l 1 Fl l TL l l ARAM., O JE., VE TNES

Transkript

1 1 F TL ARAM., O JE., VE TNES U

2 F O R O R D I fygje ova om retteiingstenesta i fiskerinæringa, og paragraf 10 i instruks for fiskeriretteiarar, ska fiskeriretteiaren utarbeide årsmeding med oversikt over dei uike gjeremå ved fiskerikontoret det føregåande år. Arsmedinga ska gi eit anvendeig biete av utvikinga innan distriktets fiskerinæring i beretningsårete Den representerer som sådan eit viktig hjepemidde i sakshandsaminga for fiskerinemnda og fiskeriretteiar, og venteeg også for kommunepoitikarar i deira arbeid med næringsverksemd. Arsmedinga er utarbeidd av underskrivne fiskeriretteiar, og den er i tråd med Fiskeridirektoratets reviderte oppegg for "standardisering av årsmedingar for fiskeriretteiarar", ikeve med unntak av einskide endringar tipasset vårt distrikt. Ein gjer merksam på at nokre av tabeane.i årsmedinga, ti dømes i kapitte 6, som viser fangstmengde og -verdi er køyrt ut på eit svært foreøpig datagrunnag og bør sjåast på som ti des "grov" og ukorrigert fiskeristatistikk. Det kan derfor verte aktuet å korrigere tagrunnaget i statistikken for 1994 dersom det seinare kjem inn nye og meir nøyaktige data. Dette gjer at ein må bruke dataene med atterhad om høve ti å korrigere taa. Brattvåg, 0. jui 1995 Oav Johan Faa - -

3 I N N H A L D S L I S T E Side. KORT OM TENESTEDISTRIKTET 3. SAMANDRAG 6 3. SYSSELSETTINGA I FISKERINÆRINGA Syssesetting i fisket Syssesetting i foredingseddet Syssesetting i oppdrettsnæringa FISKEFLATEN 4.1. Merkeregisteret 4.. Konsesjonsbidet for kommunane FOREDLINGSLEDDET 5.1. Fiskebedriftene 5.. Råstoff, produksjon RASTOFFSITUASJONEN/ILANDFØRT KVANTUM 6.1. Fiskefåtens everingar 6.. Utvikingstrekk FISKEOPPDRETT/AKVAKULTUR Oppdrett av matfisk og settefisk (aks og aure) Oppdrett av andre marine fiskearter og skje- 9 dyrking 8. ANDRE VERKSEMDER Kystsonepanegging Fiskerihamnesaker Samarbeidstitak Sikkerhetsoppæring for fiskarar Fiskeri utdanning

4 . KORT OM TENESTEDISTRIKTET Tenestedistriktet består av dei fem kommunane Haram, Skodje, Ørskog, Vestnes og Rauma. Rauma kommune vart innemma i tenestedistriktet etter at det formet var oppretta og vart først teke med i årsmedinga i 199. Regionen hadde pr eit foketa på 8 4, og det var ein svak vekst i foketaet siste året. Når det gjed person- og godstrafikken i distriktet er den basert både på sjøverts og andverts samband. Møre og Romsda Fykesbåtar syter for den rutegåande trafikken ti sjøs. Denne trafikken går no både med ferje og snøggbåt. Ved sida av den vanege buss- og godsrutekøyringa, går også mykje av godstrafikken med astebiar. Haram kommune hadde pr eit foketa på Det er ein auke på 16 personar samanikna med i fjor. Haram er den nordegaste av kommunane på Sunnmøre og igg om ag midtvegs meom byane Aesund og Mode. Av grannekommunane igg Giske i vest, Aesund og Skodje i sør, Vestnes og Midsund i aust og Sandøy i nord. Kommunen er det inn i eit fastandsområde og ei øygruppe. På fastandet igg bygdene Søvik, Vatne og kommunesenteret Brattvåg. Øygruppa som igg utanfor Sunnmørskysten vert kaa Nordøyane. Fire av desse øyane høyrer Haram ti. Det er: Lepsøy, Haramsøy, Skuøya/Femsøya og Fjørtoft. Skipseia ski desse øyane frå fastandet av Haram. Øygruppa strekk seg ees frå Vigrafjorden i sør ti Harøyfjorden i nord. Berre Skodje og Vestnes har andverts grenser ti Haram. Dei andre kommunane er skide frå Haram ved fjordar og meir eer mindre opne havstykke. Haram er ein stor fiskerikommune. I dei seinare åra er også havbruk etter kvart kame med som ein betydningsfu de av næringa. Storparten av industrien er maritim og har i meir eer mindre grad hatt sitt utgangspunkt i fiskeria. Av kommunens totae arbeidsstokk er i underkant av 000 personar syssesett i industrien. Medan bortimot 80 % av industriarbeidspassane er tiknytta maritim industri. Skodje kommune hadde pr eit foketa på Foketaet auka med 56 personar det siste året. Skodje kommune er ein de av Aesundsregionen og har eit stort og variert arbeidsmarked som igg innanfor 30 minutts reiseavstand. Mange innbyggjarar pendar av den grunn ti nabokommunane. Skogbruk og jordbruk er viktige deer av næringsivet i kommunen. Ved sida av dette er det også verksemder innanfor møbeindustri, pastindustri og treastager. Fiske og fiskeoppdrett er au ein viktig de av næringsivet i kommunen

5 Ørskog kommune hadde pr eit foketa på 014 innbyggjarar, og det er ein auke på 5 frå same tidspunkt i fjor. Kommunen igg sentrat ti på nordsida av Storfjorden som eit bindeedd meom dei ytre kyststroka og dei indre fjordbygdene på nordre Sunnmøre. Tettstaden Sjøhot er kommune- og administrasjonssenter. Herfrå er det vegsamband som fører vidare ti Aesund og austover ti Romsda og Austandet. Kommunen har på det viset god geografisk beiggenhet og gode kommunikasjonstihøve. Hovudvekta i næringane igg innanfor varehande, service, møbeindustri og bygg og anegg. Landbruksnæringane er og ein viktig de av næringsivet og for syssesetjinga i kommunen. Sjøv om det er berre eit fåta registrerte fiskarar, er fiske saman med oppdrettsnæringa i kommunen viktig for busetjinga. Vestnes kommune hadde pr eit foketa på 6 466, og det er ein auke på 1 innbyggjarar samanikna med i fjor. Vestnes er ein stor industrikommune der skipsbyggingsindustrien er den dominerande de. Ved sida av dette finst det også berekraftig jordbruksdrift i deer av kommunen. Fiske og fiskeoppdrett inngår også som ein de av næringsivet og spear ein viktig roe når det gjed syssesetjing og busetjing. Rauma kommune hadde pr eit foketa på 7 70 innbyggjarar, og det er ein auke på 9 frå same tidspunkt i fjor. Rauma kommune er ein av dei største kommunane i fyket med eit area som nesten er ike stort som Vestfod fyke. Men berre 1/7 av areaet er produktiv jord og skog. Resten er for det meste fjeområder. Tettstaden Andasnes er kommune- og administrasjonssenter. Herfrå går det jernbane ti Austandet. E 69 går gjennom kommunen, og det er dagege bussforbindeser ti Aesund, Mode og Kristiansund. Ti fypass i Mode er det 1/ times køyring og ti fypass i Aesund er det ca. timer. Rauma er ein stor jordbrukskommune. Men kommunen har også monaege industriverksemder innanfor konfeksjon, møbe, betongvarer og bygg/anegg. Service og varehande er og ein viktig de av næringsivet i kommunen. Fjordfiske og fiskeoppdrett inngår også som ein de av næringsivet og spear ein vesenteg roe når det gjed syssesetjing og busetjing

