Helse Miljø - Sikkerhet. HMS Årsrapport 2012

Transkript

1 Årsrapport 2012 Helse Miljø - Sikkerhet Side 1 av 26

2 Innhaldsliste Innhaldet i HMS-årsrapporten...3 Samandrag av rapporten, vurdering av resultata HMS i Møre og Romsdal fylkeskommune Det systematiske HMS-arbeidet Fylkesrådmannen sine HMS-mål...8 HMS-mål 1: Utviklingssamtalar...8 HMS-mål 2: HMS-arbeidet skal inngå i ein fast årleg syklus...8 HMS-mål 3: Tid til verneombodsarbeid synleggjort i aktivitetskalender...9 HMS-mål 4: Gjennomført risikovurdering etter retningslinjene...10 HMS-mål 5: Arbeid med sjukefråver i samsvar med ny IA-avtale...10 HMS-mål 6: Krava til Miljøfyrtårnverksemd er oppfylt...11 Samanlikning i høve til året før på mål Avviksdelen av HMS-rapporten...12 Arbeidsmiljøfaktorane som inngår i HMS-rapporteringa...13 Ulike typar avvik sektorvise mønster...13 Oppfølging av det organisatoriske og psykososiale arbeidsmiljøet Sjukefråver og andre HMS-indikatorar...16 Nøkkeltal tilsette og alder...16 Skader, attføring og tidlegpensjonering...17 Mindre sjukefråver i Kjønnsfordeling...19 Synkande langtidsfråver siste året...20 Sjukefråveret fordelt på stillingsgrupper...21 Sjukefråveret etter alder Signal for vidare arbeid og prioriteringar...23 Status på tidlegare utfordringar...23 Vidare utfordringar...24 Kommentarar...24 Oversikt over HMS-koordinatorar og verneombod...26 Side 2 av 26

3 Innhaldet i HMS-årsrapporten I samsvar med HMS-systemhandboka, kap. 5, skal alle driftseiningane i fylkeskommunen årleg rapportere HMS-status i eininga per Driftseining blir i denne samanhengen nytta som samleomgrep for alle organisatoriske nivå som er ansvarleg for å følgje opp HMS-systemhandboka sine krav til eit systematisk HMS-arbeid heimla i arbeidsmiljølova 3-1 og internkontrollforskriften. 37 driftseiningar har levert årsrapport for 2011 (23 skolar, 5 tannhelsedistrikt, 8 einingar i sentraladministrasjonen og fylkesbiblioteket). HMS-årsrapporten skal bidra til å: kartlegge kva for standard driftseiningane har i høve til HMS-krav som er fastsett i lover, forskrifter og fylket sine eigne retningslinjer analysere avvik frå standard prioritere tiltak Denne HMS-årsrapporten er ei oppsummering av alle rapportane, og beskriv hovudtrekka i arbeidsmiljøsituasjonen i fylkeskommunen. Sjukefråværsdata inngår i rapporten. Følgjande element inngår i årsrapporten frå driftseiningane: Status på driftseininga sitt systematiske HMSarbeid korleis er HMS-arbeidet organisert? Status på HMS-resultatmåla som er gitt av fylkesrådmann Status på arbeidsmiljøfaktorane med dokumentasjon på avvik som ikkje er retta opp ved årsskiftet Statistisk informasjon om HMS-arbeidet (arbeidsulykker, sjukefråver, ). Vurdering av resultata innan dei ulike element-områda, grunnlag for vidare prioritering og arbeid Når det gjeld organisatoriske og psykososiale tilhøve er dette fanga opp gjennom ei eiga kartlegging av psykososialt arbeidsmiljø. Dette blir gjort annakvart år, siste gong var i 2011, neste gong blir hausten Side 3 av 26

4 Samandrag av rapporten, vurdering av resultata Tabellen under viser eit samandrag av hovudpunkt frå dei ulike avsnitta i rapporten med vurdering av resultata. Vi har nytta same fargekodane som i risikovurderingar: Det systematiske HMS-arbeidet Bevaringsområde Arbeid med IA-avtalen Dokumentert organisering av HMS-ansvar og mynde Eigne mål for fokus og styring av HMS-arbeidet Framleis forbetringsområde Oppfølgingsrutinar for eigne avvik Opplæring av verneombod, leiarar og HMS-koordinatorar Eigne handlingsplanar Risikovurderingar på skolane og i sentraladministrasjonen Prioritert forbetringsområde Revisjonar av eigen HMS-dokumentasjon Synleggjere all relevant HMS-dokumentasjon på nettsidene Bevaringsområde Arbeidet med sjukefråver i skole og tannhelse Framleis forbetringsområde Arbeidet med sjukefråver etter ny IA-avtale i sentraladm HMS-arbeidet må inngå i fast syklus Risikovurderingar Prioritert forbetringsområde Miljøfyrtårn-sertifisering på skolane Dei sentrale HMS-måla Avviksregistrering og avviksoppfølging. Ettersom vi har flest tilfelle av dei minst alvorlege avvika, er det vanskeleg å sortere avvika etter ei samla vurdering. Vi har også ein del metodiske utfordringar vedr. sentral avviksoversikt. Framleis forbetringsområde For mange utslepp til ytre miljø Stoffkartotek må opp på forskrifsmessig nivå på skolane Prioritert forbetringsområde Brann dokumentasjon må haldast oppdatert etter forskriftene, brannøvingane må gjennomførast etter planen Elektrisk anlegg må prioriterast å få i forskriftsmessig stand Sjukefråver og andre HMS-indikatorar Bevaringsområde Relativt få saker med arbeidsavklaring frå NAV Sjukefråveret bør haldast rundt dette nivået Framleis forbetringsområde AKAN-sakene er kanskje underrapportert, her treng vi betre rutiner Prioritert forbetringsområde For mange stikkskader i tannhelse For høgt sjukefråver tannpleiarar og driftspersonell i sentraladm. Side 4 av 26

