Metodiske verktøy ved kursleiing

Størrelse: px

Begynne med side:

Download "Metodiske verktøy ved kursleiing"

Gaute Slettebakk
8 år siden
Visninger:

1 Metodiske verktøy ved kursleiing Lærings- og Meistringssenter Helse Fonna Metodiske verktøy - LMS Helse Fonna 1 Runde Enkel måte å få alle til å delta: Gi ei enkel oppgåve som er mogeleg for alle å bidra til Eller anna oppgåve som ligg inne i kursopplegget som t.d. handlingsplan Spør evt. etter ein frivillig til å begynne og ta deretter runden vidare til alle har sagt sitt. Inkluder alle også evt. andre fagpersonar. Døme: Kva betyr mat for deg? Svar med eìtt ord. Sei eìt matslag du vil bruke meir av i kosthaldet ditt frå no (etter denne gjennomgangen av gode kosthaldsvanar) Metodiske verktøy - LMS Helse Fonna 2 1

som ligg inne i kursopplegget som t.d. handlingsplan Spør evt. etter ein frivillig til å begynne og ta deretter runden vidare til alle har sagt sitt.

2 Pedagogisk sol Skriv ein ufullstendig setning i midten av ei sol. Døme:«Som pårørande er det viktig at eg» Lat deltakarane fylle ut setninga på solstrålane Gå gjennom i plenum Metodiske verktøy - LMS Helse Fonna 3 (Skriv ein ufullstendig setning..) Pedagogisk sol 2

setninga på solstrålane Gå gjennom i plenum 30.03.

3 Summing/oppsummering Summeoppgåve Snakk saman to og to om (tema el. konkret spørsmål t.d:) Var det noko som levde i tankane dine etter forrige kurskveld? Kva kan du gjere for at samarbeidet med hjelpeapparatet blir lettare? OBS: pass på at oppgåva er konkret og ikkje for omfattande. Oppsummering Ta resultatet frå summeoppgåva inn i plenum. Skriv stikkord på flipover. Vel ut eit punkt som du har lært noko av på kurset, og som du trur kan gjere ein forskjell i kvardagen din. Kva effekt vil det ha på ditt liv? Nyttig å gjere ved avslutning (eller start neste gong). Tener til repetisjon, og aktivering av det ein har gått gjennom. Ny kunnskap oppstår når vi får utvida forståing eller innsikt! Metodiske verktøy - LMS Helse Fonna 5 Idédugnad Reglar Alle som har ein idé kan dele den. Uvanlege idéar er velkomne Ingen skal seie noko verken positivt eller negativt om idéane under idédugnaden Ingen skal stille spørsmål eller diskutere nokon av idéane før etter at idédugnaden er ferdig Når ingen har fleire idéar, skal vi gå gjennom det som treng meir forklaring. Døme idedugnad Kva belastningar blir ein som pårørande utsett for? Kva kan ein gjera når ein har vanskelege kjensler? Forslaga skrivast fortløpande på flipover/tavle med forslagsstillaren sine eigne ord. Skal vera konkrete og uttrykkast i eitt el. få ord. Dersom du vil forkorte el. omskrive be om godkjenning. Skal ikkje drøftast el. vurderast. Kan evt forklare det som er uklart Metodiske verktøy - LMS Helse Fonna 6 3

Skriv stikkord på flipover. Vel ut eit punkt som du har lært noko av på kurset, og som du trur kan gjere ein forskjell i kvardagen din. Kva effekt vil det ha på ditt liv?

4 Problemløysingsmodellen Problemstilling Må formulerast, vere konkret og eintydig. Spør den som eig problemet om formuleringa opplevest passande. Omformuler viss ikkje. Viktig å bruke nok tid på dette punktet, elles kjem ein skeivt ut. Idédugnad Forslag til korleis problemet kan løysast. Den som eig problemet skal ikkje kome med innvendingar som det nyttar ikkje o.l. Skriv fortløpande. OBS: ikkje drøfting el. vurdering. Vel ut eit løysingsforslag. Den som eig problemet får velje 1-2 forslag som opplevest passande. - Opplevest nokre av desse ideane passande for deg? Kva av desse ideane vil du prøve? Er det nokon som har prøvd desse idéane med hell? Kan evt. spørje etter andre sine erfaringar med desse forslaga. OBS: Fokus på det som lukkast! Evt. komme tilbake seinare og fortelje korleis det gjekk. Ta opp tråden neste kursdag Metodiske verktøy - LMS Helse Fonna 7 Reflekterande samtale Reflekterande samtale bygger på narrativ tenking, der det er ein føresetnad å anerkjenne at alle gjer sitt beste der og då. Det er viktig at den reflekterande samtalen ikkje blir brukt til å rette kritikk mot dei som lyttar. Fokusere på det som er bra. Lage hypotesar om det som kan ligge bak. Formulere ulike alternative tanke- og handlingsmåtar. Ref. Tom Andersen Metodiske verktøy - LMS Helse Fonna 8 4