6 #.. : MØRE OG ROMSDAL FYLKE j~t, ' ' ~ ~~-. \ _,...,._ ~ 1"40" ooo M 1: renesteområde HARAM, SKODJE, ØRSKOG, VESTNES OG RAUMA... 1'.. \ " " ~ ~ ~ U,s~~ \~'d ', D..,. '.. \ ' Q4000 Trykk: Statens kartverk 4-89 '\BAStsfi:> -; % ~ Utgteve av Statens kartverk F0keskartkontoret r Møre og Romsda

7 . SAMANDRAG Syssesetting i fisket Fiskarmanntaet brukes som indikator på syssesettinga innan fisket. Fiskarar på bad B har fiske eer fangst som hovudyrke, medan fiskarar på bad A har fiske eer fangst som biyrke. I vårt tenestedistrikt er det registrert ein reduksjon i taet på manntasførde fiskarar på bad B frå 556 i 1993 ti 494 i Den markerte reduksjonen, på heie 6 personar, kan forkares med at det i 1994 vart iverksatt utmeding per frå manntaets bad B for personar som ikkje betate premie ti pensjonstrygd for fiskarar eer pensjonstrygd for sjømenn ti fastsatt frist. Om ag 45 % av ae yrkesaktive fiskarar i tenestedistriktet som står på B-ista i manntaet er under 30 år. Den reativt store % andeen med unge fiskarar tyder på at det enno ikkje er noko snareg rekrutteringsprobem ti fiskefåten. Syssesetting i foredingseddet Siste året var det syssesatt i at 133 personar ved foredingsanegga, og det utgjer totat 91 årsverk. Av sama årsverk utgjer kvinneege arbeidstakarar ca. 44 %. Syssesetting i oppdrettsnæringa Oppdrettsnæringa i distriktet syssesatte i 1994 i at 79 personar på hei- og detid, og det tisvarer omtrent 59 årsverk. Av sama årsverk i oppdrettsnæringa utgjer kvinneege arbeidstakarar cirka 13,5 % i medingsåret. Fiskefåten Det totae taet på merkeregistrerte fiskefartøy i distriktet har ikkje endra seg særeg mykje i medingsåret. Totat var det per registrert 111 fartøy, medan det i fjor på same tid var 109 fartøy. Haram: I medingsåret var det 83 fartøy som sakna ti Haram kommune. Dette er 4 fartøy meir samanikna med i fjor. Tinærmet 51 % av fiskefåten i Haram består av fartøy i storeiksgruppa over 10 meter, medan 5 % av fartøya er i gruppa over 30 meter. Desse er ae havgåande fartøy samansett av bant anna: fabrikktråarar, ferskfisk- og industritråarar, ringnotfartøy og bankinefartøy (autoinefartøy). Lønsemda ti fiskefåten har dei siste to åra vore god nok ti å sikre ei viss framtidsretta fornying av fåten. I medingsåret var det m.a. bygd eit nytt kystfiskefartøy på 10,60 meter engste engde ti utskifting av eit edre fartøy

8 Ved utgangen av året var det dessutan kontrahert enda eit nybygg av same storeiken som førstnemnde fartøy. Fartøyet ska etter panen vere bygd ferdig sommaren Det ska au erstatte eit edre fartøy. Desse to fartøya (nybygga) inngår som eit viktig edd i fornyinga av kystfiskefåten i tenestedistriktet. Vidare er det kjøpt ein ganske ny tråar frå Isand på 5,95 meter engste engde. Fartøyet er bygd i 1990 og ska erstatte den edre industritråaren M/S "Brumark", som etter panen ska seges utan konsesjon. Det nye fartøyet vi sjøvsagt gjera sitt ti fornyinga av industritråarfåten i tenestedistriktet. Når det gjed adersfordeinga viser tabe at 37 % av fiskefåten i kommunen (totat 31 fartøy) er bygd etter 1979= Haram kommune har ein stor og variert fiskefåte. Både standard og aderssamansetning har stort sett utvika seg i positiv retning dei siste 10 åra. Dette skudast at reiaraga i kommunen jamt over har vore finke ti å foreta ombygging og modernisering av båtane. Likeve vi det i nærmaste framtid vere behov for ytteregare fornying av fåten. Og då tenkjer ein her særeg på bygging av nye havgåande båtar. Dette for å ikke verte akterutsega i konkurransen med andre nasjoner som det er natureg å samanikne seg med. Skodje, Ørskog, Vestnes og Rauma: Ser ein på fartøyutvikinga i Skodje, Ørskog, Vestnes og Rauma kommuner, finn ein at taet på merkeregistrerte fartøy totat sett er redusert frå 30 i 1993 ti 8 i Fiskefåten i desse fire kommunane er hovudsakeg ihopsett av edre sjarker under 10 meter engste engde. Når det gjed sjarkfåten har ein som måsetjing å egge forhoda ti rette for ungdomen sånn at dei også finn det attraktivt å satse på denne fartøygruppa. Eit viktig satsingsområde innan dei tradisjonee fiskeria i heie tenestedistriktet må derfor vere både fornying av den havgåande fiskefåten og sjarkfåten. Konsesionsbidet for kommunane I Haram kommune var det pr registrert i at 17 konsesjonar. Det er 1 fiskefartøy som har desse konsesjonane. Medan det i fjor ti same tid var registrert i at 19 konsesjonar fordet på på det same anta fiskefartøy. Arsaka ti reduksjonen i taet på konsesjonar i Haram skudast inndragning av ein komuetråtiatese og ein oddetråtiatese i medingsåret. D~sse tiatesene kan iføgje forskriftene inndrages dersom de i øpet av eæ samanhengande tidsrom av to år ikkje er nytta i meir enn to månader. Dei andre kommunane i distriktet har ikkje fiskekonsesjonar

9 Foredingseddet Det er registrert i at 9 fiskeforedingsanegg i medingsåret. Av desse er 3 anegg tiknytta oppdrettsverksemd. Og av dei 9 fiskeforedingsanegga i distriktet finns det 7 anegg i Haram. Fiskeindustrianegga omsatte torske-og sidefisk for bortimot 165 mi. kroner i medingsåret. Mesteparten av iandført fiskeråstoff i torskesektoren vert foreda ti satfisk og kippfisk. Noko av råstoffet vert også fietert og fryst ombord i fartøya og deretter eksportert direkte ti utandet. I sidesektoren vert mesteparten av fiskeråstoffet fryst rund, sata i tønner og eksportert ti utandet. Berre ein iten de av sideråstoffet vert foreda ti ferdigvare i distriktet. Ein av fiskebedriftane i vårt distrikt driv med foreding av krabbe. Bedriften har i år eit innkjøp av råstoff på omag 55 tonn krabbe, rekna rund vekt. Av råstoffet vert det produsert krabbeskje - ein deikatesse som det er stor etterspurnad etter på innanandsmarknaden. Fisketivirkerne ser yst på framtida. Det skudast i det vesentege at råstoffsituasjonen har vare rimeeg bra dei siste åra, samt at kapitakostnadane har vorte mindre. Dette har igjen resutert i optimisme og utbygging av kapasiteten i foredingseddet. Det igg enno eit vesenteg potensia ti auka verdiskaping på fiskeprodukter ved å satse meir på høgare foredingsgrad i næringa. Leiarane i foredingseddet bør derfor ha som måsetjing å auke bearbeidingsverdien av norske fiskeprodukter, og dermed verdiskapinga. Dernest kan det vere natureg å gå over ti og si itt om råstoffsituasjonen, - eer fiskefåtens råstoffeveranser i og utafor fyket. Råstoffsituasjonen/iandført kvantum Tabe viser kva distriktets fiskefåte har evert av fangster av dei uike hovudgrupper av fiskesag. I torskesektoren er det i at evert tonn, medan kvantumet i sidesektoren var 35.1 tonn. Det totae fangstkvantumet av dei uike hovudgrupper av fiskesag var tonn. Medan den totae førstehandsverdien i fiskeria var på omag 33,7 miioner kroner. Hovudparten av tota fangstmengde og -verdi skriv seg frå everanser av fisk frå fartøy heirnehøyrande i Haram kommune

