Saksframlegg Sakshandsamar: Jostein Aanestad Arkiv: 030 &23 Arkivsaksnr.: 16/123-21 Kommunereforma * Tilråding frå formannskapet med 7 røyster (3 Ap, 2 Sp, Sv, V): Kommunestyret i Sogndal legg til grunn felles bu- og arbeidsmarknad som naturleg inndeling av ein ny kommune, jf. rapporten frå Telemarksforskning dagsett 1.10.2015. Kommunestyret i Sogndal tilrå fylkesmannen i Sogn og Fjordane at kommunane Balestrand, Leikanger, Luster og Sogndal vert slege saman til ein ny kommune, Sogn kommune. Dersom fylkesmannen meiner at fleire kommunar bør delta i Sogn kommune er Sogndal kommune positiv til det. Kommunestyret ber rådmann leggje fram ei sak for kommunestyret om korleis drøftingar mellom desse kommunane kan gjennomførast etter at fylkesmannen i Sogn og Fjordane har gjeve sin tilråding til regjeringa om ny kommunestruktur i fylket. Handsaming: Ole Mathias Nes (Sp) la fram følgjande framlegg til vedtak: Basert på valresultatet i Sogndal, legg kommunestyret til grunn felles bu- og arbeidsmarknad som naturleg inndeling av ein eventuell ny kommune, jf. rapporten frå Telemarksforskning dagsett 1.10.2015. I respekt for prosessen og valresultata i nabokommunane, kan likevel ikkje kommunestyret i Sogndal tilrå samanslåing. Karin Vikane (H) la fram følgjande framlegg til vedtak: Kommunestyret i Sogndal tilrår fylkesmannen i Sogn og Fjordane at kommunane Balestrand, Leikanger, Vik, Luster, Årdal, Lærdal, Sogndal og Aurland vert slege saman til ein ny kommune, Sogn kommune. Sogndal kommune tek initiativ overfor Balestrand, Årdal og Lærdal kommune om det er grunnlag for å ta opp att arbeidet med ein felles intensjonsavtale. Dersom det er grunnlag for det, set forhandlingsutvalet i gang arbeidet med intensjonsavtale. Kommunestyret ber rådmann leggje fram ei sak for kommunestyret om korleis drøftingar mellom desse kommunane kan gjennomførast etter at fylkesmannen i Sogn og Fjordane har gjeve sin tilråding til regjeringa om ny kommunestruktur i fylket. Jarle Aarvoll (Ap) la fram forslag til tilleggspunkt til tilrådinga: Dersom fylkesmannen meiner at fleire kommunar bør delta i Sogn kommune er Sogndal kommune positiv til det.
Ordførar la fram forslag om at det vert gjennomførd prøverøysting, der framlegget frå Sp først vert sett opp mot tilrådinga med tillegg. Formannskapet slutta seg til dette. Prøverøystinga gav følgjande resultat: Framlegget frå Ole Mathias Nes (Sp) fekk 2 røyster (Sp) og fall. Framlegget frå Karin Vikane (H) vart sett opp mot tilrådinga med tillegget frå Jarle Aarvoll (Ap). Forslaget frå Karin Vikane (H) fekk 2 røyster (H, FrP). Tilrådinga med tillegg frå AP fekk 7 røyster (3 Ap, 2 Sp, Sv, V). Det vart gjennomførd ordinær avrøysting. Denne gav følgjande resultat: Framlegget frå Ole Mathias Nes (Sp) fekk 2 røyster (Sp) og fall. Framlegget frå Karin Vikane (H) vart sett opp mot tilrådinga med tillegget frå Jarle Aarvoll (Ap). Forslaget frå Karin Vikane (H) fekk 2 røyster (H, FrP). Tilrådinga med tillegg frå AP fekk 7 røyster (3 Ap, 2 Sp, Sv, V). Rådmann si tilråding: Kommunestyret i Sogndal legg til grunn felles bu- og arbeidsmarknad som naturleg inndeling av ein ny kommune, jf. rapporten frå Telemarksforskning dagsett 1.10.2015. Kommunestyret i Sogndal tilrå fylkesmannen i Sogn og Fjordane at kommunane Balestrand, Leikanger, Luster og Sogndal vert slege saman til ein ny kommune, Sogn kommune. Kommunestyret ber rådmann leggje fram ei sak for kommunestyret om korleis drøftingar mellom desse kommunane kan gjennomførast