Revidert budsjett 2017

INNHALD REVIDERT BUDSJETT 2017... 3 INNTEKTSIDA... 4 DRIFTSSIDA... 4 GJENNOMGÅANDE... 5 STAB OG LEIING... 5 KYRKJA... 5 SEKSJON LØN OG PERSONAL... 6 SEKSJON KULTUR, NÆRING OG UTVIKLING... 6 SEKSJON FORVALTNING... 6 OMSORG, HELSE OG SOSIAL... 7 SEKTOR OPPVEKST... 7 SEKTOR FOR TEKNIKK OG MILJØ... 8 INVESTERINGSIDA... 8

REVIDERT BUDSJETT 2017 Budsjettet for 2017 er ei prøve med rammebudsjett. Framlegg til Vedtak: Kvinnherad kommunestyre gjer følgjande tilleggsvedtak i høve budsjett for 2017. 1. Driftsbudsjett vert korrigert i høve denne tabell: Auke i inntektsramma kr 300 000,00 Auke i ramma Stab / Leiing kr 400 000,00 Auke i ramma til Kyrkja kr 400 000,00 Auke i ramma Løn og personal kr 700 000,00 Auke i ramma til seksjon kultur, næring og utvikling kr 300 000,00 Auke i ramma til seksjon forvaltning kr 60 000,00 Auke i ramma til sektor Omsorg, helse og sosial kr 2 600 000,00 Auke i ramma til sektor Oppvekst kr 600 000,00 Auke i ramma til sektor Teknikk og miljø kr 2 100 000,00 SUM kr 300 000,00 kr 7 160 000,00 SAMLA STYRKING kr 6 860 000,00 Inntektsida vert vert endra frå kr. 815.984.583,- til kr 822 844 583,00 Auken vert finansiert ved kr 6.860.000,- reduksjon av driftsfondet. 2. Investeringsprosjekt vert avslutta i samsvar med tabell 1 3. Investeringsbudsjett vert overført frå tidlegare år og vedteke for 2017 etter tabell 2 4. Samla investeringsoversikt etter tabell 3 vert teke til vitande 5. Oversikt over avslutta rekneskap for investeringar for 2016 etter tabell 4 vert teke til vitande

Saka vert delt i 3: 1. Inntektsida 2. Driftssida 3. Investeringar INNTEKTSIDA Kommunestyret vedtok i desember 2016 et budsjett for 2017 med ei inntektsside på kr. 815.984.583. Nokre av dei største postane vert tatt med her i budsjettrevisjonen. Skatt og inntektsutjamning. Kvinnherad kommune har, som i 2016, ein lågare vekst i skatteinntektene enn landssnittet. Difor får vi ein monaleg inntekstutjamning som gjer at våre beste anslag på noverande tidspunkt er at vi samla når budsjettet på kr.362,8 mill. Nylig la regjeringa fram forslag til kommuneøkonomiproposisjon. Her ser det ut som utslaget for Kvinnherad kommune er positivt med kr.800.000 og at rammeoverføringa for kommunen vert kr. 359,2 mill. Sal av konsesjonstraum. Her rekna kommunestyret med at ein skulle få ei nettoinntekt på kr. 22 mill i 2017. Talet for 2016 vart kr 13 mill etter at ein ikkje gjorde det særleg bra på den finansielle delen av salet. Ein reknar no med at ved å selja i spot-marknaden vil ein for 2017 kunne klare kring kr. 20 mill. Her må ein altså sette ned budsjettet med kr. 2 mill. Renter / avdrag. Rentesituasjonen er den same- med svært låge renter. Det vil fortsette ut året og ein vil kunne sette ned rentekostnadane. Viss budsjettrevisjonen for investeringar samstundes inneber at ein vil kunne redusere låneopptaket for 2017, kan kommunen samla sette ned rentekostnadene i budsjettet for 2017 med kr. 1, 5 mill. KONKLUSJON: Med grunnlag i det som er nemnt over foreslår rådmannen at inntektsanslaget vert auka med kr 300.000,- DRIFTSSIDA Målsettinga med det vedtekne driftsbudsjettet for 2017 var at drifta skulle reduserast og etter kvart kome på same nivå som kommunar vi kan samanlikna oss med. Dette inneber at vi må redusere bruken av ekstraordinære inntekter i drifta. På dette grunnlag vart rammene for drifta i 2017 svært stramme. Denne innstramminga kan ein ikkje nå frå 1.januar i budsjettåret, men rådmannen legg no opp til at vi for siste halvår vil komme i den situasjonen at drifta av kommunen er på eit lågare nivå enn 1.halvår.

