Møteinnkalling Møte i verneområdest yr et Møtestad: Sølvgarden Hotell, Rysstad i Setesdal Dato: 13. juni Tidspunkt: 18.00 Side 1
Sakliste Utvalgs - saksnr. Innha ld Lukka Ar kiv - saksnr. ST 22/13 Godkjenning av innkalling og sakliste 2003/2670 ST 23/13 Val av to representantar til å skrive under møteprotokollen saman med styreleiar 2003/2670 ST 24/13 Referatsaker 2003/2670 ST 25/13 Orienteringssaker 2003/2670 ST 26/13 Årsmelding og rekneskap for 2012 2013/2655 ST 27/13 Førespurnad om tilretteleggingstiltak i SVR 2013/1116 ST 28/13 ST 29/13 ST 30/13 ST 31/13 ST 32/13 ST 33/13 ST 34/13 ST 35/13 ST 36/13 ST 37/13 Dispensasjon til bygging av landbruksveg i Vormedalsheia landskapsvernområde, gnr/bnr 37/1 - Funndingsland - Hjelmeland kommune - Vidar Garheim Søknad om dispensasjon til transport med helikopter i SVR -Rhett Tønnesen - Bykle kommune Søknad om dispensasjon til erosjonsdempande tiltak ved Bleskestadmoen i Dyraheio landskapsvernområde, gnr/bnr 67/3, Suldal kommune, Stavanger turistforening Søknad om dispensasjon til montering av midlertidige BASE hopp installasjoner på Kjerag, Frafjordheiane landskapsvernområde, Forsand kommune Organisering av arbeidet med kulturminne i verneområdet Søknad om dispensasjon til transport med helikopter - NRK - Valle og Sirdal kommunar Søknad om omlegging av kvista vinterløype mellom Gaukhei og Josephsbu i Bygland kommune Søknad om oppsetting av sikringsbu i SVR - DNT Sør - Valle kommune Utsatt søknad om dispensasjon til utvidelse av driftehytte ved Solbu i SVR landskapsvernområde, Åseral kommune - Brå beiteforening ved formann Kåre Skretting Utsatt søknad om dispensasjon til oppføring av gjeterhytte ved Krokåna på gnr 2/bnr 3 i SVR landskapsvernområde, Åseral kommune - Kyrkjebygda driftehei ved formann Reinert Grønning 2013/1537 2013/2174 2013/2623 2013/2538 2013/2178 2013/2559 2013/1460 2013/2012 2012/2895 2013/82 Side 2
ST 38/13 ST 39/13 ST 40/13 ST 41/13 Revidert tidsplan for etablering av erstatningsbiotop Svartevatn ved Godfarlonene i SVR landskapsvernområde. Sira-Kvina KS Uttale til Statskog SF vedrørende deres ønske om å ta i bruk Heiberghytta Gamle Gråmannen som "åpent husvære" Forslag til studietur for Verneområdestyret for Setesdal Vesthei, Ryfylkeheiane og Frafjordheiane. Skottland Søknad om dispensasjon til organisert rypetaksering i Frafjordheiane LVO, Valevatn i Sirdal kommune - NJFF v/jone Nærland 2013/2637 2013/2636 2013/2640 2013/1903 ST 42/13 Tertialrapport per mai 2013 2013/2622 ST 43/13 Eventuelt 2003/2670 Side 3
VERNEOMRÅDESTYRET FOR SETESDAL VESTHEI, RYFYLKEHEI ANE OG FRAFJORDHEI ANE Saksframlegg Arkivsaksnr: 2013/2655-0 Sakshandsamar: Tarjei Haugen Dato: 31.5.2013 Utval Utval ssak Møtedato Verneområdestyret for Setesdal Vesthei- Ryfylkeheiane 26/13 13.06.2013 Årsmelding og rekneskap for 2012 Forslag til vedtak Styret godkjenner rekneskapen og årsmeldinga for 2012. Saksopply sninga r Rekneskapen er ført av Fylkesmannen i Aust-Agder og revidert som ein del av deira rekneskap. Årsmeldinga er lagt ved denne møteinnkallinga som eige vedlegg. Side 4
VERNEOMRÅDESTYRET FOR SETESDAL VESTHEI, RYFYLKEHEI ANE OG FRAFJORDHEI ANE Saksframlegg Arkivsaksnr: 2013/1116-0 Sakhandsamar: Tarjei Haugen Dato: 24.4.2013 Utval Utval ssak Møtedato Verneområdestyret for Setesdal Vesthei- Ryfylkeheiane 27/13 13.06.2013 Førespurnad om tilretteleggingstiltak i SVR Forslag til vedtak Styret tek presentasjonen frå Valle kommune til orientering og ber om at kommunen kjem tilbake til styret med eit konkret forslag på eit seinare tidspunkt. Styret føreset at saka vert grundig drøfta med grunneigarar, tilgrensande kommunar, Villreinnemnda, DNT og andre aktuelle partar før ein kjem tilbake med eit konkret forslag. Saksopply sningar Bakgrunn Valle kommune har ei tid arbeidd med å sjå om det er muleg å få etablert informasjonsog tilretteleggingstiltak langs Brokke Suleskarvegen. Ein har konsentrert seg om området rundt Håhelleren/Håhellervatn i Setesdals Vesthei sidan det i dette området finst mange kulturminne, ein etablert rasteplass, oppsamlingsplass for sau og ei turisthytte. Det har så langt vore uformelle sonderingsmøte med DNT Sør, ein av grunneigarane og Sirdal kommune. Kommunen ynskjer å presentere nokre tankar og idear om kva ein kan sjå for seg av tilrettelegging og informasjon så tidleg som muleg i prosessen. Dei ber difor om høve til å presentere tankane sine for verneområdestyret før dei eventuelt går vidare med denne saka. Saka var med på saklista til styremøtet 12. mars, men vart utsett sidan innleiar frå Valle kommune vart forhindra frå å møte. Vurdering SVR har svært få informasjonspunkt og i praksis ingen tilretteleggingar for turistar og fastbuande ut over det som alt var etablert då vernet vart innført. På desse områda ligg vi diverre langt etter andre verneområde som det er naturleg og samanlikne oss med. Løypenettet til DNT er unnataket. Initiativet frå Valle kommune bør difor helsast Side 5
velkome. Det er viktig at tankar og idear vert tatt opp tidleg i prosessen slik at ein saman kan finne akseptable og attraktive tilretteleggingar. Dette er og viktig for at ein kan avpasse planane etter det som er akseptabelt og ynskjeleg sett frå verneområdestyret sin synsstad. Det seier seg sjølv at tiltaka ikkje må vere i strid med verneformålet og heller ikkje kan påverke verneverdiane nemneverdig. Dersom slike informasjons- og tilretteleggingstiltak vert gjort på rette måten, kan dei vere med på å kanalisere ferdsla og aktivitetar bort frå sårbare område. I det vidare arbeidet er det heilt avgjerande at kommunen involverer alle aktuelle partar. Særleg gjeld dette grunneigarane, Sirdal kommune, Villreinnemnda og DNT. Kommunen må også ha ein dialog med verneområdeforvaltarane og SNO i dette arbeidet. Håhelleren ligg nær Brokke-Suleskarvegen og Roskreppmagasinet. DNT Sør har ei mindre hytte på plassen. Langs vegen har Jæren Smalelag også ei bu og ein skiljeplass for sau. Sauedriftene blir samla her kvar haust, og om våren blir dei fleste sauedriftene også lasta av i dette området og drivne ut på beite. Statens vegvesen har og bygd rasteplass ved Håhellervatn. Området er med andre ord alt sterkt prega av inngrep. Området har mange kulturminne. På 1800-talet var det gardsdrift her og tuftene etter husa er enno synlege. Sjølve Håhelleren er stor og blei i si tid bruka som driftelege. Det er villreintrekk både aust og vest for Håhellervatn/Håhelleren. Området er og til ein viss grad i bruk som sommarbeite. Det er difor viktig at ein i planleggingsprosessen av tilretteleggingstiltaka tar omsyn til dette. Dette vil og vere sentrale problemstillingar når verneområdestyret skal ta stilling til konkrete planar. Saka må leggast fram att for verneområdestyret når ein har utarbeidd eit konkret utkast til informasjons- og tilretteleggingstiltak for det aktuelle området. Målsettinga med arbeidet må vere at ein gjennom ulike informasjons- og tilretteleggingstiltak kan presentere verdiane og attraksjonane i verneområdet til turistar, hyttefolk og fastbuande og gi dei ei oppleving av verdiane i heiane våre på ein slik måte at det ikkje går ut over verneverdiane. Side 6