5 1. HMS i Møre og Romsdal fylkeskommune Arbeidsmiljø HMS inngår som innsatsområde i fylkeskommunens arbeidgivarpolitikk, Arbeidsgivarpolitikk forframtida, vedtatt av Fylkestinget i sak T-7/09. Hovudmål Alle medarbeidarar i Møre og Romsdal fylkeskommune skal oppleve at dei har eit godt arbeidsmiljø som fremjar trivsel, helse og personleg utvikling. Ein viktig føresetnad for det gode arbeidsmiljøet er eit systematisk HMS-arbeid som reduserer risiko for sjukdom og ulykker med basis i haldningsskapande arbeid og organisasjonskulturar der dialog og opne prosessar står i sentrum. Det målretta HMS-arbeidet i fylket er eit klart definert leiaransvar som skal inngå i alle aktivitetar, frå langtidsplanlegginga til den daglege drifta. Kvalitetssystemet for HMS er rammeverket som gir leiarane reiskapen for å sikre at det fysiske og mellommenneskelege arbeidsmiljøet blir utvikla til beste for dei tilsette og tenesteproduksjonen. Det gode arbeidsmiljøet er lønnsamt for eiga verksemd og ein garantist for at brukarane våre skal få kvalitativt gode tenester i trygge omgivnader. Vi skal vitalisere HMT-arbeidet med fokus på leiarrolla og den helsefremmande arbeidsplassen, og utvikle vårt perspektiv på forbetring av arbeidsmiljøet som ei investering i betre tenester og betre økonomi i framtida. Lågt sjukefråver er ein konkurransefordel og godt utgangspunkt for satsing på helsefremmende arbeidsplassar. Også vern av det ytre miljøet mot forureining og ei betre handtering av avfall skal ivaretakast gjennom HMS-systemet. Møre og Romsdal fylkeskommune ønskjer å integrere omsynet til det ytre miljøet i all drift. Arbeidet med å miljøfyrtårnsertifisere heile fylkeskommunen har halde fram i 2012, men her ser vi at det er fleire einingar som ikkje har fornya sertifiseringa i tide. Datagrunnlaget for rapporten Vi fekk inn rapportane elektronisk via skjemamodulen i nettløysinga vår. På den måten er vi i stand til å legge fram HMS-årsrapporten på første HSAMU-møte i februar. Innan fristen fekk vi svar frå alle einingane med unnatak av Fagerlia vgs. Analysverktøy, statistikk, layout og rapportproduksjon er gjort i verktøyet LibreOffice. 2. Det systematiske HMS-arbeidet HMS-rapportane viser at så godt som alle einingane har definert ansvar og mynde i høve HMS, det er t.d. berre to einingar som har svart at dei berre delvis har ein organisasjonsplan. Vi ser at på dei fleste områda har vi ei markert betring i andelen einingar som har fått på plass dei ulike system-elementa. Unntaket er arbeidsmiljøkartleggingar, her hadde vi ein andel på nær 100% i 2011 på grunn av den såkalla MTM-kartlegginga (psykososialt arbeidsmiljø). Figuren på neste side viser i kor stor grad krava til HMS-systemet er innfridd på driftseiningane våre. Vi ser at dei aller fleste verksemdene har fått det systematiske HMS-arbeidet i god gjenge, vi ser også at det er ei markert betring i andelen innfridde krav frå 2011 til 2012 Når vi ser på dei ulike sektorane, registrerer vi attannhelsesektoren no har innfridd dei fleste system-krava innan HMS, men også for dei andre sektorane er det få som svarar «Ikkje innfridd» Side 5 av 26

6 Side 6 av 26

7 Sektorvise grafar Fylkets intanettsider bør bli bedre kjent hos alle ansatte i fylket. Fræna vgs Lokal HMSdokumentasjon er utlagt. Berre positive erfaringar med dette. Fylkestannlegen Arbeidet med revidering av HMShåndbok og tilhørende arbeid med utarbeidelse av rutiner er startet. Det er laget tidsplan for videre HMS-arbeid for Tidsplan ble behandlet i AMU Ålesund vgs Forbedringer 1. Revidere HMS-arbeidsboka og få på plass mål og plan for aktiviteter. 2. Gjennomgang av avvikssystemet for å oppnå høyere kvalitet på tilbakemeldinger. Vi ønsker å ta ibruk det nye systemet som er sagt skal komme. 3. Få på plass HMS-håndboka for elever. Atlanten vgs Side 7 av 26

