Detaljreguleringsplan for Langeland, gnr 49, bnr 12 og 24

Eid Industrihus KF Detaljreguleringsplan for Langeland, gnr 49, bnr 12 og 24 Risiko og sårbarheitsanalyse 2013-09-16

C04 2013-09-16 For bruk justert ihht. vedtak gjort av formannskapet den 29. august 2013 i sak 152/13 C03 2013-08-13 For bruk endeleg versjon. (Oppdragsgjevar sine kommentarar til versjon B02 er ivareteke/avklart) B02 2013-08-12 For gjennomgåing hjå oppdragsgjevar. (Dokumentet er ferdig ihht. oppdragsavtale) A01 2013-07-09 Til intern bruk disposisjon og innhald i dei ulike kapittel. JOHM JOHM JOHM JOHM TMK JOHM Rev. Dato: Omtale Utarbeidet Fagkontroll Godkjent Dette dokumentet er utarbeida av Norconsult AS som del av det oppdraget som dokumentet omhandlar. Opphavsretten tilhøyrer Norconsult. Dokumentet må berre nyttast til det formål som framgår i oppdragsavtalen, og må ikkje kopierast eller gjerast tilgjengeleg på annan måte eller i større utstrekning enn formålet tilseier. Norconsult AS Pb. 514, NO-6803 Førde Firdavegen 6, NO-6800 Førde n:\513\23\5132312\5 arbeidsdokumenter\57 dr-plan\573 ros\rapport ros_c04.docx 2013-08-13 Side 2 av 19

Innhald 1 Innleiing 5 1.1 Analyseobjektet 5 1.2 Formål og akseptkriterium 6 1.3 Føresetnader, avgrensingar og antakingar 6 1.4 Definisjonar og omgrep 6 2 Metodikk 7 2.1 Fareidentifikasjon og sårbarheitsvurdering 7 2.2 Kategorisering av sannsyn 8 2.3 Kategoriar for konsekvensvurdering 9 2.4 Vurdering av risiko 9 2.5 Risikoreduserande tiltak 10 2.5.1 Raude hendingar risikoreduserande tiltak er naudsynt 10 2.5.2 Gule hendingar tiltak bør vurderast 11 2.5.3 Grøne hendingar akseptabel risiko 11 3 Risikoanalyse 12 3.1 Kartlegging av farar 13 3.2 Sårbarheitsvurdering av aktuelle hendingar 14 3.2.1 Ustabil grunn 14 3.2.2 Flaum nye vassvegar som følgje av ekstremnedbør 15 3.2.3 Farleg gods 16 3.2.4 Trafikktryggleik 16 3.3 Representative uønska hendingar 16 4 Konklusjon og risikoreduserande tiltak 17 n:\513\23\5132312\5 arbeidsdokumenter\57 dr-plan\573 ros\rapport ros_c04.docx 2013-08-13 Side 3 av 19

Samandrag Norconsult AS har på oppdrag frå Eid Industrihus KF utarbeidd risiko- og sårbarheitsanalyse for næringsområdet på Langeland i Eid kommune. Analysen er ein del av vedtaksgrunnlaget som følgjer planframlegget. I samsvar med 4-3 i plan- og bygningslova og rundskriv T-5/95 Arealplanlegging og utbygging i fareområder vert det stilt krav om at det ikkje skal byggast ut i usikre områder. Formålet med vurderinga har vore å vurdere alle sårbarheitsforhold som har innverknad på om arealet er eigna til planlagt formål, og eventuelt endringar i slike forhold som følgje av planlagd bruk av arealet innanfor planområdet. I tillegg skal vurderinga vise om planframlegget representerer ein fare for omgjevnadane, og om omgjevnadane representerer ein fare for det regulerte området (to-sidig påverknad). Analysen har hatt som formål å gje ei overordna og representativ framstilling av risiko for tap av verdiar knytt liv og helse, miljø og samfunnsverdiar. Analysen inngår som ein del av grunnlaget for å godkjenne reguleringsplan for næringsområdet på Langeland. På bakgrunn av rådgjevar sine opplysningar, kjend dokumentasjon, er det ikkje gjort funn av hendingar med uakseptabel risiko innanfor planområdet. Det er gjort funn av hendingar som representerer akseptabel risiko, men som bør underleggjast risikostyring gjennom nærmare granskingar og sikker drift av området. Dette gjeld nærmare vurdering av grunnstabiliteten for dokumentering av at krav i TEK 10 vert ivareteke. I tillegg må det ved planlegging av tiltak innafor planområdet takast omsyn til eksisterande vassledning som bl.a. går gjennom bygg innanfor planområdet. n:\513\23\5132312\5 arbeidsdokumenter\57 dr-plan\573 ros\rapport ros_c04.docx 2013-08-13 Side 4 av 19

