Utval Utvalssak Møtedato Formannskapet i Fræna kommune 19/ Kommunestyret i Fræna 98/

Fræna kommune Arkiv: 145 Arkivsaksnr: 2008/911-9 Sakshandsamar: Åsa Fredly Saksframlegg Utval Utvalssak Møtedato Formannskapet i Fræna kommune 19/2008 01.12.2008 Kommunestyret i Fræna 98/2008 15.12.2008 ØKONOMIPLAN 2009-2012 OG BUDSJETT 2009 Vedlegg 1 Budsjett 2009 - meldte behov/endringar drift 2 Budsejtt 2009 - øk.plan 2009-2012, meldte behov - investeringar 3 Utkast til Økonomiplan 2009-2012 og Budsjett 2009 4 Oppsummering av gruppearbeid på dialogmøte 13.10.08 Før økonomiplana for Fræna kommune vert handsama i Fræna kommunestyre den 15. desember, skal formannskapet sitt forslag til økonomiplan ligge ute til offentleg ettersyn i minst 14 dagar. Økonomiplanprosessen følgjer vedtatt årshjul for 2008. Som ein del av denne prosessen har det vore gjennomført tre dialogmøte i løpet av 2008 kor einingsleiarar, politikarar og hovudtillitsvalte i Fræna kommune har vore samla for å diskutere og finne ein felles ståstad for korleis den økonomiske situasjonen i kommunen er. Dette er eit viktig arbeid for at politikarar og administrasjon skal kunne gjere gode prioriteringar når det gjeld den økonomiske utviklinga dei neste fire åra. Saksopplysningar Økonomiplana er ein integrert del av kommunen sitt plansystem og skal mellom anna ha følgjande funksjonar: - gje oversyn over den økonomiske handlefridomen (handlingsrommet) - sette kommunen sine langsiktige mål og strategiar frå kommunen inn i ei konkret og realistisk ramme, og fordele ansvar og ressursar for gjennomføring av dei ulike tiltaka som må realiserast for å nå måla - fange opp erfaringar hausta gjennom konklusjonar i kommunen si årlege evaluering (årsmeldingar) og signalisere behov for endringar på bakgrunn av dette - fange opp politikken som ligg bak dei einskilde tiltaka og vere ein reiskap til omprøving og omstilling

I medhald av kommunelova 44 skal økonomiplana omfatte heile kommunen si verksemd, vere realistisk og settast opp på ein oversiktleg måte. Den skal omfatte minst dei fire neste budsjettåra, og innehalde oversikt over kommunen si samla gjeld og garantiansvar og utgifter til renter og avdrag i planperioden. Kommunestyret bestemmer sjølv korleis økonomiplana skal framstillast. Utkast til Økonomiplan 2009 2012 og Budsjett 2008 er utdelt politikarane før handsaminga. I sak 09/06 vedtok Fræna kommunestyre å innføre styring- og rapporteringssystemet Balansert målstyring, og vedtok i same sak kommunen sitt gjennomgåande målekart utan mål for ønska og nedre resultat. I sak 88/06 vart også resultatmåla i målekartet vedteke. Kommunen har gjennomført medarbeidarundersøking og brukarundersøking i tråd med målekartet og dette arbeidet vert vidareført i 2009. Grunnskulen og kulturskulen har utarbeidd spesifikke målekart retta mot sine eigne einingar. I 2008 har ein evaluert det gjennomgåande målekartet og funne grunn for å gjere nokre små endringar når det gjeld Økonomi. Grunna vanskar med å finne gode målemetodar for måleindikatorane, vel ein å foreslå å ta ut punktet Ø2: effektiv ressursbruk og tenesteproduksjon Ø2.1. Kostnad per eining og Ø2.2. Auka effektivitet. Eventuelle alternativ til dette vert jobba med å finne i 2009. Driftsramme for økonomiplanperioden 2009 2012 går fram av Budsjettskjema 1A driftsbudsjettet.

