Møteinnkalling. Saker til behandling. 27/13 13/00568-1 Plan for sentral kriseleiing i Ål kommune 3

MØTEINNKALLING Sektorutval for teknisk, næring og ressurs Dato: 16.04.2013 kl. 9:00 Stad: Hemsen Arkivsak: 13/00008 Arkivkode: 033 Forfall meldast snarest til sekretariatet, Ål kommune, tlf 32 08 50 26 Sak 26/13 utgår. SAKSKART Side Møteinnkalling Saker til behandling 27/13 13/00568-1 Plan for sentral kriseleiing i Ål kommune 3 28/13 12/01440-30 2. Gongs handsaming Områderegulering Liatoppen PLID 2012002 6 29/13 12/03873-4 20/3 - Søknad om lemping på konsesjonsvilkår 11 30/13 13/00504-4 110/68 og 111/124 Søknad om dispensasjon for frådeling av parsell som tilleggsareal til bustadeigedom og etablering av ekstra tilkomstveg til denne eigedomen. Vestlia felt C 17 Stad, 08.04.2013 Jan Idar Dalseide leiar 1

Møteinnkalling 2

Saker til behandling 27/13 Plan for sentral kriseleiing i Ål kommune Arkivsak-dok. 13/00568-1 Arkivkode. --- Saksbehandler Gudmund Bæren Saksgang Møtedato Saknr 1 Sektorutval for kultur og oppvekst 2 Sektorutval for helse og sosial 19.03.2013 7/13 3 Sektorutval for teknisk, næring og ressurs 16.04.2013 27/13 4 Formannskapet 5 Kommunestyret 6 Sektorutval for helse og sosial Saksfremlegg Saka vert avgjort av: Kommunestyret Vedlegg: Plan for Kommunal kriseleiing - Ål kommune 2013 Beredskapsplan Visjonar og mål Oversiktsplakat Ål kommune Kriseleiing ROS analyse for Ål kommune (samleskjema + dokument) Dokument i saka: LOV 2010-06-25 nr. 045: Kommunal beredskapsplikt, sivile beskyttelsestiltak og sivilforsvaret FOR 2011-08-22 nr. 894: Forskrift om kommunal beredskapsplikt med rettleiar ROS analyse for Ål kommune (37 skjema) Operativ beredskapsplan ved ulykker og katastrofar (Helse og sosial) Plan for etterarbeid ved uønskt hending og krise Saksopplysningar: Omkring år 2000 vart det som eit felles Hallingdalsprosjekt utarbeidd ROS analyse og beredskapsplaner for Ål kommune. Desse er seinare revidert i 2004 og 2008. I 2010 kom ny lov med tilhøyrande forskrift og rettleiar som innskjerpar kommunen sitt ansvar i beredskapsamanheng og pålegg kommunen heilheitleg beredskapstenking i alle kommunale planar. Med denne bakgrunn har vi revidert ROS analysen og kome fram til auka sannsynlegheit for uvêrskadar, store transportulykker (tog /buss) og terroranslag (sabotasje / bombe / skytedrama). 3

Ved gjennomgang av beredskapsplanane har vi laga ny Plan for Kommunal kriseleiing, der kven som skal være med, kva den enkelte og resultateiningane har ansvar for og kva for fullmakter som gjeld i ein krisesituasjon er klart definert. Prinsippet som er lagt til grunn for arbeidsfordelinga er at den som utfører oppgåvene i normalsituasjonen og så er best egna til og gjere desse i ein krisesituasjon. Difor er no rådmann sett opp som operativ leiar, medan ordførar er overordna leiar og har eit spesielt ansvar for å være kommunens talsperson over for media. Forhold til overordna plan: Dette er den overordna planen for kommunal kriseleiing i Ål kommune. I lov om Kommunal beredskapsplikt, sivile beskyttelsestiltak og Sivilforsvaret med tilhøyrande forskrift og rettleiar er kommunen sitt ansvar for ROS analyse og heilheitleg beredskapsplanlegging innskjerpa. Miljøkonsekvenser: God beredskapsplanlegging, førebyggjande tiltak og god beredskap kan spare natur, miljø og menneske for store skadar ved ein krise, ulykke eller katastrofe. Helse-/miljø og beredskapstilhøve: Det er viktig at kommune har ein god plan for kriseleiing og at denne planen er kjent og øvd av alle tilsette. Planen må kontinuerleg oppdaterast og vedlikehaldas. Økonomiske konsekvensar: Planen har i seg sjølv ingen økonomiske konsekvensar. Men god beredskap kan spare kommunen for store kostnader dersom krise skulle oppstå. Vurdering: Det er viktig at kommunen har ein god plan for kriseleiing og at denne er godt kjent og øvd dersom ein uønskt situasjon, krise eller ulykke skulle oppstå. Det bør være klare ansvarsforhold og fullmakter slik at dette ikkje utsett eller er til hinder rednings- og bergingsarbeidet. Rådmannen si innstilling: 1. Ål kommunestyre vedtek Beredskapsplan Visjonar og mål. 2. Ål kommunestyre vedtek Plan for Kommunal kriseleiing - Ål kommune 2013. 3. Ål kommunestyre gir sentral kriseleiing v/ rådmann eller hans/ hennes stadfortredar fullmakt til å sette i verk naudsynt hjelp til kriseramma, tiltak for å redusere skadane og sikre liv, verdiar og miljø, samt innsats ved akutt behov for opprydding og utbetring av materielle skader og funksjonsforstyrringar. Fullmakta omfattar: o Disponere inntil 5 millionar kroner til rednings- og utbetringsarbeid. (Arkivsak: 13/ 00568) o Omdisponere kommunalt personell, maskiner og reiskap 4

