reint sagt Miljøvenleg påske Fretex-samarbeid Prosjekt: Omlastningshall OFFENTLEG INFORMASJON reint sagt infoblad frå SIMAS

Transkript

1 OFFENTLEG INFORMASJON reint sagt Infoblad frå SIMAS - nr mars Miljøvenleg påske Fretex-samarbeid Prosjekt: Omlastningshall S A IM S å r df a l b o Inf reint sagt infoblad frå SIMAS

2 Kan du bidra til eit meir miljøvenleg Sogn? Eit unødig spørsmål tenkjer du kanskje; kva eg gjer er ikkje avgjerande, eller er svaret; ja, det kan eg. At du satsar på det siste alternativet over tid er det beste for miljøet og samfunnet slik eg ser det. For å setje deg på sporet gjennomførte SIMAS, saman med Asplan Viak, for ei tid tilbake ei plukkanalyse av restavfall og våtorganisk avfall frå hushaldningar. Målet var å finne ut om sorteringskvaliteten er slik den bør vere. Konklusjonen var at me har eit større forbetringspotensiale på fleire områder. Alt avfallet eg og du legg i restavfallet kan me med enkle grep sortera betre. Det meste dreiar seg om vanar (uvanar) og haldninga til meg og deg. Berre 23.3 % av det som skal vere restavfall er rett sortert. I tabellen under finn du fort ut at det går mykje våtorganisk avfall i restavfallet. Vidare kastar me mykje plast i restavfallet og til dels store mengder papp og papir. At me finn nærare 3 % med brukande klede i restavfallet er òg lett å endre på. Fretex, vår nye partnar på kledeinnsamling, er svært glad for å få dette i sine containerar. Her kjem oppfordringa mi til deg. Byrjar me med å skjerpa sorteringsrutina vår på dei tre til fire fraksjonane er mykje gjort. Tek alle i eit tak med å bli flinkare til å sortera ut våtorganisk avfall og legge det i den rette dunken (den brune), plasten i eigne sekker og papp og papir i den blå dunken vil miljø- og samfunnsgevinsten verta stor. Foto: Arne Veum Tek du utfordringa så vil me i neste plukkanalyse finne vesentleg mindre av desse fraksjonane i restavfallet. Samstundes som me utfordrar alle kundane våre så deler me òg ut ros for godt arbeid. Det våtorganiske avfallet syner ein svært god sorteringskvalitet, heile 98% av det samla våtorganiske avfallet er rett sortert, kjempeflott! Gjere me alle jobben vår, kjem den alle til gode og premien blir «eit reinare og meir miljøvenleg Sogn». Magne Forberg direktør reint sagt infoblad frå SIMAS REDAKSJON Ansvarleg redaktør: Magne Forberg Redaksjon: Linn Sofie Ugulen Opplag: Redaksjonen avslutta: 9. mars 2015 Design: Gasta design & kommunikasjon 2 Foto: Simas, arkiv, loop.no Trykk: Natvik Prenteverk Papir: 100% resirkulert papir

3 Miljøvenleg påskekos Sats på kvalitet framfor kvantitet. Kjøp pynt som varer år etter år. Kjøp påskeegg i god kvalitet og fyll opp med økologisk godteri og overraskingar kanskje ei oppleving i staden for ein ting? Kjøp om mogeleg miljøvenlege tulipanar. Dette inneber ein produksjon utan utslipp av CO2, med veksthus oppvarma på biovarme og kortast mogeleg veg frå gartneri til vase. Ta med «Kvikk lunsj»-papiret heim frå skituren, og sorter det som plast. Legg det ikkje att i naturen. Ikkje bruk eingongsbestikk, - koppar eller fat. Det finnast gode og praktiske utgåver som er enkle å ta med på tur. Alternativt, sjå etter svanemerka eingongsservise. Kjøp økologiske appelsiner. Lammelåret er best kortreist, sjå etter lokale lammeprodukt. Eventuelt kjøp økologisk på daglegvarebutikken. Sjå etter svanemerka solkrem og nyt påskesola! For tips til korleis du kan utnytte restematen, sjå Nyt rein natur ikkje smør med fluor Skismørning med fluor er skadeleg for naturen og for deg når du smør skia dine. Om mogeleg hald deg til dei tradisjonelle typane som raud, blå og grøn Swix. Desse typane inneheld ikkje miljøskadelege stoff. Om du likevel smør med skismørning av typen Cera F og VR-seriene frå Swix som inneheld fluor eller fluorkarbonar, bør du ta forholdsreglar. Du bør påføre smøringa utandørs eller nytte verneutstyr og sørge for god ventilasjon. Skismørninga som inneheld fluor er rekna som farleg avfall og restane må leverast på ein miljøstasjon. Korleis du nyttar skia er opp til deg, kor du kastar smørninga angår oss alle. Farleg avfall Avfall som er skadeleg for miljø og helse vert kalla farleg avfall. Dette er stoff som skal handsamast spesielt (før heitte det spesialavfall) for at det skal gjere minst mogeleg skade på natur, dyr og menneske. Som nemnt er skismørninga ein av desse fraksjonane som vert kalla farleg avfall. Andre vanlege typar av farleg avfall er olje, maling, lim reingjeringsmiddel og alle former for sprayboksar. Alt slik avfall skal leverast på ein av SIMAS sine miljøstasjonar. Visste du at......det vart nytta metall frå gjenvunna elektronisk avfall for å lage medaljane til OL i Vancouver? reint sagt infoblad frå SIMAS 3

