Hei!arb"lin. Fornar rústir á Sí!uhei!um, V-Skaftafellss"slu Rúst vi! Streitugil. Sk"rsla VI

Transkript

1 Hei!arb"lin Fornar rústir á í!uhei!um, Vkaftafellss"slu Rúst vi! treitugil k"rsla VI 2014

2 2 Forsí!umyndin s"nir rústina vi! treitugil. Er rústin fyrir mi!ri mynd og horft er eftir henni endilangri. Í fjarska sést í Hei!arsel og Lakavegurinn #ar fyrir vestan. (tafrænar myndir nr. 02. Horft mót N. Ljósm. BFE). Apríl 2014.

3 3 Inngangur Í sjöunda sinni var fari! í Vkaftafellss"slu til a! kanna meintar landnámsrústir. Nú var vi!fangsefni! forn rúst skammt su!ur af teitugili 1, sem eru landamerki á milli jar!anna Hei!ar og Hei!arsels (Örnefnaskrá Hei!arsel). Eru rústirnar nr. 39:1 í fornleifaskrá sveitarfélagsins/ Fornleifafræ!istofunnar. Ef eki! er nor!ur Lakaveginn, rétt um 2 km í átt a! Hei!arseli, sem eru sí!ustu bæjarhúsin sem enn standa vi! veginn, er beygt af veginum til austurs og er rústin tæpa 100 m ofan vi! veginn, um 1,1 km A af bænum á Hei!arseli (allt mælt me! Google earth). Er rústin í gróinni brekku NA undir Hei!arborginni. Rannsóknin fór fram dagana ágúst 2013 og voru tvær prufuholur grafnar í rústina. Rústin líkist mjög hef!bundinni skálarúst. Vi! rannsóknina unnu í sjálfbo!avinnu, auk undirrita!s, Ármann Dan Árnason, Inga Hlín Valdimarsdóttir, Júlíus Oddson og indri Ellertsson Csillag. Forvörslu sá Janis Mitchell um, ef af yr!i, og gjóskugreiningu anna!ist dr. $orvaldur $ór!arsson a! venju. Öllum #essum a!ilum færi ég mínar bestu #akkir fyrir framlögin. Hvergi er rústarinnar á sta!num geti! í ritu!um heimildum. Rústina sá undirrita!ur frá veginum #egar unni! var a! rannsóknum á Fjárhól skammt su!ur af treitugili. Rústinni hefur veri! gefi! nafni!. Júlíus Oddson mun einnig hafa #ekkt til hennar. Vi! gistum í Hei!arseli, sem nú er or!i! a! hef! og sá Júlíus um alla milligöngu í #ví og sá hann einnig um leiguna. 1 vo er nafni! skrifa! í Örnefnaskrá Hei!arsels og #annig er or!i! einnig skrifa! hjá igfúsi Blöndal í Íslenskri Danskri or!abók hans frá

4 4 1. ta!setning á rústarinnar vi! treitugil s"nd me! rau!um hring. Bláir hringir s"na fyrri rannsóknir í Hei!arb"laverkefninu í Vkaftafellss"slu (Ísland. Fer!akort yfir u!urland). Rannsóknin Grafi! var utan vi! og innan í rústinni. Byrja! var á prufuholu (Prh. 1) austan í rústinni, #ar sem líkur voru á a! lenda bæ!i í og rétt fyrir utan vi! vegginn. Ekkert hæ!arkerfi var sett upp, en rústin var teiknu! upp í eigi! hnitakerfi me! sta!setningu prufuholanna og innbyr!is hæ!ir nota!ar. X 0 Y 10 var sta!sett um 4 m sunnan vi! rústina, en #ar var hæll settur ni!ur í svör!inn (og skilinn eftir). ni! var teikna! í annarri prufuholunni (Prh. 1) og allt ljósmynda! me! stafrænni myndavél. Allar áttir mi!ast vi! segulnor!ur. Einar fornleifar voru skrá!ar í fornleifaskrá, en fleiri fornleifa var! ekki vart á sta!num, #ó líklega megi finna #ær vi! nákvæma leit, svo sem í bungum sem eru nokkrar vi! rústina. Númer fornleifanna er í beinu framhaldi af ö!rum fornleifum í sveitarfélaginu (vegna fyrri rannsókna og "missa umhverfismatsverkefna á!ur fyrr). Rúst 39:1 Rústin er 7 x 17 m a! ytra máli (N ). Veggir eru úr torfi, 1,5 2 m brei!ir og 0,2 0,4 m háir. Dyr hugsanlega mót V og vi! endan vir!ast vera eitt e!a tvö hólf (mjög órætt). Er rústin vel gróin og #"f! og lögun hennar nokku! úr lagi vegna áfoks og gró!urs (sjá me!fylgjandi fornleifaskrá). Prufuhola 1 ta!setning holunnar var X 16 Y 13 og var hún 1 x 1 m á stær!. Var markmi! hennar a! komast í vegginn a! utanver!u #annig a! hægt væri a!