Budsjettskjema 1A - driftsbudsjett Regnskap Budsjett Budsjett Budsjett Budsjett Budsjett Budsjett 2007 2008 2008 korr 2009 2010 2011 2012 Skatt på inntekt og formue -152 971 848-158 849 000-158 849 000-171 899 000-172 758 000-173 622 000-174 490 000 Ordinært rammetilskudd -112 465 321-119 288 000-119 288 000-134 822 000-137 569 000-138 662 000-139 356 000 Skatt på eiendom -18 546 140-16 566 000-16 700 000-16 800 000-31 500 000-31 500 000-31 500 000 Andre direkte eller indirekte skatter Meirverdiavgift investering -18 076 569-10 851 000-10 851 000-13 651 000-13 225 000-6 447 000-1 067 000 Flyktninger -563 250-140 000-184 000-140 000 0 0 0 Kompensasjonstilstak -4 707 087-6 408 000-6 408 000-5 240 000-5 652 000-5 726 000-6 096 000 Tilskudd ressurekrevjande brukarar -6 876 000-9 380 000-9 796 000-12 796 000-9 796 000-9 796 000-9 796 000 Andre generelle statstilskudd Sum frie disponible inntekter -314 206 215-321 482 000-322 076 000-355 348 000-370 500 000-365 753 000-362 305 000 Renteinntekter og utbytte -10 541 681-12 726 000-12 726 000-10 641 000-10 488 000-11 513 000-12 495 000 Renteutgifter, provisjoner og andre finansutgifter 19 568 596 24 814 000 28 485 000 29 839 000 32 005 000 34 881 000 36 609 000 Avdrag på lån 16 867 151 16 176 000 17 053 000 20 322 000 21 667 000 22 861 000 23 602 000 Netto finansinntekter/-utgifter 25 894 066 28 264 000 32 812 000 39 520 000 43 184 000 46 229 000 47 716 000 Til dekning av tidligere års regnskapsmessige merforbruk 0 0 0 0 0 0 0 Til ubundne avsetninger 2 610 499 649 000 649 000 650 000 11 098 000 3 966 000 650 000 Til bundne avsetninger 0 0 0 0 0 0 0 Bruk av tidligere års regnskapsmessige mindreforbruk -2 610 499 0 0 0 0 0 0 Bruk av ubundne avsetninger 0 0 0 0 0 0 0 Bruk av bundne avsetninger 0 0 0 0 0 0 0 Netto avsetninger 0 649 000 649 000 650 000 11 098 000 3 966 000 650 000 Overført til investeringsbjudsjettet 0 0 0 0 0 0 0 Til fordeling drift -288 312 149-292 569 000-288 615 000-315 178 000-316 218 000-315 558 000-313 939 000 Fordelt einingar 288 741 387 292 569 000 288 615 000 315 178 000 316 218 000 315 558 000 313 939 000 Merforbruk/mindreforbruk (-) 429 239 0 0 0 0 0 0

Nye tiltak som er lagt inn i budsjettforslaget for 2009: Eining: Tiltak: Drift: Investering: Utgifter: Utgifter: Administrasjon ORDide Tillegg Agresso 142 000 ORKide IKT drift maskiner og 30 000 utstyr ORKide IKT drift e-bygg 17 000 ORKide IKT drift oppvekstsystem 106 000 Auke personforsikringar 160 000 Auke kontingent KS 42 000 Overformynderiet, godtgjering 70 000 Auke kommunerevisjonen 80 000 Kommunal servering 30 000 Reiseutg./bilgodtgj. politikarar 60 000 Stortingsval 2009 200 000 Prosjekt ORKide IKT 272 000 Breiband 75 000 Skulane Rekruttering av rektorar 100 000 Malme skule Hjelpetiltak 188 000 Hustad skule Hjelpetiltak 125 000 Fræna sjukeheim og Auka sekretærressurs 190 000 omsorgssenter Auke driftsutgifter 200 000 Styrke bemanninga 200 000 Bud distrikt Styrka bemanning omsorgssenteret 400 000 Elnesvågen/Søre Styrka bemanning 200 000 Fræna distrikt Farstad distrikt Styrka bemanning 350 000 Legesenter/legevakt Styrking legevakt 100 000 Rehab/hab. Kjøp av tenester frå Kristiansund 100 000 Helse og barnevern 2 nye institusjonsplasseringar 500 000 4 nye fosterheimsplasseringar 500 000 Kultur Tilskot Romsdalsmuseet 100 000 Frivillighetssentralen 100 000 Leigeutg. Kunstgras 210 000 Kulturskulen Tap av inntekter 50 000 Eigedom Opprusting helsesenteret 5 000 000 Opprusting Farstad aldersheim 8 000 000 Avlastningsboligar 8 400 000 Opprusting skular 8 000 000 Teknisk forvaltning Utvikling Elnesvågen sentrum 300 000 Anlegg og drift Ny Gammelsæter bru 850 000 Naudstrømsaggregat Lundhaugen 400 000 og Aureosen omsorgssenter Netto utg. nye tiltak 4 550 000 31 297 000

Rådmannens tilråding: 1. Budsjettet for Fræna kommune for 2009 og økonomiplan for 2009 2012 vert vedteke slik det ligg føre. 2. Budsjettet for 2009 vert vedteke på rammenivå for kvar einskild eining, ansvarsområde 1000 7000. Driftsrammer for einingane for 2009: Eining Beløp (kroner) 10 Rådmannen 3 168 000 11 Administrasjon 17 134 000 12 Personal/organisasjon 3 009 000 13 Samfunn/utvikling 16 289 000 15 Sørviskontor 2 839 000 20 Haukås skule 13 715 000 21 Sylte skule 5 615 000 22 Malme skule 4 587 000 23 Aureosen skule 8 528 000 24 Tornes skule 6 366 000 25 Bud barne- og ungdomsskule 12 547 000 26 Hustad barne- og ungdomsskule 15 049 000 27 Fræna ungdomsskule 16 968 000 28 Opplæringssenteret 1 693 000 29 Bjørnsund leirskule 178 000 30 Sosialtenesta 7 464 000 31 Bøtunet omsorgssenter 10 560 000 32 Fræna sjukeheim 19 417 000 33 Legevakt/legesenter 6 900 000 34 Bud distrikt 14 429 000 35 Elnesvågen/Søre Fræna distrikt 7 496 000 36 Farstad distrikt 12 481 000 37 Rehab./habilitering 24 134 000 38 Helse og barnevern 14 267 000 39 Butenesta 33 541 000 41 Eigedom 8 736 000 45 Landbruk 1 963 000 48 Arbeidssenteret 3 001 000 49 Kjøkken aldersheimar 3 204 000 50 Kultur 9 407 000 52 Kulturskulen 2 623 000 55 Bud barnehage 312 000 56 Hustad barnehage 586 000 57 Tornes barnehage 133 000 60 Teknisk forvaltning 7 471 000 66 Anlegg og drift 8 225 000 Anlegg og drift, VAR området - 15 376 000 70 Avsette lønsmidlar 6 519 000 SUM 315 178 000