o Midlertidig stanse utføring av kommunale oppgåver for å omdisponere ressursar o Pålegge overtids- og ekstraarbeid. Tone Tveito Eidnes Rådmann Gudmund Bæren Sakshandsamar Sektorutval for helse og sosial har behandlet saken i møte 19.03.2013 sak 7/13 Behandling På grunn av manglande vedlegg til saka, blir denne utsett til neste møte i SHS 25.04.13. Vedtak På grunn av manglande vedlegg til saka, blir denne utsett til neste møte i SHS 25.04.13. 5

28/13 2. Gongs handsaming Områderegulering Liatoppen PLID 2012002 Arkivsak-dok. 12/01440-30 Arkivkode. 2012002 Saksbehandler Kristian Kvistad Holm Saksgang Møtedato Saknr 2 Sektorutval for teknisk, næring og ressurs 16.04.2013 28/13 Saka vert avgjort av: Kommunestyret Vedlegg: Plankart Føresegner Planskildring Vedlegga er å finne i planregisteret som er tilgjengelege på Ål kommune si heimeside Dokument i saka: Alle dokument i SAK 12/01440 Saksopplysningar: Dette er ein områderegulering som har som føremål å: (1) Legge til rette for utvidelse av turistvirksomheten rundt Liatoppen med økt aktivitetstilbud, samt utbygging av fritidsbustader for utleige og sal. (2) Kvalitetssikre løsningane i eksisterande reguleringsplan for Liatoppen og endre planen slik at den tilfredsstiller dagens krav til detaljeringsgrad og lovverk. Dette er ein områdereguleringsplan (Pbl. 12-2). Det medfører at Ål kommune er «planeigar». Kommunen har hatt jamn dialog med planleggjar under arbeidet med reguleringsplanen. Kommunen har også haldt eit informasjonsmøte for alle berørte grunneigarar. Plankonsulent Asplan Viak har utført arbeidet for Ål kommune på vegne av grunneigarane i området. Rådmannen går med dette god for alt innhald i planomtala. Saksframlegget må difor lesast saman planomtala då det ikkje vil være detaljerte utgreiingar i saksframlegget, men i stor grad vert vist til aktuelle kapittel i planomtala. Planen vart sendt ut på offentleg ettersyn med høyringsfrist 1. april. Det kom inn 9 innspel. Desse er omhandla under overskrifta vurdering. Forhold til overordna plan: Sjå kapittel 3 i planomtala. Miljøkonsekvenser: Sjå kapittel 5.11 i planomtala, Planforslaget er vurdert i medhald av dei miljømessige prinsippa i naturmangfaldlova 8-12 Helse-/miljø og beredskapstilhøve: Sjå planomtala: 6

5.7 Vatn og avlaup 5.9 Støy 5.10 Skred 5.12 Vatn og vassdrag 5.13 Klima og energi 5.14 ROS-analyse Økonomiske konsekvensar: Dette er ein områderegulering der kommunen er «planeigar», det vil mellom anna sei at det ikkje vert kravd sakshandsamingsgebyr. Utover dette er dei økonomiske konsekvensane likestilt med ein privat reguleringsplan. Utbygginga kan gje positive ringverknadar for Ål dersom innkjøp av tenester og varer skjer lokalt. Vurdering: Under følger oversikt over innkomne innspel og samandrag av desse med Rådmannens vurdering. Avsender, dato Samandrag av innspel Rådmanns vurdering Statens Vegvesen, 06.04.2013 Peder Fløysand m.fl.(gbnr 35/40, 35/49, 35/48 og 35/41) 02.04.2013 Innspel kom inn etter fristen, same dag kom brev med spørsmål om utsett frist. 08.04.2013 vart sakshandsamar oppringt med beskjed om at brev motteke 06.03. ikkje var fullstendig. Konklusjonen til SSV var at avkjøringen fra fv. 244 er i tråd med vedtatt Fylkesdelplan for avkjørsler og byggegrenser langs riksvegnettet.i tlf. samtale 08.04 vart det presisert at konklusjonen er den same, og at sjølv om brevet ikkje er komplett, så er SSV nøgd med planen. Protesterer på at det er prosjektert veg (V20) gjennom etablert hytteområde. «I saksdokumentene står det at når vei V20 er etablert skal det oppsettes bom som vist på reguleringsplanen. Plassering av bom er ikkje vist på planene.» Er svært uroa for at denne vegen vil føre til auka trafikk og betydelig risiko for barn som ferdast i området, og derav kraftig risiko for barn som ferdast i området. Stillar seg undrande til at Vei 20 er planlagt ettersom det vert bygd ein hovudveg inn i det nye hytteområdet frå Liatoppen fjellstove. Dei påpeikar også at dei har bidrege til finansiering av eksisterande veg, og har tinglyst avtale om bruk og vedlikehald. SSV har ingen merknader som krever endringar i planen. Det kan virke som om innsendarane av merknadene har missforstått plankartet. Det er teikna inn ein bom mellom service-stadioneområdet og hytteområdet. Vegen er teikna slik fordi det er den mest planmessig riktige løysinga i området. V20 er ikkje tiltenkt gjennomfartstrafikk, og alle nye einingar vil få adkomst via V17 frå Liatoppen fjellstove. Den regulerte bommen ved 33/22 hindrar den fryktede gjennomfartstrafikk. Rådmann ser det som ein stor positiv effekt at dei fire eksisterande hyttene får ein adkomst som ikkje går igjennom stadion/serviceområde der det javnlig er mykje mennesker. Det presiserast imidlertid at dette er teorien og planen, gjennomføringa er avhengig av grunneigars 7

