Jherh uhyk jekdkar osvs

Transkript

1

2 euksxr ^Hkxon~xhrk* gh Hkkjrkrhy cgwrsd yksdkaps vkd"kz.k vkgs- ^Hkxon~xhrk* dk; vkgs\ ^dezqyr;kx* Eg.kts dk;\ gs tk.k.;kph mrlqdrk vxnh kkys; fo kf;kzae/;s i.k fnlwu ;srs- eh Hkxon~xhrk p.;kpk cjkp osgk iz;ru dsyk-,dkp yksdkoj fofo/k yksdkaps fofo/k izdkjps foospu pwu eukr xkas/kg <ko;kpk o pu v/kzov jkgko;kps] cú;kp yksdka kh xhrk d kh pkoh ;kckcr fopkj.kk dsyh i.k 50 VDds rs 80 VDds yksd Eg.kr p.;kpk iz;ru dsyk i.k vo?km vkgs] iw.kz pyh ukgh- ksovh izr;{k yksdkaps pu dj.;kis{kk xhrsoj Hkk"; dsysyh iqlrds pyh- R;kiSdh fouksckth Hkkos ;kph ^xhrsojhy izopus* p.;kr vkyh vkf.k R;kpcjskcj xtkuu d`".kkth lkojdj ;kaps ^uouhr Kkus ojh* gs iqlrds i.k pys- nksugh iqlrds lksi;k Hkk"ksr o let.;klkj[kh gksrh- rjhi.k ;k Hkk";kr cjsp Kkus ojhrhy kcn ij.;kr vkys vkgsr- g;k nksugh iqlrdkapk lanhkz?ksåu ^^xhrk d kh txkoh d kh vkpj.kkr vk.kkoh** ;k fo"k;h dkgh fopkj eh fygwu dk<ys- i.k ek>s lek/kku >kys ukgh myv mrdabk <yh o izr;{k Hkxu dk; Eg.kkys rs py;kf k; eukyk psu imsuk] vkf.k R;kposGh vk.k[kh nksu xhrsojhy iqlrds pukr vkyh- R;kiSdh,d Jh;qr /keszanz eksgu flugk ;kps ^^Jhen~Hkxon~xhrk thou & fokku** ;kpk ejkbh vuqn vkf.k nqljs iqlrd ^^Hkxor~&xhrk & t kh vkgs r kh** gs vkarjjk"vªh; d`".khkkouke`r la?kk}kjs izdkf kr >kysys- ;k nksugh iqlrdkr izr;sd yksdkpk vfkz fnysyk vkgs o ^^xhrk t kh vkgs r kh** ;k iqlrdkr yksdkrhy izr;sd kcnkpk vfkz fnysyk vkgs- R;keqGs nksugh iqlrdkrhy yksdkfkz pwu] vfkkzyk ck/kk u ;srk ftrdk lksik djrk ;sbzy frrdk lksik d#u fyfg.;kpk iz;ru dsyk vkgs- /kesanz eksgu flugk ;kauh izr;sd yksdkoj Hkk"; djrkuk cjhp pi[ky mnkgj.ks ijyh vkgsr- yksdkfkz fyghrkuk tsfks vko ;d vlsy rsfksp R;kaph dkgh mnkgj.ks i#u fo"k; vf/kd lksik o lqvlqvhr dj.;kpk iz;ru dsyk vkgs- Jherh uhyk jekdkar osvs

3 Jhen~Hkxor xhrk fo"k; & lwph yksd 1 yk yksd 2 rs 11 yksd 12 rs 19 yksd 20 rs 44 yksd 45 rs 47 yksd 1 rs 3 yksd 4 rs 10 yksd 11 rs 30 yksd 31 rs 37 yksd 54 yksd 55 & 72 yksd 1 & 8 yksd 9 & 16 yksd 17 &35 v/;k; 1 yk vtqzufo"kkn ;ksx /k`rjk"vªkpk lat;yk iz u lat;kus dsyssys ikamo o dksjo lsusps o.kzu nksugh lsu;krhy egrp;k yksdkaps ka[k?kks"k vtqzukpk eksg drzo; foueq[krk vtqzukph ;q/nkrwu ek?kkj v/;k; 2 jk ^lka[;;ksx* Jhd`".kkps vtqzukyk usjk ;krwu ckgsj ;s.;kps vkgu vkirtu o xq#tu ;kap;k kh ;q/n dj.ks v;ksx; vly;kps vtqzuk}kjs o.kzu- HkxoarkP;k mins kkpk Eg.ktsp xhrspk vkjahk lka[; fl/nkurkps izfriknu- /kezikyukps egro flfkrizk o lek/khcn~ny vtqzukpk iz u Hkxoarkps mrrkj & flfkrizkkph y{k.ks v/;k; 3 jk dez;ksx fu"bkaps o.kzu o dez;ksxkps izfriknu ;K#i dekzps vkpj.k vukldr dez] xq.kfohkkx

4 yksd 36 & 43 yksd 1 & 3 yksd 4 & 14 yksd 15 & 23 yksd 24 & 33 yksd 34 & 42 yksd 1 & 12 yksd 13 & 26 yksd 27 & 29 yksd 1 & 9 yksd 10 & 23 yksd 33 & 39 yksd 40 & 47 yksd 1 & 5 yksd 6 & 12 yksd 13 & 14 yksd 15 & 19 yksd 20 & 23 yksd 24 & 27 yksd 28 & 30 dkekus ikidekzr izo`rrh dkeuk kkps mik; v/;k; 4 Fkk ^KkudeZ lau;kl ;ksx* dez;ksxkph ijaijk Hkxoarkps izkdv; o dekze/;s vfyirrk dez;ksxkpk mins k] dez;ksxkus Hkxor~izkIrh fofo/k ;Kkps o.kzu lero ;ksxkus KkuizkIrh] Kkuk}kjs la k;kpk uk k v/;k; 5 ^dezlau;kl ;ksx* dekzpk lau;kl o fu"dke dez;ksx Lkka[;;ksxkps foospu /;kukph izfø;k & HkDrhph foy{k.krk v/;k; 6 ^vkrela;e ;ksx* ;ksxkph vko ;drk] ;ksx;kph y{k.ks /;ku;ksxkph lk/kuk vh;kl o osjkx;kus eukyk o k dls dj.ks ;ksxhkz"vkph xrh v/;k; 7 ^Kku fokku ;ksx* vijk o ijk izo`rrh txkp;k #ikr ijes ojp ewg rro Ekk;srwu rj.;kpk mik; vklqjh Hkko HkDrkps pkj izdkj nsoiwtu o Hkxor~Hktu ijes'ojkpk ijehkko] ;ksxek;k jkx&}s"keqdr iq#"kk}kjs Hkxor~ izkirh

5 yksd 1 & 7 yksd 8 & 10 yksd 11 & 15 yksd 16 & 19 yksd 20 & 22 yksd 23 & 28 yksd 1 & 3 yksd 4 & 8 yksd 9 & 11 yksd 12 & 14 yksd 15 & 19 yksd 20 & 22 yksd 23 & 25 yksd 26 & 29 yksd 30 & 34 yksd 1 & 7 v/;k; 8 ^v{kjczeg ;ksx* czeg dez v/;kre] vf/khkwr vkf/knso vf/k;k vkf.k vardkyhu xrhfo"k;d vtqzukpk iz u o Hkxoarkps mrrj vh;kl ;ksx v{kjczegkyk izkir >kysy;k ;ksx;kph y{k.ks vuu;lej.kkus Hkxor~ izkirh lqyhk yksdkaps o.kzu vuu; HkDrhus Hkxor~ izkirh nso;ku o fir`;ku ;ksx;kyk ije/kkekph izkirh v/;k; 9 ^jktfo k & jktxqg; ;ksx* Kku & fokkukph foy{k.krk- vj/nsus gkuh HkkSfrd txr~ o ijes oj l`"vh fufezrhr ijes ojkph fufyzirrk jk{klh o vklqjh izo`rrh] lk/kw izo`rrh ijes'ojkp;k miklusps fofo/k #i- fofo/k #ikr ijes oj ldke ;Kkps QG] fu"dke HkDrkaP;k ;ksx{ksekps Hkxoark}kjs ogumiklusps rhu Lrj miklusr Hkkps izk/kku; leiz.k o lau;kl ;ksx vuu;hktukus nqjkpkjhlq/nk lk/kw] ijes ojizkirhr lzapk leku vf/kdkj] kj.kkxrhv/;k; 10 fohkwrh ;ksx ijes oj lzaps vkfndj.k] ijes ojkiklwu izk.;kap;k fofo/k Hkkaph mrirrh-

6 yksd 8 & 11 yksd 12 & 18 yksd 19 & 42 yksd 1 &4 yksd 5 & 8 yksd 9 & 14 yksd 15 & 31 yksd 32 & 34 yksd 35 & 46 yksd 47 & 51 yksd 52 & 55 yksd 1 & 8 yksd 9 & 12 yksd 13 & 20 yksd 1 & 4 yksd 5 &6 yksd 7 &11 yksd 12 & 18 yksd 19 & 25 yksd 26 &34 HkDrh}kjs Hkxon~Hktu] HkDrkauk rrokku izkirh HkxoarkP;k fohkwrhap;k o.kzuklkbh vtqzukph izkfkzuk Hkxoark}kjs Lor%P;k fohkwrhaps o.kzu v/;k; 11 ^fo o#i n kzu;ksx* HkxoarkP;k fo o#i n kzuklkbh vtqzukph izkfkzuk fo'o#i c?k.;klkbh vtqzukyk fno;n`"vh iznku fo o#i n kzu vtqzukus dsysyh Lrqrh vtqzukyk fuferrek= gks.;kps vkogku lkse;#i /kkj.k dj.;klkbh vtzqukph Hkxoarkuk izkfkzuk lkse;#i /kkj.k Hkxoark}kjs vuu; HkDrhph iz kalk v/;k; 12 ^HkDrh;ksx* fuxqz.k o lxq.k mikldkacn~ny vtqzukpk iz u] Hkxoarkaps mrrj o lxq.k miklusph iz kalk miklusps mik;] dezqy R;kxkph Js"Brk HkDrhph y{k.ks v/;k; 13 ^{ks= o {ks=k fohkkx ;ksx* {ks= o {ks=k ;kaps o.kzu {ks=kpk fodkj Lkk/ku#ikr Kku Ks;rRps o.kzu izd`rh & iq#"k ;kaps o.kzu {ks= & {ks=kkrhy HksnkP;k Kkukus ijekreizkirh

7 v/;k; 14 ^xq.k=; fohkkx* yksd 1 & 4 egr~ & czeg#i izd`rh}kjs loz Hkwrkaph mrirrh yksd 5 & 20 frugh xq.kkaps R;kP;k izhkklg o.kzu yksd 21 & 27 xq.kkrhrkph y{k.ks v/;k; 15 ^iq#"kksrre ;ksx* yksd 1 & 3 lalkjo`{kkps o.kzu- osjkx;kus R;krwu fuo`rrh yksd 4 & 6 }a}krwu eqdr euq";kph ijein izkirh yksd 7 & 11 ftre;kph ijekre;k kh,d#irk yksd 12 & 15 ijekre;kph loz kdrherrk yksd 16 & 20 {kj o v{kj iq#"kkps foospu iq#"kksrre #ikr Hkxoarv/;k; 16 ^nslwj lein~ fohkkx & ;ksx* yksd 1 & 3 nsohleinsph y{k.ks yksd 4 & 15 vklqjh leinsph y{k.ks yksd 16&20 vklqjh leinsus ;qdr euq";kph v/kksxrh ujdkph izkirh yksd 21 & 22 ujdkph rhu }kjs & dke] Øks/k] ykshk yksd 23 & 24 drzo;kp;k O;oLFksr kkl=kps fo/kku v/;k; 17 ^J/nk=; fohkkx ;ksx* yksd 1 & 6 rhu izdkjp;k J/nsps o.kzu yksd 7 & 10 rhu izdkjps vkgkj yksd 11 & 13 rhu izdkjps ;K yksd 14 & 16 kjhj] pk o eukps ri yksd 17 & 19 rhu izdkjps ri yksd 20 & 22 rhu izdkjps nku yksd 25 & 27 ß rr~ lr~ czegkph rhu ukos

