Interkommunalt samarbeid

Interkommunalt samarbeid Kommunegeolog Deltakarkommunar: Kvam (HST-106/11), Fusa kommune (KOM-036/11), Ullensvang herad (HST-047/12), Masfjorden kommune (FS-051/12), Modalen kommune, Ulvik herad, Jondal kommune (KOM- 052/12), Kvinnherad kommune, Eidfjord kommune (FSK-084/12) Støtta av Fylkesmannen i Hordaland Vår ref.: 14/33-5/N-860//TORDOL Arkiv: N-860 Dato: 31.01.2014

INTERKOMMUNAL KOMMUNEGEOLOG Side 2 av 22 Vår ref.: 14/33-5/N-860//TORDOL Arkiv: N-860 Dato: 31.01.2014 Kommunegeolog - årsrapport 2013 Innhaldsliste 1. Bakgrunn... 3 2. Mål for prosjektet... 4 3. Organisering... 5 4. Oppnådde resultat/arbeidsoppgåver... 6 4.1. Interkommunalt samarbeid... 6 4.2. Nettverk og kompetanse... 6 4.2.1. Kompetanse... 6 4.2.2. Internettside... 7 4.2.3. Informasjons-epostar... 7 4.3. Kartlegging og registrering... 7 4.3.1 Kommunedekkande hellingskart og dreneringskart... 7 4.3.2. ROS og skredvurdering på kommuneplannivå... 7 4.3.3. Skredvurdering i reguleringsplan- og byggesaksnivå... 8 4.3.4. Systematisering av skred- og flaumdata for kommunen... 8 4.4. Rådgjeving... 8 4.5. Fellesoppgåve for samarbeidande kommunar... 10 4.6. Arbeidsoppgåver i Kvam herad... 10 4.7. Arbeidsoppgåver i Fusa kommune... 12 4.8. Arbeidsoppgåver i Ullensvang herad... 12 4.9. Arbeidsoppgåver i Masfjorden kommune... 14 4.10. Arbeidsoppgåver i Modalen kommune... 14 4.11. Arbeidsoppgåver i Ulvik herad... 14 4.12. Arbeidsoppgåver i Jondal kommune... 15 4.13. Arbeidsoppgåver i Eidfjord kommune... 15 4.14. Arbeidsoppgåver i Kvinnherad kommune... 16 5. Økonomi... 18 5.1. Rekneskap... 18 5.2. Finansiering... 19 6. Sterke/svake sider ved samarbeidet og skredvurdering... 21 7. Oppsummering... 22 Versjon 3 Endeleg versjon 31. jan. 2014 Versjon 2 29. jan. 2014 til kommentering Versjon 1 førebels notat 16. jan. 2014 til kommentering Versjon 0 starta opp 2 januar 2014. Tore Dolvik, Kvam herad Bilde på framsida: Foto av steinsprang på Klyvevegen, Fykse, Kvam, 27. okt. 2008. Foto: Tore Dolvik Foto av ein ustabil blokk som vart tatt ned i Klyvevegen, Kvam, 1-3. nov. 2010. Foto: Tore Dolvik, 3. nov. 2010 Foto av vinterflaum på Kvamskogen 22. mars 2011. Foto: Tore Dolvik Foto av flaumskred i Håvik, Fusa (24. juli 2011; foto 31. aug. 2011). Foto: Tore Dolvik Foto av eit flytande hyttetak i Fresvik, Ullensvang (26. des. 2011; foto 5. jan. 2012). Foto. Tore Dolvik Foto av sikringsvollen i Aga, Ullensvang (foto 6. jan. 2012). Foto: Tore Dolvik Foto av eit flaumskred i Skjelvik, Odda (26. des. 2011; foto 5. jan. 2012). Foto: Tore Dolvik

INTERKOMMUNAL KOMMUNEGEOLOG Side 3 av 22 Vår ref.: 14/33-5/N-860//TORDOL Arkiv: N-860 Dato: 31.01.2014 NAMN: INTERKOMMUNAL KOMMUNEGEOLOG I HORDALAND Ansvarleg: Kvam herad ved Bjørn Vik, Grovagjelet 16, 5600 Norheimsund, bjvi@kvam.kommune.no, 56 55 31 Kommunegeolog: Tore Dolvik, Kvam herad, Grovagjelet 16, 5600 Norheimsund, tordol@kvam.kommune.no; 56 55 30 76 Start: 4.9.2012 1. BAKGRUNN Naturskadar som følgje av skred er og har vore eit dagsaktuelt tema. Kommunane har ansvar for at det ikkje vert planlagt eller bygd i flaum- og skredfarlege område. Mangel på kunnskap kan føre til at det vert bygd i flaum- og skredfarlege område. NIVI Rapport 2009:4 1, laga på oppdrag av KS, nemner at mange små kommunar kan mangle kompetanse og nødvendig kapasitet for å løyse lovpålagte tenester, og at interkommunalt samarbeid kan framstå som ein viktig strategi. Ein får delt ressursane og kunnskapen mellom kommunane. Kvam herad har vore initiativtakar til fleire skredprosjekt sidan 2008. Til saman har 12 ulike kommunar i Hordaland vore med i eit skredprosjekt. Eit forprosjekt i Kvam i 2008 vart vidareført med eit 1-årig skredprosjekt i 2009 (9 deltakande kommunar + HFK 2 ) og eit 2-årig interkommunalt skredsamarbeid (9 samarbeidande kommunar og økonomisk støtte frå HFK, FM 3 og KRD 4 ). Skredsamarbeidet vart avslutta med eit 2 dagars skredseminar med 65 påmelde frå 16 kommunar og 24 føretak (konsulentar, arkitektar, skredsikringsfirma, byggfirma med meir). I 2009 var desse kommunane med: Kvam, Fusa, Ullensvang, Ulvik, Granvin, Eidfjord Jondal, Osterøy og Vaksdal. Tilskot frå HFK partnar i kommuneplanlegging. I 2010 2011 var desse med: Kvam, Fusa, Ullensvang, Ulvik, Granvin, Jondal, Tysnes, Masfjorden og Modalen. Tilskot frå HFK partnar i kommuneplanlegging, FMHO og KRD. Kvam herad vedtok i heradstyre i 2011 (HST-106/11) at dei vil vidareføre skredsamarbeidet i ein fast ordning med ein fast tilsett kommunegeolog (1/1 stilling). Eit vilkår var at fleire kommunar vart med å delfinansiere kommunegeologen. Skred og flaum vert hovudoppgåvene i samarbeidet, men andre oppgåve der geologi kjem i bilde er ikkje utelukka (t.d. klima med meir). Kvam herad hadde eit infomøte den 9. mars 2012 der alle kommunane i Hordaland vart invitert. 7 kommunar, FM og HFK var representert. 8 kommunar har signert samarbeidsavtale med Kvam herad. Samarbeidet vart starta opp 4. sep. 2012. Årsrapport for 2012 ligg i Kvam herad sitt arkiv, dokument 12/50-58. 1 NIVI Rapport 2009:4 Regionrådene et verktøy for å møte kommunenes utfordringer? (http://www.nivianalyse.no/rapporter.html) 2 HFK Hordaland fylkeskommune 3 FM Fylkesmannen i Hordaland 4 KRD Kommunal- og regionaldepartementet