Liatoppen Fjellstove ved Geir Ove Buseth 21. mars. NVE, 22.03.2013 «Deler av vår eigedom som tidligere er regulert til turistformål er omregulert til turistformål. Pr i dag blir denne plassen brukt som parkering under store arrangement. Vi har tidligere hatt oppe planer om utbyu,ging av leiligheter i dette området. Sannsynligvis vil den bli brukt som parkering i tiden ftemover også, men vi onsker å stå fritt til hvordan vi planlegger den begrensete eiendommen vi har. Arrangment her oppe er viktig for Liatoppen. Vi har alltid og vil alltid være svært neksible for å løse parkeringsbehov i den forbindelse.» Område utsatt for skredfare merkes på kartet samtykke. Grunneigar har gitt uttrykk for at han ijkke ynskjer denne vegen. I praksis vil difor V20 ikkje kunne bli realisert utan eit evt. løysing med grunneigar. Det vert også presisert at utbyggar Skrindo Holding har gitt Ål kommune klar beskjed om at dei vil halde seg til grunneigar sine ynskjer og ikkje framtvinge ei løysing som ikkje er ynskja frå rørte partar. Rådmann si oppgåve er å peike på den beste løysinga sett ut frå almenne hensyn, og sidan dette er ein områdeplan med langt tidsperspektiv der kommunen er direkte planinteressent tilrår Rådmann at vegen vert liggande i plankartet slik den er teikna inn, men det vert ikkje stilt krav til gjennomføring. Det kan presiserast i føresegnene at den innteikna bommen skal etablerast ved evt. Realisering av den innteikna vegen. I dette området er planen teikna etter dagens situasjon. Det er for turistområde krav i reg.best. Pkt 5, at det skal være minst 1 parkeringsplass pr rom. Det vil sei at parkeringstilhøva uansett vil være tilfredsstilt under normale tilhøve. Ved arrangement har arrangørane løysingar ved brøyting av jorder osv. Så Rådmann ser difor ikkje at ei løysing slik Liatoppen ynskjer vil skape parkeringsproblemer i området. Rådmann tilrår difor at det omtala området vert regulert til turistføremål. Rådmann tilrår at områdene utsatt for snøskredfare vert avmerka på kartet som hensynsone jf. Pbl. 12-6, og det vert lagt til føresegn som forbyr eller sett vilkår for bygging og tiltak. Rådmann legg til at dette vurderas som meir teoretisk enn reel skredfare. Den eksisterande vegen som vert rørt nedanfor tomt 28/11 vert difor sett som uproblematisk Den nye føresegna får då ein ordlyd 8

Buskerud Fylkeskommune. 20.03.2013 Anne Karin Eap, 18.03.2013 Svein Naustadlid, 12.03.2013 Oppmålingssak 35/54. Intern dialog mellom utviklingsavdelinga og planleggjar. 11.03.2013 Fylkesmannen i Buskerud, 04.04.2013 Me ser at det er teke omsyn til dei resterande kulturminna i området, i tråd med vårt brev til Asplan Viak av 21.08.2012. Me har ingen vidare merknadar til planforslaget. Kommentar til at planen vil medføre auka traifikk på hovudvegen opp, noko som vil medføre større ulemper for hytteigigaren som har hytte nær vegen. Ynskjer fast dekke på vegen. Er eigar av tomt (35/54). Protesterar på at tomt 37 er regulert med ei plassering som han meiner tek utsikt mot Svartetjern. Syner til at han ved kjøp av tomt fekk lovnader om at det ikkje ville kome nokon bebyggelse der tomt 37 no er plassert. Tilleggsareal tomt 35/54 er avklara i oppmålingssak. 1. Ifm. Eksponering, tomt 57,58. FM meiner at desse to tomtene kan bli ligggande for eksponert tilog tilrår at dei vert tekne ut. 2. FM meiner oppstillingsplassen for bubilar og dei nye næringsområda i dels bratt terreng i sør kunne vore nærmare vurdert ut frå eksponering og landskapsverknader. 3. Har kommentar til naturmangfald og omgjering av myrer til vatn. om lag som: «Ved ny bebyggelse eller tiltak innenfor hensynssonen skal forholdet til snøskred avklares. OK Kommunen tar innspelet til orientering, kan vanskelig prioritere dette ynskjet i samband denne reguleringsplanen, men innspelet vert vidaresendt til driftsavdelinga. Ved å telle høgdekvoter på kartet ser ein at grunnplan til hytta på tomt 37 vil ligge minst 6 høgdemeter lågare enn grunnplan på Naustadlid si hytte i tillegg vil det også være god avstand mellom hyttene. Rådmann kan ikkje sjå at plassering av tomt 37 gir store ulemper eller verdiforringing for tomt 35/54. Rådmann meiner tomt 37 har ei god plassering ut frå planfaglege hensyn og vil difor ikkje tilrå nokon endring av plassering. Tomt 35/54 vert justert i samsvar med oppmålingsforretning. 1. Rådmann tilrår at det vert lagt inn byggegrense på tomt 57 og 58 på 6 meter frå tomtegrense mot nord. (Sjå ellers planbeskrivelse pkt. 5.1) 2. Utomhusplan er under utarbeiding, denne vil avklare detaljer mtp. Eksponering og landskapsverknader. Det bemerkes også at terreng fortsatt vil stige bak bebyggelsen. 3. Det eine vannspeil er ivaretatt gjennom eigen sak, den andre saka må også byggesakshandsamast, og der vil det være viktig å 9