8 yksd 28 J/nkjfgr gou] nku] ri] dez loz vlr~ yksd 1 & 6 yksd 7 & 9 yksd 10 & 12 yksd 13 & 17 yksd 18 & 19 yksd 20 & 40 yksd 41 & 44 yksd 45 & 48 yksd 49 & 55 yksd 56 & 63 yksd 64 & 66 yksd 67 yksd 68 & 72 yksd 73 & 78 v/;k; 18 ^esk{k lu;kl ;ksx* R;kx o lau;klkfo"k;h vtqzukpk iz u o Hkxoark}kjs R;kxkP;k rrps fu#i.k rkel] jktl o lkfrod R;kx R;kxh}kjs dezqykpk R;kx dekzp;k fl/nhps ikp gsrw dezizsj.kk o dezlaxzg lkfrod] jktl o rkel Hksnkalghr Kku] dez] drkz] cq/nh] /k`rh o lq[kkps fohkkx pkjh o.kkzaps LoHkko fo ks"k Lo/keZikyukus fl/nh Kku;ksX;kyk ijekrehkkph izkirh dez;ksx;kyk lukru ije/kkekph izkirh kj.kkxrh xhrkkkukps vukf/kdkjh xhrkkkukps izpkjd] ikbd o JksR;kapk efgek milagkj

9 Hkxon~xhrk

10 v/;k; 1 yk vtqzu fo"kkn ;ksx xhrsph lqjr /k`rjk"vªkp;k yksdkus >kyh vkgs o yksdkph lqjr ^/kez{ks=s dq#{ks=s* ;k kcnkauh >kysyh vkgs- /k`rjk"vª Eg.kkyk] gs lat;! /kezhkweh dq#{ks=kr ;q/nkp;k bpnsus,d= vkysy;k ekö;k o ikamwp;k iq=kauh dk; dsys rs eyk lkax yks- 1 yk xhrsp;k izfke yksdkpk ^/kez* ;k kcnkus izkjahk gksrks- /kez gsp xhrsps eq[; rkri;z vkgs- /kez{ks= Eg.kts tsfks /kkfezd dk;z dsyh tkrkr rs fbdk.k- osnhd lkfgr;ke/;s dq#{ks=kps o.kzu & LoxkZrhy nsorkauk lq/nk iqtuh; vls LFkku & vls dsys vkgs- v kk LFkkukoj lr;kpkp usgeh fo;t gksrks gs ekfgr vly;keqgs /k`rjk"vª FkksMk Hk;Hkhr >kyk gksrk Eg.kwu R;kus lat;kyk v kh fouarh dsyh vkgslat;kyk O;klkauh fno;n`"vh nsåu n`f"vghu /k`rjk"vªkyk ;q/nhkwehojhy lfolrj ekfgrh ns.;klkbh useys gksrslat; Eg.kkyk & O;wg jpuk;qdr iakmaph lsuk c?kwu jktk nq;ksz/ku nzks.kkpk;kzatog tkåu Eg.kkyk- yks- 2 jk gs vkpk;z] vkiyk cqf/neku f k"; nqziniq= /k`"v qeu ;kus O;qgdkj jpysy;k ikamqiq=kp;k lsusoj utj Vkdk- yks- 3 jk ;k lsusr /kuq"; /kkj.k dsysys lkr;dh] fojkv o egkohj jktk nqzin vkgsr o rs Hkhe o vtqzu ;kap;k rksmhps eksbs kqjohj /kuq/kzj vkgsr- yks- 4 vkf.k /k`"vdsrw] psfdrku] cyu dkf kjkt] iqlftr] dqarhhkksx o euq";kr Js"B vlk kks.;- yks- 5

11 vkf.k ijkøeh ;q/kkeu;w] cyu mrrekstk] lqhknzkiq= vfhkeu;w o nzksinhps ikp iq= gs lkjs egkjfkh vkgsr- yks- 6 gs czkg~e.kjs"bk! vkiy;k i{kkr ts ts iz/kku vkgsr R;kauk rqegh tk.kwu?;k vkiy;k ekfgrhlkbh ekö;k lsu;kps usr`ro dj.;klkbh fo ks"k ik= vl.kkú;k lsukf/kdkú;kafo"k;h eh rqegkyk lkaxrks- yks- 7,d rj vki.k Lor%] firkeg fhk"e] d.kz] laxzkefot;h d`ikpk;z rlsp v orfkkek] fod.kz o lksenrr iq= HkqjhJ;k vls usgeh ;q/nkr fot;h gks.kkjs ;ks/ns vkgsr- yks- 8 kl= vl=akuh ;qdr vlysys vusd kqjohj ts ;q/nprqj vkgsr rs loz ekö;klkbh tho ns.;kl r;kj vkgsr- yks- 9 firkeg Hkh"ek}kjs jf{kr vkiyh lsuk lozizdkjs vt; vkgs o Hkhek}kjs jf{kr R;kaph lsuk ftad.;kl lksih vkgs- yks- 10 Eg.kwu rqegh lozp;kloz vkivkiy;k eksp;kzoj flfkr jkgwu fu%lansg firkeg Hkh"ekps loz cktwauh j{k.k djk- yks- 11

12 uarj dq#oa kkrhy o;kso`/n egkijkøeh vkf.k loz ;ks/n;kae/khy vxz.kh v kk fhk"ekauh vkiyk ka[k tfoyk- gk ukn flagxtzusizek.ks gksrk vkf.k R;keqGs nq;ksz/ku vkuanhr >kyk- yks- 12 R;kuarj ka[k] <ksy] fcxqy] uxkjs] rqrkú;k vkf.k j.kf akxs ;kapk vr;ar Hk;adj vlk,df=r vkt >kyk- yks- 13 nqlú;k cktqyk kqhkz?kksm;kauh ;qdr v kk,dk egku jfkke/;s clysy;k Hkxu Jhd`".k vkf.k vtqzu ;kauh vkiys fno; ka[k tfoys- yks- 14 Hkxu Jhd`".kkauh ikaptu; ukpk ka[k tfoyk- vtqzukus R;kpk nsonrr uked ka[k tfoyk vkf.k vfrnq"dj dk;z dj.kkú;k Hkhekus vkiyk iks.mª uked ka[k tfoyk- yks- 15 dqarhiq= jktk ;qf/k"bjkus vkiyk vuar fot; uked ka[k tfoyk- R;kuarj udqy o lgnso ;kauh lq?kks"k o ef.kiq"id uked ak[k tfoys- gs jktu! egk/kuq/kzj dk kh ujs k] Js"B ;ks/nk f k[kamh] /k`"v/kqeu] fojkv] vijkftr lkr;dh] nzqin] nzksinhps ikp iq= vkf.k lqhknszpk egkckgw iq= o brjkauh vkikiys ka[k tfoys- yks- 16]17]18 vkdk'k o i`fohoj im.kkú;k R;k Hk;kud ka[kuknkp;k imlknkus /k`rjk"vª iq=kaph g`n;s fonh.kz >kyh- yks- 19 gs jktu] ;kuarj dfi/ot vtqzu leksj mh;k BkdysY;k dksjadms ikgwu] ;q/nkp;k r;kjhus /kuq"; mpywu] g`f"kds k Jhd`".kkyk Eg.kkyk & gs vp;qrk] ek>k jfk

13 nksugh lsu;kp;k e/kkse/k mhkk dj- yks- 20&21 ;q/nklkbh mh;k BkdysY;k izfri{kh ;ks/n;kauk eyk uhv c?kko;kps vkgs dh] eyk dks.kkdks.kkcjkscj ;q/n djko;kps vkgsvkf.k ;k ;q/nkr nqcqz/nh nq;ksz/kukps fgrs"kh ts ts jkts vkgsr R;k lzauk eyk c?kko;kps vkgs- yks- 22&23 lat; Eg.kkyk] vtqzukp;k lkax.;kizek.ks Jhd`".kkus R;kP;k mrre jfkkl nksugh lsu;kp;ke/;s Hkh"e] nzks.kkpk;z o loz jktkap;k leksj vk.kwu mhkk dsyk o Eg.kkys] gs ikfkz! ;k loz,df=r dksjoakuk c?k yks- 24&25 R;kuarj vtqzukus nskugh lsu;kr vlysy;k dkdk] firkeg] vkpk;z] ekek iq=] iks=] fe=] olwj ;kauk ikfgys- v kk izdkjs mh;k vlysy;k loz cak/kauk ikgwu vr;ar kksd djr vtqzu Eg.kkyk yks- 26&27 gs d`".kk! ;q/nkl mh;k BkdysY;k ;k Lotu leqnk;kl c?kwu ek>s vax f kffky gksr vkgs o rksamkyk dksjm imr vkgs- kjhjkl dai lqvyk vkgs- yks- 28&29 ekö;k gkrwu xkamho /kuq"; lqvr vkgs] Ropsph vkx gksr vkgs] eu Hkzfer >kys vkgs- v kk ifjflfkrhr mhks jkg.;kps =k.kgh ekö;kr ukgh- yks- 30

14 gh loz y{k.ks eyk foijhr fnlr vkgsr o ;q/nkr Lor%P;k dqgkph gr;k dj.;krgh eyk dkgh dy;k.k fnlr ukgh- yks- 31 gs xksfoan! T;kaP;klkBh vkegh jkt;kph] lq[kkph o ftohrkph bpnk djkoh rsp tj j.kkax.kkoj ;q/nklkbh ltt >kys vkgsr rj vkegkyk ;k lzapk ykhk dk;\ gs e/kqlwnu] tsogk xq#tu] omhy] iq=] vkts] ekes] lkljs] ukroams] esgq.ks o brj ukryx vkiy;k thoukpk o lairrhpk R;kx djko;kl r;kj vkgsr vkf.k ekö;kleksj mhks vkgsr rsogk R;kauh tjh eyk ekjys rjh eh R;kauk ekj.;kph bzpnk dk djkoh\ i`fohp dk; i.k =SyksD;kP;k jkt;kp;k cny;krgh eh R;kaP;k kh y<.;kl r;kj ukgh- /k`rjk"vªkp;k eqykauk ek#u vkegkyk dks.krk vkuan feg.kkj \ yks- 32 rs 35 ;k vkrrk;h vkøedkauk vkegh tj Bkj ekjys rj vkegkyk ikip ykx.kkj vkgs Eg.kwu /k`rjk"vª iq=kauk vkf.k vkiy;k fe=kauk ekj.ks vkiy;klkbh ;ksx; ukgh- gs ek/ko! vkiy;kp ukryxkaph gr;k d#u vkegh dls lq[kh gkså\ vkf.k ;kiklwu vkegkyk dk; ykhk gks.kkj vkgs\ yks- 36 gs tuknzuk! Tkjh ykshkkus izhkkfor >kysy;k ;k yksdkauk vkiy;k dqvqackph gr;k dj.;ke/;s vkf.k vkiy;kp fe=ka kh HkkaM.k dj.;ke/;s nks"k fnlr ulyk rjhlq/nk dqvqackpk uk k dsy;keqgs gks.kkú;k vijk/kkph tk.k vlrkuk vkegh v kk ikid`r;ke/;s dk lghkkxh Ogkos\ yks- 37&38

