VURDERINGSRAPPORT STRANDA SKULE

Transkript

1 VURDERINGSRAPPORT STRANDA SKULE Vurderingsveke: veke 14, april 2011 Vurderingstema: Klasseleiing Side 1 av 34

2 1 FØREORD Regionalt samarbeid om vurdering og kvalitetsutvikling Fjell, Øygarden og Sund (FØS) har etablert eit samarbeid om ekstern skulevurdering; med start våren I dette samarbeidet er økonomiske og personlege ressursar samla og nytta på tvers av kommunegrensene på ein god og effektiv måte. Ut frå forskrift 2-1- knytt til Opplæringsglova 14-1, fjerde ledd: Skolen skal jamleg vurdere i kva grad organiseringa, tilrettelegginga og gjennomføringa av opplæringa medverkar til å nå dei mål som er fastsette i den generelle delen av læreplanen og dei enkelte læreplanane for fag. Kommunen har ansvar for å sjå til at vurderinga blir gjennomført etter føresetnadene. I Opplæringslova 13-10,2.ledd heiter det også: Kommunen skal ha eit forsvarleg system for vurdering av om krava i lova og forskriftene blir oppfylte. Det vart i 2007 vedteke av skulesjefane/skulefagleg ansvarlege i FØS at det skulle etablerast eit vurderingsnettverk i regionen. Mål: Ei vurderingsgruppe på tvers av kommunegrensene skal vera til hjelp i arbeidet med pedagogisk kvalitetsutvikling i skulane. Føremålet er mellom anna: Knyta saman god praksis i regionen. Vedkjenna oss at skulen både treng, og kjem til å få «auge utanfrå». Nytta ekstern hjelp i vurderingsarbeidet og utvikla vurderingskompetanse. Oppfylla kravet i Opplæringslova om kommunane sitt ansvar for å sjå til at skulane jamleg vurderar si eiga verksemd. Kven er vurderar? 22 personar i regionen er medlemmer i vurderingsnettverket, - 13 vurderarar og 9 hospitantar. Dei har brei og variert pedagogisk bakgrunn, og skal vurdera dei 31 grunnskulane i regionen innan 3 år, dvs. om lag 10 skular for kvart skuleår. 2-3 medlemar frå nettverket gjennomfører vurdering på ein skule, og ingen vurderer skular i eigen kommune. Denne gongen vil til saman 5 skular verta vurderte. Det vert ein ny vurderingsrunde hausten 2011 og då med 5-6 nye skular. Alle skulane i Side 2 av 34

3 regionen har vorte vurdert ein gong. Våren 2011 startar andre vurderingsrunde. Om prosessen Skulen vel eit fokusområde for vurdering, i samråd med skuleeigar Fokusområdet må ha utviklingspotensiale. Fokusområdet vert meld inn til prosjektkoordinator. Vurderarane førebur sjølve vurderinga gjennom eit samarbeid med skulen, med utarbeiding av kriterium, og metodeval og verktøy tilpassa det området skulen ynskjer fokus på. Skulevitjing med kartlegging, observasjon og samtalar Vurderinga vert gjennomført. Våren 2011 vil vurderinga verta gjennomført i veke 14 og 15. Rapporten Vurderarane skriv rapport om resultatet av vurderinga. Rapporten trekkjer både fram verksemda sine sterke sider innanfor vurderingsområdet, og kva utfordringar skulen har framover. Den gjev også informasjon om rammene for vurderinga tidsbruk, metodeval, verktøy m.m. Vurderinga tek ikkje mål av seg til å gje eit fullstendig bilete av skulen, men kanskje eit bidrag til kva ein skal arbeida vidare med innan det fokusområdet som er vurdert. Det er eit ynskje at dei reiskapar og metodar som har vore nytta, kan overførast til det interne vurderingsarbeidet skulen årleg arbeider med. Rapporten vert gjort offentleg på kommunen si web-side om lag ein månad etter at den er lagt fram for skulen og skuleeigar. Side 3 av 34

4 2 FAKTA OM SKULEN Stranda skule er ein fulldelt barneskule i Steinsland i Sund kommune. Skulen er bygd i 1985 for elevar og seks klassetrinn. I skuleåret har skulen 160 elevar fordelt på åtte klassar. Elevtalet er aukande, og skuleåret vil det være om lag 170 elevar på skulen. Alle romma på skulen er i bruk som undervisningsrom. Skulen har eit grupperom som kan nyttast. Skulen har ingen spesialrom. Til undervisning i mat og helse nyttar ein kjøkkenet på ungdomsskulen. Elevane frå klasse har kroppsøving i gymnastikksalen på ungdomsskulen ein time i veka, samt ein time i bassenget. Bassenget ligg i tilknyting til skulen. Undervisninga i kunst- og handverk går føre seg på klasseromma. Dei fysiske føresetnadene reduserer skulen sin fleksibilitet i høve til å drive med varierte undervisningsformer. Det er konkrete planar for utbygging av Stranda skule. Tilbygg/nybygg skal etter planen stå ferdig til skulestart Skulen skal då ha plass til 200 elevar. Elevane er fordelt slik: 1. klasse 38 elevar 2. klasse 25 elevar 3. klasse 21 elevar 4. klasse 23 elevar 5. klasse 22 elevar 6. klasse 13 elevar 7. klasse 16 elevar Stranda skule har skuleåret tilsette Lærarar Rektor Trinnleiar Kontormedarbeidar Morsmålslærar Assistentar 10,3 årsverk 0,75 årsverk 0,50 årsverk 0,55 årsverk 2,32 årsverk Assistentane delar sine stillingar mellom skule og SFO. Det er skuleåret born i skulefritidsordninga. Side 4 av 34