etter at fylkesmannen i Sogn og Fjordane har gjeve sin tilråding til regjeringa om ny kommunestruktur i fylket. Vedlegg: 1. Rapport frå Telemarkforskning, uprenta (http://www.sogndal.kommune.no/kommunereform.343087.nn.html) 2. Oversyn over interkommunalt arbeid Saksutgreiing: Bakgrunn: Regjeringa la våren 2014 fram «Kommunereform meldingsdel i kommuneøkonomiproposisjonen 2015 der regjeringa gjer greie for bakgrunn, føremål, prosess og verkemiddel for kommunereforma. Stortinget ga i juni 2015 sin tilslutning til at det skal gjennomførast ei kommunereform. Kommunane fekk eit utgreiingsansvar når det gjeld framtidig kommunestruktur. I dette ligg ansvar for å delta i prosessar med sikte på å vurdere og avklare om det er aktuelt å slå seg saman med nabokommunar. Kommunane må innan 1 juli 2016 gjera endeleg vedtak i høve framtidig kommunestruktur. Kommunestyret handsama saka i møte 12.11.2015 sak 62/15, og gjorde slikt vedtak (utdrag):
Kommunestyre inviterer følgjande kommunar i arbeidet med å laga intensjonsavtalar for ny kommune: ein kommune bygd på bu- og arbeidsmarknad: Balestand kommune, Leikanger kommune og Luster kommune (etter dette kalla Nordsidealternativet) ein storkommune i Sogn: Balestand kommune, Leikanger kommune, Luster kommune, Årdal kommune, Lærdal kommune, Aurland kommune og Vik kommune (etter dette kalla Storsogn). Sogndal kommune vil drøfte intensjonsavtalar med alle dei kommunane i Sogn som ønskjer det.» Det vart gjennomførd drøftingar om intensjonsavtalar, og kommunane Balestrand, Vik Leikanger og Sogndal vart samde om ein intensjonsavtale (etter dette kalla alternativet Intensjonsavtale). Kommunestyret handsama saka 18/16 og gjorde slikt vedtak (utdrag): «Intensjonsavtale for samanslåing av kommunane Balestrand, Leikanger, Vik og Sogndal til Sogn kommune blir godkjent. For å høyra innbyggjarane si meining i spørsmålet om kommunesamanslåing skal Sogndal kommune gjennomføra innbyggjarhøyring i form av rådgjevande folkerøysting 23. mai 2016. Folkerøystinga er rådgjevande i samsvar med kommunelova 39b.» Prosess og organisering: Kommunane i Sogn valde å samordne arbeidet med kommunereforma gjennom Sogn regionråd. Regionrådet tok ansvar for å koordinere arbeidet og stå for felles utgreiing. Rådmannsgruppa har vori prosjektgruppe og stått for den praktiske gjennomføringa. I fyrste fase vart det bestemt at utgreiinga om ny kommunestruktur skulle gjerast ut i frå eit felles faktagrunnlag. Telemarksforsking vart engasjert til å utarbeide to rapportar: 1. Delrapport 1 med tema: Nærings- og folketalsutvikling, Økonomi, Tenesteproduksjon, Samfunnsutvikling og Lokaldemokrati. Rapporten er datert juni 2015 2. Delrapport II med utgreiing av alternative kommunestrukturmodellar i Sogn. Rapporten skissserer 6 ulike alternativ Rapporten er datert oktober 2015 Rapportane er lagt ut på heimesida til kommunen under fane «kommunereform». Her ligg også ein rapporten om økonomiske konsekvensar med framlegget til nytt inntekstssystem som kom i februar 2016. Med grunnlag i desse utgreiingane inviterte Sogn regionråd hausten 2015 kommunane ved kommunestyret til å ta stilling til kven av nabokommunae ein ville gå inn i nærare forhandlingar med. Resultatet for desse drøftingane vart: Luster kommune: Luster meiner kommunen samla sett er best tent med å halde fram som eigen kommune og såleis ikkje hatt formelle drøftingar med andre. Aurland kommune: Aurland har drøfta fram intensjonsavtale med Vik og Voss kommunar. Årdal kommune:
