Førerd Statens vegvesen Regin vest legg fram frslag til reguleringsplan fr utbygging av ny trasé fr E39, parsell Eikefet-Rmarheim i Lindås kmmune. Planen legg pp til ei løysing sm reduserer køyrelengda Eikefet Rmarheim med 2050 meter. Eksisterande strekning har relativt låg standard g er den dårligaste strekninga på E39 mellm Bergen g Sgnefjrden. Føremålet med planarbeidet er å byggje ut til stamvegstandard. Gjennm reguleringsplanen skal det fastleggjast plassering g utfrming av køyrevegar, g samtidig sikre areal til gjennmføring av prsjektet. Utgangspunktet fr planarbeidet er vedteken krridr i kmmunedelplan med knsekvensutgreiing E39 Eikefet-Rmarheim (juni 2011) g arealplan fr Lindås kmmune. Planfrslaget er utarbeidd av Statens vegvesen Regin vest i samarbeid med Lindås kmmune gjennm ei tverrfagleg prsjektgruppe. Dei mest sentrale persnane i ppdraget har vre: Planansvarleg, Statens vegvesen Planbestillar, Statens vegvesen Sakshandsamer, Lindås kmmune Vegplanleggar, Statens vegvesen Fagansvarleg støy, Statens vegvesen Fagansvarleg landskapsbilete, Statens vegvesen Fagansvarleg nærmiljø g friluftsliv, Statens vegvesen Fagansvarleg naturmiljø, Statens vegvesen Fagansvarleg kulturmiljø, Statens vegvesen Fagansvarlig naturressurs, Statens vegvesen Geteknikk, Statens vegvesen Gelg, Multicnsult Byggherreavdeling, Statens vegvesen Eigedmsseksjnen, Statens vegvesen Gunn Cecilie Omre/ Christine R. Nilsen Steinar Slberg/ Hege Løtveit Sveinung Tft/ Arnld Matre Gunn Cecilie Omre Svein Åsmund Slungård Synnøve Kløve-Graue/ David Fürstenberg Christine R. Nilsen Eli Mundhjeld Sigmund Bødal Synnøve Kløve-Graue Andreas Grv Rald Unni Hagen Arnljt Jrdal/ Jhn Ellefsen Erik Neergaard/ Jrunn Nesheim Planmaterialet inneheld følgjande: 1. Reguleringsplankart, datert 21.6.2013 2. Reguleringsføresegn, datert 21.6.2013 3. Planmtale (dette dkumentet), datert 21.6.2013 4. Risik- g sårbarheitsanalyse (ROS), datert 14.2.2013 5. Støysnekart, datert 13.3.2013 6. Ingeniørgelgiske undersøkelser fr tunneler, rapprt frå Multicnsult. 7. Geteknisk rapprt fr reguleringsplan E39 Eikefet Rmarheim, Vegteknisk seksjn. 8. Saksutgreiing frå Lindås kmmune Planmateriale nr. 1 g 2 er juridisk bindande dkument. Bergen, juni 2013 Statens vegvesen Regin vest Lindås kmmune 1
Innhald FØREORD... 1 1 2 3 4 5 6 PLANARBEIDET OG ANDRE PLANAR... 4 1.1 PLANOMRÅDET... 4 1.2 PLANPROSESS... 5 1.2.1 Oppstart av reguleringsplanarbeid... 5 1.3 RAMMER OG FØRINGAR... 9 1.3.1 Nasjnal transprtplan... 9 1.3.2 Fylkesplan fr Hrdaland... 9 1.3.3 Kmmuneplanen sin arealdel fr Lindås kmmune 2011-2013... 10 1.3.4 Anna planlegging i mrådet... 11 2.1 2.2 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 3.9 3.10 4.1 4.2 5.1 5.2 DAGENS SITUASJON... 13 TILHØVET I DAG MÅL MED PROSJEKTET... 13 FRAMSKRIVNE TRAFIKKTALL... 13 REGULERINGSPLAN... 14 VEG- OG TUNNELSTANDARD... 14 TILHØVE KNYTT TIL VEGNORMALANE... 15 VEGSYSTEMET... 16 KOLLEKTIVTILTAK... 17 LØYSING FOR GÅANDE OG SYKLANDE... 17 ANLEGGSVEGAR/LANDBRUKSVEGAR OG RIGGOMRÅDAR (RAD)... 18 ENDRING AV INFRASTRUKTUR... 18 GEOLOGI OG GEOTEKNIKK... 18 STØRRE KONSTRUKSJONAR... 19 MASSEOVERSIKT OG MASSEPLASSERING... 20 KOSTNADER, FINANSIERING OG FRAMDRIFT... 21 KOSTNADSOVERSLAG... 21 FINANSIERING OG FRAMDRIFT... 21 GRUNNERVERV... 21 GENERELT... 21 AREALBRUK... 21 VERKNADER AV PLANFORSLAGET... 22 6.1 STØY... 22 6.2 LUFTFORUREINING... 22 6.3 RISIKO- OG SÅRBARHEITSANALYSE (ROS)... 22 6.4 HELSE, MILJØ OG TRYGGLEIK (HMT)... 23 6.5 LANDSKAPSBILETE... 24 6.5.1 Eikefetdalen... 24 6.5.2 Rmarheimsdalen... 26 6.5.3 Rigg-g marksikringsplan... 29 6.5.4 Avbøtande tiltak... 29 6.6 NÆRMILJØ OG FRILUFTSLIV... 30 6.6.1 Knklusjn frå knsekvensutgreiing... 30 6.6.2 Dagens situasjn g vurdering av verknader... 30 6.6.3 Avbøtande tiltak... 33 6.7 NATURMILJØ... 34 6.7.1 Kunnskapsgrunnlaget... 34 6.7.2 Framande skadelege artar... 36 6.7.3 Naturmangfaldlva (NML)... 36 6.7.4 Verknader fr naturmiljø, avbøtande tiltak... 36 6.8 KULTURMILJØ... 37 Statens vegvesen Regin vest Lindås kmmune 2
7 6.8.1 Samanfatning... 38 6.8.2 Avbøtande tiltak... 39 6.9 NATURRESSURSAR... 39 6.9.1 Jrdbruk g skg... 39 6.9.2 Utmarksressursar... 44 6.9.3 Lausmasser... 45 6.9.4 Ferskvatn... 46 6.9.5 Avbøtande tiltak... 46 7.1 YTRE MILJØ PLAN (YM-PLAN)... 47 AVBØTANDE TILTAK... 47 REFERANSAR... 52 Statens vegvesen Regin vest Lindås kmmune 3
1 1.1 Planarbeidet g andre planar Planmrådet Planmrådet strekkjer seg frå Eikefet i sørvest til Rmarheim i nrdaust. Vegstrekninga sm skal regulerast er alternativ 8 i E39 Eikefet-Rmarheim, kmmunedelplan med knsekvensutgreiing. Kmmunedelplanen vart vedteken 16.6.2011 i Lindås kmmunestyre. Vegstrekninga tek til inne i eksisterande Eikefettunnel, m lag 500 meter frå nrdre munning. Herfrå vert det ny tunnel sm munnar ut m lag 400 meter vanfr eksisterande veg i Eikefet. Vegen går i ein krt daglinje i nrdre del av industrimrådet der den kryssar Eikemvassdraget g går vidare i ein mlag 6 kilmeter lang tunnel til Rmarheim. Tunnelen munnar ut m lag 400 meter nrd fr Rmarheim bru, kryssar elva g kplar seg til eksisterande E39 fram til Gamleseter. Køyrelengde Eikefet Rmarheim vert innkrta med 2050 meter. Figur 1Planmråde E39 Eikefet- Rmarheim vist med stipla linje. Statens vegvesen Regin vest Lindås kmmune 4
1.2 Planprsess Statens vegvesen utarbeidar g fremjar utkast til reguleringsplanen, i tillegg til å melde ppstart av planen. Lindås kmmune er planstyresmakt g har ansvar fr den frmelle handsaminga av planen. Planfrslaget vil verte handsama etter plan- g bygningslva sine reglar, med følgjande frventa saksgang: Planen vert handsama plitisk i frmannskapet i Lindås kmmune, g det vert gjrt vedtak m å leggje planen ut til høyring g ffentleg ettersyn. Vedtaket vert kunngjrt i lkalavisa. Planen vil liggje ute til ffentleg ettersyn i 6 veker. Høyringsfrist vil gå fram av kunngjeringa. Etter høyringsfristen vil merknader sm kjem inn bli kmmentert g vurdert av sakshandsamar i Lindås kmmune g Statens vegvesen. Eventuelle planendringar kan bli innarbeidd sm følgje av merknadene. Etter dette vil planen bli teken pp til 2. gangs handsaming i kmmunen. Planen vert vedteke i Lindås kmmune. Vedtaket vert gjrt kjent i lkalavisene med pplysningar m klagemglegheit, erstatningar g tilhøyrande tidsfristar. 1.2.1 Oppstart av reguleringsplanarbeid Melding m ppstart av reguleringsplanarbeid vart sendt råka grunneigarar g ffentlege instansar i brev av 22. mars 2012. Samtidig vart ppstart av planarbeidet annnsert i avisene Nrdhrdland g Strilen 24. mars 2012 etter plan- g bygningslvas 3-7 g i samsvar med 12-8 g 12-9. Frist fr uttale til varsel m ppstart vart sett til 5.5.2012. Plandkumenta er tilgjengeleg på http://www.vegvesen.n/eurpaveg/e39eikefetrmarheim g https://www.lindas.kmmune.n Det km ti fråsegn, under følgjer Vegvesenet si vurdering av desse. 1. Bergen g Omland Havnevesen 2. Direktrat fr minerealfrvaltning med Bergmesteren fr Svalbard (DMF) 3. BKK Nett AS 4. Fiskeridirektratet regin Vest 5. Fylkesmannen i Hrdaland, Kmmunal- g samfunnsplanavdelinga 6. Grunneigar Gunnar Stusdal, gnr. 217, bnr. 14. 7. Hrdaland fylkeskmmune, Reginalavdelinga 8. Kystverket Vest, Plan- g kystfrvaltningen 9. Nrges vassdrags- g energidirektrat 10. Oster Pukk & Sand AS 1 Bergen g Omland Havnevesen Minner m at tiltak sm bygging, graving, utfylling i sjø samt andre tiltak sm kan virke inn på tryggleiken eller framkmelegheit i sjø utløyse krav m løyve frå BOH, jf. havnl. 27, fyrste ledd. Tiltaket kan ikkje berre visast i plankartet, ei rientering m søknadsplikten bør gså takast med i føresegna. Søknad må sendes BOH i gd tid før tiltak setjas i verk. Statens vegvesen sin kmmentar: Planmrådet er mindre enn pphavleg varsla, g grenser ikkje til sjø. Statens vegvesen har merka seg innhaldet i fråsegn, men vurderer det ikkje lenger sm aktuelt. Statens vegvesen Regin vest Lindås kmmune 5
2 Direktrat fr mineralfrvaltning med Bergmesteren fr Svalbard (DMF) Har ingen kmmentar dersm det er alternativ 8, vedteke av Lindås kmmune, sm skal regulerast. Dette alternativet kjem ikkje i knflikt med Oster Pukk g Sand si planlagde utviding av brtet i Husafjellet. Statens vegvesen sin kmmentar: Statens vegvesen har vre i kntakt med Oster Pukk g Sand m 50 meter sikringssne rundt tunnel i Husafjellet. Krleis drifta skal frhlda seg til sikringssna er innarbeida i føresegn til reguleringsplan fr steinbrtet. Det er lite sannsynleg at Statens vegvesen vil justere veglinja inne i fjellet, men vil kntakte DMF dersm linja likevel blir justert. 3 BKK Nett AS Kraftleidning kryssar planmrådet. Det finst g eit par 22 kv luftleidningar g eit par nettstasjner innanfr planmrådet. Kraftleidning er bygd etter anleggsknsesjn gitt av Nrges Vassdrags- g Energidirektrat, g er såleis unntatt Plan- g bygningslvens føresegn. Kraftleidningar skal ikkje teiknast inn sm eit føremål i planen, men bør innarbeidast sm ein msynssne, jf. PBL. 12-6. Byggjefrbdsbeltet langs kraftleidning er 30 meter, 15 meter målt hrisntalt til kvar side frå senter av leidning. Fr ev. mlegging av traseen stillar BKK ein del vilkår sm må tilfredstillast, irekna med anna kstnadsdekning. Spenningsnivå skal ikkje påførast i planen, jf. Frskrift m berdeskap i kraftfrsyninga 6-2, g NVE si Rettleiing til frskrift m beredskap i kraftfrsyninga pkt. 6.2.5. 