(Kart: Naturbase.no) (Utsnitt av kart: Villreinens biologiske leveområde i Valle kommune. Temakart i Heieplanen.) Side 7
VERNEOMRÅDESTYRET FOR SETESDAL VESTHEI, RYFYLKEHEI ANE OG FRAFJORDHEI ANE Saksfremlegg Arkivsaksnr: 2013/1537-0 Saksbehandler: Alf Odden Dato: 31.05.2013 Utvalg Utvalgssak Møtedato Verneområdestyret for Setesdal Vesthei- Ryfylkeheiane 28/13 13.06.2013 Dispensasjon til bygging av landbruksveg i Vormedalsheia landskapsvernområde, gnr/bnr 37/1 - Funndingsland - Hjelmeland kommune - Vidar Garheim Forvalters innstilling Med medhald i kapittel III og kapittel IV, punkt 1 i Foreskrift om vern av Vormedalsheia landskapsvernområde, og 48 i Naturmangfaldlova får Vidar Garheim ikkje dispensasjon til å bygge landbruksveg fram til Kaldavatnet ved Jonstøl. Med medhald i kapittel III og kapittel IV, punkt 1 i Foreskrift om vern av Vormedalsheia landskapsvernområde, og 48 i Naturmangfaldlova får Vidar Garheim dispensasjon til foreta inngrep i terrenget på tre lokalitetar, slik at det vil bli mogleg å kjøre frå grensa av verneområdet og inn til vestenden av Kaldavatnet, når marka er så frossen at kjøretyet ikkje gjer nemnande skade. Inngrepet i lokalitet 1 har ein utstrekning på inntil 80 m, og omfattar ei halvskjering i lausmassar med utfylling til en vegbredde på inntil 3 m. Inngrepet i lokalitet 2 har ein utstrekning på inntil 60 m, og omfattar ei halvskjering i lausmassar og ur med utfylling til en vegbredde på inntil 3 m. Nokre store steinar må leggast fint til side. Inngrepa i lokalitet 3 har ein utstrekning på inntil 20 m, og omfattar ei mindre utfylling med lausmassar for å sikre ei god nedkjøring til Kaldavatnet. Massar til utfyllinga kan takast frå under vassflata i Kaldavatnet. Dispensasjonen blir gitt med desse vilkåra: Alle vegkantar og skjeringar skal jamnast til slik at dei gror til så fort som råd. Steinar som kjem opp under gravinga skal gravast ned i vegtraseen. Gravearbeida på dei tre lokalitetane skal planleggast i samråd med ein representant for Statens Naturoppsyn. Ein representant for Statens Naturoppsyn skal og være tilstades og gje rettleiing når gravearbeida gjennomførast. Ein skal så langt det er mogleg unngå at traseen kjem i berøring med eksisterande turistløype. Side 8
Saksopply sninger Bakgrunn for søknaden Viser til søknad datert 11.01.2013, samt synfaringar 26.04.2013 og 28.05.2013. Vidar Garheim, 4130 Hjelmeland, søker om dispensasjon til å få bygge landbruksveg i Vormedalsheia landskapsvernområde. Vegen går frå søker sitt gardsbruk ved Funningsland på eigedomen gnr/bnr, 37/1 i Hjelmeland kommune, og inn til Kaldavatnet. Vegen har ei total lengde på 1550m, kor om lag 1300m ligg inne i Vormedalsheia landskapsvernområde. Vegen har to greiner kor ei hovudgrein på om lag 1000m går inn til Jonstøl ved Kaldavatnet, mens ei side grein på om lag 300m går inn til vestenden av Kaldavatnet. Søker oppgjev at vegen skal byggast som ein såkalla vinterveg med ei breidde på 2.5-3 m. Dette medførar at det berre skal gjerast fysiske inngrep i terrenget der kor det er naudsunt for å gjera det framkommeleg med traktor eller beltevogn på frossen mark. Det er truleg naudsynt med vegskjeringar og utfylling av masse fem stader innanfor verneområdet. Desse fem stadane utgjer ein samla lengde på om lag 350m, på resten av strekninga vil det einaste inngrepet bli rydding av vegetasjon i vegtraseen. Vegen er i søknaden plassert i vegklasse 8 lett traktorveg. Søkar opplysar at det ligg 280 da produktiv skog innanfor vegen sitt dekningsområde, og at 1400m³ av skogen er hogstmoden. Bjørkeskogen skal takast ut ved tynningshogst som ikkje gjev opne hogstflatar, mens dei eksisterande granfelta vil bli fjerna helt. Granfelta vil bli erstatta med naturleg skog. I tillegg er det eit større granfelt og mykje bjørkeskog på naboeigedommen som og kan nåast frå den omsøkte landbruksvegen. Drifta av skogen vil i stor grad skje over isen på Kaldavatnet. Søkar opplysar i søknaden at kostnadane til bygging av vegen vil komme på kr 70.000,-, mens inntektene frå skogen vil ligge på om lag kr 200.000,-. På synfaringa opplyste søkar at bruket knapt hadde innmark og at hovuddelen av inntektene frå gardsdrifta måtte komme frå utmarka. Søkar såg derfor på skogsdrifta som ei viktig inntektskjelde i åra framover. Slik situasjonen er i dag gjer den vanskelege tilkomsten det uråd å utnytte skogressursane på ein effektiv måte. Søkar har dei siste vekene bygd ny traktorveg frå garden og inn mot grensa til verneområdet. Terrenget vidare inn mot Kaldavatnet gjer det likevel vanskeleg å frakte ut tømmer berre med å kjøre i terrenget på frossen eller snødekt mark. Søker ønskjer derfor å bygge ein heilt ny veg for å få tilgang til skogsressursane ved Kaldavatnet, samstundes som ein med ein ny veg ikkje blir naudsynt å kjøre i den gamle stølsvegen som og er ei merka turistløype. Side 9
Hjelmeland kommune har ikkje handsama søknaden, og vil ikkje fatta vedtak før verneområdestyret har handsama saka. Formell bakgrunn for vurdering og vedtak Forskrift om vern av Vormedalsheia landskapsvernområde av 19.04.1991. Kongelig resolusjon av 19 april 1991 om opprettelse av Vormedalsheia landskapsvernområde Forvaltingsplan for Vormedalsheia landskapsvernområde, godkjend 1992/93. Naturmangfaldlova. Heimelsgrunnlag Vormedalsheia vart verna ved Kongeleg resolusjon av 19 april 1991. Føremålet med vernet er etter kapittel III i verneføreskriftene å ta vare på eit særmerkt og vakkert landskap som gjev eit godt tverrsnitt av Ryfylkenaturen frå fjord til høgfjell, og som inneheld sjeldsynte og sårbare naturelement. Byggetiltak i verneområdet blir regulert av verneforskrifta kapittel IV, punkt 1. Her heiter det at det ikkje må gjerast inngrep som vesentlig kan endra eller innverke på landskapets karakter. Som døme blir desse tiltake nemnt: uttak, utfylling, plassering eller lagring av masse, bortlegging av avfall, vegbygging, drenering eller tørrlegging av område, framføring av luftleidningar, oppføring av anlegg og andre innretningar eller bygningar, nydyrking, treslagskifte granplanting og skogreising. Opplistinga