Bustadområde på Helldalsstølen

Transkript

1 Kilde Akustikk AS Rapport Bustadområde på Helldalsstølen Akustikkfagleg underlag for reguleringsplan Aktuelt område sør for Helldalssåta, sett frå sør. Utbyggjingsområdet ligg i midten av fotoet. Kjelde: Gule sider / Eniro Norge AS. for Bergen Tomteselskap AS mars 11

2 Rapport sider Voss Versjon Vår ref Kilde Akustikk AS Bergen - Voss / /D doc Deres dato Arkiv Deres ref Inge Hommedal TIL Bergen Tomteselskap AS Postboks BERGEN KOPI TIL Att.: Per Aas Moen Tittel Bustadområde på Helldalsstølen Akustikkfagleg underlag for reguleringsplan Sammendrag Det er rekna og vurdert utandørs støy for eit bustadområde på Helldalsstølen i Bergen i samband med reguleringsarbeid for av området. Vegtrafikk langs Fv580 Hardangervegen nede i dalen og langs Fv188 Sandalsringen ovanfor aktuelt område er dominerande støykjelder. Støybidraga frå Fv580 og Fv188 er omtrent jamnstore for aktuelle tomter. Terrengsituasjon er slik at små endringar gjennom planering og masseuttak kring tomtene kan utgjera monalege differansar i terrengskjerminga av vegtrafikkstøyen. Utrekningane er føretekne etter gjeldande støyretningsline, T-1442 frå Miljøverndepartementet. Vurderinga av støysituasjonen er i tråd med bindande planføresegner for Bergen kommune. Gjeldande krav til utandørs støy vil truleg oppfyllast for alle dei planlagde bustadene så framt heile eller store delar av dagens skog mellom bustadområdet og Hardangervegen vert ståande. For å sikra seg heilt mot overskridingar av støykravet kan ein avbøta støyen frå trafikk på Fv188 med ein låg støyskjerm / eit tett rekkverk på aktuell strekkje. A. Revisjon 1 Utarbeidet av Inge Hommedal E-post: inge.hommedal@kilde.no Tlf.: Sign. Internkontroll (Faglig gjennomgang. Metodikk og forutsetninger. Språk og presentasjon) Sigurd Solberg Sign. Rapportorginal med signaturer er arkivert hos Kilde Akustikk AS Denne rapporten skal kopieres komplett Utdrag kan benyttes etter skriftlig samtykke Kilde Akustikk AS - Voss Tvildesvegen 16D Telefon Voss kilde@kilde.no Telefaks NO MVA

3 INNHALD 1. INNLEIING SITUASJON AKUSTIKKFAGLEG UTTRYKK FØRESETNADER OG METODE... 4 Føresetnader... 4 Metode FØRINGAR FOR STØY... 6 Nasjonale føringar... 6 Kommunale føringar UTREKNA OG VURDERT UTANDØRS STØY... 7 Støybiletet... 7 Uvisser i utrekningane... 8 Vurdering... 8 Orienterande støysonekart for uteareal på terrengnivå INNANDØRS STØY KONKLUSJONAR... 9 REFERANSAR... 9 VEDLEGG A. Terrengsnitt B. Monteringstips for vindauge og dører C. Døme på lydbane frå Fv580 til mest utsett bustadtomt D. Orienterande støysonekart for uteareal E. Situasjonsplan... 15