5 Skulen har leksehjelp for klasse fordelt på to dagar. Det er assistentar som har ansvar for gjennomføringa av leksehjelpa. Det er på det meste 80 elevar som deltek i ordninga. I Sund kommune er det sju barneskular og ein ungdomsskule. Skulane er langt på veg sjølvstyrte einingar. Side 5 av 34

6 3 VURDERINGSTEMA Stranda skule har bede om vurdering på følgjande tema: KLASSELEIING God klasseleiing er ein viktig føresetnad for at elevane skal oppleve eit trygt og godt klassemiljø og god læring. Målet er å skape eit positivt skulemiljø, som byggjer på gode relasjonar mellom elevane, og mellom lærarar og elevar. God klasseleiing handlar om å skape produktiv arbeidsro i klassar og skjerme aktivitetane mot indre og ytre forstyrring. Klasseleiing er et stort tema. Elaine Munthe deler klasseleiing inn i tre hovudområde; emosjonell støtte, læringsstøtte og organisering. At klasseleiing famnar over alle desse hovudområda viser faglitteraturen at det er brei semje om. Prinsipp for opplæring og generell del i LK 06 og opplæringslova 1-2 handlar mellom anna om dei tre hovudområda ein kan dele klasseleiing inn i. Ei kort oversikt over aktuelle område i opplæringslova som har samband med klasseleiing: Opplæringslova 1.2. Formålet med opplæringa Innhald og vurdering av opplæringa Ordensreglement og liknande. 9a-2 Det fysiske miljøet. 9a-3 Det psykososiale miljøet. 9a-5 Elevdeltaking i skulemiljøarbeidet Elevråd Foreldreråd. LK06: Del 1: Læringsplakaten punkt 7: Lærarar som gode og tydelege klasseleiarar...og punkt 8:..sikre at det fysiske - og psykososiale arbeids- og læringsmiljøet fremmer helse, trivsel og opplæring..(s ) Side 6 av 34

7 4 KRITERIUM/KVALITETSKRAV Kriterium tyder her krav til kjenneteikn på god kvalitet. Dei fastsette kriteria er henta frå lov, regelverk, rettleiingar, læreplanverk og skulen sine eigne planar. Når vurderarane gjennomfører ei vurdering, vert kriteria og teikn på god praksis jamført med den informasjon som er samla inn om temaet; gjennom intervju, observasjon o.a. på skulen. Kriteria speglar ønsket om å finna ut om kvar skulen står i dag med omsyn til vurderingstemaet. Kriteria i denne rapporten er utforma av vurderarane, og godkjende av skulen. Vurderingstema Stranda skule: Klasseleiing KRITERIUM Det fysiske læringsmiljøet fremjar læring Det psykososiale læringsmiljøet er prega av gode menneskelege relasjonar Klasseleiaren skapar eit godt læringsmiljø TEIKN PÅ GOD PRAKSIS Klasseromma er praktisk og oversiktleg organisert Det er orden i klasseromma og det er ryddig når timen/dagen er over Læremiddel og anna utstyr er tilgjengeleg og i orden Læraren har med seg det han/ho treng av materiell /utstyr til undervisinga Elevar og vaksne viser kvarandre respekt Kvar elev blir sett kvar dag Det er rom for humor og spontanitet i skulekvardagen Læraren opptrer konsekvent ved uønska åtferd Læraren er verbalt og nonverbalt støttande i høve til ønska åtferd. Læraren møter presis til timen Læraren møter førebudd Læraren har ein tydeleg start og avslutning av timen Læraren klargjer læringsmåla for elevane i dei ulike fag / emne Læraren gir tydelege instuksar og beskjedar Elevane har gode rutinar for å hente og Side 7 av 34

8 leggje tilbake bøker og utstyr Elevane er kjente med klassen og skulen sine reglar Klassen har gode rutinar ved skifte av aktivitetar Det er eit godt samarbeid mellom heim og skule Skulen er ein lærande organisasjon Foreldra får tilfredsstillande informasjon om elevane sine læringsmål Foreldra får konstruktiv tilbakemelding på eleven si utvikling Heimen veit korleis dei kan komme i kontakt med læraren Skulen får tilstrekkeleg informasjon frå heimen om eleven Skulen har gode rutinar for foreldresamarbeid Skulen har ein plan for anti-mobbearbeid Leiinga støttar og oppmuntrar lærarane i arbeidet med god klasseleiing Lærarane får opplæring i korleis utøve god klasseleiing Leiinga legg til rette for at dei tilsette driv aktiv erfaringsdeling Skulen har konkrete mål for klasseleiing Alle tilsette har felles forståing av omgrepet god klasseleiing Dei tilsette er utviklingsorienterte og endringsvillige Side 8 av 34

9 5 DELTAKARAR I VURDERINGA Interne: - elevar - pedagogar/assistentar, - skuleleiinga og føresette. Eksterne: Brynhild Enerhaug, hospitant Ulf Bjarne Aronsen, hospitant Rune Landro, vurderar Grunngjeving for val av informantar Vi ville høyre dei viktigaste interessentane slik at vi kunne halde informasjon gitt frå ulike ståstader opp mot kvarandre Side 9 av 34