er ikkje fullstendig. Omsøkte tiltak kjem etter vårt syn inn under kapittel IV, punkt 1, og krev derfor dispensasjon etter 48 i naturmangfaldlova for å kunne gjennomførast. I 48 i Naturmangfaldlova heiter det at Forvaltningsmyndigheten kan gjøre unntak fra et vernevedtak dersom det ikke strider mot vernevedtakets formål og ikke kan påvirke verneverdiene nevneverdig, eller dersom sikkerhetshensyn eller hensynet til vesentlige samfunnsinteresser gjør det nødvendig. Rundskrivet Forvaltning av verneforskrifter (Direktoratet for naturforvaltning nov. 2001, revidert 2009) gir i kapittel 6 føringer for dispensasjonsbehandling etter 48. I følge rundskrivet må følgende to vilkår begge være oppfylt for å kunne gi dispensasjon: - Tiltaket kan ikke påvirke verneverdiene nevneverdig. - Tiltaket må ikke stride mot vernevedtakets formål. Det følger av samme retningslinjer at forvaltningsmyndigheten særlig bør vurdere presedens virkninger av en dispensasjon. Verneområdestyret for Setesdal Vesthei, Ryfylkeheiane og Frafjordheiane har forvaltningsmynde for Vormedalsheia landskapsvernområde. Skogsdrift i verneområdet blir regulert av verneforskrifta kapittel V, punkt 3. Her heiter det at reglane i kapittel IV skal ikkje vera til hinder for: Noverande drift av landbruksareala i landskapsvernområdet, herunder oppsetting av gjerde, kve o.l. som er naudsynte for fedrifta i området, uttak av skog som motsvarar den årlege tilveksten, flatehogst der flatene er mindre enn 2 dekar, naudsynt bruk av motorkøyrety til desse Side 10
føremåla på opparbeidde vegar, parkeringsplassar og dyrka mark, og i utmark dersom marka er så frossen at køyretyet ikkje gjer nemnande skade. I den kongelege resolusjonen frå 19.04.1991, er skogsdrift og skogsvegar omtalt under punktet Miljøverndepartementets merknader til verneforskriftene. Her heiter det at: Drift av jordbruksarealer og skogsdrift med flatehogst der flatene maksimalt er 2 daa blir tillatt. Innenfor de eksisterende granplantefeltene kan imidlertid større hogstflater vurderes for at det raskest mulig skal kunne etableres naturlig skog i området. Uttak av skog bør primært skje på frossen mark. Forvaltningsmyndigheten kan imidlertid vurdere muligheten for å gi dispensasjon til veitrase gjennom verneområdet, dersom dette er nødvendig for den skogsdrift som verneforskriftene gir tillatelse til. I eit brev frå Fylkesmannen i Rogaland til Direktoratet for naturforvaltning, datert 16.09.1988, går fylkesmannen gjennom opplysningar som har kome fram i samband med forarbeida til framlegget til verneplan. Her visast det mellom anna til ein rapport som kartleggar potensialet for økonomisk drivverdig skogsdrift i område. Rapporten er utarbeida av skogsmeister Jørgen Frønsdal som føretok ei vurdering av kva for område som kvalifiserar til statstilskott til bygging av skogsbilvegar. I rapporten er både områda ved Kaldevatnet og områda på Nordstølhei nord for Funninglands vassdraget vurdert. Av desse to blir berre områda ved Nordstølhei vurdert som lønsamt nok til å få tilskot. I brevet kjem og fylkesmannen inn på skogsbilvegar i område. På side 7 står det at: Dersom det er behov for å anlegge vei inn til de drivverdige skogsforekomstene nordafor, og dersom dette er svært vanskelig utenfor verneområdet, er fylkesmannen innstilt på å diskutere mulighetene for en veitrase gjennom verneområdet. I sin sakkyndighetsrapport i samband med skjønnet for Vormedalsheia landskapsvernområde i 1994, gjev skogbrukssjef i Suldal Bjarte Skipevåg ei vurdering av skogressursane ved Kaldavatnet. På side 8 står det at: Skogsområdet er veglaust, men sakkyndig vurderar heile område som økonomisk drivverdig. Skogsbruksressursane på dette bruket saman med bnr. 3 i område er store nok til å forsvara investering i vegutløysing. I gjeldande forvaltningsplan frå 1993, er hogst nemnt som eit viktig verkemiddel for å oppretthalda nåverande kulturpåverknad og hindre gjengroing. Det seiast og at det ved avvirkning er ønskjeleg at det nyttast teknikkar som plukkhogst/blending, samt at hogst i bjørkeskogen kan være med på å halde oppe den opne og beiteprega skogen. I følgje Forskrift om planlegging og godkjenning av veier for landbruksformål, er vegar som planleggast og byggast i områder der det er fastsett særskilte regler for vegbygging etter anna lov- og forskriftsverk unntatt frå forskrifta. Likevel bør føreskrifta sine hovudprinsipp takast med i vurderinga av denne saka. I føreskrifta si 3-3 heitar det mellom anna at Saker som behandles etter denne forskrift skal undergis landbruksfaglige og miljøfaglige vurderingar og at Vedtaket må bygge på at de landbruksressurser veien har betydning for skal kunne utnyttes på en rasjonell og regningssvarende måte. Leonhard Mikalsen i SNO, som og er tidlegare skogbrukssjef, opplyste på møte i Tilsynsutvalet 10.04.2013, at han var skeptisk til kostnadsberekningane til vegen, slik dei kom fram i søknaden, og meinte at dei var stipulert for lågt. Han meinte og at inntektene frå skogen var stipulert for høgt. Skogbrukssjef i Suldal, Bjarte Skipevåg, har og rekna på tala slik dei står i søknaden om landbruksveg. Han meiner at kostnadane til vegen er reelle, men har komme fram Side 11
til mindre inntekter på skogen. Etter hans berekningar var vegen så vidt rekningssvarande. Stavanger turisforening (STF) har fått saken til uttale, men har berre gjev ein kort kommentar over telefon. I samtale mellom verneområdeforvaltar Alf Odden og Driftsansvarleg Per Henriksen den 27.05.2013, kom det fram at STF ikkje hadde store innvendingar til den omsøkte landbruksvegen. Dei understreka samstundes dei måtte får høve til å merke oppatt turistløypa der denne kom i kontakt med landbruksvegen. Vurdering Naturmangfaldlova Etter 7 i Naturmangfaldlova skal dei miljørettslege prinsippa i 8 til 12 leggast til grunn som retningslinjer ved utøving av offentleg myndigheit. Forvaltingsmyndigheita må ved alle tiltak som vedkjem naturmangfaldet, vurdere søknadane etter desse paragrafane, og desse vurderingane skal framgå av grunngjevinga for vedtaket. Innverknad på verneverdiar og verneføremål Den omsøkte vegtraseen kjem inn i Vormedalsheia landskapsvernområde i ei høgde på om lag 430 moh, og stig i løpet av 750 m opp til 465 moh. Dei siste 250 m fell vegen ned til Kaldavatnet som ligg på 440 moh. Den første strekninga på 750 m går vegtraseen i hovudsak i eit grunnlendt område med spreidd skog. Feltskiktet er dominert av lyngartar, mens treskiktet består av ei blanding av bjørk og furu. I lia ned mot Kaldavatnet er lausmassedekket tjukkare og feltskiktet får innslag av ein del urter. Skogen