FORSLAG TIL PLANPROGRAM BUSTAD OG FORRETNING HAGAVIK, GNR/BNR 34/ 44 M.FL. OS KOMMUNE Reguleringsplan med konsekvensutgreiing Os, April 2015. 1
INNHALDSLISTE 1. BAKGRUNN OG FØREMÅL MED PLANARBEIDET... 3 2. PLANOMRÅDET- LOKALISERING OG AVGRENSING... 3 3. LOVGRUNNLAG... 5 3.1 PLANPROGRAM... 5 3.2 KONSEKVENSUTGREIING... 5 3.3 KRAV OM KONSEKVENSUTGREIING... 5 4. OVERORDNA FØRINGAR... 6 4.1 NASJONALE FØRINGAR... 6 4.2 REGIONALE FØRINGAR... 6 4.3 KOMMUNALE FØRINGAR... 7 5. UTGREIINGSTEMA... 8 5.1 ALTERNATIV SOM SKAL UTGREIAST... 8 5.2 HOVUDPROBLEMSTILLINGAR... 9 6. PLANPROSESS... 14 7. INFORMASJON OG MEDVERKNAD... 15 2
1. BAKGRUNN OG FØREMÅL MED PLANARBEIDET Føremålet med planarbeidet er å legge til rette for bustadbygging og nærbutikk i Hagavik, Os kommune. Butikktomta vil vere på ca.4,5 daa, butikklokalet på ca.1100 m 2 med ca. 50 parkeringsplassar. I tillegg omfattar planarbeidet tilrettelegging for utbygging av del av eigedommen gnr. 34,bnr. 13 og 44. Aktuell utbyggingsform er fleirmannsbustader i 2 3 etasjar med garasjeanlegg/parkeringsplassar. Totalt vil det verta mellom 50 og 70 nye bustadeiningar. Tiltakshavarar er: Gnr. 34, bnr. 13 - BD Eiendomsutvikling Drift AS Gnr. 34, bnr. 44 - Stephan Irgens- Hagevik, Ingeborg Irgens- Hagevik Garvik og Paul Henrik Irgens-Hagevik. Gnr.34, bnr. 33, 421, 422 - Universal Bygg AS ABO Plan & Arkitektur AS er engasjert som plankonsulent. I møtet 20.11.2014 i Plan- og bygningsutvalet vart oppstart av planarbeid vedteken for eit delareal av gnr./bnr. 34/44, med krav om at det skal utarbeidast planprogram og konsekvensutgreiing for tiltaka omtala i søknaden. For å kunne sjå på ei ny vegløysing for Dahlsvegen er planområdet utvida med delar av gnr. 34 bnr. 13.Det vart halde oppstartsmøte 07.1.2015. Føremålet med planprogrammet er å klargjere relevante tema som må utgreiast som del av planarbeidet. 2. PLANOMRÅDET- LOKALISERING OG AVGRENSING Planområdet ligg i Hagavik, like sør for Strønevegen og vest for Nore Neset kyrkje, ca. 7 km frå Os sentrum. Planområdet er på ca. 106 daa. Storparten av området er i kommuneplanens arealdel avsett til Landbruk/Natur/Frilufts (LNF) føremål. Området er uregulert. I dag ligg det 2 bustadhus innanfor planområdet. 3
Figur 1. Planomriss 4
3. LOVGRUNNLAG 3.1 Planprogram For alle reguleringsplanar som gjeld tiltak som avvik vesentleg frå overordna plan og som kan ha vesentlege verknader for miljø og samfunn, skal det som ledd i varsling av oppstart av plan utarbeidast eit planprogram som listar opp relevante tema som skal greiast ut i samband med planarbeidet (Pbl 4-1). Føremålet med planprogrammet er å gjere greie for premissar og rammer for planarbeidet. Planprogrammet skal gjere greie for kva forhold som skal utgreiast og skildrast nærare i planforslaget med konsekvensutgreiing. Eit anna føremål er å informere relevante mynde, organisasjonar og partar som planen får verknad for. Planprogrammet skal styrkje tidleg medverknad og fokusera på viktige problemstillingar på eit tidleg tidspunkt i planarbeidet. 3.2 Konsekvensutgreiing Føremålet med konsekvensutgreiinga er at omsynet til miljø og samfunn vert teken med i vurderinga ved utarbeiding av planen. Konsekvensutgreiinga vil òg danne grunnlag for å kunne ta stilling til eventuelle vilkår som er naudsynt for at planen kan gjennomførast. 