Årdal saman med Lærdal, Vik, Balestrand, Leikanger og Sogndal har gjennomført drøftingar, men avslutta forhandlingane undervegs. Årdal saman med Lærdal og Aurland kommunar har hatt drøftingsmøte der kommunane vedtok ikkje å vidare. Lærdal kommune: Status i dag er den same som Årdal kommune. Vik kommune: Vik har forhandla ferdig to intensjonsavtalar: Med Aurland og Voss kommunar. Med Balestrand, Leikanger og Sogndal kommunar. Balestrand kommune: Balestand har forhandla ferdig tre intensjonsavtalar: Intensjonsavtale med Vik, Leikanger og Sogndal Intensjonsavtale med Høyanger Intensjonsavtale med Høyanger og Hyllestad Leikanger kommune: Leikanger har forhandla ferdig intensjonsavtale med Balestrand, Vik og Sogndal kommunar. Sogndal kommune: Sogndal har forhandla ferdig intensjonsavtale med Balestrand, Vik og Leikanger kommunar. Intensjonsavtalen Med siste forhandlingane 26 februar 2016 kom forhandlingsutvala fram til ein omforeint intensjonsavtale om at Balestrand, Vik, Leikanger og Sogndal kommunar slår seg saman til ein ny Sogn kommune med verknad frå 1.1.2020. Intensjonsavtalen er fyrste steg på vegen fram mot ein ny kommune. Den har ingen juridiske bindingar i høve nytt kommunestrukturalternativ, men gjev likevel eit sterkt insitament om kva retning kommunane ønskjer å gå. Intensjonsavtalen legg også føringar på korleis den nye kommunen skal organiserast og kva oppgåver som skal prioriterast. Arbeidet med intensjonsavtalen har vore omfattande og til dels krevjande. Likevel har dette vore ei positiv erfaring der prosessen har vore prega av god tone og konstruktiv vilje til å finna løysingar. Rådgjevande folkerøysting Kommunane i Sogn som enda opp med vedtekne intensjonsavtaler valde å halde folkeavrøystingar 23. mai 2016 for å høyre innbyggjarane sin meining om dei framforhandla intensjonsavtalane, om kommunen framleis skal stå åleine eller andre alternativ. Resultat frå folkeavrøystinga: Vik kommune: Nei til samanslåing: 65,78% Ja til Aurland og Voss: 31,57% Ja til Balestrand, Leikanger og Sogndal: 2,65% Frammøte: 63,53% Balestrand kommune:
Nei til samanslåing: 49,00% Ja til samanslåing: 50,00% Alt. for Vik, Leikanger og Sogndal: 63,50% Alt. for Høyanger og Hyllestad 28,00% Frammøte: 57,30% Leikanger kommune: Nei til Balestrand, Vik og Sogndal: 61,60% Ja til Balestrand, Vik og Sogndal: 36,90% Frammøte: 60,00% Sogndal kommune: Ja til samanslåing med andre: 61,50% Nei til samanslåing med andre: 37,60% Alt. Balestrand, Vik og Leikanger 14,20% Alt. Balestrand, Leikanger og Luster: 34,50% Alt. Balestrand, Vik, Luster, Leikanger, Aurland, Lærdal og Årdal 26,80% Ikkje noko alternativ å seie ja til: 24,60% Frammøte: 25,00% Av dei som stemde ja i Sogndal var det 15% som ønska løysinga med intensjonsavtale, 37% ønska ein kommune av Balestand, Leikanger, Luster og Sogndal og 36% ønska Balestrand, Vik, Luster, Leikanger, Aurland, Lærdal, Årdal og Sogndal, medan 12% kryssa ikkje for noko alternativ. Av dei som stemde nei var det 13% som ønska løysinga med intensjonsavtale, 30% ønska ein kommune av Balestand, Leikanger, Luster og Sogndal og 12% ønska Balestrand, Vik, Luster, Leikanger, Aurland, Lærdal, Årdal og Sogndal, medan 45% kryssa ikkje for noko alternativ. Politisk og fagleg grunnlag Regjeringa sin overordna målsetting med å få kommunar til å slå seg saman er å skape større og meir handlingskraftige kommunar er oppstilt slik: Gode og likeverdige tenester for innbyggjarane Heilskapleg og samordna samfunnsutvikling