4. Skiløype.Har kommentarer til uheldig vegkryssing av skiløype. 5. Energi, vannboren varme. 6. Kollektiv trafikk 7. Støy 8. Universiell utforming legge vekt på god landskapstilpassing og naturmangfaldlova. 4. Løypa som vert kommentert er ikkje del av hovedløypenettet, men er tiltenkt spesielle arrangement, kryssing til nokon få hytter vil ikkje forringe kvaliteten på løypa veldig mykje, men Rådmann er ellers på overordna nivå enig med Fylkesmannens tilråding om å unngå kryssingar mellom biltrafikk og skiløype.. 5. Må sjåast i samanheng med krav elles i kommunen.det vert lagt inn ei føresegn som gjeld sentralområda(blå) der det det vert kravd vurdering. Dermed er ein eit steg på veg i å imøtekomme krav frå Fylkesmannen. 6. For lite trafikkgrunnlag 7. Er ivaretatt i ihht. Retningslinjene. 8. Tema blir ivaretatt i byggesak. Rådmannen si innstilling: Med heimel i Plan og bygningslova 12-10 tilrår Sektorutval for teknisk, næring og ressurs at det vert gjort følgjande tillegg i reguleringsføresegnene og reguleringsplankartet i områdeguleringsplan for områdeplan Liatoppen, Plid 2012002 1. Endre delar av område 26/21 frå parkering til hotell i tråd med eksisterende reg. plan.. 2. Justere areal på tomt 35/54 iht. kartforretning 3. Legge inn byggegrense tomt 57 og 58, 6 meter fra nord 4. Legge inn bestemmelse på energi i sentralområder(næring/blå områder) 5. Legge inn bestemmelse som ivaretek omsyn til skredfare. Når desse punkta (1-5 over) er retta tilrår Sektorutval for teknisk, næring og ressurs at planen vert lagt fram for vedtak i kommunestyret med fylgjande innstilling: Med heimel i Plan- og bygningslova 12-12 vedtek Ål kommunestyre detaljregulering for Liatoppen Plid 2012002 med tilhøyrande føresegner. Tone Tveito Eidnes Rådmann Reidun Aaker Drifts- og utviklingssjef 10

29/13 20/3 - Søknad om lemping på konsesjonsvilkår Arkivsak-dok. 12/03873-4 Arkivkode. 20/3 Saksbehandler Bjørg Torsteinsrud Saksgang Møtedato Saknr 1 Sektorutval for teknisk, næring og ressurs 16.04.2013 29/13 Saka vert avgjort av: Sektorutval for teknisk næring og ressurs Vedlegg: Søknad om utsettelse av boplikt, dagsett 23. desember 2012 Dokument i saka: Brev dagsett 23. desember 2012, SØKNAD OM UTSETTELSEAV BOPLIKT Sjå elles vedlegg Fullstendig journal frå arkivsystemet ESA (t.o.m. 28. januar 2011) og utskrift av dokumentliste frå arkivsystemet 360 (f.o.m. 16. november 2012). Saksopplysningar: I følgje Skog og landskap sine gardskart er ressursgrunnlaget tilhøyrande gnr. 20 bnr. 3 Helling: 27,6 daa fulldyrka jord 4,7 daa overflatedyrka jord 28,7 daa innmarksbeite 258,1 daa produktiv skog 88,5 daa anna areal Helling har støl på Raudset og Breiset med tilhøyrande rettar i sameiga. På båe stølane er det buer som blir leigde ut på åremål. Solbjørg Rakkestad Haug (f. 1980) kjøpte Helling av Ivar H. Helling. Ivar H. Helling (f. 1925) er onkel til far hennar. Kjøpekontrakten vart underskriven 1. april 1998 med atterhald om at Solbjørg Rakkestad Haug fekk konsesjon. Eigedomen vart tinglyst på ny eigar 19. februar 1999. I følgje kjøpekontrakten var kjøpesummen 250 000 kroner. I og med at Solbjørg Rakkestad Haug er utanfor odelskrinsen, måtte ho søkje konsesjon før ho kunne bli eigar av Helling. 23. november 1998 gjorde Buskerud Fylkeslandbruksstyre vedtak om at Solbjørg Rakkestad Haug skulle få konsesjon på 20/3 Helling i Oppheim. 11