4 1. INNLEIING Kilde Akustikk AS har fått i oppdrag av Bergen tomteselskap AS å rekna og vurdera utandørs støy for eit nytt bustadområde på Helldalsstølen i Bergen kommune i samband med reguleringsarbeid for området. Utrekningane og vurderingane er utførde i tråd med gjeldande støyretningsline, T-1442 frå Miljøverndepartementet. Oppdraget er tufta på tilsendt materiale frå oppdragsgjevaren. Det er ikkje føreteke eiga akustikkfagleg synfaring i oppdraget. 2. SITUASJON Planområdet ligg i lia i Helldalen, om lag 90 m over dalbotnen. Området ligg like under Fv188 Sandalsringen der Sandalsringen møter Helldalssåta. Området er bratt, og det krevst til del omfattande tilpassingar av terrenget for å etablera bygga. Vegtrafikk langs Fv580 Hardangervegen nede i dalen og langs Fv188 Sandalsringen ovanfor aktuelt område er dominerande støykjelder. Tilkomst til området vil vera frå Sandalsringen. Området kring har mange nybygde bustader. Situasjonen er synt i vedlegg E. Støybidraga frå Fv580 og Fv188 er omtrent jamnstore for aktuelle tomter. Terrengsituasjon er slik at små endringar gjennom planering og masseuttak kring tomtene kan utgjera monalege differansar i eksisterande terrengskjerming av vegtrafikkstøyen. 3. AKUSTIKKFAGLEG UTTRYKK I denne rapporten vert fylgjande omgrep for akustikk brukte: Støynivå L den, er eit langtidsmidla støynivå der støybidraga om kveldane (19-23) er gjevne eit tillegg på 5 db og støybidraga om nettene (23-07) er gjevne eit tillegg på 10 db. Støyproduksjon om kveldane og nettene vert altså «straffa» med høvesvis 5 db og 10 db før samanlikning med tilrådde grenser, dette for å sikra betre vern mot m.a. uroing av søvn. L den vart innført med retningslina T-1442 (sjå nedanfor) i Noreg frå L den er eit A- vekta støynivå. A-vektinga jamnar ut at menneskeøyra er mindre vârt for basslyd enn for lyd i mellomliggjande frekvensområde. 4. FØRESETNADER OG METODE Føresetnader Kartgrunnlag, m.m. Tilsendt SOSI-kart 1 inneheld høgdekotar (med 1 m ekvidistanse) og er brukt som terrenggrunnlag for utrekning av støy i denne rapporten. Eksisterande vegar og bygningar er henta inn frå same SOSI-kart. Opplysningar (t.d. gesimshøgder, bygningsomriss, osv) om planlagde bygningar er henta frå underlag 2 frå oppdragsgjevar. Rapport Side 4 av 15

5 Trafikktal Trafikken langs Fv580 Hardangervegen på aktuell strekkje er i Nasjonal vegdatabank oppgjeven til å vera ÅDT = køyretøy/døgn i år 2009, med 9 % tunge køyretøy. I tråd med gjeldandre retningsline T-1442 (sjå nedanfor) bør ein ta høgd for støyutvikling år fram i tid i slike saker. Ein bør difor leggja til grunn venta trafikk i eit framtidig prognoseår. I denne rapporten er det valt å gjera dette ved å rekna med ein auke på om lag 30 % i trafikken, til ÅDT = køyretøy/døgn. Det er vidare lagt til grunn uendra skiltfart og tungtrafikkdel. Trafikktal for Sandalsringen var ikkje enkle å skaffa, sidan dette er ein veg som har endra klassifisering og difor manglar oppføring med trafikktal i Nasjonal vegdatabank. Det vart føreteke trafikkteljingar i desember , med resulterande ÅDT køyretøy/døgn. Etter den tid er det opna ny skule i Sædalen, som fører til auka trafikk på strekkja. Trafikk i prognosåret er av Kilde Akustikk AS vurdert til å vera om lag ÅDT = køyretøy/døgn. Ei eventuell dobling eller halvering av trafikkmengda tilsvarer ei endring i støynivået på ± 3 db i delar av området der Fv188 dominerer støybiletet. Skilta fart i prognoseåret er føresett å vera uendra frå dagens 50 km/t. Likeeins er tungtrafikkdel vurdert til å verta 5 %, som for framhaldet av Sandalsringen, Nye Sædalsvegen. Trafikktilhøva for Sandalsringen er også diskutert tidlegare 4 Oppsummert tyder det fylgjande føresetnader: Situasjon i prognoseåret Veglekkje ÅDT [køyretøy/døgn] Skilta fart [km/t] Tungtrafikkdel [%] Fv580 Hardangervegen på aktuell strekkje Fv188 Sandalsringen på aktuell strekkje Metode Kilde Akustikk AS har vurdert døgnfordeling av trafikken på Fv580 til å vera slik: Dag (7-19): 75 %, kveld (19-23): 15 %, natt (23-7): 10 %. Det er modellert med ei kjelde langs senterlina til Rv580. Fv188 Sandalsringen er vurdert til å ha døgnfordeling av trafikken som ein typisk by- / bynær lokalveg: Dag (7-19): 84 %, kveld (19-23): 10 %, natt (23-7): 6 %. Det er modellert med ei kjelde langs senterlina til Sandalsringen. Trafikk frå avkøyrsler og lokalvegar i området er føresett å ikkje gje monalege tilskot til den samla vegtrafikkstøyen i planområdet. Støy frå vegtrafikk er rekna med gjeldande nordiske reknemetode 5 ved hjelp av støymodelleringsprogrammet NoMeS Lyddempande effekt av skog er ikkje ein del av reknemetoden, men metoden opnar for at ein kan rekna med ein slik effekt. Rapport Side 5 av 15