INTERKOMMUNAL KOMMUNEGEOLOG Side 4 av 22 2. MÅL FOR PROSJEKTET Visjonen er eit tryggare lokalsamfunn. Målet er å: styre arealbruken i kommunane gjennom regulering og byggesakshandsaming slik at ein unngår at nye bygg og anlegg hamner i flaum- og skredutsette område. gje kommunane rett kompetanse for å vere ein god støttespelar i saker som gjeld kartlegging og avklaring av farenivå i flaum- og skredutsette område for eksisterande og nye tiltak. Strategien er: eit langsiktig interkommunalt samarbeid ein kommunegeolog i 1/1 stilling Temaet er skred og flaum Kommunegeologen skal: drive med nettverks- og kompetansebygging jobbe med å få oversikt over skredfaren i kommunane rådgje kommunane og kommunane sine samarbeidspartar vere ein synleg kontaktperson for kommunane Meir om samarbeidet og kva kommunegeologen kan jobbe med kan ein lese i samarbeidsplanen (Kvam herad 12/50-33)

INTERKOMMUNAL KOMMUNEGEOLOG Side 5 av 22 3. ORGANISERING Kommunegeologen er etablert i ein 100 % stilling som rådgjevar. Kvam herad er arbeidsgivar og dermed vertskommune for samarbeidet. Samarbeidet er eit reint administrativt samarbeid ( 28 b i kommuneloven 5 ). Dei andre deltakarkommunane har avtaler med Kvam herad om bruk av kommunegeologen. I følgje kommuneloven gjeld avtalen mellom kommunestyre i vertskommunen og samarbeidande kommune. Avtalen er bilateral og vertskommunen kan dermed ha ulike oppgåver delegert frå kvar enkelt samarbeidskommune. Fordeling av arbeidsoppgåver til kommunegeologen skjer lokalt i kvar kommune, og arbeidsmengda må stå i forhold til eigen finansieringsdel. Hovudoppgåvene til kommunegeologen er skissert i strategi (kap. 4) og tiltak (kap. 5) i samarbeidsplanen. Fellesskapet mellom kommunane vert organisert som eit nettverkssamarbeid med regelmessige møter om felles faglege diskusjonar etc. Rådmann, Kvam herad Samarbeidskommunar *Fusa Kjetil Koldal *Ullensvang - Kent G. Håkull *Masfjorden Terje Kallekleiv og Sveinung Toft (NY) *Modalen - Inge Kårevik og Tone Selmer Skuggevik (NY) *Ulvik - Jarle Grevstad *Jondal - Trygve Vik *Kvinnherad - Anbjørn Høivik *Eidfjord - Gunnar Elnan avtalar info kontaktperson Teknisk eining Byggesak og geodata - Bjørn Vik Kommunegeolog Tore Dolvik info kontaktperson NVE Toralf Otnes (arealplan) m.fl. Fylkesmannen Fylkeskommunen Jomar Ragnhildstveit (geolog) m.fl. Statens vegvesen NGU Konsulentføretak med meir *Organiseringa i Kvam herad og kontaktpersonar kan endre seg, men prinsippet vert det same. 5 Kommunelova - http://www.lovdata.no/all/hl-19920925-107.html

INTERKOMMUNAL KOMMUNEGEOLOG Side 6 av 22 4. OPPNÅDDE RESULTAT/ARBEIDSOPPGÅVER Dette kapittelet viser kva som er gjort i 2013, ut frå tiltakskapittelet i samarbeidsplanen (12/50-33) og opplisting for kvar samarbeidande kommune. 4.1. Interkommunalt samarbeid Det interkommunale samarbeidet var klart den 4. sep. 2012. Kvam herad tok då på seg å vere vertskommune for ein kommunegeolog. Kvam herad har samarbeidsavtale med åtte kommunar, sju av avtalane er langsiktige (minst 3 år frå 2012), mens ein er for 2013 (forlenga for 2014). Dei ni kommunane som er med i samarbeidet er Kvam, Fusa, Ullensvang, Masfjorden, Modalen, Ulvik, Jondal, Eidfjord og Kvinnherad. Samarbeidet har fått tilskot frå Fylkesmannen i Hordaland (Skjønnsmidlar til omstilling og fornying). 4.2. Nettverk og kompetanse Kommunegeologen skal bygge og drive nettverket som er etablert gjennom fleire prosjekt sidan 2008 (jf. samarbeidsplanen 12-50/33). 4.2.1. Kompetanse Ved faglege spørsmål har kommunegeologen kontakta NVE, Hordaland fylkeskommune, Statens vegvesen, Bergen kommune med fleire ut i frå kva spørsmålet gjeld. Kommunegeologen har i tillegg fått faglege spørsmål tilbake som er prøvd svart på ut frå erfaringa i samarbeidande kommunar. I 2013 har kommunegeologen vore på 3 seminar, både for fagleg nytte, men òg for å byggje nettverk. 22. 23. apr. 2013 6. jun. 2013 12. 13. nov. 2012 FM ROS, Bergen NGI Naturfaredag, Oslo NVE Fagseminar skred- og flaum, Ulvik I tillegg ordna kommunegeologen seg eit kurs i stabilitet i samanheng med fleire synfaringar på kommunale vegar i Ullensvang herad (synfaring saman med konsulent) 20. aug. 2013 10. sep. 2013 Multiconsult, Stabilitet på kommunale vegar, Ullensvang Multiconsult, Stabilitet på kommunale vegar, Ullensvang