5 5 2. Flatateikning af rústinni (skálanum). Líklega eru kamparnir sem s"na hólfaskiftingu hrein tilviljun. sko!a afstö!u gjóskulaga í og undir veggnum. Mesta d"pt holunnar var 1,16 m og í V horni var d"ptin 1,15 m (ætí! er mi!a! vi! V horn prufuhola #egar kemur a! sta!setningu og mælingum). $rjú s"ni voru tekin úr su!ur sni!i holunnar, tvö meint E934 s"ni anna! í veggnum og hitt undir honum og eitt meint LL871±2 s"ni ne!st í holunni undir meintu E934 og veggnum (sjá sni!teikningu). Var sjónræn greining sta!fest me! ljósbrotagreiningu. Yfir veggnum var grátt gjóskulag sem er mjög greinilegt á öllu svæ!inu og hefur fundist í öllum rannsónum sem tengjast Hei!arb"laverkefninu og er #a! Hekla Hefur húsi! veri! komi! í ey!i löngu fyrir #ann tíma. Hálfan m undir yfirbor!i kom efsti hluti veggjarins í ljós. Reyndist hann vera úr hreinu torfi og hla!inn í streng, e!a nánar til teki! #verstreng. Utan í honum a! utanver!u lá mannvistalag sem #ynntist skarpt #egar fjær dró veggnum. Veggurinn virtist ekki vera grafinn ni!ur í svör!inn. ni! var teikna! í mælikvar!anum 1:20. Engir gripir fundust. Prufuhola 2 Holan var 1 x 1 m stór og grafin u.#.b. í mi!ju rústarinnar. Markmi! holunnar var a! freista #ess a! finna gólf sem seg!i eitthva! til um hlutverk hússins (skepnuhús, geymsla, hla!a, fjós, mannabústa!ur). ta!setning hennar var X 16 Y 10. Mesta d"pt holunnar var rétt rúmlega 1 m, en ni!ur á gólfi! í rústinni var 1,00 m. Gólfi! var frekar hef!bundi! gólf íveruhúsa manna, en #ó vanta!i brennd bein. Var #a! fullt af vi!arkolum, sóti og