Det vert gjort følgjande investeringar i planperioden (1000 kroner): Ansvar Prosjekt: 2009 2010 2011 2012 1000 Edb- alle etatar 1 900 1900 1900 1900 Prosjekt IKT-Orkide 944 925 781 773 Breiband 150 2000 Uteområde skular/barnehagar 200 200 200 200 Opprusting skular 8 000 4 000 10 000 4 000 Arbeidsplassar lærarane 2 000 3000 Opprusting helsesenteret 5 000 10 000 Opprusting Farstad aldersheim 8 000 12 000 Butilbod vanskelegstilte 3 000 Avlastningsboligar 12 000 Branntekn. oppjust. komm.bygg 200 200 200 200 Naudstrømsaggregat, Lundhaugen og 400 Aureosen omsorgssenter 4000 Bustadfelt 10 300 9 000 5000 Friluftsområde for ålmenta 400 400 400 400 Kulturhus/fleirbrukshus 25 000 25 000 Kulturskulen utstyr 60 Myrbostad hestesportsenter 2 000 2 000 6000 Vatn 11 050 3 200 12 300 5 000 Kloakk 7 990 10 000 4 500 5 000 7000 Nytt dekke 400 400 400 400 Utvikling Elnesvågen sentrum 300 200 100 Trafikktryggingstiltak 500 500 500 500 Ny kartlegging 300 Ny brannbil i Bud 1 500 Ny branngarasje i Bud 1 400 Ny Gammelsæter bru 850 Sum brutto investeringar 73 644 79 325 59 781 20 673 2009 2010 2011 2012 Tilskot, refusjonar m.v.: Tilskot breiband 75 Bruk av fondsmidl. branntekn. 200 200 200 200 Tomterefusjonar, 75 % kap.kostn. 7 725 6 750 Statstilskot friluftsområde 200 200 200 200 Statstilsk.trafikktryggingstiltak 250 250 250 250 Tilskot avlastningsbolig 3 600 Tilsk. kulturhus frå næringlivet 14 000 Spelemidlar kulturhus 4 000 Bruk av fond til kulturhus 10 000 Sum tilskot, refusjonar m.m. 12 050 21 400 14 650 650 Netto inv./låneopptak 61 594 57 925 45 131 20 023 3. Dei rammene som er gitt i årsbudsjettet for utgifter og inntekter til bestemte føremål, er bindande, og må ikkje overskridast utan at det på førehand er gjort nødvendige endringar i budsjettet. Dersom det skjer vesentlege endringar i løpet av budsjettåret i høve til dei oppførte

utgifter/inntekter, skal rådmannen gje melding til kommunestyret, jfr. Kommunelova 47. 4. Skattlegginga for kommuneskatten skal for 2009 gjerast etter høgaste lovlege sats. 5. Eigedomsskatten for 2009 vert utskriven etter eit skattøre på 7,00 av kvart kr 1.000,00 av skattegrunnlaget. 6. Rådmannen får fullmakt til å disponere avsette midlar til lønsauke når ein har oversikt over lønsauken for 2009 på kvar einskild eining. 7. Innan området for grunnskulen vert rådmannen gitt fullmakt til å omdisponere rammene for einingane i samsvar med ny modell for fordeling av ressursar til skulane etter vedtak i DRUT 29.11.07, sak nr. 54/07. 8. Innan området barnehage vert rådmannen gitt fullmakt til å omdisponere rammene for einingane. Sak om fordelingsprinsipp vil bli behandla i DRUT før endringar vert gjort. 9. Så tidleg som mogleg i 2009 skal rådmannen legge fram eiga sak for Fræna kommunestyre vedkomande innføring av eigedomsskatt på bustader/hytter for heile kommunen med verknad frå 01.01.2010. Kommunestyret legg til grunn at det i forslaget skal leggjast ein profil på takseringa/reglementet som i størst mogleg grad ivaretek nyetablerte huseigarar, samt at det vert lagt til grunn ein takst/skattesats på eit så lågt nivå som mogleg. 10. Så tidleg som mogleg i 2009 skal det, med utgangspunkt i faktisk driftsnivå for 2008, startast opp ein prosess med sikte på å få balanse i kommunen si drift. Det er føresett at dette skjer i eit nært samarbeid mellom politikarar, administrasjon og tillitsvalde. Behandling i Formannskapet i Fræna kommune - 01.12.2008 Representanten Ragnar Valle sette fram følgjande forslag til vedtak: Punkt 1. Nytt: Budsjettet for Fræna kommune for 2009 ver vedtek slik det ligg føre. Økonomiplana for 2010-2012 vert vedteke med ein reduksjon av driftsramma med kr. 13 mill pr år, tilsvarande inntektspotensialet for eigedomsskatt på boliger og fritidsboliger slik det er foreslått Punkt 9. Tillegg: Det er føresett at det vert ei ny handsaming (revisjon) av økonomiplana når rekneskapen for 2008 er godkjent. Avsnitt som rådmannen.