6 5. FØRINGAR FOR STØY Nasjonale føringar Retningsline, for utandørs støy Gjeldande offentleg retningsline, T-1442 «Retningslinje for behandling av støy i arealplanlegging» av frå Miljøverndepartementet, er lagd til grunn for støyutrekningar i denne rapporten. I T-1442 er det gjeve tilråding for støygrenser for etablering av ny støyande verksemd, m.v.: Tabell 1. Utdrag av tabell 2 i T-1442: Tilrådde støygrenser ved etablering av ny støyande verksemd, m.v. Alle tal er frittfeltsverdiar. Støykjelde Støynivå på uteplass og utanfor rom med støyfølsam bruk Støynivå utanfor soverom, natt kl Maksimalt støynivå på uteplass og utanfor rom med støyfølsam bruk, dag og kveld, kl. 7-23tandørs støynivå, årsmidla Vegtrafikk L den = 55 db L 5AF = 70 db - Tilrådd støygrense er identisk med yttergrense for Gul sone i T Avvik frå T-1442 kan gje grunnlag for innseiingar til planane frå statlege styresmakter, m.a. Fylkesmannen. T-1442 er rettleiande, men konkrete krav til støy vert rettsleg bindande når dei vert lagde inn som reguleringsføresegner i ein plan, sjå nedanfor. Ein del personar kan vera plaga av støy også utanfor gul sone etter T Ved yttergrense for gul sone vil inntil 20 % av personane framleis vera sterkt plaga av støy. Forskrift, også for innandørs støy frå utandørskjelder TEK, plan- og bygningslova si tekniske forskrift, har i ein eigen standard NS gjeve grenser for tillateleg støy som kjem utanfrå og belastar nye bustader, kontor, osv. Minstekrava i standarden er gjevne i ein eigen lydklasse C. For det aktuelle prosjektet med nye bustader- er desse minstekrava aktuelle: Krav til innandørs døgnekvivalent støynivå høgst 30 dba i opphaldsrom i bustad. Krav til innandørs maksimalt støynivå 45 dba i soverom dersom det er «mer enn 10 hendelser over dette nivået om natta». I denne saka er berre ekvivalentnivåkravet dimensjonerande. Krav til støynivå på uteplass (privat og felles uteplass) skal ikkje overstiga nedre grenseverdi for gul sone i T-1442, det vil seia L den = 55 db. Støykrava i lydklasse C inneber at inntil 20 % av personane i bustader bygde etter den lydklassen kan ventast å verta forstyrra av lyd og støy. Rapport Side 6 av 15