6 6 3. ni! í Prh. 1. Inn í vegginn hefur veri! klippt ljósmynd til a! s"na hvernig strengurinn birtist í sni!inu (sjá mynd 5). Er um #verstreng a! ræ!a (sem lag!ur er #vert á vegginn frá innri a! ytri brún hans). Brá!abirg!ani!urstö!ur s"na a! gjóska í s"ni 1 reyndist vera Eldgjá 934 og hi! sama er a! segja um s"ni 2. "ni 3 reyndist vera landnámslagi! frá 871±2. Eins og myndin ber me! sér hefur langur tími li!i! frá #ví a! húsi! lag!ist af og lag 1206 féll. Mi!a! vi! bili! á milli 1206 og 1362 er tímabili! reikna! í hundru!um ára, en #a! er eitthva! anna! sem sk"rir #ennan mikla mun og #a! gæti veri! í fyrsta lagi a!stæ!ur á sta!num (áfok fellur vi! vegginn vegna hæ!armunarins) og í ö!ru lagi álagi! sem hefur or!i! á hei!inni #egar fólk flytur upp á hana eftir 934 hefur valdi! uppblæstri sem sí!ar réna!i #egar fólk yfirgaf hei!ina sí!ar. $etta ferli getur hafa teki! langan tíma. $egar hei!in haf!i ná! sér ver!ur heldur tí!indalaust á hei!inni eftir #a! #egar kemur a! uppblæstri. Athyglisvert er a! bera saman jar!vegs#ykknunina eftir gosi! 871± og eftir gosi! 934. Fyrra gosi! vir!ist ekki hafa haft nein teljandi áhrif, en hi! sí!ara afgerandi. k"ringin er líklega sú a! fólk flytur upp á hei!ina í stórum stíl eftir sí!ara gosi! og #a! #olir hún illa. Einnig getur efnainnihald gosefnanna hafa veri! mis heppilegt fyrir gró!urfari!. Einhver tími haf!i li!i! frá gosinu 934 og #ar til húsi! vi! treitugil var byggt. ösku. Einnig voru í #ví hellur, bæ!i liggjandi og á rönd. Kom sí!ar í ljós a! hellurnar á rönd eru líklega hluti af eldstæ!i e!a langeld og ein liggjandi hella upp vi! hann, e!a öllu heldur stór flatur steinn ekki ósvipa!ur og sto!arsteinn. Er hinn meinti langeldur um 0,6 m brei!ur sem sty!ur mjög #á sk"ringu a! um langeld sé a! ræ!a og #á er húsi! örugglega mannabústa!ur. Nokkur hæ!armunur var á yfirbor!i prufuholanna e!a 0,5 m, sem benti til #ess a! gólf rústarinnar hafi veri! grafi! ni!ur um #a! sem #essu nemur. Undir gólfinu kom í ljós svart gjóskulag sem gæti veri! frá Kötlu 920 e!a lagi frá 9. öld. $etta lag sást ekki í Prh. 1 og er #ví væntanlega undir landnámslaginu og #ví eldra en bæ!i Katla 920 og landnámslagi!. é #etta mun eldra gjóskulag hefur gólfi! veri! grafi! ni!ur, e!a öllu heldur veggir

7 7 hafa veri! lag!ir beint á yfirbor!i! og svo grafi! innan úr tóftinni á!ur en yfirbygging var bygg!. Eitt s"ni var teki! úr gólfi, en #ví var ekki haldi! til haga. Aftur á móti var s"ni teki! úr svarta gjóskulaginu undir gólfinu eins og á!ur greinir. Engir gripir fundust. Gjóskugreiningar Fjögir gjóskus"ni voru greind (s"ni nr. 14) og í tveimur tilfellum eru #a! E934 gjóskur. $ri!ja s"ni! undir veggjum var Landnámslagi! frá 871±2. Fjór!a s"ni! líkist mjög Eldgjárlaginu, en er anna! hvort Kötlulag frá 920 e!a mun eldra forsögulegt gjóskulag frá 9. öld, sem er mun líklegra, enda fyrri möguleikinn vart til greina. Dr. $orvaldur $ór!arson greindi s"nin eins og á!ur í #essu verkefni. Ni!ursta!a Rannsóknirnar vi! treitugil leiddu í ljós a! rúst 39:1 er mun eldri en 1206, en líti! eitt yngri en 934. Líklegur aldur er um 950. Rústin hefur fengi! nafni! af gilinu og læknum. 4. Horft ni!ur í Prh. 1 eftir a! veggurinn kom í ljós. Hér má sjá a! strengirnir eru frekar mjóir, e!a ekki brei!ari en stikan á myndinni sem er 0,4 m. (tafrænar myndir nr. 04. Upp er í vestur. Ljósm. BFE). 5. ni! í Prh. 1. Hér sést torfveggurinn og óhreyf! gjósksulög undir og yfir. (tafrænar myndir nr. 09. Horft mót. Ljósm. BFE). Ni!urlag Nú er #eim hluta verkefnisins sem sn"r a! rústum uppi á hei!inni loki!. Næstu skref eru a! kanna hvort b"li #au sem eru á hei!arbrúninni hafi veri! bygg! fyrir e!a eftir gosi! 934. é horft til Hrífuness í kaftártungum 6. Horft ni!ur í prufuholu 2. Hinn meinti #á s"na kuml sem #ar voru rannsöku! langeldur er hægra megin á myndinni og stóri fyrir nokkrum árum a! bygg! hefst steinninn uppi vinstra megin. (tafrænar myndir #ar fyrir 934 (Gu!rún Larsen og nr. 22. Nor!ur er upp á myndinni. Ljósm. BFE). igur!ur $órarinsson 1984:35) og ekki fundust kuml yngri en #etta ár. vari! vi! #ví hvort #essi bær hafi lagst af e!a ekki liggur í bæjarhúsunum, en um 500 m austan vi! kumlin, sem eru vi! árbakkann, er 15 m löng skálarúst, sem ekki hefur veri! rannsöku!. $a!an gæti kumlbúinn hafa komi! á sínum tíma. Einnig er #ar

