Møteinnkalling. Nærøyfjorden verneområdestyre - AU

Transkript

1 Møteinnkalling Nærøyfjorden verneområdestyre - AU Utval: Møtestad: Aurland Fjordsenter, e-post Dato: Tidspunkt: 09:00 Eventuelt forfall må meldast snarast på tlf eller e-post fmsfano@fylksmannen.no. Vararepresentantar møter etter nærare beskjed.

2 Saksliste Utvalssaksnr ST 3/15 ST 4/15 Innhald Lukka Arkivsaksnr Godkjenning av innkalling og dagsorden Nærøyfjorden landskapsvernområde - søknad om sprenging av steinblokker i elva Tundøla i Fresvik 2014/4528

3 ST3/15Godkjenningavinnkallingogdagsorden

4 NÆRØYFJORDEN VERNEOMRÅDESTYRE Saksframlegg Arkivsaksnr: 2014/ Saksbehandlar: Anbjørg Nornes Dato: Utval Utvalssak Møtedato Nærøyfjorden verneområdestyre - AU 4/ Nærøyfjorden landskapsvernområde - søknad om sprenging av steinblokker i elva Tundøla i Fresvik Innstilling frå forvaltar Arbeidsutvalet i Nærøyfjorden verneområdestyre gjev Fresvik Beitelag løyve til å spengja inntil 4 steinblokker i Tundøla i Fresvik. Løyvet er gjeve med heimel i verneforskrifta for Nærøyfjorden landskapsvernområde og naturvernlova ledd, fyrste alternativ. Løyvet er gjeve med fylgjande vilkår: Steinblokkene ved omlag høgdekote 318 og 330 meter kan sprengast. Steinane som må flyttast på etter sprenging skal leggjast ut mot kantane der det er grave under flaumen. Det skal ikkje lagast kanal i elva med plastring av sidene. Elva skal kunne renne mest mogleg naturleg. Løyvet gjeld i tidsrommet frå og med 20. mars til og med 1. mai Utstyr og avfall etter sprenginga skal fjernast frå området straks arbeidet er utført. For sluttgodkjenning av tiltaket skal forvaltar vera med på synfaring av tiltaket. Dette løyvet gjeld berre tilhøva etter verneforskrifta. Saksopplysningar Dokument som bakgrunn for saka: Søknad frå Fresvik beitelag om dispensasjon frå verneforskrifta for Nærøyfjorden landskapsvernområde, datert Vedtak i Nærøyfjorden verneområdestyre sak 36/14, Søknaden vert vurdert etter: Forskrift om vern av Nærøyfjorden landskapsvernområde av Forvaltningsplan for Vestnorsk fjordlandskap Nærøyfjorden 2007 Naturmangfaldlova av oktober 2014 var det store nedbørsmengder på fleire stader på Vestlandet, blant anna i Fresvik. Dette førte til flaum i fleire vassdrag. Nokon av elvene som gjekk

5 flaumstore i Fresvik er i Nærøyfjorden landskapsvernområde. Tundøla var ei av desse elvene gav Nærøyfjorden verneområdestyre løyve til naudsynte tiltak med opprydding etter flaumen i elva Tundøla (sak 36/14). Løyvet gjaldt med fylgjande vilkår; «I Tundøla kan det gravast eit djupare elveløp ved steinane som blokkerer i elveløpet ved omlag høgdekote 318 til 330 meter. Det er ikkje ynskjeleg med sprenging av steinblokkene i Tundøla. Dersom det er heilt naudsynt å sprenga desse steinblokkene, får arbeidsutvalet i verneområdestyret løyve til å gjera vedtak i saka». Fresvik Beitelag søkjer no om å få sprenga vekk 4 steinblokker i Tundøla. Dei har starta oppreinskingsarbeidet, og det viser seg at det vert for liten passasje for elvevatnet ved å utvida elveløpet ved dei store steinblokkene. Dei meiner det ikkje vil vera tilstrekkeleg plass for elvevatnet ved å styra elva på utsida av steinblokkene. Dette vil verta ein flaskehals med opphoping av steinmassar, og føra til graving i elvekantane, og fare for at elva tek nytt løp over Vetla-Engi. Søkjer opplyser at dette kan få alvorlege konsekvensar for bygda Fresvik. Ein av blokkene ved ca 318 moh. Foto Siri W. Bøthun NVE opplyser på telefon at dei har vore på synfaring i området tidlegare, og har ikkje merknader til at steinblokkene vert sprengt. Sjølv om fjerning av steinblokkene vil føra til større fart på vatnet i elva, meiner NVE det ikkje vil gje uheldige verknadar på elveløpet lenger nede. Lovgrunnlaget «Føremålet med Nærøyfjorden landskapsvernområde er å ta vare på eit vakkert og eigenarta natur- og kulturlandskap frå fjord til fjell i eit storfelt isbreutforma landskap med eit mangfald av plante- og dyreliv og der eit kulturlandskap med slåtteteigar, beitelandskap, stølsområde, gardsbruk og kulturminne, skapt gjennom aktiv landbruksdrift, utgjer ein vesentleg del av landskapets karakter» jf. verneforskrifta 2. Nærøyfjorden landskapsvernområde er «..verna mot alle inngrep eller tiltak som vesentleg kan endre eller verke inn på landskapets art eller karakter» jf. verneforskrifta 3, pkt.1.1. Området er verna mot «sprenging, masseuttak, utfylling, planering og lagring av masse, lausbryting og fjerning av stein og mineral» jf. 3 pkt a). Tiltaka med oppreinsking av elveløp er ikkje nemnt under dei spesielle dispensasjonsreglane, og må difor vurderast etter naturmangfaldlova 48 1 ledd, fyrste alternativ; «Forvaltingsmyndigheten kan gjøre inntak frå et vernevedtak dersom det ikke strider mot vernevedtakets formål og ikke kan påvirke verneverdiene nevneverdig».

