Kva trivs du med å gjere?

Transkript

1 Kv trivs du med å gjere? Kv vil du velje? Fyll ut med tll (poeng) fr til 6 i oppgve c. Skriv 6 for det du ller helst vil gjøre, for det du hr minst lyst til. Kv vil du idr med dersom skulen skl setje opp ein skulerevy? c Kv vil du idr med dersom du er med i rrngementskomiteen for eit krnevl? 8. trinn del 2 side 29 Aktivitet Teikne plktr og lge informsjonsld med fotogrfi og ilete 2 Snekre kulissr og scenerrngement 3 H mednsvr for å montere og ordne lyd- og lysnlegget 4 Produsere pizz og nnn mt som skl seljst 5 Vere mednsvrleg for sikkerheit, service og mottking v pulikum 6 Delt i utforming v tekstr til songr og revyinnslg Poeng Aktivitet Gi råd og hjelpe ndre med å lge drkter og msker 2 Lge pllr til premieutdeling 3 Rigge til musikknlegget og vere mednsvrleg for t det fungerer r 4 Dekkje ord og lge lsgne 5 Bestille pssnde lokle og vere mednsvrleg for t lle følgjer ordensreglne 6 Skrive og sende ut invitsjon og rekne ut kv det kostr å delt Poeng Kv vil du idr med dersom klssen får nsvr for å rrngere ein idrettsdg? Aktivitet Utforme diplom og lge premier 2 Byggje og montere hinder til ei hinderløype 3 H mednsvr for tidtkingssystemet 4 Koke pølser, lge vflr eller ollr og servere mt 5 Hlde eredskp og hindre uhell, trø til med ndsjering og liknnde ved skdr 6 Rekne ut tider og resultt, h nsvr for resulttlister og premieutdeling Poeng d e f Oppsummering oppgåve c Frå A gv eg ktivitet nr. 6 poeng og ktivitet nr. poeng Frå B gv eg ktivitet nr. 6 poeng og ktivitet nr. poeng Frå C gv eg ktivitet nr. 6 poeng og ktivitet nr. poeng Studer resulttet. Er det fleire like nummer som gir seks poeng? Ser du i tilfelle nokre likskpsteikn mellom dei reidsoppgåvene som gv seks poeng? Er det fleire like nummer som gir eitt poeng? Ser du i tilfelle nokre likskpsteikn mellom reidsoppgåvene som gv eitt poeng? Smnlikn med dei ndre i klssen/grupp. Det kn tenkjst t de hr heilt forskjellige interesseområde.

2 8. trinn del 2 side 30 Kv kn du li? Mnge område å velje mellom Dersom du llereie no skulle h estemt deg for eit område som du vil utdnne deg innnfor, kv ville du då h vlt? Det veit du knskje ikkje enno, men det er lurt å strte tnkeprosessen Det finst mnge lterntiv Her er nokre døme: formgiving, kunst, visuell kommuniksjon, hndel, nk, forsikring, økonomi, dministrsjon, ygging, ntur og dyr, helse, omsorg, idrett, viser, ld, øker, rn, ungdom, undervisning Eller: underhldning, fjernsyn, musikk, dns, kultur, moter, klede, tekstilr, hndverk, mt, ernæring, hotell, resturnt, offentleg reid, jus, kyrkjeleg reid, internsjonlt reid, elektro, dt, kjemi, fysikk, iologi, skip, olje, industri, køyretøy, trnsport, mskin og meknikk, fly Eller: militæret, reiseliv, politikk, jordruk, venleik og kropp, fiske, teknikk, språk, vegygging, vitskp, psykologi, politi, detektivreid Set strek under minst fem v områd ovnfor som du kunne tenkje deg å utdnne deg i. Kv yrke trur du personen på iletet representerer? Skriv litt om kv hn gjer. c Kv eigenskpr og kvlifiksjonr ør hn h? Kv ør hn meistre? 300 forskjellige yrke På dei neste sidene finn du 25 yrkesområde som til smn dekkjer over 300 forskjellige yrke og jolterntiv. Det første området er ygging. Strt med dette området og svr på oppgåvene.