+ nytt avsnitt: Ein tek endeleg stilling til spørsmålet om eigedomsskatt på boliger og fritidsboliger når desse utgreiingane ligg føre. Punkt 10. Tillegg: Kommunestyret legg til grunn at det er naudsynt med ein bemanningsreduksjon i Fræna kommune sin organisasjon. Punkt 11. Nytt: Kommunestyret legg til grunn at stillingane til ungdomsarbeidar, god helse koordinator og til frivillighetssentralen vert ført vidare i økonomiplanperioden. Punkt 12. Nytt: Ledige stillingar vert ståande vakant. Rådmannen tek stilling til eventuell bemanning etter nærare vurdering. Investeringsbudsjettet: Punkt 13. Nytt Ansvar 7000 nytt dekke: Posten vert høgda med 2.1 mill til 2.5 mill. Kapitalkostnadene vert dekt inn med ein reduksjon i vedlikehaldskostnadene tilsvarande. Punkt 5. Tillegg til rådmannen sitt forslag: Etter ein brøkreduksjon av takseringsgrunnlaget på 1/3

Etter eit gruppemøte vart forslaget frå representanten Ragnar Valle eit fellesforslag frå representantane: - Ragnar Valle - Palmer Sjåholm - Nils Johan Gjendem - Henry Ståle Farstad - Ordførar Kjell Lode Rådmannen presiserte at for punkt 5 gjeld eigedomsskatten for verker og bruk. Og slutta seg til fellesforslaget: Etter ein brøkreduksjon av takseringsgrunnlaget på 1/3 Avstemming: Punkt 1: Fellesforslaget vart vedteke med 12 mot 4 røyster for rådmannen sitt forslag Punkt 2: Rådmannen si tilråding vart samrøystes vedteke Punkt 3: Rådmannen si tilråding vart samrøystes vedteke Punkt 4: Rådmannen si tilråding vart samrøystes vedteke Punkt 5: Rådmannen si tilråding vart samrøystes vedteke Punkt 6: Rådmannen si tilråding vart samrøystes vedteke Punkt 7: Rådmannen si tilråding vart samrøystes vedteke Punkt 8: Rådmannen si tilråding vart samrøystes vedteke Punkt 9: Rådmannen sitt forslag + fellesforslaget Rådmannen sitt forslag vart samrøystes vedteke Fellesforslaget del 1 (før rådmannen si tilråding) vart samrøystes vedteke Fellesforslaget del 2 (etter rådmannen si tilråding) vart samrøystes vedteke. Punkt 10: Rådmannen sitt forslag til vedtak vart samrøystes vedteke Tillegget frå fellesforslaget vart vedteke med 12 mot 4 røyster Punkt 11: Nytt punkt Fellesforslaget vart samrøystes vedteke

Punkt 12: Nytt punkt Fellesforslaget vart vedteke med 13 mot 3 røyster Punkt 13: Nytt punkt Fellesforslaget vart vedteke med 12 mot 4 røyster Vedtak 1. Budsjettet for Fræna kommune for 2009 ver vedtek slik det ligg føre. Økonomiplana for 2010-2012 vert vedteke med ein reduksjon av driftsramma med kr. 13 mill pr år, tilsvarande inntektspotensialet for eigedomsskatt på boliger og fritidsboliger slik det er foreslått 2. Budsjettet for 2009 vert vedteke på rammenivå for kvar einskild eining, ansvarsområde 1000 7000. Driftsrammer for einingane for 2009: Eining Beløp (kroner) 10 Rådmannen 3 168 000 11 Administrasjon 17 134 000 12 Personal/organisasjon 3 009 000 13 Samfunn/utvikling 16 289 000 15 Sørviskontor 2 839 000 20 Haukås skule 13 715 000 21 Sylte skule 5 615 000 22 Malme skule 4 587 000 23 Aureosen skule 8 528 000 24 Tornes skule 6 366 000 25 Bud barne- og ungdomsskule 12 547 000 26 Hustad barne- og ungdomsskule 15 049 000 27 Fræna ungdomsskule 16 968 000 28 Opplæringssenteret 1 693 000 29 Bjørnsund leirskule 178 000 30 Sosialtenesta 7 464 000 31 Bøtunet omsorgssenter 10 560 000 32 Fræna sjukeheim 19 417 000 33 Legevakt/legesenter 6 900 000 34 Bud distrikt 14 429 000 35 Elnesvågen/Søre Fræna distrikt 7 496 000 36 Farstad distrikt 12 481 000 37 Rehab./habilitering 24 134 000 38 Helse og barnevern 14 267 000 39 Butenesta 33 541 000 41 Eigedom 8 736 000 45 Landbruk 1 963 000 48 Arbeidssenteret 3 001 000 49 Kjøkken aldersheimar 3 204 000 50 Kultur 9 407 000 52 Kulturskulen 2 623 000 55 Bud barnehage 312 000 56 Hustad barnehage 586 000 57 Tornes barnehage 133 000

