VANYLVEN KOMMUNE Servicetrget Fagknsulent Sigurd Rvde fr ppfylgjing Saksnr Løpenr/Arkiv Dykkar ref. Avd/Saksansvarleg Dat 2013/89 2552/2013 / V10 SER / ROVSIG 04.06.2013 MELDING OM VEDTAK Strategiplan fr bruk av tilsktsmidlar til særskilde miljøtiltak i jrdbruket (SMIL) g nærings- g miljøtiltak i skgbruket (NMSK) Driftsutvalet handsama i møte den 04.06.2013 sak 25/2013. Følgjande vedtak vart fatta: Framlagd strategiplan fr 2013-2016 vert gdkjend. Saksutgreiinga ligg ved til rientering. Rett utskrift: Vanylven kmmune Kåre Kvangarsnes knsulent Pstadresse: pstmttak@vanylven.kmmune.n http://www.vanylven.kmmune.n Rådhuset Telefn: Telefaks: Org.nr Bankgir: 6143 FISKÅ 70030000 70030009 964 978 662 3972 07 00151
Side 2 av 2 VANYLVEN KOMMUNE SAKSFRAMLEGG Saksnr: Arkiv: Avd/Saksansv: 2013/89 V10 PLU/ROVSIG Utvalsaksnr Utval Møtedat 25/2013 Driftsutvalet 04.06.2013 Strategiplan fr bruk av tilsktsmidlar til særskilde miljøtiltak i jrdbruket (SMIL) g nærings- g miljøtiltak i skgbruket (NMSK) Tilråding: Framlagd strategiplan fr 2013-2016 vert gdkjend. Sakspplysningar: Tilsktsrdningane til Særskilde miljøtiltak i jrdbruket (SMIL) g Nærings- g miljøtiltak i skgbruket (NMSK) er jrdbruksavtalemidlar sm kmmunane har frvalta sidan 2004. Fylkesmannen får tildelt eit beløp sm vert delt vidare til kmmunane. Kriteriane sm vert brukte når kmmunane får tildeling er: strategiplan, tal søknadar siste åra, type søknadar, brukte midlar pr år, tal fretak i jrdbruket, aktiviteten i skgbruket. Fylkesmannen set krav til kmmunane m gdkjend strategiplan fr bruk av midlane, fr å få tildelt tilsktsmidlar. Siste planen vår gjekk ut i 2012. N har vi utarbeidd frslag til plan fr 2013-2016. Fylkesmannen vil ha 4-årige planar.
Side 3 av 3 Frslag til strategiplan fr 2013-2016: 1. Bakgrunn Frå 01.01.2004 vart meir mynde g ansvar fr gjennmføring av landbruksplitikken verført til kmmunane. Bakgrunnen var St.meld. nr 19 sm gjev kmmunane større handlingsrm g lkal tilpassing av verkemidlane. Frvaltninga av øknmiske verkemidlar til miljøtiltak i jrd- g skgbruk er ei av ppgåvene sm er verført til kmmunene. Desse verkemidla er styrt av 3 frskrifter: - Frskrift m tilskt til særskilde miljøtiltak i jrdbruket - Frskrift m tilskt til nærings- g miljøtiltak i skgbruket - Frskrift m tilskt til skgbruksplanlegging med miljøregistreringar 2. Organisering av arbeidet Etter frskrifta fr SMIL-midlane 8 g NMSK-midlane 11 skal kmmunen fastsette verrdna retningslinjer fr priritering av søknadar. Slike retningslinjer skal utarbeidast i dialg med fylkesmannen g næringsrganisasjnane. Derfr vert startegiplanen utarbeidd, g fylkesmannen vil ha den fr 4-års perider. Sm bakgrunn fr arbeidet med strategiplanen ligg frskriftene fr rdningane g dei tilbakemeldingar kmmunen har fått frå fylkesmannen. Næringsrganisasjnane i landbruket var kalla inn til drøftingsmøte 19.04.13. Frslag til plan vart presentert g det km ikkje tilbakemeldingar m endring. Frvaltninga av tilsktsrdningane i landbruket i Vanylven er delegert til den administrative landbruksfrvaltninga, Plan- g utviklingsavdelinga. 3. Landbruket i Vanylven Her er eit jrdbruksareal på 24 600 dekar g eit prduktivt skgareal på 30 000 dekar. Ttalt skgareal er på m lag 75 000 dekar. Ttal kubikkmasse var i 1996 110 177 m³ g årleg tilvekst var rekna til 8 000 m³. Bruk i drift (driftseiningar) er 105 g tal bruk i alt er nærare 600. Hvedprduksjnen er mjølk på strfe g geit, g kjøtprduksjn på strfe, svin g sau. Her er gså pelsdyr, verpehøns g veksthus med agurkprduksjn. Tal skgeigedmar ver 25 dekar er 355. Kmmunen har lite hgstmden skg ennå, men det nærmar seg tida då hgsten kan starte i dei eldste plantefelta. Det er strt behv fr å utføre etterarbeid g tynning i plantefelta. J jula 2011 vart det str skade på skgen i Sandnesdalen, Røfsdalen g på Rvde. Hgst av desse skademråda er i arbeid, g det kan verte hgt i alt ca 10 000 m³.
