reint sagt Simas lanserer app! Omlastingshall teke i bruk Konkurransar OFFENTLEG INFORMASJON reint sagt infoblad frå SIMAS

Transkript

1 OFFENTLEG INFORMASJON reint sagt Infoblad frå SIMAS - nr desember Thea Øvregard Røhme Simas lanserer app! Omlastingshall teke i bruk Konkurransar S A IM S å r df a l b o Inf

2 Leiar «Grønt Skifte» er ord som no vert nytta mykje i den offentlege debatten! Spesielt under valkampen i haust var det mykje diskusjon og debatt rundt behovet for å få til omstilling i samfunnet for å møte klima- og ressursutfordringane på kloden gjennom eit grønt skifte. Uttrykket vert nytta i mange ulike samanhengar og tydinga kan vera ulik, men kva ligg eigentleg i dette uttrykket? EU har knytt «Grønt skifte» inn mot overgang frå lineær til sirkulær økonomi, der me hindrar tap av verdifulle materialar gjennom auka gjenvinning, reduserte klimagassutslepp og negative miljøkonsekvensar. Dette skal skape arbeidsplassar og økonomisk vekst. EU presenterte i juli 2014 eit program; «Towards a circular economy: a zero waste program for Europe». Programmet vart trekt tilbake på grunn av at det var behov for eit meir ambisiøst forslag og for å tenkje heilheit. Nytt forslag skal presenterast i desember 2015, men alt no veit me at her ligg det mange mogelegheiter for ny næringsutvikling og auka verdiskaping i regionen og heile fylket vårt. SIMAS utarbeide i 2013 ein strategisk utviklingsplan der fleire potensielle utviklingsområde innan SIMAS sitt ansvarsområde vart trekt fram. Me har i ettertid jobba med konkretisering av fleire av fagområda, og no ser me at dette heng saman med den naudsynte omstillinga som sirkulær produksjon representerer. Dette kan verta spennande område for å utvikle nye næringar i vårt område avfall er ein ressurs! SIMAS har i 2015 gjennomført eit av dei store investeringsprosjekta i samband med vidareforedling og omlasting av avfallsfraksjonar som skal sendast vidare. Her skal me presse avfallet og pakke det inn i plast. Me vil redusere behovet for transport betydeleg og dermed dei totale miljøbelastningane. I tillegg sparar me handteringskostnader. Samla sett skal dette gje mogelegheiter for auka verdiskaping. I det daglege arbeider me for at kundane våre skal vere tilfredse med den tenesta og arbeidsoppgåva SIMAS har ansvaret for. No har me lansert to nye verktøy som kundane kan nytte i det daglege; det er ein APP der du mellom anna kan legge inn varsling om din dunktømming og få informasjon om sortering. I tillegg har me laga «Min kommunale Side» der du som kunde kan gå inn å sjå kva som ligg av abonnementsopplysningar. Dette er verktøy som me vil skal vere til nytte for kundane våre. Meir informasjon finn du vidare her i Reint Sagt eller på heimesida vår. Me i SIMAS inviterer med dette alle til å sortere avfallet og verta med på laget for auka gjenvinning av ressursane gjennom resirkulering av materiala i avfallet og auka verdiskaping i samfunnet vårt. Me ynskjer alle ei god jul og eit godt nytt år! Hallvard Thomassen direktør reint sagt infoblad frå SIMAS 2 REDAKSJON Ansvarleg redaktør: Hallvard Thomassen Redaksjon: Linn Sofie Ugulen Opplag: Redaksjonen avslutta: 25. nov Design: Gasta design & kommunikasjon Foto: Simas, arkiv, loop.no Trykk: Natvik Prenteverk Papir: 100% resirkulert papir

3 reint sagt Infoblad frå SIMAS - nr mars OFFENTLEG INFORMASJON Fotokonkurranse! Me ynskjer å få inn dykkar bidrag til framsida til vår neste utgåve av «Reint sagt». Me ynskjer at bilete skal innehalde element som seier noko om: Ditt bilde her! miljø natur nærområde Bladet vert trykt i eksemplar og sendt ut til alle husstandar og hytteeigarar i SIMAS-kommunane. Utgåva kjem ut i mars Send ditt bidrag til linn@simas.no innan 15. februar! Infoblad frå SIMAS Vinn ein ipad! Registrer deg med kombinasjonen avtalegiro og efaktura innan 1. februar og du er med i trekninga av ein ipad!når ein er registrert med avtalegiro og efaktura vert faktura sendt direkte til nettbanken din og trekt på forfallsdato. Fakturaen vert lagra i nettbanken, og du slepp å godkjenne betalinga. Dei som allereie er registrert med efaktura og avtalegiro er med i konkurransen. Julesekken Alle kan setje ut ein ekstra sekk med gåvepapir i samband med julefeiringa. Denne vert henta ved fyrste restavfallshenting etter julaftan, og er utan ekstra kostnad for husstanden. Bruk den sekken som du elles nyttar til plast, og legg sekken oppå restavfallsdunken. Det meste av gåvepapiret inneheld fargestoff og leire, og må difor sorterast som restavfall. Eit miljøvenleg tips er å pakke inn gåvene i grå-/brunpapir som du sjølv kan pynte og sette eit personleg preg på. 3