4 Fretex = gjenbruk med fleire samfunnsgevinstar SIMAS samarbeidar med Fretex om innsamling av klede i Sogn frå 1. februar Me vil stå for tømming og oppfølging av dei mange nye boksane som er plassert ut i alle SIMASkommunane. SIMAS er godt i gang med å utvide tilbodet med returpunkt for klede. Fretex sitt gode arbeid over mange år har vore avgjerande for valet av ny samarbeidspartnar for SIMAS. Samfunnsansvaret som me opplever Fretex har teke på seg fell godt saman med visjonen og dei etiske retningslinene våre. Fretex Noregs største attføringsbedrift Det ligg mykje i Fretex sitt gode namn og rykte; dei jobbar for å gje både folk og klede nye mogelegheiter. Fretex gjev årleg 1600 jobbsøkjarar veileding, kurs og praksis. Dei har bruktbutikkar rundt om i landet og nettbutikk på heimesida. Dei skal òg starte med sokalla «pop up»-butikkar, der dei reiser rundt med eit utval varer. Kanskje dukkar det opp ein i nærleiken? Ein del av inntektene frå bruktsalet (22 millionar kroner i 2014) går til Frelsesarmeen sine andre sosiale tiltak, som mat og hushaldningsartiklar til folk som treng det. Den eine sitt bos - andre sin skatt I gjennomsnitt leverar kvar person i Noreg 3,5 kilo klede til Fretex årleg. Me kastar i snitt 5-8 kilo, og det er desse kiloa Fretex og SIMAS ynskjer å få tak i. Inge Olav Fonn, produksjonsleiar i Fretex Vest-Norge, meiner at mange har for høg terskel for kva dei leverar til gjenbruk. Mykje meir av kleda som vert kasta kan leverast, og så kan Fretex sortere sjølv. Noko kan òg brukast i produksjon av nye kleder. Fonn sin bodskap er klar gje kleda ein mogelegheit hjå Fretex, dei treng berre vere heile og reine. Visste du at......dersom ein kjøper eit brukt klesplagg i staden for eit nytt kvar månad, er ein med på å kutte nesten 500 kilo CO2-utslepp i løpet av eit år?...mengda drikkekartongar me gjenvinn kvart år tilsvarar tre? Noko som tilsvara ein skog så stor som 230 fotballbanar....når ein lagar ein kilo avispapir frå gjenvunne materiale samanlikna med nytt materiale, sparar ein nok energi til å lade ein mobiltelefon så han held til å snakke samanhengande i 4 ½ måneder? 4 reint sagt infoblad frå SIMAS