10 1994 må stort sett kunne karakteriserast som eit godt år for fiskefåten. Dette gjed spesiet den konvensjonee fartøygruppa (bankinefartøya) og torsketråarane. Industri(nordsjø)tråarane kan i år og vise ti eit brukbart driftsresutat. Eit unnatak er dei av reketråarane som verken har rekekvote ved Grønand eer anna driftsaternativ, samt ein de kystfiskefartøy. Innan torskesektoren skudast betringa av driftsresutatet i dei einskide fartøygrupper først og fremst auka kvoter. I tiegg ti dei nasjonae fartøykvoter har nokre reiarag innan tråarfåten og bankinefåten kjøpt kvoter av torsk og hyse på rot frå Russand. Når det gjed kystfiskefartøygruppa fekk dei feste fartøya probemer med å greie å fiske opp tidete torskekvoter under vårtorskefisket p.g.a. verhindring, ti des uvanege innsig av torsk m.v. Innsiget av torsk kom ikkje for fut på dei tradisjonee torskefeta utafor Mørekysten. På dei feta der innsiget skjedde sto mykje av fisken oppe i sjøen. Dette resuterte i at det var ite fisk å få på garn, medan det var godt fiske på juksa. Tideinga av ekstrakvoter for kystfiskefartøya i tenestedistriktet skjedde også på eit ugunstig tidspunkt, - då vanigvis tigjengeegheten av torsk ikkje er så god på desse kanter av andet. Fiskeoppdrett Ved utgangen av 1994 var det i at 1 oppdrettskonsesjonar for aks og aure i distriktets 5 kommuner, 7 for matfiskoppdrett og 5 for settefisk. Ae dei 5 settefiskanegga i tenestedistriktet hadde produksjon i medingsåret. Medan det på matfiskanegga var registrert fu produksjon på ae 7 anegga. Innhenting av produksjonsdata frå settefiskaneggene (4 anegg) i tenestedistriktet viser at det totat er produsert godt over 1,8 mi. stk. settefisk ti ein verdi av cirka 18 mi. kroner, jamføre tabe i årsmedinga. Når det gjed produksjon av settefisk er det gedeig å registrere at etterspurnaden etter smot/settefisk har auka. Dette har igjen resutert i at saget er gått opp, samt at det har vore ein oppgang i sagsprisen pr. stk. sogt settefisk. Ein annan viktig ting er at gjennomsnittege produksjonskostnader pr. stk. settefisk er redusert i det same tidsrommet. Iustrasjonen nedanfor viser produksjon og verdi av aks og ørret i 1994 i fire kommuner i tenestedistriktet, jamføre tabe Totaproduksjon aks: kg Totaverdi aks... : ,00 kroner Totaproduksjon ørret: kg Totaverdi ørret... : ,00 kroner - 9 -

11 Matfiskproduksjonen av aks og aure har auka monaeg frå 199 ti Dette som føgje av større etterspørse etter fisk i marknaden. Etterspørsa etter oppdrettsaks hoder seg fortsatt godt oppe, noko som betyr at kjøparane ute i verden frameis er interessert i å kjøpe fisk frå Norge. I tiegg har prisane på oppdrettsaks ikkje vore så verst. Prisane har vore ein de betre i 1994 enn i Det har jamt over vore betat godt over 30 kroner kioen i gjennomsnitt ti oppdretter. Med reduksjon i produksjonskostnadane, samt god tivekst og ite sjukdom, har dette gjeve oppdrettarane ein brukbar forteneste i medingsåret. Saget av aure går au godt. Produksjonen er inntektsgjevande. Og etter det ein har fått oppyst av aktørar i oppdrettnæringa er det frameis interesse i marknaden for kjøp av aure. Andre marine fiskearter Ved utgangen av 1994 var det i at registrert 5 konsesjonar for oppdrett av andre marine fiskearter enn aks og aure. Det er 3 konsesjonar (8.600 kbm.) mindre samanikna med i fjor. Sama oppdrettsvoum var på kbm. 4 av dei 5 anegga var i drift i medingsåret, anegg som driv med oppdrett av kveite, anegg for oppdrett av kveite/piggvar og anegg for oppdrett av torsk. Reduksjonen i taet på oppdrettsanegg skudast avviking av anegg og inndraging av konsesjon på grunn av mangande aktivitet. Oppdrett av andre marine fiskearter har hitti ikkje gjeve anegga den innteninga som ein hadde forventa. Dermed kan ein au rekne med at nokre av anegga som no er i drift vi bi tvungne ti å eggje ned verksemda på grunn av svak innteningsevne. Trass i dette registrerer ein stor interesse i næringa når det gjed oppdrett av kveite. Og ein har god tru på at det er framtid i kveiteoppdrett, - sjøv om produksjonen av kveite per i dag er på eit spartansk nivå samanikna med aks. Skadyr Når det gjed oppdrett av skadyr (østers) var det i at registrert 5 konsesjonar. Medan det i fjor og i forfjor var registrert hhv 7 og 13 konsesjonar. Arsaken ti reduksjonen i taet på skjedyrkingsanegg er i det vesentege inndraging av konsesjonar på grunn av mangande aktivitet/produksjon, samt nedagte anegg. I medingsåret har det ikkje vore hausta inn østers frå anegga, etter det ein har kjennskap ti, og det er hitti heer ikkje sett ut nytt parti med østersynge i området