22 kv luftleidning, 22 kv kabelanlegg g nettstasjnane sm fins innanfr planmrådet er høgspenningsanlegg sm inngår i transmisjnsnettet, g er naudsynte kmpnentar i den lkale straumfrsyninga. Anlegga er bygd i medhald av mrådeknsesjnen (jf. energilva 3-2). Omlegging av desse anlegga krev ikkje søknad m endring, men legg til grunn at ein del msyn skal ivaretakast. Klausuleringsbeltet fr 22 kv luftleidning er 15 meter, 7,5 meter målt hrisntalt til kvar side frå senter av leidning. Byggjefrbdsbeltet må registrerast i planen sm arealføremål Trasé fr nærmare angitt infrastruktur, jf. PBL 12-5 nr.2. Det er gså knytt vilkår til avstand frå nettstasjner g ev. mlegging av høgspenningsanlegg, irekna med anna kstnadsdekning. BKK påpeikar at ev. trng fr frsterkningar, endringar eller mleggingar av elektriske installasjnar må gjevast til kjenne på eit tidlig tidspunkt. Statens vegvesen sin kmmentar: Statens vegvesen har vre i kntakt med BKK der naudsynte avklaringar vart føretake. Omsynssne med føresegn er innarbeida i plan. Eksisterande luftleidning vert lagt i kabel i bakken, g utgår dermed sm arealfrmål. 4 Fiskeridirektratet, regin Vest Sjømrådet utanfr Eikefet, Ytsesundet, er registrert sm gytemråde fr kysttrsk. Dei siste åra har bestanden gått sterkt tilbake, g gytemråda er eit nøkkelmråde fr reprdusksjn av kysttrsk. Kjende gytemråde må vernast mt fysiske påverknader sm kan truge fisken sin gytesuksess. Utfylling av massar i sjø kan få uheldige knsekvensar fr gytemråde, g spørsmål må difr utgreiast tilstrekkeleg i den vidare planprsessen. Det vert vist til Havfrskningsinstituttet i Bergen fr nærare infrmasjn m registrert gytemråde. Statens vegvesen sin kmmentar: Statens vegvesen tek merknaden til rientering. Det skal ikkje fyllast i sjø, men det er gjrt ein vurdering av utslepp av tunnelvatn. Det er teke msyn til dette i føresegna. 5 Fylkesmannen i Hrdaland, Kmmunal- g samfunnsplanavdelinga Det vert lagt til grunn at planarbeidet er i samsvar med verrdna plan g at det ikkje er i strid med nasjnale føringar i arealplitikken. Det vert frventa at signal gitt på Fylkesmannen si temaside på Statens vegvesen Regin vest Lindås kmmune 6
internett vert lagt grunn i det vidare planarbeidet. Dei knsekvensar reguleringsplanen har fr endra arealbruk skal vurderast i høve til naturmangfaldet, g må tydeleg kme fram i planarbeidet, jf. naturmangfaldlva 7-12. ROS-analysen må nytte akseptkriteria sm er i tråd med byggteknisk frskrift (TEK 10). Analysen må sjå på risik både innanfr g utanfr planmrådet sm kan påverke tiltaket, g ev. endra risik sm følgje av tiltaket. Statens vegvesen si kmmentar: Frslag til reguleringsplan er i tråd med vedteken kmmunedelplan fr E39, g endringar i arealbruk er vurdert pp i mt naturmangfaldet g naturmangfaldlva. I ROS-analysen er det nytta Lindås kmmune sine risikmatriser g akseptkriterier, vedteke i Lindås kmmunestyre 14.4.2011. Desse er gdkjend av Fylkesmannen i Hrdaland. Ev. endra risik er skildra i rapprt frå ROS analyse, 14.2.13. 6 Grunneigar Gunnar Stusdal, gnr. 217, bnr. 14 På vedlagt kart i brev frå Statens vegvesen, datert 22.3.12, ser det ser ut til at veglinja sm er teikna inn vil rasere mesteparten av grunneigars innmark. Det er mindre enn fire år sidan førre vegprsjekt ver grunneigars dyrka mark vart avslutta, g den gngen vart han ikkje høyrd med tanke på å flytte vegen ned mt elvekanten. Med dette sterkt i minne vil han setja seg i mt g nk ein gng miste meir innmark. Grunneigar ber m at den pphavlege veglinja, gdkjend i Lindås kmmunestyre, med tilknyting til E39 400 meter nrd fr Rmarheim bru vert følgd. Statens vegvesen si kmmentar: Statens vegvesen har vre i kntakt med grunneigar per e-pst. Avgrensing fr planmrådet er trekt så langt sør sm mgleg slik at innmark ikkje vert råka. 7 Hrdaland fylkeskmmune, Reginalavdelinga Det vert vist til Reginal startpakke g fylkeskmmunen sine eigne sider m planrettleiing på internett der ein kan finne relevant tema g infrmasjn. Vidare vert det lagt særleg vekt på tre tema: Samferdsel: Det må leggjast til rette fr tilfredstillande løysingar når det gjeld kpling mellm gamal g ny veg på Eikefet- g Rmarheimsida, samt at det må takast msyn til vergang mellm bussruter sm i framtida skal tene både lkal- g fjernruter. Fylkeskmmunen ønskjer difr å verte teken med i det vidare planarbeidet. Kulturminne g kulturmiljø: Det vert gjrt merksam på pkt. 2 i dei reginale retningsliner i fylkesdelplan fr kulturminne der det står at dkumentasjn av kulturminne g kulturmiljø skal gjerast på eit tidleg stadium. Desse interessene må mtalast særskilt sm eige tema, eller vedlegg. Verknad planen har på kulturminne g kulturmiljø skal dkumenterast g vurderast sm eitt av punkta i planprgrammet ved ffentleg ettersyn. Det er ikkje kjende autmatisk freda kulturminne innanfr planmrådet, men fylkeskmmunen har kjennskap til SEFRAK-registrerte bygningar g verneverdig sjøbruksmiljø i mrådet. Det må påreknas markundersøking då delar av planmrådet er vurdert til å ha eit ptensiale fr funn av autmatisk freda kulturminne. Det vert bede m attendemelding så snart grundigare planavgrensing føreligg, slik at det kan utarbeidast eit kstnadsverslag fr arkelgiske undersøkingar. Saka har vre til vurdering ved Bergen Sjøfartsmuseum sm ikkje har merknader til det arealet sm ligg i tilknyting til sjø. Landskap: Det vert bede m at planen viser handtering av landskapsinngrep g landskapstilpassing, nk sm gså er viktig med tanke på massehandtering g depni. Statens vegvesen Regin vest Lindås kmmune 7
Statens vegvesen si kmmentar: Statens vegvesen har vre i møte med HFK der det vart føreteke naudsynte avklaringar når det gjeld samferdsel. Dette er innarbeida i planen. Veglinja sm skal regulerast er alternativ 8, vedteken i kmmunedelplan med knsekvensutgreiing E39 Eikefet-Rmarheim (juni 2011). I tråd med PBL 4.1 låg planprgram fr det planarbeidet ute på høyring i minimum 6 veker, g sm del av utgreiinga inngjekk dei Ikkje-prissette knsekvensane der m.a. kulturmiljø er eit deltema. Jf. Frskrift m KU, kapittel II 2 er undersøkningsplikta ivareteke. I kapittel 6 er likevel verknader av planfrslaget vurdert, der kulturmiljø inngår sm eit deltema. Landskap er gså mhandla i kapittel 6, g har vre eit viktig element i utarbeiding av reguleringsplanen. 8 Kystverket, Vest Har mtteke varsel g ventar på at endeleg plan ligg føre. Infrmerer m at tiltak i sjø sm utfylling, utlegg av brygger, sjøkabel eller liknande krev løyve etter hamne- g farvasslva 27. Det vert bede m at dette vert innarbeida i reguleringsføresegna. Statens vegvesen sin kmmentar: Planmrådet er mindre enn pphavleg varsla, g grenser ikkje til sjø. Statens vegvesen har merka seg innhaldet i fråsegna, men vurderer det ikkje lenger sm aktuelt. 9 Nrges vassdrags- g energidirektrat (NVE) Traseen vil krysse Eikefetelva sm er varig verna mt kraftutbygging. Riksplitiske retningsliner fr verna vassdrag sm gjeld fr hvudelv, sideelv, større bekkar, sjø g tjern g eit mråde på inntil 100 meter breidde på sidene av desse skal leggjast til grunn i planarbeidet. I nedste del av mrådet der elva skal kryssast er det gjrt inngrep frå før. Då NVE må vurdere inngrep i elva etter vassressurslva må planskildringa gjere greie fr kva ålmenne interesser sm er knytt til elva, g krleis inngrep i elva påverkar desse ålmenne interessene. Det vert freslått at arealbrukskategrien Bruk g vern av sjø g vassdrag, jf. PBL 12-5 nr. 6 vert nytta til å merke av vasstrengen g kantsner. Breidda på vegetasjnsbeltet kan fastsettast i reguleringsplanen. Bru ver elva må planleggast med tilstrekkeleg kapasitet; 200 års flaum bør leggast til grunn. Det må gså takast msyn til isgang, vegetasjn g masse sm kan kme med elva i flaumsituasjnar. Klimaframskrivingar tilseier at dei neste 50-100 åra vil flaumvassføringa auke med minst 20 %. Dette må det takast msyn til under dimensjnering av brua. Statens vegvesen sin kmmentar: RPR fr verna vassdra er lagt til grunn i planarbeidet, g vasstrengen/kantsne er merka av arealbrukskategrien Bruk g vern i sjø g vassdrag; natur- g friluftsmråde. Det er gså knytt føresegn til denne kategrien. 200 års flaum fr elva er utarbeida av NVE, g klimaframskrivingar er lagt til grunn under dimensjnering av brua. 10 Oster Pukk & Sand AS Det er i Oster Pukk g Sand AS interesse at Statens vegvesen vurderer pphavleg trase med kryss i fjell. Dette fr å unngå ptensiell farleg avkøyrsle frå trase til Eikefet, g fr å lkalisere vegen så langt vekk frå steinbrtet sm mgleg. Oster Pukk g Sand ynskjer å ivareta lkale arbeidsplassar samt nytte seg av vidaresal av stein med gde kvaliteten. Statens vegvesen Regin vest Lindås kmmune 8
Statens vegvesen sin kmmentar: Statens vegvesen må sjå på fleire mglegheiter fr ein gd linjeframføring av E39. Erfaring viser at det er ein viss pphping av ulykker i kryss, g faktisk skjer så mykje sm mkring 40 % av alle plitirapprterte ulykker i kryss (Statens vegvesen, 2008a). Ein tunnel er eit lukka rm, sm det tek lenger tid å evakuere ved ev. ulykke, g ein ev. brann vil spreie seg lettare enn på veg i dagen. Skulle ulykka være ute i ein tunnel er dermed risiken fr at ulykka utviklar seg til ein katastrfe vesentleg større enn på veg i dagen. Når Statens vegvesen planlegg blir etaten sine ulike handbøker lagt til grunn i planarbeidet. Trafikktryggleik- g sikkerheit veg sjølvsagt tungt i Statens vegvesen, g det er nettpp grunna trafikksikkerheit at det i Statens vegvesen sine handbøker er rådd i frå å byggje kryss i tunnel. Med dette sm bakgrunn vert alternativ med kryss i Eikefettunnelen ikkje teke med i den vidare planlegginga. 1.3 Rammer g føringar 1.3.1 Nasjnal transprtplan Nasjnal Transprtplan (NTP) er det verrdna styrande dkument der regjeringa legg fram sine mål g strategiar fr transprtplitikken i Nreg ver ein 10 års peride. I gjeldande NTP 2014-2023 (Meld. St. 26) går det fram at det i siste seksårsperide, etter 2018, vil verte priritert midlar til utbygging av E39 mellm Eikefet g Rmarheim (Samferdselsdepartementet, 2013:284). 1.3.2 Fylkesplan fr Hrdaland I Fylkesplan fr Hrdaland 2005 2008 (frlenga inntil vidare) er det sagt at eit gdt verrdna vegnett er avgjerande fr å kunne betra rammevilkåra fr ein psitiv reginal utvikling, medan dagens verrdna vegnett ikkje er tilfredsstillande utbygd. Det skal difr satsast på utbygging g utbetring av E39 sm ei hvudtransprtakse fr heile Vestlandet (Hrdaland fylkeskmmune, 2005). Statens vegvesen Regin vest Lindås kmmune 9