8 3. Fylkesrådmannen sine HMS-mål Mål- og resultatstyring er eit viktig styringssystem i fylket. Fylkesrådmannen har fastsett seks resultatmål for heile verksemda på HMS-området. Måla og tilbakemeldingane frå driftseiningane går fram nedanfor. HMS-mål 1: Utviklingssamtalar HMS-årsapporten for 2012 viser at 83% av alle tilsette har gjennomført medarbeidarsamtale siste året. Det er tannhelse som nå kjem best ut når det gjeld andelen som har hatt medarbeidarsamtalar. Skolane hadde i 2012 også ein monaleg auke i den prosentvise andelen av tilsette som har gjennomført medarbeidarsamtalar. Det er fleire som har kommentert at grunnen til at samtalar ikkje er gjennomført, kan vere t.d. prosjektstillingar eller mange nye tilsette i siste året. HMS-mål 2: HMS-arbeidet skal inngå i ein fast årleg syklus Det systematiske HMSarbeidet i driftseininga skal inngå i ein fast årleg syklus, med m.a. desse aktivitetane: arbeidsmiljøkartlegging/ vernerunde/ risikovurdering utarbeiding av handlingsplan og avviksbehandling revisjon av driftseininga si HMS-arbeidsbok HMS-årsrapportering. Side 8 av 26

9 Grafen viser at dette målet er best nådd i tannhelse der 100% rapporterer at dette målet er nådd. I dei andre sektorane er det ca. 70% som har nådd målet. Dei resterande 30% rapporterer at målet er delvis nådd. Ingen rapporterer at målet ikkje er nådd. Handlingsplan er utarbeida, tett oppfølging av nye medarbeidere, tilpassing av kontorutstyr ma. RN-avdelinga Har utarbeidd i ny kartlegging som forhåpentligvis skal føre til ei betre risikovurdering for 2013 HMS årsrapportering er gjennomført i alle avdelingar/bygg. Gjennomført arbeidsmiljøkartlegging i avdeling SA/ID/PB. Handlingsplan er å gjennomføre grundig arbeidsmiljø-kartlegging på alle område, risikovurdere og dokumentere avvik i bygningsmassen med vekt på attståande bygg. Herøy vgs Romsdal vgs HMS-mål 3: Tid til verneombodsarbeid synleggjort i aktivitetskalender Tid til verneombodsarbeid skal avtalast mellom leiar og verneombod i den enkelte driftseining med utgangspunkt i ei avklaring av verneombodet si rolle og deltaking i hovudaktivitetane i driftseiningas HMSårssyklus. Verneombodsaktivitetane dette utløyser, skal vere synleggjort i ein HMSaktivitetskalender og lagt inn i verneombodet sin arbeidsplan. Nær 90% av verksemdene rapporterer at dei heilt eller delvis har nådd dette målet. Tala viser også at det er sentraladministrasjonen som har nådd dette målet klarast, ettersom 80% svarar ja og 10% dels nådd. Det er under 10% som seier at dei ikkje har nådd dette målet. Munnleg avtale ikkje nedfelt i aktivitetskalender/arbeidsplan Samferdelsavd. Har sett av tid til overtidsarbeidene, men har ikkje laga arbeidsplan for verneombodet Søre Sunnmøre tannhelsedistr. Faste møter hver torsdag. Fræna vgs Side 9 av 26

10 HMS-mål 4: Gjennomført risikovurdering etter retningslinjene Driftseininga skal årleg gjennomføre risikovurdering med fokus på rutinar, kunnskap og haldningar i risikofylte arbeidsmiljø, for å førebygge helseskader og miljøforstyrring. Vi såg også under punktet for rapportering på systematisk HMS-arbeid at det framleis er ein del verksemder som ikkje har gjennomført risikovurderingar etter retningslinjene. Når det er sagt, er det monaleg fleire som har utført risikovurderingar enn året før. Prosentvis er det tannhelse som er kome lengst med risikovurderingar, men det er mange skolar som rapporterer at målet er dels nådd. I sentraladministrasjonen er det fleire som har rapportert at dei risikovurderingane som vart utført i 2011 gjeld framleis. Etter vernerunde og det som kom fram der, vart det i samråd med BHT bestemt at risikovurdering ikkje var nødvendig. Utdanningsavd. Skulen er i gang med risikovurdering av stoff i ECO Online (realfagsavdelinga, drift og reinhald) Volda vgs Skal nå starte med å risikovurdere "støyen" i yrkesfagområde. Volda vgs HMS-mål 5: Arbeid med sjukefråver i samsvar med ny IA-avtale Driftseininga skal jobbe systematisk med førebygging og oppfølging av sjukefråver i samsvar med ny IA-avtale og HMS-retningslinje 02 Førebygging og opp-følging av sjukefråver. Dette inneber at oppfølgingsplanar skal utarbeidast av arbeidsgivar i samarbeid med arbeidstakar seinast etter 4 veker. Side 10 av 26