12 Det er ikkje registrert everanser av noko større mengd dyrka skje! for sag, og det er ikkje særeg stort håp om at denne forma for havbruk vi ekspandere i næraste framtid. Undersøkingar bant skjedyrkarane i tenestedistriktet syner at det frameis er feire anegg som er under avviking. Viktigste årsak ti det er probemer med å få ønsemd av verksemda. Difor er det rimeeg grunn å tru at inndraging av konsesjonar innan skadyroppdrett vi hade fram i Kystsonepanegging I dei feste kommunane i dette tenestedistriktet er ein i meir eer mindre grad igang med areapanegging i kystsona. Dette skjer vanegvis i samband med utarbeiding av kommunepan, og der ein kystsonepan vert inkorporert som ein depan ti kommunepanen. Rauma og Vestnes kommuner er komme engst i arbeidet med areapanegginga i sjøområdaa Panene i desse to kommunane er fuført, men dei er per dags dato ikkje vedtatt i kommunestyret. Fiskerihamnesaker Siste byggetrinn for Austnes fiskerihamn var gjort ferdig før årsskiftet 199/93. Frå Kystverket si side reknast no utbygginga av Austnes fiskerihamn som fuført. Hamna er etter siste utbyggingstrinn godt teneg ti fiskeriformå. Men på grunn av iten fiskeriaktivitet i området er hamna hitti ite brukt av fiskebåtar. Av større fiskerihamnesaker er det no utbygging av fiskerikai på Fjørtoft som står for tur. Det er imidertid usikkert når tid Kystverket ska setja i gang med dette utbyggingsprosjektet. Utbygging av fiskerikai er viktig for å hade oppe og utvike vidare fiskerimijøet på Fjørtoft. Difor bør ein ha som måsetjing å setja i gang den panagte utbygginga av fiskerikai så snart som mogeg. Samarbeidstitak Med bakgrunn i eit initiativ frå Norges Fiskarag, bei det i august 199 starta opp med prosjektet "Samdriftskontor for fiskarar". Meininga med prosjektet var å etabere samdriftskontor meom feire fartøy for å ivaret~ og styrke den administrative deen av drifta ti reiaraga, i første rekkje hos kystfiskefartøy. Men undersøkingar viser at det er iten interesse bant fiskarane for etabering av samdriftskontor. Ein årsak ti det kan vere at fiskarane i tenestedistriktet bruker eksisterande regnskapskontor. Og det er aereie etabert eit ganske godt tibad innanfor dette arbeidsfetet, - både for kyst- og havfiskefåten. Nokre av reiaraga innanfor havfiskefåten har også etabert sine eigne administrasjonsavdeingar

13 Sikkerhetsoppæring for fiskarar I medingsåret er det arrangert eitt sikkerhetskurs for fiskarar. Kurset vart avvika i Søvik i veke 1 med berre 7 detakarar. Dette må ein kaa svak detaking tatt i betraktning av at det ombord i kursfartøya kan deta opp ti 4 personar på kvart kurs. Ein annan form for "sikkerhetsoppæring for fiskarar" går føre seg ved retteiarkontoret. Det skjer ved spreiing av informasjon om sikkerhetsmessige krav for registrerte fiskefartøy og utdeing av stabiitets-pakatar ti fartøyeigarar. Fiskeri utdanning Det er ikkje oppretta tibod om fiskeriutdanning korkje i ungdomsskuen eer i den vidaregåande skuen i dette tenestedistriktet. Men gjennom Fagoppæringskontoret i Møre og Romsda er ein bitt orientert om etabering av fagutdanning for fiskarar. Frå 1993 kunne vante fiskarar i fyket begynne på teorideen (yrkesærekurs) ti fagprøven. Dette er såkaa paragraf 0 kurs etabert med heime i paragraf 0 i "Lov om fagoppæring i arbeidsivet". Kursa er på 456 timer, og dei er agt ti vidaregåande skuar i distrikter som har fiskerifagege studieretningar. Siste nytt innanfor fagutdanning for fiskarar er igangsetting av 40 timers praksiskurs i grunnpraksis for fiskeindustrifaget. Kurset er meint å vere for kandidater som har godkjent yrkesteori for fagprøven, men som manger deer av praksiskravet for påmeding. Men trass i etaberinga av undervisningstibodet vart det ikkje avvika "kurs for fiskarar" korkje i 1993 eer Dette på grunn av at det var påmedt for få kursdetakarar. Ein trur ikeve at interessen for fagutdanning for fiskarar vi auke etter kvart som undervisningstibodet vert betre kjent ute bant aktørane innan næringa. Utvikinga innan fiskerinæringa tyder på at det au vi bi stit auka krav ti forme kompetanse for fiskarar, - på same måte som det vert gjort ti arbeidstakarar i fiskeindustrien på and. Det vert derfor viktig at ein hed fram med spreiing av informasjon om kurstibodet. Men ikkje minst, er det viktig at myndigheita set igang titak for å eggje ti rette for rekruttering ti fiskaryrket gjennom utdanning

14 3e SYSSELSETTINGA I FISKERINÆRINGA 3.1. Syssesetting i fisket Fiskarmanntaet brukes som indikator på syssesettinga innan fisket. Fiskarmanntaet omfatter personar som driv sjøfiske, kvaeer sefangst. Medrekna er også mannskap på fiskebåtar sjøv om dei ikkje tek direkte de i fisket, t.d. stuertar, maskinistar m.v. Regane for oppsett av fiskarmanntaet er endra etter ov av.juni 198 om retteiingstenesta i fiskerinæringa. Forskrifter fastsatt 6o september 1983 av Fiskeridepartementet set bestemte krav ti tid i fiske og ti minimum inntekt frå fiske. Manntaet ska vere organisert i to deer, bad A og bad B. Bad A ska vere eit register over personar som har fiske eer fangst som biyrke. Bad B ska vere eit register over personar som har fiske eer fangst som hovudyrke. Fiskarmanntaet I nedanståande tabeer er fiskarmanntaet oppsett for kvar kommune i retteiardistriktet og syner manntasførde fiskarar fordet på adersgrupper og fiske eer fangst som evevei i tidsrommet 199 ti Taa referer ti kvart år. Tabe : Fiskarmanntaet i Haram kommune- fiskarar fordet etter adersgrupper og fiske som evevei i tidsrommet 199 ti Ar Inndeing 9 Bad A Bad B Totat Totat Bad A Bad B Totat Bad A Bad B Totat

15 Kommentarer Som det går fram av tabe har det i Haram kommune vore ein reduksjon i taet på manntasførde fiskarar på bad B dei to siste åra. Reduksjonen var på i at 31 personar i medingsåret og 34 personar førre år. Taet på fiskarar på bad A har hade seg ganske stabit dei par-tre siste åra. Av det totae taet på fiskarar registrert på bad B pr er 41,4% under 30 år, medan det i fjor på same tid var 44,4% i denne adersgruppa. Tabe 3.1..: Fiskarmanntaet i Skodje kommune- fiskarar fordet etter adersgrupper og fiske som evevei i tidsrommet 199 ti Ar Inndeing Bad A Bad B Totat Totat Bad A Bad B 10 9 Totat Bad A Bad B Totat I Skodje kommune minka taet på manntasførde fiskarar på B-ista frå 48 ti 40 i perioden 1993 ti Og taet på fiskarar i kommunen er no på omtrent same nivå som det var i 199. Av ae manntasførde fiskarar på B-ista i 1994 er 47.5 %under 30 år, medan det i fjor på same tid var 50 %. Tabe : Fiskarmanntaet i Vestnes kommune- fiskarar fordet etter adersgrupper og fiske som evevei i tidsrommet 199 ti Ar Inndeing Bad A Bad B 16 Totat Totat O Bad A Bad B 10 Totat O O Bad A Bad B Totat O