15 dkj.k dqgkpk uk k >ky;kus lukru dqg/kez u"v gksrks vkf.k /kekzp;k uk kkus laiq.kz dwg ikikp;k vkgkjh tkrs- yks- 39 gs d`".kk! dqgke/;s tsogk v/kekzps izkcy; gksrs rsogk dqgkrhy fl=;k fc?kmrkr vkf.k ;kizek.ks L=h tkrhps iru >ky;keqgs vanhr larrh mriuu gksrs- yks- 40 vuko ;d larrhp;k <heqgs dqg rlsp dqg ijaijk u"v dj.kkú;kalkbh fuf prp ujde; ifjflfkrh fuekz.k gksrs- v kk Hk"V dqgkrhy iqoztkps iru gksrs dkj.k R;kauk vuu vfk fiam vkf.k tyviz.kkph fø;k iq.kzi.ks Fkkacrs- yks- 41 oa kijaijk u"v dj.kkú;k] vuko ;d larrh mriuu dj.kkú;k ;k nq"v d`r;keqgs loz izdkjp;k lkeqnkf;d ;sktuk vkf.k dqvqacdy;k.kkph loz dk;z m/olr gksrkr- yks- 42 gs d`".kk] xq#f k"; ijaijs}kjk eh vls,sdys vkgs dh] dqyijaijspk fo/oal dj.kkjs fur; ujdkrp ful djrkr- yks- 43 vjs vkegh Hk;adj iki dj.;kl r;kj >kyks vkgskr gs fdrh perdkjhd vkgsjkt;lq[k Hkksx.;kP;k ykylsus m qdr >ky;keqgs vkegh vkep;k ukryxkauk ekj.;kl r;kj >kyks vkgksr- yks- 44 kl=/kkjh /k`rjk"vªiq=kauh ekö;klkj[;k fouk kl= vkf.k izfrdkj u dj.kkú;kph gr;k dsyh rj rsp ekö;klkbh vf/kd pkaxys gksbzy

16 45 yks- lat; Eg.kkyk] j.khkqehoj ;kizek.ks cksywu >ky;kuarj vtqzukus vkiys /kuq";ck.k cktwyk Vkdys vkf.k euke/;s vr;ar kksdkdqy gksåu jfkke/;s [kkyh clyk- yks- 46 &%&%&%&%&%&

17 ifgy;k v/;k;kr 26 O;k yksdki;zar j.kkax.kkoj pkyysy;k loz xks Vhaph lfolrj ekfgrh lat; /k`rjk Vªkyk lkaxr gksrk- 28 O;k yksdkr Lotuakuk ikgwu vtqzukph flfkrh d kh xyhrxk= >kyh R;kps o.kzu vkgs- ;k fo kky fo r izr;sdkps,d Hkkofo o osxgs vlrs- R;kr R;kps ukrsbzd] xq#tu] fe=eamgh o fgrfpard vlrkr- tj R;kP;k gkrwu dkgh pkaxy;k xks"vh?kmy;k rj gsp yksd R;kP;k ikbhoj dksrqdkph Fkki nsrkr vkf.k dkgh foijhr?kmys rjh gsp yksd dkum?km.kh djrkr- ;sfks vtqzukyk g;k v kkp loz yksdkacjkscj ;q/n djko;kps gskrs- R;keqGs fot; fegkyk rjh dksrqd dj.kkjs dks.kh jkg.kkj uogrs vkf.k gjyk rj dk; pqdys rs lakx.kkjs i.k dks.kh ul.kkj gksrs- rsogk v kk ;k ;q/nkpk mi;ksx dk;\ vlk iz u R;kP;kleksj mhkk jkghyk- Ekk.klkps nksu tue vlrkr-,d ekrkfir;kdmwu >kysyk kjhjkpk tue vkf.k nqljk xq#dmwu fo kxzg.k dsy;koj gks.kkjk vkre;kpk tue- Hkh e firkegkp;k #ikr iqozt o nzks.kkpk;kzp;k #ikr xq#tu- v kk yksdkaleosr ;q/n dj.ks vdy;k.kdkjh vkgs- vls Lotukacjkscj ;q/n vuqfpr vkgs vls vtqzukyk Vysiq<s vtqzu Eg.krks] euq ;kp;k thoukps lkj vfkz] /kez] dke vkf.k eks{k vkgsxq#tukap;k gr;suarj /kez o eks{k izkirhpk iz up mjr ukgh- vfkz vkf.k dke ;kaph izkirh >kyh rjh rh jdrkus ek[kysyh vlsy Eg.kwu v kk ;q/nkis{kk Hkhd ekxwu iksv Hkj.ks Js;Ldj- kkl=kr 85 yk[k ;ksuhps o.kzu dsys vkgs- i.k ;k loz ;ksuh QDr Hkksx;ksuh vkgsr- g;kr uohu dez dj.;kph Lra=rk ukgh- ;kr dsog ekxp;k dekzp;k QGkauk Hkksx.ks kd; vlrs- QDr euq";;ksuh gh Hkksx;ksuh vlwu R;kpcjkscj dez;ksuhlq/nk vkgs- R;ke/;s drzo;desz fu"dkei.ks d#u thou&e`r;qp;k pøkrwu eqdrh fegork ;srs- euq"; tuekps gs osf k"v; vkgs- g;k tuekr fegkysy;k,o<;k eksb;k la/khpk

18 ykhk u?ksrk Ik kqrqy; Hkksx izkir dj.;kr thoukpk uk k dsyk rj ;kgwu nq%[knk;d dk; vlsy\ drzo;dez dj.;keqgs thoukr dksbyhgh gkuh gksr ulrs- dsog eukpk Hkko fu dke >ky;kus egku ykhk gksr vlrks- izfke v/;k;kp;k ksovh vtqzukus li sky ek?kkj?ksryh vkgs vkf.k ;q/n u dj.;kps eh Bjfoys rs dls ;ksx; vkgs gs ivfo.;klkbh R;kP;k eukus ikap kadk miflfkr dsy;k- 1½ vtzqu Eg.krks] ^eyk ekö;k kks;kzpk vfhkeku vkgs vkf.k Eg.kwup m qdr gksåu j.kkax.kkoj vkyks-* 2½ i.k leksj Lotuakuk ikgwu ek>h xk= f kffky >kyh- 3½ Lotuakuk ekjy;keqgs dqgkpk uk k gksbzy- 4½ dqgkpk uk k >ky;kus v/kez <sy- 5½ dqgkapk uk k >ky;keqgs dqg/kez yksi ikosy- yksd drzo;dekziklwu ijko`rr gksrhy R;keqGs tuetuekarjh ujd;kruk HkksxkO;k ykxrhy R;keqGs gs ;q/n dsog gkuhdkjd ulwu vo;ogk;z Lrfod v kh flfkrh vkiy;k lzaph vlrs- vki.k djhr vlysyh izr;sd xks"v d kh ;ksx; vkgs g;kph dkj.ks vkiys eu kks/khr vlrs- R;keqGs d/khd/kh vki.k drzo;dekziklwu nwj tkrks vkf.k lalkjhd lq[kklkbh /kmimr jkgrks- ;k nksugh ifjflfkrhr vkre;kps egro jkgr ulwu kjhj o kkfjjhd laca/k ;kapsp egro jkgrs vkf.k vkiyk {kqnz vgadkj QksQkor

19 v/;k; 2 jk lka[;;ksx ;k v/;k;kr 30 O;k yskdki;zar Hkxoarkauh vkrerrps o.kzu dsys vkgs- rs vkrerrp;k vk/kkjs vtqzukp;k kadkaps fuj.k djr vkgsr- lka[; ;ksxkp;k Hkkxkr vkrerrpk fopkj Qkj egrpk vkgs- 30 O;k yksdkuarj Lo/kekZps egro lakxwu dez;ksxkps Lo#i o.kzu dsysys vkgs- i.k ;k v/;k;kr vkrerro gk eq[; fo"k; vlwu ;k v/;k;kps uko ^lka[; ;ksx* vls ns.;kr vkysys vkgslat; /k`rjk"vªkyk ijr ;q/nhkwehojhy xks"vhps o.kzu d#u lakxr vkgs dh] d#.ksus HkkjkoysY;k] eu [kpysy;k o vjqauh us= Hk#u vkysy;k vtqzukyk e/kqlwnu Jhd`".k Eg.kkys- vtqzuk! v kk fo"ke ifjflfkrhr rqyk gs vkku dk izkir >kys\ dkj.k uk gs Js"Bka}kjs vkpj.k dsysys vkgs uk LoxZizkIrh ns.kkjs vkgs] uk fdrhz ns.kkjs vkgs- yks-1 o 2 jk gs ikfkkz! v kh ghu uiqaldrsph dkl /k# udksl vls dj.ks rqyk kkshkr ukghvar%dj.kkps gs {kqnz nqcgsi.k lksmwu ns vkf.k gs ijarik ;q/nkl r;kj gks- jk yks- 3 ¼;sFks vtqzukyk ^ijarik* EgVys vkgs- ijari Eg.kts tks k=qlkbh rkink;d vkgs- ek.klkph psruk laklkjhd lq[kkr Eg.kts LFkqyHkkr vmdsy ijarq R;k LFkqy Hkkouspk R;kx d#u vkrerrps ek.kwl fparu d# ykxrks- Lor%P;k ekufld nksczy;koj fot; fegforks o eukrhy fguhkkoukauk HkLelkr djrks rsogkp R;kpk ijari gksrks-½

20 vtqzu Eg.kkyk] vjs vfjlq/kuk] eyk iqtuh; vlysy;k Hkh"e] nzks.kkpk;kzlkj[;k O;Drhaoj eh izfrgyyk dlk d# kdsu\ yks- 4 Fkk egkrek#i vl.kkú;k ekö;k xq#tukauk ek#u tx.;kis{kk fhk{kk ekxwu tx.ks vf/kd Js;Ldj vkgs- R;kauk HkkSfrdlq[kkph bpnk vlyh rjh rs ts"b vkgsr- tj R;kaph gr;k dsyh rj vkiys loz Hkksx jdrjaftr gksrhy- yks- 5 R;akP;koj fot; fegfo.ks fda R;akP;kdMwu ijkftr gks.ks ;krhy vf/kd pkaxys dk;\ gs vkegkyk dgr ukgh- vkegh tj /k`rjk"vª iq=kaph gr;k dsyh rj vkegkyk tx.;kr vfkzp V.kkj ukgh- rjh ns[khy ;q/nhkqehoj rs vkep;k leksj mhks vkgsr- yks- 6 ekö;k nqczyrseqgs eh /kezdrzo;kckcr kadhr >kyks vkgs- ek>h eu% kkarh u"v >kyh vkgs- eh rqepk f k"; vkgs- eh rqegkyk kj.k vkyks vkgs- v kk flfkrhr fuf pri.ks eh dk; djkos\ rs eyk lkaxk yks- 7 bafnz;kauk kq"d ikm.kkú;k ;k kksdkyk dls ukghls djrk ;sbzy vlk mik;p eyk fnlr ukgh- LoxkZrhy nsalkj[ks lkozhkksero vlysys oshko kkyh vkf.k izfrli/khz ulysys jkt; izkir d#u lq/nk eyk ;k kksdkps fujkdj.k djrk ;s.kkj ukgh- yks- 8