5 Jøril Hovland Alder: 54 år Bustad: Loftesnes, Sogndal SIMAS IKS har gjennomgått nokre organisatoriske endringar den siste tida, ved å skilje ut næringsdelen som eit eige AS. Det har vore investert, og fleire prosjekt er i gang. Bak alle desse beslutningane sit det ei leiargruppe, eit representantskap og eit styre. Me har teke ein prat med kvinna ved roret styreleiar Jøril Hovland. Kva jobbar du med til dagleg, når du ikkje er styreleiar i SIMAS? Til dagleg jobbar eg i Kunnskapsparken i Sogn og Fjordane, med tittelen; prosjektleiar. Saman med 6 andre tilsette arbeider me for å hjelpe gode gründerar med gode forretningsidéar til å vekse og utvikle seg til å bli bærekraftige bedrifter. Ein del av oppdraget vårt er også å kople forskingsinstitusjonar og bedrifter tettare saman. Korleis syns du det er å vere styreleiar i SIMAS? Avfallsbransjen er inne i ei voldsom utvikling, der synet på avfall er i endring. Frå å vere ei utfordring, ein aktivitet og teneste som vekker forholdsvis lite merksemd, er avfall, og spesielle avfallsfraksjonar, etterkvart eit etterspurt produkt det er konkurranse om. Å møte denne konkurransen, og ruste oss til ei framtid der den vil verte skjerpa, er ein av drivarane og retningsvisarane for utviklinga me no er i gang med. Me har fokus på å utnytte potensialet i endringane til vekst og utvikling i regionen. Det er difor veldig spennande og veldig kjekt, men også utfordrande og interessant å vere styreleiar i SIMAS IKS. Korleis ser du på desse endringane som er gjort den siste tida? Etablering av næringsselskapet SIMAS Næring AS er tufta på to hovudområde, der det eine er påtrykk frå styresmaktene om å skilje tenester SIMAS sel til næringslivet ifrå lovpålagde tenester, som innsamling av avfall frå hushaldningane er. Poenget med det er å sikre at prisane SIMAS-praten med styreleiaren som bedriftene får for henting og mottak av avfall ikkje er subsidiert av abonnementsavgifta. Det andre viktige område er risikoavlasting for abonnentane i høve investeringar i utviklingsaktivitetane. Desse aktivitetane er ikkje innafor kjerneområde til dei lovpålagde renovasjonstenestene, og difor lagt til det nye SIMAS Næring AS. Me er også inne i prosessen med organisering av dei ulike aktivitetane og investeringane der hovudfokus alltid er å sikre at abonnentane ikkje vert påført kostnader, eller risiko for kostnader, som ikkje inngår i innsamling og handsaming av deira innsamla avfall. Dei tekniske løysingane me har valt er med bakgrunn i ei framtid der avfallsfraksjonar blir foredla og selt i ein marknad. I framtida kan SIMAS t.d. tilby energibarrar som inneheld pressa restavfall og som kan brukast som energikjelde i nærog fjernvarmeanlegg, til damp-produksjon o.l. Og innsamla matavfall er allereie eit salsprodukt etter relativt omfattande omlegging av komposteringsprosessen og opprusting av anlegget. Dette set krav til både kompetanse og kapital, og i kompostprosessen har me innleia samarbeid med Lindum as, som er leiande på dette område i nasjonal skala. Kva trur du vert viktig å halde fokus på i framtida? Styret og leiinga jobbar med utgangspunkt i ein fireårig strategisk plan, og 2015 er året då denne planen skal fornyast. Så arbeidet med ny avfallsplan vil vere viktig framover. SIMAS sin visjon er: eit reint og miljøvenleg Sogn, og i vedtektene for selskapet går det fram at SIMAS skal tilby ordningar innafor miljømessige og økonomisk forsvarlege rammer. Avfallsplanen skal prioritere satsingane framover og det er i den planen verdigrunnlaget vårt vert omsett i handling. Eit område me både vil og må ha større fokus på, er kommunikasjon med abonnentane. Informasjon ut og tilbakemeldingar inn vert det sjeldan nok av, men me ser at me har eit potensiale for å verta betre her. Abonnentane og hushaldningane sin innsats for sortering og levering av ulike avfallsfraksjonar til våre mottak er avgjerande for at me skal nå målsetjingane våre. SIMAS er i veldig god driv og utvikling, og har teke ein rolle som samfunnsutviklar. Det ynskjer eg me skal halde fram med. Gjennom samhandling og samarbeid med SIMAS Næring AS, kommunane, forskingsinstitusjonar og andre strategiske og relevante selskap og institusjonar vil me lukkast, og som styreleiar i SIMAS IKS kjem eg til å halde trykket og blikket vidare i den retning. reint sagt infoblad frå SIMAS 5