16 Taet på registrerte fiskarar på B-ista i Vestnes er redusert dei to siste åra. 'I medingsåret var reduksjonen på 11 personar, medan reduksjonen førre året var på 14 personar. Når det gjed fiskarar registrert i B-manntaet utgjorde adersgruppa under 30 år 53 % i medingsåret. Prosent-taet var i fjor cirka 61%. Tabe : Fiskarmanntaet i Rauma kommune- fiskarar fordet etter adersgrupper og fiske som evevei i tidsrommet 199 ti Ar Inndeing o o o Totat 9 Bad A 3 Bad B Totat Bad A Bad B Totat Bad A Bad B Totat I Rauma kommune er taet på manntasførde fiskarar på B-ista redusert frå 9 ti 16 i perioden Adersgruppa under 30 år utgjorde 6,5 g,. o i medingsåret, medan dette prosent-taet i fjor var 65,5%. I Ørskog kommune er det registrert i at 10 manntasførde fiskarar i medingsåret, herav 9 personar på B-ista. Adersgruppa under 30 år utgjorde 33,3%. Taet på fiskarar har hade seg ganske stabit. 3.. Syssesetting i foredingseddet Tabe 3..1.: Syssesetting i foredingseddet Hetidstisette Detidstisette Anta årsverk Ar Menn Kvinner Tot. Menn Kvinner Tot. Menn Kvinner Tot I begrepet hetidstisette regnes personar som er i arbeid ved eit av kommunens foredingsanegg i minst 10 mnd. pr. år. Arbeidsfritt som fygje av produksjonsstopp regnes ikkje som fradrag i denne samanheng

17 Siste året er det 9 foredingsanegg som har vore i drift, 7 anegg i Haram, anegg i Ørskog og anegg i Skodje. Syssesettinga innan foredingseddet utgjer i at 91 årsverk. Av sama årsverk i foredingseddet utgjer kvinneege arbeidstakarar ca. 44 % i medingsåret. Taet på syssesatte er ikt med det som var i fjor på same tid Syssesetting i oppdrettsnæringa Tabe : Syssesetting i oppdrettsnæringa i Haram, Skodje, Ørskog, Vestnes og Rauma i perioden Hetidstisette Detidstisette Anta! årsverk Ar Menn Kvinner Tot. Menn Kvinner Tot. Menn Kvinner Tot O * O *) Aukinga i taet på syssesatte i oppdrettsnæringa i 199 skudast i det vesentege at Rauma kommune vart innemmma i tenestedistriktet dette året. Oppdrettsnæringa i dette distriktet syssesatte i 1994 i at 79 personar på hei- og detid, og det tisvarer omtrent 59 årsverk. Av sama årsverk i oppdrettsnæringa utgjer kvinneege arbeidstakarar 13,5 % i medingsåret, medan det var 16% i fjor. Reduksjonen i taet på syssesatte i oppdrettsnæringa skudast i det vesentege at eit anegg har fytta ut av tenestedistriktet i medingåret, samt avviking av to anegg p.g.a. konkurs. I tiegg har det gått føre seg betydeeg rasjonaisering i ein de av anegga

18 4. FISKEFLATEN 4.1. Merkeregisteret Tabe : Merkeregisteret pr i Haram. Anta fartøy Lengde i meter Status Avgang Tigang Status o o o O o o o o o o o over 0 o 1 Totat Kjede: Fiskeridirektoratet. Tabe 4.1..: Fiskefåten i Haram- adersfordeing. Byggeår Lengde i meter Totat Et.79 UOQQgitt o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o over 1 o o o Totat Kjede: Fiskeridirektoratet. Kommentarer ti fartøyutvikinga Taet på merkeregistrerte fiskefartøy i distriktet har ikkje endra seg særeg mykje i medingsåret. Totat var det per registrert 111 fartøy, medan det i fjor på same tid var 109 fartøy. I medingsåret var det 83 fartøy som sakna ti Haram kommune. I neste avsnitt ska vi fokusere itt meir på utvikinga innan fiskefåten i dei einskide kommunane i tenestedistriktet= I den samanheng kan det vere interessant å sjå både på utvikinga i taet på fartøy, samt adersstrukturen på fartøya i fiskefåten

19 Haram: Som det framgår av tabe er det i Haram kommune per registrert i at 83 fartøy. Dette er 4 fartøy meir samanikna med i fjor. Tinærmet 51 % av fiskefåten i Haram består av fartøy i storeiksgruppa over 10 meter, medan 5 % av fartøya er i gruppa over 30 meter. Desse er ae havgåande fartøy samansett av b.a: fabrikktråarar, ferskfisk- og industritråarar, ringnotfartøy og bankinefartøy (autoinefartøy). I medingsåret var det bygd eit nytt kystfiskefartøy på 10,60 meter engste engde ti utskifting av eit edre fartøy. Ved utgangen av året var det dessutan kontrahert enda eit nybygg av same storeiken som førstnemnde fartøy. Fartøyet ska etter panen vere bygd ferdig sommaren Det ska au erstatte eit edre fartøy. Desse to fartøya (nybygga) inngår som eit viktig edd i fornyinga av kystfiskefåten i tenestedistriktet. Vidare er det kjøpt ein ganske ny tråar frå Isand på 5,95 meter engste engde. Fartøyet er bygd i 1990 og ska erstatte den edre industritråaren M/S "Brumark", som etter panen ska seges utan konsesjon. Det nye fartøyet vi sjøvsagt gjera sitt ti fornyinga av industritråarfåten i tenestedistriktet. Adersstruktuen på fartøya i fiskefåten har nær samanheng med ønsemda ti fartøya. Eer sagt på ein annan måte: "Lønsemda ti fartøygruppene er avgjerande for ei framtidig fornying av fiskefåten." Det er derfor ikkje tvi om at økonomien ti fiskefartøyene har betra seg vesenteg dei to siste åra. Og det er von om at denne trenden vi hada fram sik at ytteregare fornying av fåten kan skje i framtida. Når det gjed adersfordeinga, viser tabe at 37 % av fiskefåten i kommunen (totat 31 fartøy) er bygd etter 1979, og det er ein auke i denne adersgruppa på % samanikna med året før. Av i at 1 fartøy i storeiksgruppa over 30 meter, finn ein at 7 fartøy er bygd etter Dette tisvarer 33,3 % av fartøya i denne storeiksgruppa. Det er itt ågare %-ta enn i fjor. Haram kommune har ein stor og variert fiskefåte. Både standard og aderssamansetning har stort sett utvika seg i positiv retning dei siste 10 åra. Dette skudast at reiaraga i kommunen jamt over har vare finke ti å foreta ombygging og modernisering av båtane. Likeve vi det i nærmaste framtid vere behov for ytteregare fornying av fåten. Og då tenkjer ein her særeg på bygging av nye havgåande båtar. Dette for å ikke verte akterutsega i konkurransen med andre nasjoner som det er natureg å samanikne seg med

20 Skodje, Ørskog, Vestnes og Rauma: Ser ein på fartøyutvikinga i Skodje, Ørskog, Vestnes og Rauma kommuner, finn ein at taet på merkeregistrerte fartøy totat sett er redusert frå 30 i 1993 ti 8 i I Skodje var det pr registrert i at 8 fartøy. Dette er fartøy mindre enn året før. Berre eitt av fartøya var over 10 meter engste engde. To av fartøya var bygd etter I Ørskog var det pr i at merkeregistrerte fartøy. Det er eitt fartøy meir enn året før. Auken skudast kjøp av eit edre fartøy i storeiksgruppa 10,0-14,9 meter med fartøykvote. Eitt av fartøya var bygd etter I Vestnes var det pr registrert i at 13 fartøy. Det er ein reduksjon på fartøy samanikna med året før. 11 fartøy var under 10 meter engste engde. 6 fartøy (46%) var bygd etter I Rauma var det pr registrert i at 5 fartøy, og det er det same som året før. Ae fartøya var under 10 meter engste engde, og fartøy (40%) var bygd etter Når det gjed sjarkfåten har ein som måsetjing å egge forhoda ti rette for ungdomen sånn at dei også finn det attraktivt å satse på denne fartøygruppa. Eit viktig satsingsområde innan dei tradisjonee fiskeria i heie tenestedistriktet må derfor vere både fornying av den havgåande fiskefåten og sjarkfåten