1 Innleiing Norconsult har utarbeidd reguleringsplan for næringsområdet på Langeland i Eid kommune for Eid Industrihus KF. Planen legg til rette for vidare utvikling av det etablerte næringsarealet på Langeland som eit kombinert område for næring og tenesteyting. Planområdet er på om lag 12 daa. Formålet med analysen er å gje ei overordna og representativ framstilling av risiko for skade på 3. person, liv og helse, materielle verdiar og miljø i høve løysingane i reguleringsplanen for næringsområdet på Langeland i Eid kommune. 1.1 ANALYSEOBJEKTET Planen opnar for modernisering av eksisterande bygningsmasse samt utviding (tilbygg/påbygg). Samla legg planen til rette for ein bygningsmasse på vel 5000 m 2. Figur 1.1: Avgrensing og lokalisering av planområdet. Tryggleiksmål i høve naturrisiko: I høve tryggleik mot flaum, er det lagt til grunn tryggleiksklasse F2. Det inneber at næringsanlegget skal dimensjonerast/sikrast mot flaum slik at største nominelle sannsyn ikkje overskrider 1/200 (1/1000 for liv). I høve tryggleik mot skred, er det lagt til grunn tryggleiksklasse S3. Det inneber at næringsanlegget skal dimensjonerast/sikrast mot skred slik at største nominelle sannsyn ikkje overskrider 1/5000. n:\513\23\5132312\5 arbeidsdokumenter\57 dr-plan\573 ros\rapport ros_c04.docx 2013-08-13 Side 5 av 19

1.2 FORMÅL OG AKSEPTKRITERIUM Analysen har som formål å gje ein brei, overordna, representativ og vedtaksrelevant framstilling av risiko for tap av verdiar med omsyn til liv og helse, ytre miljø og materielle verdiar. Analysen skal inngå som ein del av grunnlaget for å godkjenne detaljreguleringsplan for næringsområdet på Langeland. Akseptkriteria for risiko kjem fram av kapittel 2 i denne rapporten. Analysen vil danne grunnlaget for å vurdere om området har akseptabel risiko med omsyn til ønska arealbruk. Dersom risikoen for uønska hendingar som følgje av arealbruken ikkje framstår som akseptabel, er risikoreduserande tiltak føreslege. 1.3 FØRESETNADER, AVGRENSINGAR OG ANTAKINGAR Følgjande føresetnader er lagt til grunn for risiko- og sårbarheitsanalysen: Analysen er overordna og kvalitativ. Den er avgrensa til temaet samfunnssikkerheit slik dette er skildra av DSB (Direktoratet for samfunnssikkerheit og beredskap) Utbygging skal følgje relevante lover og forskrifter, som sikringstiltak og liknande. Vurderinga er avgrensa til det aktuelle planområdet og areala på Nordfjordeid som kan verte utsett for eit endra risikobilete som følegje av tiltaket. Vurderinga omfattar ferdige løysingar. Vurderinga klargjer ikkje uavhengige, samanfallande hendingar. Vurderinga omfattar ikkje tilsikta hendingar (sabotasje, hærverk o.l.) Vurderinga og føresetnader er basert på tilgjengeleg dokumentasjon om prosjektet, og om bruk av, og aktivitetar i nærområdet. 1.4 DEFINISJONAR OG OMGREP Omgrep Sårbarheit Definisjon Manglande evne hjå eit analyseobjekt til å motstå verknadene av ei uønskt hending og til å gjenopprette tilstanden eller funksjonen etter hendinga [6]. Risiko Uttrykk for kombinasjon av sannsyn for og konsekvens av ei uønskt hending [6]. Risikoanalyse Risikoreduserande tiltak Naturbasert risiko/sårbarheit Verksemdsbasert risiko/sårbarheit Sårbare objekt Infrastruktur Ein systematisk framgangsmåte for å skildre og/eller berekne risiko. Risikoanalysen vert gjennomført ved kartlegging av uønska hendingar og årsakene til- og konsekvensane av desse [6]. Tiltak som påverkar sannsynet eller konsekvensen av uønska hendingar. Naturlege, stadeigne forhold som gjer at areal kan motstå eller avgrense verknader av uønska hendingar. Forhold som er relatert til etablerte verksemder som gjer at føreslått arealbruk kan motstå eller avgrense verknadane av uønska hendingar. Anlegg, bygg, natur og kulturområde som er sårbare for inngrep, forureining og skade. Infrastruktur er ikkje med i definisjonen av sårbare objekt. Veg, el-forsyning og liknande som er vesentleg og der stans/skade kan ha store konsekvensar. n:\513\23\5132312\5 arbeidsdokumenter\57 dr-plan\573 ros\rapport ros_c04.docx 2013-08-13 Side 6 av 19