10 6 TIDSBRUK Det er avsett ei veke (5 arbeidsdagar) til å vurdera ein skule. Med i dette er også ein startdag der vurderarane møter skulen for fyrste gong - for avklaringar og planlegging. Møtet vert kalla Førehandsmøtet. Under sjølve vurderinga, er vurderarane på skulen i inntil 4 dagar. Skulen får rapporten siste dagen. I forkant og undervegs førebur vurderarane informasjon, metodar, verktøy og driv vurdering av informasjon og har oppsummeringar. Å gjennomføra ei kvalitetsvurdering på 3 dagar er knapp tid, og inneber ei avgrensing av vurderinga. Tidsplan, Stranda skule. Vurdering i veke 14: april 2011 TID TILTAK ANSVAR Før tysd 25.jan Frist for å melda inn vurderingstema: Skulen Før fred Møte koordinator rektorar + skriftleg 04.febr materiell: Koordinator - Nettverksmøte veke 6: arbeidsdeling og vurderingskriteria,.. Før 11.febr - Gjera avtale om førehandsmøte med rektor og Vurderarane personale - Gjennomgang og fordjuping i vurderingstema. Vekene Laga framlegg til kriterium / glansbilete og 10 endeleg tidsplan Vurderarane Vurderarane møter personalet/rektor ved skulen ( = førehandsmøtet) Innan 10; dvs 11.mars - Gjera evt. ytterlegare avklaringar i tema - Info om metodebruk og kven vi ynskjer som informantar - Presentera framlegg til kriteria og teikn på god praksis; dvs. glansbiletet Vurderarane/ rektor Side 10 av 34

11 - Invitera til og å setja frist for tilbakemeldingar om kriteria - Informasjonsbrev til foreldra - Koma med ynskjemål til rektor om timeplan for vurderingsveka Innan veke 11: Fredag 18.mars Innan veke 12: Dvs fred 25.mars Veke april Innan 15.april Veke 23 :09.06 Innan 6 mnd - Be om relevant materiell frå skulen til bruk i vurd.arbeidet - Skulen drøftar kriteria og kjem med evt. framlegg til endringar og/eller tillegg. - Evt. utsending av påstandsskjema og avtale om tid for retur - Førebuingar: endeleg val av metodar, dokumentanalyse, observasjonsskjema, samtaleguidar og timeplan for vurd.veka. - Oppsummering av evt. påstandsskjema - Observasjon, intervju med personale, elevar og leiing - Gjennomføring av foreldremøte. - Endeleg utarbeiding av rapport onsdag og torsdag. - Presentasjon torsdag kl.. Frist for skulen: innspel om faktiske feil + skulen sin frist for evaluering Endeleg rapport vert sendt skule/ kommune og vert lagt ut på nettet Erfaringsdeling og sosialt lag i nettverket : 09.juni Evt. Erfaringsdeling i kommunale rektormøte : juni Rektor rapporterer til skuleeigar om arbeidet med utviklingsområda Vurderarane/ rektor Vurderarane og admin. ved skulen Alle Skulen Vurderarar, skule og kommune Koordinator / skulefagl.ansv arleg Rektor Side 11 av 34

12 7 METODAR Tema og tid til rådvelde verkar inn på val av metode. Vanlege metodar er dokumentanalyse, spørjeskjema, krysskjema, individuelle samtalar og gruppesamtalar, møte og observasjon. I denne vurderinga er følgjande metodar nytta: Dokumentanalyse Skulen sende vurderarane diverse relevante dokument: Fakta om skulen Verksemdsplan 2010 Handlingsplan for å fremje eit positivt elevmiljø på Stranda skule Handlingsplan mot mobbing Ordensreglane Aktivitetsplan 2011 Elevundersøkinga av læringsmiljøet 2009/10 Nasjonale prøver Vekeplan for alle klassetrinna veke 10 Inspeksjonsplan og dagrytme Ordensreglementet Kriterium og teikn på god praksis Vurderarane utarbeidde kriterium og teikn på god praksis med utgangspunkt i Kunnskapsløftet og lovverket. Vurderarparet gjennomførte eit førehandsmøte med skulen i veke 10. Skulen fekk høve til å koma med merknader til kriteria/teikna på god praksis. Desse punkta, som skulen deretter godkjente, vart utgangspunktet for utarbeiding av samtaleguidar, observasjonsskjema og oppgåver til foreldremøte. Spørjeskjema/Påstandsskjema Ved denne vurderinga valde vi å nytte påstandsskjema når vi skulle hente informasjon frå foreldra. Vi valde ikkje å nytte påstandsskjema når vi skulle hente informasjon frå dei vi møtte på skulen. Observasjon I løpet av veka har vi hatt to observasjonsøkter i alle klassane på Stranda skule. Verktøy for vidare informasjonsinnhenting For å kunna gjera djupdykk i temaet, laga vurderarane samtaleguidar for intervju med dei tilsette og elevane. Vi laga guidar tilpassa Side 12 av 34

13 intervjuobjekta, men vi hadde og små variantar innanfor kvart kriterium. Guidane vart temamessig knytte opp til kriterieskjemaet. Vurdering Vurderarane føretok ei vurdering, ved å spegla utsegnene frå tilsette, elevar og føresette mot utarbeidde kriterium og teikn på god praksis. Utifrå vurderinga vart det trekt konklusjonar. Side 13 av 34