Konsesjonen vart gjeve på følgjande vilkår: Det vert sett som vilkår at søkjar tek relevant landbruksfagleg utdanning innen fem år og at ho innan eitt år etter fullført slik utdanning buset seg på og driv eigedomen i minst fem år samanhengande.. I brev dagsett 25. mai 2000 søkte ho om utsetjing på buplikta. Dåverande jordbrukssjef i Ål, Mikkel Bakkegard, svara på brevet. Fordi ho i samsvar med konsesjonsvilkåra hadde søkt agronomkurs skuleåret etter, føreslo han å la søknaden om utsetjing vente til etter at denne utdanninga var fullført. I brev dagsett 1. september 2003 søkte ho følgjeleg om utsetjing av buplikta. Ho hadde då fått studieplass ved politihøgskulen i Oslo. Sektorutval for teknisk, næring og ressurs handsama søknaden 30. mars 2004. I tråd med endring i sentralt lovverk vedtok utvalet å sjå bort frå kravet om landbruksfagleg utdanning fordi landbruksutdanning ikkje lenger var noko krav etter konsesjonslova. Vidare gjorde sektorutvalet følgjande vedtak: Sektorutval for teknisk, næring og ressurs gjev ytterlegare fire års utsetjing av buplikta fram til 01.04 2008 slik at Solbjørg R. Haug får fullføre politiutdanninga samt arbeidsrøynsle, hallingstugu kan setjast i stand, og at busituasjonen kan planleggjast. Solbjørg R. Haug har fått utsetjing av buplikta i over 9 år og ho kan derfor ikkje rekne med å få ytterlegare utsetjing av buplikta.. På nyåret 2010 hadde det gått to år sidan vilkåra skulle vore oppfylt. I tråd med Landbruksog matdepartementet, slik det går fram av Rundskriv M-2/2009 s. 43, rekna Ål kommune det som vesentleg misleghald av buplikta. Kommunen skreiv difor brev til Solbjørg Rakkestad Haug i januar 2010 med spørsmål om ho hadde flytta til Helling. Kommunen fekk ikkje svar på fyrste brevet, men etter å ha sendt eit rekommandert brev kom svaret i form av ein ny søknad der Solbjørg Rakkestad Haug søkjer om ytterligere noen års utsettelse av min boplikt.. I og med at det etter ny konsesjonslov gjeldande frå 1. juli 2009 ikkje lenger var høve til å søkje utsett buplikt, fekk Solbjørg Rakkestad Haug pålegg om å søkje konsesjon med heimel i 13 i konsesjonslova. Konsesjonssøknaden var dagsett 11. juni 2010. Underteikna sakshandsamar og skogbrukssjef Ragnar Haga var på synfaring på Helling 30. desember 2010. Til stades var òg noverande eigar Solbjørg Rakkestad Haug, tidlegare eigar Ivar H. Helling, samt far til noverande eigar, Jan Vidar Haug. Tema for synfaringa var fyrst og fremst hussituasjonen på garden, og synfaringa gjekk difor føre seg på tunet. 25. januar 2011 handsama sektorutval for teknisk, næring og ressurs konsesjonssøknaden frå Solbjørg Rakkestad Haug. Utvalet gjorde følgjande vedtak med seks mot ei røyst: Med heimel i Lov om konsesjon ved erverv av fast eiendom (konsesjonsloven) mv. av 28. november 2003 1, 9 og 11 gjev Ål kommune Solbjørg Rakkestad Haug konsesjon på eigedomen Helling 20/3. Grunngjevinga for at Ål kommune gjev Solbjørg Rakkestad Haug konsesjon, er at ho er i slekt med tidlegare eigar og at ho ynskjer å drive landbrukseigedomen Helling 20/3 vidare. Av 12

omsyn til busetjing, heilskapleg ressursforvalting og kulturlandskapet set Ål kommune vilkår om at ho personleg skal busetje seg på eigedomen innan 31. desember 2012.. Mindretalet på 1 (H) røysta for følgjande framlegg frå Knut Haug (H)om endra frist for busetjing: innan 1 år etter at buretten til bustadhuset på eigedomen er frigjort. 16. november 2012 sende Ål kommune brev til Solbjørg Rakkestad Haug med påminning om konsesjonsvilkåra, samstundes som kommunen ba om kopi av flyttemeldinga innan utgangen av året. Svaret kom i form av ein søknad om utsett buplikt dagsett 23. desember 2012. Det er som kjent ikkje høve til å søkje om utsett buplikt lenger. Ål kommune rådførte seg difor med statens landbruksforvalting (SLF). SLF rådde kommunen til å handsame søknaden som ein søknad om lemping av konsesjonsvilkår etter konsesjonslova 11. I brev dagsett 7. januar 2013 fekk Solbjørg Rakkestad Haug førebels svar på søknaden sin. Tilhøve mellom kjøpekontrakt og konsesjonssøknad Av tinglyst skøyte går det fram at Ivar Helling har burett i hallingstugu so lenge han lever. Like eins har han rett på naudsynt oppkløyvd, tørr ved for oppvarming. Slike klausular er privatrettslege, og vedkjem difor ikkje vurderinga av konsesjonssøknaden. Situasjonen er dermed den at tidlegare eigar bur i stugu si so lenge han vil, medan noverande eigar må ordne seg anna husvere på garden for å oppfylle den personlege buplikta som var eit vilkår for å få konsesjon allereie i 1998. Tilhøvet mellom noverande og tidlegare eigar er kjøleg. Usemja går på drift og vedlikehald på garden. Synfaringa føregjekk på tunet, og representantane frå kommunen tok difor ikkje stilling til om garden blir helde i forsvarleg stand eller ikkje. Kva skjer dersom kommunen gjev avslag på søknad om lemping av konsesjonsvilkår Søkjaren har alminneleg klagerett etter forvaltingslova. Fylkesmannen er klageinstans dersom kommunen held fast ved vedtaket. Dersom Fylkesmannen er samd i kommunen sitt vedtak kan kommunen trekkje konsesjonen attende og setje frist for sal. Det er i so fall òg eit vedtak som kan påklagast til Fylkesmannen. Forhold til overordna plan: 20/3 Helling ligg i område LNF-3 grender i arealdelen av kommuneplanen 2010-2022. I tekstdelen av kommuneplanen for Ål 2006-2018 står det i punkt 3.1: I Ål vil me vedlikehalde og utvikle eit attraktivt sentrum og levande grender.. Difor skal kommune i punkt 6: Praktisere gjeldande reglar for bu- og driveplikt og registrere ledige gardsbruk slik at gardsbruka vert tilgjengelege til dei som ynskje å busetta seg og driva bruka.. Miljøkonsekvenser: Ingen kjente ut over generell kunnskap om at attgroing av beitemark er uheldig for biologisk mangfald. 13