1.3.3 Kmmuneplanen sin arealdel fr Lindås kmmune 2011-2013 I kmmuneplanen sin arealdel (KPA) ved Rmarheim g Eikefet er arealet hvudsakleg avsett til LNFRmråde (landbruks-, natur-, g friluftsføremål g reindrift). Omdispnering av dette føremålet er avklart gjennm vedteken kmmunedelplan fr E39. Figur 2 Utsnitt av kmmuneplanen sin arealdel 2011-2023. Raud sirkel (vår påteikning) indikerer mtrentleg mråde fr lkalisering av tunnelpåhgg. I KPA er det i Eikefet t msynssner; ei fr ras- g skredfare g ei fr bandlegging etter andre lver (gjeld Eikefetvassdraget). I føresegn 7.3 står det at det ved utarbeiding av reguleringsplan skal gjerast ei vurdering av risik fr ras. Vurderinga skal mfatte både ptensielt utløysingsmråde g utløpsmråde, g m naudsynt skal det nyttast gelgisk kmpetanse. Dersm det vert avdekka risik, må tilstrekkeleg sikkerheit mt ras dkumenterast før det kan gjevast løyve m tiltak. Fr Eikefetvassdraget gjelder RPR fr verna vassdrag. I Rmarheim er det ei msynssne fr høgspenningsanlegg. Slike sner er underlagt Frskrift m beredskap i kraftfrsyninga, g NVE si Rettleiing til frskrift m beredskap i kraftfrsyninga. I generelle føresegn g retningslinjer til kmmuneplanen sin arealdel finn ein gså mment sm kan vere viktig fr planlegginga (Lindås kmmune, 2011): - 1.25; i mråde A4 på Eikefet skal det sikrast tilstrekkeleg handtering av vervatn, slik at bygg g anlegg ikkje tek skade ved ekstremnedbør, jf. ROS-analysen. Statens vegvesen Regin vest Lindås kmmune 10
- 1.26; i mråde A4 på Eikefet skal risiken fr flaum vurderast, jf. ROS-analysen. Naudsynte førebyggjande tiltak fr å få risiken ned på eit akseptablet nivåskal planleggjast g sikrast gjennm rekkefølgjekrav. - 1.28; reguleringsplanar skal utarbeidast med utgangspunkt i ein landskapsanalyse. 1.3.4 Anna planlegging i mrådet 13.9.12 vart plan fr Eikefet g Urdal. Utviding av steinbrt (figur 3) vedteken i Lindås kmmunestyre. Planen med føresegn erstattar Eikefet-Urdal. Del av gnr. 221 g 220 (industrimråde). Det nye steinuttaksmrådet er auka frå ca. 480 dekar til ca. 700 dekar. Steinreservar innanfr den gamle reguleringsplanen sikra drifta av steinbrtet i ca. 10 år framver, medan steinreservane sm ny plan pnar fr kan sikre drifta i 50-70 år fram i tid (Lindås kmmune, 2012). Planen regulerer drift g istandsetting etter at drifta er lagt ned. Det er gså knytt rekkjefølgjekrav g andre føresegner til planen sm mhandlar g ivaretek tilhøvet til ny E39. Då reguleringsplan fr utviding av steinbrtet vart utarbeidd, var ikkje plassering av E39 avklart. Det er difr eit avvik på veg i dagen mellm dei t planane. Endringa ligg i at vegen er trekt nk lengre mt sør, nk sm medfører at avkøyrsla til Eikefet er nk endra. Med mindre nk anna kjem fram av føresegn, gjeld alltid ny plan framfr gjeldande plan i mråde med fleire planer g verlappande planmråde. Statens vegvesen Regin vest Lindås kmmune 11
Figur 3 Reguleringsplan Eikefet g Urdal. Utviding av steinbrt, Lindås kmmune, 2012 Statens vegvesen Regin vest Lindås kmmune 12
2 2.1 Dagens situasjn Tilhøvet i dag mål med prsjektet Kyststamvegen E39 er ein hvudtransprtakse fr heile Vestlandet, g eit gdt verrdna vegnett er dermed avgjerande fr rammevilkåra fr ein psitiv reginal utvikling. Strekninga Eikefet-Rmarheim er den dårlegaste parsellen på E39 mellm Bergen g Sgnefjrden. Parsellen ppfyller ikkje krava vegnrmalar set fr stamveg; vegen er fr smal (manglar gul midtlinje), tunnelene er fr trnge g ein del av kurvene på vegen er fr krappe. Vertikalkurvaturen på strekninga er likevel relativt gd utan sterke stigningar. I følgje registreringar i rassikringsplan er ikkje strekninga særlig rasutsett. Likevel er det registrert ras/nedfall av is ved t stader (austre utløp av Vetle Eikefettunnelen g sørsida av Vetle Urdaltunnelen). Det er i dag skilta fart på 80 km/t på heile strekninga. I 2012 var trafikkmengda på strekninga målt til ca. 1800 kjøretøy per døgn (ÅDT), der ca. 20 % var tunge kjøretøy (Statens vegvesen, 2012). Hvudmålet fr prsjektet er å bygge ut til stamvegstandard på strekninga slik at ein kan få ein rask, effektiv g trafikksikker veg. Gang- g sykkelvegtrafikk Det er ikkje tilrettelagt fr gang- g sykkeltrafikantar på E39. Med unntak av Eikefettunnelen Små er det frå Eikefet til Vikanes frbd fr mjuke trafikantar g ferdast i tunnelane. Gåande g syklande kan nytte Vikanesvegen fr å reise mellm desse t stadane. Frå Vikanes til Rmarheim må likevel denne transprtgruppa bruke hvudvegen g tunnelane. Trafikkulykker Det er i periden frå 2002 til i dag registrert 14 trafikkulykker med lettare skader g 1 svært alvrlig skade på vegstrekninga. Dei 14 trafikkulykkene med lettare skader er møteulykker, utfrkøyring eller påkjøring bakfrå. Den svært alvrlege skaden, sm skjedde i krysset mellm E39 g Mdalen i 2007, skjedde då det vart gjrt ein venstresving framfr køyrande i mtsett retning. 2.2 Framskrivne trafikktall Fr arbeidet med reguleringsplanen er det utarbeidd eit trafikkntat sm visar utrekna trafikkutvikling i planmrådet fram til 20 år etter frventa pningsår. Resultat av utrekninga er lista pp i tabell 1. Strekning ÅDT 2012 ÅDT 2022 ÅDT 2032 ÅDT 2040 E39 Eikefet Rmarheim 1 800 2 200 2 500 2 700 Ny lkalveg frå E39 mt Vikanes i Eikefet Ny lkalveg frå E39 mt Mdalen i Rmarheim, fv. 569 50-100 50-100 50-100 400 400 500 500 Tabell 1 Utrekna trafikkutvikling i planmrådet fram til 2040, Statens vegvesen, 2012a Statens vegvesen Regin vest Lindås kmmune 13
3 3.1 Reguleringsplan Veg- g tunnelstandard Bakgrunn- g grunnlagsinfrmasjn Statens vegvesen sine handbøker Trafikktal Kriterium fr val av løysing Gemetrisk utfrming av vegsystemet er henta frå Statens vegvesen sine handbøker. Kriterium sm er styrande fr val av vegstandard er vegen sin funksjn, fartsgrense g trafikkmengde i prgnseåret, i.e. 20 år fram i tid etter frventa pningsår. Den aktuelle parsellen er ein del av den gjennmgåande kyststamvegen E39 mellm Kristiansand g Trndheim. Fartsgrensa er 80 km/t g trafikkmengde 20 år etter frventa pningsår vil vere m lag 2700 ÅDT. Med dette sm utgangspunkt vert parsell Eikefet - Rmarheim planlagt etter dimensjneringsklasse S2. Figur 4 Utklipp frå Hb 017. Tverrprfil vegklasse S2. Statens vegvesen, 2008b Det må byggast ny lkalveg mellm ny E39 g eksisterande E39 i Eikefet. Denne lkalvegen vert gjennmgåande til Rmarheim. I Rmarheim skal lkalvegen kplast på i kryss med ny E39. Lkalvegen vert planlagt etter dimensjneringsklasse Sa2. Samleveger Sa2 vert utfrma fr ei fartsgrense på 50 km/t. Desse er interne vegsamband i byar eller vegsamband mellm bygder der vegen går gjennm bustadmråde. Kryss mellm E39 g lkalveg utfrmast sm T-kryss. Figur 5 Utklipp frå Hb 017. Tverrprfil vegklasse Sa2. Statens vegvesen, 2008b Når det gjeld tunnelstandard er vegtype, trafikkmengde g tunnellengder avgjerande fr utfrminga. Etter gjeldande Handbk 021 tilfredstillar desse kriteria at tunnel i Eikefetfjellet g Husafjellet skal utfrmast etter tunnelklasse B med tunnelprfil T9,5. Etatsprgrammet Mderne vegtunneler 2008-2012 (FOU-prgram) freslår likevel at alle tunnelar med ÅDT >1500 skal planleggast etter tunnelprfil T10,5, tunnelklasse C, fr å gje plass til frsterka midtppmerking (Statens vegvesen, 2012b). I tråd Statens vegvesen Regin vest Lindås kmmune 14
med desse signala vert ny del av tunnel i Eikefetfjellet g ny tunnel i Husafjellet dimensjnert etter tunnelprfil T10,5. Figur 6 Utklipp frå Hb 021. Tunnelprfil T10,5. Statens vegvesen, 2010. I reguleringsplanen er det lagt inn sikringssne fr tunnel. Fr tunnelklasse T10,5 skildrar snen eit vlum sm går 50 meter til kvar side, 50 meter ppver g 50 meter under tunnelløpa i hele deira lengde. Figur 7 Sikringssne tunnelprfil T10,5 3.2 Tilhøve knytt til vegnrmalane Ttal veglengde i prsjektet er mlag 8400 meter kr 6760 meter er i tunnel. I følgje handbk 021 Vegtunneler vert det stilt krav til kryss utanfr tunnelmunning. Det er kryss utanfr alle tre tunnelmunningar. Avstand mellm kryss g tunnelmunning er 2 x stppsikt, g vi treng ikkje å søke fråvik fr kryssplasseringane. Handbk 021 stiller krav til hrisntalgemetrien i tunneler. Ved begge tunnelpåhgg i Eikefet er avstanden frå kurvepunkt på 1200 kurva til tunnelmunning fr krt. Frå Hb 021 Vegtunneler finn vi Statens vegvesen Regin vest Lindås kmmune 15