14 8 SKULEN SINE STERKE SIDER INNAN VURDERINGSOMRÅDET I dette kapittelet fokuserer vi på dei sterke sidene til Stranda skule. Overskriftene er kriteria henta frå glansbiletet, og punkta under er dei teikna på god praksis som vurderarane meiner er oppfylte ved skulen. Vurderarane sine kommentarar kjem under Teikn på god praksis. Kriterium: Det fysiske læringsmiljøet fremjar læring Skulen skal sikre at det fysiske og psykososiale arbeids- og læringsmiljøet fremmar helse, trivsel og læring (Oppl.l. kap. 9a) Teikn på god praksis: Klasseromma er praktisk og oversiktleg organisert Det er orden i klasseromma og det er ryddig når timen/dagen er over Læremiddel og anna utstyr er tilgjengeleg og i orden Læraren har med seg det han/ho treng av materiell /utstyr til undervisinga Stranda skule er inne i ein periode med sterk elevtalsauke. Dei siste fire åra har dei auka frå om lag 100 til 160. Spesialromma er tekne i bruk som klasserom, og klassen med 12 elevar må greie seg med eit grupperom. Klasseromma er praktisk og oversiktleg organiserte. Dei har ulike innreiingar, alle såg ut til å fungere ut frå arbeidsmåtane klassane nyttar. Det er krevjande og viktig å halde god orden når plassen er liten. Dette set store krav til at både elevar og lærarar gjer ein innsats. Rutinar for rydding må vere ein del av det daglege arbeidet. Dette gjeld og veggutstillingane. Vi såg det var stor grad av orden og det var ryddig når timen / dagen var over. Klasseromma er relativt enkelt utrusta. Lærarane vi observerte hadde med seg naudsynt utstyr til timen, medan elevane vi snakka med kunne fortelje at det ikkje alltid er slik. I lys av plassproblematikken skulen slit med vil vi seie at vi ser god praksis innanfor kriteriet det fysiske læringsmiljøet i klasseromma fremjar læring. Side 14 av 34

15 Det psykososiale læringsmiljøet er prega av gode menneskelege relasjonar Skolen skal aktivt og systematisk arbeide for å fremje eit godt psykososialt miljø, der den enkelte eleven kan oppleve tryggleik og sosialt tilhør. (Oppl.l. 9a-3.) Elevar og vaksne viser kvarandre respekt Kvar elev blir sett kvar dag Det er rom for humor og spontanitet i skulekvardagen Det psykososiale miljøet ved skulen er prega av vaksne og barn som er venlege og omsynsfulle, og behandlar kvarandre med respekt. Lærarane ser den einskilde eleven på ulike måtar: handhelsing, individuelle oppgåver, individuell undervisning og rettleiing, samlingsstund med samtale og aktivitetar, augekontakt og bruk av namn. Nokre av klassane har få elevar, så læraren får meir tid til den einskilde. Lærarane har vore blide og hyggjelege, men vi såg ikkje særleg aktiv bruk av humor og spontanitet i klasseromma. Derimot fekk vi høyre om bruk av vitsar og morosame forteljingar i undervisninga gjennom samtalen med elevane. Vi har sett lite uønska åtferd, det handla stort sett om masing/ snakkar utan å ha fått ordet. Då har lærar til dels korrigert elevar med namn og rettleiing, andre gonger er det ikkje reagert. Vi har sett utstrekt bruk av belønningssystem av ulike slag: stjerner og grøne blinkar for tilfredsstillande orden og åtferd. I ein klasse fekk elevane individuell belønning for ro og arbeid, belønninga var litt tid der dei fekk velje aktivitetar kvar fredag. Det psykososiale læringsmiljøet ved Stranda skule er prega av at elevar og tilsette møter kvarandre med respekt og godt humør, og lærarane er flinke til å sjå den einskilde elev. Klasseleiaren skapar eit godt læringsmiljø Skulen skal: - stimulere lærelyst, evne til å halde ut og nyfikne blant elevane (Oppl.l. 1-2 og den generelle delen av læreplanverket) Side 15 av 34

16 - medverke til at lærarar står fram som tydelege leiarar og førebilete for barn og unge (Den generelle delen av læreplanverket) - Den samla kompetansen til lærarar og instruktørar er samansett av fleire komponentar, der fagleg dugleik, evne til å formidle faget, evne til å organisere læringsarbeidet og kunnskap om vurdering og rettleiing står sentralt. Lærarar og instruktørar må også ha fleirkulturell kompetanse og kunn - skap om ulike utgangspunkt og læringsstrategiar blant elevane (Prinsipp for opplæringa LK-06) Teikn på god praksis: Læraren møter presis til timen Læraren møter førebudd Læraren har ein tydeleg start og avslutning av timen Læraren gir tydelege instuksar og beskjedar Elevane har gode rutinar for å hente og leggje tilbake bøker og utstyr Elevane er kjente med klassen og skulen sine reglar Klassen har gode rutinar ved skifte av aktivitetar Lærarane møter i all hovudsak presis til timane. Dette inntrykket vart styrka i intervju med lærarar, rektor og elevar. I dei timane vi observerte, verka dei godt førebudde. Dei fleste hadde ein tydeleg start og avslutning av timen, men ikkje alle. Lærarane ga tydelege instruksar og beskjedar. Elevane såg ut til å ha gode rutinar for å hente og leggje tilbake bøker og utstyr. Intervju med dei tillitsvalde på mellomtrinnet viste at elevane er godt kjende med klassen sine reglar, som dei har vore med på å utforme. Klassane har gode rutinar ved skifte av aktivitetar. Skulen tilfredsstillar dei fleste teikna på god praksis innanfor kriteriet klasseleiar skapar eit godt læringsmiljø. Kriterium: Det er eit godt samarbeid mellom heim og skule Samarbeidet mellom skole og heim er eit gjensidig ansvar, men skolen skal ta initiativ og leggje til rette for samarbeidet. ( ) Heimen skal få informasjon om måla for opplæringa i faga, kva fagleg utvikling elevane har i forhold til måla, og korleis heimen kan medverke til å fremme måloppnåinga deira. Vidare skal heimen ha informasjon om korleis Side 16 av 34