INTERKOMMUNAL KOMMUNEGEOLOG Side 7 av 22 4.2.2. Internettside Internettsida www.kvam.no/kommunegeolog er operativ. 4.2.3. Informasjons-epostar Utanom invitasjon til fellesmøte og andre møter, så kan kommunegeologen sende ut informasjon som kan vere nyttig for samarbeidskommunane. I 2013 er det sendt ut 9 informasjons-epostar: 14. feb. Status, nyheiter frå NVE, ustabile fjellparti og kurs i stabilitet 1. mars Status, tidsplan, nyheiter frå NVE mm 2. apr. Status, tidsplan, nyheiter frå NGU 7. mai. Status, tidsplan, tilskot frå FM 27. mai. NVE Faktaark Skredvifte, aktsemdkart for flaum andre nyheiter frå NVE 21. juni Julifaktura (forskot), status og ferie 5. aug. Status og framdrift 8. okt. Status og framdrift 20. des. Status 2013, faktura og oppstart 2014 4.3. Kartlegging og registrering Kommunegeologen kan vurdere skredfaren på aktsemdnivå, og avklare om det kan det vere skredfare i område. Faresonekart, som viser til tryggleiksonene i byggteknisk forskrift (TEK 10) kan kommunegeologen ikkje utføre og må gjørast av eit føretak med skredvurderingskompetanse. 4.3.1 Kommunedekkande hellingskart og dreneringskart Kommunegeologen laga i 2012 hellingskart og dreneringskart for heile kommunen i alle samarbeidande kommunar ut i frå ein landsdekkande 10x10m terrengmodell, ein terrengmodell som kan lastast ned frå Norge Digitalt. Desse kartlaga er i 2013 brukt av kommunegeologen til å analysere og vurdere om det kan vere skredfarleg i eit område. Av og til kan vurderinga om rapport er nødvendig, gjørast under ein telefonsamtale, men som oftast må ein rekne med litt lenger tid. I nokre områder har det vore nødvendig å lage meir detaljerte hellingskart i analysen. 4.3.2. ROS og skredvurdering på kommuneplannivå Kommunegeologen har i 2013 gjort ROS- og skredvurderingar på kommuneplannivå for Masfjorden og for Kvinnherad. Det er laga notat som er arkivert i Kvam herad sitt arkiv (websak). I tillegg har kommunegeologen gjort overordna ROS i Kvinnherad med tema skred (er ikkje registrert i websak på noverande tidspunkt). 12/50-146 Masfjorden Kommuneplan Haugsvær førebels konklusjon Ikkje reg. Kvinnherad Overordna ROS tema skred (sendt på epost førebels svar) 12/50-65 Ullensvang Djønno mogleg ustabilt fjellparti

INTERKOMMUNAL KOMMUNEGEOLOG Side 8 av 22 4.3.3. Skredvurdering i reguleringsplan- og byggesaksnivå Kommunegeologen har i 2013 vurdert om skredrapport er nødvendig for fleire område og tomtar i fleire samarbeidande kommunar. For nokre område er det laga notat som er arkivert i Kvam herad sitt arkiv (websak), andre er tatt på telefon eller epost utan å bli arkivert. For Kvam herad er det gjort vurderingar om flaum- og skredfare for eit titals tiltak. 12/50-62 Ullensvang Notat frå synfaring Markastå, Sekse (rapport nødvendig for deler av område) 12/50-69 Eidfjord Notat frå synfaring Øvre Eidfjord (8/80) Hustomt (rapport ikkje nødvendig) 12/50-70 Kvam Notat frå synfaring Ytre Ålvik (75/45) Sørvisbygg Lingalaks (rapport nødvendig) 12/50-74 Kvam Notat frå synfaring Klyve (68/3) Løe (rapport ikkje nødvendig) 12/50-84 Kvam Notat frå synfaring Dysvik (137/4 og 7) Hus (rapport nødvendig) 12/50-85 Kvam Notat frå synfaring Strandebarm (117/23) Hyttetomt (rapport nødvendig) 12/50-86 Kvam Notat Søyesete (44/ mfl) Flytte sel 12/50-91 Fusa Notat frå synfaring Uglehus (58/3) Skogsbilveg (mogleg skredfare) 12/50-92 Fusa Notat frå synfaring Havsgård (18/4) Regulering (rapport nødvendig) 12/50-100 Kvinnherad Notat frå synfaring Utåker (243/4) Regulering (rapport nødvendig) 12/50-102 Kvinnherad Notat frå synfaring Årnes (70/3 mfl) Regulering Norsafe (rapport ikkje nødvendig) 12/50-108 Ulvik Notat frå synfaring Hjelmevoll () Grunnundersøking (rapport ikkje nødvendig) 12/50-110 Kvinnherad Notat Guddal (93/2) Galleri (rapport nødvendig) 12/50-116 Eidfjord Notat frå synfaring Øvre Eidfjord (8/80) bustadtomt 12/50-120 Kvam Notat frå synfaring Kvamskogen (21/510) Vassverk 12/50-124 Kvam Notat frå synfaring Telstø (69/1) Landbruksveg 12/50-133 Eidfjord Notat frå synfaring - skredsikring av Holmane byggefelt 4.3.4. Systematisering av skred- og flaumdata for kommunen Rapportar og skredhendingar som kommunegeologen får tak i vert digitalisert og georeferert så godt som mogleg ut frå dei opplysningane som er tilgjengelege. Dette er ein kontinuerleg jobb. Oversikten er førebels berre tilgjengeleg for kommunegeologen. I 2013 har kommunegeologen fått ein betre oversikt over rapportar og skredhendingar i Eidfjord, Masfjorden, Kvinnherad, Jondal, Ulvik, Fusa og Kvam. 4.4. Rådgjeving Kommunegeologen har som mål å kunne rådgje kommunane i dei fleste nivå på lovverk, drift og uromeldingar. Alle telefonar og eposter er nok ikkje registrert.