er og tettare og meir storvaksen. Rett før Jonstøl står det eit mindre felt med planta gran på ca 6 daa, og det er ein del oppslag av mindre granplantar. Sidegreina ned til vestenden av Kaldavatnet går i hovudsak i eit myrlendt terreng med glissen bjørkeskog. Det står og eit større granfelt på om lag 25 daa i sørenden av Kaldavatnet, og det ligg eit granfelt på om lag 14 daa i Bjønndal nordaust for vatnet. Denne delen av Vormedalsheia landskapsvernområde har vore lite nytta av villreinen dei siste åra. Resultata frå NINA sitt GPS-merkeprosjekt (NINA rapport 694/2011) dokumenterar da og at ingen av dei åtte simlene som har nytta nordområdet, har vore i nærleiken av Kaldavatnet den tida dei hadde sender (2007-2011). I Norsk Villreinsenter sin rapport, Kartlegging av villreinens arealbruk i Setesdal Vesthei- Ryfylkeheiene og Setesdal Austhei (NVS rapport 6/2010), er det ikkje registrert villreintrekk i dette område. Kunnskap om naturmangfaldet i området baserar seg og på Direktoratet for naturforvalting sin naturdatabase med innsyn til sensitiv informasjon (www.naturbase.no). Så langt forvaltningsstyresmakta kjenner til etter søk i Naturbase, er det ikkje registrert informasjon om prioriterte arter, trua eller nær trua arter på Norsk rødliste for arter 2010 eller andre verdifulle arter. Det er heller ikkje registrert informasjon om utvalte naturtypar, trua eller nær trua naturtypar på Norsk rødliste for naturtypar 2011 eller andre verdifulle naturtypar. Det er heller ikkje komme fram andre opplysningar som tyder på at det finns slike arter og/eller naturtypar i det aktuelle område. Når det gjeld kulturminne så var Rogaland fylkeskommune på synfaring på staden 05.04.2013. I eit brev til Hjelmeland kommune datert 12.04.2013 går det fram at det omsøkte tiltaket ikkje vil komme i konflikt med dei automatisk freda kulturminna på Jonstøl. Rogaland fylkeskommune har derfor ingen merknader til den planlagde vegen, Side 12
ut over at ein under arbeide søker å unngå inngrep i og skade på kulturlandskapstrekk som steingarder, eldre veger og stiar, bakkemurar, tufter m.v. Kunnskapsgrunnlaget ( 8) som ligg føre for å vurdere dei omsøkte tiltaka si innverknad på verneverdiar og verneføremål, må derfor vurderast som tilstrekkeleg til at forvaltningsstyresmakta kan fatte vedtak i saka. 9 om Føre var prinsippet vil derfor bli tillagt mindre vekt i dei følgjande vurderingane. 10 tek føre seg den samla belastninga av økosystemet i området. Det står frå før ein del bygningar ved Kaldavatnet. Både på austsida og på vestsida står det ei hytte med uthus, mens det på Jonstølen og står ei hytte og eit uthus. Turistløypa mellom Funningsland og hyttene i Grasdalen og Melands Grønahei føljar og vassdraget opp til Kaldavatnet før den skrår opp lia sør for vatnet. På bakgrunn av overnattingsstatistikk frå dei to hyttane blir denne løypa truleg bruka av om lag 100 fotturistar kvar sommarsesong. I tillegg kjem det ein del som går dagsturar inn til Trollgarden. På grunnlag av synfaringane har forvaltningsstyresmakta komme fram til at den omsøkte landbruksvegen, krev fysiske inngrep i form av graving med gravemaskin på fem ulike lokalitetar. Lokalitet 1 ligg i ein relativt slak skråning med open bjørkeskog. Hellinga er likevel for bratt til at vegen kan leggast rett opp skråninga. Her vil det bli naudsynt å legge inn to svingar. Inngrepa vil ha ein utstrekning på om lag 80 m, og dreie seg om ei halvskjering i lausmassar med ei utfylling til ein vegbredde på inntil 3 m. Skjeringa vil få låge kantar som lett kan jamnast ut. Lokalitet 2 ligg i ein grunn og steinete dal rett vest for Kaldavatnet. Her må det gjerast utfyllingar over ein strekning på om lag 60 m for at det skal bli framkommeleg. Vegtrasen bør leggast i nordsida av dalen for å komme unna bekken som renn i botn av dalen. Inngrepet omfattar ei halvskjering i lausmassar og ur med utfylling til en vegbredde på inntil 3 m. Nokre store steinar må leggast fint til side. Lokalitet 3 ligg heilt i kanten av Kaldavatnet. Inngrepet har ein utstrekning på 20 m, og omfattar ei mindre utfylling med lausmassar for å sikre ei god nedkjøring til Kaldavatnet. Massar til utfyllinga kan takast frå under vassflata i Kaldavatnet. Utfyllinga kjem til å berøre den eksisterande turiststien i ein strekning på om lag 10 m. Lokalitet 4 ligg i eit relativt bratt skar som består delvis av lausmassar og delvis av storsteina ur. For å få høveleg helling på vegtraseen må ein byrje å vinne høgde så tidleg som mogleg slik at inngrepa vil få ei utstrekning på om lag 100 m. På grunn av den bratte skråninga vil ein ikkje kunne unngå at det blir ei betydeleg vegskjering på deler av traseen opp skaret. På stadane med storsteina ur må det flyttast ein del stein og det vil bli uråd å skjule denne i vegtraseen. Det vil derfor bli ein del utfylling av ny stein i skråninga på nedsida av vegtraseen. Lokalitet 5 ligg i den relativt slake skråninga ned mot Kaldavatnet. Her veks det relativt storvaksen bjørk og furu. Hellinga er likevel for bratt til at vegen kan leggast rett opp skråninga. Her vil det bli naudsynt å legge inn ein eller to svingar mot toppen av skråninga. Inngrepa vil ha ein utstrekning på om lag 80 m, og dreie seg om ei halvskjering i lausmassar med ei utfylling til ein vegbredde på inntil 3 m. Skjeringa vil få låge kantar som lett kan jamnast ut. Side 13
Ein landbruksveg vil i utgangspunktet kunne seiast og endre landskapets art og karakter, og såleis både påverke verneverdiane og stride mot vernevedtakets formål. Sjølv om store delar av den omsøkte landbruksvegen omfattar færre og mindre inngrep en det ein normalt forbinder med ei landbruksveg, førar den nokre stader likevel med seg inngrep som ikkje er ønskjelege i eit landskapsvernområde. Dette gjeld særleg lokalitet 4. På denne strekninga vil det bli snakk om inngrep i form av ei vegskjering med ei lengde på om lag 100 m. Denne vegskjeringa vil bli større enn ved dei andre lokalitetane, noko som og medførar at inngrepet vil bli meir synleg og at det vil ta lengre tid før vegskjering og kantar får ny vegetasjon. Inngrepa som må til for å føre vegen opp skaret i lokalitet 4, blir derfor av forvaltningsstyresmakta vurdert til å være for omfattande til å kunne inn under 48 sitt krav om at tiltaket ikkje skal påverke verneverdiane nemneverdig. Forvaltningsstyresmakta har ikkje foretatt ei like nøye vurdering av inngrepa i lokalitet 5, i og med at desse ikkje kan gjennomførast utan at det blir gjeve dispensasjon til inngrepa i lokalitet 4. Inngrepa ved lokalitet 1, 2, og 3 vil og synast i terrenget, men dei ligg meir skjult i