8 8 7. Horft yfir skálarústina í Bö!mó!stungu. Rústin er rétt fyrir ofan mi!ja myndina og nær alveg a! lækjargilinu hægra megin á myndinni. Á bak vi! hana er önnur rúst á gilbarminum. (tafrænar myndir nr. 13. Horft mót. Ljósm. BFE). a! finna hringlaga rúst sem mjög líklega er fjárborg (Kristján Eldjárn 1984:19). Líkist #essi samsetning nokku! rústunum á Fjárhól, #ar sem eru rústir frá "msum tímum og flestar tengdar fé samanber nafni!. $ar er #ó einnig skáli sem rannsaka!ur var hausti! 2012, en ekkert kuml, enn! í!asta spurningin í #essum áfanga sem enn er ósvara! var!andi frum bygg! á #essu svæ!i var!ar rústir Bö!mó!stungu. $ar er lengsti skáli landsins, rúmir 40 m, og #ar hl"tur höf!ingjab"li a! hafa veri! for!um. Er sá bær eldri e!a yngri en 934? Hann er á hei!arbrúninni og #ví eru mestar líkur á a! hann hafi veri! reistur fyrir gosi! í Eldgjá 934. Önnur mikilvæg spurning er; hversu lengi var hann vi! l"!i? Var búandi á hei!inni eftir a! fjöldi fólks haf!i flúi! upp á hana og gengi! svo hart a! au!lindum #ar a! landey!ing herja!i um talsver!an tíma, e!a fram undir 1206 ef marka má gjóskulög. Öll n"b"lin, selin e!a útstö!varnar sem sett voru á fót eftir gosi! 934 entust stutt og allt er horfi! löngu fyrir 1206, og líklega fyrir 1104 #egar gos var! í Heklu. Brynjúlfur Jónsson l"sir skálarústinni í Bö!mó!stungu svo ári! 1909: Liggur hún yfir um "veran balann frá austri til vesturs og er skift í "rjú herbergi. Er breidd "eirra út á mi!ja veggi nær 4 fa!mar. Mi!herbergi! er 12 fa!ma langt og hefir dyr á bá!um göflum inn í endaherbergin. Vestra