21 4.. Konsesjonsbidet for kommunane Tabe 4..1.: Kommunevis fordeing av konsesjonar og fiskeøyve i distriktet pr Kjede: Fiskeridirektoratet. Kommune TORS VASS INDU REKE RING LODD KOLM SNUR BRIS NSJØ SUM Haram 4 Skodje 3 Vestnes Rauma Ørskog Totat TORS: Torsketråkonsesjon VASS: Løyve ti å drive tråfiske etter vassid INDU: Industritråkonsesjon LODD: Løyve ti tråfiske etter odde og poartorsk KOLM: Løyve ti avgrensa tråing etter komue REKE: Rekekonsesjon RING: Ringnotkonsesjon BRIS: Brisingøyve SNUR: Snurrevad NSJØ: Nordsjøtråkonsesjon Kommentarer ti konsesionane Av tabe ser ein at i Haram kommune var det pr registrert i at 17 konsesjonar. Det er 1 fiskefartøy som har desse konsesjonane. Medan det i fjor ti same tid var registrert i at 19 konsesjonar fordet på det same anta! fiskefartøy. Arsaka ti reduksjonen i taet på konsesjonar i Haram skudast inndragning av ein komuetråtiatese og ein oddetråtiatese i medingsåret. Desse tiatesene kan iføgje forskriftene inndrages dersom de i øpet av eit samanhengande tidsrom av to år ikkje er nytta i meir enn to månader. Dei øvrige kommunane i tenestedistriktet har ikkje fiskekonsesjonar

22 5. FOREDLINGSLEDDET 5.1. Fiskebedriftene Tabe : Anta tiverkingsverksemder (andanegg) pr Kommune Tota Ferskfisk pakking Fiet Tørr- Sat- Kipp- Røyking Side- Frys fisk fisk fisk sating Haram Skodje Ørskog Vestnes Rauma 7(8) (7) 3(4) I at 9(10) (7) 3 (4) ( ) Parantes angir ta på anegg per Tabe syner taet på tiverkingsverksemder og dei vanegaste produksjonsformer i distriktet. Det er registrert i at 9 fiskeforedingsanegg i medingsåret. Av desse er 3 anegg tiknytta oppdrettsverksemd. Av tabeen kan ein ees sjå at av dei 9 fiskeforedingsanegga i distriktet finns det 7 anegg i Haram. Bedriftene i distriktet er okaisert sik: Brattvåg: Heandshamn: Grytestranda: Fjørtoft: Femsøy: Stette i Skodj~: Sjøhot i Ørskog: Rognes Fisk, adr. Brattvåg Gjendemsjø Marketing A/S, adr. Brattvåg Vestre Seafood A/S, adr. Brattvåg Grytestranda Fiskeindustri A/S, adr. Vatne Ingof Engeset A/S, adr. Vatne Arne O. Fjørtoft, adr. Fjørtoft Karsten Fem A/S, adr. Longva Stettefisk A/S, adr. Skodje Sunnmøre Røykeri A/S, adr. Sjøhot 5.. Råstoff, produksjon Fiskeindustrianegga omsatte torske-og sidefisk, krabbe og annet fiskesag for cirka 165 mi. kroner i medingsåret. Tabe på neste side viser totat produksjonskvantum fordet etter hovudgrupper av fiskesag ved fiskeindustrianegga i tenestedistriktet

23 Tabe 5..1.: Produksjonskvantum i fiskeindustrien året 1994 fordet etter hovudgrupper av fiskesag. Totaproduksjon torskefisk søyet og kappet: " sidefisk rund vekt " skadyr rund vekt " annet søyet med hode tonn tonn 55 tonn 100 tonn Sum tonn ========================================================= Kjede: Fiskeriretteiaren i Haram kommune m.f. Mesteparten av iandført fiskeråstoff i torskesektoren vert foreda ti satfisk og kippfisk. Noko av råstoffet vert også fietert og fryst ombord i fartøya og deretter eksportert direkte ti utandet. Den fangsten som er evert direkte ti utenandsk hamn er i meomtida ikkje teke med i tabeen ovanfor. I sidesektoren vert mesteparten av fiskeråstoffet fryst rund, sata i tønner og eksportert ti utandet. Berre ein iten de av sideråstoffet vert foreda ti ferdigvare i distriktet. Ein av fiskebedriftane i vårt distrikt driv med foreding av krabbe. Bedriften har i år eit innkjøp av råstoff på omag 55 tonn krabbe, rekna rund vekt. Av råstoffet vert det produsert krabbeskje - ein deikatesse som det er stor etterspurnad etter på innanandsmarknaden. Fisketivirkerne ser yst på framtida. Det skudast i det vesentege at råstoffsituasjonen har vare rimeeg bra dei siste åra, samt at kapitakostnadane har vorte mindre. Dette har igjen resutert i optimisme og utbygging av kapasiteten i foredingseddet. Det igg enno eit vesenteg potensia ti auka verdiskaping på fiskeprodukter ved å satse meir på høgare foredingsgrad i næringa. Leiarane i foredingseddet bør derfor ha som måsetjing å auke bearbeidingsverdien av norske fiskeprodukter, og dermed verdiskapinga. Dernest kan det vere natureg å gå over ti og si itt om råstoffsituasjonen, - eer fiskefåtens råstoffeveranser i og utafor fyket. - -

24 6e RASTOFFSITUASJONEN/ILANDFØRT KVANTUM 6.1. Fiskefåtens everingar Tabe : Fangstmengde og -verdi etter hovudgrupper av fiskesag innan fiskeria i Fiskesag Kvantum tonn rundvekt Verdi 1000 kr. Toskeartet fisk Sid, brising Makre,odde m.v. Reker Annet Totat o Tabe viser kva distriktets fiskefåte har evert av fangster av dei uike hovudgrupper av fiskesag. I torskesektoren er det i at evert tonn, medan kvantumet i sidesektoren var 35.1 tonn. Det totae fangstkvantumet av dei uike hovudgrupper av fiskesag var tonn. Medan den totae førstehandsverdien i fiskeria var på omag 33,7 miioner kroner. Hovudparten av tota fangstmengde og -verdi skriv seg frå everanser av fisk frå fartøy heimehøyrande i Haram kommune. 6.. Utvikingstrekk 1994 må stort sett kunne karakteriserast som eit godt år for fiskefåten. Dette gjed spesiet den konvensjonee fartøygruppa (bankinefartøya) og torsketråarane. Industri(nordsjø)tråarane kan i år og vise ti eit brukbart driftsresutat. Eit unnatak er dei av reketråarane som verken har rekekvote ved Grønand eer anna driftsaternativ, samt ein de kystfiskefartøy. Innan torskesektoren skudast betringa av driftsresutatet i dei einskide fartøygrupper først og fremst auka kvoter. I tiegg ti dei nasjonae fartøykvoter har nokre reiarag innan tråarfåten og bankinefåten kjøpt kvoter av torsk og hyse på rot frå Russand