Helse-/miljø og beredskapstilhøve: For å få gode og aktive lokalmiljø er det viktig med fast busetjing på flest mogeleg eigedomar i grendene. Økonomiske konsekvensar: Ingen kjente. Vurdering: Solbjørg Rakkestad Haug fekk konsesjonen på 20/3 Helling på vilkår av at ho personleg skulle busetje seg på eigedomen innan 31. desember 2012. Det har ho ikkje gjort. I staden søkjer ho om at kommunen lempar på vilkåret for å gje henne konsesjon. Det er viktig å skilje mellom lovbestemt buplikt slik det går fram av konsesjonslova 5 og buplikt som vilkår for konsesjon etter same lov 11. Lovbestemt buplikt er ein føresetnad for at nokon med odelsrett eller nær slekt kan erverve landbrukseigedom konsesjonsfritt. Den som ikkje kan eller vil busetje seg på eigedomen innan eitt år etter ervervet må søkje konsesjon. Det er med andre ord berre nokon med odelsrett og/eller nær slekt, og som tenkjer seg til å busetje seg på eigedomen innan eitt år, som kan erverve landbrukseigedom ved hjelp av skjemaet Eigenfråsegn om konsesjonsfridom. Alle andre må søkje konsesjon. Konsesjonslova 11 lyder: Konsesjon etter loven kan gis på slike vilkår som i hvert enkelt tilfelle finnes påkrevd av hensyn til de formål loven skal fremme. Det kan lempes på vilkårene etter søknad. Kongen skal ut fra hensynet til bosetting, helhetlig ressursforvaltning og kulturlandskap ta stilling til om det er påkrevd å stille vilkår om boplikt, og om boplikten skal være en personlig plikt for eier.. Søknad om konsesjon kan innvilgast, avslåast eller innvilgast på slike vilkår som er naudsynte for å fremje føremålet med lova. Rundskriv M-2/2009 s. 32 utdjupar kva tankar som ligg bak bruken av personleg buplikt som konsesjonsvilkår: Det kan fastsettes vilkår om personlig boplikt hvis det for eksempel er klart at personlig boplikt ivaretar hensynet til en stabil bosetting på eiendommen bedre enn om andre enn eieren bor der. Det samme gjelder dersom en kommer til at eiendommen blir bedre tatt vare på om eieren selv bor der enn om andre bor der, eller at personlig boplikt på eiendommen antas å øke aktiviteten i lokalsamfunnet.. I 2011 meinte dåverande STNR at det var tilfelle i denne saka. I Ål har det generelt vore praksis å stille som vilkår for konsesjon at eigaren personleg buset seg på landbrukseigedomar slik det er nemnt i 5 andre ledd:.fulldyrka og overflatedyrka jord er mer enn 25 dekar, eller eiendommen består av mer enn 500 dekar produktiv skog.. Når det no er søkt om lemping på konsesjonsvilkåra, blir det igjen ei vurdering av momenta omsynet til busetnad og heilskapleg ressursforvalting og kulturlandskap. 14