9 9 endaherbergi! er nær allt hrapa! í gil, sem lækurinn "eim megin hefir grafi!. Er "ví ekki hægt a! vita, hve langt "a! hefir veri!. (1910:11). Heimildir. The ettlement of Iceland; a Critical Approach. Granasta!ir and the Ecological Heritage. Reykjavík Ibid. Hei!arb"lin. Fornar rústir á í!uhei!um, Vkaftafellssl"slu. Fornleifafræ!istofan Vi!aukar eftir dr. $orvald $ór!arsson og Timothy Horsley. Ibid. Hei!arb"lin. Fornar rústir á í!uhei!um, Vkaftafellssl"slu. k"rsla II. Fornleifafræ!istofan Vi!auki: Ni!urstö!ur gjóskugreininga eftir dr. $orvald $ór!arsson. Ibid. Hei!arb"lin. Fornar rústir á í!uhei!um, Vkaftafellssl"slu. Lei!ólfsfell. k"rsla III. Fornleifafræ!istofan Ibid. Hei!arb"lin. Fornar rústir á í!uhei!um, Vkaftafellssl"slu. Fjárhóll. k"rsla IV. Fornleifafræ!istofan Vi!auki: Ni!urstö!ur efnagreininga á gjóskus"num tveimur eftir dr. $orvald $ór!arsson. Ibid. Hei!arb"lin. Fornar rústir á í!uhei!um, Vkaftafellssl"slu. Rústir á tanganum á milli Merkurár og láttugils. k"rsla V. Fornleifafræ!istofan Brynjúlfur Jónsson. Rannsókn í Vesturkaftafellss"slu sumari! Árbók Hins ísl. fornleifafélags Reykjavík Bls Gu!rún Larsen og igur!ur $órarinsson. Kumlateigur í Hrífunesi í kaftártungu IV. Árbók Hins ísl. fornleifafélags Reykjavík Bls Ísland. Fer!akort yfir u!urland. A!alkort nr. 3 og 6. Mkv. 1: Kristján Eldjárn. Kumlateigur í Hrífunesi í kaftártungu I. Árbók Hins ísl. fornleifafélags Reykjavík Bls Örnefnaskrá. Hei!arsel. Örnefnasafn tofnunar Árna Magnússonar í íslenskum fræ!um. " Handrit.

10 10 Tæknilegar uppl"singar Rannsóknarsta!ur: Forn rústir sunnan vi! treitugil í landi Hei!ar í kaftárhreppi, Vkaftafellss"slu. E N Verkkaupandi/kostunara!ili Fornleifafræ!istofan. Ábyrg!ara!ili:, Fornleifafræ!istofunni. Leyfi fornleifaverndar: 30. júlí Rannsóknar Leyfisnúmer: $jms Fvr tarfsmenn: Ármann Dan Árnason, fornleifafræ!inemi., fornleifafræ!ingur. Inga Hlín Valdimarsdóttir, fornleifafræ!ingur. Júlíus Oddson bóndi. indri Ellertsson Csillag, fornleifafræ!ingur. Forvarsla: Engin. Rannsóknartími: ágúst Hnitakerfi: Eigi!. Hæ!arkerfi: Eigi!. Grafinn flötur: 2 fermetrar, 2 prufuholur. Geymsla gagna: Öll gögn ver!a geymd á Fornleifafræ!istofunni #ar til anna! ver!ur ákve!i!. k"rsla hjá: M.a. Fornleifavernd ríkisins, $jó!minjasafni og Fornleifafræ!istofunni. Dagbók ágúst káli 7 x 17 (N). Veggir úr torfi, 1,52 m br. og 0,20,4 m h. Dyr hugsanlega mót V og vi! enda vir!ast vera eitt e!a tvö hólf (mjög órætt). Vi! X 16 eru hnitin: E N m skekkja. Fix X0 Y0. Um 80 m A af Lakavegi í brekku NA undir Hei!arborg. 2 prh. 11. ágúst Prh. 1. X 16 Y 3 [13]. Mesta d"pt 1,16 m, í Vhorni 1,15 m. 3 s"ni, 2 E [Eldgjá 934] og 1 LL [Landnámslagi! 871±2]. Prh. 2. Vhorn 0,99 m djúpt. Ahorn 1,00 m djúpt (ni!ur á gólf). Frá V horni Prh. 1 yfir í V horn Prh. 2 1,44. Yfirbor! Prh. 2 í V horni er 0,50 m upp í 0 línu Prh s"ni teki! úr mlagi í holu 2. $ar eru hellur á rönd! Engin brennd bein! treitugil heytir gili! og lækurinn a! nor!anver!u. káli. Langeldur (endi). ni! ekki teikna! í holu 2. "ni teki! ne!st í V horni (E934). = el Bær? Álag á hei!inni #egar allir #eysa upp á #ær. mám saman gefur gró!ur sig vegna álagsins, en í lei!inni grær láglendi! og fólk flytur ofan af hei!inni. Mikill fjöldi rústa á frekar afmörku!u svæ!i = #éttb"lt og/e!a allir krókar og kimar n"ttir til beitar og ábú!ar.