21 lat; Eg.kkyk] ;kizek.ks cksywu >ky;koj vtqzu Jhd`".kkauk Eg.kkyk] ^^eh ;q/n dj.kkj ukgh** vkf.k rks LrC/k >kyk- yks- 9 nksugh lsu;kp;k e/kkse/k glreq[kkus mhks vlysys Jhd`".k f[kuu >kysy;k vtqzukyk Eg.kkys] gs vtqzuk] rw kksd u dj.;klkj[;k euq";kalkbh kksd djhr vkgsl- ijarw T;kaps izk.k xsys vkgsr fda T;kaps izk.k xsys ukghr v kk dks.kklkbhgh cqf/neku equ"; kksd djr ukgh- yks- 10&11 eh rw vkf.k gs loz jkts vflrrr uogrs vlk dkg d/khgh uogrk vkf.k Hkfo";dkGkr i.k vki.k vflrroghu gks.kkj vlsgh ukgh- yks- 12 T;kizek.ks thre;kp;k ;k kjhjkr ckyi.k] rk#.; o /kzd; v kk volfkk vlrkr R;kpizek.ks e`r;quarjgh threk nqlú;k kjhjkr izos k djrks- v kk flfkr;arjkeqgs /khv euq"; xkas/kgwu tkr ukgh- yks- 13 gs dksars;k! rkriqjrh mriuu gks.kkjh vkf.k ;Fkk;ksX;osGh fouk k iko.kkjh th lq[knq%[ks vkgsr rh fggk o mugkgk ;akp;k ;s.;ktk.;kizek.ks vkgsr- gs Hkjroa ktk! rh lq[knq%[ks bafnz;kauk gks.kkú;k tkf.kosiklwu fuekz.k gksrkr vkf.k euq";kus rh {kqc/k u gksrk lgu dj.;kl f kdys ikfgts- yks- 14 gs iq#"kjs"bk vtqzuk! tks euq"; lq[k nq%[k ;akuh fopyhr gksr ukgh vkf.k nksugh volfkse/;s flfkj jkgrks rks eks{kizkirlkbh fuf prp ;skx; vkgs- yks- 15

22 ts vlr~ ¼HkkSfrd kjhj½ vkgs rs fpjdky fvdw kdr ukgh vkf.k ts lr~ ¼ftRek½ vkgs rs d/khp cnyr ukgh vlk rron khz iq#"kakuh fu"d"kz dk<yk vkgs- yks- 16 ts laiq.kz kjhjkyk O;kiwu vkgs rs ¼vkRek½ vfouk kh vkgs gs rw tk.k- R;k vfouk kh vkre;kpk dks.khgh uk k d# kdr ukgh- yks- 17 vfouk kh] ve;kzn vkf.k kk or thre;kp;k kjhjkpk fuf pri.ks var gks.kkj vkgs Eg.kwu Hkjroa ktk] rw ;q/n dj- yks- 18 T;kyk Vrs dh] threk gk ekj.kkjk vkgs fda rks ekjyk tkrks- rks vkkuh vkgs- dkj.k threk ekjhr ukgh fda ekjykgh tkr ukgh- yks- 19 dks.kr;kgh dkgh vkre;kyk tue ukgh vkf.k e`r;qgh ukgh rks vktue] lukru] vfouk kh] fur; vflrrr vl.kkjk vkf.k iqjkru vkgs- kjhjkpk uk k >kyk rjh R;kpk uk k gksr ukgh- yks- 20 ¼vkRek u ej.;kps dkj.k vkre;kpk LoHkko vlk vkgs dh] R;kr dks.kr;kgh izdkjpk fodkj {k; gksr ukgh- fodkjkps lgk izdkj vkgsr o rs vkre;kr ukghr- 1½ mrirrh & vkrek d/khgh tuer ukgh-

23 2½ vflrro & mriuu gksåu lrrkiku izrhr gks.ks ;kpk vfkz vk/kh R;kph lrrk ulrs QDr mrirrhuarjp R;kph lrrk vlrs- vkre;kr gk fodkj ukgh dkj.k rks LoHkkor%p lrrku vkgs- 3½ o`/nh & <.ks- vkrek fpjdkyhu o lnk,djl vkgs R;kr < gksr ukgh- 4½ foifj.kke & #ikarj gks.ks- vkrek kk or vlwu lnso,dkp #ikr flfkr vkgs- 5½ vi{k; & deh gks.ks & vkrek fur; vkgs R;kph lrrk d/khp deh gksr ukgh- 6½ fouk kh & e`r;w iko.ks- rks vfouk kh vkgs- Eg.ktsp g;k lgk fodkjkiklwu rks vfyir vkgs-½ gs i`fkkiq= vtqzuk! T;kyk vkrek uk kjghr] fur;] u tue.kkjk vkf.k vo;; vly;kph tk.k vkgs rks dlk] dks.kkyk izr;{k vizr;{k ek# kdsy\ yks- 21 T;kizek.ks euq"; tqu;k ol=kpk R;kx d#u uohu ol= /kkj.k djrks- R;kizek.ks vkrekgh tqu;k kjhjkpk R;kx d#u uohu kjhj /kkj.k djrks- yks- 22 gs vtqzuk! vkre;kyk kl= Nsnw kdr ukgh] vfxu tkgw kdr ukgh] ik.kh fhktow kdr ukgh o jk lqdow kdr ukgh- yks- 23 vkrek gk u foj?kg.kkjk] u rqv.kkjk vkgs- R;kyk lqdfo.ks fda tkg.ks kd; ukgh- rks fvd.kkjk] lozo;kih] vifjorzuh;] fu py o fur; lkj[kkp jkg.kkjk vkgs-

24 yks- 24 gk vkrek ^vo;dr* Eg.kts bafnz;kpk fo"k; ukgh- gk vkrek ^vfpar;* Eg.kts eukpk fo"k; ukgh- rks fodkjghu vlwu u cny.kkjk vkgs- v kk vkre;kyk tk.ky;koj rw kksd dj.ks v;ksx; vkgs- yks- 25 rfkkih rqyk Vr vlsy dh] vkrek tuerks vkf.k ejrks rjh rqyk kksd dj.;kps dkgh dkj.k ukgh- yks- 26 tks tuerks rks ejrks vkf.k tks ejrks rks ijr tue?ksrks Eg.kwu rqö;k drzo; ikyukr rw kksd dj.ks v;ksx; vkgs- yks- 27 lelr tho izkjahkh vo;dr vlrkr Eg.kts tuekvk/kh R;kauk kjhj uogrs] e`r;quarjgh kjhj ulsy- e/kyk dkgh dkg kjhj fnlrs Eg.kwu Eg.krks ex R;kpk kksd d kkyk\ yks- 28 gs vtqzuk! gs vkrerro eksbk xgu fo"k; vkgs- dks.kk,[kknk R;kP;kdMs vk p;kzus c?krks- nqljk,[kknk R;kP;kfo"k;h vk p;zor~ cksyrks- frljk R;kyk vk p;zor~,sdrks i.k R;k vkre;kyk dks.kh tk.kw kdr ukgh- yks- 29

25 ¼,dk egkdk; grrhlkj[;k tukojkp;k kjhjkr vkf.k,d bap tkxse/;s dksv;ko/kh thotarwe/;sgh vkrek vl.ks gh xks"v fuf prp vk p;zdkjd vkgstxkrhy cgqrsd yksdkauk gk lq{e d.k,dkp osgh egku o lq{e dlk vlw kdrks gs letw kdr ukgh- v kk g;k vkre;kp;k Lo#ikeqGs yksd R;kP;kdMs vk p;zdkjd Eg.kwu c?krkr- vkrekku izkirhlkbh] HkkSfrd nq%[kkrwu lqv.;klkbh vkre;kpk fopkj dj.ks vko ;d vkgs gs Qkj FkksMs yksd tk.krkr- ckdh loz,sghd lq[kkrp exu vlrkr dkgh yksd vkrek o ijekrek g;akp;krhy Hksn u tk.krk rs,dp vkgs vls letrkr- ijekre;kps Lo#i o vkre;kps Lo#i] R;kaps dk;z] R;akpk,desdka kh laca/k vkf.k brj ckjhd lkjhd ri khy ;kps iq.kz Kku vl.kkjh O;Drh lkim.ks vr;ar dbh.k vkgs- vkre;kps Lo#i fofo/k izdkjs letkowu lkax.kkjh O;Drh lkim.ks gs R;kis{kkgh dbh.k vkgs-,[kknk ek.kwl vkrekku tk.kw kdyk rj R;kps thou lqy gksbzy-½ gs Hkjroa ktk! ;k nsgke/;s tks l djrks R;kpk o/k d/kh gksow kdr ukgh Eg.kwu dks.kkgh izk.khek=kalkbh kksd dj.ks ;ksx; ukgh- yks- 30 ¼iq<s Hkxoarkauh vtqzukyk Lo/kekZph tk.kho d#u fnyh- xhrsr /kez gk kcn drzo; ikyu ;k vfkkzus ijyk vkgs- vktp;k dkgkr /kekzpk vfkz osxgk vkgs- /kez EgVys dh] vkiy;kyk fganq] eqlyhe] kh[k] blkbz gs kcn vkborkr- xhrsp;k dkgkr gs /kez vflrrr uogrs-,dp lukru /kez Eg.kts fganq /kez vflrrr gksrk- R;kosGh lektjpuk o.kkzjekoj vk/kkjhr gksrh- KkuktZu gk czkge.kkpk Lo/keZ rj y<k;k d#u iztsps j{k.k dj.ks {kf=;kapk Lo/keZ] iztsps ikyuiks"k.k dj.ks os ;kapk Lo/keZ] rj

26 LoPNrk ikgwu vkjksx;kps j{k.k dj.ks {kqnzkpk Lo/keZ- rks /kez furhfu;ekuqlkj ikgyk ikfgts-½ Lor%P;k /kekzpk fopkj dsyk rjhgh rqyk Hk;kps dkgh dkj.k ukgh- dkj.k {kf=; /kekzyk vuql#u vlysy;k ;q/nkis{kk Js"B dy;k.kdkjd nqljs drzo; ukgh- yks- 31 ikfkkz! vuk;ls izkir >kysy;k o m?kmysy;k LoxZnkjk leku vls gs ;q/n dsog HkkX;u {kf=;kaukp ykhkrs- yks- 32 vtqzuk tj gs ;q/n dsys ukghl rj Lo/keZ o fdrhz xekowu rw ikikpk /kuh gks khy- yks- 33 yksd usgeh rqö;k vi; kkps o.kzu djrhy vkf.k lkeku; ek.klkyk nq"dhrhz gh e`r;qis{kkgh Hk;adj Vrs- yks- 34 T;kaP;k n`"vhus iqohz rw luekuuh; gksrkl rs rqyk rqpn letrhy vkf.k rw Hk;kus ikb fqjoyhl vls ekurhy- yks- 35 rq>s k=q rqö;k lkef;kzph fuank d#u udks udks rs cksyrhy R;kgwu vf/kd nq%[knk;d rs dk;\ yks- 36 Eg.kwu ;q/n dj.ks rqö;klkbh fgrkog vkgs- ;q/nkr esykl rj LoxZizkIrh gkbzy o ftadykl rj i`fohps jkt; mihkksx khy Eg.kwu d`rfu p; gksåu ;q/nkl r;kj gks-

27 yks- 37 lq[k vfk nq%[k] ykhk vfk gkuh] t; ijkt; ;kpk fopkj u djrk rw ;q/nklkbh Eg.kwu ;q/n dj Eg.kts rqyk iki ykx.kkj ukgh- yks- 38 gs ikfkkz! gk fopkj rqyk Kku;ksxkP;k lanhkkzus lkax.;kr vkyk o vkrk fu"dke dez;ksxkfo"k;h,sd- cq/nhus ;qdr gksåu rw dezca/kukpk iq.kzi.ks uk k dj khy- 39 yks- ;k iz;rukr dks.krsgh uqdlku ukgh fda Úgkl ukgh- fu"dke dez;ksxkph FkksMh tjh lk/kuk dsyh rjh rks tue&e`r;qp;k egku Hk;krwu eqdr gksbzy- yks- 40 gs vtqzuk! ;k dez;ksxkp;k dy;k.k ekxkzr fu p;kred cq/nh,dp vlrs- ijarq vflfkj fopkjkap;k foosdghu ldkeh euq";kph cq/nh vusd QkVs QqVysyh o vuar vlrs- yks- 41 vtqzuk! Hkksxkr jeysys ldkeh iq#"k LoxkZykp ijejs"b ekurkr o LoxkZgwu vf/kd dkgh ukgh vls Eg.krkr- vls gs vfoosdh yksd v kh fn[kkow Hkk"kk cksyr vlrkr- R;kph gh Hkk"kk tue#i dezqg ns.kkjh rlsp Hkksx],s o;zizkirhlkbh vusd izdkjp;k fø;sps o.kzu dj.kkjh vlrs- yks- 42&43 v kk.khus T;kaps fprr fgjkowu?ksrys vkgs v kk Hkksx o,s o;kzr vkldr euq";kph ijekre;kfo"k;h fu p;kred c`/nh ulrs-