17 opplæringa er lagd opp, og kva for arbeidsmåtar og vurderingsformer som blir brukte. (Prinsipp for opplæringa LK-06) Teikn på god praksis: Foreldra får konstruktiv tilbakemelding på eleven si utvikling Heimen veit korleis dei kan komme i kontakt med læraren Skulen får tilstrekkeleg informasjon frå heimen om eleven Skulen har gode rutinar for foreldresamarbeid I spørjeundersøkinga kom det fram at skulen hadde i stor grad vel nøgde foreldre. Det var svært god svarprosent, og berre eit fåtal hadde svara på den negative sida av skalaen. I møtet med foreldra fortalde dei om gode, førebudde kontaktmøte. Meldebøkene fungerer godt, kanskje særleg på småskulesteget. Vi såg sjølve at dei vart gjennomgått i første klasse. Foreldra sakna at It s learning ikkje fungerer. Dei syntest det var bra å få prøver og liknande heim til underskrift. Foreldra opplevde det som lett å få kontakt med skulen og lærarane til barna. Lærarane var og nøgde med samarbeidet med foreldra. Dei meiner det er gjensidig respekt mellom foreldra og dei tilsette. Skulen viser teikn på god praksis på desse områda. Dette har vi sett ved at foreldra har svara positivt på påstandskjema og i tilbakemeldingar frå møte med Fau. Side 17 av 34

18 9 SKULEN SINE UTVIKLINGSOMRÅDE INNAN VURDERINGSOMRÅDET Dei følgjande punkta ser vurderarane som område der skulen kan utvikle og forbetre praksisen sin Det psykososiale læringsmiljøet er prega av gode menneskelege relasjonar Teikn på god praksis: Læraren opptrer konsekvent ved uønska åtferd Læraren er verbalt og nonverbalt støttande i høve til ønska åtferd Møtet med Fau vart brukt til å utdjupe dei minst positive påstandane i skjemaet frå foreldra. Det kom fram at dei var usikre på korleis læraren reagerer på uønska åtferd av elevane. Dei hadde ofte berre barnet sin eigen versjon. Dei tilsette hevda at dei ofte handlar svært samstemt, men dette er ikkje gjennomdrøfta i team eller kollegiet- eller nedfelt i noko dokument. Ofte blir det reagert med tilsnakk og bruk av namnet til eleven når ein elev t.d. masar eller er sein å finne plassen sin. Thomas Nordahl har gjennom si forsking vist at ein oppnår meir ved å forsterke det positive enn det negative. Klasseleiaren skapar eit godt læringsmiljø Det skal vere kjent for eleven, lærlingen og lærekandidaten kva som er måla for opplæringa (Oppl.l. 3.1) Teikn på god praksis: Læraren klargjer læringsmåla for elevane i dei ulike fag / emne Under observasjon såg vi at lærarane hadde litt varierande klargjering av mål for timen, og her var heller ikkje fokuset på læringsmål heilt klar. Det var ofte meir gjeremål lærarane skreiv på tavla eller ga munnleg orientering om. Side 18 av 34

19 Vekeplanane har i ulik grad utforming av læringsmål på vekeplanane. Desse var i ulik grad målbare, også her var det ei blanding av læremål og gjeremål. Det er eit godt samarbeid mellom heim og skule Teikn på god praksis: Foreldra får tilfredsstillande informasjon om elevane sine læringsmål. På møtet med Fau-representantane fekk dei m.a. uttale seg om dei sakene foreldra var minst einige om i undersøkinga; reaksjonar på uønska åtferd og informasjon frå skulen. Skulen sender heim informasjon om ordensreglane og reaksjonar ved brot på desse. Ordensreglane har også vore tema på klasseforeldremøte. Foreldra har i mindre grad informasjon om klassereglane og særleg korleis læraren reagerer på brot på desse. Dei seier: Vi veit det elevane fortel. FAU-representantane meiner at reaksjonsformene varierer frå lærar til lærar. Dei er også kritisk til det dei oppfattar som bruk av kollektiv straff, - at bråkmakarar sin uønska åtferd fører til at alle får kjeft i klassen. FAU-representantane saknar bruk av læringsplattforma It s learning. Vi ser at vekeplanane har særs ulik utforming. Dette gjeld både innhald og omfang. Dette vart også kommentert på møtet med FAU. Dei sa i møtet at ein bør ha like lekseplanar på heile skulen (samme mal); læringsmål, lekser, info, positive/ negative tilbakemeldingar som gjeld klassen. Det skal vere kjent for eleven ( ) kva som er måla for opplæringa (Forskrift til Opplæringslova 3.1.) Det er naturleg at det blir informert om læringsmåla, både faglege og sosiale, på vekeplanane. Dei vekeplanane vi har sett, varierer mykje i kva grad dette er oppfylt. Nokre planar manglar læringsmål, andre har ganske upresise læringsmål, andre igjen har ei blanding av læringsmål og gjeremål. Trass i at skulen har svært mange nøgde foreldre, ser vi at skulen har eit utviklingspotensiale når det gjeld å informere om reaksjonar på uønska åtferd og å utarbeide ein felles standard for vekeplanane, med m.a. ei tydeleg formidling av læringsmål. Side 19 av 34