60 Teknisk forvaltning 7 471 000 66 Anlegg og drift 8 225 000 Anlegg og drift, VAR området - 15 376 000 70 Avsette lønsmidlar 6 519 000 SUM 315 178 000 Det vert gjort følgjande investeringar i planperioden (1000 kroner): Ansvar Prosjekt: 2009 2010 2011 2012 1000 Edb- alle etatar 1 900 1900 1900 1900 Prosjekt IKT-Orkide 944 925 781 773 Breiband 150 2000 Uteområde skular/barnehagar 200 200 200 200 Opprusting skular 8 000 4 000 10 000 4 000 Arbeidsplassar lærarane 2 000 3000 Opprusting helsesenteret 5 000 10 000 Opprusting Farstad aldersheim 8 000 12 000 Butilbod vanskelegstilte 3 000 Avlastningsboligar 12 000 Branntekn. oppjust. komm.bygg 200 200 200 200 Naudstrømsaggregat, Lundhaugen 400 og Aureosen omsorgssenter 4000 Bustadfelt 10 300 9 000 5000 Friluftsområde for ålmenta 400 400 400 400 Kulturhus/fleirbrukshus 25 000 25 000 Kulturskulen utstyr 60 Myrbostad hestesportsenter 2 000 2 000 6000 Vatn 11 050 3 200 12 300 5 000 Kloakk 7 990 10 000 4 500 5 000 7000 Nytt dekke 400 400 400 400 Utvikling Elnesvågen sentrum 300 200 100 Trafikktryggingstiltak 500 500 500 500 Ny kartlegging 300 Ny brannbil i Bud 1 500 Ny branngarasje i Bud 1 400 Ny Gammelsæter bru 850 Sum brutto investeringar 73 644 79 325 59 781 20 673 2009 2010 2011 2012 Tilskot, refusjonar m.v.: Tilskot breiband 75 Bruk av fondsmidl. branntekn. 200 200 200 200 Tomterefusjonar, 75 % kap.kostn. 7 725 6 750 Statstilskot friluftsområde 200 200 200 200 Statstilsk.trafikktryggingstiltak 250 250 250 250 Tilskot avlastningsbolig 3 600 Tilsk. kulturhus frå næringlivet 14 000 Spelemidlar kulturhus 4 000 Bruk av fond til kulturhus 10 000 Sum tilskot, refusjonar m.m. 12 050 21 400 14 650 650 Netto inv./låneopptak 61 594 57 925 45 131 20 023

3. Dei rammene som er gitt i årsbudsjettet for utgifter og inntekter til bestemte føremål, er bindande, og må ikkje overskridast utan at det på førehand er gjort nødvendige endringar i budsjettet. Dersom det skjer vesentlege endringar i løpet av budsjettåret i høve til dei oppførte utgifter/inntekter, skal rådmannen gje melding til kommunestyret, jfr. Kommunelova 47. 4. Skattlegginga for kommuneskatten skal for 2009 gjerast etter høgaste lovlege sats. 5. Eigedomsskatten for verker og bruk for 2009 vert utskriven etter eit skattøre på 7,00 av kvart kr 1.000,00 av skattegrunnlaget. Etter ein brøkreduksjon av takseringsgrunnlaget på 1/3 6. Rådmannen får fullmakt til å disponere avsette midlar til lønsauke når ein har oversikt over lønsauken for 2009 på kvar einskild eining. 7. Innan området for grunnskulen vert rådmannen gitt fullmakt til å omdisponere rammene for einingane i samsvar med ny modell for fordeling av ressursar til skulane etter vedtak i DRUT 29.11.07, sak nr. 54/07. 8. Innan området barnehage vert rådmannen gitt fullmakt til å omdisponere rammene for einingane. Sak om fordelingsprinsipp vil bli behandla i DRUT før endringar vert gjort. 9. Det er føresett at det vert ei ny handsaming (revisjon) av økonomiplana når rekneskapen for 2008 er godkjent. Så tidleg som mogleg i 2009 skal rådmannen legge fram eiga sak for Fræna kommunestyre vedkomande innføring av eigedomsskatt på bustader/hytter for heile kommunen med verknad frå 01.01.2010. Kommunestyret legg til grunn at det i forslaget skal leggjast ein profil på takseringa/reglementet som i størst mogleg grad ivaretek nyetablerte huseigarar, samt at det vert lagt til grunn ein takst/skattesats på eit så lågt nivå som mogleg. Ein tek endeleg stilling til spørsmålet om eigedomsskatt på boliger og fritidsboliger når desse utgreiingane ligg føre. 10. Så tidleg som mogleg i 2009 skal det, med utgangspunkt i faktisk driftsnivå for 2008, startast opp ein prosess med sikte på å få balanse i kommunen si drift. Det er føresett at dette skjer i eit nært samarbeid mellom politikarar, administrasjon og tillitsvalde. Kommunestyret legg til grunn at det er naudsynt med ein bemanningsreduksjon i Fræna kommune sin organisasjon. 11. Kommunestyret legg til grunn at stillingane til ungdomsarbeidar, god helse koordinator og til frivillighetssentralen vert ført vidare i økonomiplanperioden. 12. Ledige stillingar vert ståande vakant. Rådmannen tek stilling til eventuell bemanning etter nærare vurdering. 13. Ansvar 7000 nytt dekke: Posten vert høgda med 2.1 mill til 2.5 mill. Kapitalkostnadene vert dekt inn med ein reduksjon i vedlikehaldskostnadene tilsvarande. Behandling i Kommunestyret i Fræna - 15.12.2008