dette «bør» kravet: «Hrisntalkurvaturen bør velges knstant i 2/3 av stppsikt innenfr g utenfr tunnelåpningen.» Kapittel C.3.6.2 i HB017 mhandlar gemetrikrav til gang- g sykkelveg. Minste radius fr hrisntalkurven bør være 40 m. Kapittel C.3.6.4 i HB017 mhandlar siktkrav. Stppsikt fr syklande ved fall ver 5 % bør være 40 meter. Gang- g sykkelveg både på Eikefet g i Rmarheim har kurver med 10-20 meter radius rundt brufundament/brukar. Større radius får ikkje plass mellm elva g brukaret. Søknad m fråvik frå nemnde «bør«krav er sendt til reginens fråviksgruppe. Kap.4.4 i HB021 handlar m val av tunnelklasse. ÅDT 2700 gir at standard skal være tunnelklasse B T9,5. I Hb021 gis det likevel mglegheit til å endre tunnel- g vegstandard dersm det kan argumenterast ut i frå høg trafikkdel g/eller større døgnvariasjnar. Sm mtalt tidlegare vert tunnelprfil T10,5, klasse C, lagt til grunn i reguleringsplanen ut frå signal frå FU prgrammet (kapittel 3.1). I tillegg argumenterast det fr at tunnelstandard må ta høgde fr trafikkvariasjn frå ferjetrafikk. Det vil seie at tunnelklassa er tilpasse ein større trafikkmengde. Med dette sm utgangspunkt vert ikkje val av tunnelklasse/prfil ppfatta sm eit fråvik, men sm ein mglegheit gitt i HB021. I ei sne på 300 meter frå tunnelpninga vert vegbreidda tilpassa frå tunnel til veg i dagen. Det vil seie at vegstrekninga frå tunnelpning til kryssutviding får ein vegbredde på 10, 5 meter. 3.3 Vegsystemet Prsjektet startar inne i eksisterande Eikefet-tunnel i underkant av 500 meter frå tunnelmunninga. I prsjektet er det lagt inn 200 meter vergangssne frå T8,5 til T10,5. Ved standard T10,5 vert det ført ein 530 meter lang ny tunnel nrdver. Tunnelen kjem ut ved sørsida av kryssingspunkt fr kmmunal veg ver Eikefetelva. Ny E39 blir ført ver Eikefetelva på ei ny bru 11 meter ver den kmmunale vegen. Ved den andre sida av elva er det planlagt eit T-kryss med ny fylkesveg/lkalveg mt eksisterande E39 i sør g tilkpling mt Vikanes. Ved T-krysset er det planlagt langsgåande busslmmer i kvar retning. Frå busslmma i nrd er det regulert inn ein gangveg under den nye brua. Gangvegen vert ført pp til mrådet ved T-krysset (sjå pkt. 3.4 Kllektivtiltak g pkt. 3.5 Løysing fr gåande g syklande). I kryssmrådet er det sett av areal til pendlarparkering g snuplass/haldeplass fr lkalbuss. Vegen går vidare ver industrimrådet. Intern veg i industrimrådet kryssar under ny E39 i ein kulvert. E39 går vidare inn i ein ny 6 km lang tunnel i Husafjellet. Tunnelen munnar ut i Rmarheim, m lag 400 meter frå eksisterande Rmarheim bru. I Rmarheim er det ei ny bru ver elva g T-kryss med lkalveg/fylkesveg til eksisterande riksveg. Fr kllektivtrafikk g mjuke trafikantar er løysinga identisk med krysset på Eikefet. Vidare pp mt Gammelseter tilpassast ny E39 eksisterande veg ver ei strekning på 350 meter. Kntrllplass. 500 meter frå tunnelmunning i Rmarheim er det planlagd ein kntrllplass. Plassen er planlagt etter vegdirektratet si inndeling i gruppe 5, liten kntrllplass. Plassen bør ha tilstrekkeleg areal fr kntrll g parkering av minst 3 vgntg. I tillegg er det planlagt varsel m eventuelt stengt veg like før kntrllplassen. Arealet på kntrllplassen er strt nk til at vgntg kan snu. Full bredde er 25 meter ver en 100 meter lang strekning. Tilpassing er 70 meter i kvar ende. Statens vegvesen Regin vest Lindås kmmune 16
Lkalvegsystem. Både i Eikefet g Rmarheim er det planlagt T-kryss. Lkalveg i Eikefet vert tilpassa eksisterande E39. I Rmarheim vil lkalveg verte ført inn på vegen til Mdalen, fv. 569. Eksisterande E39 blir kpla på vegen til fv. 569 med eit T-kryss like etter nverande Rmarheim bru. Eksisterande E39 g fv. 569 vil kunne brukast sm beredskapsveg. Omklassifisering av eksisterande vegnett vil fremjast sm eige sak på eit seinare tidspunkt. Lengde ny veg: E39 Tunnel i Eikefet E39 Eikefet Veg i dagen E39 Tunnel i Husafjellet E39 Rmarheim Veg i dagen Fylkesveg Eikefet 730 590 6030 1050 650 680 Fylkes veg Rmarheim Ttalt E39: 8400 m Fylkesveg: 1330 m Tabell 2 Lengde av ny veg 3.4 Kllektivtiltak I tilknytinga til ny E39 på Eikefet g Rmarheim legg planen pp til at det skal etablerast busshaldeplass/snuplass fr lkalbussane samt at det er avsett areal til pendlarparkering. I tillegg vert det lagt pp til busshaldeplass, kantstpp, fr reginalbussane langs E39. 3.5 Løysing fr gåande g syklande I reguleringsplanen ligg den aktuelle strekninga av E39 hvudsakeleg i tunnel, der det vil verta frbd fr gåande g syklande å ferdast. I planen er det vist løysing med planfri kryssing av ny E39 fr mjuke trafikantar ved busshaldeplassar g parkering på Eikefet g på Rmarheim. Høg trafikk g høgt fartsnivå på E39 i dag gjer strekninga Eikefet Rmarheim generelt lite attraktiv fr mjuke trafikantar. Ferdsel fr mjuke trafikantar mellm Eikefet Vikanes Rmarheim skjer i hvudsak på eller langs dagens E39 Osterfjrdvegen. Dette er ein strekning med fleire tunellar g kr dei fleste er skilta med frbd fr gåande g syklande. Dei mjuke trafikantane må av den grunn bruke tilbdet sm ligg på utsida av tunellane, via Vikanesvegen. Dette gjeld likevel ikkje fr Eikefet Små tunnelen. På denne strekninga er det skilta G/S-veg på utsida av tunnelen, men sidan det her er så utsett fr ras er det heller ikkje skilta frbd fr gåande g syklande i tunnelen. Dårleg lysttilhøve g kurvatur sm gir dårleg sikttilhøve i tunnelen medfører at spesielt denne strekninga pplevast sm ein barriere fr mjuke trafikantar. Når ny tunnel mellm Eikefet g Rmarheim vert pna, vil hvudtyngda av biltrafikken gå på den nye vegen. Dette vil betre tilhøva fr gåande g syklande mellm Eikefet g Rmarheim på dagens E39. Ved dei tunnelane kr Vikanesvegen er alternativ rute fr mjuke trafikantar er det likevel naturleg å ppretthalde frbdet fr gåande g syklande i tunnelane, på grunn av smale tunneltverrsnitt g lystilhøva i tunnelane. Fr Eikefet Små tunnelen bør det derimt vurderast å legge til rette fr mjuke trafikantar i tunnelen, frdi tilbdet på utsida av tunnelen er lite tilfredsstillande g rasutsett. Lystilhøva i tunnelen er dårleg, g kurvaturen gir dårlege sikttilhøve. I prsjekteringsfasen av veganlegget må det derfr vurderast m eit eige areal i tunnelen skal avsettast til mjuke trafikantar, g m dette arealet skal avgrensast mt anna trafikk med kantstein. Statens vegvesen Regin vest Lindås kmmune 17
3.6 Anleggsvegar/landbruksvegar g riggmrådar (RAD) Det er regulert inn mellmbelse rigg-, anleggs- g depnimråder (RAD) ved alle tre tunnelmunningar. Områda er meint å skulle sikre mellmbelse mkøyringsvegar, anleggsvegar g lagerplass fr bygningsmateriell, maskiner g brakker så lenge anleggsarbeida er i gang. Det same gjeld mellmbels lagring av ulike massar. Sjå pkt. 6.5.3 Rigg g marksikringsplan. Arealet(RAD)er vist med eigen skravur på plankarta. Skravuren er stipla svarte linjer lddrett mt nrd. Områda er merka med RAD1, RAD2, RAD3, g RAD4 på kvar side av begge elvar. Eksisterande jrdbruksvegar er illustrerte, g er tenkt brukt sm anleggsvegar. Areala skal attendeførast i samsvar med Rigg- g marksikringsplan etter avslutta anleggsperide, g seinast innan 2 år etter vegpning. Figur 8 Døme på skravur fr RAD mråde 3.7 Endring av infrastruktur Kraftleidning sm kryssar planmrådet må flyttast. Det må etablerast 5 nye mastar. Kraftleidning er innarbeidd sm ei msynssne i planfrslaget. 22kV luftleidning ved Rmarheim vert lagt i kabel i bakken, g utgår sm arealfrmål. Det er trng fr nye transfrmatrkiskar i kryssmrådet ved Rmarheim. Areal regulert til anna veggrunn kan nyttast ifølgje reguleringsføresegnene. 3.8 Gelgi g geteknikk Multicnsult har utført gelgiske undersøkingar langs traseen. Samandrag frå ingeniørgelgisk rapprt. (vedlegg 7): Det er utført ingeniørgelgisk kartlegging i felt. I tillegg er det utført refraksnsseismikk ved t av påhuggsmråda g ved eit tredje mråde med liten verdekning. Det er gså utført ei vurdering av tunnelens risik g sårbarheit. Berggrunnen i mrådet er under hvudgruppe «granittisk gneis». Omlag 75 % av tunnellengda er venteleg av gd til mykje gd bergmassekvalitet. 9 % er venta å ha dårleg til ekstremt dårleg bergmasssekvalitet. Resten av lengda ligg i mellmklassane. Statens vegvesen Regin vest Lindås kmmune 18
Trasevalet er vurdert til å kunne gjennmførast utan stre prblem. Det er vurdert å være skredfare ved alle tre påhuggsmråda. Bergverrekking ved påhugg g i krysning under Stre-Urdal er usikker. Det bør utførast ttalsndering ver traseen ved dalkryssinga i Stre Urdal, m lag ved prfil 2900-3030. I det same mrådet bør det samtidig kjernebres fr kntrllere bergmassekvaliteten i den antatt dårligaste snen samt sidefjellet. Tunnelen kan føre til mderat senking av grunnvatn, men naturmiljøet ver tunnelen vil truleg ikkje ta skade av denne. Vasslekkasjar i fjell reduserast ved gjennmføring av ulike frmer fr sikringstiltak sm fr- g etterinjeksjn. Den getekniske rapprten anbefaler systematisk snderbring i aktuelle angjeve parti, g det er gitt klare g tydelige injeksjnskriterier. Det er g anbefalt at vasspeilet i Kvamsvatnet vert målt inn før, under g etter tunneldriving sm kntrll av nivå i lkalt grunnvatn. Sjå gså kapittel 7 Ytre Miljø plan. Figur 9 Lausmassekart. www.ngu.n, 2013a Vegteknisk seksjn i Statens vegvesen har utført getekniske undersøkingar ved elvekryssingane. Samandrag frå geteknisk rapprt (vedlegg 8): Det er utførd 35 ttalsnderingar frdelt ved alle 4 brufundament. I Eikefet visar bringane vekslande lausmassekvalitet g varierande djupne til fjell. Alternativ fr fundamentering kan vere å bruke pelar. Det kan g vurderast direkte fundamentering. I Rmarheim er det meir fast lagra friksjnsmassar ver fjell. Øvst er det eit lag med humushaldege -g andre laust lagra massar sm må fjernast. Det kan utførast direkte fundamentering av brulandkar på fjell g friksjnsmassar. I byggeplanfasen må prsjekterande geteknikar vurdere supplerande grunnundersøkingar, særleg ved Rmarheim vest med msyn til djupne ned til fjell. 3.9 Større knstruksjnar Innanfr planmrådet er det planlagd følgjande større knstruksjnar: - Bru ver Eikefetelva (120 meter ) - Bru ver Rmarheimselva (155 meter ) Statens vegvesen Regin vest Lindås kmmune 19
