Årsplan norsk 4. trinn Skuleåret 2015/2016 Tid Emne Kompetansemål Delmål Arbeidsmåte Vurdering 34-36 Å dramatisere Å lese replikk. 37 Samansette ord 38 Grammatikk kj-lyd og nglyd - variere stemmebruk og intonasjon i framføring av tekstar - bruke ulike typar notater og eigen skriving - samhandle med andre gjennom lek, dramatisering, samtale og diskusjon eigne og andre sine tekstar - skrive enkle forteljande, beskrivande og argumenterande tekstar - Eg kan lese høgt. - Eg kan lese med intonasjon. - Eg veit kva ein dialog er, og kan skrive ein dialog. - Eg veit kva ein replikk er, kan skrive replikkar og veit at dei kan skrivast på fleire måtar. - Eg kan bruke kolon. - Eg veit kva dramatisering tyder og kva parentes tyder i den samanheng. - Eg skal erfare korleis kroppen kan fortelje kva vi meiner, tenkjer og føler. - Eg kan dele samansette ord. - Eg kan lage samansette ord. - Eg kan nytte samansette ord når eg skriv setningar og tekstar. - Eg kan skrive ord med kj-lyd. - Eg kan skrive og lese ord med nglyd. - Leseøvingar med tilbakemelding frå medelevar og lærar samt eigen vurdering - Skrive eigne dialogar - Dramatisere korte dialogar - Praktiske øvingar på bruk av kroppsspråk Målretting oppgåver knytt til samansette ord - Pararbeid: Orddiktat med kvarandre Koding oppgåver knytt til kj- og nglydar Eigenvurdering frå medelevar og lærar -vekeprøve
39-40 Læringsstrat egiar Tankekart og VØL-skjema eigne og andre sine tekstar skrive enkle forteljande, beskrivande og argumenterande tekstar - bruke eigne notatar og eiga skriving - søke etter informasjon, skape, lagre og finne att tekstar ved hjelp av digitale verktøy - bruke bibliotek og internett til å finne stoff til eiga skriving 40 Teater - Gje uttrykk for eigne tankar og opplevingar om barnelitteratur, teater, film, dataspel og TV-program 42-43 Dikt og respons - variere stemmebruk og intonasjon i framføring av tekstar - kjenne att og bruke språklege verkemidlar som gjentaking, kontrast og enkle språklege bilete - samtale om sangar, regler, dikt, forteljingar og eventyr frå fortid og notid på bokmål, nynorsk og i oversetting frå samisk og andre språk - Eg kan lage eit tankekart og kjenne til nytten av dette. - Eg kan lage eit VØL-skjema og kjenne til nytten av dette. - Eg kan nytte eit tankekart eller eit VØL-skjema til å skrive ein fagtekst. - Eg kan gje uttrykk for eigne tankar og opplevingar med teater. - Eg veit kva kontrastar tyder. - Eg kan finne nokre språklege verkemidlar som kontrastar i nokre dikt. - Eg kan skrive dikt. - Eg kan framføre eigne dikt for klassen med intonasjon samt lytte til andre som framfører. - Eg kan forklare kva vi meiner med å gje respons. - Samarbeid: orddiktat/setni ngsdiktat med kvarander i par og dominospel koding - Lage tankekart knytt til emne som vert gjennomgått i andre fag - Øve seg på å skrive VØLskjema ved å fylle ut V og Ø og søkje etter informasjon på internett for å kunne fylle ut L. Lesefortåing og Parvis: drøfte og gje kvarandre metakognisjon - Klassesamtale Respons og medelevar - Diktlesing individuelt, i grupper og i felles klasse - Samtale om innhald i dikt og verkemiddel som er brukte - Skrive eigne frå medelevar og lærar
eigne og andre sine tekstar - bruke eit eige ordforråd til å samtale om faglege emner, fotelje om eigne erfaringar og uttrykkje eigne - forklare korleis ein gjennom språkbruk kan krenke andre 44 Avisveke - finne informasjon ved å kombinere ord og illustrasjon i tekstar på skjerm og papir eigne og andre sine tekstar - bruke eit eige ordforråd til å snakke om faglege emne, fortelje om eigne erfaringar og uttrykkje eigen - følgje opp innspel frå andre i faglege samtalar og stille oppklarande og utdjupande spørsmål 45-46 (Hovudem ne veke 45, men nyttast vidare i vekeord veke 46) Dobbelkonsonant - eigne og andre sine tekstar skrive enkle forteljande, beskrivande og - Eg kan gje respons. dikt, samt øve på og framføre det for andre i klassen - Samtale om kva ein kan seie og korleis når ein gjev respons utan å krenke andre - Trene på å gje kvarandre respons Ordforråd - - Følgje undervisnings opplegg som vert tilsendt - Lese aviser Lese (+ målretting og før) - - Eg kan alle vokalane. - Eg kan fortelje om nokre ord har lang eller kort vokal. - Eg veit kva dobbel konsonant er og kan komme med døme. - Eg veit kva unntak tyder og kan eit par unntak frå regelen om dobbel konsonant. (Døme: men, - oppgåver knytt til dobbelkonson ant Koding og