landskapet og vil ikkje bli like synlege på avstand. Dei fysiske inngrepa er og relativt avgrensa slik at kantar og skjeringar raskt kan få ny vegetasjon og dempe det visuelle inntrykket av inngrepet. Etter forvaltningsstyresmakta si vurdering vil inngrepa i lokalitetane 1, 2 og 3 kunne seies å være såpass lite omfattande at dei kjem inn under 48 sitt krav om at tiltaket ikkje skal påverke verneverdiane nemneverdig. Inngrepa er av eit avgrensa omfang, dei ligg skjult i terrenget og dei vil bli mindre synlege etter kvart som kantar og skjeringar gror til. Inngrepa vil heller ikkje ha negativ innverknad på særleg verdifulle artar eller naturtypar. Etter forvaltningsstyresmakta si vurdering vil ein dispensasjon til å gjere inngrep i lokalitet 1, 2 og 3, opne for at søkar kan utnytte skogressursane rundt Kaldavatnet. Det må og tilleggjast vekt at skogen er ein viktig ressurs for bruket som har store delar av utmarka innanfor verneområdet, og at skogressursane på bruket ikkje kan nyttast utan tilkomst til Kaldavatnet. Det teller og med i vurderingane at skogbruksstyresmakta har vurdert skogressursane rundt Kaldavatnet som drivverdige, og at ei mogleg vegbygging for å utnytta desse ressursane er nemnt i Kongeleg resolusjon. Rydding av skog i vegtraseen, uttak av skog som motsvarar den årlege tilveksten på flater mindre enn 2 dekar og naudsynt kjøring på mark som er så frossen at kjøretyet ikkje gjer nemnande skade, er ikkje søknadspliktig. 12 omhandlar miljøforsvarleg teknikkar, driftsmetodar og lokalisering. I høve til behovet for transport av hogstvirke som er skissert i søknaden, vurderer forvaltningsstyresmakta utak om på frossen mark som det beste alternativet. Forvaltningsstyresmakta er og einig i at transport av tømmer frå Kaldavatnet ikkje er mogleg utan tre mindre terrenginngrep. 11 legg til grunn at eventuelle kostnader ved miljøforringing skal bærast av tiltakshavar. Tiltakshavar er fullt og heilt ansvarleg for ei miljømessig god løysing. Vurdering av presedensomsyn Side 14
Etter forvaltningsstyresmakta si vurdering kan ein eventuell dispensasjon føre til at det kjem eit fåtall søknadar om mindre terreng inngrep som kan lette uttaket av skog frå Vormedalsheia landskapsvernområde. Tilbakemeldingar frå Tilsynsutvalet for Lusaheia og Vormedalsheia tydar på at det truleg berre er snakk om ein søknad. Forvaltningsstyresmakta vurderar det og slik, at det ikkje er aktuelt å gje slike dispensasjonar andre stadar enn dei som er nemnte i Kongeleg resolusjon og forarbeida til denne. Dermed blir talet på søknadar som eventuelt kan innvilgast bli svært avgrensa. Konklusjon Etter verneområdestyret si vurdering, vil inngrepa som er naudsynte for å føre ein landbruksveg fram til Jonstøl ved Kaldavatnet være så omfattande ved lokalitet 4, at dei vil ha ein negativ innverknad på verneverdiane i Vormedalsheia landskapsvernområde og dermed kjem i konflikt med verneføremålet. Etter verneområdestyret si vurdering, vil inngrepa som er naudsynte for å føre ein landbruksveg fram til vestenden av Kaldavatnet, være så avgrensa at dei berre til ein viss grad vil ha ein negativ innverknad på verneverdiane i Vormedalsheia landskapsvernområde og derfor berre i liten grad kjem i konflikt med verneføremålet. Side 15
VERNEOMRÅDESTYRET FOR SETESDAL VESTHEI, RYFYLKEHEI ANE OG FRAFJORDHEI ANE Saksframlegg Arkivsaksnr: 2013/2174-0 Sakshandsamar: Tarjei Haugen Dato: 23.5.2013 Utval Utval ssak Møtedato Verneområdestyret for Setesdal Vesthei- Ryfylkeheiane 29/13 13.06.2013 Søknad om dispensasjon til transport med helikopter i SVR - Rhett Tønnesen - Bykle kommune Forslag til vedtak I medhald av kapittel IV, punkt 5.4, bokstav c i Forskrift om vern av Setesdal Vesthei - Ryfylkeheiane landskapsvernområde får Rhett Tønnesen løyve til å bruke helikopter til transport av ved, materialer, proviant, brensel og utstyr til bu ved Storheddervatn, gnr. 1, bnr. 7 i Bykle kommune. Transporten skal starte på helikopterbasen på Hovden. Løyvet gjeld for inntil to transportar. Transportane må gjennomførast i tidsromet 1. juli 1. oktober. Andre vilkår går fram av standard løyve. Søknaden om transport av felt villrein frå Breive sameige sitt område vert avslått. Styret viser til innarbeidd praksis med å ikkje gi løyve til helikoptertransport av felt villrein med unntak av dei seks vatna i Bykle som er lista opp i verneforskrifta. Denne praksisen vil bli vurdert i samband med revideringa av forvaltingsplanen, og styret vurdere det difor som uheldig å gjere endringar før denne prosessen er avslutta. Saksopply sninga r Bakgrunn for søknaden Rhett Tønnesen søkjer om løyve til helikoptertransport i Setesdal Vesthei Ryfylkeheiane landskapsvernområde til bu ved Storheddervatn, gnr. 1, bnr. 7 i Bykle kommune. Søknaden omfattar to transportar av materialar, brensel, utstyr og proviant til bua og fire transportar av felt villrein frå jaktfeltet til Breive sameige. Transportane skal starte frå helikopterbasen på Hovden. Søkjar har ikkje snøskuterløyve. Formell bakgrunn for vurdering og vedtak Side 16
Forskrift om vern av Setesdal Vesthei - Ryfylkeheiane landskapsvernområde av 28.4.00. Forvaltingsplan for SVR, godkjend 2004. Naturmangfaldlova. Heimelsgrunnlag Setesdal Vesthei - Ryfylkeheiane landskapsvernområde vart verna ved Kronprinsregentens resolusjon av 28. april 2000. Føremålet med vernet går fram av kapittel III i Forskrift om vern av Setesdal Vesthei - Ryfylkeheiane landskapsvernområde: 1. Å ta vare på eit samanhengande, særmerkt og vakkert naturområde med urørte fjell, hei og fjellskogsområde med eit særmerkt plante- og dyreliv, stølsområde, beitelandskap og kulturminne. 