Einingane /Sektorane syner god budsjettdisiplin, men det er einskilde område som opplagt ikkje vil klare å halda budsjettet i 2017. På dette grunnlag er det trong for revisjon i budsjettet for 2017 slik kommunestyret har vore orientert om. GJENNOMGÅANDE Det er pr dato noko uklare tilhøve vedkomande kva midlar kommunen får samla og for dei ulike områda knytt til mottak av flykningar og mindreårige flykningar. Det har ikkje vore mogleg å få avklare dette no. Det er også utfordringar knytt til kostnader til private barnehagar. Så langt ser det ut til å bli ein overskriding på ca kr 4.500.000,-. Dette er på bakgrunn av dei samanheng med det barnetalet som er etter teljing pr mars 2017. Det er ny dato for teljing tidleg på hausten. Rådmannen vil fremje sak når vi får ei samla oversikt for året 2017. Konklusjon: Budsjettrevisjon knytt til flykningar og mindreårige flykningar og meirkostnader til privat barnehagar vert å revidere i samband med rapportering av 2. tertial. STAB OG LEIING Stab/leiing som omfattar informasjon ( arkiv, sentralbord, informasjon, rekneskap, økonomi m.m.) melder om avvik i høve løn på IKT og utfordringar knytt til nye oppgåver som rekneskapsføring for Folgefonnsenteret og ikkje minst arbeidsomfang knytt til arkiv, sentralbord og informasjonsarbeid. Rådmannen har no prioritert arbeide med nettsidene til kommunen og dette krev ein del ressursar. Konklusjon: Rådmannen rår til at Stab/leiing vert styrkt med kr 400.000,- KYRKJA I 2016 vart det ved ein inkurie ikkje betalt ut tilskot til andre trussamfunn, og summen gjekk over i disposisjonsfond. Utbetaling for fjoråret vart gjort på årets budsjett, i periode 5 2017, og summen kr. 300 000,- vil verta ei overskriding for Kyrkja og andre trussamfunn dersom den ikkje vert ført tilbake. I tillegg har kyrkja store utfordringar knytt til driftsreduksjonen. Kostnadsnivået er no klart på veg ned, men det er eit etterslep. Vidare er det utfordringar knytt til underskotet i drifta i 2016. Rådmannen vil fremje eiga sak til kommunestyret med ein samla gjennomgang av den økonomiske situasjonen til kyrkja og handtering av tidlegare års underskot. Konklusjon:

Kyrkja vert styrkt med kr 300.000,- i høve utbetaling til trussamfunn samt kr 100.000,- til generell styrking. Samla kostnad kr 400.000,- Rådmannen fremjar eiga sak om den økonomiske situasjonen til kyrkja. SEKSJON LØN OG PERSONAL Lærlingløn er no lagt til seksjon for løn og personal. Skal vi oppfylle politiske mål om nivå på tal lærlingar må det tilførast meir midlar. Dette har samanheng med kostnadsbilde til lærlingar. Lønskostnadane er ulikt i ulike delar av lærlingtida. Vidare har bedriftshelsetenesta no vore ute på anbod. Dette gjev litt dyrare teneste. I tillegg nyttar kommunen tenesta meir knytt til einskildsaker i organisasjonen. Vi har målsetjing om redusert sjukefråvær. Kostnadane med deler av dette arbeidet kjem i denne seksjonen medan innsparingane vil kom i andre delar av organisasjonen. Vidare har bedriftshelsetenesta vore nytta ein del i samband med tilsyn i høve brann. Konklusjon Seksjon for løn og personal vert styrka med kr 700.000,- SEKSJON KULTUR, NÆRING OG UTVIKLING Kvinnherad kommune er inne i ein svært hektisk periode med mange store prosessar som krev mykje i høve planvert og utgreiing. Særleg vil rådmannen nemne reguleringsarbeidet knytt til Kvinnheradpakken, kommuneplanarbeidet, næringsutvikling m.m. Rådmannen er prinsipielt av den meining at endringar i høve bemanning og drift skal takast i ordinært budsjett. Situasjonen er likevel slik no at rådmannen vurderer at kommunen kan tape i kampen om resursar og vil foreslå at det vert auke i ramma slik at aktivitet på seksjonen kan aukast. Konklusjon Seksjon kultur, næring og utvikling vert styrkt med kr 300.000,- SEKSJON FORVALTNING Det er ønskje om styrking av budsjettet generelt og spesielt i høve ny krav i høve dataløysing på oppmåling. Situasjonen på inntektssida til er også usikker. Rådmannen tilrår av ein avventer generell styrking til seksjonen til det er gjennomført betre analyse av drifta. Om nødvendig vil ein kome tilbake med vurderingar i samband med rapporteringa av 2. tertial. Konklusjon Seksjon forvaltning ver styrkt med kr 60000 til nye krav til dataløysingar.

OMSORG, HELSE OG SOSIAL Sektor Omsorg, helse og sosial har dei største utfordringane i høve reduksjon av kostnadane. Det vert no gjennomført eit omfattande arbeid med endring av drifta. Rådmannen viser til rapportering 1. tertial. Sektor og einingar har meldt om korrigeringstrong og ønskje om nye tiltak. Rådmannen har vurdert ut ifrå kriterane og finn at sektoren bør tilførast midlar for å dekke meirkostnader 1. halvår. Dette er ein føresetnad for å få ein aksept for samla budsjett 2017 og den budsjettdisiplin som er ønskjeleg. Så langt er det Husnestunet, Rosendalstunet og sosiale tenester som har vesentlege avvik. Husnestunet er i rute med omstillinga og vil truleg halde drifta på eit nivå som samsvarer med budsjettet andre halvår. På Rosendalstunet og innan sosiale tenester står det att ein del arbeid for å korrigere drifta. Når det gjeld sosiale tenester vil rådmannen peike på at dette er ein nasjonal trend, men Rådmannen vil forsterke fokus på dette området då det kan tyde på at vi har nokre særlege utfordringar. Rådmannen ønskjer å fremje ei eiga sak til hausten med ein gjennomgang av Kvinnherad komme sin samla innsats for ein del brukarar av sosiale tenester og då særleg retta mot unge. Vidare viser det seg at det i samband med årsavslutninga av rekneskapen har det vore utegløymt nokre ubrukte midlar som skulle vore avsett til bunde fond. Dette vil rådmannen forslå vert ordna no. Dette gjeld: kr 130.000.- som er rest etter gåve frå Sparebank 1 kr 310.000,- som vart støtte frå staten til psykologstilling der ein ikkje lukkast i rekruttere. Når det gjeld Vaksenopplæring og integrering er det her uavklart i høve statlege tilskot. Det vert fremja sak om dette i samband med 2. tertial. Konklusjon Sektor Omsorg, helse og sosial vert styrkt med kr 2.600.000,- Vidare vert det sett av til bunde fond kr 130.000,- og kr 310.000,- SEKTOR OPPVEKST Dei fleste einingane er i rute i høve budsjett. Dette grunna svært god innsats frå januar av. Sektoren har vore tidleg ute i og korrigere drifta i høve budsjettet. Det er ein del uavklart i høve tilskot til mindreårige flyktningar og kostnad til private barnehagar. Rådmannen viser til tidlegare konklusjon. I samband med omorganisering har det vore ein lønsauke til styrarane i barnehagane. Desse endringane kom etter at budsjett var vedteke. Rådmannen rår til at desse kostnadane vert kompensert. Rådmannen finn det ikkje rett å tilføre andre styrkingar no.