Representanten Erling Hustad reiste spørsmål om habilitet for eige vedkommande då han er einingsleiar ved Bjørnsund leirskole. Representanten Erling Hustad gjekk frå under røystinga. Representanten Erling Hustad vart kjent habil med 18 mot 11 røyste. Representanten Ragnar Valle sette fram følgjande forslag til vedtak: Nytt punkt 13: Ansvar 7000, nytt dekke Posten vert høgda med kr 2,1 mill, til 2,5 mill. Finansiering: Låneopptak Kapitalkostnadene vert dekt inn med ein reduksjon i vedlikehaldskostnadane tilsvarande Nytt punkt nr 14 Fræna kommunestyre ber om at det snarast råd i 2009 vert lagt fram ei eiga sak om bemanning av Auretunet omsorgssenter. Saka bør også drøfte muligheit for at Elnesvågen pensjonærbolig vert flytta til Auretunet. Nytt punkt nr 15 Fræna kommunestyre ber om at Fræna kommune aktivt legg til rette for å kunne nytte dei statlige stimuleringstiltaka/tiltakspakkene som kjem i samband med finansuroa og forventa nedgang i aktivitetsnivået på fleire område særleg innanfor bygge og anleggssektoren. Representantane Ingve Drågen og Rune Kleppen fremja følgjande felles oversendingsforslag: - Fræna kommunestyre ber om at prosjektet fleirbrukshallen ved Bud barne- og ungdomsskule som er eit samarbeidsprosjekt mellom bun Bud B.U. skule og Bud I.L. vert vurdert tatt med i økonomiplanen for 2009-2012 ved senere revisjon i planperioden. Prosjektet er med i kommunens idretts- friluftsplana i 2010 og det er derfor viktig at prosjektet vert med i økonomiplanperioden. Representanten Øyvind Fenne sette fram følgjande framlegg til nytt punkt 12: - Rådmannen må vurdere om ledige stillingar kan stå vakante. Representanten Øyvind fremja følgjande oversendingsforslag: - Når tiltakspakka frå regjeringa kjem i jan/feb. 2009, må administrasjonen sjå nærmare på om det er rom for løyving til utviding og vedlikehald av Frænahallen. Rådmannen legg det fram som eiga sak for Plan- og økonomiutvalet eining Kultur (investeringar). Representanten Rune Kleppen sette fram følgjande forslag til vedtak, knytt opp mot formannskapet si tilråding - Som rådmannen si opphavelege tilråding, med unntak av punkta: - Punkt 2. budsjettet for 2009 vert vedteke på rammenivå for kvar einskild eining, ansvarsområde 1000-7000. Rentenivået forventes å bli lågare ein det som er i rådmannens tilråding, (ca 3 mill) disse midlane blir brukt til drift, for å unngå reduksjon i drifta med 5-7 mill som ligg i økonomiplana

- Punkt 9. Som tilrådinga frå møte i formannskapet 01.12.2008 - Punkt 10. Siste setning i formannskapet si tilråding vert stryke Representantane Ragnar Valle, Palmer Sjåholm, Henry Ståle Farstad og Nils Johan Gjendem sette fram følgjande forslag til vedtak (fellesforslag): Nytt punkt 11: - kommunestyret viser til dei gode erfaringane ein har med satsing på ungdomsarbeid, god helse koordinator og frivillighetssentralen og ber om at denne satsinga vert vidareført i planperioden. Tillegg til punkt 12: - Rådmannen må vurdere om ledige stillingar kan stå vakante. Rådmannen tek stilling til eventuell bemanning etter nærare vurdering. Nærare avklaring om detaljane kring dette vert å drøfte med PLØK Punkt 9, endring første avsnitt: - Ordlyden godkjent vert endra til kjent. Representanten Øyvind Fenne trekte sitt forslag til punkt 12 og slutta seg til fellesforslaget sitt forslag til punkt 12. Representanten Ragnar Valle trekte siste setning i forslag til punkt 14 og sette fram nytt felles forslag med representantane Knut Sæbø og Palmer Sjåholm: - Saka bør også drøfte muligheita for at stillingsheimlane ved Elnesvågen pensjonærbolig vert flytta til Auretunet. Ordføraren sette fram følgjande forslag til siste setning i punkt 5 - Fræna kommune opprettheld prinsippet om brøkreduksjon på 1/3 i budsjettet for 2009