11 Dette målet er nådd i så å seie alle verksemdene, det er berre ein skole som rapporterer dette berre delvis er nådd. Dette viser at IA-avtalen no blir følgd bra opp i organisasjonen, og vi kan konkludere med at dette målet er praktisk talt nådd. Det har vore eit auka fokus på IAavtalen, og det kan vere ein årsak til at sjukefråveret har gått ned. Sjå ellers avsnitt 5 om sjukefråveret. Har fått stor reduksjon i sjukefråveret i 2012 Søre Sunnmøre tannhelsedistr. har retningslinjer, men ein må få desse meir synlege i HMS systemet Krav til sykefraværsoppfølging er sendt avdelingsledere og personer med personalansvar som påminnelse. UPA-skolen Ålesund vgs HMS-mål 6: Krava til Miljøfyrtårnverksemd er oppfylt Kvar driftseining skal tilpasse sine interne rutinar slik at krava til Miljøfyrtårnverk-semd er oppfylte. Vi ser at sentraladministrasjonen er sertifisert og fyller miljøkrava. I høve til 2011 var talet på sertifiserte verksemder det same: 25. Det var 13 einingar som rapporterte at dei ikkje var sertifisert mot 9 året før. Det var ingen som rapporterte at fyrtårnmålet ikkje var nådd, mot 2 i Side 11 av 26

12 Er i gang med prosessen. Har fått utsettelse. Kjem mest sannsynleg i mål midtveis i feb-13. Ålesund tannh.distrikt Resirtifisering klar for signering Ørsta vgs Et samstemt AMU møte prioriterer å få på plass et godt fungerende HMS-system før det er aktuelt med miljøfyrtårn. Ålesund vgs Samanlikning i høve til året før på mål 2 5 I grafen til høgre viser prosentdelen av verksemdene som meldte full måloppnåing på HMS-mål 2 5. Vi ser at vi hadde ein markert auke i måloppnåinga på alle måla. Det er framleis på området risikovurdering at vi framleis har eit stykke att. 4. Avviksdelen av HMS-rapporten Av omsyn til betre å kunne følgje opp HMS-årsrapportane, både i den enkelte driftseining og på fylkesnivået, skal ei kortfatta framstilling av kva årsaka til avviket er, og kva lov/forskrift/retningslinje det er avvik frå, takast med i rapporten. Rapportmalen skil mellom avvik driftseininga handterar sjølv og avvik som kompetansemessig må vurderast av fylkesnivået og/eller krev tilførsel av midlar ut over det driftseininga sjølv kan handtere. Avvik som inneber umiddelbar fare for liv eller helse, og som krev strakstiltak, må som før gå fram eksplisitt av rapporten. Sjølv om avvik (pga. kostnadar/kompetanse) blir rapportert til fylkesnivået, har driftseininga ansvar for tryggleiksvurdering og risikoreduserande tiltak (jf. AML c/e) i høve det rapporterte avviket inntil det er lukka. Det er berre avvik som ikkje er lukka per som skal rapporterast i HMS-årsrapporten. Sjølv om avvik (pga. kostnadar/kompetanse) blir rapportert til fylkesnivået, har driftseininga ansvar for tryggleiksvurdering og risikoreduserande tiltak i høve det rapporterte avviket inntil det er lukka. Side 12 av 26

13 Rutinane for avvikshandtering vil bli revidert i løpet av 2013, ettersom vi nå har fått eit nytt, felles elektronisk avvikssystem som blir implementert i løpet av året. Dette vil kunne gje eit meir fullstendig bilete av dei avvika vi har hatt gjennom året, og avviksrutinene er her innebygd i systemet. Arbeidsmiljøfaktorane som inngår i HMS-rapporteringa Fysisk arbeidsmiljø Inneklima Luftvolum, temperatur, trekk, støv/røyk/lukt, ventilasjon, luftfuktigheit m.v. Belysning Rombelysning, arbeidsplassbelysning, dagslys, solskjerming, blending/refleksar m.v. Støy Støy frå maskiner/arbeidsprosessar, ventilasjonsanlegg m.v Universell utforming/ tilgjenge for funksjonshemma Bevegelse (nivåforskjellar, underlag, opne/lukke dører, tilpassa rekke- og siktehøgde), orientering (fagebruk/kontrastar, materialbruk, lystilhøve, ledelinjer/markeringar), miljø (allergene plantar og lignende) Reinhald/orden Generelt reinhald, tilgjenge for funksjonshemma, frie golvflater, lagringstilhøve, rømmingsvegar m.v. Kjemisk helsefare Elektronisk stoffkartotek, kjemikaliebehandling, risikovurdering, verneutstyr m.v. Maskiner/utstyr Verneutstyr, verneinnretningar/naudstopp, opplæringsrutinar/bruksløyve m.v. Ergonomi Utforming av arbeidsplassar, kontorstorleik, arbeidsstilling, muskelbelastning m.v. Helse Arbeidsulykker, sjukefråvær, yrkessjukdom m.v. Brann brannsikring, brann- og eksplosjonsfarlege varer, øvingar/opplæring m.v. Elektriske anlegg høgspentanlegg, sikring, tilsyn, vedlikehald/utbetring elektrisk utstyr Ytre miljø utslepp, avfallshandtering/-reduksjon, ENØK m.v. Andre risikofaktorar Event. tilhøve ikkje omfatta av andre faktorar Psykososialt arbeidsmiljø Organisatorisk arbeidsmiljø, samarbeid, kommunikasjon, konfliktar, mobbing m.v. (eiga MTM-kartlegging annakvart år) Ulike typar avvik sektorvise mønster Totalt er det raportert om 140 avvik i heile fylkeskommunen for 2011fordelt slik: Sektor Avvik 2011 Avvik 2012 Sentraladministrasjonen: Tannhelse: Skolane Det er skolane som står for over 80% av dei totale avvika. Dette avspeglar for så vidt også det relative talet på tilsette, men skolesektoren har hatt ein auke i avvika i høve til året før, medan tannhelse og sentraladm. har hatt ein reduksjon i talet på avvik i høvet til året før. Side 13 av 26