Konklusjon Sektor oppvekst vert styrk med kr 600.000,- for tildeling til barnehagane. SEKTOR FOR TEKNIKK OG MILJØ Sektor for teknikk og miljø har fått mange nye utfordringar. Dei har fått samla alle bilar og maskiner. På dette området viser arbeidet allereie gode resultat. Dei summane som vart overført frå andre sektorar var på bakgrunn av rekneskapet 2015. Det viste seg at forbruker i 2016 var vesentleg høgre. Det ser likevel ut til at sektor kan drive denne oppgåva innanfor tildelt ramme. Dette tyder at det har vore ei skult styrking av andre områder. Sektoren driv i samsvar med budsjett innan alle områder utanom Brann og redning og Bygg og eigedom. Innan brann og redning er det i stor grad knytt til lovpålagde løysingar på opplæring og løn m.m. Samla ser underdekninga ut til å vere i storleik 1,5 mill. Vurderingar frå sektor og rådmann er at ca o,8 mill kan løysast ved interne omprioriteringar På bygg og eigedom er det større summar. Dette har samanheng med overføring av ansvar og kontraktar frå andre sektorar og pålegg om nærar oppfølging av trong for tilpassing og vedlikehald i tenestene. Delar av det er og knytt til overtaking av energiutgifter frå andre sektorar. Samla er det rapportert om ei underdekkung av ca 4 mill. Rådmannen vil kome tilbake med sak om vedlikehald av eigedomar seinare. Vurderingar frå sektor og rådmann er at delar av kan løysast ved interne omprioriteringar Konklusjon. Ramma til sektor teknikk og miljø vert styrk med kr 2.100.000,-. INVESTERINGSIDA. Kommunestyret vedtok rekneskapen for 2016 i april. Dette inneber at vi no må overføre dei ubrukte budsjettpostane frå 2016 over i 2017 og slå dei saman med allereie gitte løyvingar i 2017. Rådmannen har no laga nokre rekneark der dette vert gjort samstundes som dei prosjekta som vart avslutta i 2016 ( med innsparingar eller overskridingar) vert tatt med. Ein har også gjort ei vurdering av prosjekt som har fått løyvingar, men som ein ikkje har kome i gang med. For nokre av desse prosjekta vert det foreslått at løyvinga flytta over til seinare i økonomiplanperiode.