20 Skulen er ein lærande organisasjon. Skolen og lærebedrifta skal vere lærande organisasjonar og leggje til rette for at lærarane kan lære av kvarandre gjennom samarbeid om planlegging, gjennomføring og vurdering av opplæringa. Lærarar og instruktørar skal også kunne oppdatere og fornye den faglege og pedagogiske kompetansen sin, blant anna gjennom kompetanseutvikling, medrekna deltaking i utviklingsarbeid. (Prinsipp for opplæringa LK-06) Opplæringens personale skal fungere i et fellesskap av kollegaer som deler ansvaret for elevens utvikling. (Generell del LK-06) Teikn på god praksis: Skulen har ein plan for anti-mobbearbeid Leiinga støttar og oppmuntrar lærarane i arbeidet med god klasseleiing Lærarane får opplæring i korleis utøve god klasseleiing Leiinga legg til rette for at dei tilsette driv aktiv erfaringsdeling Skulen har konkrete mål for klasseleiing Alle tilsette har felles forståing av omgrepet god klasseleiing Dei tilsette er utviklingsorienterte og endringsvillige Eit viktig kjenneteikn på ein lærande organisasjon er at det er system for kunnskaps- og erfaringsdeling. Eit anna kjenneteikn er at det er etablert eit felles språk, felles omgrepsforståing og felles handlingsmønster på sentrale område. For å lukkast med dette, må leiinga setje dette på dagsorden, og rydde tid til felles drøfting og refleksjon. Lærarane fortel i intervju at det i liten grad er lagt til rette for eller stilt forventningar om kunnskaps- og erfaringsdeling innan vurderingsområdet. Det er ikkje etablert ei felles forståing av omgrepet god klasseleiing, til tross for at dette omgrepet er omhandla i skulen sin Plan for sosial kompetanse. Det vert fleire ganger sagt at det er ikkje kultur for det her på skulen, når vi spør lærarane om det er utvikla felles forståing eller felles rutinar osb. I inneverande skuleår er ikkje klasseleiing omtalt i skulen sin verksemdsplan. Lærarane har fått litt opplæring i klasseleiing i form av dagskurs med ekstern kurshaldar. Dette har m.a. ført til bruk av ulike former for belønningssystem. Vi kan likevel ikkje sjå at opplæringa er sett i system i Side 20 av 34

21 form av oppfølging lokalt, utprøving etterfølgt av evaluering og refleksjon over eigen praksis. Skulen har ein intensjon (Plan for sosial kompetanse) om å få dette til i 2011, m.a. ved å ta i bruk skulevandring som metode. På papiret har skulen konkrete mål for klasseleiingsarbeidet (Plan for sosial kompetanse), men desse måla er ikkje godt forankra i personalet slik vi høyrer det når vi intervjuar lærarane. Sjølv om fleire lærarar seier at dei ikkje har brukt skulen sin mobbeplan, gir elevane uttrykk for god kunnskap om kva mobbing er og kva haldning skulen og elevar har til mobbing Lærarane opplever at skuleleiinga støttar og oppmuntrar lærarane i arbeidet med god klasseleiing. Oppfølginga er ikkje systematisert, men leiinga er tilgjengeleg og støttande når det er behov for det. Fleire lærarar seier også at dei får positive tilbakemeldingar på eige arbeid som klasseleiarar. Andre seier at dei ikkje har drøfta rolla si som klasseleiar spesielt med leiinga. Både lærarar og leiinga vurderer personalet som utviklingsorienterte og endringsvillige. Dette er eit inntrykk vi også har fått i møte med dei tilsette. Side 21 av 34

22 10 IDEAR TIL VIDARE ARBEID I tabellen under gir vurderarane nokre framlegg til korleis skulen kan arbeide vidare med klasseleiing. Det er skulen sjølv som må gjere val, prioritere tiltak og setje av tid til utvikingsarbeid. Utviklingsområde Det psykososiale læringsmiljøet er prega av gode menneskelege relasjonar Kjenneteikn på god praksis: Læraren opptrer konsekvent ved uønska åtferd. Læraren er verbalt og nonverbalt støttande i høve til ønska åtferd. Idear Skolen skal aktivt og systematisk arbeide for å fremje eit godt psykososialt miljø, der den enkelte eleven kan oppleve tryggleik og sosialt tilhør (Oppl.lova 9a-3) Når den vaksne sine korrigerande reaksjonar er føreseielege og konsekvente, uavhengig av person og av den vaksne sitt humør, vil det vere med på å skape eit trygt læringsmiljø. Skulen bør i fellesskap drøfte seg fram til korleis ein skal reagere på ulike former for regelbrot. Det er kjent at den åtferda vi gir merksemd, gjerne blir gjentatt. Viss vi gir elevane oppmuntring og ros for ønska åtferd og unngår å gje merksemd til den negative åtferda, vil det føre til at elevane lettare gjentar og opprettheld den ønska åtferda. (Good og Brophy, 2000; Webster-Stratton, 2005; Arnesen m.fl., 2006) Dei vaksne bør bli meir medviten på bruk av ros som støtte for ønska åtferd. Dette er noko som også vil gi elevane oppleving av å bli sett på ein positiv måte. Dei vaksne bør ikkje framheve negativ åtferd ved å korrigere namngitt elev framføre heile klassen. Klasseleiaren skaper eit Den nye vurderingsforskrifta Side 22 av 34