46 Å stille spørsmål til tekst 47-48 Å lese tabellar argumenterande tekstar kam, rom) metakognisjon eigne og andre sine tekstar - gje uttrykk for eigne tankar og opplevingar om barnelitteratur, teater, film, dataspel og TV-program - gje uttrykk for eigne tankar om språk, personar og handling i tekstar frå ulike tider og kulturar - finne informasjon ved å kombinere ord og illustrasjon i tekstar på skjerm og papir - søke etter informasjon, skape, lagre og finne att tekstar ved hjelp av digitale verktøy 49 Diftongar eigne og andre sine tekstar skrive enkle forteljande, beskrivande og argumenterande tekstar 50-51 Nøkkelord - bruke ulike typar notater og eiga skriving - Eg veit forskjellen på «les-og-finnspørsmål» og «tenk-sjølvspørsmål» og eg kan lage slike spørsmål til tekstar. - Eg kan reflektere over og stille spørsmål til det eg har lese. (Leseplanen: Lære korleis ein kan tolke tekst. Lære å måtte lese ein tekst litt raskt, for så å måtte arbeide med denne.) - Eg kan lese barnelitteratur og fagtekstar med samanheng og. - Eg kan fortelje om det eg har lese. - Eg veit kva desse orda tyder: kolonne, rad, tabell, loddrett og vassrett. - Eg kan hente ut informasjon frå ein tabell. - Eg kan tolke tabellar med fleire kolonner og rader. (Leseplanen) - Eg kan lese tabellar med. - Eg kan lage ein enkel tabell med excel, lagre den og finne den att. - Eg kan diftongane: ai, au, ei og øy. - Eg kan lese og skrive ord med diftongar. - Eg veit kva desse orda tyder: nøkkelord, understreke. - Eg kan skrive nøkkelord. - Lese tekstar som utgangspunkt for samtale - Leseaksjon (Lage bokorm) - Framføring: elevane skal fortelje om ei bok dei har lese for ei elevgruppe. Metakognisjon - Lese av og hente ut informasjon frå tabellar. - Lage enkle tabellar ved bruk av excel. oppgåver knytt til diftongane koding - Øve på å plukke ut nøkkelord frå Eigen vurdering (munnleg til lærar og elevgruppe) frå medelevar og lærar Carlsten leseprøve for 4.trinn (Leseplanen) Tommelvurdering på oppgåver Eigenvurdering
2-3 Eg-veittekstar - skrive med samanhengande og funksjonell handskrift og bruke tastatur - lage tekstar som kombinerer ord, lyd og bilete, men og utan digitale verktøy - søke etter informasjon, skape, lagre og finne att tekstar ved hjelp av digitale verktøy - bruke biblioteket og internett til å finne stoff til eiga skriving - variere stemmebruk og intonasjon i framføring av tekstar - finne informasjon ved å kombinere ord og illustrasjon i tekstar på skjerm og papir - bruke ulike typar notater og eiga skriving - skrive med samanhengande og funksjonell handskrift og bruke tastatur - Eg kan nytte nøkkelord til å gjenfortelje ein tekst. - Eg kan hente informasjon om eit emne, notere nøkkelord og nytte nøkkelorda til å skrive ein tekst med eigne ord om emnet. - Eg kan framføre ein tekst for klassen med god stemmebruk. - Eg veit kva desse orda tyder: fakta, faktatekst og eg-veit-tekst. - Eg kan finne ut om ein tekst er ein faktatekst eller ikkje. - Eg kan skrive eg-veit-tekstar. tekstar. - I smågrupper: Øve på å gjenfortelje ein tekst utfrå nøkkelord. - Finne informasjon på internett eller biblioteket om eit emne og finne nøkkelord. Nytte nøkkelorda til sjølv å lage ein tekst om emnet. Teksten skal produserast i Word med bilete og framførast for klassen. Ordrorråd - Lese sakprega tekst - Samtale - Skrive nøkkelord - Skrive eg-veittekst utfrå nøkkelord Lese (+ målretting og metakognisjon frå medelevar Munnleg tilbakemelding frå medelevar
