RISIKO- OG SÅRBARHEITSANALYSE (ROS-analyse) FOR DEL AV AURLANDSVANGEN 1
Innhold Innleiing... 3 Analyse... 4 Vurdering... 7 Vurdering i høve kulturminne/bygningsmiljø i området... 8 Eksisterande bygningar på området... 10 Vurdering i høve Naturmangfaldlova(NML)... 12 Lovgrunnlag:... 12 Vurdering:... 12 2
Innleiing 26.03.2012 gjorde kommunestyret vedtak om å starte ein reguleringsplanprosess for del av Aurlandsvangen, som legg til rette for ei endeleg avgjerd av bustadhus på Gbnr 9/4, Larsenhuset. Ved utarbeiding av reguleringsplanar for utbygging, skal ein risiko- og sårbarheitsanalyse(ros-analyse) gjennomførast for planområdet, jf. 4-3 i Plan- og bygningslova. Føremålet med risiko- og sårbarheitsanalysar er å bidra til at samfunnsikkerheit i naudsynt grad vert integrert i arealplanlegginga. Resultatet av analysen vil kome til uttrykk i reguleringsplanen. Administrasjonen i Aurland kommune v/ rådgjevar Jan Olav Møller har vore ansvarleg for arbeidet med ROS analyse for del av Aurlandsvangen, Gbnr 9/4,6,24. 3
Analyse Vurdering av moglege risiko- og sårbarheitsfaktorar NATURRISIKO Skred/Ras/Ustabil grunn PROBLEMSTILLINGAR Arealet er utanfor fareområde for steinsprang. Ikkje aktuelt. Flaum i vassdrag, erosjon og isgang Ikkje aktuelt. Ingen bekkar i nærleiken. Stormflo/havnivåstigning Vind/ekstremnedbør Ikkje aktuelt. Nedre del av planområdet ligg på 4,8 m.o.h. Ikkje aktuelt. Skog-/Gras-/Lyngbrann Ikkje aktuelt. Radon VERKSEMDRISIKO Verksemder med fare for brann eller eksplosjon Verksemder med fare for kjemikalieutslipp eller anna akutt forureining BEREDSKAPSTILTAK AV BETYDNING FOR AREALPLANLEGGING Innsatstid for brannvesen og ambulanse Slukkevatnskapasitet Aurland har høge verdiar av radonkonsentrasjon. I og med at det skal vurderast riving av eit bygg regulert til forretning, er det ikkje behov for vidare utgreiing. Det vert ikkje opna for nybygging. PROBLEMSTILLINGAR Ikkje aktuelt Ikkje aktuelt PROBLEMSTILLINGAR Aurlandsvangen brannstasjonen ligg like ved planområdet. Innsatstida er berekna til å vera innan fem min. I forskrift om organisering og dimensjonering av brannvesen er kravet til innsatstid 20 min. Brannmannskap på Aurlandsvangen held seg difor godt innanfor kravet. Pr i dag vil sløkkevatn på staden vere brannvesenet sitt materiell, dvs ein tankbil med 14000 L vatn, samt ein mindre bil med 1800 L vatn. 4
SÅRBARE OBJEKT Natur Naturvern Friluftsliv Flora og fauna Landbruk Kulturminne Bygningsmiljø Kulturlandskap PROBLEMSTILLINGAR Sentrumsområde, gatetun. Ikkje aktuelt. Tiltaket skal vurderast i høve Naturmangfaldlova(NML). Aktuelt. Må utgreiiast meir. Det må gjerast vurderingar rundt Larsen-huset sin kulturminneverdi, knytt til den lokale identiteten og kulturhistoriske utviklinga av Aurlandsvangen. Ikkje aktuelt. Trafikk ANDRE PROBLEMSTILLINGAR Ikkje aktuelt. Høgspentlinjer/elektromagnetisk stråling Ikkje aktuelt. 5
Kartet syner dei gamle aktsemdskarta som NGI utarbeidde for MD, samt historiske skred(raud skravur). 6
Matrikkelkart med planavgrensing: Kartet syner registrerte SEFRAK bygg, blant anna Larsen-huset. Vurdering Fylgjande kriteria er nytta som eit grunnlag for risikoanalysen i dei tilfella det dreiar seg om klare hendingar. Sannsynlegheitsgrad: Lite sannsynleg Mindre sannsynleg Sannsynleg Mykje sannsynleg Svært sannsynleg Sjeldnare enn ein hending pr 10 år 1 gong pr 10 år eller oftare 1 gong pr 2 år eller oftare 1 gong pr år eller oftare 10 gonger pr år eller oftare 7