2 Metodikk Metoden er basert på hovudprinsippa i NS 5814 Krav til risikoanalyser [6], DSB sin rettleiar om Samfunnsikkerheit i arealplanlegging [8] og Statens vegvesen si handbok 271 [13]. Risiko er knytt til uønska hendingar, dvs. hendingar som i utgangspunktet ikkje skal inntreffe. Det er difor knytt uvisse til både om hending vil inntreffe (sannsyn) og omfanget (konsekvens) av hending dersom den inntreff. Arbeidsmetodikken omfattar følgjande trinn: 1. Fareidentifikasjon kartlegging av moglege uønska hendingar. 2. Evaluere sannsyn og konsekvens. 3. Klassifisering av risiko, identifikasjon av behov for risikoreduserande tiltak. 2.1 FAREIDENTIFIKASJON OG SÅRBARHEITSVURDERING Fareidentifikasjonen er basert på ROS-sjekklista frå SIGVe-rapporten [9], planrettleiaren til fylkeskommunen [10] samt planføresegnene og retningslinene i kommuneplanen [1]. Farane vert konkretisert gjennom formulering av representative, uønska hendingar. Med sårbarheit er det meint manglande evne hjå analyseobjektet til å motstå verknader av ei uønska hending og til å gjennopprette sin opphavelege tilstand eller funksjon etter hendinga [6]. Ei sårbarheitsvurdering består av ein systematisk gjennomgang av dei viktigaste faktorane som påverkar risiko. Data- og erfaringsmaterialet om området for å vurdere dei ulike faktorane er av varierande detaljeringsgrad. I sårbarheitsanalysen er det nytta ei gradering svært robust, robust, nøytralt, sårbart og svært sårbart. n:\513\23\5132312\5 arbeidsdokumenter\57 dr-plan\573 ros\rapport ros_c04.docx 2013-08-13 Side 7 av 19

Tabell 2.1: Sårbarheitskategori Svært robust Robust Nøytralt Sårbart Svært sårbart Kategoriar for sårbarheit. Skildring Eit vidt spekter av hendingar kan inntreffe utan at sikkerheit eller området sin funksjonalitet vert ramma. Eit vidt spekter av hendingar kan inntreffe der sikkerheit eller området sin funksjonalitet vert ubetydelig ramma. Eit vidt spekter av hendingar kan inntreffe der sikkerheit eller området sin funksjonalitet vert ramma i same grad som andre områder av same standard i Noreg. For eit vidt spekter av hendingar kan sikkerheit eller området sin funksjonalitet bli ramma slik at fare eller betydeleg ulempe oppstår. For eit vidt spekter av hendingar/tema kan sikkerheit eller området sin funksjonalitet bli ramma i betydeleg grad slik at akutt fare eller tap av vesentlege samfunnsfunksjonar oppstår. Dei farane som framstår med forhøga sårbarheit i kap. 3.2 vert teke vidare i ein detaljert hendingsbasert risikovurdering. 2.2 KATEGORISERING AV SANNSYN Tabell 2.2: I kva grad det er truleg at ei uønska hending kan inntreffe, vert uttrykt ved hjelp av omgrepet sannsyn (hendingsfrekvens). Sannsyn bygger på erfaringar, nye trendar (for eksempel ekstremvær) og vurderingar gjort på bakgrunn av lokal erfaring. Kategoriar for sannsyn/frekvens med henvisning til tryggleiksklassane for flaum og skred i TEK10. Sannsyn kategoriar Skildring TEK10 tryggleik for flaum og skred 1. Svært lite sannsynleg Sjeldnare enn ei hending pr. 5000 år 2. Lite sannsynleg I gjennomsnitt ei hending pr. 1000-5000 år S3, F3 (ved fare for tap av liv) S2, F2 (ved fare for tap av liv) 3. Moderat sannsynleg I gjennomsnitt ei hending pr. 100-1000 år S1, F1 (ved fare for tap av liv) 4. Sannsynleg I gjennomsnitt ei hending pr. 10-100 år 5. Meget sannsynleg Oftare enn pr. 10 år Tryggleiksklassane for skred i TEK10 (S1, S2, S3) samsvarar med intervalla i tabellen ovanfor, og rettleiaren til TEK10 (Direktoratet for byggkvalitet, 2011) som seier at tryggleiksklassane også skal nyttast for «type flaumar som kan medføre tap av liv». Rettleiaren seier vidare at det for «saktevoksende flommer uten fare for liv» skal leggast til grunn tryggleik for flaum (F1, F2, F3). I desse tilfella gjeld andre intervall enn i tabellen ovanfor. Krava i 3-2 i TEK10 må då leggast til grunn, sjå tabell 2.3 nedanfor. n:\513\23\5132312\5 arbeidsdokumenter\57 dr-plan\573 ros\rapport ros_c04.docx 2013-08-13 Side 8 av 19