6 Etter naturmangfaldlova (nml) 7 skal prinsippa i 8 12 leggjast til grunn ved utøving av offentleg mynde, og det skal koma fram av vedtaket korleis prinsippa er vurderte og vektlagte i saka. Vurdering Det er ingen kjente førekomstar av trua naturtypar eller artar (Naturbase ) i området. Mykje av kunnskapen om området er henta frå forvaltningsplan for Nærøyfjorden. Så langt me kjenner til, er det små verknader på miljøtilhøva for fisk med mindre sprengingar i eit vassdrag (opplysning frå miljøvernavdelinga hjå Fylkesmannen i Sogn og Fjordane). Kunnskapen om området (nml 8) og tiltaket er vurdert som god i denne saka, og føre-var-prinsippet jf. nml 9 er difor ikkje tillagt vekt. Oppreinsking av elveløpet, og tilbakeføring av elveløpet til opphavleg løp vil i liten grad endra på karakteren til landskapet og vil ikkje vera i strid med verneføremålet. Sprenginga vil ha lokal effekt, og vil i liten grad påverka verneverdiane. I utgangspunktet er flaum ein viktig naturleg prosess i forming av landskapet, men når denne endringa kan føra til skade på andre verneverdiar i området, som stiar og kulturlandskap, og det kan føra til skade på busetnad og innmark lenger ned i vassdraget, må desse omsyna vektleggjast. Tiltaka vil vera med å ta vare på kulturlandskapet med beite og kulturminne som ferdselsvegar. Ein del av steinmassane i elveløpet i Tundøla må fjernast for å hindra at elva tek nytt løp over Vetla-Engi. Det er likevel viktig at tiltaka har som utgangspunkt tilbakeføring til tilstanden før flaumen, og at tiltaka vert avgrensa til oppretting av skade og hindra at elva tek nytt løp over Vetla- Engi. Sprenging av steinblokkene vil endra elveløpet, men ved å sprenga steinblokkene vil det førebyggja nye utgravingar der elva eventuelt måtte gravast utanom steinblokkene. Sprenging og flytting av steinmassar skal ikkje føra til at det vert laga kanal i elva med plastring av sidene. Elva skal kunne renne mest mogleg naturleg. Steinmassane som må flyttast på skal leggjast ut mot kantane der det er grave under flaumen. Forvaltar vurderer den samla belastninga av tiltaka til å vera på eit akseptablet nivå for naturmiljøet jf. nml 10. Skadane frå flaumen er ekstraordinære, og faren for ytterlegare skade gjer det naudsynt og gjennomføra tiltak i elva. Dette er spesielt for denne elva og situasjonen, og forvaltar vurderer difor at tiltaket ikkje vil skapa presedens for liknande tiltak i dette eller andre verneområde. Tiltaket skal gjennomførast med den driftsmetoden som gjev best resultat for naturmiljøet jf. nml 12. Utviding av elva ved steinblokkene kan føra til nye gravingar i elvekanten. Sprenging av steinblokkene vil samla sett gje mindre endringar i landskapet. På bakgrunn av at sprenging ikkje gjev store miljøkonsekvensar i elva utover sprengingsstaden, og at NVE meiner tiltaket ikkje får negative konsekvensar andre stader i vassdraget, meiner forvaltar tiltaket kan gjennomførast. 11 i nml er vurdert som ikkje relevant i denne saka. På bakgrunn av vurderingar etter nml 8-12 og nml 48 meiner forvaltar det kan gjevast dispensasjon frå verneforskrifta og naturmangfaldlova til å sprenga steinblokkene i Tundøla.