3 Tjueein ndre yrkesområde På dei neste sidene kjem ei liste over yrke og jolterntiv innnfor 2 ndre område enn dei vi hr sett på til no. Bruk fntsien og lg oppgåver til dei ulike yrkesområd i klssen. 8. trinn del 2 side 35 Eller: Vel ut minst to yrkesområde du kjenner litt til, og set kryss ved dei yrk du veit noko om. Set så ein hke ved minst to yrke du ikkje kjenner, men som du vil vite meir om. Kvr kn du fi nne opplysningr om desse yrk? Skriv gjerne litt på eit eige rk om kv yrk går ut på. 5 6 Helse, omsorg mulnsereidr rne- og ungdomsreidr frmsiteknikr fysioterpeut helsesøster helsesekretær helsefgreidr heimehjelpr hudpleir/kosmetolog jordmor kiroprktor lege psykolog sosionom sjukepleir tnnlege tnnpleir vernepleir Idrett friluftslivskonsulent fysioterpeut (idrettsskdr) idrettskonsulent idrettstrenr instruktør lærr i kroppsøving profesjonell idrettsutøvr trenr for funksjonshemm 7 8 Offentleg reid efl i forsvret rnnmnn fengselsetjent feir flygr i forsvret fritidsleir lensmnn likningsfunksjonær reinhldsopertør sosilreidr tolletjent trfi kketjent vegreidr vektr Jus dvokt dvoktsekretær dommr jurist politidjutnt sorenskrivr

4 Nærstånde Finst drømmeyrket? yrke Dersom du veit om eit yrke du kn tenkje deg å utdnne deg til, men er litt usikker, kn det vere smrt å få oversikt over nærstånde yrke. Knskje finn du drømmeyrket då? Her er eit døme der sjukepleiryrket er utgngspunktet: 8. trinn del 2 side 39 Yrke Yrke 2 Skriv nmnet på to yrke du kunne tenkje deg når du lir vksen (dei ør ikkje likne på kvrndre): Yrke Yrke 2 Finn yrke som hr mykje til felles med desse to yrk. Sjå dømet med sjukepleir. Bruk dei to stjernene her til reidet.

5 Vågr du å drøyme? 9. trinn del side 6 Frå ho vr lit, drøymde Liv Arnesen om å gå til Sydpolen Liv Arnesen fnn «Sydpolen sin» ved å vere den første kvinn i verd som gjekk til den ordentlege Sydpolen åleine på ski. I ferur 200 kryss ho heile Antrktis. Då gjekk ho smn med Ann Bncroft frå USA. Dei gjekk 3840 kilometer på 90 dgr i 30 kuldegrder, is og vind, og dei drog sledne sine sjølv. Kvr slede vog 3 kilo. Dei nådde det målet dei hdde sett seg: å vere dei første kvinnene som kryss Antrktis-kontinentet. Liv Arnesen meiner t lle ør finne «Sydpolen sin». Ho meiner t vi må våge å drøyme. Ho meiner t vi må setje oss mål. Ho ønskjer å evisstgjere den enkelte til å gjennomføre det ho eller hn vil. Ho er oppteken v ungdom og utvikling deir. Stoffet på denne og dei neste sidene yggjer på eit undervisningsopplegg som Liv Arnesen hr lg. Du finn meir stoff om og v Liv Arnesen på nettstden Vel «Eductionl Progrms» øvst. Vel så «Norwegin» under «Dre to drem» til høgre midt på sid. Det er viktig å h drumr om å nå eit mål. Drumne gir oss ein visjon for livet vårt og hjelper oss til å vgjere korleis vi ønskjer å leve. Dei gir oss håp, og dei inspirerer oss. Tnkeeksperiment: Drøymer rn og ungdom likt i ulike delr v verd? Kvifor/kvifor ikkje? c Skriv ned tnkne dine om kv drumr som er verd vidre: Gruleoppgåve: Det finst store og små drumr. Mnge menneske er litt kjende fordi dei hr relisert dei store drumne sine. Nokre gode, ndre mindre gode. Gi nokre døme på slike drumr: d Etterpå kn klssen/grupp lge ei felles oversikt over gode tnkr som er komne frm:

6 2 Drumr, mål og verdir Mål For å relisere drumne våre må vi innstille oss på å t estemte steg. Vi må gjere noko for å komme frå der vi er no, til den frmtid vi drøymer om. Evn til å setje seg mål og reide for å nå dei er ein viktig dugleik. Den hr vi ruk for gjennom heile livet. Vi kn lære oss å setje oss mål. Mål hjelper oss til å få til meir og lykkst etre å li flinkre å få meir lyst til å gjere noko å li stolte og nøgde over det vi hr gjort å få etre sjølvtillit å gle oss meir over kvr dg Verdir Verdir kn vere noko vi liker å gjere, til dømes å teikne, kltre i fjell, lese øker, ete pizz eller syngje. Verdir kn vere noko vi meiner er viktig, til dømes å prøve ut noko nytt, gi pengr til menneske i nud, vere snill mot dyr, verne om miljøet eller gjere skulereidet skikkeleg. Verdir hjelper oss til å vere tru mot oss sjølve. Vil du verne miljøet, plukkr du knskje søppel. Er du gld i vennene dine, ktler du dei ikkje. Hr du eit mål om å t ei estemt utdnning, tek du skulen på lvor. Drumr og mål yggjer på det vi trur på, og det som er viktigst for oss verdine våre. 9. trinn del side 7 Set kryss frmfor dei fem verdine du synest er viktigst: Venner Å vere uvhengig Å vere nysgjerrig Å vere dyktig Dugleik Fridom Opplevingr Å vere kunstnrleg Akseptering Håp Alvor/seriøsitet Tru/overtyding Fmilie Tolmod Å vere vennleg Medkjensle Areide hrdt Å vere hjelpsm Godheit Lære nytt Glede Ærlegdom Prestere/meistre Å vere påliteleg Kretivitet Fred Å vere ryddig Å vere i god form Likeverd Verdig frmferd Rettferd God helse Å vere munter Smnlikn vkryssingne dine med nokre v dei ndre og diskuter i klssen/grupp.

7 Eigenskpr Finn eskrivnde ord! Vel fire yrke og skriv litt om dei. Bruk list over djektiv som hjelp. Sjå side 5 6 i del for 8. skuleår. Grunngi eskrivingne dine. Sjå neste side for fleire yrke. Slik meiner eg t ein ilmeknikr ør vere: c og dugleik Slik meiner eg t ein grtnr ør vere: 9. trinn del 2 side 5 d Slik meiner eg t ein drosjesjåfør ør vere: Slik meiner eg t ein profesjonell idrettsutøvr ør vere:

8 Areid, verdir og interesser Finn verdine dine Når du finn verdine dine, skjønner du kv som er viktig for deg. Slik er det òg når det gjeld reid. Det er ikkje lltid lett å finne sine eigne verdir, og dei kn endre seg gjennom forskjellige fsr i livet. Det du kjem til å meine er viktig når du er 20 år, kn li mindre vesentleg seinre i livet. Fyll ut skjemet. Sett kryss for det som pssr for deg Få eit hyggjeleg forhold til kollegene 2 H eit sunt og helsemessig r reidsmiljø 3 H ein jo som ikkje går imot dei personlege verdine mine 4 Få tilkemeldingr om korleis eg utfører joen 5 Vite heilt nøyktig kv som er vent v meg i joen 6 Kunne sjå eit heilt klrt og tydeleg resultt v reidet mitt 7 H fst reidstid kvr dg 8 Få stor fridom til å estemme reidstid sjølv 9 Kunne få reide godt og effektivt 0 Kunne få gjere eit reid som er vriert og ikkje einsformig Finne ein jo som ikkje krev merksemd mi heile tid 2 Få utnytte lle evnene og dugleikne mine i reidet 3 Kunne få utnytte dei kretive og skpnde evnene mine 4 Kunne løyse prolem på eig hnd og vere sjølvstendig 5 Få ein jo der eg kn reide i tem og løyse prolem i fellesskp 6 Finne ein jo som pssr til lynnet mitt og føresetndene mine 7 Få lov til å reide for meg sjølv utn t ndre lndr seg inn 8 Joe i forskjellige vdelingr med vrierte reidsoppgåver 9 Finne ein jo som seinre gir meg høve til å t meir utdnning 20 Få høve til å li leir og kunne t vgjerder 2 H ein fst reidsdg utn for stort nsvr 22 Føle t eg er viktig på joen, og t ndre høyrer på meg 23 Finne ein jo der eg er trygg på å ikkje li reidslus 24 Finne eit reid der det seinre er høve til å få høgre stillingr 25 H ein jo der det er eit tydeleg skilje mellom reidsliv og privtliv Joe med meir og meir spennnde oppgåver etter kvrt som eg 26 lærer 27 H ein jo som eg veit eg meistrr Prøv om du kn finne ut kv som ville h vore viktig for deg dersom du skulle egynne i ein jo i dg. Om tre fire år kn det sjå heilt nnleis ut. Ikkje viktig Litt viktig Viktig Veldig viktig 9. trinn del 2 side 2 Fortsetter neste side