Tabell 2.3: Tryggleiksklasse Flaum (F), Skred (S) Sannsyn og konsekvensintervalla for flaum og skred ihht. TEK10. Konsekvens Materielle verdiar Sannsyn flaum Fare for tap av liv Sannsyn - skred F1, S1 Lite 1/20 1/100 1/100 F2, S2 Middels 1/200 1/1000 1/1000 F3, S3 Stor 1/1000 1/5000 1/5000 2.3 KATEGORIAR FOR KONSEKVENSVURDERING Konsekvensvurderinga uttrykker moglege følgjer av ei uønska hending i forhold til liv/helse, ytre miljø (forureining) og skade på materielle verdiar. Tabell 2.4: Konsekvens kategoriar 1. Svært liten konsekvens 2. Liten konsekvens 3. Middels konsekvens 4. Stor konsekvens 5. Svært stor konsekvens Konsekvenskategoriar for liv og helse, ytre miljø og materielle verdiar. Skildring - Liv og helse: - Ytre miljø: - Samfunnsverdiar: - Liv og helse: - Ytre miljø: - Samfunnsverdiar: - Liv og helse: - Ytre miljø: - Samfunnsverdiar: - Liv og helse: - Ytre miljø: - Samfunnsverdiar: - Liv og helse: - Ytre miljø: - Samfunnsverdiar: Ingen eller små personskader Ingen eller ubetydeleg konsekvensar Materielle skader < 100.000 kr / ubetydelege skader på eller tap av samfunnsverdiar Personskader Lokale* miljøskader Materielle skader 100.000-1.000.000 kr / ubetydelege skade på eller tap av samfunnsverdiar Alvorlege, men ikkje varige personskader Regionale** miljøskader, restitusjonstid inntil 1 år Materielle skader 1-10 mill. kr. / kortvarige skade på eller tap av samfunnsverdiar Dødelege skad, 1 person Regional miljøskade **, restitusjonstid inntil 10 år Store materielle skader 10-100 mill. kr. / skade på eller tap av samfunnsverdiar med noko varigheit Dødeleg skade, fleire personar Irreversibel miljøskader Svært store materielle skader >100 mill. kr. / varige skader på eller tap av samfunnsverdiar * Med lokale konsekvensar er det meint konsekvensar på utsleppsområdet eller i umiddelbar nærleik av utsleppspunktet. ** Regionale konsekvensar femnar om konsekvensar for omgjevnadene i kommunen 2.4 VURDERING AV RISIKO Risiko er i NS 5814 [6] definert som uttrykk for kombinasjon av sannsyn for og konsekvensane av ei uønska hending. I risikovurderinga vert uønska hendingar plassert inn i ei risikomatrise, og risikoen vert gjeven ut frå sannsyn for hending og konsekvens. n:\513\23\5132312\5 arbeidsdokumenter\57 dr-plan\573 ros\rapport ros_c04.docx 2013-08-13 Side 9 av 19

SANNSYN Detaljreguleringsplan for Langeland, gnr 49, bnr 12 og 24 Risiko og sårbarheitsanalyse Tabell 2.5: Risikomatrisa har 3 soner: Grøn: Akseptabel risiko risikoreduserande tiltak er ikkje naudsynt. Gul: Akseptabel risiko risikoreduserande tiltak må vurderast. Raud:Uakseptabel risiko risikoreduserande tiltak er naudsynt. Akseptkriteria for risiko er gjevne av dei farga sonene, som er tilpassa oppsett av kriteria for konsekvens og sannsyn. 5. Meget sannsynleg 4. Sannsynleg Risikomatrise. Risikoakseptkriteria er gjennomgått med oppdragsgjevar. KONSEKVENS 1. Svært liten 2 Liten 3. Middels 4. Stor 5. Svært stor 3. Moderat sannsynleg 2. Lite sannsynleg 1. Svært lite sannsynleg Dei ulike sonene i matrisa representerer risikoakseptkriteria. Akseptkriteria inneber ikkje at ein aksepterer uønska hendingar, men kriteria er naudsynte for å prioritere tiltak for å vurdere behovet for og prioriteringa av risikoreduserande tiltak. 2.5 RISIKOREDUSERANDE TILTAK Med risikoreduserande tiltak er det meint sannsynreduserande (førebyggande) eller konsekvensreduserande tiltak (beredskap) som er med å redusere risiko, for eksempel frå raud sone og ned til akseptabel, dvs. gul eller grøn sone i risikomatrisa. Dei risikoreduserande tiltaka medfører at klassifiseringa av risiko for ei hending vert forskyvd vertikalt eller horisontalt i matrisa. Generelt vert førebyggande tiltak prioritert framfor beredskap. 2.5.1 Raude hendingar risikoreduserande tiltak er naudsynt Hendingane i det raude området i matrisa, er hendingar (med tilhøyrande sannsyn og konsekvens) som på grunn av akseptkriteria er uakseptable. Raude hendingar må følgjast opp med risikoreduserande tiltak. n:\513\23\5132312\5 arbeidsdokumenter\57 dr-plan\573 ros\rapport ros_c04.docx 2013-08-13 Side 10 av 19