4-5 Eventyr KIS-runde 3 - lytte etter, gjenfortelje, forklare og reflektere over innhaldet i munnlege tekstar - samtale om sangar, regler, dikt, forteljingar og eventyr frå fortid og notid på bokmål, nynorsk og i oversetting frå samisk og andre språk - gje uttrykk for eigne tankar om språk, personar og handlingar i tekstar frå ulike tider og kulturar - kjenne att og bruke språlege virkemiddel som gjentaking, kontrast og enkle språklege bilete. 6-7 Teikneseriar - Lese tekstar av ulike typar på bokmål - Lage tekstar som kombinerer ord, lyd og bilete, med og utan digitale verktøy - Samtale om innhald og form i samansette tekstar 8 og 9 Likt og ulikt, for og imot og intervju - samtale med andre gjennom lek, dramatisering og diskusjon - skrive enkle forteljande, beskrivande og argumenterande tekstar - Eg kan gjenfortelje folkeeventyr. - Eg kan samtale om eventyr frå fortid og notid. - Eg kan samtale om innhaldet, personane og handlingar i eventyr. - Eg veit at gjentaking er eit vanleg virkemiddel i eventyr. - Eg kjenner til nokre samiske eventyr. - Eg kan skrive eit eventyr. - Eg veit kva ein teikneserie er for noko. - Eg veit at teikneseriar følgjer faste «reglar». (består av av små ruter, snakkebobler, lydar vert skriven som bokstavar og teikn som strekar eller stjerner fortel om fart, at nokon har slått seg osb.) - Eg veit korleis teikneseriar skil seg frå andre tekstar. - Eg veit at det som vert sagt i ein teikneserie, står i bobler og at det fins ulike typar bobler. - Eg kan lese teikneseriar (som ein samansett tekst). - Eg kan lage ein teikneserie. - Eg kan finne skilnader og likskapar i bilete og tekstar. - Eg veit kva desse orda tyder: argument, diskutere, meining. ) - Lese eventyr - Gruppearbeid (øve på å gjenta for kvarandre) - Skrive eventyr Lese - Lese teikneseriar - Samtale om innhald og form i teikneseriar i full klasse - Gruppearbeid: Nytte ei teikneseriestri pe til å peike på og samtale om innhald og form i teikneseriar - Lage ein teikneserie - Leselos - Praktiske oppgåver for å øve på å samanlikne. Eigenvurdering og munnleg tilbakemelding frå medelev på gjentaking på skrive eventyr Samanlikne og diskutere eigen produserte teikneseriar i par Munnleg tilbakemelding frå medelevar og lærar
10-11, Ord med sjlyd - bruke eigne notater og eigen skriving - skrive med samanhengande og funksjonell handskrift og bruke tastatur - bruke eit eige ordforråd til å snakke om faglege emne, fortelje om eigne erfaringar og uttrykkje eigen - følgje opp innspel frå andre i faglege samtalar og stille oppklarande og utdjupande spørsmål - Eg kan finne argument og diskutere. - Eg veit kva eit intervju er. - Eg kan skrive eit intervju. (Lage spørsmål, gjennomføre eit intervju og reinskrive det.) - Eg veit at sj-lyden vert skriven på ulike måtar: sj-, skj- og sk- og kan skrive ord på alle måtane. D.t.: beskrive og samanlikne konkretar med bind for auga - Skrive setningar eller kort tekst som beskriv gjenstandar eller emne. (T.d.: eit tre, vinter) - Rollespel: ein argumenterer for og ein imot. (T.d.: kven vinner kampen, lekser, seie til rektor at ruta vart knust, fotball er gøy) - Diskutere emne for å øve på å komme med argument. - Lage spørsmål, intervjue og reinskrive eit intervju på data. - Leik: mitt skip er lasta med - Praktisk staveoppgåver. T.d: I gr. putte ord i rett boks. frå medelev