25 Når det gjed kystfiskefartøygruppa fekk dei feste fartøya probemer med å greie å fiske opp tidete torskekvoter under vårtorskefisket p.g.a. verhindring, ti des uvanege innsig av torsk m.v. Innsiget av torsk kom ikkje for fut på dei tradisjonee torskefeta utafor Mørekysten. På dei feta der innsiget skjedde sto mykje av fisken oppe i sjøen. Dette resuterte i at det var ite fisk å få på garn, medan det var godt fiske på juksa. Tideinga av ekstrakvoter for kystfiskefartøya i tenestedistriktet skjedde også på eit ugunstig tidspunkt, - då vanigvis tigjengeegheten av torsk ikkje er så god på desse kanter av andet. Figur nedanfor viser prisutvikinga for hodekappet og søyet torsk for fartøy frå Sunnmøre og Romsda evert gjennom uike fiskesasag i 1994e Figur : Prisutviking for kappet og søyet torsk i Gjennomsnittspris fartøy frå Sunnmøre og Romsda. 14 KILOPRIS Jan Feb Mar VN 9,67 10,0 11 '14 10,8 o 10,37 10,63 11,3 11,19 111,73! 11,15 11,3 1,54 SR 11,38 1,56 14 RA 10,17 10,54 10,75 RA-Skrei 9,9 10,11 o 10,68 13,06 10,8 11, ,3! 11,37 11,4 1,18 13,08 10,3 10,35 10,3 10,17 9,74 110,3 10,49 11,03 11,0 10,8 10,9! j-vn -SR -RA -RA-Skrei Kjede: Fiskerisjefen i Møre og Romsda. Figuren viser at i hovudsesongen frå februar ti mai igg prisane vesenteg høgare for fangster evert gjennom Sunnmøre og Romsda Fiskesasag (SR), enn prisane for fangster evert gjennom Vest Norges Fiskesasag (VN) og Råfiskaget (RA). Eers kan ein ese av figuren markante variasjoner i prisnivået for fangster evert gjennom SR og VN. I desember månaden igg prisnivået for fangster evert gjennom Sunnmøre og Romsda fiskesasag godt over dei andre sasaga

26 Innan sidesektoren har det også vare ei positiv utviking. Ved auka kvoter og mogegheit for fangst innan feire av fiskeria (odde, sid, makre m.v.), vart det jamt over eit godt år for ringnotfartøya. Konsesjonspiktige reketråfartøy med rekekvote ved Grønand har hatt eit brukbart driftsresutat trass i at prisnivået på reker ikkje har vare det beste i år, spesiet på industrireker har det vare eit ågt prisnivå. Men betringa i driftsresutatet skudast hovudsakeg auka fangstkvantum, - ved at det jamt over har vare eit godt rekefiske i farvatna ved Grønand og Femish Cap. Fiske etter reker med tråfartøy som verken har rekekvote ved Grønand eer andre driftsaternativ har ikkje gjeve fartøya det store grunnag for å tene penger. Vanskeege driftsforhod i vinter med bant anna sprengkude i farvatnet ved Svabard må nok ta ein de av skuda for den åge innteningsevna for desse fartøya. Industritråarane har også hatt eit bra driftsresutat med jamt over god kvantumstigang på seiråstoff. Men sjøv om det finns unnatak og variasjoner m.o.t. ønsemda innanfor dei uike fartøygruppene, må ein ikeve beteikna utvikinga i fiskefåten som positiv i medingsåret. Ein annan viktig ting som gjer at fartøya kjem ut med eit rimeeg bra driftsresutatet, kan tiskrivast nedgangen i rentekostnader. Dette gjed då særeg fartøy med store bankån

27 7. FISKEOPPDRETT/AKVAKULTUR 7.1. Oppdrett av matfisk og settefisk (aks og aure) Tabe : Matfiskkonsesjonar pr Kommune Anta Oppdrettsvoum Endring i oppdrettsvoum frå (m3) ti Haram Skodje Ørskog Vestnes o Rauma Totat Tabe 7.1..: Konsesjonar for settefisk (smot) pr Kommune Anta Kapasitet Endring 1000 stk. frå settefisk X 1000 stk ti Haram Skodje -150 Ørskog o Vestnes Rauma Totat Kommentarer Tabe viser at oppdrettsvoumet for matfiskoppdrett er redusert med kbm i medingsåret. Arsaken er at det frå 1994 er fytta ein matfiskkonsesjon frå Skodje ti Aesund kommune. På grunn av to-årsfristen i konsesjonsvikåra (om igangsetting av verksemda) er to settefiskanegg setta i konsesjonsregisteret i medingsåret. Dermed vart det ein reduksjon i settefiskkapasiteten på stk. settefisk. Det er vist i tabe I tiegg ti ovannemnte mat- og settefiskanegg er det i Rauma kommune i drift stamfiskanegg med oppdrettsvoum på i at 1050 kbm. Det eine av desse (50 kbm) er tiknytta Direktoratet for naturforvatning i Trondheim

28 Ved utgangen av 1994 var det i at 1 oppdrettskonsesjonar for aks og aure i' distriktets 5 kommuner, 7 for matfiskoppdrett og 5 for settefisk. Desse konsesjonane er okaisert sik: Matfisk: Haram: Skodje: Ørskog: Rauma:. Vestrefjord Fisk A/8, Medøya og Skosteinbukta, Haram kommune og Rekda, Vestnes kommune.. A/S Søvfisk, Longvafjorden, Håneset, Austnes, Haram kommune. 3. A/S Gadaks, Bratteberget, Rogne, Haram kommune og Eggøysa, Sandøy kommunee 4. Bia A/S, Bratteberget, Rogne, Austnes, Haram kommune. 5. Marius Eikremsvik A/S, Gudmundset, Bytingsneset, Skodje kommune. 6. Oppdrettsaks A/S, Apaset, Lisetvik, Ørskog kommune, vjgjerset i Grytafj. i Haram kommune. 7. Rauma Laks A/S, Sandnes, Lybergsvikbukta, Hunnesbukta, Rauma kommune. Settefisk: Haram:. Vestrefjord Fisk A/S, Vestrefjorden, v/eik Vestnes:. Sætre Settefisk A/S, Tresfjorden, vjdaugstad Rauma: 3. Rauma Settefisk A/S, Vågstranda, vjreistad 4. Hjevik Settefisk A/S, Hjevikbukta, v/hjevik 5. Hamre Settefisk A/S, Rødvenfjorden, v/hamre Ae dei 5 settefiskanegga i tenestedistriktet hadde produksjon i medingsåret. Medan det på matfiskanegga var registrert fu produksjon på ae 7 anegga. Lønsemda i oppdrettsnæringa(aks og aure) har forbetra seg monaeg frå 199 ti Tabe : Produksjon og verdi av settefisk i 1994, fordet på kommuner i tenestedistriktet. Kvantum i 000 stk. og verdi 000 kr. Kommune Anta anegg stk Ynge kr O - stk -åring kr stk Tota kr Haram Rauma o 390 o Sum Kjede: Fiskeriretteiaren i Haram kommune m.f