2.5.2 Gule hendingar tiltak bør vurderast Hendingar i det gule området i matrisa, er hendingar (med tilhøyrande sannsyn og konsekvens) som på grunn av akseptkriteria er akseptable. Gule hendingar krev kontinuerleg fokus på risikostyring. I mange tilfeller er dette hendingar som ein ikkje kan forhindre, men kor tiltak bør gjennomførast i den grad det er mogleg dersom det er kost-/nyttemessig teneleg. 2.5.3 Grøne hendingar akseptabel risiko Hendingar i det grøne området i matrisa er hendingar som på grunn av akseptkriteria har akseptabel risiko. Dersom risikoen for desse hendingane kan reduserast ytterlegare utan at det krev vesentlege ressursar, bør det gjennomførast tiltak for grøne hendingar. n:\513\23\5132312\5 arbeidsdokumenter\57 dr-plan\573 ros\rapport ros_c04.docx 2013-08-13 Side 11 av 19

3 Risikoanalyse Nordfjordeid ligg i eit nedbørsrikt område med 2000 2500 mm nedbør i året. Mest nedbør kjem i månadane september til og med desember. Mai har minst nedbør. Middeltemperaturen ligg under null frå november til januar på Nordfjordeid. Det er spesielt i forhold til naturbasert risiko/sårbarheit henta inn informasjon frå klimavurderingar som er gjort i Flora kommune, Sogndal kommune og Kristiansund kommune om forventa klimaendringar, samt klimascenario på senorge.no [18]. Klimascenario er framskrivingar av klimaet i framtida, basert på valde føresetnader om korleis utslepp av klimagassar og partiklar i atmosfæren vil utvikle seg dei kommande åra. Resultata som er presentert på senorge.no viser at temperaturen er venta å auke med mellom 2,5 og 3,0 grader frå normalperioden 1961-1990 til perioden 2071-2100. Data som ligg føre klargjer ikkje om ein vil kunne vente variasjon i normal månadstemperatur. Regionale klimamodellar for Vestlandet viser at det særleg er haust og vintertemperaturane som er antatt å stige. Nedbørsframskrivinga som er tilgjengeleg på senorge.no, har berre tal for endring i årsnedbør. Desse opplysningane er av relativt liten interesse med tanke på verknadane for naturskade, ettersom årstidsvariasjonane er avgjerande for korleis skadesituasjonen vil arte seg. Studie av korleis nedbøren er venta å endre seg månad for månad ville gjeve eit langt betre utgangspunkt for å vurdere framtidig klimasårbarheit. I Vestlandsforsking-rapport nr. 4/2008 [4] vert det vist til klare regionale trendar med omsyn til nedbørsendring. Vestlandsforsking har utarbeidd fleire kommunale klima- og samfunnsscenario. I tillegg utarbeidde Meteorologisk Institutt i 2006 eit notat om påregnelege klimaendringar i Flora kommune. I notatet som er utarbeidd for Flora kommune går det fram at regionale klimamodellar for Vestlandet indikerer størst auke i haust og vintermånadane. Klimascenario for Kristiansund som er basert på 8 ulike scenario, viser at haustmånadane vert markert fuktigare. Nedbørsframskrivinga for Sogndal kommune viser sprikande resultat. Særleg for haustmånadane er det stor forskjell mellom dei ulike scenaria og ekstremverdiane. Dei lågaste verdiane indikerer redusert haustnedbør i 2060 samanlikna med normalperioden frå 1961 1990, medan det høgaste anslaget indikerer svært kraftig nedbørsauke spesielt i oktober. I Vestlandsforsking-rapport nr. 4/2008 vert det vist til at det er større uvisse knytt til scenario for vindhastigheit enn for klimaparameter som temperatur og nedbør. Det vert bl.a. peikt på at enkelte scenario viser ein auke i framtidig stormaktivitet, medan andre framskrivingar viser ein reduksjon av stormaktiviteten. På bakgrunn av ovannemnde er følgjande lagt til grunn som antakingar i denne analysen: Haust- og vintertemperaturen vil truleg stige Størst nedbørauke i haust- og vintermånadane n:\513\23\5132312\5 arbeidsdokumenter\57 dr-plan\573 ros\rapport ros_c04.docx 2013-08-13 Side 12 av 19