7 Kommunale føringar Bergen kommune vedtok kommuneplanføresegner 8. I desse føresegnene vert m.a. støygrensene rettsleg bindande forskrifter, ikkje retningsliner. Punkt 15 omhandlar støy: «Kvalitetskrav til uteareal Uteareal ved skoler og barnehager og utendørs oppholdsareal for bolig i henhold til pkt. 11 skal ikke ha støynivå over L den = 55 db... Tiltak mot vegtrafikkstøy og banestøy I støyintervallet L den = db for vegtrafikkstøy og db for banestøy ved byggegrense skal arealplanlegging og søknad om tiltak dokumentere at alle boenheter blir gjennomgående og får lavere støynivå enn L den = 55 db på stille side. Stille side skal også være skjermet i forhold til støy fra andre støykilder. Minst halvparten og minimum 1 av soverommene i hver boenhet skal ha vindu mot stille side. Boenheter som får soverom eller stue på støyutsatt side skal ha balansert ventilasjon, og behov for solavskjerming eller kjøling skal avklares. Ved støynivå over L den = 65 db for vegtrafikkstøy og 68 db for banestøy ved byggegrense kan det ikke bygges boliger eller gis tillatelse til nye boenheter uten at området samtidig skjermes slik at støynivået kommer under 65/68 db. Det må dokumenteres at luftkvalitet innendørs og på utendørs oppholdsareal blir tilfredsstillende, jf. nasjonale mål for lokal luftkvalitet.» Merknad: I denne saka skal dei kommunale føresegnene leggjast til grunn for dei støyfaglege vurderingane. 6. UTREKNA OG VURDERT UTANDØRS STØY Støybiletet Vegtrafikkstøy er rekna ut for området i tråd med ovanståande metode. Det syner seg at området får brukande støykvalitet, dette gjeld særskilt 1. etasje og uteplassar på terrengnivå. 2. etasje på planlagde bustader kan få overskridingar av nasjonale og kommunale krav om ein ikkje reknar med lyddempande effekt av dagens skog mellom området og Fv580. Me vurderer det slik at i denne saka vil det vera rett å ta omsyn til denne tilleggsdempinga ut frå at eksisterande skog eller i det minste store delar av han vil verta ståande fram mot prognoseåret. Tabell 2. Årsmidla støy, Lden, i mest utsette høgd på bustadbygningar på aktuelle tomter, i eit prognoseår år fram i tid. Alle tal er frittfeltsverdiar. NB! Dempande effekt av skog mellom Fv580 og tomtene er ikkje teken med i denne tabellen. Tomt nr. (sjå situasjonplan i vedlegg B) Utrekna årsmidla støy i mest utsette høgd på fasade mot nordvest, L den [db] Utrekna årsmidla støy i mest utsette høgd på fasade mot søraust, L den [db] Merknad støynivå, årsmidla MedMed Rapport Side 7 av 15

8 Uvisser i utrekningane Vurdering I enkle terrengsituasjonar er det vanleg å rekna med at gjeldande reknemetode gjev eit resultat for langtidsmidla støynivå, L den, innanfor ± 5 db ved ein kjelde/mottakaravstand på 200 m og for konstante lydutbreiingstilhøve (t.d. medvind). Ved ein avstand på 50 m er det vanleg å rekna med ei uvisse på ± 3 db. I denne saka er det, på rapporteringstidspunktet, usikkert korleis terrenget vert sjåande ut i detalj kring dei planlagde bustadene. Variasjonar i lokalt terreng kan påverka naturleg terrengskjerming frå overliggjande Fv188 og vil såleis utgjera ei heller stor kjelde til uvisse i utrekningane. Resultata i tabell 2 vil truleg utgjera øvre estimat for støyen i prognoseåret. På somme av dei fasadane mot søraust vil utrekna vegtrafikkstøy frå Fv580 i prognoseåret overstiga øvre grense i nasjonale og kommunale føringar for støy i arealplanleggjing, om ein ikkje tek med dempande effekt av skog mellom Fv580 og tomteområdet. I dag er det lauvskog i området. Den lyddempande effekten vil difor variera med lauvdekke/årstid, men vil høgst truleg utgjera så stor demping av sjølv den mest støyutsette fasaden (søraustre fasaden på eit bygg på tomt nr. 2) hamnar under øvre grense (L den = 55 db). Eit døme på profil for lydbane mellom denne tomta og Fv580 er synt i vedlegg C, saman med ei forklaring. Somme av fasadane mot nordvest, spesielt den på tomt 1, kan få ei lita overskriding av øvre støygrense. For å vera på den sikre sida kan ein vurdera å få sett opp ein låg støyskjerm / eit tett rekkverk langs Fv188 på aktuell strekkje. Høgda treng ikkje overskrida 0,9 m. Orienterande støysonekart for uteareal på terrengnivå Vedlegg D syner eit orientering støysonekart for utrekna vegtrafikkstøy 1,5 m over lokalt terreng, svarande til ståande person på uteareal på terrengnivå. Rapport Side 8 av 15