4 SIMAS-praten med lærlingen vår - Tomas Tomas starta i haust på sin lærlingtid i kontorfaget på SIMAS. Me er glade for å ha ein aktiv og engasjert lærling i bedrifta vår. Med ungt sinn og pågangsmot tek han alle utfordringar på strak arm og er ein ressurs for oss. Me ser fram til 2 fine år med Tomas på laget. Han stiller òg sjølvsagt opp i SIMAS-praten. Kva likar du å gjere på fritida? På fritida styrer eg med litt forskjellig; trenar litt, ser film og seriar, høyrer på musikk og er ein del med vener og familie. Kvifor valde du kontorfaget? Eg gjekk «Sal, service og sikkerheit»-lina på vidaregåande. Før eg var ferdig på VGS søkte eg etter jobb utan noko særleg resultat, so då snakka eg med Per Kopperdal og Anne Kaupi på Sogn Opplæringskontor. Dei fortalde meg at SIMAS var ute etter ein lærling innanfor kontorfaget. Eg søkte, var på intervju og fekk lærlingplassen. No sit eg her i resepsjonen på SIMAS. Korleis ser din vanlege arbeidsdag ut på SIMAS? Vanleg arbeidsdag på SIMAS startar klokka og er ferdig Dagen startar med å sjekke om posten er komen, både i postkassa og i e-posten. Arbeidsoppgåvene er varierte frå dag til dag, nokre dagar er det masse telefonar og andre dagar går til andre ting, so det er alltid noko å gjera. Tomas Kilen Rinde Alder: 20 Bustad: Øvre Årdal 4 Kva syns du har vore det mest spennande so langt i lærlingtida? Det mest spennande er vel å sjå korleis ting er og fungera rundt her på SIMAS. Og ikkje minst korleis det er å væra kontorlærling. Eg har aldri jobba på kontor og eg visste ikkje kva eg skulle forvente ut av kvardagen. So variasjonen i kvardagen er vel det eg syns er mest spennande. Korleis syns du SIMAS har teke oppgåva som lærebedrift? SIMAS gjer ein kjempegod jobb angåande det å ha ein lærling. Dei føl bra opp, eg får god opplæring av dei eg jobbar med og det er lett å jobbe med folka på SIMAS. Det er berre å spørje og du får svar. So SIMAS har tatt den oppgåva som lærebedrift strålande. Kva gjer du for miljøet? Me sortera litt annleis i Øvre Årdal enn i dei andre SIMASkommunane. Me har berre 2 bosdunkar, ein til papp og ein til restavfall. Heime sortera me ut glasflasker som kastas på returpunkt for glas- og metallemballasje. Utanom det panter eg flasker. Eg har vorte meir miljømedviten etter eg begynte på SIMAS, eg prøve no å gjera mitt.

5 Omlastingshall for framtida SIMAS tek i desse dagar i bruk ein splitter ny omlastingshall. Her skal me ta imot restavfall, papp, papir og plast, sortere og klargjere det for gjenvinning. Frå desse portane vert avfallet tippa ned i hallen Nye prosedyrar No skal avfallet tippast via sjakter som de kan sjå på bilete. Slik held me den største biltrafikken unna sorteringsområdet, og får klart åtskilde soner. Etter at avfallet er sortert i sorteringssona vert den frakta til eit transportband som tek avfallet vidare til ei presse. Pressa komprimerer avfallet og pressar det til firkantar, so vert det pakka i ei pakkemaskin og mata ut. Herfrå vert det stabla og sendt vidare til gjenvinning. Miljøgevinstar ein viktig faktor Når me pressar og pakkar avfallet i ballar får vogntoga med seg meir avfall på kvart lass, noko som gjev miljøgevinst. Miljøgevinstar har vore ein viktig faktor i prosjektet med utbygging av omlastingshall. Det vert anslått at pressinga av avfallet førar til 100 færre vogntog i året. Ny logistikk På oppsida av hallen vert avfall tippa ned på sorteringsområder, eit for restavfall og eit for papp, papir og plast. Handsaminga føregår inni hallen, medan lastinga føregår gjennom portar på nedsida. Dette fører til meir effektiv handsaming då fleire prosessar kan gå samtidig. Me har òg større rom for lagring og kan slik sende avfall vidare på økonomisk gunstige tidspunkt, til dømes om vinteren når forbrenningsanlegga treng mest brensel. Omlastingshallen er for framtida, og ein viktig del av SIMAS sitt syn på avfall som ein ressurs som må handsamast og sendast på rett veg. Porten opnast og bilen tippar avfallet ned på sorteringsområdet under Omlastingshallen sett ovanfrå. Vasstanken til venstre i bilete er òg ny og forsyner sprinkelanlegget i hallen med vatn. Transportbandet og pressa vert installert 5