Omsynet til busetnad Kommuneplan for Ål 2006-2018 slår fast at Ål vil vedlikehalde og utvikle eit attraktivt sentrum og levande grender. Difor skal kommunen blant anna praktisere gjeldande reglar for bu- og driveplikt og registrere ledige gardsbruk slik at gardsbruk vert tilgjengelege til dei som ynskjer å busette seg og drive bruka (s. 6). Strategisk næringsplan for Ål 2013-2016 seier noko av det same. Satsingsområde 4 er Landbruk. Ein av strategiane for det er å arbeide for å oppretthalde bu- og driveplikt på gardane (s. 12). Det bur som sagt folk på Helling i dag. Dermed kan ein argumentere med at det busetjingsmessig ikkje utgjer særleg skilnad om gardeigaren sjølv flytter dit no eller seinare so lenge Ivar H. Helling framleis bur på garden. På den andre sida er det slik at avgjerda i kvar enkelt sak er med på å stake ut kursen for vurdering av bupliktsaker som kjem etter. Slik kan avgjerda ha langt meir å seie for busetjing i bygdene enn det som gjeld Helling i 2013. Omsynet til heilskapleg ressursforvaltning og kulturlandskapet I rundskriv M-2/2009 s. 26-27 står følgjande: Med helhetlig ressursforvaltning menes at en må se på hvilke virkninger et eierskifte har for alle ressursene på eiendommen enten det gjelder jord- og skogbruksarealer, bygninger eller øvrige deler av eiendommen. I begrepet ligger også at en i størst mulig grad ivaretar framtidige generasjoners behov. Ressursene skal disponeres på en slik måte at produksjonsevne og utnyttelsesevne ivaretas, slik at eiendommen i framtida kan legge grunnlag for drift og bosetting. Departementet antar at en eier som selv bor på eiendommen sin har større foranledning til å ivareta eiendommens ressurser i et slikt langsiktig perspektiv enn den som ikke bor der. Selv om verken hensynet til bosettingen eller kulturlandskapet gjør seg gjeldende, eller selv om disse hensynene bare i liten grad gjør seg gjeldende, kan hensynet til en helhetlig ressursforvaltning tilsi at konsesjon avslås, eller at det stilles vilkår.. Kulturlandskapet kring tunet på Helling er velhalde. Nedanfor tunet finst tre mura røyser frå den tida folk verkeleg måtte nytte ressursane sine. Sommaren 2010 vart det registrert fleire botaniske raudelisteartar på granneigedomen berre nokre meter frå 20/3 Helling. Generelt samsvarar oppfatninga i landbruks- og matdepartementet (sjå ovanfor) med den røynsla Ål kommune har når det gjeld eigarar av landbrukseigedom som bur utanbygds. Det finst sjølvsagt unnatak, men jamt over blir eigedomen skjøtta best dersom eigaren bur der sjølv. Røynsla i Ål er dessutan at det generelt er lettare å få til dialog med innanbygds eigarar både frå kommunen si side og når grenda prøver å få til aktivitet. Vurderingane ovanfor har frå rådmannen si side ikkje endra seg sidan januar 2010. 15

Solbjørg Rakkestad Haug har no hatt 15 år på seg på å finne ei løysing på busituasjonen på 20/3 Helling. So langt Ål kommune kjenner til har ho ikkje gjort noko for å oppfylle konsesjonsvilkåret om busetjing innan 31. desember 2012. Då ho i 2004 fekk utsett buplikt til 1. april 2008 vart det i vedtaket streka under at ho ikkje kunne rekne med ytterlegare utsetjing. Ein kan stille spørsmål ved kva saker som denne gjer med folk si oppfatning av plikt og ansvar knytt til det å erverve ein landbrukseigedom. Det gjeld både folk i bygda og folk som vurderer å kjøpe eigedom i Ål. Med omsyn til søkjaren, bygda og kommunen er det no på tide at saka blir avklara. Rådmannen si innstilling: Med heimel i Lov om konsesjon ved erverv av fast eiendom (konsesjonsloven) mv. av 28. november 2003 11 gjev Ål kommune Solbjørg Rakkestad Haug avslag på søknad om lemping på vilkåret om at ho personleg skal busetje seg på eigedomen 20/3 Helling innan 31. desember 2012. Grunngjevinga for at Ål kommune gjev avslag på søknaden er omsynet til busetjing, heilskapleg ressursforvalting og kulturlandskapet. Det var dei same momenta som gjorde at kommunen i utgangspunktet fann det naudsynt å stille personleg busetjing som vilkår for konsesjonen i 2011. Utviklingsavdelinga, 4. april 2013 Are Fosse Avdelingsleiar Bjørg Torsteinsrud Fagkonsulent landbruk 16

30/13 110/68 og 111/124 Søknad om dispensasjon for frådeling av parsell som tilleggsareal til bustadeigedom og etablering av ekstra tilkomstveg til denne eigedomen. Vestlia felt C Arkivsak-dok. 13/00504-4 Arkivkode. 111/124 Saksbehandler Borgar Underdal Saksgang Møtedato Saknr 1 Sektorutval for teknisk, næring og ressurs 16.04.2013 30/13 Saka vert avgjort av: Sektorutval for teknisk, næring og ressurs Vedlegg: Oversiktskart som viser planføremål og dei to parsellane som skal inngå i eit ev. makebytte. Dokument i saka: Journal i sak 13/00504 og 12/00961 Saksopplysningar: Saka har sin bakgrunn i avtale dagsett 14.9.1997. Heimelshavar til eigedomen 110/68 sel eit areal på om lag 250 m², parsell 2, til Ål kommune for opparbeiding av gangveg knytt til reguleringsplanen for Kolbotnfeltet. Jf. påteikning den 26.10.2006 vart det antyda at oppgjer for dette arealet kunne skje ved makebytte med eit areal frå kommunens eigedom 111/124, aust for 110/68. Parsell 1. Denne parsellen vil ligge innanfor reguleringsplanen for Vestlia felt C, og er avsett til friområde og gangveg. Ei frådeling av parsell i dette området som tilleggsareal til bustadeigedom vil vera i strid med arealføremålet i planen, og søknaden om dispensasjon gjeld denne endra arealbruken og opparbeiding av ny tilkomstveg her til ei av bueiningane på eigedomen 110/68. Etter nabovarsling er det innsendt merknader frå heimelshavarar til naboeigedomen 111/142. Merknadene går i hovudsak ut på at dispensasjonssøknaden ikkje vil koma under det som føresegner til planen i 4 kallar mindre vesentlege unntak frå planbestemmelsene som kan godkjennast. Planlagte endringar må i tilfelle gjerast ved utarbeiding av ny reguleringsplan. Planlagte tilkomstveg vil vera ei forlenging av eksisterande tilkomstveg til 111/142. Ein veg som i dag ligg delvis på denne eigedomen. Ved etablering av gjenomfartsveg vil vegen måtte flyttast vekk frå denne eigedomen, noko som grunna det bratte terrenget vil kunne føre til omfattande arbeid som kan gje negative konsekvenser for naboeigedomen 111/143. Det vil og vera utfordringar knytt til kryssing av bekk som går gjenom friarealet. Ein reguleringsplan skal vise ynskt utvikling av eit område, og ved kjøp av eigedomen 111/142 var ei av grunnane at dette var ei endetomt utan sjenerande gjenomgangstrafikk. Det går fram av søknaden at vegen skal tene som tilkomst til ei av bueiningane som skal vera på eigedomen 110/68. Denne eigedomen har i dag avkøyring til Vestlivegen, og dette burde 17