9 7. INNANDØRS STØY Krava i NS8175 til innandørs støy i alle opphaldsrom vert tilfredsstilt ved bruk av vanlege bygningselement (tak, vindauge, ventilasjon, m.v.) utan spesielt god lydmessig kvalitet. Vindaugs- og dørfuger bør likevel utførast etter god lydfagleg praksis, sjå døme i vedlegg B. 8. KONKLUSJONAR Vegtrafikk langs Fv580 Hardangervegen nede i dalen og langs Fv188 Sandalsringen ovanfor aktuelt område er dominerande støykjelder. Støybidraga frå Fv580 og Fv188 er omtrent jamnstore for aktuelle tomter. Terrengsituasjon er slik at små endringar gjennom planering og masseuttak kring tomtene kan utgjera monalege differansar i terrengskjerminga av vegtrafikkstøyen. Gjeldande krav til utandørs støy vil truleg oppfyllast for alle dei planlagde bustadene så framt heile eller store delar av dagens skog mellom bustadområdet og Hardangervegen vert ståande. For å vera på den sikra sida kan ein vurdera ein låg støyskjerm langs Fv188. REFERANSAR 1 Fila «GKB.sos» tilsend frå oppdragsgjevar , i eit tidlegare oppdrag. Merknad: Fila «Heldalsstolen_01.sos», motteke i dette oppdraget inneheld eit mindre utsnitt enn det i «GKB.sos», og er fylgjeleg ikkje brukt i dette oppdraget. 2 Fila «Helldalsstølen_oversiktsplan 16 boliger.dwg tilsend i e-post frå oppdragsgjevar Kjelde: Telefonsamtale med Bergen kommune v/ Håkon Nøttveit Rapport , «BOB Kjenndalsbrotet: Utendørs vegtrafikkstøyberegninger», frå Kilde Akustikk AS, datert Statens vegvesen, handbok 64, «Nordisk beregningsmetode for vegtrafikkstøy. Revidert 1996: Komplett og forenklet metode» ISBN Underutgåve av NS 8175 Lydforhold i bygninger lydklasser for ulike bygningstyper. Standard Norge, 2.utgave Bystyrevedtak i Bergen kommune , sak Revidert gjennom vedtak Rapport Side 9 av 15

10 VEDLEGG

11 VEDLEGG A. Terrengsnitt Udatert terrengsnitt frå arkitekt Link signatur. Rapport Side 11 av 15

12 VEDLEGG B. Monteringstips for vindauge og dører Rapport Side 12 av 15

13 VEDLEGG C. Døme på lydbane frå Fv580 til mest utsett bustadtomt Forklaring: Lydbane frå Fv580 (til venstre på figuren) til 2. etasje sitt søraustre hjørne på eit tenkt bustadhus på mest støyutsett bustadtomt, nr. 2. Skog (her med høgd 7 m) er synt som grøne og stipla liner. Som ein ser vil store delar av lydbanen gå gjennom skogen. Rapport Side 13 av 15

14 VEDLEGG D. Orienterande støysonekart for uteareal Støysonekart for uteareal på Helldalsstølen N Årsmidla vegtrafikkstøy, L den, 1,5 m over lokalt terreng Støyutbreiinga vil vera annleis i andre høgder over lokalt terreng. Øvre del av området har store uvisser i støyutbreiinga, p.g.a. ukjend terrengtilretteleggjing for tomtene. Berre støydominerande vegar. Dempande effekt av skog: Ikkje inkludert. Trafikksituasjon: Prognose med 1,3 x dagens vegtrafikk. Reknemetode: «Handbok 64 Nordisk beregningsmetode for vegtrafikkstøy, revidert 1996», Statens vegvesen, mars Reknemodell: NoMeS 4.5, underversjon dagsett Reknemodelloppløysing: 2 m. Kartografi og interpolasjon: Surfer Interpolasjonsmetode: Lokalt 3. grads polynom. Koordinatsystem: UTM sone Voss, , IH Årsmidla vegtrafikkstøy, L den Målestokk 0 m 10 m 20 m Gul støysone: 55 db L den 65 db Raud støysone: L den > 65 db Rapport Side 14 av 15

15 VEDLEGG E. Situasjonsplan Situasjonsplan frå arkitekt Link signatur. Merka som førebels og datert Rapport Side 15 av 15