6 foto: Merco AS Det går mot vår Snøen smeltar og hagen skifter farge frå kvit til grøn, brun og liknande nyansar. Snøsmeltinga syner diverre ikkje berre fine fargar og eit hint om varmare tider, men gamalt rot som låg der då snøen kom. Det er tid for våropprydning i hagen. Kor skal ein gjere av hageavfallet? Det kan vere fristande å køyre vekk avfallet som kjem fram under snøen. SIMAS tek imot hageavfall på miljøstasjonane og gjer det om til ny jord. Men kva med å prøve ut dette sjølv? Alt av grøntavfall frå hagen kan brytas ned til jord, og brukast om igjen for å gi nytt liv til hagen din. Kvifor kvitte seg med hagen sine eigne ressursar? Hageavfall kan komposteras i ein haug, plassert i skuggen med eit godt kvistlag i botn for å gje ventilasjon. Heimekompostering av matavfall Mat- og hageavfall utgjer kring 30 prosent av boset vårt. Ikkje berre lagar du mindre bos ved å kompostera heime, men du skaffar deg eit utmerka jordforbetringsmiddel som du sjølv kan bruke i hagen. Potetskrell og middagsrester gjer seg utmerka som gjødsel i rosebeddet, etter ein runde i kompostbingen. Komposter matavfallet ditt få redusert renovasjonsavgift! Saman med hageavfallet kan ein også kompostera vanleg matavfall, men om du skal kompostera matavfall er det krav om ein godt isolert kompostbinge. SIMAS sel Cipax sin kompostbinge, og gjev 35% avslag i renovasjonsgebyret om du ynskjer å heimekompostera og dermed ikkje treng avfallsdunken for våtorganisk avfall. Fylkesmannen krev at SIMAS har oversikt over kven som heimekomposterar. Me held kurs i heimekompostering, og du kan henta ut gratis kompoststrø på miljøstasjonane i alle SIMAS-kommunane. Slik kompostera du (bruk av Cipax-binge): Fyll bingen med tørr, kverna småkvist/greiner omtrent 15 cm høgt Legg eit lag med papir over kvistane og stikk hol i papiret slik at luft lett kjem gjennom. Fyll opp med eit lag strø (sagflis, tørka lauv eller liknande) omtrent 15 cm høgt Fyll inn 5-10 liter matavfall og fyll opp med strø rundt avfallet slik at avfallet vert liggjande som ei grop i midten av bingen. Bland inn litt strø i avfallet og fyll opp gropa med strø. Dette for å oppnå god nedbryting. Legg over varmelokket og sett ytterlokket på bingen. La det gå 3 dagar til neste gong du legg inn avfall. Ein kan òg prøve seg på ein heimesnekra behaldar. Ta kontakt om de ynskjer å starte med heimekompost eller treng meir informasjon. Lukke til! Kurs SIMAS arrangerer kurs i heimekompostering kvart år i samarbeid med Økoringen Vest. I 2015 er turen komen til Balestrand, Leikanger og Sogndal. Kurset er gratis, og me set av tre timar. Om de ynskjer å ta del i dette kan de melde dykk på til Linn Sofie Ugulen eller på eige påmeldingsskjema på 9. april: Telefon: / e-post: linn@simas.no KURS VIL FINNE STAD: Sogndal kommune: måndag 13. april kl på anlegget til SIMAS i Festingdalen Leikanger kommune: torsdag 16. april kl på Tinghuset Balestrand kommune: måndag 20. april kl på Rådhuset Meld dykk på og vel møtt! 6 reint sagt infoblad frå SIMAS