2. Å ta vare på eit samanhengande fjellområde som leveområde for den sørlegaste villreinstamma i Europa. Motorisert ferdsel i verneområdet vert regulert av verneforskrifta kapittel IV, punkt 5. Motorisert ferdsel på land er forbode i landskapsvernområdet - med ein del unntak. Forvaltingsstyresmakta kan også gjeve dispensasjon til motorisert transport i somme tilfelle. Etter punkt 5.4, bokstav c, kan forvaltingsmyndigheita gje dispensasjon til nødvendig luft- og snøskutertransport av materiell, brensel, utstyr og proviant til hytter og buer. Etter bokstav a i det same punktet kan forvaltingsstyresmakta også gi dispensasjon til frakt av felt storvilt. Dette er utdjupa i kapittel 5 i Forvaltingsplan for SVR. Naturmangfaldlova Etter 7 i Naturmangfaldlova skal også dei miljørettslege prinsippa i 8-12 leggast til grunn som retningsliner ved utøving av offentleg myndigheit. Forvaltingsmyndigheita må i alle tiltak som vedkjem naturmangfaldet, vurdere søknadane etter desse paragrafane. Forvaltingsmyndigheit Styret for verneområda i Setesdal Vesthei, Ryfylkeheiane og Frafjordheiane har forvaltingsmyndigheit for Setesdal Vesthei Ryfylkeheiane landskapsvernområde. Vurdering Storheddervatn ligg langt vest i Bykle Vesthei, 1067 moh. Området har skrint jordsmonn og mykje nakne berg. Det er få buer i området. Breive sameige omfattar både dette området og eit større jaktfelt lenger sør rundt Førsvatn og Lisle Førsvatn (sjå kart). Ein liten del av sameiga ligg i eit kalvingsområde for villrein. I følgje data frå NINA sitt GPS prosjekt og registreringar frå SNO personell har det vore ein del villrein i området dei siste åra. Området er då også eitt av kjerneområda for villreinen i Bykle Vesthei. Det er difor viktig at løyvet har med vilkår om at det kan trekkast tilbake dersom omsynet til viltet gjer det nødvendig. Rhett Tønnesen har ikkje snøskuterløyve og det er difor lett å forstå at han ynskjer å bruke helikopter for transport av ved, materiell og utstyr til bua. To transportar verkar og Side 17
rimeleg ikkje minst fordi det og bør vere muleg å transportere ut avfall, tome gassflasker og bygningsavfall. Uttransport av felt villrein er meir problematisk. Styret har før avslått liknande søknader og vist til at det etter forskrifta er muleg å transportere ut felte dyr frå seks namngjevne vatn i Bykle ved å melde frå til sekretariatet. Det er derimot gjeve fleire løyve til transport av felt elg. Grunngjevinga for denne forskjellen har vore at slaktevekta på ein felt elg normalt er svært mykje større enn på eit reinsdyr og at det har vore tradisjon i vårt område for å bere ut felt rein. Problemstillinga bør likevel kome opp i full breidde samband med revideringa av forvaltingsplanen. Tidene endrar seg og fleire ynskjer å bruke helikopter i samband med jakt. Det er viktig å vere i forkant av ei slik utvikling. Ein bør difor sjå på erfaringane vi har gjort oss og vurdere praksisen ut frå forskrift, verneformål og utnytting av utmarksressursar. Å opne opp for ein praksis med bruk at helikopter til transport av felt rein også utanom dei vatna som er nemnde i forskrifta, bør ikkje skje før ein har fått vurdert dette grundig i samband med revidering av forvaltingsplanen. Kunnskap om naturmangfaldet i området baserar seg på Direktoratet for naturforvalting sin naturdatabase med innsyn til sensitiv informasjon (www.naturbase.no). Så langt forvaltningsstyresmakta kjenner til etter søk i Naturbase, er det ikkje registrert informasjonen om prioriterte arter, trua eller nær trua arter på «Norsk rødliste» i området. Det er heller ikkje funne informasjon om utvalte naturtypar, trua eller nær trua naturtypar på «Norsk rødliste for naturtypar». Det har heller ikkje komme fram andre opplysningar som tyder på at det finns slike arter og/eller naturtypar i det aktuelle området. Kunnskapsgrunnlaget må difor vurderast som relativt godt for å kunne vurdere i kva grad transportane det er søkt om vil ha innverknad på verneverdiar og verneføremål ( 8 i Naturmangfaldlova). Ein helikoptertransport vil normalt ikkje medføre vesentleg skade eller ulempe. Forstyrringane er svært avgrensa i tid og dreier seg i all hovudsak om støy. Det er likevel viktig at en ikkje berre ser på den aktuelle transporten isolert sett, men har eit langsiktig og heilskapleg perspektiv på motorferdsla i område. Den motorferdsla det er søkt om, medfører så langt forvaltingsmyndigheita kan sjå svært liten risiko for alvorlege og irreversible skadar på naturmangfaldet. Transport med helikopter vil ikkje føre til spor i terrenget ( 9 i Naturmangfaldlova). Faren for forverring av naturmiljøet blir derfor vurdert som liten ( 11 i Naturmangfaldlova). Det er ikkje mange buer i området. Det blir heller ikkje gjeve mange dispensasjonar til helikoptertransportar. Etter forvaltingsmyndigheita sitt syn vil den omsøkte motorferdsla berre i liten grad føre til større belastning på økosystemet i område ( 10 i Naturmangfaldlova). I høve til transportbehovet som er skissert i søknaden, vurderer forvaltningsmyndigheita bruk av helikopter som det beste alternativet ( 12 i Naturmangfaldlova). Konklusjon Transporten vil berre i liten grad ha negativ innverknad på verneverdiane i Setesdal Vesthei - Ryfylkeheiane landskapsvernområde, og transporten kjem ikkje i konflikt med Side 18
verneføremålet. Det kan difor gjevast løyve til transport at materiell til bua, men søknaden om transport av felt villrein bør få avslag. Vedlegg Søknad med kart frå Rhett Tønnesen. Side 19
VERNEOMRÅDESTYRET FOR SETESDAL VESTHEI, RYFYLKEHEI ANE OG FRAFJORDHEI ANE Saksfremlegg Arkivsaksnr: 2013/2623-0 Saksbehandler: Alf Odden Dato: 30.05.2013 Utvalg Utvalgssak Møtedato Verneområdestyret for Setesdal Vesthei- Ryfylkeheiane 30/13 13.06.2013 Søknad om dispensasjon til erosjonsdempande tiltak ved Bleskestadmoen i Dyraheio landskapsvernområde, gnr/bnr 67/3, Suldal kommune, Stavanger turistforening Forvalters innstilling I medhaldav kapitteliii og kapitteliv, punkt1 og 3.1,i Forskrift om vernav Dyraheio landskapsvernområde, og 48i Naturmangfaldslova, får Stavangerturistforeiningløyve til å gjennomføreerosjonsdempande tiltak i løpettil Valajuvbekken. Løyve blir gjevemeddessevilkåra: Det må innhentastløyvefrå grunneigar. Det må innhentastnaudsyntløyvetil tiltaket frå Suldalkommune Byggjearbeidamå skjesåskånsamtsområd i høvetil naturomgjevnadane. Flyttingav gravemaskinamå gjennomførastslikat det blir minst moglegkjøresporpå staden Saksopply sninger Bakgrunnfor søknaden Synertil søknadardatert30.10.2012og 30.05.2013,samttelefonsamtalemeddriftsjef Per Henrikseni Stavangerturistforening28.05.2013. Stavangerturistforeiningsøkerom løyvetil å erosjonsdempande tiltak i elveløpettil Valajuvbekkeni Dyraheiolandskapsvernområde i Suldalkommune. Etterein størreflaum i november2011,medstortransportav lausmassar,harvalajuvbekken gradvisskifta løp. Detnyeløpetledarvatnetrett mot stølenog turisthytta påbleskestadmoen, og tre hytter og tre uthusståri farefor åbli skadai einny flaumsituasjon.i ein flaum situasjon er detog farefor at stølsvollenvil bli skadaav erosjonog opplading av lausmassar. KonsulentfirmaetØko-Grøntharutarbeiddrapportsombeskrivsituasjonenog kjem med framleggtil tiltak. I ene-posttil SVRsomer datert12.11.2012,skriversveinarne Jerstadsom er Distriktsingeniøri Norgesvassdrags - og energidirektorat(nve) at, Tiltaket og løsning som skisseresi rapportensyneså væregodtgjennomarbeidet.verneområdeforvaltarharog vorepåsynfaringpåstaden,og kanbekrefteat farenfor øydeleggingarer til stades. Det omsøktetiltaket omfattarforsterkingarav breddanei detopphavlegeelvelaupetog ei stengingav detnye elvelaupet.tiltaket omfattarog ei opprenskingav detopphavlege Side 20
