Landskapsanalyse Nordfjella Presentasjon. 23.11.2011 Bakgrunn Oppdrag frå miljøverndepartementet Utarbeide fylkesdelsplanar for bruk og vern av prioriterte fjellområde og fastsetjing av nasjonale villreinområde Formål: Sikre både villrein og lokalinteresser 1
Bakgrunn Behov for oppdatert kunnskap som grunnlag for planutforminga Målsetting: lett tilgjengeleg oversikt over miljøkvalitetar og bruka av områda, samt sette fakta inn i ei heilskapleg landskapsvurdering Bakgrunn Fem faktaområde blei utpekt: Friluftsliv, reiseliv og anna fritidsbruk Infrastruktur Næringsliv Motorferdsle i utmark Naturmangfald 2
Bakgrunn Europeiske landskapskonvensjonen som overordna ramme Landskapsanalyse som verktøy i planprosesser Faktainnsamling Kommuneplanar Statistikk (SSB) Ferdsleinformasjon Villreininformasjon Forvaltningsplanar Forskrifter om verneområde Informantar (kommunar, SNO osv) 3
Faktainnsamling Databasar Arkeologi Naturtypar Artsmangfald Utmarksbeite (Skog og landskap) Verna vassdrag (NVE) Statistikk. Arealfakta Voss Ulvik Aurland Lærdal Hol Ål Hemsedal Total areal 1815 km 2 772 km 2 1 468 km 2 1342 km 2 1 868 km 2 1 171 km 2 753 km 2 Landareal 1739 km 2 (95,8 Ferskvatn/sjøareal 76 km 2 (4,2 Dyrka/dyrkbar mark 58 km 2 (3,2 Areal verna etter Ca. 110 naturloven km 2 (6 Areal over 600 moh. 678 km 2 (over 900 moh, 37 Arealdel, Nordfjella Ca. 340 km 2 (20 671 km 2 (93 1 386 km 2 (94 51 km 2 (7 82 km 2 (6 5,75 km 2 10,4 km 2 (0,75 (0,7 79 km 2 (11 635 km 2 (88 Ca. 167 km 2 (22 489 km 2 (33,3 1332 km 2 (90,7 Ca. 1 340 km 2 (90 1277 km 2 (95 1 673 km 2 (90 65 km 2 (5 195 km 2 (10 12 km 2 (1 9 km 2 (0,5 18,5 km 2 (1,4 494 km 2 (26 1226 km 2 1852 km 2 (91 (99 Ca. 785 km 2 (60 Ca. 1 000 km 2 (55 1079 km 2 (92 92 km 2 (8 60 km 2 (dyrkbar, 5 711 km 2 (94 42 km 2 (6 20 km 2 (3 96 km 2 (8 75 km 2 (5 1117 741 km 2 km 2 (100 (98 Ca. 650 km 2 (55 Ca. 170 km 2 (20 Arealfakta for kommunane i Nordfjella (kjelde: kommuneplanar og SSB, 2010). 4
02.12.2011 Kommunes andel av Nordfjella Statistikk. Sysselsette Sysselsette Voss Ulvik Aurland Lærdal Hol Ål Hemsedal Reiseliv m. varehandel 1288 1501 124 84 186 156 118 119 765 706 336 350 212 241 Jordbruk, skogbruk og fiske 584 442 81 54 80 68 121 91 94 81 249 160 158 103 Industri, kraft, bergverksdrift 570 501 41 24 112 95 78 53 225 204 199 248 68 77 Bygg og anlegg 514 590 40 46 46 65 71 130 234 341 288 400 117 130 Off. sektor Finans 2445 403 2669 389 238 23 206 22 385 34 331 61 493 135 648 137 773 129 472 178 958 91 964 131 305 55 385 104 Transport/kom. 428 350 32 31 97 58 40 37 94 126 197 144 41 30 Anna/uoppgitt 37 25 2 5 6 5 3 3 20 19 20 20 14 11 Totalt, alle næringar 6269 6467 581 472 946 839 1059 1218 2334 2475 2338 2417 970 1081 Oversikt over sysselsette i 2000 og 2008 (kjelde: SSB) 5
Statistikk. Overnattingsdøgn Kommune Overnattingsdøger Voss 197 478 Ulvik Ca. 80 000 Aurland/Lærdal 226 908 Hol 464 620 Ål 55 483 Hemsedal 476 549 Totalt 1501038 Antalovernattingar, 2010 (kjelde SSB, Ulvik kommune). Landskapsanalysa Hovedtyper landskap 26 område klassifisert etter: Naturgeografiske kriterier Kulturelle kjennetegn 6
Landskapsanalysa Landskapsinndelinga Hovedfokusområder Prioriterte område: Fjellheimen og grenseområder 7
Rapporten Vektlagt å lage ein rapport som kan fungere som oppslagsverk Enkel og oversiktleg Landskapstype Rapporten Landskapsform, naturog dyreliv Moderne arealbruk Historisk arealbruk Landbruk Friluftsliv Spesielle opplevingar Natur- og menneskeskapte endringsprosessar Kontinuitetsbrot? Landskapskarakter Ressursar knytta til delområdet Forvaltingsutfordringar 8
02.12.2011 Eksempel. Bruk av Nordfjella hytter (overordna tema) Eksempel. Bruk av Nordfjella løyper 9
02.12.2011 Eksempel på landskapsanalyse A6. Nordfjelli Eksempel på landskapsanalyse B5. Stolsvatnet - Rødungen 10
Samanfatning/drøfting (1) Næringsutviklinga er svært tradisjonell. Hytteutbygging dominerer Stort fokus på løypeutbygging Motorferdsle, generelt lite problem sett under eitt. Talet på overnattings- og serveringstilbod er forholdsvis konstant Jordbruk går tilbake, men store deler av området blir framleis beita Aktiv stølsdrift Samanfatning/drøfting (II) Kva har dette å si for villreinen? Større utbyggingsaktivitet i randsona til villreinområdet Stadig større og ukontrollert ferdsel Skremmer/forstyrrer villreinen. Sperrer for viktige beiteområder. Behov for tiltak ved fylkes- og riksveger. 11
Samanfatning/drøfting (III) Stor skilnad mellom nord og sør Hyttefelt Løypenett Tal overnattingar Samanfatning/drøfting (IV) Nord: ferdsla konsentrert rundt punkt Ferdsla krev meir. Enten svært korte eller svært lange turar. Avgrensa fokus på utbygging av løypenett Sør: Heile randsona til fjellheimen er lett tilgjengeleg for alle. Stort fokus på løypenett. 12
Samanfatning/drøfting (V) Lite fokus på merkevarebygging Passiv bruk av området. Store moglegheiter innafor opplevingsturisme Truleg er det store moglegheiter i å spille meir på villrein som særeigenheit, og Nordfjella som høgfjellsområde T.d. http://www.naturensbasta.se/ 13