7 Prosjekt: Omlastningshall Det vert bygd i Festingdalen om dagen. Ein 1500 kvadratmeter stor omlastningshall er på veg opp, og skal etter planen stå ferdig hausten Kleiven Sogn AS står for utbygginga saman med Jon Hillestad, Årdal Blikkenslager AS, Øvrebø Fargehandel AS, Holen Installasjon AS, Caverion AS og GK Norge AS. Kleiven Sogn AS og Co er godt i gang med bygginga. Omlastingsstasjon I hallen skal avfall lastast, handsamast, sorterast og pressast. Restavfallet som kjem inn til Festingdalen skal no pressast saman til firkanta ballar på omlag eit tonn. Når restavfallet er pressa og pakka i plast kan det oppbevarast utandørs, før det vert henta og køyrd vidare. Papp, papir og plast skal òg pressast, men skal raskt vidare då det ikkje vert emballert i plast. Hallen fungera slik som omlastingsstasjon for fleire typar avfall der det vert handsama og klargjort for vidare gjenvinning og energiutvinning. Miljøgevinstar Ein viktig faktor i prosjektet er auka miljøgevinstar. Då avfall vert pressa får transportørane med seg større mengder avfall på eit lass, og me sparar miljøet for ein god del utslepp i forbindelse med transporten. Det vert færre bilar inn og ut av anlegget. Ein kan anslå at det vert 100 færre bilar i året. Prosjektleiar Lars Petter Nesse ved anleggsområdet. Økonomiske gevinstar Det vert òg mindre utgifter for SIMAS når me kan sende meir avfall, ferdig pressa, vidare til forbrenning og energiutvinning. Me kan oppbevare restavfallet lenger og få det sendt vidare på tidspunkt der det er mest økonomisk gunstig, som om vinteren når det er kaldt i været og forbrenningsanlegga treng mest brensel. Me ser fram til å følgje bygginga og vil presentera vår nye omlastningshall i neste utgåve av Reint sagt som kjem ut på seinhausten. Anleggsområdet i Festingdalen reint sagt infoblad frå SIMAS 7

8 SIMAS ynskjer å dele kunnskap Saman med Sogn Opplæringskontor har SIMAS starta arbeidet med å kunne ta imot lærlingar i Festingdalen frå hausten I same opplegget vil tilsette og få høve til å ta fagbrev innafor dei same områda som vi tilbyr læreplass, dvs. praksiskandidatar. Me har fleire felt som kan vere aktuelle for lærlingar som utdannar seg og treng ein lærlingplass innan transport og køyretøy, gjenvinning og kontorfag. Skal me lukkast som lærebedrift må me ha gode rutinar og god kompetanse for klare å gjennomføre dei pliktene me tek på oss. Lærlingen får ein instruktør og ein fagleg leiar, som skal gjennom eit instruktørkurs og setje seg inn i læreplanen for å vere godt førebudd til å møte lærlingen. Me ser fram mot fortsetjinga der målet er å vere ei godkjend lærebedrift om kort tid. Sogn Opplæringskontor Sogn Opplæringskontor har i dag 86 aktive lærlingar, 35 medlemsbedrifter og dei er i stadig vekst. Dei har eit program der lærlingen får tett oppfølging undervegs ved hjelp av møter og samtaler med både bedrift og lærling. Sogn Opplæringskontor lyser ut stillingar og hjelper til å sortere ut kva søknader som er aktuelle for kva bedrift. Dei vil sørge for at ein lærekontrakt vert underskriven og godkjent av opplæringsavdelinga i Fylkeskommunen. Elles vil dei vere bindeleddet mellom lærebedrifta og Fylkeskommunen. Som lærling gjennom Sogn Opplæringskontor får lærlingane oppretthalde den sosiale kontakten med andre lærlingar og elevar, gjennom ulike arrangement som balldag og skidag. Sogn Opplæringskontor gjennomfører ei minifagprøve som ei øving, og sørger for oppmelding til fagprøva. SIMAS som lærebedrift Me har som mål å gje lærlingar mogelegheit til å søkje læreplass hjå oss frå hausten Saman med Sogn Opplæringskontor skal rutinar og opplegg på plass, og me ser på dette som svært spennande og utfordrande. 8 reint sagt infoblad frå SIMAS VARRYDDING 2015 FANABOEN MED DEG Leig stor, felles container frå Simas Næring as - og del på kostnadane med naboane. Ta kontakt på tlf for pakketilbud! simasnaering.no Simas Næring as er eit nystifta dotterselskap eigd av Simas IKS. Selskapet står for innsamling av avfall frå næringsaktørar og utleige av containerar.