elvelaupet.forsterkingaav breddenevil bli gjennomførtvedå byggeoppein voll av lausmassar somer forsterkamedstoresteinar. I elvelaupetvil detogbli lagtut bremsesteinarsomskal reduserefartenpåvatnetog dermedreduseremassetransporten. Alt materialetil tiltaka vil bli hentafrå elvelaupet. Tiltaka er planlagtgjennomførti sommaren/ hausten2013. Formell bakgrunnfor vurderingog vedtak Forskriftom vern av Dyraheiolandskapsvernområdemed biotopvernav 26.09.1997 Forvaltningsplanfor Kvanndalenlandskapsvernområde,Dyraheiolandskapsvernområdeog Holmevassånobiotopvernområde,godkjent1993 Naturmangfaldslova Heimelsgrunnlag Dyraheiolandskapsvernområdemedbiotopvernvart opprettavedkongelegresolusjon 26.09.1997.I kapitteliii i verneføreskriftaheiterdetat Føremåletmedlandskapsverneter å ta varepå eit særmerktfjellområdemedurørt natur,rikt plantelivmedm.a.bergjunker,verdifulle stølsområdeog beitelandskap,eldreog nyarekulturminneetterstøling,heibeiting,jakt, fiskeog fangst.føremåleter ogsåå ta varepå viktigeleveområdefor viltet, spesieltå sikreeit samanhengand e fjellområdeog delar av livsgrunnlagetfor densørlegastevillreinstammai Europa. Byggetiltaki verneområdetblir regulertav verneføreskriftasitt kapittelkapitteliv, punkt1.1. Her heiterdetat Det måikkje gjerastinngrepsomvesentlegkanendra eller innverkapå landskapetsin art eller karakter. Og underbokstava blir dessetiltaka lista opp: Oppføringav bygningar,anleggog fasteinnretningar,veg,parkerings- og rasteplassar,oppsettingav autovern,merkingogryddingavstiarogløyper, sprenging,uttak,utfylling eller oppfyllingav Side 21
masse,dreneringeller tørrlegging,ny utføringav kloakkeller andrekonsentrerte forureiningstilførsler,framføringav luftleidningareller røyrgater,vasstandsreguleringar, plasseringav campingvogner,kalking,gjødsling,bruk av kjemiskebekjempningsmiddel e.l. Opplistingaer ikkje fullstendig. Dei omsøktetiltaka kjem ettervårt syn inn underkapitteliv, punkt1, og kapitteliv punkt3.1, og krev derfordispensasjonetter 48i naturmangfaldlovafor å kunnegjennomførast. I 48i Naturmangfaldslovaheiterdetat Forvaltningsmyndighetenkangjøreunntakfra et vernevedtakdersomdetikkestrider motvernevedtaketsformål og ikkekanpåvirke verneverdienenevneverdig,eller dersomsikkerhetshensyneller hensynetil vesentlige samfunnsinteresser gjør detnødvendig. RundskrivetForvaltningavverneforskrifter(Direktoratetfor naturforvaltningnov.2001, revidert2010)gir i kapittel6 føringerfor dispensasjonsbehandling etter 48.I følgerundskrivet måfølgendeto vilkår beggeværeoppfylt for åkunnegi dispensasjon: - Tiltaket kanikke påvirkeverneverdienenevneverdig. - Tiltaket måikke stridemot vernevedtaketsformål. Det følgeravsammeretningslinjerat forvaltningsmyndighetensærligbørvurderepresedens virkningerav endispensasjon. Verneområdest yret for SetesdalVesthei,Ryfylkeheianeog Frafjordheianehar forvaltningsmyndefor Dyraheiolandskapsvernområde. Vurdering Naturmangfaldlova Etter 7 i Naturmangfaldlovaskaldei miljørettslegeprinsippai 8 til 12 leggasttil grunnsom retningslinjervedutøvingav offentlegmyndigheit.forvaltingsmyndigheitamåvedalle tiltak somvedkjemnaturmangfaldet,vurderesøknadanetterdesseparagrafane. Innverknadpå verneverdiarog verneføremål Det omsøktetiltaket skalgjennomførastom lag 300m austfor turisthytta og stølsvollenpå Bleskestadmoen.Stadenligg om lag 700mohi ein beitepregasubalpinbjørkeskogsomer ein vanlegnaturtypepåstaden.feltskikteter dominertav blåbærog ulike grasartar. Dei lågareliggandeskogsområdai Dyraheiolandskapsvernområde blir normaltlite nytta av villreinen. Samstundeshardesseområdatidlegarevorebrukt somvinterbeitei periodarmed nedisingog/ellerei storvillreinstamme.resultatafrå NINA sitt GPS-merkeprosjekt(NINA rapport694/2011)dokumenteraratei avdeiåttesimlenesomharnytta nordområdetharvorei nærleikenav stadenkor dei omsøktetiltaka er planlagt. I NorskVillreinsentersrapport Kartleggingav villreinensarealbruki SetesdalVesthei- Ryfylkeheieneog SetesdalAusthei (NVS rapport6/2010)er detikkje registrertviktige villreintrekk i detteområde.lokalt SNO personellbekreftardesseopplysningane.det heldog til ein liten elgstammei områdarundt Bleskestadmoen.Kunnskapomnaturmangfaldeti områdetbaserarsegog pådirektoratetfor naturforvaltingsin naturdatabasemedinnsyn til sensitivinformasjon(www.naturbase.no ). Så langtforvaltningsmyndigheitakjennertil ettersøki Naturbase,er det ikkje registrertandre sårbareartereller økosystemi detaktuelleområdetsomkanta nemneverdigskadeav dei omsøktetiltaka.kunnskapsgrunnlaget ( 8) somligg førefor å vurderedei omsøktetiltaka si innverknadpåverneverdiarog verneføremålmåderfor vurderastsomrelativt godt. Dei omsøktebyggeprosjektamedførersålangtforvaltingsmyndigheitakansjåsværtliten risiko for alvorlegeog irreversibleskadarpånaturmangfaldet( 9).Rettnoker elveførebyggingaeit relativt stortinngrep,menstaden ligg godtskjult i landskapetog elveløpeter allereiesterkt pregaerosjon.tiltaket vil hellerikkje skjei områdemedsærskiltebotaniskeeller geologiske Side 22
verneverdiar.ettersomtiltaket vil gåføreseginnei skogen300m frå Bleskestadmoen, vil det hellerikkje hanegativinnverknadpåverneverdianeknytt til stølslandskapet påstaden.dei omsøktetiltakavil medføreaukaferdslei byggeperioden,mendettegjeld berrefor eit avgrensa tidsromog vil skjepåei tid av åretkor hjortevilteter relativt lite sårbartfor forstyrringar.faren for miljø forringing blir derforvurdertsomliten ( 11). Utoverstølshusetog turisthytta påbleskestadmoenog turistløypamellombleskestadmoenog Mostøl,erdetikkje fysiskeinstallasjonari området.etterforvaltingsmyndigheitasitt synvil dei omsøktetiltaka berrei liten gradføretil størrebelastningpåøkosystemeti område( 10).Slik forvaltningsstyresmaktavurderedet,er detomsøktetiltaket ei godløysing i densituasjonensom haroppstått( 12). Det er storeøkonomiskeog kulturhistoriskeverdiarknytt til bygninganepå Bleskestadmoen. Stølshusetog dennye turisthytta vart reistsåseintsomi 2001,og dengamle turisthytta frå 1891er deneldsteav STFsinehytter somframleiser i bruk. Bleskestadmoener og ein storog særpregastølsvollmedstoreverneverdiarknytt til kulturlandskapet. Konklusjon Dei omsøktetiltaka vil berrei liten gradhaein negativinnverknadpåverneverdianei Dyraheio landskapsvernområde, og kjem derforikkje i konflikt medverneføremålet.dei positive verknadeneav tiltaket for stølsmiljøetog kulturlandskapetblir og vurdertsomsåpas storeat det vegoppfor dei negativesidenevedinngrepet. Side 23