14 Dei to største avvikstypane er innan områda inneklima og brann. Avviksmønsteret liknar mykje på det vi hadde året før. Vi veit at inneklima kan vere eit vanskeleg område å vurdere og rapportere på, men dei fleste avvika er godt dokumentert, og blir tatt tak i. Stikkord her er: ventilasjon, temperatur og luftkkvalitet. Ein del av desse avvika er rapportert inn til Byve som grunnlag for investeringsbehov. Avvik knytta til brann går på manglar med bygg, manglande dokumentasjon over rømingsvegar, øvingar der ikkje alle har følgd instruksen og manglande markering av rømingsvegar. Ergonomi går mykje på manglar ved kontorplassar som ikkje er tilpassa brukarane. Ein skole har rapportert om manglande løfteutstyr. På tannklinikkar er det også meldt om fleire problem knytta til arbeidsplass-ergonomi og løfting. Tilgjenge og universell utforming dreiar seg mykje om manglande heisar og tilkomst i gamle bygg. Tannhelse har utfordringar ved at dei ofte held til i leigde bygg, og bedre tilkomst krev ofte omfattande investeringar. Det som er dokumentert vedr. belysning går på manglande utelys og solavskjerming. Støy-avvika som er dokumentert synest i stor grad å vere knytta til ventilasjonsanslegg. Tannhelse har også meldt om behov for individuelt tilpassa hørselvern. Reinhald går på rutinar som ikkje blir følgd, evt. manglande rutinar for reinhald, og kablar som ikkje er samla opp i høve til reinhald. Elektriske anlegg går på tilfelle av dårleg isolerte kontaktar, manglande årleg kontroll, og generelle manglar etter tilsyn på el-firma Dei dokumenterte avvika knytta til ytre miljø går på ureinsa kloakk, gamle brennoljetankar, avfallshandtering, behov for miljøstasjon, og behov for betre ENØK-tiltak. Side 14 av 26

15 Maskiner det som er dokumentert her er manglande rutinar for opplæring ved nokre skolar. Kjemisk helsefare, dette punktet går på manglande oppdatering/oppfølging av datablad og manglande opplæring i bruk av stoffkartotek. Helse - dette går stort sett på manglande førstehjelpsutstyr. Ein skole har rapportert dels manglande psykososialt arbeidsmiljø. Andre risikofaktorar, her er det nevnt tilhøve knytta til trafikksituasjonar, radon-stråling, manglande lagringsplass, farlege situasjonar etter orkanen og frustrasjonar knytta til dataproblem. Side 15 av 26

16 Oppfølging av det organisatoriske og psykososiale arbeidsmiljøet Hausten 2011 vart det gjennomført ei arbeidsmiljøundersøking (MTM) som måler tilfredsheita hos alle våre medarbeidarar. I 2012 er det brukt betydelege ressursar på oppfølging av tiltak og prosessar i einingar/avdelingar der det vart avdekt utfordringar. Både bedriftshelsetenesta og eksterne konsulentar saman med eigne ressursar har vore nytta til denne oppfølginga. Ny tilsvarande undersøking vil bli gjennomført hausten Sjukefråver og andre HMS-indikatorar Kvar driftseining skal registrere og rapportere sjukefråvær, skademeldingar og andre sentrale indikatorar på arbeidsmiljøet. Oppfølging av skader og sjukefråvær er eit viktig ledd i det systematiske HMS-arbeidet. Målet er å klargjere leiaransvaret, avdekke risikofaktorar i arbeidsmiljøet, førebygge personskade og ved behov gi informasjon til eksterne organ som Arbeidstilsyn og NAV Nøkkeltal tilsette og alder Grafen på sida viser korleis talet på tilsette fordeler seg på sektorar og ulike aldersgrupper. Vi ser at hovudtyngda av tilsette finn vi i aldersgruppa år. Vi ser og at den største avgangen ikkje er ved 62 år, men 65 år. Det indikerer at relativt få går av med AFP i fylkeskommunen. Gjennomsnittsalder: 49,0 år Tal kvinner: Tal menn: Totalt tilsette: Side 16 av 26