Konsekvensgrad: Nemning Personar Miljø Materielle verdiar/økonomiske tap Ufarleg Ingen personskade Ingen skade på miljøet/omgjevnaden Mindre alvorleg Alvorleg Svært alvorleg Mindre skade som førar til førstehjelpstiltak/behandling Ein alvorleg personskade eller skade på fleire, sjukehusopphald. Kan resultera i langvarig sjukehusopphald eller invaliditet. Ubetydelege miljøskadar som ikkje krev særskilte tiltak Utslepp til vatn, luft eller jord som kan forårsake lokale forstyrringar og som krev tiltak Utslipp til vatn, luft eller jord som kan skade på miljøet. Kritisk Kan resultera i tap av liv. Utslipp til vatn, luft eller jord som kan forårsaka varige skadar på miljøet. Ingen skade på materiell. Driftstans/reperasjonar <1 veke. Mindre lokal skade på materiell og ikkje umiddelbare behov for reperasjonar, eventuelt mogleg betring på kort tid. Reperasjonar < 3 veker. Betydelege materielle skadar. Reperasjonar < 3 veker. Alvorlege skadar på materiell. Reperasjonar < 3 mnd. Fullstendige materielle skadar. Reperasjonar > 1 år. Etter vurdering av moglege risiko- og sårbarheitsfaktorar har ein kome fram til at den største problemstillinga for området er tilhøva rundt kulturminnemiljø/bygningsmiljø. Vurdering i høve kulturminne/bygningsmiljø i området Larsen-huset(Gbnr 9/4), Skjerdalssjøbui(Gbnr 9/6) og dei næraste bustadhusa utgjer eit lite og verneverdig bygningsmiljø. Dette var det tettaste utbygde området på Vangen på midten av 1800-talet. Larsen-huset har vore rekna som eit av dei eldste husa på Vangen. Bygget er SEFRAK registrert og skal etter registreringane vore flytta to gonger, sist dit det står i dag, i 1864. Skjerdals-sjøbui er no ombygd og skal blant anna nyttast som glasblåsarverkstad. Når Skjerdals-sjøbui opphavleg vart bygd er uvisst, men den er teikna inn på utskiftingskartet frå 1865, og er difor bygd tidlegare. På andre sida av gata mot sentrum ligg Vangen kyrkje. Vangen kyrkje er ei langkyrkje kyrkje bygd av stein i 1280. Kyrkja er verna. Trehusbusetnaden innanfor planavgrensinga utgjer ein del av omgjevnadane til kyrkja. 8
På synt på bilete over ligg det gamle bygningsmiljøet i mellom dei to forretningseigedomane på kvar begge sider. Dette er og synt på satellittbilete under. 9
Eksisterande bygningar på området Bygningane innanfor planområdet vart omtala i Reguleringsendring for Aurlandsvangen av 14.02.2008(utarbeidd av ark Sandvik). Som og skrive i sakspapir 018/12 oppstart av planarbeid, vert følgjande skrive om Larsen-huset, i reguleringsplan: << Larsen huset har vore rekna som ein av dei eldste husa på Vangen. Huset har vore nytta til bustadhus heilt fram til 2002 då førre eigar selde det til kommunen. Huset har vore påbygd to til tre gonger. Den siste påbygginga skjedde i 1950 mot hagen på nedsida. Den eldste delen, som har yttermål 4,5 m x 4,5 m, har tømra veggar. Det ser ut til å ha vore eit hus med berre eitt rom. Bygningen skal vera flytta to gonger, og det er truleg denne tømra delen det gjeld. Eit utskiftingskart frå 1865 syner bygningen med dei måla den hadde før siste påbygging pluss eit påbygg på ca 4,5 m x 2,3 m på baksida kanskje eit vedskjul som seinare har vorte fjerna. Påbygga mot nordaust(inngangssida) og mot torget kan ha vore bygde samstundes med at den tømra delen vart oppført på noverande tomt. Likeeins kan taket ha vore heva for å få rom på loftet>>. 10
Det andre bygget som står i planområdet er Skjerdals-sjøbui. I Reguleringsplan av 2008 vart denne bygningen omtalt slik: Sjøbua er bygd av øksa rundtømmer. Det er uvisst når den er bygd, men den er teikna inn på utskiftingskartet frå 1865, og er difor bygd tidlegare. Forbruksforeininga overtok sjøbua i 1875 samstundes med Krambua. Kven som eigde tomtegrunnen er uklart, og var tydeligvis heller ikkje avklara på det tidspunktet, etter som følgjande var teke med i kontrakta: <<Skulde tilfældet være, at Landhandler Brun måtte ved Dom blive eier av nogen Del af disse Tomter, er Foreningen forpliktet til på egen Bekostning at ryddiggjøre samme.>> Eigartilhøva vart truleg avklara ved overutskiftinga i 1889. Kva den vart brukt til og kven som eigde den før Forbruksforeininga overtok, er ikkje avklara. I 1865 er Mons Jensen oppført som eigar av bnr 6. I 1890 er Forbruksforeininga nedlagt, Thorstein Wangen har kjøpt bygningane og får bruksrett til tomtane. I 1900 sel Thorstein Wangen krambua til Torgeir O. Skjerdal, etter at han har kjøpt bnr 3 frå Brun-eigedomen. Skjerdal legier sjøbua. Skjerdal & Co AS er eigar i dag. Sjøbua er i dag ombygd til blant anna glasblåsarverkstad innvendig. Det ytre er teke vare på. Bilete er i frå om lag 1885. Arealet rundt Larsen-huset og Skjerdalssjøbui er ein del av eit tett trehusmiljø på Vangen. Skjerdals-sjøbui stod her også på denne tida. 11