6 Fretex-samarbeid om makulering SIMAS starta 1. februar i år eit samarbeid med Fretex der innsamlingscontainere for brukte klede og sko vart sett ut i alle SIMAS-kommunane. Makuleringsdunkar I tillegg til innsamlingsboksane samarbeida me med Fretex om dunkar til bruk ved makulering av både papir, CD, mobiltelefonar og anna. SIMAS er den utførande parten der me står for utkøyring og innhenting av makuleringsdunkar. Medan Fretex hentar dei hjå oss og behandlar det innleverte materialet. Ta kontakt med SIMAS om de ynskjer å høyre meir om makuleringsdunkane. «Pop-up»-butikk og stand I haust gjorde Fretex seg synleg i Sogn med ein sokalla «popup»-butikk framfor kulturhuset i Sogndal. Her stilte me med stand for å synleggjere samarbeidet vårt og informere om mogelegheitene samarbeidet gir innbyggjarane i Sogn. Det vart eit godt besøkt arrangement og me håpar på snarleg gjensyn. F.v.: Geir Øygard (driftsjef i Simas), Per Egelandsdal (Fretex) og Inge Olav Fonn (produksjonsleder Fretex Vest Norge) Returkartonglotteriet Me vil oppfordre abonnentane våre til å vere med på returkartonglotteriet! Grønt Punkt Norge arrangerer lotteriet og me syter for at våre abonnentar sine «lodd» vert med i trekninga. Dykkar lodd er ein kubbe med kartongar. Du er med i lotteriet ved å levere inn ein kubbe som du skriv namn og telefonnummer på, med minst seks drikkekartongar stappa inni. Legg kubben med kartongar laust i avfallsdunken saman med papp og papir, ikkje pakk den inn i pose. «Pop-up»-butikken ved kulturhuset i Sogndal var godt besøkt Skyl, brett, stapp og putt i dunken med blått lokk så er du med i trekninga. Kvart år delast det ut premier for til saman 1,6 millionar kroner. Dette er fordelt på 120 premier på kr og 4 premier på kr LUKKE TIL! 6

7 Våtorganisk avfall? Ein operatør i kompostanlegget i Festingdalen brukte nokre minutt ein dag på å plukke gjenstandar ut av komposten. Då det våtorganiske avfallet hadde vorte omdanna til jord kom det fleire gjenstandar til syne som skilte seg ut i overflata. Glas og metall Me finn ein del glas- og metallemballasje som kjem inn i kompostanlegget saman med det våtorganiske avfallet. I Festingdalen nyttar me det våtorganiske avfallet som vert kasta i dei brune dunkane heime hjå innbyggjarane til å lage kompostjord. Alt som ikkje er komposterbart materiale må siktast ut. Når glas- og metallemballasje vert kasta rett med ein gong; i containerane på returpunkta, vert det køyrd til gjenvinning. Farleg avfall Me finn òg elektronisk og farleg avfall i komposten. Slike produkt skal handsamast med forsiktigheit og passar ikkje inn saman med det våtorganiske avfallet. Mellom anna batteri kan innehalde kvikksølv som kan vere skadeleg om det hamnar i naturen. Me ynskjer ikkje slike gjenstandar i kompostproduktet vårt. Batteri, sprayboksar og radio i komposten Det er kun innhaldet i glas- og metallemballasjen som er våtorganisk avfall Sjå sorteringsguiden vår på eller spør oss om de er i tvil om kor noko skal kastast. OBS!! OBS!! Ha «do-vett», ikkje tett røyra! Bæsj, tiss og dopapir er alt som skal i do. Puttar du andre ting i do kan det føre til at røyra tettar seg, og slamrenovatøren får problem under tømminga. Problemskaparar under slamtømming Desember er høgtid for ribbefeitt og det kan vere enkelt å tømme det flytande feittet i vasken. Sjølv om feittet er flytande stivnar det etter kvart, og vil gje avleiringar og tette røyr. Gjenstandar som q-tips, våtserviettar og feitt frå matlaging er blant problemskaparane når slamrenovatør Johny Birkeland Transport AS reiser Sogn rundt å tømmer tankar. Mjølk og olje skapar òg problem for tømminga og handsaminga av slammet. Når slike problem oppstår ved tømming påløper ekstra kostnadar for kunden. So hugs at toalettet kun skal nyttast som nettopp toalett! 7