17 På grafen under har vi relativisert kjønnsfordelinga på kvart alderstrinn. Vi ser då at vi har størst andel kvinner heilt fram til rundt 55 år, deretter er det fleire menn enn kvinner fram mot pensjonsalderen. Skader, attføring og tidlegpensjonering I 2012 hadde vi til saman 44 registrerte arbeidsulukker med personskade, dette er ein nedgang frå i fjor. Talet har svinga rundt skadar pr. år. Vi ser at dei fleste ulukkene er i tannhelsesektoren, dette er stikk- og sårskader. I utdanningssektoren var dei fleste arbeidsulukkene knytta til kroppsøvingsfaget. Vi har hatt 35 AFPovergangar, noko som er under snittet for dei siste 5 åra. I gruppa Arbeidsavklaring- NAV vart det registrert 28 saker, noko som er noko høgare enn året før (20 saker i 2011). Side 17 av 26

18 Vi har tidlegare år hatt med statistikk over AKAN-saker. I år har vi ikkje presentert dette i eigne tal pga. personvern, men det er rapportert svært få AKAN-saker. Vi arbeider med å finne andre former for rapportering her. Mindre sjukefråver i 2012 I 2012 registrerte vi eit sjukefråver på 5,0%. Dette er det lågaste fråveret sidan vi byrja å registrere fråveret med same metode (via Visma). Tendensen var lik i alle kvartala. Trendkurva viser at vi har ein fallande tendens i sjukefråveret dei siste 7 åra. Side 18 av 26

19 Når vi ser på sektorane over tid ser vi at tannhelse sidan 2005 har hatt eit større sjukefråver enn dei andre sektorane, denne skilnaden har auka dei siste fem åra. I 2011 har sjukefråveret i tannhelse gått kraftig ned, og nærmar seg no skolane og sentraladministrasjonen. Når vi ser på sentraladministrasjonen og skolane har fråversprosenten her lege jamnt like under 6 prosent dei siste fire åra. Kjønnsfordeling Fordelinga på kjønn har vore relativt stabil dei siste åra. Fråveret for kvinner er langt høgare enn for menn. Fråveret for menn har gått jamnt ned sidan 2009, for kvinner har vi også notert det lågaste fråveret på mange år. Side 19 av 26

20 Synkande langtidsfråver siste året Når vi følgjer katetoriane for fråverslengde over dei siste åra, ser vi at fråveret under 40 dagar har lagt relativt stabilt sidan Også dette gjekk ned i Grafene for korttidsfråver synest å ligge jamnt på ein halv prosent dei siste 6-7 åra. Side 20 av 26

21 Sjukefråveret fordelt på stillingsgrupper Lærarar har tradisjonelt hatt lågast fråvær blant arbeidstakar-gruppene, også i 2012 var dette fråveret under 5%. Driftspersonalet og det administrative personalet har størst fråver på skolane. I tannhelsetenesta er det gruppa tannpleiarar som ligg klart høgast, med eit fråver på nær 9,3%. Dette lågare enn året før. For tannhelsesekretærar og tannlegar er fråveret nå nær normalnivået. Det er langtidsfråveret som utgjer det store utslaget for alle gruppene. Sjukefråveret i sentraladministrasjonen er høgast for driftspersonell.. I denne gruppa er sjukefråveret over 9%. Saksbehandlar-nivået har det lågaste fråveret her. Side 21 av 26

22 Sjukefråveret etter alder Stolpediagrammet til høgre illustrerer sjukefråværet fordelt på ulike aldersintervall. Vi ser at det er nærmast lineær samanhang mellom fråver og alder, det stig jamnt med alder Neste graf viser aldersfordelinga pr. sektor. Her er det framstilt som linjediagram. Det er framleis tannhelse som skiller seg sitt ut med eit litt høgare fråver i gruppene år, og i gruppa år der fråversprosenten er over 7%. Sektorvis får vi større aldersgruppefråver frå år til år, På skolane er fråveret litt stigande med alder. Normalt har tilsette i sektoren over 60 år har eit markert høgare fråver enn sine yngre kollegar. I sentraladministrasjonen er sjukefråveret svært lågt i gruppa år. Side 22 av 26