INTERKOMMUNAL KOMMUNEGEOLOG Side 9 av 22 I 2013 har kommunegeologen vore på synfaring på uromeldingar og skredhendingar i Kvam, Eidfjord, Ulvik og Ullensvang. For nokon av synfaringane er det laga notat som er arkivert i Kvam herad sitt arkiv (websak). 12/50-63 Ullensvang Notat frå synfaring Hordatun (76/55) Stein langs veg 12/50-68 Kvam Notat frå synfaring Fonnaland (5/1) Skredhending (stein) 12/50-75 Kvam Notat frå synfaring Strandebarm (118/5) Uro (stein) 12/50-79 Kvam Notat frå synfaring Steinsdalen, Nybø (19/74) Uro (flaum) 12/50-80 Kvam Notat frå synfaring Steinsdalen, Skeie (21/3) Skredhending (jord) 12/50-81 Kvam Notat frå synfaring Skutlabergvegen (31/342) Utgliding (mur) 12/50-82 Kvam Notat frå synfaring Steinsdalsfossen (22/165) Bru øydelagt (flaum/skred) 12/50-109 Kvam Notat frå synfaring Rosselandsvegen (22/165) Skredhending (jord) 12/50-112 Kvam Notat frå synfaring Tolomarka (32/268) Uro (mur) 12/50-113 Kvam Notat frå synfaring Tololia (32/246) Uro (stein) 12/50-114 Ullensvang Notat frå synfaring Sekse (81/44) Uro (mur) 12/50-115 Ullensvang Notat frå synfaring(ar) Stabilitet på kommunale vegar 12/50-126 Kvam Notat Tokagjelet (19/20) Skredhending (stein) 12/50-129 Ulvik Notat frå synfaring - Skredhending mot Frystevegen 12/50-132 Eidfjord Notat frå synfaring Blurnesvegen (25/2) Uro (stein) 12/50-134 Kvam Notat frå synfaring Fosse (114/58) Uro (stein) Målet er at kommunegeologen kan vere med i prosessen med å tinga rapportar, faresonekart og liknande. I 2013 har kommunegeologen utarbeida eit forslag til Masfjorden kommune som dei kunne bruke for å tinge faresonekart for Andvik. I tillegg har kommunegeologen vore med på møte med NVE om kartleggingsplanen (Eidfjord) og kome med tekst til infotavle om skred i Eidfjord. 12/50-73 Eidfjord NVE kartleggingsplan 12/50-99 Kvam NVE flaumfarekartlegging (spørjeundersøking) 12/50-140 Eidfjord tekst til infotavle (Hodna)

INTERKOMMUNAL KOMMUNEGEOLOG Side 10 av 22 4.5. Fellesoppgåve for samarbeidande kommunar I januar 2013, saman med oppgåve som fellesmøte, årsrapport og søknad om tilskot, så fekk kommunegeologen eit tilbod om kartlegging av ustabile fjellmassiv i Hordaland. Me hadde eit møte og kommunegeologen leita etter moglege ustabile fjellparti i samarbeidande kommunar. NGU og NVE jobbar med å kartlegge ustabile fjellparti i Norge og Hordaland er prioritert og skulle moglegvis så vidt starte opp med kartlegging i Hordaland i 2013-2014. Me ville derfor vente på NGU. I november, på NVE sitt fagmøte, så fekk med beskjed at Hordaland er utsett og at dei tar Rogaland først. Før sumarferien fekk kommunegeologen invitasjon til å vere med i ein temagruppe i Klimatilpassing, i samanheng med Hordaland fylkeskommune sin rullering av Klimaplanen, som representant for Hardangerkommunane og samarbeidskommunane utanfor Hardanger. Me kunne ikkje seie nei til ein slik invitasjon. Kommunegeologen var med på 4 møter i Bergen, der det eine var eit arbeidsseminar med innleidde foredragshaldarar. Arbeidsoppgåver: Årsrapport 2012 {24t} Tilskotsrapport til FM for 2012 {1t} Søknad om tilskot {11t} o FM o Hordaland fylkeskommune o Kommunal- og regionaldepartementet Temagruppe Klimatilpassing (Hordaland fylkeskommune) {56t} o Rullering av HFK sin klimaplan o 4 møter inkludert fagseminar Kurs og opplæring {97t} o ROS kurs i regi av FM, Bergen o NGI Naturfaredag, Oslo o NVE fagdag i flaum- og skred, Ulvik o Stabilitet på kommunale vegar (Multiconsult) o Foredrag av Inge Aarseth (geologien i Hardanger), Kvam Kartlegging av ustabile fjellmassiv i Hordaland (Globesar/NGU) {13t} Anna o Administrasjon o Diverse 4.6. Arbeidsoppgåver i Kvam herad Det største oppdraget i Kvam i 2013 var målingar av radon i kommunale bygg. Kommunane hadde frist på seg til å dokumentere radonnivået i barnehagar og utleigebustadar innan 1.1.2014 (Strålevernforskriften). Kommunegeologen var fagperson og koordinator og sto for bestilling av sporfilm og innsending av sporfilm når dei hadde stått ute i to månader. I haust har Kvam herad jobba med tiltak og kontrollmålingar med nytt innkjøpt digitalt utstyr, samt sett ut ny sporfilm i dei bygga som ikkje vart målt i målesesongen 2012/2013. Arbeidslista for Kvam herad er lang. Som oftast er det oppdrag der kommunegeologen uttaler seg som fagperson på skredfare, blant anna i kommuneplanen (ROS tema radon og skredfare og akseptkriteriar), reguleringsplan, byggesak, sal av kommunal eigedom med meir.

INTERKOMMUNAL KOMMUNEGEOLOG Side 11 av 22 I 2013 har kommunegeologen synfara seks skredhendingar i Kvam i 2013 i tillegg til åtte uromeldingar (murar, lause steinar med meir). Kommunegeologen har òg vore med på synfaring i Skutlabergvegen som Kvam herad jobbar med å få legge inn vegen, ofte i lag med konsulent. Det same gjelder Turistvegprosjektet i Steinsdalsfossen. Det har kommunegeologen lært mykje av. Skredet i Tokagjelet må trekkast fram, sjølv om kommunegeolog eigentleg har hatt lite med denne skredhendinga å gjøre. Men for heradet så var det ein stor samfunnsmessig utfordring at hovudvegen til Bergen og Kvamskogen var stengt i fleire månader. Steinskredet gjekk søndag kveld den 15. sep. 2013, litt før kl. 23. Ein bil kom like etter skredhendinga og han kunne høyre rumlinga av stein som fortsatt datt ned, så det var ikkje langt frå at liv gjekk tapt. Kommunegeologen fekk ein lang kjøretur den morgonen, sidan han skulle på temagruppemøte i Bergen (Klimatilpassing). Kommunegeologen tok kontakt med geolog i vegvesenet for å høyre status og arbeidsplan, og prøvde å vere fagleg orientert i tilfelle spørsmål. Kommunegeologen var på synfaring med geolog frå Statens vegvesen den 27. sep. og fekk der status på sikringsarbeidet. Kommunegeologen var òg tilstade på opne informasjonsmøter om Tokagjelet etter skredhendinga. Arbeidsoppgåve Radonprosjekt {266t} o Fag- og kontaktperson o Organisere utsetjing og innhenting av sporfilm og kontrollmålingar o Registrering av måleresultat o Møter (fagperson) ROS og beredskap {35t} o Synfaring med FM o Registrering av rapportar og skredhendinga o Stengingskriteria (vêrvarsel) Kommuneplan (ROS) {38t} o Temakart (radon, skred) o Akseptkriteria (møte) o NVE Spørjeundersøking - flaumfare Flaum- og skredfare i reguleringsplan {5t} o Flaumsonekart kontakt mot NVE o Vurdere om rapport er nødvendig o Vurdering av innkome rapportar/faresonekart Flaum- og skredfare i byggesak {91t} o Vurdere om rapport er nødvendig (aktsemdkart) 32 saker Mindre tiltak (påbygg, tilbygg) Garasje, naust mm Nybygg Skogsveg VA Andre tiltak o Vurdering av innkomne rapportar/konsulentar o Kontakt mot NVE o Synfaring og notat (12/50-70, 74, 84, 85, 86, 120, 124) Uromeldingar og skredhendingar {66t} o Fag- og kontaktperson o Synfaring (8 uro + 6 skredhendingar) o Notat (uro: 12/50-75, 79, 112, 113, 134; hending: 12/50-68, 80,81,82, 109) Tokagjelet {15t}