Foreløpig avstemming: 1. Til Punkt 1: Representanten Rune Kleppen sitt forslag til vedtak vart ikkje vedteke mot 19 røyster, 10 stemte for. 2. Til Punkt 2: Representanten Rune Kleppen sitt forlsag til vedtak vart ikkje vedtek mot 22 røyster, 7 stemte for. 3. Til Punkt 5: Ordføraren sitt endringsforslag vart samrøystes vedtek 4. Til punkt 9: Fellesforslaget vart samrøystes vedte 5. Til punkt 10: Arbeiderpartiet sitt forslag til vedtak vart sett opp imot tilrådinga frå formannskapet Formannskapet sitt forslag vart vedteke med 19 mot 10 røyster 6. Til punkt 11: Formannskapet si tilråding vart satt opp imot det nye fellesforslaget Fellesforslaget vart samrøystes vedteke. 7. Til punkt 12: Forslaget frå representantane Øyvind Fenne og Ragnar Valle vart vedteke med 27 mot 2 røyster 8. Til punkt 13: Forslaget vart vedteke med 22 mot 7 røyster 9. Til punkt 14 Forslaget vart ikkje vedteke med 12 mot 17 røyster 10. Til punkt 15: Forslaget vart samrøystes vedteke. Dette vert punkt 14 i vedtaket Oversendingsforslag frå representanten Øyvind Fenne vart samrøystes vedteke. Oversendingsforslag frå representantane Ingve Drågen og Rune Kleppen vart samrøystes vedteke. Avstemming Heile budsjettet 2009 og økonomiplana 2009-2012 vart samrøystes vedteke med dei endringsforslaga ovanfor som fikk fleirtal.

Vedtak 1. Budsjettet for Fræna kommune for 2009 ver vedtek slik det ligg føre. Økonomiplana for 2010-2012 vert vedteke med ein reduksjon av driftsramma med kr. 13 mill pr år, tilsvarande inntektspotensialet for eigedomsskatt på boliger og fritidsboliger slik det er foreslått 2. Budsjettet for 2009 vert vedteke på rammenivå for kvar einskild eining, ansvarsområde 1000 7000. Driftsrammer for einingane for 2009: Eining Beløp (kroner) 10 Rådmannen 3 168 000 11 Administrasjon 17 134 000 12 Personal/organisasjon 3 009 000 13 Samfunn/utvikling 16 289 000 15 Sørviskontor 2 839 000 20 Haukås skule 13 715 000 21 Sylte skule 5 615 000 22 Malme skule 4 587 000 23 Aureosen skule 8 528 000 24 Tornes skule 6 366 000 25 Bud barne- og ungdomsskule 12 547 000 26 Hustad barne- og ungdomsskule 15 049 000 27 Fræna ungdomsskule 16 968 000 28 Opplæringssenteret 1 693 000 29 Bjørnsund leirskule 178 000 30 Sosialtenesta 7 464 000 31 Bøtunet omsorgssenter 10 560 000 32 Fræna sjukeheim 19 417 000 33 Legevakt/legesenter 6 900 000 34 Bud distrikt 14 429 000 35 Elnesvågen/Søre Fræna distrikt 7 496 000 36 Farstad distrikt 12 481 000 37 Rehab./habilitering 24 134 000 38 Helse og barnevern 14 267 000 39 Butenesta 33 541 000 41 Eigedom 8 736 000 45 Landbruk 1 963 000 48 Arbeidssenteret 3 001 000 49 Kjøkken aldersheimar 3 204 000 50 Kultur 9 407 000 52 Kulturskulen 2 623 000 55 Bud barnehage 312 000 56 Hustad barnehage 586 000 57 Tornes barnehage 133 000 60 Teknisk forvaltning 7 471 000 66 Anlegg og drift* 8 225 000 Anlegg og drift, VAR området - 15 376 000 70 Avsette lønsmidlar 6 519 000 SUM 315 178 000