- 3 tunnelprtalar, t på Eikefet, ein i Rmarheim - Kulvert /undergang fr industriveg på Eikefet (må ta høgde fr at CAT 775 kan passere) I tillegg er det planlagt støttemurar rundt tunnelmunningane. Det er g naudsynt med støttemurar fr ny E39 fram mt brufundamenta. Teikningar av bru ver Eikefetelva g Rmarheimselva er lagt ved planmtalen. Begge bruer ligg høgt ver terreng, g det er lagt pp til kryssing under ny E39 fr lkal trafikk. 3.10 Masseversikt g masseplassering Lengde ny veg: Sprenginggraving E39 Tunnel i Eikefet E39 Eikefet Veg i dagen E39 Tunnel i Husafjellet E39 Rmarheim Veg i dagen Fylkesveg Eikefet Fylkes veg Rmarheim 730 590 6030 1050 650 680 Ttalt E39: 8400 m Fylkesveg: 1330 82605 714555 13623 18098 828881 Fylling 210829 39911 11039 261779 Massebalanse 567102 Tabell 3 Massebalanse Det er eit strt verskt av masser fr heile veganlegget. Fjellmassane frå tunnelen er av gd nk kvalitet til bruk i vegfylling g vegverbygninga. Likevel vil versktet av stein frå tunnel nærme seg 600.000 m3. Ut frå gelgiske kart g dei vurderingane sm er gjrt i samband med planarbeidet, ser fjellkvaliteten i tunnelen ut til å vere av same kvalitet sm i steinbrtet i Stre Urdal. Steinknuseverket på Eikefet ser det sm øknmisk g praktisk mgleg å ta imt stein til vidare bruk/frdeling. Ut frå plassering av høgbrekk i tunnelen i Husafjellet, er det mgleg at 1/3 av tunnelen vert drive frå Rmarheimsida. På Rmarheimsida er det aktuelt med mellmbels depnering av deler av tunnelmassen i gamle, nedlagte massetak i mrådet langs vestsida av nverande E39. Arealet er regulert til mellmbelse anlegg- g riggmråde(rad). Steinen kan brukast til andre veganlegg eller ffentlege frmål i mrådet. Steinen kan g fraktast til steinknuseverket på Eikefet. Det er laga ein intensjnsavtale med Oster Pukk g Sand AS, steinknuseverket på Eikefet, m mttak av tunnelstein. I avtalen tek Statens vegvesen g Oster Pukk g Sand sikte på at primært alt av versktsmassar kan vertakast av Oster Pukk g Sand. Dersm steinknuseverket i Eikefet er nedlagt eller av andre grunnar ikkje kan ta imt g vidarefredle tunnelmassar, kan ei eventuell løysing vere å depnere masser i det tidlegare massetaket i Stre Urdal. Dersm begge desse løysingane ikkje let seg gjennmføra er ein siste utveg å depnere tunnelmassane i sjøen. Statens vegvesen Regin vest Lindås kmmune 20
4 4.1 Kstnader, finansiering g framdrift Kstnadsverslag Det er utført kstnadsrekningar gjennm ein prsess basert på ANSLAG-metden sm er standard fr å kalkulere kstnad i Statens vegvesen. Prsessen vart gjrt av ei tverrfaglig samansett gruppe frå Statens vegvesen Regin vest. Erfaringstal frå liknande prsjekt er utgangspunktet fr prissettinga. Gjennm denne prsessen er tiltak sm følgje av frslag til reguleringsplan kstnadsrekna til 1 254 millinar krner. Byggekstnadane inkluderer entreprenørkstnadar (anleggskstnader) g byggherrekstnadar, samt påslag fr vurderte fråvik. I samsvar med krav til kalkulasjnsnøyaktigheit fr reguleringsplan kan kstnadsberekninga ha eit fråvik på +/- 10 %. Kstnadene er rekna i 2013 krner g er inkludert mva. 4.2 Finansiering g framdrift I følgje NTP 2014-2023 vil det i siste seksårsperide, etter 2018, verte priritert midlar til utbygging av E39 Eikefet-Rmarheim. 5 5.1 Grunnerverv Generelt Teretisk skråningsutslag er teikna inn på reguleringsplankarta. Føremåls- g plangrensene er sett lengre ut enn teretisk skråningsutslag frdi det er trng fr plass i byggefasen g frdi faktisk skråningsutslag kan variere frå teretisk skråningsutslag. Plankarta viser kva slags areal sm vert regulerte til ulike føremål. Det er førebels ikkje rekna ut i kva grad den einskilde eigedmen vert råka ved gjennmføring av anlegget. Langs eurpavegen vil Statens vegvesen kjøpe grunn fr vegen ut til 1 meter frå tpp skjering / btn fylling, eller minst 8 meter frå vegkant køyreveg / 1 meter frå vegkant gang- g sykkelveg. Mindre avvik i skråningsutslag innafr mråde Samferdselsanlegg g teknisk infrastruktur (PBL. 12-5, nr. 2), vil kunne skje sm følgje av uventa tilhøve, sm t.d. grunntilhøve eller manglar i kartgrunnlaget. Det kan medføre at areal sm skal dispnerast til vegføremål vil fråvike nk frå det sm går fram av føremålsgrensene i planen. Areal sm ikkje vert dispnert til vegføremål er føresett nytta sm tilstøytande føremål. Ved større avvik frå føremålsgrensene sm er vist i planen vil det være trng fr å søke m løyve etter plan- g bygningslva 20-1 bkstav m g eventuelt dispensasjn. Alternativt kan det gjennmførast mindre endring av reguleringsplanen etter plan- g bygningslva 12-14 andre ledd. Om fråviket frå reguleringsplanen er så mfattande at det krev løyve etter 20-1 bkstav m, eller mindre endring av reguleringsplan, skal dette avgjerast av kmmunen. 5.2 Arealbruk Arealtal Mellmbels rigg-, anlegg- g depnimråde, er m lag 167 daa. Ttalt regulert areal i dagen, vertikalnivå 2, utgjer m lag 417daa. Oversikt ver arealbruk ligg under kapittel 6.9 Naturressursar. Statens vegvesen Regin vest Lindås kmmune 21
6 6.1 Verknader av planfrslaget Støy Det er utrekna g vurdert vegtrafikkstøy sm følgje av vegutbygginga. Desse utrekningane er gjrt ved hjelp av Nvapint Støy, sm reknar ut støy etter Nrdisk berekningsmetde, g resultata er synt i tre vedlagte støysnekart. Støyvurderingane er gjrt i samsvar med T-1442/2012 ( Retningsline fr behandling av støy i arealplanlegging ) g rettleiaren til denne (TA-2115). Anbefalingane i T- 1442/2012 skal, så langt det er teknisk mgleg g øknmisk frsvarleg etter kst/nytte- vurderingar, verhaldast. T-1442/2012 anbefaler støyskjermingstiltak fr bustader med støyfølsam bruk dersm støynivået verskrider nedre grense fr gul støysne, i.e. L den = 55 dba, sjå gså tabell 1 i T-1442/2012. Ambisjnsnivået til Statens vegvesen er sm hvudregel å senke støyen til under gul støysne utandørs, g tilfredsstille NS8175 klasse C innandørs. NS8175 klasse C vil seie et støynivå under L paeq24h = 30 dba i pphaldsrm. Regelverket gjeld berre utandørs støy fr fritidsbustader. Bustadar sm får tilbd m innandørs støytiltak skal etter tiltaket ppfylle krava til ventilasjn, gitt i teknisk frskrift. Utrekningane syner at ingen bustader eller fritidsbustader vil ha trng fr permanente støyskjermingstiltak. Det er likevel nødvendig å vurdere mellmbelse støyskjermingstiltak i anleggsperiden. 6.2 Luftfrureining Det er gjrt ei enkel vurdering av luftfrureining. Fr tunnelar av slike lengder sm planen legg pp til, vil luftfrureining truleg ikkje være nk prblem. Vurderinga er gjrt med utgangspunkt i at det ikkje ligg busetnad innanfr ein radius på 100 metar frå tunnelmunningane. Anbefalingane i T-1520/2012 skal, så langt det er teknisk mgleg g øknmisk frsvarlig etter kst/nytte- vurderingar, likevel verhaldast. 6.3 Risik- g sårbarheitsanalyse (ROS) Ei risik g sårbarheitsanalyse (ROS) er ei analytisk tilnærming g ein metde fr å finne fram til uønskte hendingar g årsak til hendingane. Analysen skal gså vurdere kva knsekvensar hendingane kan medføre. I samarbeid med Lindås kmmune er det utført ein analyse av risik g sårbarheit i det nye vegsystemet, med særleg fkus på eventuell endring av risik. I analysen er det vurdert kr sårbart vegsystemet er ved ulike hendingar g kr mkøyring er mgleg. Analysearbeidet går fram av ein eigen rapprt, g ligg sm eit vedlegg til reguleringsplanen. Analysen viser at trafikantar i det nye vegsystemet ikkje vert utsette fr uakseptabel risik eller høgare risik enn i andre tilsvarande vegsystem. Planen vil truleg redusere tal trafikkulykker på strekninga i høve til dagens situasjn. Planen vil gje ein auka risik knytt til bilbrann, ei hending sm ikkje er særleg truleg, men på grunn av lengda på tunnelen, g puljevis trafikk er det mgleg med svært alvrleg knsekvens. Risikreduserande tiltak er identifisert i ROS-analysen. Den gjennmførte ROS-analysen syner likevel at den planlagde reguleringa ttalt sett vil medføre ein reduksjn av risik på dei fleste mråde, g særleg med tanke på trafikkulykker. Miljøtema, slik sm frureining av vassdrag, utslipp av frureina luft g støy, er gså vurdert med msyn til risik g risikreduserande tiltak. Statens vegvesen Regin vest Lindås kmmune 22
6.4 Helse, miljø g tryggleik (HMT) Det er i planarbeidet lagt vekt på å finne gde g sikre løysningar slik at alle trafikantgrupper vert utsett fr minst mgleg risik i det ferdig utbygde vegsystemet. Utfrming g dimensjnering er gjrt i samsvar med Statens vegvesen sine handbøker. På eksisterande vegnett vil det i anleggsfasen skje transprt av stein- g jrdmassar. Det vil vere aktuelt å stille krav til gjennmføring av denne transprtaktiviteten i byggeplanfasen, slik at trafikantar g busette ikkje skal få fr stre ulemper i anleggsfasen. Gjennmføring av tiltaket vil føre med seg fjellsprenging av skjeringar i dagsner g av nye tunneler. Det vil verte stilt strenge krav til trygging g reduksjn av ulemper ved gjennmføring av desse arbeida. Fr alle bygningar sm kan verte utsette fr risik g skader sm følgje av sprengingsarbeida, vil det verte utført ei registrering g utarbeidd ein tilstandsrapprt slik at eventuelle skader kan dkumenterast. Før anleggsarbeidet tek til skal både entreprenør g byggherre ha gdkjende HMSplanar fr dei ulike aktivitetane sm inngår i arbeidet. Ved bygging g seinare drift av anlegget skal det utarbeidast ein plan fr ytre miljø (YM- plan) i samarbeid med Lindås kmmune g Fylkesmannen i Hrdaland. Ulike miljøkrav, aktuelle fysiske tiltak g krav til undersøking g ppfølging av miljøtiltaka vil inngå i denne planen. Vatn g vassdrag vil ha ein sentral plass i denne planen. Frureina vatn frå anlegget skal mellm anna ikkje verte tillete leidd ut i terreng g vassdrag utan reinsing. Statens vegvesen Regin vest Lindås kmmune 23