TABELL 1 TABELL 1 Før omdisp Rev.Budsj 2017 Avslutta prosj. Budsjettendring Etter omdisp. Rev.Budsj 2017 Grp.Prosjekt: 50 VATN 5019 TILTAK ÆNES VASSVERK -28 200 28 200-5020 VASSFORSYNING ÅRSNES 1 217 739-1 217 739-5027 NY PUMPELEIDNING TOFTEVÅGEN -46 893 46 893-5029 NYTT VASSBEHANDL.ANLEGG ØLVE 2 742 962-2 742 962-5034 NY HOVEDVASSLEIDNING BOGSNES -490 844 490 844-3 394 764-3 394 764 Grp.Prosjekt: 51 AVLØP 5114 AVLØP ØLVE 917 572-917 572-5122 UTBYGGING AVLØPSANLEGG ÅRSNES -24 987 24 987-5124 UTVIDING LEIDNINGSNETT SKÅLAFJERO -109 920 109 920-782 665-782 665 Grp.Prosjekt: 52 VEG/PARK/IDRETT 4021 REP SKADE SJØSTOVA BORGUNDØY 2011-177 019 177 019-5446 TRAFIKKSIKRINGSPLAN KALDESTADV. 100 000-100 000-5449 GANG OG SYKKELVEG BOGSNES -214 228 214 228-5454 VIKA BRU ÅKRA 178 275-178 275-5466 REHAB BRU VARALDSØY 6 202-6 202 - -106 770 106 770 Grp.Prosjekt: 53 BYGG 1063 REHAB.SKULAR BARNEHAGAR 3 045 693-3 045 693-1127 HATLESTRAND SKULE TAK 2014 279 021-279 021-1220 MAURANGER BARNEH. UTVIDING 8 128-8 128-1221 GARDEROBE MAURANGER B.HAGE -8 128 8 128-2063 REHAB.SJUKEHEIMAR -206 305 206 305-2069 OMBYGGING AKSEN -326 325 326 325-2078 OVERBYGG AMBULANSEINNG. -59 392 59 392-2079 OMBYGG LEGEKONTOR HUSNES 34 090-34 090-3011 RÅDHUSET -1 682 682 1 682 682-5407 BRANNSTASJON ROSENDAL -210 077 210 077-5460 DRIFTSBASE HUSNES -14 793 14 793-5705 STOLAR KULTURHUSET - - 5706 KJØKKEN HUSNESHALLEN -51 361 51 361-807 869-807 869

Grp.Prosjekt: 59 ANDRE PROSJEKT 3024 UTBYGGING BREIBAND MOBIL 679 167-679 167-4018 DIGITAL KINO 259 518-259 518-5428 RV 48 LØFALLSTRAND KOTE 70 1 017 025 1 017 025 5447 REGPLAN SKJELNESODDEN -49 500 49 500-5450 KVINNHERADSPAKKEN 6 998 990-6 998 990-5701 BOKBUSS -260 260-5810 NASJONALPARKSENTER -370 425 370 425-5909 KONTORBYGG FELLESRÅDET -456 632 456 632-7 060 858-7 060 858 Totalt 11 939 386-11 939 386 Grp.Prosjekt: 60 LÅN 9000 ETABLERINGSLÅN - 9100 OVERFØRING FRÅ ANDRE - 9100 LÅN 10 386 995 10 386 995 9100 ANDRE AVDRAG - 9100 BRUK AV FOND - 9101 AKSJER OG ANDELER - 9102 MOMSKOMPENSASJON 1 552 391 1 552 391 Sum grp.prosjekt: 60 LÅN 11 939 386 11 939 386