Det vert gjort følgjande investeringar i planperioden (1000 kroner): Ansvar Prosjekt: 2009 2010 2011 2012 1000 Edb- alle etatar 1 900 1900 1900 1900 Prosjekt IKT-Orkide 944 925 781 773 Breiband 150 2000 Uteområde skular/barnehagar 200 200 200 200 Opprusting skular 8 000 4 000 10 000 4 000 Arbeidsplassar lærarane 2 000 3000 Opprusting helsesenteret 5 000 10 000 Opprusting Farstad aldersheim 8 000 12 000 Butilbod vanskelegstilte 3 000 Avlastningsboligar 12 000 Branntekn. oppjust. komm.bygg 200 200 200 200 Naudstrømsaggregat, Lundhaugen 400 og Aureosen omsorgssenter 4000 Bustadfelt 10 300 9 000 5000 Friluftsområde for ålmenta 400 400 400 400 Kulturhus/fleirbrukshus 25 000 25 000 Kulturskulen utstyr 60 Myrbostad hestesportsenter 2 000 2 000 6000 Vatn 11 050 3 200 12 300 5 000 Kloakk 7 990 10 000 4 500 5 000 7000 Nytt dekke 400 400 400 400 Utvikling Elnesvågen sentrum 300 200 100 Trafikktryggingstiltak 500 500 500 500 Ny kartlegging 300 Ny brannbil i Bud 1 500 Ny branngarasje i Bud 1 400 Ny Gammelsæter bru 850 Sum brutto investeringar 73 644 79 325 59 781 20 673 2009 2010 2011 2012 Tilskot, refusjonar m.v.: Tilskot breiband 75 Bruk av fondsmidl. branntekn. 200 200 200 200 Tomterefusjonar, 75 % kap.kostn. 7 725 6 750 Statstilskot friluftsområde 200 200 200 200 Statstilsk.trafikktryggingstiltak 250 250 250 250 Tilskot avlastningsbolig 3 600 Tilsk. kulturhus frå næringlivet 14 000 Spelemidlar kulturhus 4 000 Bruk av fond til kulturhus 10 000 Sum tilskot, refusjonar m.m. 12 050 21 400 14 650 650 Netto inv./låneopptak 61 594 57 925 45 131 20 023 3. Dei rammene som er gitt i årsbudsjettet for utgifter og inntekter til bestemte føremål, er bindande, og må ikkje overskridast utan at det på førehand er gjort nødvendige endringar i budsjettet.

Dersom det skjer vesentlege endringar i løpet av budsjettåret i høve til dei oppførte utgifter/inntekter, skal rådmannen gje melding til kommunestyret, jfr. Kommunelova 47. 4. Skattlegginga for kommuneskatten skal for 2009 gjerast etter høgaste lovlege sats. 5. Eigedomsskatten for verker og bruk for 2009 vert utskriven etter eit skattøre på 7,00 av kvart kr 1.000,00 av skattegrunnlaget. Fræna kommune opprettheld prinsippet om brøkreduksjon på 1/3 i budsjettet for 2009 6. Rådmannen får fullmakt til å disponere avsette midlar til lønsauke når ein har oversikt over lønsauken for 2009 på kvar einskild eining. 7. Innan området for grunnskulen vert rådmannen gitt fullmakt til å omdisponere rammene for einingane i samsvar med ny modell for fordeling av ressursar til skulane etter vedtak i DRUT 29.11.07, sak nr. 54/07. 8. Innan området barnehage vert rådmannen gitt fullmakt til å omdisponere rammene for einingane. Sak om fordelingsprinsipp vil bli behandla i DRUT før endringar vert gjort. 9. Det er føresett at det vert ei ny handsaming (revisjon) av økonomiplana når rekneskapen for 2008 er kjent. Så tidleg som mogleg i 2009 skal rådmannen legge fram eiga sak for Fræna kommunestyre vedkomande innføring av eigedomsskatt på bustader/hytter for heile kommunen med verknad frå 01.01.2010. Kommunestyret legg til grunn at det i forslaget skal leggjast ein profil på takseringa/reglementet som i størst mogleg grad ivaretek nyetablerte huseigarar, samt at det vert lagt til grunn ein takst/skattesats på eit så lågt nivå som mogleg. Ein tek endeleg stilling til spørsmålet om eigedomsskatt på boliger og fritidsboliger når desse utgreiingane ligg føre. 10. Så tidleg som mogleg i 2009 skal det, med utgangspunkt i faktisk driftsnivå for 2008, startast opp ein prosess med sikte på å få balanse i kommunen si drift. Det er føresett at dette skjer i eit nært samarbeid mellom politikarar, administrasjon og tillitsvalde. Kommunestyret legg til grunn at det er naudsynt med ein bemanningsreduksjon i Fræna kommune sin organisasjon. 11. kommunestyret viser til dei gode erfaringane ein har med satsing på ungdomsarbeid, god helse koordinator og frivillighetssentralen og ber om at denne satsinga vert vidareført i planperioden. 12. Rådmannen må vurdere om ledige stillingar kan stå vakante. Rådmannen tek stilling til eventuell bemanning etter nærare vurdering. Nærare avklaring om detaljane kring dette vert å drøfte med PLØK 13. Ansvar 7000, nytt dekke. Posten vert høgda med kr 2,1 mill, til 2,5 mill. Finansiering: Låneopptak Kapitalkostnadene vert dekt inn med ein reduksjon i vedlikehaldskostnadane tilsvarande 14. Fræna kommunestyre ber om at Fræna kommune aktivt legg til rette for å kunne nytte dei statlige stimuleringstiltaka/tiltakspakkene som kjem i samband med finansuroa og forventa nedgang i aktivitetsnivået på fleire område særleg innanfor bygge og anleggssektoren.