6.5 Landskapsbilete I kmmunedelplanfasen vart det utarbeidd ei tilleggsutgreiing fr tema landskapsbilete, med mellm anna vektlegging av visuell tåleevne g mfang av inngrep. Utgreiinga viste at landskapet innan planmrådet generelt har gd tåleevne fr vegtiltaket når det gjeld fjernverknad. Landskapsklassifiseringa understreka at Eikefetdalen g Rmarheimsdalen har ulik frm g skala, g dermed nk ulik tåleevne fr inngrep når det gjeld nærverknad i dalbtn g langs elvestrekka. I Eikefet inngår nedre del av dalen i eit fjrdlandskap, medan indre del av dalen går ver i eit elvegjel. Nedre del av Rmarheim inngår i fjrdløpet utanfr, medan det meste av dalen er klassifisert sm ein sprekkedal (Statens vegvesen 2011). 6.5.1 Eikefetdalen Eikefetdalen er eit definert landskapsrm sm visuelt er dminert av dei mfattande inngrepa sm industridrifta har medført. Eikefetelva g naturlege lausmasseavsetningar på ulike nivå utgjer gså sentrale element. Jrdbruksareala utgjer ein kntrast på vestsida av elva. Figur 10 Eikefetdalen. Ill.: D. Fürstenberg. Statens vegvesen Plassering g utfrming av veganlegget Linjeføring av ny E39 på tvers av dalen g elva kan pplevast sm ein barriere sett frå sør, men det strskala landskapet i bakkant dempar denne verknaden. Mt nrdaust dreier dalen, slik at inngrepa i svært liten grad vert synlege lenger inne frå elvedalen. Vegstrekket mellm tunnelane er relativt krt. Det vil likevel gje ei auka reiseppleving enn frå dagens veg, sidan vegen ligg høgare g meir sentralt i landskapsrmmet. Statens vegvesen Regin vest Lindås kmmune 24
Figur 11 Stpplass g parkering i Eikefetdalen. Ill. D. Fürstenberg Statens vegvesen. Stpplass fr lkalbuss g bilparkering er plassert med tanke på universell tilgjenge til busstpp på E39. Figur 12 Tunnelpåslag Eikefetdalen. Ill. D. Fürstenberg Statens vegvesen. Dagens beiteareal på vestsida av Eikefetelva skal attendeførast til ei heilskapleg beitemark, nk sm vil utgjere ei psitiv mtvekt til industrimrådet. Statens vegvesen Regin vest Lindås kmmune 25
Figur 13 Brukryssing av Eikefetelva. Ill. D. Fürstenberg Statens vegvesen. Støttemurar, tunnelprtalar g plastring mt elva skal ppførast i naturstein. Sideterreng skal ha naturleg revegetering. 6.5.2 Rmarheimsdalen Midtre deler av Rmarheimsdalen har eit strskala preg, sm saman med høgvaksen blandingsskg, med dminerande innslag av furu, aukar tåleevna fr inngrep. Det meir pne g jrdbruksprega landskapet kjem gradvis inn nedst i dalen, g i møte med fjrdrmmet utanfr. Figur 14 Rmarheimsdalen. Ill.: D. Fürstenberg. Statens vegvesen Statens vegvesen Regin vest Lindås kmmune 26
Plassering g utfrming av veganlegget Vegen er lagt slik at den kryssar elva like før dalen pnar seg. Opplevinga av det pne landskapet vil vera ein psitiv kntrast før ein køyrer inn i tunnelen. Figur 15 Stpplass g parkering i Rmarheimsdalen. Ill. D. Fürstenberg Statens vegvesen. Stpplass fr lkalbuss g bilparkering er plassert med tanke på universell tilgjenge til busstpp på E39. Det vert lagt pp til gangsti på austsida av elva ned til hengebrua. Vidare vert det gangspassasje under vegbrua langs elva på vestsida, dette med tanke på friluftsfiske. Figur 16Brukryssing av Rmarheimselva. Ill. D. Fürstenberg Statens vegvesen. Støttemurar, tunnelprtalar g plastring mt elva er i naturstein. Luftstrekk av kraftlinja vert flytt lenger pp i terrenget, nk sm minskar det visuelle inntrykket av inngrep i nk grad. Statens vegvesen Regin vest Lindås kmmune 27
Figur 17 Tunnelpåslag, Rmarheimsdalen.Ill. D. Fürstenberg Statens vegvesen. Sideterrenget skal ha naturleg revegetering med vekt på det lkale skgspreget. Tilrettelegging fr skgspreg der det er eigna sideareal, g generelt langs veg, er viktig fr å ppnå ein gd visuell samanheng mellm veganlegg g landskap. Riggmrådet sm i dag til dels ber preg av masseuttak g anleggsaktivitet skal attendeførast til skgsareal. Figur 18 Prinsipp fr mellmbelse depniareal g riggmråde ved Rmarheim. Ill. D. Fürstenberg Statens vegvesen. Statens vegvesen Regin vest Lindås kmmune 28
6.5.3 Rigg-g marksikringsplan Rigg-g marksikringsplan (RM-plan) skal utarbeidast frå start av prsjekteringsfasen. RM-planen er ein Z-teikning, g skal følgje C-teikningane i målestkk 1:2000. Det er utarbeidd ein eigen mal fr teiknfrklaring g symblbruk, Statens vegvesen Regin vest. Viktige tema sm skal inngå i planen er: Inngrepsgrense/gjerde. Dette er anleggsgrense fr inngrep g skade, t.d. mt verdifull, eksisterande vegetasjn g elvekantar. Overskriding av grense kan medføre stpp i arbeid eller bøter. Områder fr sikring av vegetasjn mt t.d. elv g dagens veg Areal til depni av rganisk masse (heretter mtalt sm massedepni) knytt til revegetering: Tppmasse jrd g trv (skg g myr) Undergrunnsmasse (skg g myr) Tppmasse matjrd/vekstjrd (t.d. innmark) Flismasse frå stubbar g trerøter Ulike typar av rganisk masse skal depnerast kvar fr seg. Maks. vlum g utfrming av depnia må tilpassast type masse. Tppmasse skal rankast. Prinsipp fr avtaking g attendeføring av tpp- g undergrunnsjrd, samt flismasse, skal visast sm prinsippteikning g mtalast i tekst. Plassering g strleik av mråde avsett til massedepni skal visast: I Rmarheim er massedepni tenkt lagt sør i planmrådet. Det er viktig at depniareala ikkje kjem i knflikt med anna anleggsaktivitet. Transprtabelt anlegg fr flising/kverning kan setjast pp i nærleiken til massedepnimrådet. I Eikefet kan massedepniet knytast til riggmrådet på vestsida av Eikefetelva. Førekmstar av framande skadelege artar skal avmerkast Sikringsgjerde fr husdyr g hjrt skal markerast Areal til rigg skal markerst Mellmbelse anleggsvegar skal visast Eksisterande vegstrekk sm går ut av bruk, inkl. tekniske element skal fjernast Frureina masse skal avmerkast Sikring av kulturmiljø kring den gamle gangbrua ver Rmarheimselva skal markerast med gjerde 6.5.4 Avbøtande tiltak Sjå tabell 6. Statens vegvesen Regin vest Lindås kmmune 29
6.6 Nærmiljø g friluftsliv 6.6.1 Knklusjn frå knsekvensutgreiing I knsekvensutgreiinga til kmmunedelplan (Statens vegvesen, 2009) vart Eikefet vurdert til å ha liten verdi fr nærmiljø g friluftsliv. Knsekvensen vart vurdert til å vere liten til middels psitiv grunna at tilkmst til Eikem g friluftsmråda lenger pp i dalen vert frbetra. Rmarheim vart i den same utgreiinga gså vurdert til å ha liten verdi fr nærmiljø g friluftsliv. Knsekvensen vart vurdert til å være liten psitiv sm følgje av at trafikken vert eliminert på det meste av strekninga i alternativ 8 (reguleringsfrslaget). 6.6.2 Dagens situasjn g vurdering av verknader Eikefet Sør fr dagens E39, like ved tunnelutløpet, ligg eit småbruk klss i vegen. Her fører truleg dagens veg til ein del ulemper knytt til nærføring. Ny trasé fr E39 med tunnelutløp lengre pp i dalen vil føre til ei psitiv endring fr småbruket med tilhøyrande utmhusareal, då trafikksituasjnen vert endra g brt i mt eliminert frå dagens E39. Eikefet er i hvudsak eit industrimråde sm ligg på nrd- g sørsida av dagens E39. Inne på mrådet til steinknuseverket står det i dag ein bustad g ein fritidsbustad. Dei sm nyttar desse bustadane pplever nk stre nærføringsulemper med ei lkalisering så tett på steinknuseverket. Sidan det er trng fr sikre tilstrekkeleg areal til etablering av bru fr ny E39, er dei t bygningane føresett fjerna i planen. Eksprpriering er ein prissett verknad, medan det er ein ikkje-prissett verknad krleis fjerning av ein bustad/fritidsbustad vert pplevd fr resterande nærmiljø. I dette tilfellet har det ubetydeleg knsekvens at bygningane vert fjerna, sidan bygningane ligg inne på eit industrimråde sm ikkje kan definerast sm eit nærmiljø. Eikefetelva er verna, jf. Verneplan II fr vassdrag. Frå NVE sine heimesider heiter det m vernegrunnlaget at m.a. friluftsliv viktig bruk (sjå meir m vernegrunnlaget kap. 6.7.1). Tiltak sm følgje av plan vert vurdert til ikkje vere i knflikt med verneverdi knytt til friluftsinteressene, då desse interessa ligg lenger ppe i dalen. Eikem, ei lita grend med nkre få bustader g landbruksbygningar, ligg nrdvest fr industrimrådet. Dagens avkøyrsle frå E39 går gjennm industrimrådet. Eikem sm i tillegg til å være eit nærmiljø, er gså eit ppulært utfartspunkt (med tilrettelagt parkering fr turgåarar) til eit strt viktig friluftsmråde i reginal samanheng (det stre gule mrådet i figur 19). Ny E39 vil gje ei viss betring fr bebuarane i Eikem. Ved nytt kryssmråde vert det lagt pp til kllektivhaldeplass, pendlarparkering g gangveg sm gså vert tilknytt vegen til Eikem. Dagens E39 gjennm Eikefet vil i str grad verte avlasta når ny E39 er ferdigstilt, med ein mindre barriereverknad sm resultat. Industriverksemda vil framleis ha sin trafikk på deler av dagens E39. Til trss fr dette, vil truleg dagens veg kunne pplevast sm ein nk meir trafikksikker gang- g sykkelveg, sidan hvudtrafikken er fjerna. Det vil då verte mgleg å ta seg pp til Eikem g turmrådet rundt frå fjrden, til fts eller med sykkel, utan å krysse E39. Statens vegvesen Regin vest Lindås kmmune 30
Figur 19 Reginalt viktige friluftsmrådar (2008). Svart ellipse indikerer mråde fr tunnelpåhugg Statens vegvesen Regin vest Lindås kmmune 31