TABELL 2 TABELL 2 Før omdisp Rev Budsjett endring Rev.Budsj 2017 Grp.Prosjekt: 50 VATN 5017 TILTAK SVARTAVATNET HUSNES 10 066 150-9 500 000 566 150 5021 VASSLEIDNING FOSSBERG-BARONIET 4 079 181 2 000 000 6 079 181 5032 TRYKKFORST.LANDA 4 700 000-3 000 000 1 700 000 18 845 331-10 500 000 8 345 331 Grp.Prosjekt: 51 AVLØP 5118 AVLØPSTILTAK ÆNES 3 000 000 1 200 000 4 200 000 5129 SLAMAVSKILLAR ÆNES 1 200 000-1 200 000-5131 SLAMAVSKILLAR BERGET HERØYSUND 2 300 000-2 300 000-5132 SLAMAVSKILLER KROSANDEN HERØYSUND 1 600 000-1 600 000 - SLAMAVSKILLAR EIDSVIK, HALSNØY - 2 500 000 2 500 000 8 100 000-1 400 000 6 700 000 Grp.Prosjekt: 52 VEG/PARK/IDRETT 5336 TRAFIKKSIKRING 632 716-632 716 0 5370 BYGGING KOMM.VEGAR 2 484 935-2 484 935 0 5371 ASFALTERING KOMMUNALE VEGAR 0 5372 KOMMUNALE VEGAR/KAIER 4 950 159 3 117 651 8 067 810 5430 KOBBEBUKTA FISKERIHAVN 2 831 12 000 000 12 002 831 REFUSJON KYSTVERKET, KOBBEBUKTA -5 750 000-5 750 000 5443 TRAFIKKSIKRINGSPLAN HERØYSUND 200 000 1 000 000 1 200 000 REFUSJON STATENS VEGVESEN, HERØYSUND -400 000-400 000 5451 KAI BØRNESET 2 500 000-2 500 000 0 5452 VEGKRYSS FV 48 HUSNES IND 7 570 632 2 000 000 9 570 632 5453 KOLLEKTIVKNUTEPKT ROSENDAL 5 000 000 6 250 000 11 250 000 REFUSJON HFK, KOLLEKTIVKNUTEPUNKT ROS. -4 000 000-4 000 000 5455 OPSANGERVEGEN 33 003 619 8 750 000 41 753 619 5467 RV 48 LUNDSNESET 19 528 055 30 000 000 49 528 055 REFUSJON HFK, LUNDSNESET -6 000 000-6 000 000 REFUSJON KOMP.MIDLAR, LUNDSNESET -14 000 000-14 000 000 5468 VEGLJOS LONGÅT 35 856 425 000 460 856 5719 IDRETTSPARK HUSNES 3 524 096-2 524 096 1 000 000 LAGERBYGG TRIO, HUSNES 3 000 000 3 000 000 LAGERBYGG TRIO, REFUSJON TRIO -800 000-800 000 LAGERBYGG TRIO, REFUSJON SPELEMIDLAR -800 000-800 000 VEGLJOS OG KANTSTOPP LØFALLSTRAND 2 000 000 2 000 000 VEGLJOS OG KANTSOPP, REFUSJON HFK -1 600 000-1 600 000 79 432 899 27 050 904 106 483 803

Grp.Prosjekt: 53 BYGG 2022 HERØYSUND KOMP.SENTER REHAB BAD 4 000 000 6 000 000 10 000 000 2051 OMSTUN -10 000 000-800 000-10 800 000 2070 Husnes tenestesenter 60 000 000-25 000 000 35 000 000 2076 KJØP AV BUSTADER FOR VANSKELEGSTILTE -874 169 2 300 000 1 425 831 KJØP AV BUSTADER, REFUSJON -2 300 000-2 300 000 2081 BUSTADPAKKE 2017-2020 29 941 427-18 000 000 11 941 427 TILTAK/UTBYGGING BRANNSTASJONAR 2 000 000 2 000 000 5458 ENERGIMERKING BYGG 450 000-450 000 0 STATSMIDLAR SYSSELSETTING 6 489 000 6 489 000 STATSMIDLAR SYSSELSETTING -5 191 000-5 191 000 83 517 258-34 952 000 48 565 258 Grp.Prosjekt: 54 EIGENDOM 5469 SKJØNN SKÅLAKAIEN -44 883 44 883 0-44 883 44 883 - Grp.Prosjekt: 59 ANDRE PROSJEKT 3440 REG.PLAN HERADSTUN 100 000 400 000 500 000 5470 BILPARK 4 000 000 1 000 000 5 000 000 5727 BOKBUSS 2 988 740 300 000 3 288 740 5818 FOLGEFONNA NYE NASJ/INFOSENTER -13 957 404 11 000 000-2 957 404-6 868 664 12 700 000 5 831 336 182 981 941-7 056 213 175 925 728 Grp.Prosjekt: 60 LÅN 9000 ETABLERINGSLÅN 9100 OVERFØRING FRÅ ANDRE 9100 LÅN 2 522 238 9100 ANDRE AVDRAG 9100 BRUK AV FOND 9101 AKSJER OG ANDELER 9102 MOMSKOMPENSASJON 4 533 975 Sum grp.prosjekt: 60 LÅN 7 056 213