Berekraftige og økonomisk robuste kommunar Styrka lokaldemokrati Kommunane sine 4 hovudoppgåver: Tenesteyting: Handlar om å yte kvalitativt gode tenester på ein effektiv og liveverdig måte Samfunnsutvikling: Oppgåva handlar om at kommunane skal legge til rette for positiv utvikling både for lokalmiljøet og samfunnet elles. Vidare skal planlegginga skje på ein heilskapleg måte og ta vare på areal, klima og miljø. Myndigheitsutøving: Handlar om å gjennomføre forvaltninga på ein grundig måte og sikre rettstryggleiken til innbyggjarane på alle tenesteområda. Demokratisk arena: Kommunen skal fungere som ein aktiv politisk arena, der innbyggjarane ønskjer å ta del i eit lokalt og levande folkestyre 10 kriteria for god kommunestruktur:
Regjeringa sette ned eit Ekspertutval som gjer framlegg om at kommunane skal målast mot ti kriteria. Her sett opp i mot dei 4 hovudoppgåvene: Hovudoppgåver Tenesteyting: Kvalitet i tenestene Effektiv bruk av ressursar Likeverd Myndigheitsutøving: Rettstryggleik Samfunnsutvikling: Positiv utvikling av lokalsamfunnet Ta vare areal, miljø og klima Heilskapleg planlegging Kriteria Stor nok kapasitet Relevant kompetanse God tenesteproduksjon Valfridom Statleg rammestyring Tilstrekkeleg kapasitet God nok kompetanse Tilstrekkeleg distanse Funksjonelle samfunnsutviklingsområder God nok kapasitet Relevant kompetanse Demokratisk arena: Lokal politisk styring Viktige oppgåver og rammestyring Levande lokalt folkestyre Aktiv lokalpolitisk arena Høg politisk interesse og deltaking Lokal politisk styring Allsidige og interessante oppgåver Statleg rammestyring Rapportar frå Telemarksforskning. Sogn regionråd engasjerte Telemarksforsking (TF) til å utgreie aktuelle kommunestrukturalternativ i Sogn. Utgreiinga er gjort i form av to rapportar. Den fyrste om nærings- og folketalsutvikling og økonomi, juni -15 og den andre om aktuelle kommunestrukturalternativ, oktober -15. Rådmannsgruppa i Sogn og Sogn regionråd og felles møter mellom formannskapa har gjevi uttrykk for at rapportane er gode og gjev eit realistisk og klart utfordringsbilde for kommunane i Sogn. Rådmannen vil trekke fram nokre av dei konklusjonane som kjem fram av rapportane. Folketalsutvikling. Endring i folketalsutviklinga i perioden 2000 2015: Vik - 508 Balestrand - 287 Leikanger 93 Sogndal 1011 Kjelde: SSB
Folketalet i Sogn har samla sett ein reduksjon med 0,9% dei siste 15 åra. Leikanger og Luster har hatt ein moderat vekst medan Sogndal ein større vekst. Innvandring har vori med på å dempe negative effektar av negativ innanlands flytting og for negativ fødselsrate. På landsbasis har det vori ein kraftig folketalsvekst dei seinare åra, men veksten har ikkje vori lik over heile landet. Trenden er at dei største kommunane har vorte større og dei minste mindre. Dette bidreg til at den relative skilnaden mellom kommunane aukar og at generalistkommuneprinsippet vert sett under press. Av dei 9 «Sognekommunane» er det berre Sogndal, Luster og Leikanger som har hatt vekst i folketalet dei siste 15 åra. For kommunane i Sogn har folketalet samla sett vorte redusert med 0,9 % frå 2000 til 2005. Prognosane framover gjev mykje det same bilde: Kjelde: Telemarksforsking Næringsutvikling og flyttestraumane: Det samla talet på arbeidsplassar for kommunane i Sogn har vore relativt stabilt og svingar rundt 16000. Telemarksfosking karakteriserer utviklinga som svak når ein samanliknar med utviklinga på landsbasis, der det har vore ei auke på 12 13 prosent.