23 godt læringsmiljø. Kjenneteikn på god praksis: Læraren klargjer læringsmåla for elevane i dei ulike fag/emne. Skulen er ein lærande organisasjon Leiinga støttar og oppmuntrar lærarane i arbeidet med god klasseleiing Lærarane får opplæring i korleis utøve god klasseleiing Leiinga legg til rette for at dei tilsette driv aktiv erfaringsdeling Skulen har konkrete mål for klasseleiing Alle tilsette har felles forståing av omgrepet god klasseleiing understreker betydninga av at opplæringsmåla er kjente for elevane ( 3.1 i Forskrift til Opplæringslova) Læraren bør ved starten av kvar time formidle kva som er læringsmålet for timen. Læraren bør også sjekke ut at læringsmålet er forstått. Det er viktig både for læraren og elevane at ein skil mellom aktivitetsmål og læringsmål. Læringsmålet bør også brukast i ei oppsummering på slutten av timen, for å sjekke i kva grad målet med timen er nådd (Hattie, 2009). Det er krevjande å formulere gode, presise læringsmål, - dette temaet bør derfor bli gjenstand for felles refleksjon i lærarkollegiet. Forskning viser at implementering av organisasjonsendringar tar 3-5 år ( Spor 2/2010, Kari Fauchald) For å sikre at Stranda skule sin intensjon om å styrke klasseleiarrolla skal føre til varige endringar, bør ein; Bli samde om felles mål for arbeidet Utvikle eit felles språk og omgrepsapparat Sikre påfyll av kompetanse Leggje til rette for erfaringsdeling og refleksjon over eiga praksis Formalisere rettleiing og støtte frå leiinga (t.d. ved skulevandring, som rektor har planar om). Vi meiner at skulen har eit godt grunnlag for vidare arbeid i det som er skrive om klasseleiing i Plan for sosial kompetanse. Side 23 av 34

24 6 månadar etter at skulevurderinga finn stad, vil rektor rapportera attende til skulesjef/skulefagleg ansvarleg korleis skulen har arbeidd med utviklingsområda sine. Det politiske fagutvalet vil få ei orientering. Stranda skule vurderar FØS vurderingsnettverk vurderar FØS vurderingsnettverk vurderar FØS vurderingsnettverk 13 stk Vedlegg Side 24 av 34

25 Intervjuguide elevråd Dato: Elevar frå klasse: 5.,6. og 7. klasse Nr Spørsmål Svar Fysisk læringsmiljø 1. Kva gjer læraren for at det skal vere ryddig i klasserommet? 2. Kor ofte skjer det at læraren må gå og hente materiell eller utstyr som han/ ho har gløymt? Om relasjonar. 3. Kor ofte kjem læraren for seint til timen? 4. Korleis merkar du at læraren bryr seg om deg? 5. Korleis er elevmiljøet i klassen? 6. Korleis brukar læraren humor for å skape god stemning i klassen? 7. Veit du korleis læraren kjem til å reagere når nokon av elevane gjer noko gale. Gje døme! 8. Kor tid opplever du at læraren gir ros? (Åtferd?) Læringsmiljøet 9. Korleis får du vite kva du skal lære i dei ulike timane? 10. Korleis gjer læraren det når han/ ho skal gi ein beskjed? 11. Korleis gjer de det når de skal hente og leggje tilbake bøker og utstyr i timane? 12. Kva klassereglar har de? 13. Kva har de lært om mobbing? 14. Kven les det som står på vekeplanen din? Side 25 av 34

26 Intervjuguide skuleassistentar Nr Spørsmål Svar Fysisk læringsmiljø 1 Kva gjer læraren for å holde orden i klasserommet? 2 Kva er din rolle når det gjeld å ha læremiddel og utstyr tilgjengelig og i orden? Om relasjonar 3 Korleis er elevmiljøet i klassane? 4 Korleis opplever du at læraren viser respekt for rolla di og arbeidet ditt? 5 Korleis bruker læraren humor for å skape ei god stemning i klassen? 6 Korleis bruker du humor i arbeidet ditt? 7 Korleis reagerer læraren når nokon bryt klassereglane? 8 Korleis gir læraren postitiv støtte til ønska åtferd? 9 Korleis gir du positiv støtte til ønska åtferd? Læringsmiljøet 10 Korleis formidlar læraren kva elevane skal lære i kvar time? 11 Korleis sikrar læraren at elevane får med seg instruksar og beskjedar? 12 Korleis øver læraren inn rutinar, som t.d. å legge på plass og hente bøker og utstyr? 13 Kva rolle har du i skulen sin mobbeplan? Lærande organisasjon 14 Kva er di forståing av omgrepet god klasseleiing? 15 Korleis har du blitt orientert om eller blitt involvert i skulen si satsing på god klasseleiing? Side 26 av 34

27 Intervjuguide lærarar Nr Spørsmål Svar Fysisk læringsmiljø 1 Korleis held de orden i klasserommet? 2 Korleis held de læremiddel og utstyr tilgjengelig og i orden? 3 Om relasjonar 4 Korleis er elevmiljøet i klassane? 5 Korleis sikrar du at alle elevane blir sett kvar dag? 6 Korleis opplever de at de og elevane viser respekt for kvarandre? 7 I kva grad bruker de humor og spontanitet for å skape ei god stemning i klassen? 8 Korleis reagerer de når nokon bryt klassereglane? 9 Korleis greier dei vaksne ved Stranda skule å vere konsekvente ved uønska åtferd? 10 Korleis gir de postitiv støtte til ønska åtferd? Læringsmiljøet 11 Korleis er kulturen for å vere presis på Stranda skule? 12 Kva for input har de fått for å utvikla dykk som klasseleiarar? (kurs, erfaringsutveksling, kollegarettleiing etc.) 13 Korleis arbeider de med å sikre at elevane har tydelege læringsmål? 14 Korleis sikrar de at elevane i klassen er kjende med reglane til skulen og klassen dei er elev i? 15 Korleis blir mobbeplanen brukt i det daglege? Samarbeid heim skule 16 Korleis får elevane og dei føresette vite kva mål elevane arbeider mot? 17 Korleis er rutinane for samarbeid med føresette? Side 27 av 34