3.1 KARTLEGGING AV FARAR Tabell 3.1: I kartlegginga av farar er det lagt til grunn ROS-sjekklista i SIGVe-rettleiing [9], fylkeskommunen sin rettleiar for utarbeiding av reguleringsplaner [10], DSB sin rettleiar om Samfunnsikkerhet i arealplanleggingen [9] og kommuneplanen til kommunen [1]. Etter vurdering av føreliggande dokumentasjon er dei uaktuelle farane sila vekk. Formålet med fareidentifikasjonen er å identifisere dei forholda som er relevante ved vurdering av sårbarheit og konsentrere arbeidet om reelle farar. Tabell 3.1 viser dei vurderingane som er gjort. Siling av hendingar - fareidentifikasjon. Tema Vurdering Aktuell NATURRISIKO Ja Nei Skred/ras/ustabil grunn (snø, is, stein, leire, jord, fjell) Flaum i vassdrag Lausmassekart syner at områda i og ved planområdet består av fjord/hav og elveavsetningar. Området er lokalisert vel 200 meter frå og 10 meter over sidearealet kring Eidselva. Det er ikkje opne bekkar innanfor planområdet. I planen for Hågåsen og Langelandsåsen er det peikt på at endring av løpet til mindre bekkar kan vere ei utfordring. Stormflo Planområdet grensar ikkje til sjø. Vind-/ ekstremnedbør Ekstremnedbør vert teke med under flaum i vassdrag. Skog-/lyngbrann Området grensar til dyrkamark og samferdselsanlegg. Radon VERKSEMDRISIKO Fare for brann eller eksplosjon Fare for kjemikalieutslepp eller anna akutt forureining Forskrift til plan- og bygningslova legg til grunn at det ved nybygg skal leggast til grunn at det kan vere radon i grunnen. Tetting og ventilering skal dimensjonerast deretter. Krav går fram av 13-5 i teknisk forskrift. Det ligg ikkje føre informasjon om at det er planer om etablering av verksemder med særskilt fare for brann eller eksplosjon. Det ligg ikkje føre informasjon om etablerte eller planer om etablering av verksemder med særskilt fare for kjemikalieutslepp eller forureining. Farleg gods Det er under 100 meter frå planområdet til E39. Forureina grunn Dambrot Det ligg ikkje føre informasjon om forureina grunn eller at det er plan om etablering av verksemd(er) som representerer fare for forureining. Det er ikkje registrert dammar innanfor nedbørsfeltet oppstraums planområdet. Elektromagnetiske felt Høgspentanlegg er ikkje etablert innanfor planområdet. SÅRBARE OBJEKT Helse- og omsorgsinstitusjonar Ingen i eller ved planområdet. Viktige offentlege bygg Ingen i eller ved planområdet. Kulturminne Omtalt i planomtalen - verknader av planen. Natur (område med særskilt verdi) Omtalt i planomtalen - verknader av planen. INFRASTRUKTUR Trafikkfare Det skal etablerast ny veg med fortau langs planområdet til bustadområde der det kan førast opp om lag 150 einingar. VA-leidningsnett Hovudleidning vert lagt langs med området. I området er det etablert n:\513\23\5132312\5 arbeidsdokumenter\57 dr-plan\573 ros\rapport ros_c04.docx 2013-08-13 Side 13 av 19

anlegg. Anlegget vert det teke omsyn til. El-forsyning Er knytt til anlegg. Drikkevassforsyning Området vert forsynt med offentleg vassforsyning. Ny leidning vert etablert i utkanten av området. I brønnbasen til NGU er det ikkje registrert brønnar Avlaup Området vert knytt til offentleg anlegg Informasjons- og kommunikasjonsinstallasjonar Kjenner ikkje til viktige informasjons- og kommunikasjons-installasjonar i området. 3.2 SÅRBARHEITSVURDERING AV AKTUELLE HENDINGAR Med utgangspunkt i fareidentifikasjonen er følgjande hendingar valt ut for nærmare sårbarheitsvurdering: Ustabile blaute massar Flaum bekkar tek nye vassvegar som følgje av ekstremnedbør Farleg gods Trafikkfare Sårbarheitsvurdering er gjort for dei viktigaste faktorane som påverkar risiko. Data og erfaringsmateriale som er tilgjengeleg og som har vore grunnlag for å vurdere dei forskjellige faktorane, er av varierande kvalitet og nøyaktigheit. 3.2.1 Ustabil grunn Planområdet ligg under marin grense. Areala i og ved planområdet består av hav- og fjordavsetningar samt elveavsetningar. Skilje mellom elv og fjordavsetningane er markant, der ryggen i den nordlege delen av planområdet består av hav- og fjordavsetningar. Høgdeskilnaden mellom utbyggingsområdet som er lokalisert på elveavsetninga og nivået/høgda med bustader på hav- og fjordavsetninga er vel 10 meter. Hellinga på skråninga er på i underkant av 30 grader. I Nasjonal skreddatabank er det ikkje registrert verken hendingar eller at området er utsett for skred. Figur 3.1: Lausmassekart [16]. Informasjonen på lausmassekartet til NGI [16] klargjer at fjordavsetninga kan bestå av skredmassar frå kvikkleireskred. Dessutan går det fram at lausmassedekket kan vere mektig. Vi har ikkje informasjon om at det er gjennomført grunngranskingar innafor eller ved planområdet, men 600 meter frå området er det gjennomført boringar og påvist kvikleire [25]. n:\513\23\5132312\5 arbeidsdokumenter\57 dr-plan\573 ros\rapport ros_c04.docx 2013-08-13 Side 14 av 19