Ser ein på endringar i talet på offentlege arbeidsplassar frå 2001 2013 er bildet slik: Kjelde: Telemarksforsking Ein kan sjå det er samanheng mellom utviklinga i talet på arbeidsplassar og talet på innbyggjarar. Sogndal har både størst auke i folketalet og auke i offentlege og private arbeidsplassar. Leikanger og Luster, som også har hatt ei viss auke i folketalet, har ein auke i den private sysselsettinga.
Kjelde: Telemarksforsking Figuren syner korleis dei ulike flyttestraumane slår ut for kommunane i Sogn. Sogndal har positive effektar av arbeidsplassvekst samstundes er Sogndal den kommunen som har høgast bustadattraktivitet, dvs. netto flytting er høgare enn forventa. Leikanger, Sogndal og Luster har mange flyttefaktorar som peikar i positiv lei samanlikna med dei andre kommunane. Om lag 400 personar frå Sogndal og om lag 115 frå Luster pendlar til Leikanger kvar dag, noko som understrekar at desse kommunane har ein felles bu- og arbeidsmarknaden. Det bør tilseie at kommunane har felles interesse av å vidareutvikle og styrke denne felles bu- og arbeidsmarknaden. Etablering av fleire arbeidsplassar er ei felles utfordring for mange kommunar. Greier ein å få etablert nye arbeidsplassar ein stad i regionen, vil det kunne verke positivt for alle i eit område med pendlaravstand. Rapporten frå TF gjev ei grundig vurdering av verknadene av ulike kommunesamanslåingar i Sogn. Det heiter m.a. i rapporten: «Alle kommunane har i større eller mindre grad små og sårbare fagmiljø, noko som skapar utfordringar når det gjeld både tenesteproduksjon og planleggings- og utviklingsoppgåver. Òg i Sogndal, som er den største kommunen, vert det synt til at kommunen har lite ressursar til å drive utviklingsarbeid. Gjennom ei kommunesamanslåing kan ein skapa ei sterkare og meir slagkraftig eining med betre føresetnader for utvikling og marknadsføring av kommunane. Ved at ein kommune i størst mogleg grad samsvarer med dei naturlege bu- og arbeidsmarknadsregionane, vil det i utgangspunktet vera gevinstar å hente ved at ein gjennom ein felles kommune kan drive meir heilskapleg planlegging og utvikling av denne regionen. Dersom kommunar innan ein og same bu- og arbeidsmarknadsregion driv utvikling på kvar sin måte, og kanskje i konkurranse med kvarandre, er det ikkje sikkert at det vil gje dei beste framtidsretta løysingane. Alle innbyggjarane har i utgangspunktet felles interesser knytt til at denne regionen skal fungere på ein best mogleg måte, noko som vil vere ei føremon for lokaldemokratisk deltaking og engasjement. Interkommunalt samarbeid som desse kommunane har seg imellom i dag, kan tilbakeførast til ordinær kommunal drift underlagt direkte politisk styring. Tilbakemeldingane frå fleire av kommunane er òg at ein ser desse alternativa som mest realistiske.