8 Mi side Me tilbyr no den nettbaserte løysinga Mi side for våre hushaldningsabonnentar. De finn direkte lenke frå vår heimeside Ein loggar seg inn med MinID eller BankID. Sida gir oversikt over kva slags renovasjonsog slamabonnement ein er registrert med. Ein kan finne: Tidligare fakturerte gebyr Kva slags gebyr ein er registrert med Kva dunkar ein har, og storleiken på dei Om ein er registrert med samarbeid om dunkar, og eventuelt med kven Tømmekalender Matrikkelinformasjon om eigedomen Slamtankens storleik og type Tankevekkjande kunst i Aurlandsfjellet Inni Aurlandsfjellet er det eit kunstverk som kallast «hiet på Vedahaugane». Den norske landskapsarkitekten Lars Berge og hans kontor har, saman med den New York-baserte kunstnaren Mark Dion, laga attraksjonen inni Aurlandsfjellet. Attraksjonen består av ein utsiktssti og eit underjordisk rom der Dions installasjon «The Den» er, oversett til norsk betyr det «hiet». Kultur mot natur Inni hiet søv ein bjørn på toppen av gamalt rot og utstyr som menneske har nytta opp gjennom åra, frå vikingtid til i dag. Kunstverket formidlar korleis menneske påverkar og utnyttar naturen rundt seg. Korleis menneske og deira kultur tek for seg dyras naturlige habitat. Kunstnaren er oppteken av miljøet og korleis det moderne livet er ein trussel mot livet i naturen. Kanskje han får nokon til å tenkje seg om, tenkje over eige forbruk og korleis ein betre kan bevare naturens ressursar? 8

9 SIMAS lanserer ny heimeside og «app» I sommar og haust har det skjedd spennande ting på SIMAS. Me har sett fram til å dele våre nyheiter med brukarane våre og håpar de får nytte av vår nye heimeside og applikasjon. Heimesida i ny utgåve Min Renovasjon Me har fornya oss! Heimesida vår har fått eit ansiktsløft og har vorte brukarvenleg tilpassa mobil og nettbrett. Den har vore i drift sidan i sommar og me håpar at dei som har testa den har funne enkelt fram på Me har òg gleda over å presentere vår heilt nye «app»! Applikasjonen heiter Min Renovasjon og gir: oversikt over returpunkt varsling når du skal ha tømming informasjon om kva som skal sorterast kor informasjon om miljøstasjonane mogelegheit for å sende melding direkte frå appen til SIMAS Søk opp di kommune og legg til di gateadresse eller gards- og bruksnummer. Du får no tilgang til kalenderen som viser dine aktuelle tømmetidspunkt. Under oversikta over tømmetidspunkta kan du legge inn alarm som varslar om føreståande tømming og kva fraksjon som skal tømmast. Legg inn ynskja klokkeslett og vel om du ynskjer varslinga dagen før eller same dag som tømminga. Framsida når du har valt di gateadresse. I menyen kan du velje kva du ynskjer å sjå meir på. Her legg du inn når du ynskjer å verta varsla om tømming. Oversikt over returpunkta i ditt nærområde. Du kan zoome inn og ut for å sjå kor alle returpunkta til SIMAS ligg. Du kan skrive melding direkte til SIMAS. Du vel meldingstype og legg inn informasjon. 9