11 11 krár 1 tafrænar ljósmyndir bls "naskrá bls Fornleifaskrá bls Rannsóknarskrá bls Gjóskugreining bls. 19

12 tafrænar ljósmyndir 12 "sla avél N nr. 1 Yfirlit yfir skálann sem sést á mi"ri mynd. Í bakgrunni er Hei"asel. avél N nr. 2 Yfirlit yfir skálann sem sést á mi"ri mynd. Í bakgrunni er Hei"asel. avél kálinn í nærmynd fyrir rannsókn. nr. 3 avél V nr. 4 Efstu strengirnir í veggnum a" koma í ljós í prh. 1. avél V nr. 5 Efstu strengirnir í veggnum a" koma í ljós í prh. 1. Me" flassi. avél nr. 6 Efstu strengirnir í veggnum a" koma í ljós í prh. 1. avél nr. 7 Efstu strengirnir í veggnum a" koma í ljós í prh. 1. Me" flassi.

13 tafrænar ljósmyndir 13 avél nr. 8 ni" í vegginn í skálanum í prh. 1. avél nr. 9 ni" í vegginn í skálanum í prh. 1. avél ni" í vegginn í skálanum, hluti af sni"inu í prh. 1. nr. 10 avél ni" í vegginn í skálanum, hluti af sni"inu í prh. 1. nr. 11 avél nr. 12 Yfirlit yfir skálann í Bö"mó"stungu fram á blábrún gilsins. avél nr. 13 Yfirlit yfir skálann í Bö"mó"stungu fram á blábrún gilsins. avél A nr. 14 Horft austur eftir skálanum í Bö"mó"stungu, rúml. 40 m langur.

14 tafrænar ljósmyndir 14 avél nr. 15 Botn prh. 2 inni í skálanum. avél nr. 16 Botn prh. 2 inni í skálanum. avél nr. 17 Botn prh. 2 inni í skálanum. Nærmynd. avél nr. 18 Júlli á Mörk stendur á seljarústum austan vi" Fja"rá, Leifusel. avél V nr. 19 eljarústum austan vi" Fja"rá, Leifusel. avél V nr. 20 eljarústum austan vi" Fja"rá, Leifusel. indri leikur ábúandann. avél N nr. 21 Botn prh. 2 me" langeldi og hellum.

15 tafrænar ljósmyndir 15 avél N nr. 22 Botn prh. 2 me" langeldi og hellum. avél Botn prh. 2 og sni" me" langeldi og hellum. nr. 23 avél A nr. 24 Hluti af prh. 2 í skálanum. já má langeld. avél nr. 25 Prh. 2 me" sni"i og hluta af langeldi. avél nr. 26 Prh. 2 me" sni"i og hluta af langeldi.

16 !naskrá 16 Nr. 1 Teg. s!nis Greining? Gjóska Aldur og uppruni G Mannvirki Ni!ursta!a káli E934 (brá!abirg!ani!usta!a)!jms. nr. X Y Z D!pi Athugasemdir Lag Númer lags Úr prufuholu 1. Úr mi!jum vegg. ent í greiningu 2. sept "orvaldur "ór!arson greindi. Nr. 2 Teg. s!nis Greining? G Gjóska Aldur og uppruni Mannvirki Ni!ursta!a káli E934 (brá!abirg!ani!usta!a)!jms. nr. X Y Z D!pi Athugasemdir Lag Númer lags Úr prufuholu 1. Úr svörtu lagi fyrir ne!an vegg. ent í greiningu 2. sept "orvaldur "ór!arson greindi. Nr. 3 Teg. s!nis Greining? Gjóska Aldur og uppruni G Mannvirki Ni!ursta!a káli LL 871±2 (brá!abirg!ani!usta!a)!jms. nr. X Y Z D!pi Athugasemdir Lag Númer lags Úr prufuholu 1. Úr gráu lagi ne!st í prufuholunni. LL? ent í greiningu 2. sept "orvaldur "ór!arson greindi. Nr. 4 Teg. s!nis Greining? Gjóska Aldur og uppruni G Mannvirki Ni!ursta!a káli Katla 920 e!a 9. öld!jms. nr. X Y Z Athugasemdir D!pi Lag Númer lags Úr prufuholu 2. Ne!st undir gólfi. ent í greiningu 2. sept "orvaldur "ór!arson greindi.