23 6. Signal for vidare arbeid og prioriteringar Med utgangspunkt i det som er kartlagt i denne rapporten, vil vi gje nokre signal for vidare arbeid og prioriteringar. Når det gjeld rammene for det systematiske HMS-arbeidet, vil vi sentralt arbeide for at mest mogeleg av HMS-arbeidet blir dokumentert på Intranettet. Dette vil gje høve til lettare samarbeid og høve til å lære av kvarandre. Vi vil legge til rette for at vi får ein god delingskultur for metodar og struktur for alle typar HMS-dokument. Når dei lokale systema og dokumenta er tilgjengeleg på nett, vil rettleiing og tilsyn frå sentralt hald bli langt meir effektivt og tidsbesparande. Status på tidlegare utfordringar I fjor hadde vi sett opp 9 utfordringar. I oversikten under har vi sett opp ein status for desse utfordringane 1. Alle verksemdene skal ha dokumentert eigne handlingsplanar Resultata viser at langt fleire verksemder nå har effektive hadlingsplanar frå 50 til 79 % 2. Alle skolar og avdelingar i sentraladministrasjonen skal ha gjennomført risikovurderingar i samband med vernerundane etter retningslinjene Også her har vi registrert ei forbetring, frå 50 til 71 prosent som har gjennomført dette 3. Leiarar og verneombod skal avtale tid til dei avtalte verneombod-aktivitetane Rapporteringa viser ei god forbetring frå 57 til 69 prosent som hadde nådd dette målet 4. Dei skolane som ikkje er miljøfyrtårn-sertifisert, bør bli det i løpet av 2012 Her har vi fleire som har mista sertifiseringa i høve til året før 5. Det må etablerast ei ordning med sentral koordinator for Dette er nå gjennomført i samarbeid med BHT-leverandøren arbeidet med farlege stoff og stoffkartotek 6. Arbeidet med branndokumentasjon, kontroll av brannutstyr og brannøvingar må synleggjerast betre i organisasjonen (skal vere synleg på nettsidene) For sentraladministrasjonen er dette gjort, meir blanda for skolane 7. Arbeidet med langtids-sjukefråveret må klarare individ- Her syner rapporteringa at vi har nær nådd rettast og få høg prioritet i det systematiske HMS-arbeidet. måla, langtidsfråveret har og gått ned frå året før IA-avtalen må gjerast betre kjent på alle driftseiningane 8. Sjukefråveret i tannhelse-sektoren må få særskild merksemd Dette har gjeve klare positive resultat 9. Arbeid med mobbing må setjast klarare på dagsorden i alle driftseiningane. Dette synest å vere følgd opp bra på dei stadene som fekk rapportert om mobbing. vi vil arbeide med å gjere varsling av dette lettare via avvikssystemet. Ellers er det viktig at vi får synleggjort all ikkje-sensitiv HMS-informasjon på intranett-sidene for alle driftseiningane i fylkeskommunen. Dette har alt gjeve gode resultat, men vi vil vidareføre dette arbeidet også i Side 23 av 26

24 Vidare utfordringar Vi har sett opp denne lista over dei vidare utfordringane: 1. Vi må synleggjere all relevant HMS-dokumentasjon på nettsidene for lokal HMS på intranettet 2. Alle verksemdene skal vere miljøfyrtårn-sertifisert. Her er det sett i gang eit rettleiingsarbeid som vil bli vidareført i Vi skal Implementere Forbetrings- og avvikssystemet slik at vi får meir relevant informasjon om HMS-avvika 4. Vi skal forenkle stoffkartotek-arbeidet på skolane med ein felles kjernesortement-avtale 5. Alle verksemdene skal ha eigne BHT-periodeplanar 6. Arbeidet med branndokumentasjon, kontroll av brannutstyr og brannøvingar skal også vere synleg på HMS-nettsidene til tannklinikkane og skolane Kommentarar Lokal HMS dokumentasjon på nett I 2012 fekk vi opp eit system der vi får tilgang til lokal HMS-dokumentasjon på intranettet. Dei fleste driftseiningane har fått lagt ut mesteparten av den lokale HMS-dokumentasjonen ut her. Vi ser at det framleis manglar nokre skolar og ein avdeling i sentraladministrasjonen. Vi ser også at det er mange sider som ikkje inneheld fullstendig informasjon, og det ligg framleis ute kopi av dokumentasjon frå andre verksemder. I løpet av 2013 vonar vi å få opp alle verksemdene fullt ut. Vi ser at effekten av denne synleggjeringa har vore god. Det blir enklare å hente inn gode døme frå andre, drive tilsyn og rettleiing og medarbeidarane får eit betre eigarforhold til HMS-arbeidet. HMS-Opplæring Vi har hatt HMS-kurs i Modul 2 og 3. Modul-3 kursa var i 2012 retta mot oppfølging av sjukmeldte, rusførebyggande arbeid og fysisk arbeidsmiljø. Det vart også arrangert 7 verkstader for å bygge opp lokal HMS-dokumentasjon på intranettet. Dette er noko vi vil vidareføre også i I 2013 vil vi og etablere eit lite elærings-tilbod innan HMS. Dette vil ikkje kunne erstatte tradisjonelle kurs, men vi vonar det kan bli eit godt supplement. Den HMS-opplæringa vi styrer sentralt, vil ha fokus mot dei områda vi har størst forbetringspotensiale (jfr. samandraget s. 4). Side 24 av 26