10 Engasjerte naturvakter i Askedalen barnehage Borna i Askedalen barnehage i Leikanger kommune har vore på besøk hjå SIMAS i Festingdalen fleire gonger. No var det vår tur til å besøke dei. Gode på kjeldesortering Det vart raskt klart at Askedalen er ein barnehage med fokus på miljø og natur. På kjøkenet sorterte dei avfallet i plast, papp og papir, matavfall, glas og metall og restavfall. Dei er opptekne av at ikkje alt skal kastast i same spannet, men sorterast slik at det kan verta til noko nytt. Politibil laga av gjenstandar funne på miljøstasjonen Naturvakter Nokre av borna er «naturvakter». Då hjelper dei ugla å passe på naturen. Dei har gått mange rundar for å plukke «boss» fortel dei engasjert. På oppdrag frå ugla fokuserer dei på kva som høyrer heime i naturen og kva som ikkje gjer det. Dei fortel at dyra kan verta sjuke om det vert liggjande farleg «boss» i naturen, difor er det viktig å ta det med til barnehagen og sortere det slik at det hamnar på rett plass. Dei viser fram litt av fangsten frå den førre turen. Kjenner litt på det og svarar raskt og riktig på spørsmålet om kor gjenstanden skal kastast. Fokus på gjenbruk Ein tur på miljøstasjonen på Kvålen resulterte i ein politibil som står på uteområdet til barnehagen. Dei viser den stolt fram og fortel om kva dei ulike delane er for noko. Dei laga heile bilen ut av gjenstandar dei fann på miljøstasjonen. Dei har òg eit lager med andre gjenstandar dei fann på miljøstasjonen som dei kan lage nye ting av. Nokre av borna har hatt eit prosjekt der dei laga nytt papir av gamle aviser og anna papiravfall. Dei nytta mixmaster for å blande saman vatn og papir, trykka det flatt og tørka det i tørkeskåpet. Ekte gjenvinning av materiale! Det er ikkje tvil om at avfall kan engasjera den yngre delen av befolkninga! Me ynskjer Askedalen barnehage lukke til vidare i den gode jobben dei gjer med kjeldesortering, gjenbruk og som naturvakter! Dei har merka sorteringsreolen med bilete av dei ulike fraksjonane. Borna ser og kjenner på avfallet for å finne ut kor det skal kastast. 10 Gjenvinning av papir i barnehagen

11 1. KVAR SKAL DU KASTE PIZZAESKA? 4. KVA ER EIN HYBRIDBIL? 5. KVA KAN FLASKENE DU PANTER BLI TIL? 2. KVAR SKAL DU KASTE EIT TOMT SYLTETØYGLAS? 3. KAN DU KASTE LOKET SAME STAD SOM SYLTETØYGLASET? 7. I KVA AVFALLSDUNK SKAL DU KASTE MATRESTAR? 6. KVA ER OPPGÅVA TIL SIMAS? 8. KORLEIS SER RENOVASJONSBILANE UT? Fasit finn du på familiequiz 11

12 Informasjon RETURADRESSE: SIMAS IKS Amla 6854 Kaupanger B Mot ein kald vinter Om det vert skikkeleg kaldt kan avfall fryse fast i avfallsdunken, noko som inneber at renovatøren ikkje får avfallet med seg. Grunna helsemessige omsyn skal ikkje renovatørane ta i avfallet, og det som ikkje fell ut av seg sjølv vert igjen i dunken. For å sørgje for at alt avfall vert med under tømming og ikkje frys fast, kan du leggje ei avis, eggekartong, bark, strø eller flis i botn av dunken. Du kan òg leggje tørkepapir eller avispapir oppi saman med avfallet for å trekke til seg litt av fuktigheita. Sørg for at bioposen er godt knytt saman. Hugs òg å måke og strø så renovatøren kjem seg fint fram. God vinter! Utdeling av bioposar og plastsekkar 2016 Plastsekkar vert utlevert i veke 9 og 10. Bioposar i veke 15 og 16. Bosstømming i jula Sjekk kalenderen om du skulle hatt tømming i jule- eller nyttårshelga. Desse tømmingane er flytta til andre hentedagar. Opningstider for miljøstasjonane i juletida Miljøstasjonen i Festingdalen, Sogndal, held ope: Måndag Tysdag Onsdag Måndag Tysdag Onsdag Torsdag Miljøstasjonane i dei andre kommunane held ope tysdag 22. desember, og er stengde i romjula: Aurland tysdag Balestrand tysdag Høyanger tysdag Leikanger tysdag Luster tysdag Lærdal tysdag Vik tysdag Illustrasjon: Datagraf Communications Kontortid for SIMAS mellom jul og nyttår Julaftan: Stengd : Kl Nyttårsaftan: Kl gasta.no Framsidefoto: Thea Øvregard Røhme Me ynskjer alle våre kundar og samarbeidspartnarar ei riktig god jul og eit godt nytt år! Kontakt oss på telefon , post@simas.no eller