vera tilstrekkeleg. Det vanlege er at eigedomar har ei avkøyring, ubunden av om det er ei eller fleire bueiningar. Å etabler ein tilkomstveg i strid med plan vil føre til negative konsekvensar for naboar og fører til at eit alt avgrensa areal avsett til friområde vil bli endå mindre, og gjera det vanskeleg å nytte dette til gjenomgangsområde utan å måtte krysse privat eigedom. Nabomerknadene er kommentert av eigar av 110/68 sin advokat i e-post motteke 6.4. Forhold til overordna plan: Planid.1979001 Vestlia felt C. Område for parsell 2 som er tenkt nytta til etablering av ein andre tilkomstveg til eigedomen 110/68 er avsett til friområde og gangveg. Miljøkonsekvenser: Arealet er i hovudsak avsett til friområde og i er i dag nytta til dette. Bekken som går gjenom området har ein verdi i seg sjølv. Helse-/miljø og beredskapstilhøve: Ingen verknad Økonomiske konsekvensar: Om ikkje oppgjer kan gjerast ved makebytte, må partane koma til semje om annan måte. Dette vil vera av privatrettsleg karakter. Vurdering: Ein reguleringsplan er eit juridisk bindande dokument, også for kommunen. Ein søknad om dispensasjon frå føresegn eller arealbruk som er vist i plan må handsamast etter 19-2 i plan- og bygningslova. For å kunne gje dispensasjon er det krav om at denne ikkje vesentleg setter til side planføresegnene det dispenserast frå, og fordelane med å gje dispensasjon må vera klart større enn ulempene. I dette tilfellet vil fordelane vera knytt til at partane får gjort eit skifte av areal som tener deira interesser, men desse fordelane vil ikkje vega opp for dei ulempene som dette vil gje for tredje part. Ein dispensasjon for å nytte delar av eit regulert friområde som tilkomstveg til bustadeigedom, som alt har tilkomst til offentleg veg, vil setja arealføremålet vesentleg til side. Spørsmåla frå advokaten til eigar av 110/68 om fasongen på den omsøkte parsellen eller om bygging av ny atkomstveg vil utløyse krav om bygging av ein mur mot nabo, er etter Ål kommune si vurdering ikkje avgjerande for kommunens vurdering av dispensasjonssøknaden. Det er anleggsteknisk mogleg å føre fram ein veg her, men Ål kommune ser det ikkje som si oppgåve å detaljprosjektere ei slik løysing. Ulempene for naboane vil hovudsakleg vera knytt til at dei som hadde kjøpt endetomter i eit regulert bustadfelt, likevel ville få trafikk forbi om søknaden vert innvilga. Vilkåra for å kunne gje dispensasjon er etter dette ikkje til stade. 18

Rådmannen si innstilling: Med heimel i plan- og bygningslovas 11-6 avslår sektorutval for teknisk, næring og ressurs søknaden om dispensasjon for frådeling av ein parsell frå eigedomen 111/124 som tilleggsareal til bustadeigedomen 110/68, for etablering av ekstra tilkomstveg til denne eigedomen. Grunngjevinga er at fordelane knytt til at partane får gjort eit skifte av areal som tener deira interesser ikkje veg opp for dei ulempene som dette vil gje for samfunnsinteressene knytt til eit friluftsområde og for naboane som hadde kjøpt endetomter i eit regulert bustadområde for å unngå gjennomgangstrafikk. Ein dispensasjon for å nytte delar av eit regulert friområde som tilkomstveg til bustadeigedom, vil setja arealføremålet vesentleg til side. Det er i vurderinga lagt vekt på at eigedomen 110/68 alt har tilkomst til offentleg veg. Frådeling av parsell 2 er i samsvar med plan, og rådmannen får delegert fullmakt til å avgjera ein ev. delingssøknad for bare denne parsellen. Høve til å klage Vedtaket kan påklagast til Fylkesmannen i Buskerud. Klage skal stilast til Fylkesmannen, men skal sendast til kommunen. Klagefristen er 3 veker, rekna frå den dagen vedtaket kom fram. De må opplyse datoen for mottak av vedtaket, kva for vedtak de klager på, endringar de ynskjer, og dei grunnar klagen støttar seg på. Klagen må vera underskriven. Sjølv om det er høve til å klaga, kan vedtaket vanlegvis gjennomførast straks. De kan søkja om å få utsatt iverksetjing til klagefristen er ute, eller til klagen er handsama. Vedtak om utsatt iverksetting kan ikkje påklagast. Reidun Aaker Drifts- og utviklingssjef Borgar Underdal Sakshandsamar 19