INTERKOMMUNAL KOMMUNEGEOLOG Side 12 av 22 o Orientert o Synfaring med Statens vegvesen Steinsdalsfossen turistvegprosjektet (gangveg + fjellsikring) {24t} o Synfaring og møte (fagperson) Skutlabergvegen ny trasé {22t} o Synfaring og møte (fagperson) Søknad om tilskot til skredsikring (NVE) {11t} o Generelt o Hjartåni (12/50-98 og 12/972-4) Sal av eigedom i aktsemdkartet {4t} o Private (tlf) o Kommunale tomter (fleire tomter) Diverse {17t} o Møte, winmap, småoppdrag, diverse interne samtaler 4.7. Arbeidsoppgåver i Fusa kommune Januar 2013 fekk kommunegeologen første oppdraget for Fusa. Det gjaldt reguleringsplan og mogleg skredfare på BiR sin gjennbruksstasjon. Her var konklusjonen at dei måtte ta kontakt med konsulent. Det same var konklusjonen i ein privat reguleringsplan på Havsgård kor kommunegeologen var på synfaring i mai (12/50-92). På Havsgård har Multiconsult vurdert område og laga faresonekart. På Uglehus synfara kommunegeologen ein planlagt landbruksveg og kunkluderte med at det var skredfare langs deler av strekningen (12/50-91). I oktober fekk kommunegeologen telefon frå Gunnar Hatlelid i Fusa brannvesen som hadde nokon spørsmål om Gyttro. Elevar frå ein skule i Fusa hadde jobbe med å få informasjon om Gyttro, ein sprekk i fjell like oppom Gjønavatnet. Det skal ha vore sett inn boltar av Universitetet i Bergen for lenge sida. Kommunegeologen viste ikkje så mykje om Gyttro før telefonen frå Fusa, men kommunegeologen fekk vidaresendt spørsmålet til kontaktpersonar på Universitetet i Bergen, NGU, NVE med fleire, blant anna Jomar Ragnhildstveit i Hordaland fylkeskommune som kunne litt meir om kva som er gjort og kva fare den kan utgjøre. Ein sak som NGU og NVE truleg kan sjå litt nærmare på. Arbeidsoppgåver Reguleringsplan i aktsemdkartet {33t} o Analyse på kart (epost) BiR gjennbruksstasjon o Synfaring og notat (12/50-92) Havsgård Skogs-/landbruksveg {23t} o Synfaring og notat (12/50-91) Uglehus Skuleprosjekt (Gyttro) {2t} o Telefonkontakt og info om kontaktpersonar Vurdering av skredrapport {2t} 4.8. Arbeidsoppgåver i Ullensvang herad Det var to store oppgåve i Ullensvang i 2013 i tillegg til fleire småoppdrag. Det var skredvurdering av Markastå på Sekse og Stabilitet på kommunale vegar i Ullensvang. Synfaringa i Markastå vart gjort hausten 2012 og notat vert ferdigført i mars 2013 etter ein travel haust og vår.

INTERKOMMUNAL KOMMUNEGEOLOG Side 13 av 22 Dei hadde det travelt i Ullensvang òg. Ullensvang hadde ein lang liste over område dei var uroa over langs kommunale vegar. Stabilitet på vegar og murar er ikkje det kommunegeologen har mest erfaring med, så han fekk med seg konsulent frå Multiconsult. Planen var å få til eit kurs i stabilitet våren 2013, men me måtte utsette det til august sidan Ullensvang ikkje hadde tid før. 20. aug. fekk me til ein synfaring langs den kommunale vegen frå Djønno til Tjoflot. Her var me 10 personar, 7 frå Ullensvang, samt oppsynsmann frå Kvam (Leif Skår), konsulent (Jann Atle Jensen frå Multiconsult) og kommunegeologen. Konsulenten og kommunegeologen og nokon frå drift tok fleire synfaringar på austsida av Ullensvang same dag. Den 10. sep. var me tilbake og synfara uromeldingar på vestre side av Ullensvang. Kommunegeologen laga eit notat frå synfaringane med hjelp frå konsulent, med vurdering av stabilitet (kor mykje hastar det å utbetre vegen) og estimat av kostander til sikring eller reparere skaden etter at skaden har skjedd. NVE jobbar med å lage faresonekart for utsette område i Norge. Kva område som vert kartlagt er vald ut frå prioriteringar i kartleggingsplanen til NVE. Ullensvang kom høgt oppå denne lista og i januar 2013 hadde NVE eit møte med Ullensvang for å finne område som bør kartleggast i heradet. Kommunegeologen var med på møte som fagperson, og har vore med å samle inn og systematisert skredrapportar frå Ullensvang (NGI hadde søk i sine arkiv som Ullensvang og NVE betalte for). Faresonekartleggingsoppgåve gjekk til konsulentføretaket Rambøll og synfaring skal vere utført hausten 2013, men rapportane er enno ikkje fullførte. I samanheng med kartlegginga av moglege ustabile fjellparti så ville Ullensvang ha eit lite notat om Djønno. NGI hadde ein rapport frå 1965 som omtala dette område. I haust måtte kommunegeologen nøste opp litt informasjon om Mågevifta og kva arbeid som er gjort i dette område og kva som pågår av arbeid. Ullensvang ville at kommunegeologen skulle uttale seg om Mågevifta etter fleire katastrofeoppslag om kva som kunne skje når Folgefonna trakk seg tilbake. Forskinga viser no at skredfaren og faren for Jøkullaup ned mot Mågevifta ikkje er overhengande og det kan vere at det ikkje er noko stor fare for det i det heile. Universitetet i Bergen og NVE jobbar med område og det kjem meir om dette temaet i løpet av 2014. Arbeidsoppgåver NVE Kartleggingsplan {18t} o Oversikt over skredrapportar o Møte med NVE Markastå - grunnundersøking og skredvurdering (reguleringsplan) {87t} o notat frå synfaring i 2012 (12/50-62) Djønno - mogleg ustabilt fjellparti {3t} o Notat (12/50-65) Måge media {6t} o Kontakt med forskar og NVE o Kommentar Stabilitet på kommunale vegar {32t} o Synfaring og notat o Kurs, Multiconsult (12/50-115) o Hordatun (12/50-63) Uromelding {10t} o Sekse (12/50-114)