9 SIMAS Næring AS er etablert! er det viktig å få til lokal verdiskaping på avfallet som ein handsamar. I startfasen har ikkje SIMAS Næring AS eigne tilsette i driftsorganisasjonen, men kjøper alle tenestene av morselskapet. Men næringsselskapet skal stå fritt til å kjøpe tenester der desse er til det beste for kundane. Eigarane av SIMAS IKS har vedteke å skilje ut alle aktivitetar som ligg utanfor innsamling og handsaming av avfall frå husholdningane i eigarkommunane i eit eige selskap. Det vil seie innsamling av avfall frå næringsaktørar og utviklingsoppgåver som vil gje verdiskaping i kommunane framover. Dette selskapet av fått namnet SIMAS Næring AS og er 100 % eigd av SIMAS IKS, som er morselskapet. Det nye selskapet har vore i drift sidan årsskiftet. Selskapet skal vidareutviklast til å verta ein sjølvstendig aktør, og som ein aktør for å få inn mest mogeleg avfall til Festingdalen. Volumet er viktig for å sikre at morselskapet får dei beste nedstraumsløysingane og effektiv utnytting av dei investeringane som er gjort i anlegget i Festingdalen. I tillegg Ikkje berre avfall Kunnskapen om at ressursane på kloden vår er i ferd med å verta uttømde, og at ny produksjon difor må basere seg på å ta tilbake det som allereie er utvunne, gjeld for mange produkt og materialar. Ein ser at «framtida sine gruver vil verta byane, der utvunne materiale er». Det er viktig at også vår region tek del i denne verdiskapinga. Avfall er ein ressurs som må nyttast for material- og energigjenvinning, og vere grunnlag for verdiskaping. I staden for å sende avfallet ut av regionen vil SIMAS Næring AS sjå på mogelegheitene for å legge til rette for etablering av ny verksemd basert på avfall lokalt i vår region. På dette område har vi fleire prosjekt på gang, både i eigen regi og saman med andre aktørar. Vi søkjer å få fram prosjekt der regionen vår har fortrinn eller mogelegheiter som kan utnyttast. I dette arbeidet er det viktig å sjå utover det bedriftene gjer i dag, og knytte dei til denne prosessen for å vidareutvikle seg til ny og utvida næringsverksemd i regionen. - Hallvard Thomassen, Dagleg leiar i SIMAS Næring AS Bruken av ressursar I løpet av det 20. århundre vart forbruket av brensel 12-dobla, og utvinning av materialressursar vart 34-dobla. I EU brukar kvar person 16 tonn med materialar årleg, av dette endar 6 tonn som avfall, der 3 tonn vert lagt på deponi. Dette betyr at om me held fram forbruket av ressursar i noverande tempo vil me trenge meir enn to planetar i

10 Johny Birkeland Transport AS Digital septikvarsling Johny Birkeland Transport AS introduserar, i løpet av 2015, overgangen frå lapp i posten til digital septikvarsling. SIMAS byrjar i vår å teste løysinga som inneber at nokon av dykk kjem til å verte varsla på SMS og e-post når det nærmar seg tømming, om de har mobilnummer og e-postadresse registrert i DIFI. Septik24, som Johny Birkeland Transport AS er ein del av, har signert ein avtale med DIFI om å kunne gjere oppslag i kontakt- og reservasjonsregisteret. Løysinga er testa både teknisk og sikkerheitsmessig. Dette vil gje auka kvalitetsog servicenivå ved at det vert enklare og meir effektivt å kommunisera med kundane. SIMAS samarbeider no med slamrenovatør Johny Birkeland Transport AS for å utføre slamtømming i alle SIMASkommunane. Frå Sløvågen har dei kontakt med alle kundane i Sogn og Fjordane med mottoet: «Vi hjelper alltid!» Innanfor SIMAS-kommunane kan ein rekne med 24 timar beredskap heile året. Ein kan forvente høg servicegrad, god kvalitet på utført arbeid og miljøbevisste løysingar. Septiktømming Me skil mellom ordinær, ekstra- og nødtømming. Den ordinære tømminga til abonnenten skjer med faste intervall, og på ei fast rute der renovatøren tek tankane innanfor same område samtidig. Ein tømmefrekvens på kvart 2. år er vanleg for hushaldningar med fleire enn ein bebuar. Om ein er einsleg kan ein søke til SIMAS om å få endra tømmefrekvensen til kvart 4. år, noko som òg er vanleg for hytter/fritidshus. Tette oppsamlingstankar vert tømde kvart år. Det er abonnenten sitt ansvar å sørge for at slamtanken vert tømt med tilstrekkeleg frekvens. Om tanken skulle verta full før ordinær må abonneten belage seg på ei ekstra- eller nødtømming: Ekstratømming: Dette er tømming av slamtank som kan skje utanom ordinær tømmefrekvens, når renovatøren er i området eller maks 5 km frå området der dei utfører ordinær tømming. Nødtømming: Dette er tømming av slamtank som må skje innan 24 timar, eller som må skje før neste periode renovatøren har anna tømming i området. Informasjon på sms og e-post De kan venta dykk informasjon som; planlagd tømmetidspunkt, klargjering av tanken, om det vert oppdaga feil eller manglar, eller det skjer uhell eller avvik undervegs, tilsendt kvittering etter fullført tømming, eventuelt beskjed om oppdraget ikkje vert utført og grunnen til det. Det vert òg mogeleg å bestille nød- og ekstratømming, og få kvittering når den er utført. Målet er at alle skal få mogelegheit til å vere med i den digitale varslingsordninga i løpet av Ring Johny Birkeland Transport AS på: Telefon: Vakttelefon: SIMAS tilbyr no både avtalegiro og efaktura Dette fikser du i nettbanken eller banken din. 10 reint sagt infoblad frå SIMAS