17 Fornleifaskrá Vesturkaftafells"sla Landareign Nr Heiti Hei!i Hverfi 17 A!alnr. 39 Undirnr. 1 krásetjari. GP ta"setning E N Vi"mi"un Ísn 93 M.y.s. kekkja 3 Tegund minja Rúst Hættumat Hætta Ekkert Engin Minjagildi Hátt Einkunn 8 Ástand Ágætt Aldur 1550 Var"veislugildi Hátt Í ey"i Einkunn 2 8 Tilgáta/Ni"ursta"a káli Tímab. hættumat Ekkert Verk Hei!arb"lin Tímab. hætta Engin Fri"l!sa? Nei Fri"l!st? Nei Fjöldi 1 Merkja? Nei Hvenær Lega og sta"hættir Um 80 austur af Lakavegi í grasi grónni brekku NA undir Hei!arborg. Í haga. L!sing Rúst. 7 x 17 m (N). Veggir úr torfi, 1,5 2 m brei!ir og 0,2 0,4 m háir. Dyr hugsanlega mót vestri og vi! su!urendann vir!ast vera eitt e!a tvö hólf (mjög órætt). Rústin er b"sna greinileg og vel gróin grasi. Heimildir og munnmæli. Hei!arb"lin. Fornar rústir á í!uhei!um, Vkaftafellss"slu. Rúst vi! treytugil. k"rsla VI. Fornleifafræ!istofan. Reykjavík Örnefnasafn. Hei!arsel. tofnun Árna Magnússonar í íslenskum fræ!um. Handrit. Teikning/ljósmynd Grafi! var í rústina dagana ágúst 2013 og í ljós kom a! hún er talsvert eldri en 1206 og a!eins yngri en 934. Ljósmynd Athugasemdir "ni voru greind af dr. #orvaldi #ór!arsyni jar!fræ!ingi. Filma nr./teg. myndar Bjarni F.Einarsson Olympus E410

18 Vkaftafellss"sla Rannsóknaskrá 18 A!alnr. Landareign Hei!i U.nr Tegund minja Rúst Tilgáta káli Heiti GP ta!setning E N Vi!mi!un Ísn 93 kekkja 3 M.y. sjó Teg. greiningar Gjóskugreiningar Ni!ursta!a grein. Ni!ursta!a Veggir rústarinnar hvíla ofan á gjóskulagi frá Eldgjá 934 og eilíti! áfokslag er á milli sem bendir til #ess a! veggurinn sé bygg!ur áratugum á eftir gosinu. Í veggjartorfinu er sama lag frá 934. Í veggnum eru strengir sem snúi! hefur veri! á hvolf #egar #eir voru lag!ir í vegginn. Í mi!jum vegg hefur veri! kjarni af afskur!um og ö!ru sem til féll. Í gólfinu er langeldur sem s"nir a! fólk hefur hafist vi! í húsinu og #a! ber a! kalla skála. kálinn er talsvert eldri en H1206. Heimildir Örnefnasafn. Hei!arsel. tofnun Árna Magnússonar í íslenskum fræ!um. Handrit. Rannsóknara!ilar gáfu rústinni nafni! eftir gili og lækjardragi nokkra metra nor!ur af #eim er treitugil heita sbr. Örnefnaskrá. Hreint./frumt. Frumt. Inga Hlín Valdimarsdóttir. Hreint. BFE. Hreint. Hreint. BFE. tafrænar myndir nr N. Ljósm. BFE. tafrænar myndir nr Ljósm. BFE. Prh. 1. tafrænar myndir nr Ljósm. BFE. Ábyrg!ara!ili Prh. 2. tafrænar myndir nr Ljósm. BFE.