Ei erfaring frå andre delar av landet er at ulikskapar i kommunal økonomi kan skape fordelingsvanskar når det blir snakk om kommunesamanslåing. Det er frykt for at ressursar blir ført ut av kommunen og vert brukt til utviklingstiltak i andre område. Det er òg frykt for dette blant nokre av kommunane i Sogn. Dette er ei utfordring som kan vera større dersom det er snakk om å slå saman kommunar som dekkjer fleire bu- og arbeidsmarknadsregionar. Då kan ein sjå føre seg at ressursar vert overført frå ein region til ein annan. Dette vil i utgangspunktet vera eit mindre problem så lenge kommunesamanslåinga fell saman med dei naturlege bu- og arbeidsmarknadsregionane. Her vil alle innbyggjarane som bur i regionen vera avhengig av den same arbeidsmarknaden og korleis regionen utviklar seg som heilskap.» Tenester og interkommunalt samarbeid Sogndal kommune har i løpet av dei seinare åra valt å løyse delar av tenesteproduksjonen gjennom samarbeid med andre kommunar. Samarbeidsområde går fram av følgjande vedlagd oversyn. Sogndal kommune yter gode tenester og har scora heilt i toppen av Kommunebarometeret. Slik har det vore i alle år. Etter kvart som krava til tenestene har auka både til kvalitet, rettigheiter og internkontroll har utviklinga gått i retninga av at fleire tenestene blir løyst gjennom samarbeid med andre kommunar. Med ein større kommune meiner rådmannen vi kan avvikla fleire av dei interkommunale selskapa og vertskommuneløysingane. Samfunnsutvikling Kommunane i midtre og indre Sogn utgjer ein felles bu- og arbeidsmarknad. Leikanger og Sogndal står i ein noko særskilt stilling med mange statlege og fylkeskommunale arbeidsplassar. Kommunane Sogndal og Leikanger har ei svært viktig rolle som vertskommune og rolle med planlegging og tilrettelegging for desse arbeidsplassane. Utfordringa er å ha tilstrekkeleg kapasitet, kompetanse og økonomisk stryke til å følgje opp denne rolla på ein god nok måte. Følgjene av dette er utstrakt pendling mellom kommunane: Ei større kommune ville etter rådmannen sin vurdering betre kunne ta i vare den heilskaplege samfunns-utviklinga gjennom å planlegge og samordne nærings- og bustadområde på ein betre
måte. Næringsutvikling er avgjerande for samfunnsutviklinga, og ein større kommune er betre rusta til å følgje opp denne oppgåva gjennom dialog og samarbeid med næringsaktørane. Saman med kommunereforma skal det køyrast ei regional reform både når det gjeld inndeling av fylkesmanneembeta og fylkesinndelinga. Det går også parallelle reformer innan høgskule, Skatteetaten og NAV. Samla sett kan endringane få store konsekvensar for arbeidsplassar og bustader i Sogn. Rådmannen meiner kommunane ville vore betre rusta til å møte desse utfordringane om ein hadde vori del av ein større kommune som ville arbeidt for Sogn som eit vektsområde. Nye retningslinjer for lokalisering av statlege arbeidsplassar diskvalifiserer Sogn som lokaliseringsstad med dagens kommunestruktur. Det er svært uheldig. Økonomiske konsekvensar ved ei kommunesamanslåing Gjennom eit forlik i Stortinget er ein del av dei økonomiske rammene knytt til kommunereforma no avklarde. Kort oppsummert vil dei ulike alternativa for kommunesamanslåing gje følgjande økonomiske verknader: Alternativ Eingongsstønad Inndelingsstønad Konsesjonskraft Samla verknad Storsogn 55 185 520 760 Intensjonsavtale 40 132 420 592 Nordssidealternativet 40 132 180 352 Her er dei ulike ordningane og verknadene rekna om til eit eingongsbeløp, som for Nordsidealternativet utgjer 352 mill. kroner. Størst effekt er konsesjonskrafta, der overskotskraft frå Luster kommune ved ei slik kommunesamanslåing vil bli att i kommunen og ikkje overførd til