VERNEOMRÅDESTYRET FOR SETESDAL VESTHEI, RYFYLKEHEI ANE OG FRAFJORDHEI ANE Saksfremlegg Arkivsaksnr: 2013/2538-0 Saksbehandler: Alf Odden Dato: 31.05.2013 Utvalg Utvalgssak Møtedato Verneområdestyret for Setesdal Vesthei- Ryfylkeheiane 31/13 13.06.2013 Skylineres v/eudeline Melet, søknad om dispensasjon til etablering av teltleir og plassering av boreboltar på Kjerag i Frafjordheiane landskapsvernområde, Forsand kommune Forvalters innstilling I medhaldav 2 og 3,punkt 1.1i Forskriftom vernav Frafjordheianelandskapsvernområdeog 48 i Naturmangfaldlova,får Akrobatog BASEhopp gruppaskyliners frå Frankrikev/ EudelineMelet løyve til å nytte inntil 20 boreboltartil å forankretre tekniskeinnretningari sambandmed BASEhopp aktivitetar på Kjeragi Frafjordheianelandskapsvernområde. Løyvegjeldfor 7 dagari løpet av tidsrommet20.07-22.08.2013. Det blir og gjeveløyvetil å sette opp et telt for lagringavutstyr. Teltet må plasserastslikat det ikkje verkerforstyrrandepå besøkandepå Kjerag. Denomsøkteteltleiren liggi følgjevedlagtkart utanfor verneområde,og dennedelenav søknadenvil derfor ikkje bli handsamaav verneområdestyret. Verneområdestyretforutsett at gjeldandenorskelovar,regelverkog prosedyrarfor sikkerheitblir følgt. Framtidigeløyvertil dennetype arrangement vil bli vurdert nøyei sambandmed den pågåande revisjonenavforvaltningsplanenfor Frafjordheiane. Løyveblir gjevemeddessevilkåra: Det må innhentastsamtykkefrå grunneigartil bådebruk av boreboltarog oppsettingav installasjonane. Etter bruk skalboreboltanefjernastog borehullaskaltettast med materialesomhindrar inntrengingav vatn i borehulla.tettingsmaterialetskalha ein fargeog konsistenssomskilseg minst mogleg frå berggrunnenpå staden. Alt utstyr og søppelskalfjernastinnan22.08.2013. Side 24
Saksopply sninger Bakgrunnfor søknaden Visertil søknadfrå Skylinersv/ EudelineMelet, datert 24.05.2013,og e-post med utfyllande opplysningartil søknaden,datert 30.05.2013. Akrobatog BASEhopp gruppaskyliners frå Frankrikev/ EudelineMelet søkerom løyvetil å nytte inntil 20 boreboltartil å forankretre tekniskeinnretningari sambandmed BASEhopp aktivitetar på Kjeragi Frafjordheianelandskapsvernområde.Søknadenomfattar og plasseringav eit telt for lagringav utstyr på Kjerag,og etableringav ein teltleir for om lag20 personarvedakslaråtjørna. Det søkastom løyvetil å gjennomføreaktivitetanei løpet av tidsrommet20.07-22.08.2013,men sjølve aktivitetanepå Kjeragvil gåføre segi løpet av sju dagari månadsskiftetjuli/august2013. Sjølveaktiviteten dreier segom BASEhopput frå tre installasjonarsomblir brukt i sambandmed akrobatikk.dette dreier segom ein katapult,konstruertav 30 mm metallrør,medein storleikpå 2x3m. EinKoreanskplankesomer en 3 m langbalanseplankeav tre, og ei Kinesiskmastsomer 6 m høgstang. Pågrunnav den korte fristen fram til styremøtethar ikkje forvaltningssekretariatetvore i kontakt med grunneigarog det lokalebasehopp miljøet. Påbakgrunnav samtalarmed dessei sambandmed ein liknandesaktidlegarei mai (AU-sak,er det all grunntil å tru at søkarhar rett i at dessestillar seg positivetil aktiviteten VerneområdeforvaltarAlf Oddenhar i telefonsamtale28.05.2013lagt sakenfram for driftssjefper Henrikseni Stavangerturistforening.Herkom det fram at slikeaktivitetar i eit avgrensaomfangtruleg ikkjeville bli oppfatta negativtav besøkandeturistar, men at for mykjeaktivitet av dennetypen verke negativtinn på naturopplevingafor ein del av dei besøkande. KartetsynerKjeragplatået,blått krysssynarstadenfor aktivitetane. Formellbakgrunnfor vurderingog vedtak Forskriftom vern av Frafjordheianelandskapsvernområdeav 30.01.2004. Forvaltingsplanfor Frafjordheiane,godkjendmars2007. Naturmangfaldlova. I dennesakahar Verneområdestyretfor SetesdalVesthei,Ryfylkeheianeog Frafjordheiane forvaltingsmyndefor Frafjordheianelandskapsvernområde. Side 25
Heimelsgrunnlag Frafjordheianelandskapsvernområdeog dei tilgrensandenaturreservataørestøog Migarenvart oppretta vedkronprinsregentensinresolusjon19.12.2003.direktoratetfor naturforvalting vedtok 30.01.2004ei mindre endringi verneforskrifta Føremåletmed opprettingaav Frafjordheianelandskapsvernområder etter 2 mellom anna:: - å ta varepå eit representativt,særpregaog vakkertlandskap,med bratte fjord- og dalsidervia lågheiaropp til glattskurthøgfjell. - å ta varepå vatn og vassdrag,viktigeleveområdefor eit særmerktplante-og dyreliv,geologiske landskapsformer,samtbeite- og stølslandskapmed automatiskfreda og nyaretids kulturminne. Vidareheter det at Allmentaskalha høvetil naturopplevinggjennomutøvingav tradisjoneltog enkelt friluftsliv medlita grad av teknisktilrettelegging. Tekniskeinngrepi verneområdetblir regulert av verneforskriftasi 3,punkt 1.1Herheiter det at det må ikkje gjerastinngrepsomvesentlegkanendraeller verkainn på landskapetsinart eller karakter. Vidareheter det at med dei unntaksomfølgjerav forskrifta pkt. 1.2og 1.3,er det forbod mot inngrep som: oppføringog ombyggingav bygningar,anleggog fasteinnretningar,framføringav røyr, luft- og jordleidningar,byggingav vegarog rasteplassar,oppsettingav autovern,dreneringog annaform for tørrlegging,gravingog påfyllingav masse,bakkeplanering,sprengingog boring,bryting av steinar, mineralog fossil,fjerningav størresteinarog blokker, bergverksdrift,vassdragsregulering, gjødsling, sprøytingmedkjemiskemiddel,nydyrking,planting,såing,byggingav bruerog klopper,oppsettingav skilt, merkingav stiar, løypero.l. Kulturminneskalikkjeskadasteller øydeleggjast.opplistingaer ikkje uttømmande. Denomsøkteplasseringaav boreboltarkjem etter forvaltingsstyresmaktasitt syninn under 3,punkt 1.1og krev derfor dispensasjonetter naturmangfaldlovasin 48for å kunnegjennomførast. I 48 i Naturmangfaldlovaheter det at Forvaltingsmyndighetenkan gjøreunntakfra et vernevedtak dersomdet ikkestridermot vernevedtaketsformål og ikkekan påvirkeverneverdienenevneverdig,eller dersomsikkerhetshensyneller hensynettil vesentligesamfunnsinteressergjør det nødvendig. RundskrivetForvaltingav verneforskrifter(direktoratetfor naturforvaltingnov.2001,revidert 2009)gir i kapittel 6 føringarfor dispensasjonsbehandlingetter 48.I følgjerundskrivetmå følgjandeto vilkår beggeværeoppfylt for å kunnegi dispensasjon: - Tiltaketkanikkje påverkeverneverdianenemneverdig. - Tiltaketmå ikkjestride mot vernevedtaketsformål. Det følgjerav sameretningslinjerat forvaltingsmyndighetasærlegbør vurderepresedensverknadarav en dispensasjon. Vurdering Naturmangfaldlova Etter 7 i Naturmangfaldlovaskaldei miljørettslegeprinsippai 8 til 12 leggasttil grunnsom retningslinjervedutøvingav offentlegmyndigheit.forvaltingsmyndigheitamå vedalle tiltak som vedkjemnaturmangfaldetvurderesøknadaneetter desseparagrafane,og dessevurderinganeskalgå fram av vedtaket. Side 26