29 Tabeen ovanfor viser produksjonsdata frå fire settefiskanegg i to kommuner i 'tenestedistriktet i Ein kommune er uteate i tabeen då det ikkje har vare mogeg å få tak i data derifrå. Når det gjed produksjon av settefisk er det gedeig å registrere at etterspurnaden etter smot/settefisk har auka. Dette har igjen resutert i at saget er gått opp, samt at det har vare ein oppgang i sagsprisen pr. stk. sogt settefisk. Ein annan viktig ting er at gjennomsnittege produksjonskostnader pr. stk. settefisk er redusert i det same tidsrommet. Matfiskproduksjonen for fire kommuner i tenestedistriktet er iustrert i tabeen under. Tabe : Produksjon og verdi av aks og ørret 1994, fordet på kommuner i tenestedistriktet. Kommune Anta anegg kio Rund aks kroner kio Rund ørret kroner Haram Rauma Skodje Ørskog , , , , , ,00 Sum , ,00 Totaproduksjon aks: kg Totaverdi aks... : ,00 kroner Totaproduksjon ørret: kg Totaverdi ørret... : ,00 kroner Matfiskproduksjonen av aks og aure har auka monaeg frå 199 ti Dette som føgje av større etterspørse etter fisk i marknaden. Etterspørsa etter oppdrettsaks hoder seg fortsatt godt oppe, noko som betyr at kjøparane ute i verden frameis er interessert i å kjøpe fisk frå Norge. I tiegg har prisane på oppdrettsaks ikkje vare så verst. Prisane har vare ein de betre i 1994 enn i Det har jamt over vare betat godt over 30 kroner kioen i gjennomsnitt ti oppdretter. Med reduksjon i produksjonskostnadane, samt god tivekst og ite sjukdom, har dette gjeve oppdrettarane ein brukbar forteneste i medingsåret. Saget av aure går au godt. Produksjonen er inntektsgjevande. Og etter det ein har fått oppyst av aktørar i oppdrettnæringa er det frameis interesse i marknaden for kjøp av aure

30 7.. Oppdrett av andre marine fiskearter og ski e dyrking Tabe 7..1.: Konsesjonar for andre marine fiskearter og skadyr fordet på kommuner pr Andre marine fiskearter Skadyr Kommune Ant. Torsk Kveite/ Sjørøye A Voum Ant. Area piggvar (m3) (dekar) Haram Skodje Ørskog Vestnes Rauma Totat Andre marine fiskearter Ved utgangen av 1994 var det i at registrert 5 konsesjonar for oppdrett av andre marine fiskearter enn aks og aure. Det er 3 konsesjonar (8.600 kbm.) mindre samanikna med i fjor. Sama oppdrettsvoum var på kbm. 4 av dei 5 anegga var i drift i medingsåret, anegg som driv med oppdrett av kveite, anegg for oppdrett av kveite/piggvar og anegg for oppdrett av torsk. Reduksjonen i taet på oppdrettsanegg skudast avviking av anegg og inndraging av konsesjon på grunn av mangande aktivitet. Oppdrett av andre marine fiskearter har hitti ikkje gjeve anegga den innteninga som ein hadde forventa. Dermed kan ein au rekne med at nokre av anegga som no er i drift vi bi tvungne ti å eggje ned verksemda på grunn av svak innteningsevne. Trass i dette registrerer ein stor interesse i næringa når det gjed oppdrett av kveite. Og ein har god tru på at det er framtid i kveiteoppdrett, - sjøv om produksjonen av kveite per i dag er på eit spartansk nivå samanikna med aks

31 Det foregår intens forskning på kveiteoppdrett& Og det vert gjeve støtte av Nor~k Forskningsråd ti prosjekter som har med kveiteoppdrett å gjere. Aktørane innan næringa har også tru på at dei teknoogiske probema knytta ti yngeproduksjon og tivekst ska kunne øysast i nær framtid. Men før dette skjer er det ite som taar for at det er mogeg å setja igang med produksjon av kveite i stor skaa. Skadyr Når det gjed oppdrett av skadyr (østers) var det i at registrert 5 konsesjonar. Medan det i fjor og i forfjor var registrert hhv 7 og 13 konsesjonaro Arsaken ti reduksjonen i taet på skjedyrkingsanegg er i det vesentege inndraging av konsesjonar på grunn av mangande aktivitet/produksjon, samt nedagte anegg. I medingsåret har det ikkje vore hausta inn østers frå anegga, etter det ein har kjennskap ti, og det er hitti heer ikkje sett ut nytt parti med østersynge i området. Det er ikkje registrert everanser av noko større mengd dyrka skjei for sag, og det er ikkje særeg stort håp om at denne forma for havbruk vi ekspandere i næraste framtid. Undersøkingar bant skjedyrkarane i tenestedistriktet syner at det frameis er feire anegg som er under avviking. Viktigste årsak ti det er probemer med å få ønsemd av verksemda. Difor er det rimeeg grunn å tru at inndraging av konsesjonar innan skadyroppdrett vi hade fram i

32 8. ANDRE VERKSEMDER 8.1. Kystsonepanegging I dei feste kommunane i dette tenestedistriktet er ein i meir eer mindre grad igang med areapanegging i kystsona. Dette skjer vanegvis i samband med utarbeiding av kommunepan, og der ein kystsonepan vert inkorporert som ein depan ti kommunepanen. Rauma og Vestnes kommuner er komme engst i arbeidet med areapanegginga i sjøområda. Panene i desse to kommunane er, fuført, men dei er per dags dato ikkje vedtatt i kommunestyret. 8.. Fiskerihamnesaker Siste byggetrinn for Austnes fiskerihamn var gjort ferdig før årsskiftet 199/93. Frå Kystverket si side reknast no utbygginga av Austnes fiskerihamn som fuført. Hamna er etter siste utbyggingstrinn godt teneg ti fiskeriformå. Men på grunn av iten fiskeriaktivitet i området er hamna hitti ite brukt av fiskebåtar. Av større fiskerihamnesaker er det no utbygging av fiskerikai på Fjørtoft som står for tur. Det er imidertid usikkert når tid Kystverket ska setja i gang med dette utbyggingsprosjektet. Utbygging av fiskerikai er viktig for å hade oppe og utvike vidare fiskerimijøet på Fjørtoft. Difor bør ein ha som måsetjing å setja i gang den panagte utbygginga av fiskerikai så snart som mogeg Samarbeidstitak Med bakgrunn i eit initiativ frå Norges Fiskarag, bei det i august 199 starta opp med prosjektet "Samdriftskontor for fiskarar". Meininga med prosjektet var å etabere samdriftskontor meom feire fartøy for å ivareta og styrke den administrative deen av drifta ti reiaraga, i første rekkje hos kystfiskefartøy. Etaberinga av samarbeidstitaket skue m.a.o. ta sikte på fees rekneskapsførse, edese, redusere kostnader m.v. for å oppnå auka ønsemd og meir rasjone drift av fartøya. Men undersøkingar viser at det er iten interesse bant fiskarane for etabering av samdriftskontor. Ein årsak ti det kan vere at fiskarane i tenestedistriktet bruker eksisterande regnskapskontor. Og det er aereie etabert eit ganske godt tibad innanfor dette arbeidsfetet, - både for kyst- og havfiskefåten. Nokre av reiaraga innanfor havfiskefåten har også etabert sine eigne administrasjonsavdeingar