høve TEK 10. Krav går fram av 13-5 i teknisk forskrift. Bustader ligg i 2. etasje. 7 8 Skog-/ lyngbrann Sårbar flora Planområde er i sentrum utan nærleik til skog. I følgje Direktoratet for naturforvaltning sin Naturbase ( og Artsdatabanken ( er det ikkje sårbar flora i det aktuelle området. 9 Verneområde Det ligg ikkje føre registreringar i området. 10 Kulturminne/-miljø Det er ingen rapporterte kulturminner i området. Føremålsendring har ikkje nevneverdig innvirkning bygningsmasse. Bygget er ikkje registrert verneverdig. 9

10 Verksemdsrisiko Er det i området: 11 Anlegg/verksemder som kan utgjere ein risiko 12 Lager med farlege stoff (væsker, gassar, eksplosiv mv) Medfører planen/tiltaket: 13 Anlegg/verksemder som kan utgjere ein risiko 14 Lagring av farlege stoff (væsker, gassar, eksplosiv mv) 15 Auka risiko eller andre påkjenningar for sårbare bygg, infrastruktur, aktivitetar. Forureining Er det i området: 16 Fare for akutt forureining 17 Permanent forureining 18 Støy og støv (industri, trafikk m.v.) 19 Forureina grunn 20 Høgspentlinjer Ja 3 2 Ja 3 1 Ingen i planområdet Ingen i planområdet Eksisterande formål og bustadbygging. Fortrinnsvis innvendig arbeid. Ikkje relevandt. I anleggsfasen må fortau og nærliggande bygg ifht påbygg terrassar sikrast i anlegsfasen. Ikkje relevandt for planområdet. Ikkje registrert Panområdet ligg i sentrum med moderat ulempe ifht støy og trafikk. Det er ikkje registrert forureining i grunn. Eventuell forureining skal rapporterast ved utbygging. Ikkje relevandt for planområdet 21 Anlegg for avfallsbehandling Medfører planen/tiltaket: 22 Fare for akutt forureining 23 Fare for permanent forureining Ikkje relevandt for planområdet. Ikkje relevandt for planområdet. Ikkje relevandt for planområdet 10

11 24 25 Støy og støv Ja 2 3 Høgspentlinjer Utvendige arbeider med terrassar kan medføre ulemper, men ikkje meir enn ein må forvente ved anleggsarbeid. Fortau skal sikrast eller avsperast i samråd med kommune. Eksisterande vindu stettar ikkje krav til støyreduserande tiltak jf. T1442 Ikkje relevandt for planområdet 26 Anlegg for avfallsbehandling Beredskap Er det i området: 27 God tilkomst for utrykkingskøyretøy 28 Tilstrekkeleg sløkkevasskapasitet Ja 4 1 Ja 2 4 Ja 2 4 Plan stettar krav jf. Årdal kommune sin renovasjonsforskrift. Det vert etablert felles avfallsdunkar. I anlegsfasen skal plassering av avfallscontainer avklarast med kommunen. Beredskap er avklara med Årdal kommune. Beredskap er avklara med Årdal kommune. Konsekvensar ved evt. brann er høg. Medfører planen/tiltaket: 29 Behov for nye/auka beredskapstiltak Ja 3 4 Infrastruktur Er området utsett for, eller kan planen/tiltaket medføre auka risiko for: 30 Trafikkulykker Ja 2 3 Føremålsendring førar til endra beredskapstiltak. Det er krav om stigerøyr og felles brannvarslingsanlegg i bygget. Ikkje utover vanlig farenivå i tilsvarande områder. Formålsendring til boligar vil ikkje belaste området ifht bruk meir enn dagens formål som er næring. Familiebustader i eit sentrum krev meir oppsyn av bebuare enn utanfor sentrum. 31 El-forsyning El-forsyning er føresett ivareteke på ein robust måte saman med netteigar. 32 Kommunikasjonsinstallasjonar 33 Manglande kapasitet i VAsystem Ikkje registrert i området. Offentleg 11