25 Forbetrings- og avvikssystem implementert i 2013 I løpet av 2013 vil vi få implementert eit nytt forbetrings-og avvikssystem i organisasjonen. Målet med avvikssystemet er å gje input til og understøtte forbetringsprosessane i organisasjonen. Gjennom eit avviksystem vil fylkeskommunen få eit grunnlag til å drive eit meir systematisk forbetringsarbeid også innan HMS. Eit forbetrings- og avviksystem vil: gje ein låg terskel for å rapportere reelle kvalitetsavvik gje tilbakemelding til meldar om statusendringar for avviket ha automatiske tidsfristar og varslingar til dei berørte partane når fristar blir overskride gje statistisk informasjon til leiarnivåa om avviksmønster og endringar i avviksmønster gje eit verktøy for varsling i høve til Arbeidsmiljøloven BHT- periodeplanar Vi har i 2012 hatt fleire tilsyn frå ulike tilsynsmyndigheter. Ein ting som har gått igjen her er manglande periodeplanar for bedriftshelsetenesta. Vi ser og at desse planane er ein viktig reiskap for å kunne nytte bedriftshelsetenestene best mogeleg. Side 25 av 26

26 Oversikt over HMS-koordinatorar og verneombod Driftseining Epostadresse HMS-koord Rektor/leiar HMS-koordinator Administrasjonsavd. Nils-Gunnar Solli Kari Rundmo Fellestenesta Rolf Åkvik Rolf Åkvik Fylkesbiblioteket Arvid Blindheim Ellen Kristin Molvær Fylkesrevisjonen Finn Å. Ødegård Line Bjermeland Fylkestannlegen Anthony N. Valen Morten Larsen Juridisk avdeling Gudmund Lode Eirik Jenssen Kulturavdelinga Arvid Blindheim Øivind Schanche Plan- og analyseavd. Ole Helge Haugen Heidi-Iren Wedlog Olsen Regional- og næringsavd. Bergljot Landstad Gunhild Dahle Samferdselsavdelinga Arild Fuglseth Magne Vinje Utdanningsavdelinga Sverre Hollen Line Sandøy Hjelle DKT Molde Trine Beathe Monsen Trine Beathe Monsen DKT Nordmøre Bjørn Eggen Bjørn Eggen DKT NSSR Tone Nord Tone Nord DKT Søre Sunnmøre. Gunnar Eikrem Gunnar Eikrem DKTÅlesund Birgitte Moe Morten Larsen Atlanten vgs Lene Hoel Elin Kanck Lorentzen Jan Ragnar Gjestad Borgund vgs Jessie Strand Fagervoll Arne Tangen Arne Blindheim Fagskolen i Ålesund alf.furland@fials.no Alf Furland Kolbjørn Storøy Kolbjørn Storøy Fannefjord vgs thore.brevik@mrfylke.no Thore Brevik Thore Brevik Ann-Mari Øie Fræna VGS johan.konrad.loseth@mrfylke.no Arne Tjelle Johan Konrad Løseth Jostein Bolli Gjermundnes vgs aadne.haarr@mrfylke.no Aadne Haarr Aadne Haarr Knut Einar Urke Haram vgs Jan.Magne.Helland@mrfylke.no Jan Magne Helland Trond Gangstø Solveig Bostad Herøy vgs frank.steinsvik@heroy.vgs.no Gullik Kjellstadli Frank Steinsvik Solgunn Ulstein Kristiansund vgs bjorn.johannessen@mrfylke.no Bjørn Johannessen Marit Bjerkestrand Jorleif bremnes Molde vgs kirsti.moe.oterhals@mrfylke.no Oddgeir Overå Tone Odette Rød Arne Brevik Rauma vgs erik.brekken@mrfylke.no Erik Brekken Jørn Ringen Jørn Ringen Romsdal vgs lars.hallvard.dahle@mrfylke.no Ivar Rød Lars H. Dahle Bård Magne Flemmen Spjelkavik vgs per.brakkan@mrfylke.no Rune Heggdal Per Brækkan Henrik Tveter Stranda vgs kare.stadheim@mrfylke.no Jon Hjortdal Kåre Stadheim Ingunn Alver Sunndal vgs linn.rodseth@mrfylke.no Jan Ove Løken Linn Rødseth Rolf Smisetfoss Surnadal vgs anders.talgo@mrfylke.no Anders Talgø Arnt Magne Røøyen Johan Almås Sykkylven vigs dagfinn.fredly@mrfylke.no Barbro Midtgård Dagfinn Fredly Lodve Brastad Tingvoll vgs liv.dahl.gullikstad@mrfylke.no Liv Dahl Gullikstad Liv Dahl Gullikstad Vanessa Hagen Ulstein vgs jon.arne.haram@mrfylke.no Margaret Alme Jon Arne Garshol Haram Lena Hasund Øvrelid UPA-skolen Leonore.Waage@helse-mr.no Leonore Waage Endre Fagerstrøm Endre Fagerstrøm Volda vgs ingeborg.oye.dahl@mrfylke.no Trond Hjelseth Ingeborg Øye Dahl Olav Trandal Ørsta vgs roger.fylling@mrfylke.no Roger A. Fylling Atle Svellingen Sindre Bjørdal Ålesund vgs kristine.hekkas@mrfylke.no Ingunn Aagård Kristine Hekkås Idar Wille Hovudverneombod Lene T Mordal Laila Aas Dyrøy Side 26 av 26