14-17 Å skrive gode forteljingar 18 Ord med j- lyd eigne og andre sine tekstar skrive enkle forteljande, beskrivande og argumenterande tekstar eigne og andre sine tekstar - skrive enkle forteljande, beskrivande og argumenterande tekstar - skrive med samanhengande og funksjonell handskrift og bruke tastatur - strukturere tekstar med overskrift, innleiing, hovuddel og avslutning - bruke ulike typar notater og eiga skriving - bruke eit eige ordforråd til å snakke om faglege emne, fortelje om eigne erfaringar og uttrykkje eigen - følgje opp innspel frå andre i faglege samtalar og stille oppklarande og utdjupande spørsmål - Eg kan byrje og avslutte ei forteljing på ulike måtar. - Eg veit korleis eg kan variere språket i tekstar. - Eg kan skrive ein tekst slik at han vert lengre og morosamare å lese. - Eg kan skrive forteljingar på data og med ei samanhengande og funksjonell handskrift. - Eg kan samtale med medelevar om deira og eigne tekstar. - Eg veit at j-lyden kan skrivast på ulike måtar: j-, hj-, gj- eller g-. (sj- og skjboks) Ein les og ein puttar på rett stad - Parvis: Orddiktat oppgåver knytt til emnet koding - Lese forteljingar med ulike innleiingar og avslutningar til inspirasjon og diskusjon - Samtale i grupper - Skrive og øve på redigering av eigen tekst - Data - Nytte ordliste til å leite etter og skrive liste over ord med j-lyden Munnleg undervegsvurderi ng i skriftleg arbeid frå medelevar Skriftleg tilbakemelding frå lærar undervegsvurderi ngar
19-21 Ordklassane substantiv, verb og adjektiv Fagdag i lesing eigne og andre sine tekstar skrive enkle forteljande, beskrivande og argumenterande tekstar - beskrive ordklassar og deira funksjon eigne og andre sine tekstar - skrive enkle forteljande, beskrivande og argumenterande tekstar - Eg kjenner desse orda og kan komme med døme: substantiv, fellesnamn, eigenamn, verb og adjektiv. - Eg kan bøye substantiv i ubunden form til bunden form. - Eg veit kva vi meiner med infinitiv, notid og fortid, og kan bøye nokre verb i desse verbtidene. - Eg veit at eit adjektiv kan ha ulik form. (Døme: gammal, gammalt, gamle.) øvingsoppgåv er - Leike orddiktat i par - Same sorteringsleik som ved sjlyden Koding - Sortere substantiv, verb og adjektiv - Leik: «Fruktsalat», men bytt ut frukta med ordklassane - Leite etter ordklasane i tekstar under lesing og markere dei - Adjektivfortelji ng - Øve på bøying av ordklassane gjennom samtale, pararbeid og individuelt arbeid. - Ordbank Ordforråd Eigenvurdering (Tommelvurdering ) Undervegsvurderi ng av lærar
22-23 Samansett tekst: film - samtale om innhald og form i samansette tekstar - gje uttrykk for eigne tankar og opplevingar om barnelitteratur, teater, film, dataspel og TV-program - bruke eit eige ordforråd til å samtale om faglege emne, fortelje om eigne erfaringar og uttrykkje eigne - følgje opp innspel frå andre i faglege samtalar og stille oppklarande og utdjupande spørsmål - lage tekstar som kombinerer ord, lyd og bilete, med og utan digitale verktøy - bruke eit eige ordforråd til å snakke om faglege emne, fortelje om eigne erfaringar og uttrykkje eigen - følgje opp innspel frå andre i faglege samtalar og stille oppklarande og utdjupande spørsmål - Eg veit at film er forteljingar som er satt saman av bilete og lyd. - Eg kan gje uttrykk for eigne tankar om og opplevingar av film, dataspel og TV-program. - Eg har vore med å laga ein kort film. - Dialog om film som tekst - Sjå trailerar eller filmsnuttar - Skrive om eigne tankar kring ein film, eit dataspel eller eit TVprogram. - Framføre forgje punkt for klassen - Nytte Windows Movie Maker eller Go Animate for School til å lage ein kort «biletfilm». (Gruppevis) Undervegsvurderi ng 24-25 Dialektar, svensk og dansk - beskrive eige talemål og samanlikne med andre sine talemål - forklare korleis ein gjennom språkbruk kan krenke andre - forstå noko svensk og dansk tale - Eg veit kva vi meiner med desse orda: dialekt, nynorsk og bokmål. - Eg veit at herming etter dialektar kan nyttast til å krenke andre. - Eg har forsøkt å lese noko på svensk og dansk. - Eg forstår noko svensk og dansk tale. - Samtale - Song knytt til både dialektar og svensk, dansk - Klassemøte (språkbruk kan krenke) - Lese tekstar på korte dialekt, svensk og dansk - Lytteøvingar Eigenvurdering (tommelvurdering )