28 yks- 44 osn izkeq[;kus HkkSfrd izd`rhp;k rhu xq.kkaps o.kzu djrkr rh rhu xq.kkap;k iyhdms flfkr gks- loz }a}krwu eqdr gks- ykhk] j{k.k ;kap;k dkgthrwu eqdr gks vkf.k vkreijk;.k gks- yks- 45 ¼txkrhy izr;sd xks"v lr~] jt o re ;k rhu xq.kakuh ;qdr vkgs- ;k rhu xq.kkap;k izd`rhuqlkj mriuu gks.kkú;k Hkksxkoj osnkauh izdk k Vkdyk vkgs- gs loz f=xq.kkred Hkksx u oj vly;keqgs rs ftre;kp;k fodklkps lk/ku gkså kdr ukgh- Eg.kwu ;k Hkksxkaiklwu vkldrhjghr >kys ikfgts- vkldrh Eg.kts lq[kkph vk kktxkrhy dksbykgh Hkksx lq[knk;d ukgh R;kyk fegfo.;kr Dys k vlrkr- R;kaP;k laj{k.kkr dkgth vlrs o R;kpk uk k >ky;kl nq%[k vlrs- Eg.kwup gs Hkksx izkir >ky;kl g"kz vkf.k ukgh >ky;kl nq%[k d# u;s- vizkr; olrqph izkirh Eg.kts ;ksx o izkir olrqph lqj{kk Eg.kst {ks=] laklkjhd Hkksx dkeukpk R;kx dsy;koj lq/nk euq"; mnjfuzgkp;k ;ksx{ksekcn~ny fparhr vlrks- Eg.kwu Hkxoar Eg.krkr] eerk o vkldrhjghr >ky;koj ;ksx{ksekp;k dkgthpk i.k R;kx dj- R;kykp fu;kszx{kse gks.ks Eg.krkr- fu"dkei.ks drzo;ikyu dj.kkú;kpk ;ksx{ksekpk Hkkj Hkxoar Lor% grkrtksi;zar eu] cq/nh o bafnz;kaoj ek.klkpk rkck ;sr ukgh rksi;zar rh eukyk mf}xu djrkr Eg.kwu R;kaP;koj dbksj fu;a=.k gos-?kksm;kpk yxke fu;af=r vlsy rj rks vkiy;kyk bfpnr LFkkuh iksgporks i.k yxke lsy lksmy;kl [km;kar i.k ikgw kdrks rlsp gs eu] cq/nh o bafnz;s gh fu;a=.kk[kkyh vlyh ikfgtsr-½ pgqcktqauh ifjiq.kz tyk k;kp;k izkirhuarj ygku tyk k;kps tsok<s iz;kstu jkgrs rso<sp iz;kstu czgekkuh euq";kl osnkaps jkgrs- Eg.kts eksbs tyk k; izkir >ky;koj ygku tyk k;kph xjt jkgr ukgh rlsp T;kyk czgekkukph izkirh >kyh R;kyk

29 osxgk vkuan fegfo.;klkbh osnkaph vko ;drk jkgr ukgh- yks- 46 rq>k vf/kdkj QDr dez dj.;kpk vkgs- R;kP;k QGkoj ukgh- Eg.kwu rw dezqykph vis{kk d# udksl o dez u dj.;krgh vkldr gkså udksl- 47 yks- gs vtzquk] ; k vkf.k vi; k ;kcn~nyp;k laiq.kz vkldrhpk R;kx dj- v kk lehkkykp ;ksx Eg.krkr- yks- 48 gs /kuat;k! HkDrhe; lsos}kjs loz fu"d`"v v kk ldke dekzauk nwj lkj vkf.k R;k Hkkouse/;sp Hkxoarkyk kj.k tk- ts vkiy;k dezqykpk mihkksx?kså bfpnrkr rs vr;ar nhu vkgsr- yks- 49 HkDrhiw.kZ lsose/;s exu >kysyk euq"; ;k tuekr lq/nk pkaxy;k&bzv dekziklwu eqdr gksrks Eg.kwu ;ksxeqdr gks.;kpk iz;ru dj- dkj.k gs dekzrhy dks ky; vkgs vkf.k dezca/kukiklwu lqv.;kpk ekxz vkgs- yks- 50 cq/nh;ksx;qdr Kkuhtu dekziklwu mriuu gks.kkú;k QGkpk R;kx djrkr vkf.k tue#ih ca/kukrwu eqdr gskåu ijeinkyk izkir gksrkr- yks- 51

30 gs vtqzuk! tsogk rq>h cq/nh ;k eksg#ih nynyhyk iq.kzi.ks ikj d#u tkbzy rsogkp rw,sd.;klkj[;k o,sdysy;k osjkx;kyk izkir dj khy- yks- 52 tsogk vusd izdkjph er o fl/nkar,sdwu fopyhr >kysyh rq>h cq/nh ijekrelo#i vpy o flfkj gksbzy rsogk rw lero;ksxkyk izkir gks khy- rq>k ijekre;k kh fur; la;ksx gksbzy- yks- 53 Hkxoarkps cksy.ks,sdwu vtqzu fopkjrks] lekf/klr v kk flfkj cq/nh vlysy;k equ";kps y{k.k dk;\ rks flfkj cq/nh euq"; dlk cksyrks\ dlk clrks\ dlk pkyrks\ yks- 54 ¼;sFkwu xhrsp;k egroiw.kz Hkkxkyk izkjahk gksr vkgs vkf.k R;kP;k fur; ib.kkus] pukus g;k thoukykp ijekuankph izkirh gksbzy- lek/khpk vfkz vlk letyk tkrks dh] lek/khr clysyk ek.kwl n`<] flfkj Hkkus clysyk vlrks o dksby;kgh dekzyk izo`rr gksr ukgh v kh flfkrh izr;sdkl mi;ksxh gksr ukgh- g;k yksdkp;k mrrjk/kkzr lzauk mi;ksxh gksbzy v kh flfkrh Hkxoarkauk lkafxryh vkgs-½ Hkxoar Eg.krkr] gs ikfkkz ekufld rdzfordkzeqgs mriuu >kysy;k bafnz;r`irhp;k loz izdkjp;k bpnkapk euq"; tsogk R;kx djrks vkf.k R;kps kq/n >kysys eu tsogk vkre;ke/;sp larq"v gskrs rsogk rks flfkrizk >kyk vkgs vls letkos- yks- 55

31 Tks f=fo/k rkikauhgh euke/;s fopyhr gksr ukgh] lq[kke/;s vkuanhr gksr ukgh] vkldrh] Hk; o Øks/k ;kiklwu eqdr >kyk vkgs R;kyk flfkj eu >kysyk equh vls EgVys vkgs- yks- 56 ;k HkkSfrd txkr tks kqhk v kqhk xks"vhp;k izkirheqgs izhkkfor gksr ukgh fda v kk xks"vhaph rks Lrqrh fuankgh djr ukgh rks iq.kz Kkuke/;s n`<i.ks flfkj >kysyk vlrks- yks- 57 T;kizek.ks dklo vkiys vo;o vkiy;k dopkr vko#u?ksrs R;kizek.ks tks vkiy;k bafnz;kauk bafnz;fo"k;kiklwu vko#u?ksrks- rks iw.kz psruse/;s n`<i.ks flfkj vlrks- yks- 58 nsg/kkjh threk tjh bafnz;hkksxkiklwu fuo`rr >kyk rjh R;kph bafnz;kcíyph xksmh jkgrsp ijarq mpprj jlkpk vuqhko?ksåu v kh dk;zs FkkacfoY;kl rks psruse/;s flfkj gksrks- yks- 59 bafnz;s brdh izcg vkf.k mpnaq[ky vkgsr dh] bafnz;kauk rkc;kr Bso.;kpk iz;ru dj.kkú;k foosdh iq#"kkp;k eukyk lq/nk rh cgtcjhus vks<wu usrkr yks- 60 tks bafnz;kauk iq.kzi.ks o k d#u R;akps la;eu djrks vkf.k vkiyh Hkkouk ekö;ke/;s flfkj djrks R;kyk flfkj cq/nh;qdr euq"; Eg.krkr- yks- 61

32 bafnz;kfo"k;hps fparu djrkuk euq";kph vkldrh <r tkrs vkf.k v kk vkldrhiklwu dke mriuu gksrks vkf.k dkekiklwu Øks/kkpk mn~hko gksrks- Øks/kkiklwu laeksg fuekz.k gksrks vkf.k eksgkiklwu Le`rh Hkzfer gksrs vkf.k cqf/nuk k gksrks vkf.k vls >kys rj euq";kps iqugk HkkSfrd va/kdqikr iru gksrs- yks- 62&63 i.k vkldrh o vukldrh ;kiklwu eqdr vl.kkjh vkf.k Lra«;kP;k fu;ec/n rruqlkj bafnz;kauk fu;af=r dj.;kl lefkz vl.kkjh O;Drh HkxoarkaP;k d`isl izkir gksrs- yks- 64 vardj.kfuezg >ky;kus loz nq%[k laiq"vkr ;srkr o v kk izluufprr ;skx;kph cq/nh rkrdkg mrreizdkjs ijekre;kr flfkj gksrs- yks- 65 ¼cq/nhP;k flfkjrspk vk/kkj fprrkph izluurk T;kps eu izluu vlrs- dksby;kgh izkiafpd nq%[kkpk Li kz lq/nk gksr ukgh R;kph cq/nhph papyrk ukgh kh gksrs vkf.k cq/nhyk ijekre;kr mrreizdkjs flfkjko.;kph kdrh mriuu gksrs- lk/kdkyk eukp;k izluurso#u Loijh{k.k djrk ;srs- R;keqGs euq"; thoukpk ijey{;kdms izxrh gksr vkgs fda ukgh rs tk.kwu?kså kdrks-½ gs vtqzuk! lk/kuk u dj.kkú;k euq";kp;k var%dj.kkr Js"B cq/nh ulrsvkflrdrk ulrs R;keqGs R;kyk kkarh fegr ukgh- tj kakrh ulsy rj lq[kizkirh d kh gksbzy\

33 yks- 66 lkslkv;kp;k Ú;kus ik.;krhy uko brlrr% vks<wu usyh tkrs- R;kizek.ks HkVd.kkÚ;k dks.kr;kgh,dk bafnz;koj eu dsafnzr >kys rj rs bafnz; euq";kph cq/nh gj.k djrs- yks- 67 gs egkckgw! T;kpk bafnz;koj laiw.kz rkck vkgs v kk euq";kph cq/nh flfkj vlrs- yks- 68 loz thph th jk= vlrs rh vkrela;eh euq";kp;k tkx`rhph osg vlrs vkf.k loz thaph th tkx`rhph osg vlrs rh vkrefujh{k.k dj.kkú;k equhph jk= vlrs- yks- 69 T;kizek.ks leqnz gk usgeh Hkjr vlwugh kkar vlrks- R;kizek.ks th O;Drh leqnzkr vo;kgri.ks izos k dj.kkú;k u k#ih bpnkap;k izgkus fopyhr gksr ukgh rksp dsog kkarh izkir d# kdrks- tks euq"; bpnkiwrhzlkbh >xmrks R;kyk kakrh fegr ukgh- yks- 70 Tkks euq"; laiq.kz dkeuakpk R;kx d#u] eerkjghr] vgadkjjghr o Li`gkjghr gksåu xrks R;kykp kkarh izkir gksrs- yks- 71 gs vtqzuk! gh czgeizkirh >kysy;k euq";kph flfkrh vkgs- rh izkir >ky;koj rks d/khgh eksghr gksr ukgh o varle;h g;kp fu"bsr flfkj jkgwu czgekuankph izkirh d#u