3.3 Krav om konsekvensutgreiing Sidan oppstart av detaljregulering for gnr/bnr 34/44 vart godkjent i Plan & Bygningsutvalet 20.11.2014, er det vedteke ny KU forskrift. I følgje ny KU frå 1.1.2015 er det etter 2 d) krav om KU for detaljregulering på meir enn 15 daa, som omfattar nye områder til utbyggingsføremål. Overgangsordninga mellom ny og gamal forskrift er nedfelt i 18, 2. ledd : «For planer som er tatt opp til behandling etter tidligere forskrift skal øvrige bestemmelser i ny forskrift legges til grunn ved videre behandling av saken». Planprogrammet tek utgangspunkt i ny forskrift. Os kommune peikar på følgjande moment som bør konsekvensutgreiast: Kva konsekvensar tiltaket vil få for dei trafikale tilhøva på Strønevegen Hagaviksbakken Dahlsvegen og området elles. Ei nærare vurdering av plasseringa av nærbutikken i Hagavik. Kva konsekvensar ei utbygging i planområdet vil ha for naturkvalitetane i og kring «Irgenstjørna», mellom anna i høve til den trua raudlista arten, toppstarr samt ei rekkje andre nøkkelartar. Kva verknader får tiltaket for landbruksinteressene innanfor planområdet? Vurdering av behovet for meir areal til framtidige gravplassar. 5
4. OVERORDNA FØRINGAR 4.1 Nasjonale føringar Det er forventa at det i planlegginga skal leggjast vekt på prioriterte tema som klima og energi, by- og tettstadsutvikling, samferdsel og infrastruktur, verdiskaping og næringsutvikling, naturkulturmiljø og landskap, helse-livskvalitet og oppvekstmiljø. Dei retningslinjene som er omtalt under er avgrensa til planlegging etter plan- og bygningslova. Rikspolitiske retningsliner for å styrkje born og unges interesser i planlegginga (Rundskriv T2/08) krev at det skal vere areal der born kan utfalde seg og skape sitt eige leikemiljø. Areala må vere store nok og eigna for leik og opphald heile året og kunne nyttast av ulike aldersgrupper og sikre samhandling mellom born, unge og vaksne og væra sikra mot støy, forureining, trafikkfare og anna helsefare. Rundskriv T-5/99 B Tilgjengeleg for alle. Prinsippet om universell utforming inneber at dei fysiske omgjevnadane, dvs. bygningar, uteområde og andre anlegg vert utforma slik at dei kan nyttes av alle menneske på ein likestilt måte. I så stor utstrekning som mogeleg, bør ein søkje å oppnå tilgjenge for alle brukargrupper gjennom hovudløysingar utan at ein treng tilpassing, særløysingar eller tilleggsløysingar. Rikspolitiske retningsliner for samordna areal- og transportplanlegging seier at i byggesonene skal det fortettast med vekt på høg arealutnytting i kollektivknutepunkt og ved hovudårer for kollektivtransporten. 4.2 Regionale føringar Fylkesdelplan for senterstruktur og lokalisering av service og handel Føremålet med dei fylkespolitiske retningslinene for senterstruktur og lokalisering av service og handel er å oppnå ei meir berekraftig og robust by- og tettstadsutvikling med ein langsiktig senterstruktur. Mellom anna inneber det at byar og tettstader ikkje skal spreie seg ut over for stort areal, men utbyggjast slik at transportbehovet kan avgrensast. Publikum skal ha eit godt handels- og tenestetilbod innan rimeleg avstand gjennom ei geografisk deling av tilboda. Eit prinsipp som er nedfelt i denne planen er at daglegvarehandel må lokaliserast nær der folk bur eller arbeider for å oppnå redusert transportbehov. 6
4.3 Kommunale føringar Planområdet er i all hovudsak avsett til LNF i kommuneplanens arealdel. Figur 2. Utsnitt frå kommuneplanens arealdel. 7
5. UTGREIINGSTEMA 5.1 Alternativ som skal utgreiast Planarbeidet omfattar to ulike føremål bustader og nærbutikk. Når det gjeld bustadføremålet ligg det føre berre eitt alternativ for utbygging. Då initiativet til planarbeidet kjem frå oppdragsgivar som skal utvikle sitt eige område/eigedom, er moglegheita for alternative lokaliseringar ikkje til stades. Når det gjeld lokalisering av nærbutikken har kommunen bedt om at det vert vurdert alternative plasseringar av denne. Konsekvensutgreiinga vil omfatte to alternative plasseringar i tillegg til plassering på nr/bnr 34/44. Det eine alternativet er å sjå på området ved Nore Neset skule, idrettsanlegget og bustadområdet på Nore Neset. Det andre alternativet er ved Grindevoll. Følgjande kriterier er nytta for å vurdera plassering av nærbutikk: Folketal og forventa utvikling. (Avstand