Psykolog Elin Hordvik Senter for Krisepsykologi, Bergen

Størrelse: px

Begynne med side:

Download "Psykolog Elin Hordvik Senter for Krisepsykologi, Bergen"

Turid Johansen
9 år siden
Visninger:

1 Å leve med kreft over tid. Psykososiale utfordringar og hensiktsmessige tiltak ved kreftsjukdom Psykolog Elin Hordvik Senter for Krisepsykologi, Bergen

2 Å leve med kreft Det er mange utfordringar, f.eks: Før ein veit kva som er galt, og kanskje berre er redd, den første tida, med sjokk og overveldelse. Så etterkvart - behandling, smerter, slitasje, informasjon til den som er sjuk, og til familie, usikkerheit over korleis det skal gå Alle kontrollane og tida innimellom Og i lang tid kanskje måtte forhalde seg til ein usikker prognose, eller førebu seg på å skulle døy

Så etterkvart - behandling, smerter, slitasje, informasjon til den som er sjuk, og til familie,

3 Kontakten med helsevesenet Alle legane, Eg har så mange kroppsdelar, så eg har så mange legar Kven møter eg denne gongen? Ser legen noko som eg ikkje har kjent? Forstår du kva eg meiner, doktor? Eg skjønnar ikkje kva du seier, eller kva du meiner. Er dette for dumt å spørje om?

4 Å leve under Damokles sverd 70% av kreftpasientar har ein klinisk signifikant redsel for å få tilbakefall Denne angsten vil vanlegvis avta over tid, med fredeleg utvikling etter sjukdommen men kan fort blusse opp igjen ved sjølv mindre helseforandringar Om å vere passeleg redd Skal legen førebu på eventualiteter? Eller skal pasienten ta det som det kjem?

sjukdommen men kan fort blusse opp igjen ved sjølv mindre helseforandringar Om å vere

5 Mange kloke ord Det kunne ha vore så mykje verre Du må tenkje positivt Dei er så flinke no tildags Det er i motgang ein blir sterk Om å få lov til å tenkje negativt Er det negativt å tenkje på døden?

6 Under Damokles sverd Skal eg leve i forhold til ein prognose? Eller i forhold til den form eg er i no? Om å leggje planar for framtida, slik det ser ut no Om å ha reserveplanar Å alltid ha noko å glede seg til Om å dokumentere ei lita glede kvar dag

Om å leggje planar for framtida, slik det ser ut no Om å ha

7 Etter behandling, etter sjukdommen, framleis under Damokles sverd Er eg frisk? Øver på å seie det: Der er ingen sjukdomsutvikling no Utan påvisbar kreft no Men er definitivt ikkje den samme

8 Når ein lege, eller psykolog, eller får kreft..

9 God informasjon er ein nøkkel til god meistring..for å få svar på spørsmål som ein har sjølv har for å kunne svare andre Informasjon er vanlegvis eit våpen mot angst Men dårlege budskap kan også vere nødvendig for god tilpassing Statistikken er svært sjelden riktig for det enkelte individ Å ha god informasjon, gir betre kontroll, å ikkje ha (god nok) informasjon, gir mangel på kontroll. Å ikkje ha kontroll, kjennest utrygt!

våpen mot angst Men dårlege budskap kan også vere nødvendig for god tilpassing Statistikken er svært

10 Informasjon Eit kunnskapsløft, ei informasjonspakke som legen må ha ansvar for å gi meg Utdjuping, som kan vere meir avhengig av kor mykje informasjon pasienten treng, ynskjer eller kan ta til seg. Dette kan variere frå person til person Informasjon kan vere vanskeleg å gi og vanskeleg å ta imot. Vanskelege ting må forklarast Framandord og faguttrykk er heilt ok, pasientar blir flinke etter kvart! Pasientar er ofte vel- informerte, frå mange ulike kjelder, med ulik kvalitet

Dette kan variere frå person til person Informasjon kan vere vanskeleg å gi og vanskeleg å ta imot.

11 Informasjon Hjelp til at pasienten kan bli i stand til å informere andre, NB! Info til born! Par- samtalar, familiesamtalar

12 Kommunikasjon Betyr det å snakke med alle? Om alt? Når som helst, og kor som helst? Kreftfrie soner

13 Den store betydningen av god informasjon kontinuitet i kontakt med behandlarar å få ha åpen kontakt imellom kontrollar og innleggelsar, lav terskel for å kunne ta kontakt.å bli lytta til, og at bekymringar blir tatt på alvor.å bli oppfordra til å stille spørsmål

innleggelsar, lav terskel for å kunne ta kontakt.

14 Annan viktig hjelp Støtte frå den, og dei, ein lever saman med Støtte frå nettverk Å jobbe? Jobbe litt? Betydningen av å ha fortrulege Likemannsstøtte Kreftfrie soner!

15 Ansvarsfordeling Det er nokre forhold som helsevesenet har ansvar for Andre forhold har kreftpasienten ansvar for sjølv Men det er fint å få støtte for å få det til!

16 Kontakt med pasientforeningar Støtte og normalisering, eit innforstått forum, har kjent det på kroppen Deling av erfaringar Informajon og råd Modellæring og realitetsorientering Men husk også å ha kreftfrie soner med lisens

erfaringar Informajon og råd Modellæring og

Like dokumenter

Det nödvendiga samtalet hur ger vi vi allvarliga besked til patienter och närstående?

Det nödvendiga samtalet hur ger vi vi allvarliga besked til patienter och närstående? Carl-Johan Fürst, Karolinska Institutet og Krisepsykologi ? Når pasienten kjem til legen har han kanskje fleire bekymringar