Rmarheim Rmarheimsdalen ber i større grad preg av friluftsliv enn Eikefet. Her finn ein t.d. i dag infrmasjn m Den grøne sløyfa sm m.a. har sin inngangsprt frå M. Dette er ei sykkelrute i kulturlandskapet, med variert friluftslivtilbd undervegs. Rmarheimselva vert i dag nytta til fiske. Sesng fr fiske fr Rmarheimselva er 1. juli-15. september, men det er ytra ynskje m å utvide sesngen til 20. juni (www.dirnat.n, 2012). På vestsida av elva ligg det i dag ein traktrveg sm er tilgjengeleg via gangbru like sør fr Sluppen eller via dagbrtet i sør (mrådet er avsett til næringsverksemd i kmmuneplanens arealdel, deler av gnr. 217, bnr.1). Planen legg pp til at begge tilkmstane til vestsida av vegen skal ppretthaldast, nk sm gjer det mgleg g ferdast langs elva, då særleg med tanke på friluftsfiske. Gangbrua slik den står fram i dag kan pplevast sm uttrygg, g bør rustast pp til trygg ferdsel. Dette vil tilføre nk psitivt til mrådet. Når ny E39 endrar sin trasé g kryssar elva lenger nrd i Rmarheimsdalen, bidreg det til ein vesentleg reduksjn av trafikkbelastninga i Rmarheimskrysset. Redusert Figur 20 Elvekryssing sm skal bevarast ved ppføring av ny veg. Bilde tatt frå austsida av elva. Ft: Christine R. Nilsen, Statens vegvesen (2012). trafikk gjer det tryggare å krysse veg i plan, g dermed vert elva meir tilgjengeleg ein barriereverknad vert redusert. At trafikkbelastninga vert redusert ved dagens busshaldeplass pnar pp fr ein anna bruk av dette arealet, t.d. parkering fr fritidsfiskarar/syklistar langs Den grøne sløyfa eller rasteplass. Ei slik bruksendring i arealet kan ha ein psitiv verknad fr fritidsfiskarar g andre brukarar av elven. På aust- g vestsida av dagens veg i Rmarheim ligg det i følgje kartlegging av reginalt viktige friluftsmråde t svært viktig friluftsmråde, markert rødt på figur 15 (Hrdaland fylkeskmmune g Fylkesmannen i Hrdaland, 2008). Mellm anna ligg det ei ljsløype på austsida, medan Stussdalen (strt utfartsmråde) ligg på vestsida. Planen vil ikkje endre nk på desse areala eller tilgjenge til mråda. Figur 21 Infrmasjn m fiskekrt g levering av fiskeprøvar ved dagens busshaldeplass i Rmarheimskrysset. Ft: Christine R. Nilsen, Statens vegvesen (2012) Statens vegvesen Regin vest Lindås kmmune 32
Figur 22 Prinsipp fr ferdsel langs Rmarheimselva. Ill. D. Fürstenberg, Statens vegvesen. Figur 22 viser krleis det det er planlagt at det i Rmarheim skal være mgleg å ferdast på begge sider av vegen, enten på traktrveg eller gang- g sykkelveg. 6.6.3 Avbøtande tiltak Ny E39 med tunnel g bru ver Rmarheimselva er eit strt tiltak sm markant vil prege mrådet sm gangbrua ligg i. Det er svært viktig å sikre tilgang til brua gså etter at ny E39 er realisert. Sjå elles tabell 6. Statens vegvesen Regin vest Lindås kmmune 33
6.7 Naturmiljø 6.7.1 Kunnskapsgrunnlaget Tema naturmiljø g bilgisk mangfald vart utgreidd i samband med knsekvensutgreiinga fr kmmunedelplanen. Naturmiljø sm vedkjem den aktuelle traseen i denne reguleringsplanen vert mtala her. Det gjrt nye søk i aktuelle databasar, jf. referanseversikt, fr ev. å ppdatere kunnskapen m det aktuelle mrådet. Ny kraftlinjetrasé i Rmarheimsdalen er ikkje utgreidd i samband med kmmunedelplanen. Eikefet g Eikefetelva Ved Eikefetelva vart det i samband med knsekvensutgreiinga i 2007 bservert strandsnipe (NT) ved elva. Fiskemåse (NT), sm hekka nedver mt sjøen, patruljerte ppver langs elva med jamne mellmrm. På austsida av dalen er det registrert eit lite mråde med lkalt viktig (C) edellauvskg med alm (NT). På vestsida av elva er det eit mråde med kulturmark; Naturbeitemark med lkal verdi (C), i aktiv bruk. Det er ikkje registrert pririterte eller utvalde naturtypar, eller raudlista, svartelista, pririterte eller freda artar fr planmrådet ved Eikefet databasane, jf. referansar. Eikefetelva er verna, jf. Verneplan II fr vassdrag. Frå NVE sine heimesider heiter det m vernegrunnlaget: «Urørthet. Vassdragets elver g vann er typiske fr g delvis dminerende i Vestlandets kystlandskap, med krt avstand fra fjell til fjrd, str vannføring i elvene g lavt næringsinnhld. Friluftsliv er viktig bruk.» Vassdraget er anadrmt, hvudsakleg sjøaureførande, ca. 3 km ppver frå sjøen. Fylkesmannen pplyser at Eikefetelva vert nytta sm referansevassdrag i høve til frsuringssituasjnen i vatn g vassdrag. Vassdraget har difr ikkje har vre kalka, slik tilfelle er fr mange andre vassdrag på Vestlandet. Rmarheimsdalen g Rmarheimselva I Artskart er det registrert t raudlista artar, strandsnipe (NT) g spp (Lecidea rsetincta, NT) i mrådet Nrdli-Fltane. Dette er sør fr det aktuelle inngrepsmrådet. Rmarheimselva er vurdert sm ei reginalt viktig elv fr sjøaure. Det er registrert eit hjrtetrekk i nrdre del av planmrådet, jf. fig. 23. Vidare har det vrte påkøyrd ein del hjrt på nverande E39 i mrådet vest fr elva ved Rmarheim-Fltane, jf. fig.24 Figur 23 Hjrtetrekk Rmarheimdalen. Kjelde Naturbase Statens vegvesen Regin vest Lindås kmmune 34
Figur 24 Dyr påkøyrd av bil 1.1.2000-28.11.2012. Kjelde Fallviltregisteret Frureina grunn Det er registrert frureina grunn både på Eikefet g Rmarheim, sjå figur 25. Grunnfrureininga på Eikefet ligg på Oster Pukk g Sand AS sitt mråde. Markeringa på kartet ligg utanfr reguleringsplangrensa. I følgje Fylkesmannen dreiar det seg m ei sak frå 1989 med nedgravne bilvrak g ljefat. På Rmarheim pplyser Fylkesmannen at det er tale m ei verdekket tidlegare grvavfallsfylling, utan indikasjnar m spesialavfall eller påverknad. Området er regulert til mellmbels anleggs g rigg mråde. Når vegarbeidet er ferdig skal mrådet tilbakeførast til skgsmark/velteplass. Figur 25 Trekantane markerar lkalitetar med frureina grunn. Kjelde: Klif, database m grunnfrureining Statens vegvesen Regin vest Lindås kmmune 35
6.7.2 Framande skadelege artar Det er ikkje påvist nk strt mfang av framande skadelege artar innan planmrådet. Det er påvist ein mindre førekmst av rynkerse (Rsa rugsa) på austsida av Eikefetelva, i kant av massedepni. Den skal fjernast før anleggsarbeidet startar. Rynkerse er i kategrien svært høg risik (SE), sm skal pririterast i dette arbeidet. Førekmsten skal difr innarbeidast i vidare dkument g planar sm YM-planen, Rigg-g marksikringsplan g anbdsdkument. Statens vegvesen har desse måla fr byggjeprsjekt (jf. reginal handlingsplan): Ingen spreiing av framande skadelege artar lkalt innanfr tiltaksmrådet Ingen spreiing av framande uønskte artar inn i tiltaksmrådet Ingen spreiing av framande uønskte artar ut av tiltaksmrådet 6.7.3 Naturmangfaldlva (NML) NML 8 m kunnskapsgrunnlaget Det er henta inn kunnskap m naturmiljø i tilgjengelege kjelder, jf. referanseliste. Vår vurdering er at kunnskapsgrunnlaget, sm er brukt g lagt til grunn fr vurderingane, står i rimeleg frhld til faren fr skade på naturmangfaldet. NML 9 m føre-var-prinsippet Vi vurderer at kunnskapsgrunnlaget er tilstrekkeleg g at faren fr vesentleg skade på naturmiljøet ikkje er til stades i denne planen. Det er då føresett at tiltaka retta inn mt YM-plan (plan fr ytre miljø) vert følgt pp ved prsjektering g i anleggsfase. Dette er sikra gjennm at eit punkt m denne kplinga er teke inn reguleringsføresegnene (sjå fellesføresegner). NML 10 m samla påkjenning Utbetring av E39 gjev liten auka påkjenning fr naturmiljøet i mrådet. Den permanente fasen frå ferdig veg gjev heller ikkje større miljøpåkjenning enn vegen slik den er i dag. Samla påkjenning fr øksystemet vert difr ikkje vurdert til å bli endra i negativ retning i særleg grad sm følgje av tiltaket. NML 11 m kstnader Kstnadane med tilpassingar, slik at tiltaket gjev minst mgleg skade på naturen, er ein del av vegprsjektet g blir dekka av tiltakshavar. NML 12 m miljøfrsvarlege teknikkar g driftsmetdar Her er YM-planen eit sentralt verkty. Dei viktigaste mmenta i høve til naturmiljø sm YM-planen skal ivareta er lista pp i tabell i planmtalen g det er teke inn i føresegnene at desse skal følgjast pp. 6.7.4 Verknader fr naturmiljø, avbøtande tiltak Ut i frå dei registreingane g undersøkingane sm er gjrt er det ikkje venta at arbeidet eller ferdig veg vil ha vesentlege verknader fr verdifulle naturtypar eller trua artar. Det er viktig at anleggsfasa ikkje påfører vassdraga g sjøauren langvarige negative knsekvensar. Dette gjeld båe vassdraga. Den mest utfrdrande anleggsdrifta vil truleg vere på vestsida av Rmarheimselva pga. det bratte terrenget g nærleiken til vassdraget. Dersm mgleg må det nyttast resirkulering av driftsvatnet frå tunneldrivinga. Statens vegvesen Regin vest Lindås kmmune 36
Arbeid med brufundament g ersjnssikring i Eikefetelva skal pririterast på tidspunkt med låg vassføring i elva, g helst på tidspunkt da det ikkje er rgn eller plmmeyngel i elvegrusen. Dette er etter snøsmelting g i peridar med lite nedbør m smmaren eller tidleg haust. På sikt vil det mest sannsynleg ikkje vere negative knsekvensar av vegplanane, sett i høve til vegen i dag. Fr Rmarheimelva vil det bli krtare strekning med riksvegtrafikk langs elva. Dette vil gje mindre avrenning av salt g andre vegrelaterte avfallstff. Den nye vegen kan likevel ttalt sett tilføre elvane meir miljøgifter (ikkje salt), g i meir knsentrert frm ved tunnelvasking, men ver eit krtare tidsrm. Ut i frå berekna trafikkmengde er det likevel lite sannsynleg at dette vil ha knsekvensar fr livet i elvane. Det vert sett pp ledegjerde fr hjrt ved tunnelprtalar. Hjrt g anna vilt vil gså kunne passere ved elva under brua på Rmarheim, g der det ligg til rette fr det vil sidene av vegen vil bli rydda fr tre g buskar. Dette er tiltak fr å unngå påkøyring av hjrt. I mråde med ureina grunn er det i utgangspunktet ikkje tale m å grave i grunnen. Desse mråda er truleg nk uklart avgrensa. Det er ikkje laga detaljplanar fr inngrepa enn, g nk må vurderast ut i frå kva sm vert avdekka undervegs. Dersm det vert avdekka avfall frå dei gamle fyllingane i Eikefet eller Rmarheim når det vert bygd ny veg med tilhøyrande inngrep, skal dette leverast til gdkjent mttak. Det er elles, i følgje Fylkesmannen, akseptabelt dekke til dei gamle fyllingane, jf. reguleringsplankartet. Avbøtande tiltak fr naturmiljø er gså mtala i kap. 7 m YM-plan, jf. tabell 6. 