34 ?ksrks- 72 yks- &%&%&%&%&

35 nqlú;k v/;k;kp;k lq jrhyk vtqzukp;k kksdkdqy volfksps Lo#i lkaxwu rks /kez drzo;kckcr xksa/kgysyk vlwu HkxoarkdMs dy;k.kdkjh ekxz dks.krk gs fopkjhr vkgs- R;kus Hkxoarkleksj kj.kkxrh flodkjyh vkgs- 11O;k v/;k;kiklwu xhrsp;k mins kkyk [kjh lqjr >kyh vkgs- 30 O;k yksdki;zar Hkxoar vkrerrps o.kzu djrkrvkrerrph foy{k.krk & vkrek vkf.k nsg ;akpk osxgsi.kk cgqrsd yksdkap;k y{kkr ;sr ukgh- gtkjks ek.klkr,[kknkp g;k vkrerrpk fopkj djrks rsogk R;kP;k /;kukr ;srs dh] T;kP;k vflrryk rks tue o ej.kk/khu letrks rks vkrek rj u tue.kkjk] vfouk kh o fur; vkgs- rsogk R;kyk eskbs vk p;z Vrs- dks.kh fdrhgh letkoys rjhgh tksi;zar var%dj.k J/nk o vkflrd Hkkoukauh ;qdr ulsy o n`"vh kq/n vkf.k lq{e ulsy rksi;zar g;k vkrerrps ;FkkFkZ Lo#i let.ks dbh.k vkgs- eukr la k; jkgwu tkrks- lq{e Hkko let.;kps fda c?k.;kps lkef;z uly;kus vf/kdka k yksdkauk,sdwu lq/nk letwu?ks.;kph bpnk ulrs- i.k T;kyk tk.kwu?;ko;kph vks< vkgs R;kP;klkBh gs eqghp vo?km ukgh- 31 O;k yksdkiklwu Lo/keZikyukfo"k;h Hkxoar lkaxr vkgsr- Lo/keZikyu u dsy;kus rhu izdkjph gkuh gksrs 1½ Lo/keZikyu u dsy;kus thoukr vo;olfkk ;srs- 2½ vifdrhz gskrs 3½ drzo;desz u dj.ks iki vlwu R;kps QG nq%[k vlrsiq<s dez;ksxkpk efgek lkafxryk vkgs- dez;ksx;kph lk/kuk tj,dk thoukr iq.kz >kyh ukgh rj rs laldkj cht#ikus euq";kp;k fprrkr jkgrkr o iq<hy tueh rs laldkj iqugk R;kl viw.kz lk/kuk iw.kz dj.;kl izo`rr djrkr Eg.kwu g;k tuekr lecq/nhus dsysy;k dekzps QG Hkksxkos ykxr ukgh- dez;ksxkps FkksMsls vkpj.k i.k ek.klkps eksb;k vfu"vkiklwu j{k.k djrs- tls,[kknh fb.kxh xorkp;k f<xkyk

36 {k.kk/kkzr HkLelkr djrs rls FkksMsls dez;ksxkps vkpj.k vla[; tuekp;k Qy#ih xorkyk HkLelkr djrs- Eg.kwu cqf/n;ksxkp;k vkj;kus lecqf/n;qdr drzo;ikyukyk lqjr >kyh ikfgts- Eg.ktsp ldke dez dj.;kis{kk fu"dke dez dj.;kdms vkiys y{k vlys ikfgts- Eg.kwu dekzp;k izkjahkh [kkyhy xks"vhpk fopkj vko ;d vkgs- 1½ 2½ 3½ gs dez /kezlaxr o drzo;dez vkgs dk\ dez vki.k djhr vlyks rjh rs dez ijekre;kdmwu izkir >kysy;k kdrhus djhr vkgksr dk\ vkf.k ijekre;kyk izluu dj.;klkbh djr vkgsr dk\ dekzp;k fl/nh&vfl/nhckcr vki.k cqf/nyk le Bsoys vkgs dk\ Eg.kts dez ; kloh >kys rj vki.k vkuanhr o v; kloh >kys rj kksdkdwy gks.kkj vkgksr dk\ iq<s 52 O;k yksdkr eksg#ih nynyhyk ikj dj.;kl lkafxrys vkgseksgkph nyny Eg.kts dk;\ eksg gs izsekpsp,d #i vkgs- izse vkf.k eksg ;k nksugh kcnkr ftogkgk vlrks- Lor%P;k d"vkph iz u djrk nqlú;kyk lq[k ns.;kpk vki.k iz;ru djrks rs izse- i.k tsfks ijrqsmhph vis{kk djrks rks eksgfiz;tukap;k lq[kklkbh iw.kz iz;ru djr Lor%P;k lq[k izkirhp;k bpnspk lozfkk R;kx d#u Lor%ps drzo;dez fuf pr dj.ks ;kykp eksg#ih nynyhrwu ckgsj im.ks Eg.krkr-

37 g;k nynyhrwu ckgsj imy;koj,sdysy;k ¼,sdysys Hkksx Eg.kts ;ktueh izkir dj.;kph vk kk vl.ks½ vkf.k,sdhr vlysy;k ¼Eg.kts ijyksdh feg.;kph vk kk vlrs rs½ R;k loz Hkksxkiklwu osjkx; izkir gksbzy vkf.k ijekuankph izkirh gksbzy- ;sfks,d kadk ;srs rh Eg.kts ijekuan izkirh gk i.k,d vkuanp Eg.kts lq[kkpkp izdkj vkgs & R;kps dk;\ lq[k o vkuan ;kr [kwi Qjd vkgs- lq[k gk fprrkryk Hkko vkgs tsk usgeh ckg;olrwoj vk/kkjhr vlrks ijarw vkuan gk ek.klkph fur;kolfkk vkgs- R;klkBh ckg;?kvuk] O;Drh fda ifjflfkrh ;koj voyacwu jkg.;kph xjt ulrslero;ksxkph izkirh & bg o ijyksdkp;k lq[khkksxkp;k fparukr euq";] /ku] lairrh],s o;z o izfl/nh ;kpk fopkj djrks rsogk cq/nh Hkzfer gksrs i.k tsogk cq/nh fu py] ije vkuaniw.kz o fur; ijekre rrr flfkj gksbzy rsogkp R;kyk eks{kizkirh gksbzy o ijekre;kpk d/khgh fo;ksx gks.kkj ukgh- v kk cqf/nyk ^flfkjcq/nh* Eg.krkr o v kk euq";kyk ^flfkrizk* Eg.krkr- iq<hy 72 yksdki;zar g;k flfkrizk euq";kps o.kzu dsys

38 v/;k; 3 jk dez;ksx vtqzu Eg.kkyk gs tuknzuk tj dekzis{kk Kku Js"B vkgs rj eyk v kk Hk;adj dekzyk dk izo`rr djrk\ yksd 1 yk rqep;k lafnx/k cksy.;keqgs ek>h cq/nh xksa/kgwu xsyh vkgs Eg.kwu ;kisdh dks.krh xks"v ekö;klkbh lozn`"vhus Js;Ldj vkgs rs d`ik;k fuf pri.ks eyk lkaxk yksd2 jk Hkxu Eg.kkys] gs fu"iki vtqzuk ;k txkr nksu izdkjps yksd vkgsr- Kku;ksxh o dez;ksxh yksd 3 jk ¼Kku;ksxhlkBh lka[;;skxh vlk i.k kcn xhrsr ijyk vkgs- fouksckth Hkkosauh Kku;ksxhyk dezlu;klh Eg.kwu lacksf/kys vkgs- Kku;ksxkP;k flfkrhyk iksgpysyk lk/kd Lor% dkgh dez djhr ukgh vkf.k R;kP;k}kjs vfk R;kP;k izhkk[kkyh gks.kkú;k dekzps Js; i.k rks?ksr ukgh- rks Eg.krks] gh loz desz izd`rhp;k xq.kkaeqgs >kyh vkgsr- tls i`fohiklwu djksmks esy varjkoj vlysyk lw;z mn;kl vkyk dh

39 txkps lxgs O;ogkj lq# gksrkr vkf.k rks ekogy;koj txkp;k loz fø;k eankorkr vkf.k lozt.k fojke djrkr- lq;zizdk kk kh tjh ;k fø;a spk laca/k vlyk rjh R;k fø;sps mrrjnkf;ro lw;kzoj ulrs rlsp Kku;ksxkr flfkr vlk gk lka[;;ksxh vkre;kp;k fø;k kdrhus >kysy;k izd`rhps xq.kp loz dekzauk dkj.khhkwr vly;kps letrks rks Lor%yk dksby;kgh dekzpk drkz letr ukgh vkf.k dskby;kgh dekzps Js; rks?ksr ukgh- gk ekxz,sdko;kl lksik Vrks i.k vr;ar dbh.k vkgs- ;k ekxkzus fl/n >kysyk ;ksxh Dofprp lkimsy dkj.k Lor%P;k kjhjkph lrrk u eku.ks gs Qkj vo?km vkgs- nqljk izdkj dez;ksxh- v kk lk/kdkaph la[;k txkr tklr vkgs- dez;ksxkr fofo/krsyk o fhkuursyk eku;rk vkgs- gh fhkuurk ek.klkdmwu th vko ;d dezs dsyh tkrkr rh HkxoarkaP;k bpnsps ikyu dj.;kp;k n`"vhus dsyh tkrkr- ^^tls,[kknk equhe lkodkjkph vkkk Eg.kwu lkodkjkps isls fofo/k m ksxkr xqarorks] R;kiklwu gks.kkú;k ykhkk kh fda gkuh kh R;kpk dkgh laca/k ulrks** R;kpizek.ks dez;ksxkps vkpj.k dj.kkjk euq"; Hkxoark}kjs fufnz"v dsysyh loz drzo;desz HkxoarkP;k izseklkbh R;kaP;k kdrhus laiuu djrks- ijarq feg.kkú;k QGkph Lor% kh dks.krkgh laca/k ekuhr ukgh-½ dsog dez u dj.;kps euq"; dezca/kukaiklwu eqdr gkså kdr ukgh- rlsp dsog lau;klkusgh euq"; fl/nh izkir d# kdr ukgh- Fkk yksd 4 izd`rhiklwu mriuu >kysy;k xq.kk}kjs ijk/khu gksåu loz ek.kls dez djrkr Eg.kwu dks.khgh dez u djrk,d {k.khkj i.k jkgw kdr ukgh-