I skredkartleggingsplanen til NVE går det fram at det skal gjennomførast kartlegging av faren for kvikleireskred. I føresegnene til planen er det krav om kartlegging og dokumentasjon av grunnstabilitet før tiltak vert gjennomført. Basert på krava i planføresegnene, er planen vurdert som robust i høve ustabil grunn. 3.2.2 Flaum nye vassvegar som følgje av ekstremnedbør Store nedbørsmengder rammar Vestlandet årleg, utan at det fører til større skader på materielle verdiar. Klimastatistikk syner at årsnedbøren på Vestlandet har auka med bort i mot 20 % dei siste 100 åra. Det same gjeld for landet som heilskap. Auken varierer likevel mykje innanfor fylket. Dette kjem av endringar i vindstraumar som gjev store utslag på nedbørsmengda lokalt. I snitt ventar vi auke på om lag 20 % framt til 2100 samanlikna med perioden 1961 1990. Ekstremnedbør førekjem sjeldan. Kor store mengder som skal til for at det oppstår alvorlege problem, vil variere. Generelt kan 70 mm nedbør på ein time reknast som ekstremt. Slike mengder vil ofte medføre store konsekvensar i form av overfløyming og utrasing av lausmassar i dei områda som vert råka. Figur 3.2: planområdet. Kartet syner bekken aust og vest for planområdet, samt tryggingstiltaket langs bekken aust for I risikoanalysen til reguleringsplan for bustadområdet Hogaåsen og Langelandsåsen, går det fram at «Ved ekstremnedbør kan Alsakerelva flaume over i eit øvre, mindre og nedre parti. Rutinar for rensk og tilsyn med elva er naudsynt ved utbygging av området». Vidare går det fram at «Bekken vest i planområdet kryssar den freda ferdselsvegen. Frå dette øvre partielt og til nedanfor midt i bustadområdet er det tydeleg at det flaumar over og at bekken tek nye løp når det er større nedbørsmengder». I reguleringsplanen for bustadområdet er det lag til grunn at det vert gjort tiltak slik at bekkane ikkje tek nye løp. Når bekkane nærmar seg E39 går dei i forseinkingar. n:\513\23\5132312\5 arbeidsdokumenter\57 dr-plan\573 ros\rapport ros_c04.docx 2013-08-13 Side 15 av 19

Under føresetnad av at det gjennom den vidare detaljprosjekteringa av bustadområdet nord for dette planområdet vert teke omsyn til handtering av overvatn og ev. naudsynte tiltak i bekkane vert gjennomført, er området vurdert som robust i forhold til flaum og ekstremnedbør. 3.2.3 Farleg gods Planområdet grensar ikkje til E39, men avstanden til vegen er under 100 meter. E39 er viktig samband for innbyggjarane og næringslivet. Den har både funksjon som lokalveg og er ein del av vegruta mellom Stavanger via Bergen og Ålesund til Trondheim. Tal frå Direktoratet for samfunnssikkerheit og beredskap (DSB) synte at i 2002 vart det transportert om lag 750.000 tonn farleg gods. Med utgangspunkt i funksjonen til E39, trafikkmengde, forventa vekst, delen tungtrafikk, må ein anta at ein del av tungtrafikken transporterer farleg gods som er kategorisert etter ADR-regelverket. Innafor eller ved planområdet/analyseobjektet er det ikkje identifisert spesielle verksemder med stort behov for transport av farleg gods. I Noreg vert det rapportert inn om lag 50 ulykker med farleg gods til DSB kvart år. Vi har ikkje informasjon om at det vil verte etablert verksemder med stort behov for farleg gods. Det er i underkant av 100 meter mellom E39 og den sørlege delen av planområdet. Areala mellom vegen og planområdet er delvis bygd ut. Ser ein vekk frå hending med tankbilvelt, vil eit køyretøy normalt kunne halde fram til meir spreidd utbygd område. Ut frå avstanden mellom planområdet og E39 samt standarden på vegen, er planområdet vurdert som robust i høve hending med farleg gods som vert transportert på E39. 3.2.4 Trafikktryggleik Området vil få tilkomst frå ny kommuneveg som tek av frå E39. Langs både E39 og den planlagde kommunevegen er/skal det etablerast fortau/gang- og sykkelveg. Veganlegga, tilkomstar og avkøyrsler skal utformast i samsvar med vedtekne reguleringsplaner. Transportøkonomisk institutt (TIØ) [15] har laga ei oversikt over hendingsfrekvens for vegar av ulik kategori i Noreg. Generelt har riksvegar lågare ulykkesrisiko enn fylkesvegar og kommunale vegar. Hendingsfrekvensen er generell høgare i område med middels tett busetnad enn i strøk med spreidd utbygging/busetnad. Det er lite variasjonar mellom ulike fylke. Vi har ikkje informasjon som indikerer at Sogn og Fjordane eller Eid kommune skil seg vesentleg frå landet som heilskap. Ny veg med vegnormalstandar vil ha vegstandar med ein risikoprofil som ein antek kjem betre ut enn i samanliknbare område med tilsvarande trafikk og verksemder. Området er på bakgrunn av det som kjem fram ovanfor vurdert som robust i høve trafikktryggleik. 3.3 REPRESENTATIVE UØNSKA HENDINGAR Med utgangspunkt i fareidentifikasjon og sårbarheitsvurderinga er det ikkje gjort funn av hendingar som må nærmare vurderast. n:\513\23\5132312\5 arbeidsdokumenter\57 dr-plan\573 ros\rapport ros_c04.docx 2013-08-13 Side 16 av 19