fylkeskommunen. Den økonomiske verknaden kan også presenterast som årleg verknad på kommuneøkonomien. Då får vi følgjande tal: Alternativ Eingongsstønad Inndelingsstønad Konsesjonskraft Samla verknad Storsogn 2,8 9,3 26 38 Intensjonsavtale 2,0 6,6 21 29,6 Nordssidealternativet 2,0 6,6 9 17,6 Vi ser at det årleg tapet ved ikkje å etablere ein nordsidekommune vil vera på 17,6 mill. kroner med dei føresetnaden som er gjort for utrekninga. Beløpet er summen av «gulerøtter» i for av auka inntekter (eingongsstøtte og konsesjonskraftinntekter) og reduserte inntekter (bortfall av inndelingsstøtte) ved ikkje å slå seg saman. Det vil også vera andre økonomiske verknader som vi ikkje kjenner i dag, t.d. nivået på arbeidsgjevaravgift (og kompensasjon for høgt nivå) i den nye kommunen. Oppsummering Rapporten frå Telemarksforskning peiker på at det er kommunar som omfattar felles bu- og arbeidsområde som står fram som naturlege å slå saman til ein større kommune. Kommunane
Leikanger, Luster og Sogndal representerer eit felles bu- og arbeidsområde. Balestand har i større grad eit felles bu- og arbeidsmarknad med desse kommunane, enn utover mot Høyanger, jf. rapporten frå TM. Rådmann vil på det grunnlaget vurdere Nordsidealternativet, med kommunane Balestrand, Leikanger, Luster og Sogndal, som det naturlege og aktuelle alternativet for ein ny kommune for Sogndal kommune. Det er også dette alternativet som fekk størst tilslutnad ved folkeavrøystinga 23. mai. Med dei økonomiske verkemidla som er etablert vil vedtak om ei slik kommune ha store økonomiske verknader, rekna til 15 20 mill. kroner i året i auka inntekter i høve det å ikkje slå desse kommunane saman. Kommunereforma skjer parallelt med regionreforma, og strukturelle endringar i regional stat og for statlege verksemder. Statlege og fylkeskommunale arbeidsplassar på Leikanger og i Sogndal er svært vikte arbeidsplassar for kommunane Leikanger, Sogndal, Luster og Balestand. Dei trugsmåla og moglegheitene som ligg i endring av lokalisering av statlege og fylkeskommunale arbeidsplassar er, etter rådmannen si vurdering, den viktigaste grunnen for å etablere ein ny og større kommune mellom Leikanger, Luster, Balestand og Sogndal. Ein større og meir ressurssterk kommune vil vera betre i stand til å arbeide for å sikra eksisterande arbeidsplassar og trekke til seg nye arbeidsplassar til kommunen. Alle kommunane er bedt om å gjennomføre «nabopraten» og ta stilling til kva kommunar dei ønskjer å slå seg saman med innan 1.7.2016. Det er også naudsynt å gjere vedtak innan 1.7.2016 for å ta del i dei økonomiske verkemidlar som ligg i kommunereforma. Kommunen skal gjere vedtak på sjølvstendig grunnlag ut frå ei samla vurdering, og treng ikkje leggja avgjerande vekt på kva vedtak eller synspunkt som nabokommunane gjer. Det er heller ikkje avklart på noverande tidspunkt. Vedtaket til kommunestyret skal sendast til fylkesmannen, som skal gje si tilråding til regjeringa innan 2016. Rådmannen vurderer Nordsidealternativet som den løysinga som i størst grad møter måla i kommunereforma, og vil rå kommunestyret til å gjere vedtak om å slå Sogndal kommune saman med kommunane Balestand, Leikanger og Luster, til Sogn kommune. Vedtaket i kommunestyret skal gå som ei tilråding til fylkesmannen, og fylkesmannen skal gje si tilråding innan 1. oktober. Sidan det ikkje er gjennomførd drøftingar mellom dei fire kommunane i Nordsidealternativet, vil det vera behov for slike drøftingar dersom fylkesmannen føl ei tilråding om eit nordsidealternativ. Det vil vera naturleg at kommunestyret drøftar saka på nytt etter at fylkesmannen har gjeve si tilråding. Sogndal, 03.06. 2016 Jostein Aanestad rådmann