OBS: ikkje drøfting el. vurdering. Vel ut eit løysingsforslag. Den som eig problemet får velje 1-2 forslag som opplevest passande. - Opplevest nokre av desse ideane passande for deg?

5 Reflekterande samtale t.d.: Eìn fortel om om ein konkret situasjon (evt. under fokustid ) Deretter samtalar 3-4 av dei andre i gruppa om korleis dei opplever det som er fortalt, gjerne gjenfortelle det, kva som gjorde inntrykk og kva dei tenker om situasjonen, evt. om løysingar. Ikkje vende seg til og sjå på dei som lyttar under samtalen. Den som har fortalt skal berre lytte, helst sitje litt bortvendt frå dei andre. Den som fortalte får igjen ordet og seier om samtalen frå dei andre gav nokre nye tankar. Det kan vere veldig bekreftande å høyre andre gjenfortelle noko me har fortalt. Samtidig kan dei bruke andre ord, tilføre andre tankar/erfaringar, som kan gi ny innsikt også til den som fortalte først. OBS! Viktig at den som delte av seg og sitt får ordet til sist! Metodiske verktøy - LMS Helse Fonna 9 Tilbakemelding Sjå på tilbakemelding som del av metode Unngå stadige tolkingar/vurderingar å setje godkjenningsstempel el. det motsette Heller: Presisere forstår eg deg rett, slik. Parafrasere betyr det at Dele eiga oppleving av den andre: når du fortel det tenker eg.., blir eg berørt av, føler eg vekt på det ivaretakande Kva tenker de andre om det han/ho fortel? Har andre liknande erfaringar? Korleis løyste du det? Metodiske verktøy - LMS Helse Fonna 10 5

om løysingar. Ikkje vende seg til og sjå på dei som lyttar under samtalen. Den som har fortalt skal berre lytte, helst sitje litt bortvendt frå dei andre.

6 Fokustid Ein person får fortelje om ein situasjon el. hending. Kursleiar kan evt. utvide forteljinga ved å stille oppfølgande spørsmål. Har det skjedd noko i familien din, der du prøvde å setje grenser? Kva skjedde? Kva gjorde du? Kva gjorde den/dei andre? Kva gjorde du då? Var noko forskjellig denne gongen frå kva det har vore før? Ved vanskelege tema (jfr. empatisk kommunikasjon): Kva skjedde? Kva gjorde du? Kva følte du? Kva tenkte du? Har du lyst til å høyre kva me tenker om dette? OBS! viktig å ikkje stoppe for fort. La den andre få tid nok til å tenke og svare. Oppfølgingsspørsmål kan gi viktig informasjon, skape forståing og refleksjon hjå den som fortel og dei som lyttar Metodiske verktøy - LMS Helse Fonna 11 Andre tips Gruppereglar. Lat gruppa sjølv foreslå gruppereglar Korleis vil de at me skal ha det her? Kan bruke idedugnad Lat gjerne gruppereglane henge framme Forventningar Lat deltakarane uttrykke forventningar første gongen. Kan gi hjelp til å tilpasse kursopplegget Gå tilbake til forventningane ved evaluering/kursavslutting Namneskilt Skriv førenamnet på eit stivt A4-ark, brett og sett framføre seg på bordet. Leiar samlar inn og deler ut kvar gong. Små namnelappar Metodiske verktøy - LMS Helse Fonna 12 6

Ved vanskelege tema (jfr. empatisk kommunikasjon): Kva skjedde? Kva gjorde du? Kva følte du? Kva tenkte du? Har du lyst til å høyre kva me tenker om dette? OBS! viktig å ikkje stoppe for fort.