28 18 Korleis sikrar de at føresette og elevar får gode framovermeldingar om fagleg og anna utvikling? Lærande organisasjon I kva grad har skulen ei felles forståing av omgrepet klasseleiing? 21 Korleis støttar og oppmuntrar leiinga læraren i arbeidet med god klasseleiing? 22 Korleis er det lagt til rette for erfaringsdeling i klasseleiingsarbeidet? 23 I kva grad kan de seie at dei tilsette er utviklingsorienterte og endringsvillige? Side 28 av 34

29 Side 29 av 34

30 Intervjuguide rektor Nr Spørsmål Svar Fysisk læringsmiljø 1 Korleis kan du som rektor hjelpe læraren med å holde orden i klasserommet? 2 Kva er din rolle når det gjeld å ha læremiddel og utstyr tilgjengelig og i orden? 3 (I kva grad kan du bidra med at klasseromma er ryddige og ordna når time / dag er over?) Om relasjonar 4 Kva er ditt bidrag til å skape gode klassemiljø? 5 Kva gjer du som leiar for at vaksne ved Stranda skule har eit felles reaksjonsmønster? Læringsmiljøet 6 Kva gjer du for å sikre at lærarane møter presis og førebudd til timane? 7 Korleis sikrar du at elevane har lærarar som er tydelege klasseleiarar? 8 Korleis arbeider de med å sikre at elevane har tydelege læringsmål? 9 Korleis sikrar du at alle ved skulen er kjende med reglane til skulen og klassen dei arbeider eller er elev i? 10 Korleis er mobbeplanen ein del av Stranda skulen sitt klasseleiingsarbeid? Samarbeid heim skule 11 Korleis får elevane og dei føresette vite kva faglege og sosiale mål elevane arbeider mot? 12 Kva rutiner for samarbeid med føresette har skulen? 13 Korleis sikrar de at føresette får konstruktiv tilbakemelding om eleven si utvikling? Lærande organisasjon 14 I kva grad har skulen ei felles forståing av omgrepet klasseleiing? Side 30 av 34

31 15 I kva grad støttar og oppmuntrar leiinga læraren i arbeidet med god klasseleiing? 16 I kva grad er det lagt til rette for erfaringsdeling i klasseleiingsarbeidet? 17 I kva grad kan du seie at dei tilsette er utviklingsorienterte og endringsvillige? Side 31 av 34

32 Intervjuguide tillitsvald Stranda skule Nr Spørsmål Svar Fysisk læringsmiljø 1 Kva er din rolle når det gjeld å ha læremiddel og utstyr tilgjengelig og i orden til undervisninga? Om relasjonar 2 Korleis opplever du at lærarane, leiing og elevane viser respekt for kvarandre? 3 Korleis reagerer læraren når nokon bryt klassereglane? 4 I kva grad greier dei vaksne ved Stranda skule å vere konsekvente ved uønska åtferd? Læringsmiljøet 5 Korleis arbeider de med å sikre at elevane har tydelege læringsmål? 6 Korleis sikrar du at alle ved skulen er kjende med reglane til skulen og klassen dei arbeider i? Samarbeid heim skule 7 I kva grad får elevane og dei føresette vite kva mål elevane arbeider mot? 8 Korleis opplever lærarane samarbeidsklimaet med foreldra? 9 Kven har vore med på å fastsetje rutinane for foreldresamarbeid? Lærande organisasjon 10 Korleis støttar og oppmuntrar leiinga lærarane i arbeidet med god klasseleiing? 11 Korleis støttar du som tillitsvald opp om utviklingsarbeidet på Stranda skule? Side 32 av 34

33 Påstandsskjema Føresette Vurderingsområde: Klasseleiing Eg/ vi har barn i klasse (NB! Fyll ut eitt skjema for kvart barn!) Skriv gjerne utfyllande kommentarar under eller på baksida av arket. Nr Påstand Set kryss i den ruta du synest passar best! 1 Elevane har med seg det dei treng av bøker og skrivesaker når dei går til skulen. 2 Eg veit korleis læraren reagerer på uønska åtferd. 3 Læraren har ein god relasjon til barnet mitt. 4 Barnet mitt har ein god relasjon til dei andre elevane i klassen. 5 Eg har fått informasjon om klassen og skulen sine reglar. 6 Eg får informasjon kvar veke om kva barnet skal lære i dei ulike faga. 7 Eg får god informasjon om barnet si faglege og sosiale utvikling på skulen. 8 Eg gir skulen informasjon som dei har behov for om barnet mitt. 9 Eg veit korleis eg skal komme i kontakt med læraren. 10 Skulen har gode rutinar for foreldresamarbeid. Einig Litt einig Litt ueinig Ueinig Veit ikkje Side 33 av 34

34 Observasjonsskjema Stranda skule: Klasseleiing TEIKN PÅ GOD PRAKSIS Observasjonar Klasseromma er praktisk og oversiktleg organisert Det er orden i klasseromma og det er ryddig når timen/dagen er over Læremiddel og anna utstyr er tilgjengeleg og i orden Læraren har med seg det han/ho treng av materiell /utstyr til undervisinga Elevar og vaksne viser kvarandre respekt Kvar elev blir sett kvar dag Det er rom for humor og spontanitet i skulekvardagen Læraren opptrer konsekvent ved uønska åtferd Læraren er verbalt og nonverbalt støttande i høve til ønska åtferd. Læraren møter presis til timen Læraren møter førebudd Læraren har ein tydeleg start og avslutning av timen Læraren klargjer læringsmåla for elevane i dei ulike fag / emne Læraren gir tydelege instuksar og beskjedar Elevane har gode rutinar for å hente og leggje tilbake bøker og utstyr Elevane er kjente med klassen og skulen sine reglar Klassen har gode rutinar ved skifte av aktivitetar Side 34 av 34