Helsefremmande samtalar

Transkript

1 Helsefremmande samtalar Kurs i helsepedagogikk Ølen 17. september 2018

2 Mange vegar til rom Motiverande samtale MI Løysingsfokusert tilnærming LØFT Skipper på eiga skute

3 Hovudidèar i LØFT Språket skaper det det nemner det blir meir av det me snakkar om Det er nyttigare å fokusera på det som verkar enn det som ikkje verkar - og på det ein vil ha meir av enn det ein vil ha mindre av (håp og ønskt framtid). LØFT handlar ikkje om å skuve problem under teppet, men kva fokus ein vel.

4 Hovudidèar i LØFT forts. Den som opplever problemet er mest kompetent til å finna løysinga Små endringar skaper større endringar

5 Litteratur: Peter DeJong og Insoo Kim Berg: Løsningsskapende samtaler. Gyldendal Akademisk 2005 Gerd Nyseter: Skipper på egen skute. Veiledningsperm i bruk av LØFT Løsningsfokusert tilnærming. Lærings og mestringssenteret Helse Nord-Trøndelag ISBN: Gro Johnsrud Langslet: Gi hverdagen et LØFT. Gyldendal Akademisk Gro Johnsrud Langslet: LØFT for ledere. Løsningsfokusert tilnærming til typiske ledelsesutfordringer. Gyldendal Akademisk 2002.

6 Motiverande Intervju.. Samtale som handlar om endring

7 Tenk på eit problem/ ei utfordring du har i kvardagen Eksempel: «Eg kjem meg aldri i seng om kvelden og er alltid trøtt om morgonen» «Eg bør bruke feriepengane til ny bil men treng og sårt ein sydentur» «Eg har ein draum om at eg var i betre form» Skulle gjerne gått ned nokre kilo» «Det vert ofte litt for mang glas med rødvin på fredagskveldane» Dette skal me bruke til ei øving seinare

8 Historikk og bakgrunn Hovudskaparar av metoden er Psykologane William Miller og Stephen Rollnick MI internasjonalt namn, forkorting på evidensbasert metode dekker ikkje heilt metodens kjerne- er ikkje intervju som me forstår det Motiverande samtale dekker betre

9 Handler om ein klientsentrert samtale eller guiding mellom pasient og behandler for å hente fram eller forsterke motivasjon for endring. Evidens. Effekt som einaste behandling, men best effekt i saman med annan terapi- uansett kva

10 Har sitt opphav frå behandling av rusavhengige William R Miller sin tidlege forsking omkring korleis behandler opptrer og kva resultat det vart av behandling Konfronterande behandler «Motstand» Ingen endring Konfronterande argument gir motargument Grunntanke- forsterke det vi vil ha meir avpasienten/personen sine eigne gode grunner til endring

11 MI ånd/ holdningssett Likeverdig partnerskap. Terapeuten har ikkje alle svarskal hjelpe pasienten til å finne løysingar som virkar Ubetinga aktelse, empati og ekthet Medfølelse/ compassion- prioritere den andre sine behov vise at ein vil den andre vel Lokke frem/ utløyse- ressurser, grunner til endring, håp

12

13 Grunleggande faser/ prosesser Planlegge Engasjere Skape trygghet og god relasjon Fokusere Kva er problemet- kva er det viktigaste Hente frem Gode grunner for endringfinne mot til å handle Korleis gjennomføre endringen

14 Fokusere Finne ut kva som er det viktigaste Klar retning slutte å røyke Ulike retningar kosthold-røyking-mosjon? «Kva er viktig for deg» Uklar retning- klargjere «Livet mitt er kaos» Frå det generelle til det spesielle

15 Meny-agenda 4 økono mien 5 Familien 2 Kosthold/ overvekt 3 Jobben Lage liste og deretter ranger: Kva er viktigast? Kva skal me snakke om først?

16 Hente frem Korleis få fram gode grunner og motivasjon til endring? Opne spørsmål- Speiling/ refleksjon Oppsumeringar

17 Opne spørsmål Opnar for at personen kan fortelje gi sin versjon og ha kontroll på beskriving av situasjonen Kva kvifor korleis Hentar fram endringsprat Lukka spørsmål vert besvart ja/ nei - samtalen stoppar lett opp Opne spørsmål gir rom for å beskrive og fortelje

18 Øving på opne spørsmål Kva, kvifor, korleis Vidopne spørsmål og meir fokuserte spørsmål «Eg skulle så gjerne vore nokre kilo lettare, men maten i skapet ropar»

19 Refleksjonar Enkel speiling Gjentek det som vert sagt. Viser at ein lyttar og stimumulerer til å fortelje vidare Refleksjon Kompleks tilfører det vi trur pasienter tenkjer/meiner/føler Dobbelsidig-.inneheld samtidig som/og reflektere motsetnader

20 Ambivalens Ofte ambivalent/ usikker Vil- vil ikkje kan/ kan ikkje

21 Ambivalensutforsking Enkel ambivalensutforsking- den ein sida og den andre sida Ambivalenskorset Noverande Endring

22 Skalaspørsmål Her får ein fram mykje endringssnakk Skalering eks Kor viktig er det for deg å endre livsstil på ein skala frå ein til ti? Kvifor gir du det ein femmer og ikkje ein treer på skalaen? Kor stor tru har du på å få det til på ein skala frå ein til ti? Kvifor gir du det ein sekser og ikkje ein ein treer?

23 Samanfattingar Gir ein oversikt for begge parter i samtalen Gir forteljaren ein mulighet for å oppklare om noko er misforstått Er ein god mulighet for å gå vidare i samtalen mot endring Er ein god avslutning av eit tema for så å gå vidare

24 Andre strategier Be om lov Dersom du har gode råd, eller forslag til løysingar som vil vere bra- be alltid om lov til å presentere dei. Informere i dialog (U-T-U) Utforsk- tilfør utforsk

25 Planlegging Legge plan for gjennomføring av endring Konkret og handlingsretta

26 Øving Gå saman tre og tre. Ein er terapeut Ein er pasient Ein er observatør Pasienten skal fortelje om eit problem i kvardagen. Terapeuten skal bruke : opne spørsmål, refleksjonar og oppsumering. Observatøren skal telle : kor mange opne spørsmål kor mange lukka spørsmål Kor mange refleksjonar Kor mange samanfattingar 5 min samtale -3 min tilbakemelding igruppa Bytt roller