INTERKOMMUNAL KOMMUNEGEOLOG Side 14 av 22 4.9. Arbeidsoppgåver i Masfjorden kommune Masfjorden kommune sendte i 2012 inn ei liste over prioriterte område i kommunen som dei vil ha kartlagt. I 2012 var kommunegeologen i Andvik og langs Sandnes. Notat for Andvik vart ferdig i 2012 der rådet var å utvida skredvurdering for ein del av areala som vart kartlagt. I 2013 laga kommunegeologen eit forlag til krav til skredfarevurdering som kommunen kunne bruke for å tinge rapportar og faresonekart. Sweco har laga eit faresonekart for dei kommunale område og enkelte andre område i Andvik i 2013. I 2013 har kommunegeologen vore på synfaring på Haugsvær, Trodalen, Haugsdal (indre) og Fosshaugen i Haugsdalen. Førebels notat frå Haugsvær vart sendt like før jul, men ikkje fullført før ut i januar 2014. Notat frå dei andre område kjem i 2014. I desember 2013 tok Sveinung Toft over som kontaktperson i samarbeidet. Arbeidsoppgåver Kommuneplan prioriterte område skredvurdering {46t} o Haugsvær (analyse og synfaring; notat kjem i 2014) o Haugsdal (analyse og synfaring; notat kjem i 2014) o Andvik (etterarbeid) Bestillerkompetanse krav til skredfarevurdering Andvik {10t} Registrering av rapportar {4t} 4.10. Arbeidsoppgåver i Modalen kommune Det har ikkje vore nokon oppgåve til kommunegeologen i Modalen i 2013. I november tok Tone Selmer Skuggevik over som kontaktperson i samarbeidet. Arbeidsoppgåver Kommuneplan ROS (omsynssone) {1t} o Øvre Helland og Mo (Notat 12/50-52) etterarbeid (frå 2012) Søk etter og registrering av skredrapportar o Etterarbeid (frå 2012) 4.11. Arbeidsoppgåver i Ulvik herad I juni 2013 hadde kommunegeologen eit møte med Ulvik angåande motsegn frå NVE, som gjaldt å legge inn omsynssone for skred inn i arealet i kommuneplanen. I juli var kommunegeologen på synfaring på Hjelmevoll for å vurdere grunnforholda og skredfare mot enkelte tomtar i området. Notat er skriven (12/50-108). I oktober var kommunegeologen på synfaring etter ein steinsprang som hadde øydelagt deler av den kommunale Frystevegen. Notat er skriven (12/50-129). Arbeidsoppgåver Kommuneplan ROS {3t}

INTERKOMMUNAL KOMMUNEGEOLOG Side 15 av 22 o Motsegn frå NVE møte Grunnunderssøking og skredvurdering i byggesak {10t} o Hjelmevoll synfaring og notat (12/50-108) Registrering av skredrapportar {1t} Skredhending {10t} o Frystevegen Synfaring og notat (12/50-129) 4.12. Arbeidsoppgåver i Jondal kommune I april 2013 var kommunegeologen på møte for å diskutere nokre skredrapportar. I tillegg fekk kommunegeologen digitalisert fleire eldre skredrapportar frå Jondal sitt arkiv som er registrert. Elles har det vore nokre telefonar med spørsmål om skredfare, blant anna eit tilbygg nær eit bygg som ligg innanfor den generelle omsynssona på 20 meter rundt bekkeløp og ravinar. Her var konklusjonen at kommunegeologen kunne ikkje frigjøre område og søkar burde ta kontakt med ekstern konsulent. Arbeidsoppgåver Tomter i aktsemdområde skredrapport nødvendig? {1t} o Fleire område (tlf, kart, analyse) Herand 5/1 tilbygg (tlf, epost flaumvurdering nødvendig) 34/3 Naust (skredvurdering ikkje nødvendig) Skredrapportar {26t} o Møte o Vurdering o Registrering 4.13. Arbeidsoppgåver i Eidfjord kommune Eidfjord hadde fleire oppgåve i 2013 enn øvre ramme skulle tilsei. Det starta i mars med ein skredvurdering av ein kommunal tomt som skulle seljast og leggjast til rette for utbygging. På synfaringa vurderte kommunegeologen at skredfaren var liten, men at det kunne kome nedfall lokalt frå brattheng like ved tomta og at det var enkelte lause blokkar som moglegvis burde sikrast før utbygging. Kjøpar var ikkje fornøgd med sikringa som vart gjort. Kommunegeologen og konsulent Jann Atle Jensen, Multiconsult synfara tomta den 21. august. Jensen vurderte at sikringa som var gjort var ok, men at det måtte utførast meir arbeidssikring og sikring av tomta når ein starta med å byggje ut tomta. Kommunegeologen skreiv notat (ref. 12/50-69 og 12/50-116), men rapport på sikringsarbeidet tok konsulenten seg av. Eidfjord jobba òg med sentrumsplanen og trengte litt hjelp til den. NVE tok kontakt i april og ville ha eit møte med Eidfjord angåande NVE sin kartleggingsplan og faresonekartlegging i statleg regi. NVE og Eidfjord hadde eit møte i mai kor kommunegeologen var tilstade som fagperson. Før møte hadde Eidfjord og kommunegeologen fått henta inn (søk i arkiv), digitalisert og registrert skredrapportar i Eidfjord. I etterkant av møte har det vore ein del kontakt med NVE for å høyre om framdrift og om Eidfjord kan forskotere ein kartlegging som NVE så kan dekke (pga. tidsplanen til sentrumsplanen). Dette har NVE sagt nei til, pga. manglande laserskanning av høgdedata oppover tol topps av fjellsidene. Av same grunn så vart ikkje Eidfjord prioritert i 2013.