6.8 Kulturmiljø Dei mråda sm i dagen vert råka av ny trase på E39 mellm Eikefet g Rmarheim i Lindås kmmune er delar av daldraget pp imt Eikem gard g sørlege delar på sjølve Eikefet. I Rmarheim vert parti aust g vest av Rmarheimselva råka. I tillegg vil parti med nytt kryss mt Mdalen g ein kjettingplass aust av E39 gjere inngrep i landskapet. Eikefet Tradisjnelt har nk Eikem vre eit grøderikt daldrag, med eit vestlandsk elvelandskap med Eikefetelva sentralt plassert i dalen. Stre delar av dalpartiet på Eikem er i dag prega av industriell verksemd, med Oster Pukk g Sand sm hvudaktør. Her er eit større prduksjnsanlegg g kai med utskiping av ulike prdukt frå verksemda. Ved Osterfjrden går E39 frbi Eikefet i eit krt parti avskren av tunnelar. Frå E39 i nrdleg retning går det lkalveg fram til Oster Pukk g Sand AS, samt til gardsbruket på Eikem ppe i dalen. Ved fjrden ligg det like sør av Eikefetunnelen eit mindre gardsbruk med landbruksmråde på båe sider av E39. Det er i dag nk strfeprduksjn her. Fleire naust på staden gjev eit maritimt miljø ved fjrden. Garden Eikem har histrisk sett hatt gd tilkmst til fjrden g fjellet med dei ressursane dette gav. Truleg kan garden gå langt tilbake i histria. Opphavleg har det vre t bruk på garden. I dag er det i alt 14 bygningar her, sm med t unnatak høyrer heime på 1900-talet. På veg mt Eikem er det ved sørspissen av Neset lkalisert t eldre brukar, frå ei tidlegare bru ver Eikefetelva. Det er ikkje kjent funn av autmatisk freda kulturminne i det aktuelle arealet fr ny vegtrase til E39 på Eikefet, ei heller i tilstøytande areal. Det er dkumentert i alt 8 bygningar her sm ligg i Sefrak - registreret. Tre er frå 1900-talet, t frå 1800 - talet, ei løe g eit kårhus, medan tre bygningar ikkje er tidfesta. På sjølve industrimrådet til Oster Pukk g Sand as ligg fire av desse lkalisert inni mellm Statens vegvesen Regin vest Lindås kmmune 37
mderne bygningar. Dalføret er ganske marbeidd landskapsmesseg i nedre del, sm eit resultat av industriverksemda på staden, sm har mfrma terrenget ver lengre tid. Planlagd trase fr ny E39 går berre i eit krtare parti i dagen ved Eikefet. I tillegg kjem ny internveg inne på anlegget til Oster Pukk g Sand midt i dalføret går frå sør mt nrd i austleg del av dalen. Denne vegen vil naturleg avgrense industrimrådet mt elva. Ved denne internvegen vert t Sefrakregistrerte bygningar, eit bustadhus g eit uthus på gnr.221, bnr.4 råka. Veglina er meir eller mindre lagt ver desse bygningane. Om mgleg kan ein unngå knflikt med bustadhuset dersm traseen fr internvegen vert lagt litt lengre mt vest i ei lengde på vel 200 meter. Rmarheim I planmrådet på Rmarheim er det heller ikkje kjent funn av autmatisk freda kulturminne. På vestsida av elva der tunnelmunningen på framtidig E39 kjem ut, er det i eit langsgåande parti ein nyare anleggsveg i ei bratt skråning, knytt til riggmråde ved dagens E39. Langs med E39 vil ein del av planen råke mråder med myrparti, bartre g spr etter etablering av E39 i mrådet frå 1960-talet. I frhistria har nk dette mrådet vre ein del av utmarksmrådet til gardane Nrdli, g Trædi i mrådet ved Hlmane, søraust fr planmrådet. Truleg har det då vre særleg nytta til jakt g fiske. Det er sju registrerte Sefrakbygg på desse gardane. I tillegg er det ein gravplass ved Nrdli på gnr.217, bnr.9. Ingen av desse kjem i knflikt med reguleringsplanen. På Rmarheim går ny E39 ver Rmarheimselva i krt distanse til dagens trase fr E39 med ny avkøyring mt Mdalen. Det er planlagt rigg g depnimråde på vestsida av eksisterande E39 fram mt dagens avkøyring til Mdalen. Dette mrådet er allereie i dag prega av anleggsverksemd. Vest av dagens E39 på Rmarheimsida g like nrd av mrådet der ny bru skal krysse Rmarheimselva, ligg det ei mindre bru. Brua har funksjn sm gangbru ver Rmarheimselva. Truleg er h nytta i samband jakt g fiske i dag. Brudekket består av t stkkar med tversgåande plank på tppen. Denne delen av brua er nk ikkje svært gamal. Brukaret på austsida av elva er lagt pp, hvudsakleg med naturstein. Brukaret er nk eldre dat, men det er vanskeleg å gje ei nk nærare tidfesting av det. Truleg har det lagt fleire brudekke på desse landkara i åras løp. Landskapsmessig kryssar brua Rmarheimselva på det abslutt smalaste partiet i mrådet. Dette har nk vre det heilt naturlege kryssingspunktet av elva i dalen gså i eldre tid. Kva funksjn brua hadde då er usikkert. Sidan kryssingspunktet er teken vare på g brukt fram til i dag, vitnar det m eit kryssingspunkt sm har vre viktig fr flk i Rmarheim. Ved etablering av ny bru på E39 med tilhøyrande infrastruktur må ein ta msyn til brua g miljøet i kring, slik at h kan framstå på ein naturleg måte slik h gjer det i dag. Det må takast kntakt med Hrdaland fylkeskmmune fr å få avklara krleis kulturminnevernet ønskjer å skjerme brua g mrådet i kring i anleggsperiden. 6.8.1 Samanfatning Ny vegtrase fr E39 frå Eikefet til Rmarheim vil visuelt sette sitt preg på landskapet i begge desse mråda. Ingen av dei stadane der det er planlagt tiltak etter denne reguleringsplanen kjem verken vegline fr ny E39, depni eller riggmråde i fysisk knflikt med kjente autmatisk freda kulturminne. T av dei SEFRAK-registrerte bygga på Eikem på gnr.221, bnr. 4 vil bli råka ved etablering av internveg frå dagens E39 frbi industrimrådet g nrdver dalføret. Truleg vil det vere vanskeleg å plassere internvegen på ein sikker måte lengre vest mt elva, slik at ein kan skåne desse bygningane. På Rmarheim vil ny bru g tunnel endre landskapet kring den histriske brua i mrådet vesentleg. Brua vert i dag nytta i samband med jakt g fiske. Det er viktig at det vert gjrt mgleg at brua gså er tilgjengeleg i framtida g at det naturlege miljøet kring h vert teken vare på. Det skal takast kntakt med Hrdaland fylkeskmmune fr å bestemme krleis ein skal ta vare på brua g mrådet i løpet av anleggstida. Ved arbeidet med kmmunedelplanen fr E39 Eikefet Rmarheim i Lindås kmmune vart det gjrt vurderingar av ptensiale fr funn av hittil ikkje kjente autmatisk freda kulturminne. Det vart peika på Statens vegvesen Regin vest Lindås kmmune 38
fem ptensielle mråder, der denne reguleringsplanen inneheld t av desse areala, nemleg på Eikefet g ved Rmarheim. Områda er vurdert til å ha eit middels ptensiale fr funn av hittil ukjente kulturminne. Det betyr at det kan det vere autmatisk freda kulturminne under markverflata innanfr planmrådet sm ein i dag ikkje har kunnskap m. I dei delane av reguleringsmrådet sm i dag ikkje er råka av mderne utbyggingsverksemd i samband med Oster Pukk g Sand si aktivitet på staden, vil det kunne vere trng fr å gjennmføra arkelgiske registreringar, jf. 9 i Lv m kulturminne (undersøkingsplikta). 6.8.2 Avbøtande tiltak Ny E39 med tunnel g bru ver Rmarheimselva er eit strt tiltak sm markant vil prege mrådet sm den histriske brua ligg i. Det er svært viktig å sikre tilgang til brua gså etter at ny E39 er realisert. Sjå elles tabell 6. 6.9 Naturressursar Naturressursar er ressursar frå mellm anna jrd, skg g andre utmarksareal, fiskebestand i sjø g ferskvatn, vilt, g førekmstar av lausmassar g vatn. Slike ressursar dannar grunnlaget fr verdiskaping g sysselsetting innan primærprduksjn g fredlingsindustri. Vurderinga av ressursgrunnlaget mfattar både mengde g kvalitet. 6.9.1 Jrdbruk g skg Riksplitiske målsettingar m auka jrdvern, g vektlegging av grunnlag fr vidare drift av jrdbruksareal, gjer at ein i planarbeidet søker å finne løysingar sm i minst mgeleg grad beslaglegg dyrka mark. I Eikefetdalen er det nk dyrka mark i kategri innmarksbeite, skg av middels/låg bnitet, g eit større mråde av pen jrddekt fastmark sm vert mfatta av reguleringsplanen. I Rmarheimsdalen er det i hvudsak skg av middels g låg bnitet sm vert mfatta av reguleringsplanen, g nk pen jrddekt fastmark. Når det gjeld bnitetsklasse g arealmfang innan planmrådet. Statens vegvesen Regin vest Lindås kmmune 39
Figur 26 Sktsk høglandsfe på beite, gbnr. 221/1. Ft: S. Kløve-Graue Statens vegvesen Eikefet Gnr. 221, bnr.1 Eigedmen har 17 dekar fulldyrka jrd g 23 dekar innmarksbeite. Det er ei viss frm fr drift på bruket med sau, geit g strfe. Eigaren har driftssenter i Osterøy kmmune. Bruket mfattar 283 dekar prduktiv skg. I tillegg er det eit mråde på ca. 5000 dekar der det er registrert 1162 dekar prduktiv skg. Dette mrådet ligg sm felles utmark mellm bruka på Eikefet. Den prduktive skgen utgjer små kubikkmetermassar/dekar, g terrenget er svært vanskeleg. Det er ikkje skgbruksplan på eigedmen (Lindås kmmune, 2012). Gnr.221, bnr.2, 7 Det er ikkje dyrka jrd knytt til bruket. Det er registrert 346 dekar prduktiv skg. Sm nemnt under bnr.1 er det felles utmark sm m.a. mfattar ein tåleg bra skgteig pp mt Dyrskaret (Lindås kmmune, 2012). Statens vegvesen Regin vest Lindås kmmune 40
Figur 27 Eikefet, areal til reguleringsfrmål. Ill. S.-B. Larsen Arealkategriar Areal ttalt i m² Ope fastmark til mellmbels rigg-, anleggg depnimråde i m² Jrdbruk 2577 Ope fastmark 92664 33138 Lauvskg 41054 8208 Vatn 15869 Veg 6548 Ttalt 158712 33138 8208 Tabell 4 Eikefet, dispnert areal, avgang jrdbruks- g skgareal Skgareal til køyreveg g annan veggrunn i m² Omlag 8 daa lauvskgsareal vert regulert til køyreveg eller annan veggrunn teknisk anlegg/grøntareal. Det er m lag 33 daa pe fastmark sm skal nyttast til mellmbels rigg-g anleggsmråde. Deler av Statens vegvesen Regin vest Lindås kmmune 41