Side 4 av 4 4. Bruken av SMIL g NMSK-midlane 2004-2012 Tabell 1 bruken av tildelte midlar: År Tildelt Brukt Rest/ikkje SMIL NMSK SMIL NMSK I alt brukt 2004 136 000 136 000 0 136 000 0 2005 275 800 225 800 50 000 275 800 0 2006 320 000 211 089 108 911 320 000 0 2007 400 000 340 455 59 468 399 923 77 2008 230 000 214 200 7 058 221 258 8 742 2009 237 500 18 000 235 704 2 790 238 494 17 006 2010 331 350 37 000 331 350 19 962 351 312 17 038 2011 295 089 20 000 295 089 3 735 298 824 16 265 2012 371 750 49 000 371 750 11 320 383 070 37 680 Sum 2 597 489 124 000 2 361 437 263 244 2 624 681 96 808 Merknadar til tabellen: 1. I åra 2005 2007 var det kvart år løyvd kr 50 000 NMSK midlar til prsjektet Frå kratt til krner. Det var Vanylven sitt bidrag fr å vere med i prsjektet. 2. I åra 2004 2006 skulle tilskt til skgsvegar takast av NMSK ptten. Frå 2007 er det øyremerka midlar til skgsvegar, g Møre g Rmsdal fylke får tildelt ein ptt frå staten. I 2006 vart det løyvd tilskt til 2 skgsvegar, i alt kr 53 300. 3. 2004-2008 var det tildelt felles ptt til SMIL g NMSK. 4. Ubrukte midlar i åra 2009 2012 er NMSK-midlar. Det var lita interesse fr skgkultur. Tabell 2 løyvde midlar etter type tiltak: Type tiltak Løyvd kr Tal prsjekt Løyvde midlar i % av brukte midlar ttalt Reparasjn eldre bygning 920 300 19 35,9 Rydding beite, ppsetting gjerde 771 808 30 30,1 Tursti 452 700 9 17,6 Miljøtiltak elv 213 839 5 8,3 Prsjekt 150 000 3 5,8 Planting 34 644 12 1,3 Etterarbeid plantefelt 25 900 4 1,0 Sum 2 569 191 82 100,0
Side 5 av 5 5. Interesse fr bruk av midlane. Sm ein ser av tabell 1 framanfr så har etterspurnaden etter SMIL-midlane vre så str at midlane har vre brukt pp kvart år. Det har sm ftast vre ventetid på inntil 1 år frå søknad til løyving. NMSK-midlane har det vre mindre etterspurnad etter. 6. Tilskt til grøfting av dyrka jrd I jrdbruksavtalen fr 2012 vart det sett av midlar til grøfting av dyrka jrd. Det var i alt sett av 100 millinar krner, g målet var at midlane skulle nyttast frå g med 2013. Maks. tilskt pr dekar er sett til krner 1 000. Ein frstår rdninga slik at kmmunen får tildelt øyremerka midlar til grøfting. Detaljane m rdninga ligg ikkje føre, men midlane skal kplast til SMILrdninga.. 7. Utfrdringar i periden Den største utfrdringa i landbruket i Vanylven framver vert å mtivere til eit aktivt jrd- g skgbruk. Det kan bl.a. gjerast ved rådgjeving, planlegging av tiltak g løyving av tilskt. Her kan SMIL- g NMSK-midlane brukast til delfinansiering av prsjekt. Kulturminne, kulturmiljø g bilgisk mangfald vert betre teke i vare i eit aktivt landbruk. Jrdbruksarealet i kmmunen er framleis i bruk, men ved bruksnedleggingar framver står dei ringaste areala i fare fr å verte nedlagde. Slikt areal, sm ftast små g bratte bruk g teigar, vil lettast verte stelte m der vert rasjnelle gjerderdningar fr beiting av husdyr. Fr å få samanhengande stre inngjerda areal, kan det gså vere aktuelt å rydde attvkse slåtte- g beitemark. Her er skg sm bør stellast betre g hgstflatene skal etter skglva plantast. 8. Kmmuneplanen I samfunnsdelen til kmmuneplanen er det sett pp mål g strategiar fr kulturlandskapsfrvaltning. Det er ei målsetting at kulturlandskapet vert stelt g halde i hevd, g at det vert teke msyn til dei histriske landskapsstrukturane, viktige busettingsmønster g bilgisk mangfald. Alle tilgjengelege verkemiddel skal nyttast fr å hindre attgring av kulturlandskapet. Bilgisk mangfald må gjerast kjent fr grunneigarar g det må gjevast råd m stell. Målet fr landbruksutviklinga er at det skal vere ei livskraftig næring, med eit betydeleg tal sysselsette g høg prduksjn. Her kan SMIL g NMSK midlane vere eit bidrag til å nå dette målet. 9. Landbruksmelding fr Møre g Rmsdal I landbruksmeldinga fr Møre g Rmsdal er det eit mål å ta vare på jrdbruket sitt prduksjnsareal g å auke beitebruken både i areal g tal dyr. SMIL-midlane kan gje eit bidrag til desse måla i frm av tilskt til ppsetting av gjerde g rydding av beiteareal sm er grdd att.