INTERKOMMUNAL KOMMUNEGEOLOG Side 16 av 22 Kulturavdelinga i Eidfjord jobbar med ei infotavle som skal stå på Hodna og vise sørlege fjellsida. I denne fjellsida er det mange skredløp og det har vore fleire historiske skredhendingar i denne fjellsida. Kommunegeologen fekk i oppdrag med å skrive fakta om skred og ta med anna relevant informasjon om skred og skredfare langs fjellsida. I samanheng med møte i slutten av oktober om infotavle nemnd i avsnitt over, var kommunegeologen på synfaring langs den kommunale Blurnesvegen. Her har det vore fleire uromeldingar. Notat er skriven (12/50-132). Same dag var kommunegeologen på synfaring på Holmane. I dette område har kommunen fleire rapportar frå Sweco, blant anna ein skildring av anbefalt sikring av område. Ut frå grundigare lesing av notatet og kontakt med Sweco så kom me fram til at Sweco har vurdert at tomta for planlagt leikeplass i utgangspunktet er trygt, men at det må vurderast sikring når ein held på med utbygging av leikeplassen (sprenging, graving i skråning med meir). Arbeidsoppgåver Skredvurdering av tomt i aktsemdkartet {28t} o Øvre Eidfjord 8/80; synfaring og notat x2 (12/50-69 og 116) o Kontakt mot konsulent (Multiconsult) NVE Kartleggingsplan {24t} o Oversikt over skredrapportar (kontakt mot NGI, Multiconsult, Sweco mm) o Møte med NVE (12/50-73) o Framdrift (tlf, epost til NVE) Registrering av skredrapportar {7t} Kultur skredinformasjon på infotavle (12/50-140) {11t} Blurnesvegen uromelding {6t} o Synfaring og notat (12/50-132) Holmane skredsikring {7t} o Synfaring, vurdering av svar frå Sweco, notat (12/50-133) Sentrumsplanen {4t} o Fagperson o Kontakt med NVE 4.14. Arbeidsoppgåver i Kvinnherad kommune I juni var kommunegeologen på to synfaringar i samband med private reguleringsplanar. Det eine område kunne frigjørast (notat 12/50-100), mens det andre område trengte utvida skredvurdering (12/50-102). På sistnemnde har Cowi laga ein rapport som viser at tiltak som må gjørast for at tryggleiken er innanfor krava i byggteknisk forskrift. I samanheng med synfaringane hadde Kvinnherad møte med kommunegeologen. Kommunegeologen informerte litt om skredfare og prøvde å få tak i rapportar og anna skredkunnskap som kommunen har tilgjengeleg. Kommunegeologen har gått gjennom gamle rapportar. Rapportane er av kommunegeologen digitalisert og registrert i løpet av 2013. Dei digitaliserte skredrapportane kom til nytte i november. NVE tok kontakt med Kvinnherad angåande kartleggingsplanen og kommunegeologen kunne raskt sende rapportar til NVE. Møte med NVE er gjort i 2014. I august fekk kommunegeologen ein telefon frå byggesak. Det gjaldt ein byggesak i Guddal som i ytterkant av aktsemdkartet for skred. Her var det spor etter ein skredvifte like ved

INTERKOMMUNAL KOMMUNEGEOLOG Side 17 av 22 tiltaket, så kommunegeologens råd var utvida skredvurdering. Sweco laga ein rapport som friga område til utbygging, men anbefalte sikring då slam og vatn frå ein eventuell 1000- årsskred vil nå tiltaket (men er ikkje til fare for bygget). Kvinnherad ville gjerne ha kommunegeologen til å skrive litt om skredfare i Kvinnherad i den overordna ROS-analysen for kommunen. Forslaget til tekst frå kommunegeologen vart sendt Kvinnherad like før jul 2013. Arbeidsoppgåver NVE Kartleggingsplan {2t} o Oversikt over skredrapportar (sende over til NVE) Registrering og vurdering av skredrapportar {10t} Kommuneplan ROS {22t} o Overordna vurdering av skredfare i kommunen o Skredvifte Regulering i aktsemdområde {33t} o Årsnes 70/3 - Synfaring og notat (12/50-102) o Utåker 243/4 synfaring og notat (12/50-100) Byggesak i aktsemdområde {7t} o Guddal 93/2 analyse og notat (12/50-110)

INTERKOMMUNAL KOMMUNEGEOLOG Side 18 av 22 5. ØKONOMI 5.1. Rekneskap Budsjettet for 2013 vart basert på erfaring med gjennomførte skredprosjekt. Løn inkludert sosiale utgifter er klart den største utgiftsposten i budsjettet. Vertskommunen sine administrasjonsutgifter er ikkje berekna. Løn (inkludert sosiale utgiftar) Løn inkludert feriepengar, pensjonskostnader og arbeidsgjevaravgift. Reise/møte Utgifter til reise til og opphald i samarbeidande kommunar og møter (fellesmøte med meir). Kurs/seminar Kompetansehevande kurs og seminar, anten som arrangør, invitert foredragshaldar eller berre deltakar. Feltarbeid/ -utstyr Innkjøp av aktuelle feltutstyr eller kostnad med feltarbeid. Bil Avtale om bruk av kommunal bil. Utgiftene kunne like godt blitt ført på Reise/møte og Kurs/seminar. IT (utstyr og program) Innkjøp av IT-utstyr. Lisensar til GIS-program og andre aktuelle program. Ekstern konsulent Kommunegeolog var kontaktperson og bestillar av konsulent, slik at Kvam herad fekk rekninga og samarbeidskommunen var fakturert i etterkant (summen er ikkje med i fordelinga av kostnader og kunne vore tatt vekk frå rekneskapet).

