Kapitalproblem i Noreg?

Transkript

1 Kapitalproblem i oreg? kel, leiar av Kapitaltilgangutvalet, frteamanueni finan, Sparebankforeningen, Bergen november

2 Kapitaltilgangutvalet itt mandat hovudtema «For å legge til rette for videre verdikaping i nork konomi er det ærlig viktig med god evne til omtilling og innovaon Da må kapitalmarkedet virke godt Flgende punkter er entrale å belye: - Utvalget kal vurdere om kapitalmarkedene i orge effektivt kobler kapitalbeittere og kapitalkere ulige tiltak for å ke effektiviteten, herunder forenklinger, kal omtale - Se på forkellige kapitalkilder; privat/offentlig, nork/utenlandk, geld (banklån/obligaoner)/egenkapital (åkorn, venture, PE, br) - Vurdere forkeller mellom kapitaltilgang for forkellige regioner, braner, og relatert til bedriften livfae/trrele - Bekatning av norke eiere - Evt hindringer for nye finanieringlninger, for «grnn» finaniering - Evt ytemike ærtrekk eller fringer i det norke kapitalmarkedet, ammenlignet med kapitalmarkedene i våre naboland og EU, br påpeke «

3 edlemmer og tidplan kel, (utvalleiar) arald Ellefen, Sand (adv firma) John Giverholt, Ferd aria elengreen, EY Torbrn ægeland, orge Bank ai Lill Iben div tyreverv Jril æland, Tina Steinvik Sund div tyreverv Tellef Thorleifon, orthzone Opptart for utvalet var i praki primo mai, og utvalet kal levera i inntilling innan mar 8 Ein del problemtillingar er under utgreiing ho ekterne mil I tillegg til hyppige utvalmter har ein mtt mange grupper for innpel: - Finanorge - rbeidlivet ine partar - æringlivfolk i Bergen, Trondheim, Bod og Olo - I tillegg kem enkilddialogar, webide og andre innpel B! Pågåande preunderking

4 Sekretariatet Utvalet itt ekretariat har 8 peroner: - 5 frå æring- og fikeridep - frå Finandep - frå Kommunal- og modernieringdep - frå orge Bank

5 Utvalet ine hovedprmål oppummert: Koblar kapitalmarknadane i oreg effektivt kapitaleigarar og kapitalkarar i finanieringa av lname proekt? : Kapitalkarar generelt og ærleg etter: Utviklingfaar, inkl både opptartog vektfaane æringar, og ærleg fatlandindutrien 3 Geografi Storleik 5 Grne omtillingproekt 6 Digitaliering C: Tilleggtema i mandatet: Kapitalinteniteten i produkonen Korlei vert kapital i verkemdene endra? (overkot, ny kapital, ov) 3 Betydning av nork eigarkattlegging indringar for utanlandk finaniering? 5 Internaonal kapitalmarknadamanlikning arknadplaane B: Kapitaleigarar generelt og ærleg etter: Långevarar, både bank og marknad keinvetorar, både br og unotert 3 Statleg verkemiddelapparat Lokal/regional kapital 5 Utanlandke kapitalkelder 6 Venture kapital (privat/offentlig) ye finanieringformer (crowdfunding ++) D: ktuelle relaterte tema (opppill): arkednaden for elkapkontroll/eigarkifter, både på br og privat Konkur/retruktureringreglar og praki 3 Finanreguleringar banker og inveterande verkemder 5

6 kkeltema i innpelmta Kva er oppfatninga av kapitalmarknadane in verkemåte i oreg? Fin det hindringar om ger det vankeleg for verkemder å få kapital til forventa lname aktivitetar, eller å få rett type kapital? Kva faktorar, inkludert tilgang, avger kva finanieringmåtar verkemder vel? Kva kan vera effektive tiltak for å evt betra tilgangen til kapital og kapitalmarknadane in funkonmåte? 6

7 Reflekonar 36% 6% Brukt tid Gentående tid Krevande tema, avhengig av gode innpel idan tradionelle tatitikkar gev lite innikt i manglande eller feil kapital angfaldige innpel, få tore, åpenbare problem Studerer både hemma kapitalkelder og eigenkapar ved kapitalkarar Det mete verkar godt og det er folk einige i utfordringa er kva om er viktige framtidtema!