til butikk) Køyremønster (Til-/frå arbeid og fritidsaktivitetar) Tilgjenge for køyrande og gåande (avkøyring, parkering og fortau) Konkurransesituasjon 0-alternativet- vidareføring av dagens situasjon Null alternativet er vidareføring av dagens situasjon. Ein konsekvens vert då at det ikkje vert ny Dahlsveg over gnr/bnr 34/44 og 34/13. Andre konsekvensar/forventa utvikling av å ikkje realisere tiltaket vil bli gjort greie for i KU. Alternativ 1 Utbyggingsalternativ med nærbutikk ved Irgenskrysset Dette alternativet gjeld tilrettelegging av bustadbygging og nærbutikk på del av gnr./bnr. 34/44 i Hagavik, Os kommune. Butikken vil vere på ca. 1100 m2 med ca.50 parkeringsplassar. I tillegg omfattar planløysinga tilrettelegging for utbygging av restdelen av eigedommen gnr. 34, bnr.44 og eigedomen gnr. 34, bnr. 13 som ligg sør for bnr. 44. Aktuell utbyggingsform er fleirmannsbustader i 2 3 etasjar med parkeringsanlegg og tilhøyrande fellesareal til leik og opphald totalt ca. 50 70 bustadeiningar. På den dyrka marka på gnr/bnr 34/44 er det planlagt å etablere hageparsellar. Alternativsvurdering for lokalisering av nærbutikk Dette alternativet omfattar berre nærbutikk. 8
5.2 Hovudproblemstillingar Det er gjort ei generell vurdering av tema etter KU forskriftas vedlegg IV b) og på bakgrunn av desse er det aktuelt å konsekvensutgreie følgjande tema: 1. Trafikk- Kva konsekvensar vil tiltaket få for dei trafikale tilhøva på Strønevegen- Hagaviksbakken- Dahlsvegen og området elles. Ny avkøyring vil verta vurdert saman med eksisterande avkøyring ved Dahlsvegen og Hagaviksbakken. Dagens avkøyring frå Strønevegen til Dahlsvegen er ikkje tilfredsstillande. På bakgrunn av dette er det ikkje tillat med vidare utbygging i Dahlsvegen før det er funne ei ny løysing for avkøyring til Dahlsvegen. Trafikkauke som følgje av nye bustader og nærbutikk. 2. Naturmangfald- Kva konsekvensar ei utbygging i planområdet vil ha for naturkvalitetane i og kring «Irgenstjørna». Planområdet grensar mot eit område som det i følgje Artsdatabasen er det gjort funn av raudlisteartar. I område 1 er det gjort 6 funn av livskraftige fuglar. 1 observasjon er gjort i 1961 medan dei andre er gjort i 2009. I område 2 ved Irgenstjørna, er det gjort 2 funn av toppstarr ein sårbar raudliste art. Observasjonane er gjort i 1956 og 1957. I område 3 er det gjort funn av livskraftig klubbkeisertusenbein i 1946. I område 4 er det gjort mange funn av sommarfuglar frå 1906-1967, men ingen er på raudlista. 9
1 2 3 4 Figur 3. Utsnitt frå Artsdatabanken. 10
3. Jordvern. 0Planområdet ligg innanfor kjerneområde for landbruk. Innanfor planområdet er det fulldyrka jord, skog av særs høg bonitet og høg bonitet samt eit mindre areal med uproduktiv skog, myr, jorddekt fastmark g bebygd areal. Figur 4. Utsnitt frå geo.ngu.no/kart/arealisngu. 11
4. Vurdering i høve til plassering av nærbutikk på Hagavik. For at ein nærbutikk skal vera attraktiv for bebuarane i området er det viktig at butikken får rett lokalisering. Handling av dagligvarer vil ofte skje i samband med turar til og frå jobb og fritidsaktivitetar. Aktuelle lokalseiringsalternativ må difor vurderast opp mot kvar folk bur og arbeider og kvar dei køyrer til og frå jobb og fritidsaktivitetar. Forventa folkevekst må også vurderast. I tillegg må området opplevast som lett tilgjengeleg i form av enkel inn- og utkøyring, gode parkeringsforhold og kort avstand frå ferdselsvegen. Det må òg vurderast om lokaliseringa vil påverke konkurranseforholda til eksisterande daglegvarebutikkar. 12