40 yksd 5 tks deszafnz; la;fer djrks- ijarq T;kps eu bafnz;kfo"k;hps fparu djrkr rks fuf pri.ks Lor%ph Qlo.kwd djrks v kk ek.klkyk fef;kpkjh EgVys tkrs- yksd 6 gs vtqzuk! tks euq"; euk}kjs bafnz;kaoj rkck Bsowu] vukldr gksåu deszafn;k}kjs dez;ksxkps vkpj.k djrks rksp Js"B vkgs- yksd 7 Eg.kwu rw kkl=fo/khauh fuf pr dsysyh Lo/keZ#i dez dj- dez u dj.;kis{kk dez dj.ks gs Js"B vkgs o dez rw u dsy;kus rq>k mnjfuzg i.k fl/n gks.kkj ukgh- yksd 8 dez dj.;kph rhu dkj.ks vlrkr 1½ euq";kp;k gkrwu dez gksrp jkgrkr- R;koj R;kps fu;a=.k ulrs- QDr vko ;d dez dj.ks o O;FkZdeZ VkG.ks,o<sp ek.klkp;k gkrkr vlrs- 2½ fuf"k/n dekzps QG [kwi d"v o O;FkZ dekzps QG vfuf pr vkgs Eg.kwu drzo;deszp djkfor- 3½ kjhjfuzgklkbh lq/nk izr;sd euq";kyk dez dj.ks vko ;d vkgs-½ gs vtqzuk! ;K vfkkzr fo".kwp;k fuferrkus dsysy;k dekzp;k O;frjhDr brj loz dekzr xqarysyk euq"; dekzus cka/kyk tkrks Eg.kwu rw vukldr gksåu R;k ijes ojkps fuferr Eg.kwu mrre izdkjs dez dj- yksd 9

41 ¼euq";kph vko ;d desz th fu;eiwozd dsyh tkrkr R;kauk xhrsr ^;K* vls EgVys tkrs-½ l`"vhp;k vkjahkh iztkirhus Jh fo".kw izhr;fkz ;Kklghr euq"; o nsorkauk fuekz.k dsys vkf.k R;kauk ojnku nsåu Eg.kkys dh] ^^rqegh ;k ;Kkiklwu lq[kh Ogk** dkj.k ;K dsy;kus lq[kh jkg.;klkbh vko ;d R;k loz xks"vh lgti.ks izkir gksrkr- yksd 10 rqegh ;k ;Kk}kjs nsorkuk muur djk o nsork rqegkyk muur djks- v kkizdkjs drzo; letwu,desdkauk muur djhr rqegh ijedy;k.kkyk izkir Ogky- yksd 11 fofo/k thouko ;d olrwap;k vf/kdkjh vl.kkú;k nso nsork T;kosGh ;K dj.;keqgs larq"v gksrhy rsogk rs rqep;k loz xjtk iqjorhy i.k v kk olrw ijr nsorkauk viz.k u djrk tks R;kpk Hkksx?ksrks rks fuf pri.ks pksjp EgVyk ikfgts- yksd 12 Hkxor~HkDr gs loz izdkjp;k ikikrwu eqdr gksrkr dkj.k rs lozizfke ;Kkyk viz.k dsysys vuu xzg.k djrkr- brj yksd ts vkiy;k Lor%P;k bafnz; Hkksxkdjhrk Hkkstu cuforkr rs [kjks[kj dsog ikip djrkr- yksd 13 loz izk.khek= T;k vuu/kku;koj txrkr rs ikolkiklwu mriuu gksrks- ikål ;Kkiklwu mriuu gksrks vkf.k foghr dekziklwu ;K mriuu gksrks- yksd 14

42 osnkae/;s fu;rdesz lkax.;kr vkyh vkgsr vkf.k osn lk{kkr iq#"kksrre JhHkxu ;kap;kiklwu izdv >kys vkgsr Eg.kwu lozo;kih czgerro ;KdekZr flfkr >kys vkgs- yksd 15 gs ikfkkz! tks euq"; v kkizdkjs pkyfoysy;k l`"vhpøkps ikyu djr ukgh R;k bafnz;lq[k Hkksx.kkÚ;k ikikpkjh euq";kps thou O;FkZ vkgs- yksd 16 i.k tks vkre;krp jeek.k >kyk vkgs- T;kps thou vkrelk{kkrdkjh vkgs vkf.k tsk iq.kzi.ks larq"v gksåu vkre;ke/;sp lek/kkuh vlrks R;kyk dkgh drzo; jkgr ukgh- yksd 17 v kk iq#"kkaps g;k txkr dez dj.;krgh dkgh iz;kstu ukgh vkf.k dez u dj.;krgh dkgh iz;kstu ukgh rlsp laiw.kz Hkwrek=ke/;s R;kpk fdaphrgh LFkZ laca/k ulrks- yksd 18 Eg.kwu dezqykph vkldrh u Bsork euq";kus drzo; Eg.kwu desz dsyh ikfgtsrvukldr gksåu dez dsy;kus R;k O;Drhyk ijes ojizkirh gksrs- yksd 19 Tkudknh jktkauh dsog foghr dez d#u fl/nh izkir dsyh- Eg.kwu,danj lkeku; yksdkauk f kdfo.;klkbh rw vkiys dez dsys ikfgts-

43 yksd 20 Js"B O;Drh ts ts djrkr R;kps vuqdj.k lkeku; tu djrkr- vkiy;k vuqdj.kh; d`r;kauh ts ts vkn kz?kkywu nsrkr R;kizek.ks lozt.k dke djrkr- yksd 21 gs vtqzuk! eyk ;k frugh yksdkr uk dkgh drzo; vkgs uk dksbyhgh olrw vizko; vkgs- rjhlq/nk eh dez djhrp vlrks- yksd 22 tj dnkfpr lko/k jkgwu eh dez dsyh ukghr rj gs vtqzuk! euq";lq/nk lozizdkjs ekö;kp x.;kps vuqdj.k djrhy- yksd 23 tj eh dez dsys ukgh rj gs loz yksd u"v&hkz"v gksrhy vkf.k eh o.kzladj dj.kkjk o ;k loz iztspk?kkr dj.kkjk Bjsu- yksd 24 gs Hkkjrk! dekzr vkldr vl.kkjs vkkuh yksd tls dez djrkr rlsp vukldr ek.klkus lq/nk yksdlaxzgklkbh dez djkoh- yksd 25

44 Kkuh ek.klkus dekzr vkldrh vlysy;k vkkuh ek.klkp;k cqf/nr Hkze mriuu d# u;s- ijarq Lor% ijekre Lo#ikr flfkj jkgwu o lozdez ;Fkk;ksX; d#u R;kaP;kdMwu i.k R;kpizdkjs d#u?;kohr- yksd 26 fef;k vgadkjkp;k izhkkus eksghr >kysyk vkrek Lor%ykp dekzpk drkz letrks i.k Lrfod izd`rhp;k rhu xq.kka}kjs dez dsyh tkrkr- yksd 27 gs egkckgw vtqzuk! T;kyk ije lr;kps Kku vkgs rks bafnz;kae/;s fda bafnz; izo`rrhe/;s jeek.k gksr ukgh dkj.k rks HkDrhiw.kZ dez vkf.k ldke dez ;krhy Hksn tk.krks- yksd 28 izd`rhp;k xq.kkauh eksghr >kysyk euq"; xq.k vkf.k dekze/;s vkldr vlrksv kk deh let vlysy;k vkkuh euq";kyk tk.kdkj Kkuh ek.klkus fopyhr d# u;s- yksd 29 Eg.kwu gs vtqzuk ekö;k iw.kz Kkukus ;qdr gksåu] eyk rq>h loz dez lefizr d#u] ykhkspnk u Bsork LfHkekukpk nk u djrk vkyl;jghr gksåu ;q/n dj- yksd 30 ts dks.kh ekö;k vkns kkuqlkj vkiys dez djrkr vkf.k ts ;k mins kkps ikyu }s"kjghr gskåu djrkr rs ldke dekzp;k ca/kukrwu eqdr gksrkr- yksd 31

45 i.k ts }s"khkkousus ;k vkns kkps ikyu djhr ukghr R;kauk Kku kqu; eq< letkos fl/nh izkir dj.;kp;k iz;rukr rs Hkz"V >kysys vkgsr- yksd 32 loz izk.kh izd`rhyk izkir vlrkr] vfkkzr Lor%P;k LoHkkyk ijo k gksåu dez djrkr- Kkuhlq/nk Lor%P;k LoHkkuqlkj O;ogkj djrks- rj ex dks.kkpk gv~v dlk pkysy\ yksd 33 bafnz; vkf.k bafnz; fo"k; ;akp;k kh lacaf/kr vkldrh vkf.k fojdrh ;akuk fu;af=r dj.;klkbh fu;e vkgsr- euq";kus v kk vkldrh o fojdrhus izhkkfor gkså u;s dkj.k vkrelk{kkrdkjkp;k ekxkzr rs vmfkgsp vkgsr- yksd 34 pkaxy;k izdkjs vkpj.kkr vk.kysy;k nqlú;kp;k /kekzis{kk xq.kjghr vlyk rjh vkiyk /kez vfr k; mrre vkgs- Lo/kekZr rj ej.klq/nk dy;k.kdkjh vkgs o nqlú;kpk /kez Hk;izn vkgs- yksd 35 ¼;k yksdkr /kez kcnkpk vfkz lkafxryk vkgs- izr;sd xks"vhpk fo ks"k xq.k vlrks rks R;kpk /kez mnk- vxuhpk /kez R;kph nkgd kdrh] ik.;kpk /kez R;kph nzo kdrh-

46 vkiyk LoHkko] laldkj o ifjflfkrhizek.ks T;kpk tks /kez vlsy R;kps ikyu fdrhgh dbh.k vlsy rjh mrlkgkus dsys ikfgts- Eg.kwu Hkxoar Lo/keZikyukr ej.k vkys rjh rs dy;k.kdkjh vkgs-½ vtqzu Eg.krks] gs d`".kk! rj ex gk euq"; vfupnsus] tcjnlrhus djko;kl ykoy;kizek.ks d kkus izsjhr gksåu ikidez vkpj.k djrks- yksd 36 Jh Hkxu Eg.kkys!gs vtqzuk! jtksxq.kkp;k laidkzrwu mriuu >kysyk gk ^dke* vkgs vkf.k uarj rks Øks/kke/;s #ikarjhr gksrks] rksp ;k txrkpk lozhk{kd egkikih k=q vkgs- yksd 37 T;kizek.ks /kqjkus vxuh] /kqghus vkjlk vkf.k jsus xhkz osf"vyk tkrks R;kpizek.ks tho ;k dkek}kjs fofo/k izek.kkr vpnknhyk tkrks- yksd 38 R;kizek.ks Kkuh euq";kph kq/n psruk R;kP;k dke#ih fur; k=q}kjs vpnkfnyh tkrs- dke d/khp larq"v gksr ukgh- rks vxuhizek.ks tgr vlrks- yksd 39 bafnz;] eu o cq/nh gh ;k dkekph rhu fullfkkus vkgsr- R;kaP;k}kjs dke vkre;kp;k kq/n Kkukyk vpnknhr djrks vkf.k eksghr djrks- yksd 40