Side 6 av 6 Det er gså eit mål at Møre g Rmsdal skal vere eit fylke sm vil arbeide fr å nå nasjnale mål m klimagassreduksjnar g frureining frå landbruket. Tiltak i den samanheng sm SMIL- g NMSK-midlane kan nyttast til er: - Drenering av dyrka jrd - Redusert avrenning frå landbruksareal - Planting av skg på hgstflater - Skgkulturtiltak i yngre skg 10. Målsetting med bruken av dei øknmiske virkemidlane Det er sett pp slik målsetting med bruken av dei øknmiske virkemidlane i åra 2013 2016: Hindre attgring av kulturlandskapet g tap av bilgisk mangfld. Ta vare på viktige kulturminne g kulturmiljø. Tiltak sm fremjar rganisert beitebruk. Legge til rette fr at ålmenta skal få ferdsel til viktige kulturminne g kulturmiljø. Vere med på å redusere/fjerne avrenning av næringsstff frå landbruket. Hindre frfall på eldre bygningar sm kan reknast sm kulturminne. Fremje auka utnytting g verdiskaping i skgbruket. Kvalitetsfremjande tiltak i skgen sm på sikt kan gje auka lønsemd. 11. Priritering fr bruken av midlane. Her er berre 18% av alle bruka sm er i sjølvstendig drift g har rett på prduksjnstilskt. Frdi det er viktige kulturminne g skgareal gså på dei bruka sm ikkje er i drift, vert ikkje retten til støtte kpla berre pp mt bruk (fretak) sm har rett på prduksjnstilskt. Kravet i frskrifta m at tiltak skal knytast til ein landbrukseigedm g at søkjar er registrert i einingsregisteret gjeld. I dei åra SMIL- g NMSK-midlane har vre brukt, har det i Vanylven vre brukt 36 % av midlane til reparasjn av eldre bygningar sm kan reknast sm kulturminne. Det er sett i stand mange stabbur, grindløder g uthus, g kmmunen ynskjer n å priritere tiltak sm fremjar meir aktiv jrd- g skgbruksprduksjn. Derfr skal slike tiltak pririterast framanfr bygningar. Dersm tilgangen til tilskt er mindre enn etterspurnaden, vert søknadane priritert etter tiltak slik: SMIL: Fremjing av beitebruk i kulturlandskapet. Grøfting av dyrka jrd. Miljøtiltak i landbruket. Stell av kulturminne g kulturmiljø. Tiltak sm fremjar ålmenta sin tilgang til kulturlandskapet (turstiar). Bygningar sm kan reknast sm kulturminne.
Side 7 av 7 NNMSK: NMSK har eiga tildeling frå Fylkesmannen. Priritering fr bruk av midlane: Planting Ungskgpleie Tilsktssatsar Særskilde miljøtiltak i jrdbruket: Freda eller verneverdige bygningar: Inntil 50 % av gdkjent kstnadsverslag Andre tiltak innafr kulturlandskapet: Inntil 30 % av gdkjent kstnadsverslag Tiltak innafr frureining: Inntil 35 % av gdkjent kstnadsverslag Grøfting: Tilskt i samsvar med frskrifta. Nærings- g miljøtiltak i skgbruket: Grøfting nyanlegg, 40 % Suppleringsgrøfting, 40 % Grøfte-/bekkerensk., 40 % Gjødsling myr, 40 % Gjødsling fastmark, 40 % Flaterydding, 420 kr/daa (maks 70 %) Markberedning, 420 kr/daa (maks 70 %) Plantekjøp, 70 % Nyplanting, 70 %
Side 8 av 8 Suppleringsplanting, 70 % Mek. Etterarbeid, 350 kr/daa (maks 70 %) Avstandsregulering, 450 kr/daa (maks 70 %) Vurdering g knklusjn: Her er str interesse fr bruk av SMIL-midlane. NMSK-midlane har det vre mindre interesse fr å bruke, men i samband med ppattplanting av hgstflater vil det verte etterspurnad etter dei midlane gså. Miljøknsekvensar: Både frskriftene fr desse rdningane g frslaget til strategiplan pririterar tiltak sm tek msyn til miljøet i landbruket. Øknmiske knsekvensar: SMIL- g NMSK-tilskta er statlege midlar,men kmmunen gjer vedtak m løyving. Tilskta går ikkje av kmmunale midlar. Fiskå, 26.04.2013 Gudmund Sandnes rådmann Sigurd Rvde fagknsulent Handsaming: Samrøystes vedtak sm framlegget. VEDTAK: Framlagd strategiplan fr 2013-2016 vert gdkjend.