9 Plnen min for 0. trinn Sttus no og tnkr frmover Fyll ut dette skjemet: Nmn: Skule: Klsse/gruppe: 0. trinn del side 2 c Når eg skl velje, meiner eg t eg er (set eitt kryss): sjølvstendig og trygg usikker vhengig v kv ndre meiner Slik hr eg det på skulen: Dette meiner eg gjeld meg sjølv (set eitt kryss): Eg styrer livet mitt slik eg vil h det. Eg pssr gnske godt på meg sjølv. Det hender stdig noko uvent i livet mitt. Eg får ofte prolem. Utsegn J Nei Veit ikkje Eg er nøgd med meg sjølv. Eg hr det fint smn med vennene mine. Eg fungerer r på skulen. Eg lærer nye ting gnske rskt. Eg er flink til å lytte. Eg tør å seie det eg meiner. Eg synest det er fint å lære noko nytt. Eg hr god orden på lekser og nn skulereid. Eg møter til rett tid. Eg trur eg er flinkre i prktisk reid enn i teori. Eg trur eg er flinkre i teori enn i prktisk reid. Eg trur eg klrer åde teori og prktisk reid gnske godt. d Fg eg er interessert i: e Fg eg ikkje hr interesse for: f Desse områd ønskjer eg å foretre: g Eg liker est å reide Sjølvstendig Smn med ndre

10 Kv utdnningsprogrm er det lurt å velje? 0. trinn del side 4 Studieføreunde og yrkesfglege utdnningsprogrm I den vidregånde opplæring skil vi mellom studieføreunde og yrkesfgleg opplæring. Den studieføreunde opplæring legg mest vekt på teoretisk kunnskp og gir deg høve til å studere ved høgskulr og universitet. Yrkesfgleg opplæring fører frm til eit estemt yrke. Sjå dersom du vil h meir informsjon. Oversiktskrt over oppygging v den vidregånde opplæring Vidregånde trinn i skulen Studieføreunde Vidregånde trinn 2 i skulen Studieføreunde Studiekompetnse Vidregånde trinn 3 i skulen Studieføreunde Vidregånde trinn i skulen Yrkesfglig Vidregånde trinn 2 i skulen Yrkesfglig Yrkeskompetnse utn fg-/sveinerev Vidregånde trinn 3 i skulen Yrkesfgleg Yrkeskompetnse med fg-/sveinerev Opplæring i edrift Lærefg. år Vg 2. år Vg2 3. år Vg3 Bedrift 4. år Bedrift