7 Utfordringar ved bruk Kan opplevast kunstig Folk kan vegre seg mot å vere aktive Ha mot til å gjere det du har bestemt deg for Halde seg til metoden Halde fokus ikkje la seg friste ut på viddene Stå i metoden lenge nok bruke nok tid Gå vidare når målet er nådd Vere fleire som har same intensjon/forståing Metodiske verktøy - LMS Helse Fonna 13 Handlingsplan Ein av dei viktigaste sjølvhjelpsteknikkane er å setje eigne mål. Om me ikkje veit kor me skal, er det liten sjanse for at me kjem dit Metodiske verktøy - LMS Helse Fonna 14 7

8 Langsiktig målsetting! Metodiske verktøy - LMS Helse Fonna 15 Metode Pedagogikken bygger på kognitiv innlæringspsykologi -teorien om menneskeleg forståing, tanke og minne Deltakarane blir meir bevisst på blant anna: Eiga åtferd Resultat og konsekvensar av eiga åtferd Eige forandringspotensiale Ref: K. Lorig, H. Holman m.fl (2002): «Å leve et friskere liv», kap 2. Funksjonshemmedes Studieforbund Metodiske verktøy - LMS Helse Fonna 16 8

menneskeleg forståing, tanke og minne Deltakarane blir meir bevisst på blant anna: Eiga åtferd Resultat og

9 Strategiar for å øke meistringsforventninga Kursleiarane som rollemodellar Målsetjing og laging av handlingsplan bevisstgjering Problemløysningsteknikk bearbeiding Gruppeprosess hjelpe hverandre Lære av hverandre Gjentakande Metodiske verktøy - LMS Helse Fonna 17 Kva er ein handlingplan? Ein reiskap for å oppnå eigne mål og endre livsstil. Hjelp til å setje realistiske mål ofte set vi uoppnåelige og for store mål. Trinnvis læring lage delmål på vegen for å oppnå ønska mål Metodiske verktøy - LMS Helse Fonna 18 9

2015 Metodiske verktøy - LMS Helse Fonna 17 Kva er ein handlingplan? Ein reiskap for å oppnå eigne mål og endre livsstil.

10 Bruk av handlingsplan Ein teknikk der ein leitar fram sin eigen motivasjon og tar i bruk dei kreftene og mogeligheitene som finst i dette! Andre kan ikkje gjera forandringar for deg. Kvar må hente fram sine eigne ressursar. Andre menneske kan vere med på å inspirere og motivere Metodiske verktøy - LMS Helse Fonna 19 Du sjølv har nøkkelen til å oppnå måla dine!!! Handlingsplan! Noko DU ønskjer å gjere Realistisk Handlingsretta Besvare desse spørsmåla: Kva skal eg gjere? Kor mykje skal eg gjere? Når skal eg gjere det? Kor ofte? Metodiske verktøy - LMS Helse Fonna 20 10

2015 Metodiske verktøy - LMS Helse Fonna 19 Du sjølv har nøkkelen til å oppnå måla dine!!! Handlingsplan!

11 Sikkerhetsnivå På ein skala frå 1 10, kor sikker er du på at du klarer å fullføre handlingsplanen? Sikkerhetsnivå 6 og lågare - sjå på hindringar og vurdere å endra på planen. Når sikkerhetsnivået er 7 eller meir: Sett i gang lukke til! Viktig å lukkast! Metodiske verktøy - LMS Helse Fonna 21 Handlingsplan som eksempel på verktøy Runde rundt bordet alle fortel sin plan (leiarane begynner) Sett sikkerhetsnivå Neste kursdag: Eks: Plan å gå mandag, onsdag og fredag ein fast tur 2 km. Sikkerhetsnivå 7 Tilbakemelding: Klarte bare ein dag. Kva var hindringane? Leiar spør den det gjeld om me kan ta ein idedugnad på forslag til løysingar. Runde rundt bordet: korleis har det gått? Evt. Problemløysing på hindringar Skriv ned ulike idéar som kjem opp. Sjå «problemløysingsmodell» Praktisk øving! Metodiske verktøy - LMS Helse Fonna 22 11

2015 Metodiske verktøy - LMS Helse Fonna 21 Handlingsplan som eksempel på verktøy Runde rundt bordet alle fortel sin plan (leiarane begynner) Sett sikkerhetsnivå Neste kursdag: Eks: Plan å gå mandag,

Like dokumenter

Løysingsfokusert tilnærming LØFT tenking og metode

Løysingsfokusert tilnærming LØFT tenking og metode Ved Kari Vik Stuhaug Helsepedagogikk Helse Fonna 5. Mars 2015 09.03.2015 Kari Vik Stuhaug, LMS Helse Fonna 1 Kva gjer du når du får eit problem? Og kva