47 gs vtqzuk! rw izfke bafnz;kauk o k d#u Kku o fokkukpk uk k dj.kkú;k ;k ikih dkekyk fu p;iwozd ekj- yksd 41 tj rw letr vl khy dh bafnz;kauk jks[kwu dke#ih k=qyk ekj.;kph ek>h kdrh ukgh- rj rh rq>h pwd vkgs- dkj.k kjhjkis{kk bafnz;s Js"B] cyu o lq{e vkgsr- bafnz;kis{kk eu Js"B vkgs] eukis{kk cqf/n Js"B vkgs o cqf/nis{kkgh vkrek Js"B vkgs- yksd 42 ¼,[kknh eksvkjxkmh fnlko;kl [kwi eksbh vlrs i.k fryk pkyfo.;kph kdrh frp;k baftukr vlrs- rs ygku vkdkjkps vlrs- baftukyk,d NksVs ;a= pkyfors T;kr isvªksy o ;wps fej.k vlrs- R;k fej.kkyk iztoyhr dj.;kps dke,d NksVh fotsph fb.kxh djrs- T;keqGs rs NksVsls ;a= lq# gksrs] g;kpk vfkz,o<;k eksb;k eksvkjxkmhyk pkyfo.;kph kdrh,dk lq{e fotsp;k fb.kxhr vlrs rlsp ;k ojhy yksdkr Hkxoar Eg.krkr kjhjkis{kk bafnz; Js"B o cyu vkgsr- rh kjhjkis{kk [kwi lq{e vkgsr- rh utjsl imr ukghr- bafnz;kis{kk vf/kd kdrh kkyh eu vkgs] eukis{kk cqf/n vf/kd cyu vkgs rh eukoj fu;a=.k Bsors- cqf/nis{kk Js"B cyu vkf.k vfrlq{e vlk vkrek vkgs- Eg.kwup cqf/n vkrerrp;k laidkzr vlyh rj rh eu o Ik;kZ;kus bafnz;kaoj o kjhjkoj fu;a=.k Bsowu ^dkek* oj fot; fegow kdrs- R;klkBh cqf/n,dkxz d#u vkrelo#ikyk tk.k.;kph vko ;drk vlrs-½ v'kkizdkjs cqf/nis{kk vfrlq{e] lozizdkjs cyu v kk vkre;kyk tk.kwu cqf/n}kjs eukoj fu;a=.k Bsowu Lor%P;k kdrhyk vksg[k o g;k dke#ih k=qyk ekj- yksd 43

48 &%&%&%&%&%&

49 xhrsp;k ifgy;k v/;k;kr vtqzukp;k fo"kknkeqgs mriuu >kysy;k vusd iz ukaps o.kzu dsys vkgs- nqlú;k v/;k;kr R;k iz ukaps lek/kku djr lka[;;ksx o dez;ksx lkafxrys vkgsr vkf.k vtqzukus ;q/n dj.ks dls vko ;d vkgs rs lkafxrys vkgs- ksovh flfkrizk euq";kph y{k.ks o.kzu d#u lecqf/n;qdr Kkuh iq#"kkyk czgeflfkrh d kh izkir gksrs gs lkaxwu vtqzukyk dez;ksxkr izo`rr gks.;kl lkafxrys vkgs- ;k frlú;k v/;k;kr dez;ksxkps folr`r o.kzu dsys vkgs Eg.kwu ;k v/;k;kyk dezk;ksx vls EgVys vkgs- iq<s 8 O;k yksdkr dez dj.;kph dkj.ks lakfxryh vkgsr- Hkxoar Eg.krkr nsg/kkjh ek.klkyk dez djkohp ykxrkr- euq";kp;k kjhjkr dekzph rhu LFkkus vkgsreu].kh o bafnz;s- pky.ks cksy.ks] euu dj.ks oxsjs fø;k izfrfø;k gksrp vlrkrlro] jt o re ;k rhu xq.kkap;k vk/kkjs ;k fø;k pkyw vlrkr- euk}kjs bafnz;kaoj fu;`=.k Bso.ks kd; vkgs- dbksifu"knku kjhjkyk jfkkph miek fnyh vkgs- cqf/nyk lkjfkh o eukyk yxke vkf.k bafnz;kauk?kksm;kph miek fnyh vkgs- tls lkjfkh yxke [kspwu?kksm;koj fu;a=.k Bsorks rlsp fu p;kred cqf/n}kjs eukp;k ek/;ekus bafnz;koj fu;a=.k Bso.ks kd; vlrs- euq";kph vko ;d dez th fu;eiqozd dsyh tkrkr R;kauk xhrsr ^;K* vls EgVys vkgs- ;K EgVys dh gksr] gou g;k fø;kapk cks/k gksrks- gkse djrkuk vk/kh vxuh iztoyhr d#u R;kr vkgqrh fnyh tkrs vkf.k uarj R;kyk Hkxoarkyk viz.k dsys tkrs- rlsp ek.klkus Lor%ph drzo;dezs ifo= dekzp;k vxuhyk iztoyhr d#u laiuu dsyh o R;kps QG Hkxoarkyk lefizr dsys rj rh drzo;s lq/nk ;Kkps #i /kkj.k djrkr-

50 iq<s 11 O;k yksdkiklwu l`"vhpøkps o.kzu vkgs- drzo;dekzph l`"vh %& Hkxoarkauh l`"vhph jpuk djrkuk vusd fno; kdrhlaiuu #is?ksryh vkgsrmnk- lw;znsork- gk dsog vkdk kkrhy ped.kkjk xksyd ulwu HkxoarkaP;k fno; kdrhps izrhd vkgs- R;kP;k m".krsus ik.;kph Q gksrs] <x curkr] ikål imrks o i`foh vusd izdkjp;k thauk o oulirhauk /kkj.k djrs- ;w fujarj il#u izk.k kdrh iqjfor vlrks- u k LoPN ik.;kps izg?ksåu gr vlrkr- g;k fno; kdrh ;kauk xhrsr nsork Eg.kwu lacksf/kys vkgs R;k vckf/kr Lo#ikr thoek=kp;k dy;k.kklkbh dk;zjr vlrkr- R;k r kkp Lo#ikr jkgko;kr v kh dez ek.klkp;kk gkrwu >kyh ikfgtsr- unhps ik.kh ksrhlkbh] fi.;klkbh mi;ksxh vlrs R;kr lakmik.kh fda dkj[kku;krhy jklk;fud nzo vlysys ik.kh lkam.;kr vkys rj ik.kh ksrhl o fi.;kl fu#i;ksxh gksrs- g;kr unhps dkghp uqdlku gksr ukgh i.k ek.klkaps gksrsvkdk kkr /kwj lksm.kkjs dkj[kkus ;qiznq"k.kkyk dkj.khhkwr gksrkr- R;k /kqjkeqgs ek.klkp;k olura=kps vkjksx; fc?kmrs- LLFkkyk gkuh iksgksprs- g;kykp ^nsork {kh.k gksrkr* vls EgVys vkgs-

51 fulxkzus fnysy;k loz ojhy ykhknk;d xks"vh fda ek.klkus jkcfoysy;k ;sktuk Eg.kts tyforj.k ;kstuk fo qr O;oLFkk ;Fkk;ksX; ijko;kr vkf.k R;k vck/khr jkg.;klkbh lozrksijh dkgth?;koh- l`"vhpøkr ek.klkpk lg;ksx %& ek.klkus ifjflfkrh izkjc/k ;kauh izkir >kysyh loz drzo;s lq[kkph vis{kk u Bsork dsyh ikfgtsr ts.ksd#u l`"vhph kqhko;olfkk fvdwu jkghy- ;klkbh dkgh ;K lkafxrys vkgs rs ikgw ;k- 1½ czge;k fda _"kh;k & g;kr /;ku] ti oxsjs lk/kuak}kjs fprr vkrelk{kkrdkjkp;k lk/kusr yko.ks- 2½ nso;k& g;kr gkse&gou d#u nsorkauk vkgqrh ns.ks- 3½ vfrfkh ;K& nkjh vkysy;k vfrfkhps ;Fkksfpr Lxr dj.ks- 4½ fir`;k& Jk/n oxsjs d#u firjkauk larq"v dj.ks- 5½ cyhos onso ;K& dq=s] ekatj] xk;h oxsjs ikgho izk.kh o dkgh i{kh ;akps thou ek.klkus fnysy;k vuukoj voyacwu vlrs R;kauk ;Fkk;ksX; vuuik.kh ns.ks- vkgsr- 30 O;k yksdkr dez djrkuk n`"vh dksbs vlkoh ;kcn~ny ikp eqn~ns lkafxrys 1½ dekzph vko ; drzo;rk & dez dj.ks dks.kkyk pqdr ukgh Eg.kwu izr;sdkus Lor%ps foghr drzo;dez ex rs ;q/nklkj[ks Hk;kud vlys rjh ;Fkklakx djkos- 2½ dekzpk lu;kl & ekö;kdmwu gks.kkjs izr;sd dez Hkxoarkauh eyk fnys vkgs- R;akP;kp kdrhus vkf.k R;akukp izluu dj.;klkbh eh djr vkgs gk fu p; dj.ks

52 Eg.ktsp dezlu;kl- ;sfks lu;klkp;k os"kkph vko ;drk ukgh rj R;kP;k eukrhy Hkkph vko ;drk vkgs- 3½ Hkxoarkr fprr yko.ks & Hkxoar loz kdrheku] lozk vkf.k ek>k fgrs"kh vkgs v kk Hkkoukaps jaj fparu dj.ks- 4½ vk kkjghr o eerojghr gks.ks & vkiy;k gkrwu gks.kkjh loz dez drzo;dez vlkoh- LFkZcq/nhus Lor%P;k Qk;n;klkBh dsysyh ulkoh- 5½ leroiq.kz gks.ks & vki.k djhr vlysyh dez lqy o foqy >kyh rjh fopyhr u gksrk ts >kys vkgs rs HkxoarkP;k bpnsus >kys vkgs rsogk rs dy;k.kdkjdp vl.kkj vlk Hkko eukr v/;k; 4 Fkk KkudeZ lu;kl ;ksx ;k v/;k;kr Hkxoarkauh Lor%P;k folrkjkps jgl; lkafxrys vkgs- gs jgl; tk.k.ks gsp ijekfkz Kku vfk rrokku gks;- gs Kku Kku;ksx fda dez;ksx ;kauh lgt izkir gksrs- Kku;ksxkpk vk/kkj dsog,d vkrerrph lrrk vly;kpk flodkj o dez;ksxkpk vk/kkj Hkxon~iZ.k cqf/nus dsysyh desz vkgsr- ;k v/;k;kr Hkxor~rRps Kku gks.;klkbh ;k nksugh ekxkzph mi;ksfxrk lakfxryh vkgs Eg.kwu ;k v/;k;kl dezlu;kl ;ksx vls EgVys vkgs- dez;ksxkps jgl; vr;ar xgu vkgs i.k,dnk rs letys rj lkeku; euq";kyk Hkxor~rRo izkirhlkbh rks lgtlk/; lk/kuekxz vkgs-

53 Hkxoar Eg.kkys] gs vtqzuk! eh gk vfouk kh ;ksx dyikp;k izkjahkh lw;kzyk lkafxryk vkf.k lw;znsus rks ekuotkrhpk tud euqyk dsyk vkf.k euqus rks b{dqyk dsyk- yksd 1 yk ;kizek.ks gs ijejs"b fokku xq#f k"; ijaijs}kjk izkir dj.;kr vkys vkgs vkf.k jktf"kzus rs tk.kwu?ksrys i.k dkgkp;k vks?kkr ijaijk [kamhr >kyh- gk ;ksx i`fohyksdkr yqirizk; >kyk- yksd 2 jk ¼HkksxizkIrhP;k bpnsus dsysyh dez dez;ksxkp;k fo#/n vkgsr- tlt kh Hkksxkph vkldrh <r tkrs rlr kh dez HkksxizkIrhlkBhp gksrkr- ;ksxizkirhlkbh ukgh Eg.kwu ojhy yksdkr dkykarjkus gk ;ksx yqirizk; >kyk vls EgVys vkgs-½ gk iqjkru ;ksx eh rqyk o.kzu d#u lkafxryk] dkj.k rw ek>k HkDr o fiz; l[kk vkgsl o gk ;ksx vfr lq{e o xqg; fo"k; vkgs- yksd 3 jk vtqzu Eg.kkyk] gs Hkxoark! rqepk tue gk vyhdmsp >kyk vkgs o lw;kzpk tue Qkj iwohzpk vkgs- Eg.kts dyikp;k lqjrhyk gk ;ksx rqegh lw;kzyk lkafxryk gksrk gs eh dls letw- yksd 4 Fkk Hkxoar Eg.kkys] gs vtqzuk! ek>s o rq>s vusd tue gksowu xsys ijarq rs loz rw foljykl] eh vkbow kdrks- yksd 5