5. Vurdering av behovet for meir areal til framtidige gravplassar Areal til gravplassar i Os kommune må sikrast. I dag er det 3 kyrkjegardar/gravplassar i kommunen. På Kuventræ og Nore Neset er det rom for utviding. I vurderinga må ein sjå kvar utvidinga av gravplass kan skje, behovet for gravplassar i høve til forventa folkevekst og talet på dei som vel kremasjon og kistegravferd. TEMA Aktuelle problemstillingar og utfordringar Forslag til handsaming og vurdering Trafikk 1. Trafikkauke. 2. Av- og påkøyring frå Strønevegen. Forventa trafikkauke vil verta estimert og vurdert. Alle problemstillingane vil verta vurdert i samarbeid/dialog med Statens vegvesen og Os kommune. Trafikkfare i høve til liv og helse vil verta vurdert i Rosanalysen. Naturmangfald 1. Nærleik til raudlisteartar. 1. Det aktuelle området vil verta undersøkt av biolog. Jordvern 1. Kva verknader får tiltaket for landbruksinteressene innanfor planområdet? Delar av området vert i dag nytta til grasproduksjon. 2. Korleis kan matjorda i planområdet nyttast? 3. Kva verknader får tiltaket på landbruksdrifta i området? Lukt Auka ferdsel på innmark Utbygginga må tilpassast natur- og landbruksområder i nærmiljøet. 1. I dialog med landbrukskontoret og grunneigarar vil dagens drift vert sett nærare på. 2. Alternative måtar å nyttiggjere matjorda/re- lokalisering av matjorda vil verta vurdert. Dialog med lokale bønder og landbrukskontoret vert viktig. Tiltak som vil bli vurdert er nydyrking av lågbonitetsskog, jordforbetring på dyrka mark, eventuelt midlertidig deponi m.m. 3. Dagens situasjon i forhold til landbruksinteressene i området må klarleggjast. Dialog med landbrukskontoret og tilgrensande bruk vert viktig. Verknader og driftsulemper for dei omkringliggjande bøndene er sentrale tema. 13
Plassering av nærbutikk 1. Folketal og forventa utvikling. (Avstand til butikk) 2. Køyremønster (Til-/frå arbeid og fritidsaktivitetar) 3. Tilgjenge for køyrande og gåande (avkøyring, parkering og fortau) 4. Konkurransesituasjon Alle dei 4 punkta vil verta vurdert for dei aktuelle alternativa. Behovet for framtidige gravplassar 1. Kva er forventa folketalsutvikling? 2. Kor stor del av gravplassbehovet skal dekkast på Nore Neset? 3. Fins det alternativ plassering for utviding av gravplassen ved Nore Neset? 1. Det framtidige behovet for gravplassar må klarleggjast og vurderast opp mot behovet for ny Dahlsveg. Os kommune vil vera sentral i dette arbeidet og ha ansvaret for koordinering og dialog med kyrkjeverja i Os, Akasia og grunneigarane i områda der utvidingar er aktuelle. Metode Som ein del av presentasjonen av materialet vil ein nytte temakart og andre typar illustrasjonar/ skisse. I tillegg til datagrunnlag henta i frå ulike databasar og gjennomførte registreringar, vert det gjennomført undersøking av biolog og synfaring av planområdet. 6. PLANPROSESS Forslag til planprogram og søknad om oppstart vert sendt inn til Os kommune ved Plan- og bygningsutvalet for godkjenning. Forslag til planprogram saman med varsel om oppstart vert deretter lagt ut på høyring til naboar og offentleg mynde og varsla i avisa. På bakgrunn av innspel til varsling, vert endeleg planprogram fastsatt. Godkjenning av planprogram vert handsama av ansvarleg mynde i kommunen. Planforslag med plankart, føresegner, planskildring med konsekvensutgreiing vert utarbeidd på bakgrunn av planprogrammet. Planforslaget (1. gongs handsaming) vert handsama av ansvarleg mynde i kommunen og deretter lagt ut på offentleg ettersyn. Naboar og offentleg mynde kan då gje innspel. På bakgrunn av innspel vert planforslaget med konsekvensutgreiing sendt inn for endeleg godkjenning (2. gongs handsaming) i kommunen. 14
7. INFORMASJON OG MEDVERKNAD Offentleg mynde og private aktørar vil få høve til å uttale seg. Det vert lagt opp til medverknad i form av nabomøte ved varsel om oppstart. Dei innkomne merknadane vil verta tekne med i den vidare planprosessen. Grunneigarar, naboar, faginstansar og offentleg mynde på kommunalt og regionalt nivå vil få høve til å uttala seg ved oppstart og offentleg ettersyn. 15