11 familiequiz 4 1 Å RESIRKULERE EIN BRUSBOKS KREV 1/10 av energien som å lage en ny Ikkje noko Halvparten av energien som å lage ein ny 2 AUKAR ELLER MINKAR TALET PÅ ISBJØRNAR? OG KOR MANGE ER DET IGJEN? Aukar. Om lag Minkar. Om lag Minkar. Om lag KOR MANGE PROSENT STRAUM BRUKER EIN TV I «STAND BY»-MODUS? 15 % 45 % 2 % NÅR ER EIT STOFF EI MILJØGIFT? Når stoffet kan skade miljøet sjølv om det berre fins i låge konsentrasjonar eller i små mengder Når stoffet kun kan kjøpast på apotek og er reseptbelagt Når ein må bruke sterke vaskemiddel for å vaske det vekk KVA KAN SKJE DERSOM GRØNLANDSISEN SMELTAR? Vasstanden i Noreg vil auke med fleire meter Gjennomsnittstemperaturen i Noreg vil auke med ca. 8 grader Golfstraumen, som gir oss varmt ver i Europa, kan stoppe KOR STOR DEL AV AVFALLET VERT GJENVUNNE I NOREG? 50 % 25 % 80 % KVA ER DET BEST Å BERE VARER FRÅ BUTIKKEN I? Plastpose Papirpose Bærenett KOR MYKJE CO2 (KARBONDIOKSID) SLEPP EIN EL-BIL UT VED Å KØYRE 10 KM? 0 kg 1 kg 10 kg KVA ALTERNATIV LAGAR MILJØVENLEG ENERGI? Vasskraft Kullkraft Oljekraftverk 10 KORLEIS KAN EIN KØYRE BENSIN- OG DIESELBILAR MEST MILJØVENLEG? Køyre saktare Køyre fleire saman i same bil Køyre fortare Fasit finn du på reint sagt infoblad frå SIMAS 11

12 Informasjon RETURADRESSE: SIMAS IKS Amla 6854 Kaupanger B Når er det slamtømming i min kommune? Det vert sendt ut varsel om slamtømming til eigar av eigedomen 1-2 veker før tømming. Kommune Balestrand Høyanger Leikanger Sogndal Aurland Vik Årdal Luster Lærdal Månad Mars Mars April April-Juni Juli Juli/August September September/Oktober September/Oktober Bosstømming i påska Tømminga av papp/papir og våtorganisk avfall som skulle gått skjærtorsdag 2. april er flytta til laurdag 28. mars. Dette gjeld: Rute 104 i Høyanger Rute 204 i Vik kommune Rute 204 og 404 i Leikanger kommune Rute 304 i Aurland kommune Rute 504 i Sogndal kommune Rute 604 i Luster kommune Kontortid for SIMAS i påska: mars: kl april: kl april - 6. april: Stengt Alle miljøstasjonane i SIMAS-kommunane held påskeope tysdag 31. mars! Bioposar vert utlevert i veke 16 og 17. Gjer renovatøren glad og tømminga effektiv ved å setje dunken slik at handtaket vender mot renovasjonsbilen. Sjå dette eksemplariske døme frå Dyrehagen i Amla på Kaupanger! Sortering Om du skulle verta usikker på kor du skal kaste noko, sjå sorteringsguiden bakpå kalendaren eller på gasta.no Framsidefoto: Sverre Enitch Me ynskjer alle våre kundar og samarbeidspartnarar ei strålande god påske! reint sagt infoblad frå SIMAS Kontakt oss på telefon , post@simas.no eller