Vurdering i høve Naturmangfaldlova(NML) Lovgrunnlag: 1. (lovens formål) Lovens formål er at naturen med dens biologiske, landskapsmessige og geologiske mangfold og økologiske prosesser tas vare på ved bærekraftig bruk og vern, også slik at den gir grunnlag for menneskenes virksomhet, kultur, helse og trivsel, nå og i fremtiden, også som grunnlag for samisk kultur. 6. (generell aktsomhetsplikt) Enhver skal opptre aktsomt og gjøre det som er rimelig for å unngå skade på naturmangfoldet i strid med målene i 4 og 5. Utføres en aktivitet i henhold til en tillatelse av offentlig myndighet, anses aktsomhetsplikten oppfylt dersom forutsetningene for tillatelsen fremdeles er til stede. 7. (prinsipper for offentlig beslutningstaking i 8 til 12) Prinsippene i 8 til 12 skal legges til grunn som retningslinjer ved utøving av offentlig myndighet, herunder når et forvaltningsorgan tildeler tilskudd, og ved forvaltning av fast eiendom. Vurderingen etter første punktum skal fremgå av beslutningen. 8. (kunnskapsgrunnlaget) Offentlige beslutninger som berører naturmangfoldet skal så langt det er rimelig bygge på vitenskapelig kunnskap om arters bestandssituasjon, naturtypers utbredelse og økologiske tilstand, samt effekten av påvirkninger. Kravet til kunnskapsgrunnlaget skal stå i et rimelig forhold til sakens karakter og risiko for skade på naturmangfoldet. Myndighetene skal videre legge vekt på kunnskap som er basert på generasjoners erfaringer gjennom bruk av og samspill med naturen, herunder slik samisk bruk, og som kan bidra til bærekraftig bruk og vern av naturmangfoldet. 9. (føre-var-prinsippet Når det treffes en beslutning uten at det foreligger tilstrekkelig kunnskap om hvilke virkninger den kan ha for naturmiljøet, skal det tas sikte på å unngå mulig vesentlig skade på naturmangfoldet. Foreligger en risiko for alvorlig eller irreversibel skade på naturmangfoldet, skal ikke mangel på kunnskap brukes som begrunnelse for å utsette eller unnlate å treffe forvaltningstiltak. 10. (økosystemtilnærming og samlet belastning) En påvirkning av et økosystem skal vurderes ut fra den samlede belastning som økosystemet er eller vil bli utsatt for. 11. (kostnadene ved miljøforringelse skal bæres av tiltakshaver) Tiltakshaveren skal dekke kostnadene ved å hindre eller begrense skade på naturmangfoldet som tiltaket volder, dersom dette ikke er urimelig ut fra tiltakets og skadens karakter. 12. (miljøforsvarlige teknikker og driftsmetoder) For å unngå eller begrense skader på naturmangfoldet skal det tas utgangspunkt i slike driftsmetoder og slik teknikk og lokalisering som, ut fra en samlet vurdering av tidligere, nåværende og fremtidig bruk av mangfoldet og økonomiske forhold, gir de beste samfunnsmessige resultater. Vurdering: 8 Kunnskapsgrunnlaget: Kunnskapsgrunnlaget vert vurdert som tilfredstillande gjennom databasane www.dirnat.no, www.fylkesatlas.no, www.artsdatabanken.no og www.miljostatus.no, synfaringar i områder, samt ortofoto/satelittbilete. 9 føre-var-prinsippet og 10 økosystemtilnærming: Saka gjeld evt riving av SEFRAK registrert bustadhus(larsen-huset) i sentrumsområde. Larsen-huset er ein del av eit lite bygningsmiljø med kulturminneverdiar. Ei fjerning av dette huset vil gjere dette miljøet endå mindre og kulturminneverdiane vert soleis reduserte. 12
11 Kostnadane ved ei miljøforringing skal bærast av tiltakshavar: Det vert føresett at tiltakshavar tek kostnadar ved å stelle til området rundt etter at byggjearbeida er ferdig. 12 Miljøforsvarlege teknikkar og driftsmetodar: Eventuell riving av bustadhus i sentrumsområde vil skje på den mest miljøforsvarlege metoden. Arealet rundt er frå før opparbeidd med hagar og gatetun. 13