12 Andre forhold 34 Fare for sabotasje/terror 35 Fare for anna kriminalitet 36 Vatn med fare for usikker is 37 Terreng formasjonar som utgjer spesiell fare (stup, skrentar) 38 Gruver, opne sjakter, steintippar Ja 2 3 Ikkje relevandt for planområdet Ikkje relevandt. Oversiktleg Tak er ikkje sikring mot takras. Forbipasserande må varslas ved vertilhøve. Flatt område Ikkje relevandt for planområdet 5.1 KONKLUSJON RISIKOREDUSERANDE TILTAK Risikoanalysen har til formål å gje eit representativt bilde av risiko ved utvikling av Jotunvegen 1. Vurderingar er gjort med utgangspunkt i kategoriane for sannsyn og konsekvens. Det er ikkje gjort funn av hendingar med uakseptabel risiko innanfor planområdet. Sjå risikomatrise tabell 4 for oppsummering. 5.2 GRØNE HENDINGAR Det er ikkje gjort funn av hendingar som ikkje har akseptabel risiko og som krev tiltak. 5.3 GULE HENDINGAR Det er gjor funn av hendingar som representerer akseptabel mindre risiko, men som bør underleggast risikostyring gjennom sikker drift av området. Hendingar som representerer akseptabel mindre risiko er klarert ved myndighetskrav. Trafikk 30 Trafikkbildet og forventa anleggstrafikk vil alltid ha eit sannsyn for uheldige hendingar. Det er god adkomst til eksisterande bygg. Gjennomføring i anleggsfasen handterast av eiget regelverk. Særlig aktsomhet i anleggsperioden og god skilting/ informasjon kan gje redusert risiko. 5.4 RAUDE HENDINGAR Beredskap og tilkomst 27, 28 og 29 Beredskap er avklara med Årdal kommune. Krav om stigerøyr og felles brannvarslingsanlegg. 12

13 6 REFERANSAR 6.1 RAPPORTER OG PLANAR 1. Årdal kommune reguleringsplan Farnes sentrum ( ) 2. Årdal kommune Kommunal planstrategi ( ) 3. Årdal kommune Arealdelen av Kommuneplana ( ) 4. Årdal kommune Samfunnsdelen av Kommuneplana ( ) 5. Fylkesmannen i Sogn og Fjordane (2007) Risiko- og sårbarhetsanalyse for Sogn og Fjordane 6. Xform AS Detaljreguleringsplan for Jotunvegen 1, Årdal kommune (2014) 6.2 VEILEDERE OG RETNINGSLINJER 1. Standard Norge Krav til risikoanalyser (NS 5814:2008) 2. Miljøverndepartementet Arealplanlegging og utbygging i fareområder (Rundskriv T-5797) 3. Direktoratet for sikkerhet og beredskap (2010) Samfunnssikkerhet i arealplanleggingen. Kartlegging av risiko og sårbarhet 4. Direktoratet for sikkerhet og beredskap mfl. (2011) Veileder GIS i samfunnssikkerhet og arealplanlegging, Vestlands-prosjektet SIGVe-rettleiing). 5. Direktoratet for sikkerhet og beredskap 2008) Havnivåstigning- estimater av framtidig havnivåstigning i norske kystkommuner. 6. Norsk institutt for by- og regionalforskning (NIBR) Ansvar og virkemidler ved tilpassing til klimaendringer (2010) 7. Justis- og politidepartementet (2002) St. Meld. Nr. 17 ( Samfunnsikkerhet-Veien til et mindre sårbart samfunn. 8. Statens vegvesen (2007) Risikovurderinger i vegtrafikken (Håndbok 271). 6.3 INTERNETTADRESSER 1. Noregs geologiske undersøkelse 2. Nasjonal skreddatabase 3. Se Norge 4. Miljøstatus 5. Direktoratet for naturforvaltning EDNA, Frida 6. Kartsider hos Direktoratet for samfunnssikkerhet og beredskap 13