4 Konklusjon og risikoreduserande tiltak Analysen har hatt som formål å gje ei brei, overordna, representativ og vedtaksrelevant framstilling av risiko for tap av verdiar knytt til liv og helse, ytre miljø (forureining) og materielle verdiar. Vurderinga viser om planlagt tiltak representerer ei fare for omgjevnadane, og om omgjevnadane representerer ei fare for det regulerte området. I vurderinga er sårbarheita knytt til dei naturlege, stadeigne tilhøva som styrer i kva grad arealet i reguleringsplanen ikkje kan stå mot eller avgrense verknadane av ei uønskt hending. Sårbarheitsvurderinga syner at området i liten grad er sårbar overfor uønska hendingar. Grunntilhøva/stabiliteten må vurderast og det må dokumenterast at krava ti TEK10 vert ivaretekne det vert gjeve løyve til tiltak. Vassleidning går gjennom eigedommen og eksisterade bygg. Denne må det takast omsyn til ved gjennomføring av nye tiltak. På bakgrunn av gjennomført fareidentifikasjon og overordna sårbarheitsvurdering, er det under føresetnad av at ovannemnde vert følgd opp ikkje naudsynt å gjennomføre ein meir detaljert, hendingsbasert risiko- og sårbarheitsanalyse for det aktuelle planområdet. Det må understrekast at ei endring av utbygging og etablering av ny/endra type formål som ikkje er i samsvar med dagens planar i området, vil kunne medføre behov for ei ny ROS-vurdering av området. n:\513\23\5132312\5 arbeidsdokumenter\57 dr-plan\573 ros\rapport ros_c04.docx 2013-08-13 Side 17 av 19

Referansar Rapportar og planer 1. Eid kommune (2008). Kommunedelplan for Eid Arealdelen (2008 2018) 2. Sogndal kommune (2009). Klima- og energiplan for Sogndal kommune 3. Fylkesmannen i Sogn og Fjordane (2012/13?). Risiko- og sårbarheitsanalyse for Sogn og Fjordane. 4. Vestlandsforsking (2008). Naturskade i kommunene (Vestlandsforsking-rapport nr. 4/2008). 5. Norconsult AS (2013). Detaljreguleringsplan for Langeland, gnr 49, bnr 12 og 24. (Dokumentnummer 5132312-001). Rettleiarar og retningsliner 6. Standard Norge (2008). Krav til risikoanalyser (NS 5814:2008). 7. Miljøverndepartementet (1997). Arealplanlegging og utbygging i fareområder (Rundskriv T-5/97). 8. Direktoratet for sikkerhet og beredskap (2010). Samfunnssikkerhet i arealplanleggingen. Kartlegging av risiko og sårbarhet 9. Direktoratet for sikkerhet og beredskap m.fl. (2012). Veileder. GIS i samfunnssikkerhet og arealplanlegging, Vestlands-prosjektet (SIGVe-rettleiing). 10. Sogn og Fjordane fylkeskommune (2011). Rettleiar for utarbeiding av reguleringsplanar. 11. Justis- og politidepartementet (2000). NOU 2000:24 Et sårbart samfunn. Utfordringer for sikkerhets- og beredskapsarbeidet i samfunnet. 12. Justis- og politidepartementet (2002). St. meld. nr. 17 (2001 2002) Samfunnsikkerhet Veien til et mindre sårbart samfunn. 13. Statens vegvesen (2007). Risikovurderinger i vegtrafikken (Håndbok 271). 14. Statens vegvesen (2010). Rutevise planer for tiksvegnettet. Riksvegrute 5c 15. Elvik, Mysen, Vaa (1997). Transportøkonomisk Institutt. Trafikksikkerhetshåndboken Internettadresser 16. Noregs geologiske undersøkelse (http://www.ngu.no/no/). 17. Nasjonal skreddatabase (http://www.skrednett.no/) 18. Se Norge (http://senorge.no/) 19. Miljøstatus (http://www.miljostatus.no/) 20. Direktoratet for naturforvaltning (http://www.dirnat.no/) 21. Direktoratet for samfunnssikkerhet og beredskap (http://kart.dsb.no/default.aspx?gui=1&lang=2) Kontaktar og informantar 22. Svein Otto Melheim, Eid Industrihus KF 23. Asbjørn Tverberg, Eid kommune, Plan- og utviklingsavdelinga 24. Dag Petter Leite, Eid kommune, Driftsavdelinga 25. Ingelin Gjengedal, Norconsult, Siv.ing. geoteknikk n:\513\23\5132312\5 arbeidsdokumenter\57 dr-plan\573 ros\rapport ros_c04.docx 2013-08-13 Side 18 av 19

Vedlegg A. Plankart n:\513\23\5132312\5 arbeidsdokumenter\57 dr-plan\573 ros\rapport ros_c04.docx 2013-08-13 Side 19 av 19