8 Eit aktuelt forkingpaper: The caual impact of ditance on bank lending Chritoph erpfer, kel and Corneliu Schmidt Ein del av omfattande bankforking på baert på gode mikrodata på verkemder og bankar Forkingprmål: - Kva betyr geografik avtand for utlån til verkemder? - Link: 8

9 lternative forklaringar på avtand og utlån Lånerente Bank Endogenitet Firma Ditane Kim and Vale (), Lederer and urter (986) Overvaking: vtand ger informaon dyrare hgare renter Lokale monopolpriar: vtand reduerer marknadmakt lågare renter 9

10 Kvifor oreg? oreg er ideelt for lik forking: - vanert og veldokumentert næringliv og finanektor - Geografi er viktig vi finn gennomnittleg reietid på 9 minutt mellom kunde og bankfilial Forking frå Belgia fann,5 minutt - Omfattande inveteringar i infratruktur vegar, bruer og tunellar om reduerer reietidene - Endra infratruktur ker uavhengig av bankrelaonane og kan difor helpa o med årakamanhengar og ikke berre korrelaonar

11 Reduert kyretid: Endring for bank/kunde med ame adreer ytta S appoint utrekningar av reietider i åra 6/-9/-/-/-3 Kun analyert meir enn % og minutt redukon i kyretid Gennomnittleg endring: 3 minutt/ 9%

12 ovudanalyar Kva betyr reduert avtand for: - Sanen for å tarta nye bankrelaonar (utlån)? - Rente i ekiterande relaonar? - Endra lånevolum i ekiterande relaonar? ypoteen er at avtand er ein kotnad for begge partar og redukon er difor poitivt Utfordringa er å fortå korlei forhandlingtyrken og ituaonen påverkar fordelinga av denne innparinga mellom bank og kunde

13 Gev reduert avtand auka annynlighet for nye relaonar? Ja, med,% (terkt ignifikant) Fallande i tal andre filialar (innanfor timar avtand) Stigande i verkemda in torleik og geldgrad Stigande i avtanden både til ekiterande relaonbankar og andre bankar Kontrollert for kommune, bank og kundekenneteikn 3

14 Gev reduert avtand endra lånerenter for ekiterande lån? Ja, auka med 3 baipunkt ved reduert avtand: - For medianlånet på,6 millkr utger dette,383 kr i årlege renter - edian redukon i reietid er 8 min kvar veg, ved årlege bankbek, tilvarer dette ein alternativkotnad på,5 per time for kunden for å vera indifferent til endringa Eldre og trre firma får mindre auke i renta Ved trre avtandar er effekten mindre Ved låge pantbare eigendelar og lengre relaonar er effekten trre

15 ndre reultat Reduert avtand påverkar renteaten gennom banken i marknadmakt: - eir for lengre relaonar idan banken har trre innikt - indre for kundar med bedre kredittkvalitet (Binode i rating) - indre for kundar i branar der banken er ærleg ekponert og har tor innikt Vi tuderer ogå Staten Vegveen ine 5 trte proekt og finn endå terkare effektar her, fek 5 bp i renteauke Vi orterer ogå endringane etter torleik, frå 5 minutt, og finn aukande effektar på renta 5

16 Lokalieringa av dei tore proekta: 6

17 Oppummert orke infratrukturproekt gev eit unikt hve til å å på årakamanhengar i tudien av kva avtand betyr i bedriftbankmarkedet Reduert avtand betyr lågare tranakonkotnader og vi er at bankane tek hgare renter Opne tema: - Vil nettbank endra dee amanhengane? - Korlei hadde innikt i amla kundelnemd påverka analyen? - Er effektane ymmetrike for auka avtandar? Uråd å ekka idan nedlegging av filialar ikke ker uavhengig av kommerielle vurderingar frå bankane i ide