Samhandlingsreforma Ved Omsorgssjef Marit Botnen Ulstein kommune Foredrag på Fagpolitisk konferanse for ergoterapeutar Molde, 11. november 2009 1 Samhandlingsreforma Omsorgstenestene i dag Bakgrunnen for samhandlingsreforma Målsettinga Tiltak Utfordringar for sjukehusa og kommunane 2
Omsorgstenestene produkt av mange reformene Satsing på heimetenester 1984 Sjukeheimsreforma 1988 Ansvarsreforma 1991 Handlingsplan for eldreomsorga 1998 Opptrappingsplanen for psykisk helse 1998 Ansvar for rehabilitering 1998 Fastlegereforma 2001 Sjukehusreforma 2002 Samhandlingsreforma 2009 3 Omsorgstenestene i dag Satsing på heimetenester Bustadgjering av eldreomsorga Sjukeheimen som kortids sjukehusavdeling Omsorgstenester omfattar meir enn eldre Aktiv omsorg Ein særeigen organisasjonsform Samarbeid med sjukehusa 4
Reformarbeid på kommuneplan Top down vs bottom up Myndiggjorte medarbeidarar Medarbeidarstyrte utviklingsprosjekt 5 Plan for omsorgstenestene integrerast i overordna kommuneplan Kommuneplanen ikkje berre arealplan, også ein plan for ivaretaking av helse (folkehelseperspektivet) Førebygging alle aldrar Universell utforming bygg og vegar tilgong for alle 6
Sterk vekst i heimesjukepleie blant unge brukarar med somatiske og psykiske sjukdommar i 1995-2006 Brukere av heimesjukepleie står for omtrent heile tilveksten i heimetenesta: 40.000 brukarar i 2006, eller 3 av 4 Sterk vekst i brukarar under 67 år : 15.000 etter 2002-2006 Sterk vekst blant personar med somatiske sjukdomar og psykiske lidingar: 26.000 nye etter 1995-43.00 i 2006 6 av 10 av tilveksten, er brukarar under 50 år 9 av 10 av tilveksten er personar med somatiske sjukdomar og psykiske lidingar 8 av 10 bur i private bustadar 7 Vekst i årsverk i pleie og omsorg 1993-2007 Omlag 2/3-deler av alle årsverka i de heimebaserte tenestene til brukarar under 67 år, går til brukarar som bur i kommunale bustadar Om lag 3/4-deler av tilveksten av brukarar i perioden 2002-2006 bur i privat bustad 8
Antal brukarar av heimebaserte tenester og antal utviklingshemma, 1989, 1993, 1995, 1997 og 2006. Kilde: Pleie- og omsorgsstatistikk, SSB og beregninger ved NIBR 2009 2006 42970 12.050 (22 %) 51.010 1997 22214 9.520 31.730 1995 17272 8.870 (34 %) 26.140 1993 17086 7.300 24.390 1989 18390 1.710 20.100 Andre Utviklingshemmet Alle 0 10000 20000 30000 40000 50000 60000 9 Brukarar av heimesjukepleie. Antal og andel brukarar busett i ordinære private bustadar og i kommunale bustadar etter hovudårsak til hjelpebehovet (2002). Kilde: Helsetilsynet 2003 S um begge 13381 (50 %) 9794 (36 %) 3742 (14 %) 26.900 Komm unal bolig 2 9 % 3 8 % 33 % 7.600 S o m atisk P syk is k U tvikling shem m e t Alle Ordinær bolig 5 8 % 36 % 6 % 19.400 0 5000 10000 15000 20000 25000 30000 10
Ein annleis organisasjon Desentralisert stort krav til sjølvstende, tryggheit og kompetanse Ei integrert teneste Brukarstyring Aktiv omsorg hjelp til sjølvhjelp 11 Bakgrunnen - Vi vert eldre og eldre 1 400 000 1 200 000 1 000 000 800 000 90 år og eldre 80-89 år 600 000 400 000 200 000 67-79 år 00 2000 2010 2020 2030 2040 2050 Kilde: SSB 12
Bakgrunnen - Sjukdomsbildet endrar seg Infeksjonssjukdomar Rus, kreft, diabetes, overvekt, kols, psykiske lidelsar demens Hjerteinfarkt år 1900 1950 2000 2050 13 Bakgrunnen: Utgiftar til sjukehusa dobla på sju år 53 mrd 2002 103 mrd 2009 14
Brukar vi sjukehusressursane rett? 15 FLOKE som må løysast 16
Målsetting - Frå reparasjon til førebygging I dag Kostnader Diabetes, rus, kols, overvekt, psykiske lidelser Framtid Tid Forebygging Tidlig fase Diagnose Kronisk syk Komplikasjoner 17 Målsetting: Kommunehelsereform Rett tiltak Rett stad Rett tid Vekst i kommunale rammer Fokus på forebygging Økonomiske insentiver 18
Målsetting: Saumlause pasientforløp Helsestasjon Fastlege Pleie- og omsorg Habilitering Universitetssjukehus Lokalsjukehus Kommunehelsetenesta Spesialisthelsetenesta 19 tiltak 20
Gjennomføringa av samhandlingsreforma 5 Utfordringar for kommunane 22
Felles ansvar, ulike oppgåver KOMMUNANE Overordna ansvar for førebygging og behandling Palliative team, psykiatriske team, rehabiliterande team Koordinerande eining Personleg koordinator SJUKEHUSA Ansvar for spesialiserte behandlingar Oppfølging av pasienten etter utskriving Vegleiing Ambulante team 23 God samhandling gir nye muligheiter! 24