11 Kv interesserer deg? Interessetest 0. trinn del side 8 Her kjem nokre døme på ulike ktivitetr. Du skl gi kvr ktivitet poeng etter kor godt du liker eller er interessert i hn. Fyll inn i skjemet på neste side. Lese tekniske ld 2 Få eit elektrisk togsett til å køyre 3 Areide med jord og plntr 4 H sommrjo i ein kiosk 5 Drive fysisk ktivitet 6 Bruke hmmr og spikr 7 Lge eit måltid for venner 8 Areide med dt 9 Sjå ein musikl 0 Gi førstehjelp til ein skdd person Skrive kv du meiner om eit tem 39 H sommrjo i ein prk 2 Gå på ei skulpturutstilling 3 «Mekke» på motorr 4 Montere eit stereonlegg 5 Lge eigen kjøkkenhge 6 H nsvr for innkjøp til eit møte 44 Utforme tekst til ein plkt 7 Rekne ut frt og tid 8 Måle og tpetsere 9 Lese om rett kosthld 20 Lge forslg til CD-cover 2 Hlde foredrg 22 Fortelje eventyr for eit lite rn 23 Lære fleire språk 24 Tekne eit nsikt 25 Bruke mtemtikk i prksis 26 Areide nøyktig med detljr 27 Lese om ntur og dyreliv 28 Vere guide 0 poeng = slett ikkje interessert 2 poeng = litt interessert 4 poeng = gnske interessert 6 poeng = veldig interessert 29 Instruere eit lg innnfor sport 30 Mure stein og støype etong 3 Prøve ut smksstoff/krydder 32 H sommrjo i eit trykkjeri 33 Areide i gruppe med rollespel 34 Lytte til eldre som fortel 35 Lese ei ok 36 Lge ein dekorsjon 37 Fikse utstyr som er øydelgt 38 Styre utomtiske mskiner 40 Selje vrer på eit torg 4 Lære å trene rett 42 Rekne ut mterilforruk 43 Prøve ut eigne rettr til middg 45 Dnse 46 Gi støtte og omsorg til nokon 47 Bruke nturfglege teorir 48 Designe eit møel 49 Smørje og reprere ein sykkel 50 Konstruere ringenlegg 5 Stelle dyr 52 Hjelpe turistr 53 Konkurrere om tider 54 Køyre større mskiner 55 Bke ollr 56 Designe ei weside 57 Spele teter 58 Leike med rn 59 Lære om europeisk historie 60 Få rommet ditt til å sjå flott ut 6 Forstå korleis pprt verkr 62 Bruke verktøy v ulike slg 63 Areide for å hindre forureining 64 Finne slgord til ein reklme 65 Overntte ute i telt 66 Kltre i høgd 67 Dekkje eit festord 68 Areide med okstvr/skrift 69 Lese om komponistr 70 Vere nær ndre menneske 7 Areide med teoretiske fg 72 Areide med frgr, lys og skygge 73 Sveise, lodde og ruke drill 74 Bruke formlr og likningr 75 Lge pln for eit idrettsnlegg 76 Yte service overfor ndre 77 Lese om nervr og musklr 78 Vere mykje ute til lle årstider 79 Fortelje ndre om god mt 80 Fotogrfere 8 Syngje i kor 82 Feriere med rullestolrukrr 83 Studere ulike råstoff 84 Lese om kunst i ndre kulturr

12 Jenteyrke og guteyrke? Å velje trdisjonelt eller utrdisjonelt Noreg hr ein v dei mest kjønnsdelte reidsmrkndene i den vestlege verd. I dg vel fktisk ungdommen meir trdisjonelt enn i 970- og 80-år. Jenter vel mykje meir vgrens enn gutr! Mnge meiner t det finst typiske «jenteyrke» og typiske «guteyrke». Tenk deg om og nemn døme. Kv kn eventuelt årsk vere? 0. trinn del 2 side 26 Typiske «jenteyrke»: 2 3 Typiske «guteyrke»: 2 3 Kryss v om du er einig eller ueinig: Kvirfor: Kvifor: Utsegn Einig Ueinig Det er umogleg for ei jente å velje eit typisk «guteyrke». 2 Det er umogleg for ein gut å velje eit typisk «jenteyrke». 3 Areidsmrknden treng mngfld, ulik kompetnse og dugleik, derfor må jenter og gutr li oppfordr til å velje utrdisjonelt. 4 Det er modig å velje utrdisjonelt. 5 Det er ikkje lett for ei jente å vere i eit mnnsdominert yrke. 6 Det er ikkje lett for ein gut å vere i eit kvinnedominert yrke. 7 Jenter kn velje lle yrke. Det finst så mnge tekniske hjelpemiddel t muskelkrft ikkje er vgjernde lenger. 8 Gutr kn vise like stor omsorg for rn, eldre og sjuke som det jenter kn. 9 Det ør frmleis vere reine reidsplssr for menn, det fungerer ikkje med dmer. 0 Når gutr kjem inn i kvinnedominerte yrke, tek dei sjefsroll med ein gong. Det er viktig t gutr vel eit yrke der det er mngel på menn, derfor ør dei komme inn på studiet sjølv om dei hr lågre poengsum enn jentene. 2 Dersom ei kvinne og ein mnn er likt kvlifiserte til ein jo, ør kvinn få joen fordi ho er kvinne. 3 Likestillingslov hr gnske sikkert htt mest å seie for jenter. 4 Det er riktig med kjønnskvotering i politikk og leiing, minst 40 % ør vere kvinner. 5 No er det gått for lngt, slik t gutne er litt den tpnde prten. c Kv er de einige/ueinige om? Diskuter i klssen/grupp.