INTERKOMMUNAL KOMMUNEGEOLOG Side 19 av 22 Det er brukt mindre på Reise/møte og på Kurs/seminar. Noko av grunnen er at reiseutgifter ved bruk av bil er ført på Bil. I tillegg er det brukt ein del mindre på IT enn budsjettert. Ein ekstra post «Ekstern konsulent» er ført på rekneskapet. Grunnen til denne utgifta er at kommunegeologen hadde kontakt med konsulentselskapet angåande kurs/synfaring i Ullensvang. Utgifta er og knytt til synfaring med konsulent i Eidfjord. Rekninga gjekk via kommunegeologen, Dei spesifikke samarbeidskommunane vart fakturert sin del på desemberfakturaen. 5.2. Finansiering Ut frå samarbeidsplanen er det eit ønske at finansieringa av samarbeidet vert basert på at samarbeidande kommunane bidrar etter forbruk og etter ei naturleg fordelingsnøkkel om det vert nødvendig. For 2013 har me fått 100 000,- i tilskot til samarbeidet frå fylkesmannen (skjønnsmidlar), som er fordelt mellom samarbeidskommunane etter forbruk. Ut frå rekneskapet, spesifikke utgifter i samarbeidskommunane, timeliste og fellestid har Kvam herad berekna eit forslag på kor mykje kvar samarbeidande kommune skal dekke av samarbeidet for 2013 (pkt. 9). Pengebeløpa står i 1000,-. 1. Kommunegeologen har skrive timeliste for arbeid som er gjort for samarbeidande kommunar. 2. Øvre ramme bestemd av samarbeidsavtalar (politiske vedtak eller administrativt). 3. a) Kommunegeologen har oversikt over spesifikke utgifter som er brukt på samarbeidande kommunar (reiserekningar og andre spesifikke utgifter som kan dukke opp). b) Ekstern konsulent, tinga av kommunegeologen, fakturert spesifikk samarbeidskommune saman med sluttfaktura. Er ikkje tatt med i fordelinga av utgifter.

INTERKOMMUNAL KOMMUNEGEOLOG Side 20 av 22 4. Bruk av kommunegeologen (timeliste; sjå pkt. 1) per kommune. Timesats er sett til kr. 457,- per time (Budsjett / Netto årsverk (1750 t)). 5. Administrasjon er sett til 20 % (350 timer) og er fordelt etter økonomisk ramme (pkt. 10). Timesatsen er 457,- (sjå pkt. 4). 6. Fellesutgifter utover administrasjon er fordelt etter forbruk (pkt. 11) 7. Utgifter i 2013 (sjå rekneskap). 8. Tilskot frå fylkesmannen. Er fordelt etter forbruk (pkt. 11). 9. a) Fordeling av utgifter i 2013 (sjå rekneskap). Her vist for kvar samarbeidskommune. b) Utgifter til ekstern konsulent er halde utanfor fordeling av utgifter. 10. Fordelingsnøkkel 1 fordelt etter økonomisk ramme (pkt. 2) 11. Fordelingsnøkkel 2 fordelt etter forbruk (pkt. 3a og 4).

INTERKOMMUNAL KOMMUNEGEOLOG Side 21 av 22 6. STERKE/SVAKE SIDER VED SAMARBEIDET OG SKREDVURDERING Sterke sider +Fullfinansiert +Tilskot frå FM +Tidleg ute pioner +Mange kommunar deltar +Interkommunalt samarbeid gir tyngde +Meir observant på skredfare i kommunane +Meir kunnskap om skred i kommunane +Tek skredfare på alvor +Ansvarsforholda meir tydeleg +Aktsemdkart tatt i bruk i saksbehandling etter pb-lova +Meir kunnskap om løysingar, som sikrar mot skred, reduserer skredfaren +Kostnadssparande (førebygging) +Konkrete byggeområde er frigjorte +Moglege skredfarlege område utanfor aktsemdkartet er oppdaga (skredtypar som ikkje har aktsemdkart i dag) +Har vore med å styre arealbruken i kommunane +Lokal forankring av skredførebyggjande arbeid +God oppbygd nettverk (NVE, NGU, Statens vegvesen, Bergen kommune, FM, HFK, konsulentselskap med meir) Svake sider -Ting tar lenger tid enn håpa. -Kunnskap om skredfaren kombinert med føre-var - prinsippet i kommunal forvalting kan forsterke byggjeforbodet som oppstår som følgje av aktsemdkarta. -Det er fokus på fare, og i for liten grad på praktiske løysingar som kan bidra til å reduserer risikonivået, og enklare saksbehandling etter pb-lova. -gevinsten er meir usynleg enn dei direkte utgiftene

INTERKOMMUNAL KOMMUNEGEOLOG Side 22 av 22 7. OPPSUMMERING Kvam herad har tatt initiativ til ein vidareføring av skredsamarbeidet (2010-2011) som ein permanent ordning med ein fast tilsett kommunegeolog (1/1 stilling). Kvam heradstyre vedtok ein øvre økonomisk ramme for at Kvam skulle starte opp med samarbeidet. Kravet var at fleire kommunar skulle vere med på å delfinansiere stillinga. Sju kommunar signerte i 2012 langvarige samarbeidsavtale med Kvam herad (3 år) og Kvinnherad signerte for 2012 som eit prøveår og har forlenga avtale for 2013 og for 2014. For 2013 har samarbeidet fått 100 000,- i tilskot frå fylkesmannen. Me fekk ikkje tilskot frå Hordaland fylkeskommune eller Kommunal- og regionaldepartementet, då dei ikkje gjer tilskot til drift eller godt etablerte prosjekt. Målet med samarbeidet er å auka kompetansen på skredfare slik at ingen bustadar vert godkjent i skredfarlege område, at kommunane kan vere gode støttespelarar i sakar kor ein må avklare farenivået til flaum- og skred, og at beredskapen i kommunen vert betre. I 2013 har kommunegeologen jobba mykje for enkelte kommunar og lite for andre kommunar, i tillegg har kommunegeologen jobba ein del med radonmålingar i Kvam herad, noko som har tatt meir tid enn planlagt. I haust var kommunegeologen med i Temagruppe for klimatilpassing, som var ein del av Hordaland fylkeskommune sin strategi i rulleringa av klimaplanen for Hordaland. Økonomisk har 2013 vore eit greitt år for samarbeidet. Det vart i 2013 brukt mindre enn budsjettert og utgiftene vart fordelt mellom samarbeidande kommunar etter forbruk og øvre ramme. Tilskotet vart trekt frå utgiftene til samarbeidskommunane fordelt etter forbruk. Mottakarar: Hogne Høysæter Teknisk sjef, Kvam herad Bjørn Vik Leiar for byggesak og geodata, Kvam herad Kontaktpersonar i samarbeidskommunane