Planprogram (utkast)

Planprogram (utkast) Kommunedelplan for Lindåsneset med Mongstad Foto: Kurt Hauge Utkast februar 2009 20.02.2009 1

Innhald Innhald... 2 Bakgrunn for planarbeidet... 3 Planavgrensing... 4 Rammer og premiss for planarbeidet... 5 Kommunale planar og dokument... 5 Arealdelen til kommuneplanen (2003-2014)... 5 Kommunedelplan for Mongstad industriområde... 6 Regionale planar og dokument... 7 Nasjonale dokument og retningslinjer... 7 Organisering, medverknad og prosess... 7 Organisering... 7 Styringsgruppe... 7 Arbeidsgruppe... 8 Referansegruppe... 8 Medverknad... 8 Framdrift... 8 Utfordringar og viktige problemstillingar... 9 Næringsutvikling... 9 Busetnad og utbyggingsmønster... 9 Infrastruktur... 10 Sjøareala og strandsona... 10 Behov for utgreiing og kunnskap... 10 Arealanalyse... 10 Behovsanalyse... 11 Risiko- og sårnemsanalyse (ROS)... 11 Konsekvensutgreiing (KU)... 11 20.02.2009 2

Bakgrunn for planarbeidet Kommunestyret vedtok 23.10.08 å setje i gang arbeidet med kommunedelplan for Lindåsneset med Mongstad. Bakgrunnen for planarbeidet er behov for meir næringsareal i Mongstadområdet, samstundes som dette må sjåast i samanheng med eksisterande arealbruk for heile nordre delen av Lindås kommune. Austrheim kommune er i gang med kommunedelplan på si side av kommunegrensa. Dei har hatt planprogrammet på høyring, og det vert arbeidd med framlegg til ny arealbruk. Når det gjeld endra arealbruk i dei områda som grensar til Lindås må dette koordinerast mellom dei to kommunane, og det vert lagt opp til dialog om dette i den vidare planprosessen. Kommunedelplan for Mongstad industriområde vart vedteken i 1999. Området for denne planen omfattar berre arealet mellom StatoilHydro sine anlegg og Mongstad base. Planområdet vert no utvida til heile nordre Lindås, for å sjå eit større område i samanheng, og tema for planen vert såleis meir enn industriutvikling. For tida er det knytt stor merksemd til utviklinga på Mongstad både frå nasjonalt og regionalt hald. Anlegg for CO2 handtering er under planlegging, i første omgang gjennom testanlegget, Test Centre Mongstad (TCM), og seinare fullskala fangstanlegg. StatoilHydro sitt kraftvarmeverk vil stå klart i 2010, og BKK har sendt melding om bygging av gasskraftverk med CO2-handtering. Både staten og fylkeskommunale organ er opptekne av moglegheitene knytt til Mongstad, og området kan såleis sjåast på som eit nasjonalt viktig industriområde. Tilgjengeleg areal er ein føresetnad for vidare industriutvikling på Mongstad. Kommunedelplanen må ha eit langt tidsperspektiv. Behov for areal som alt er kjent må vurderast og ein må også sjå lenger fram enn arealbehova som ligg føre i dag. Samstundes skal arealbehova vurderast opp i mot andre verdiar i planområdet. 20.02.2009 3

Planavgrensing Figur 1. Framlegg til planavgrensing Planområdet går frå kommunegrensa mot Austrheim i nord, kommunegrensa mot Radøy i vest, grensa mot kommunedelplan Lindåsosane, Lygra og Lurefjorden i sør. Vidare går grensa langs høgdedrag mot Lauvås. Det er søkt å følgje eigedomsgrenser i avgrensinga i størst mogleg grad. Sjøområda er teke med til kommunegrensene der det er aktuelt. Planområdet er på 36 km2, av dette er areal i sjø og vatn 18,5 km2. 20.02.2009 4

Rammer og premiss for planarbeidet Kommunale planar og dokument Arealdelen til kommuneplanen (2003-2014) Kommuneplanen fastset gjeldande arealbruk i størstedelen av området Figur 2. Utsnitt av kommuneplanens arealdel (2003-2014), skraverte område er omfatta av kommunedelplanar. Innanfor planområdet er det følgjande arealbruk i gjeldande kommuneplan: Område for særskild bruk eller vern av sjø og vassdrag o Natur-, Ferdsel-, Fiske- og Friluftsliv det meste av sjøområda. 20.02.2009 5

Bustadområde mindre område i Keilen, Hope, Knarvik (nord) Fritidsbustader eit mindre område i Keilen Næringsområde Mongstad og sørover til Knarvik nord. Akvakulturområde Allmennyttig føremål skytebane Hope. LNF-område med spreidd bustadbygging Knarvik nord. Det er gjeldande reguleringsplanar for det meste av næringsområda, og for bustadområdet på Hope. Kommunedelplan for Mongstad industriområde Figur 3. Kommunedelplan for Mongstad industriområde Kommunedelplan for Mongstad industriområde vart vedteken i 1999. Området for denne planen omfattar berre arealet mellom StatoilHydro sine anlegg og Mongstad base. Størstedelen av området er regulert gjennom følgjande reguleringsplanar: 1263-01022006 - Mongstad baseområde/hamnetermminal-(utviding av) 1263-20062002 - Mongstad industriområde, deler av 1263-200709 - Mongstad sør-utviding av industriområdet Andre kommunale planar, retningsliner og prosjekt som kan verke inn på arealdisponeringa i denne planen: - Kommuneplanens arealdel (under rullering) - Kommunedelplan for klima og energi (under arbeid). - Kommunedelplan for Lindåsosane, Lygra og Lurefjorden (under arbeid) - Landbruksplan for Lindås (2005-2008). - Hovudplan vatn (under arbeid). 20.02.2009 6

- Hovudplan avlaup (under arbeid). - Kommunedelplan for trafikksikring 2001-2004 (skal rullerast i 2009) - Retningsliner for utbyggingsavtalar - Bustadbyggjeprogram - Prosjektet den indre farleia - Kommunedelplan for anlegg og område til idrett og fysisk aktivitet i Lindås kommune, vedteken 2007 - Kulturplan for Lindås (under arbeid). - Prosjektet estetikk i bygnings- og utemiljø Regionale planar og dokument Fylkeskommunale planar kan verke inn på arealdisponeringa i Lindås, det gjeld m.a.: - Fylkesplan for Hordaland (2005-2008). - Fylkesdelplan for ny hamn i Bergensområdet (under arbeid) - Fylkesdelplan for klima og energi (under arbeid) - Fylkesdelplan for idrett og friluftsliv. - Fylkesdelplan for energi - Fylkesdelplan kulturminne (199-2010). - Fylkesdelplan, deltaking for alle - universell utforming 2006-2009. - Fylkesdelplan for senterstruktur og lokalisering av service og handel 2002 - Strateginotat for reiselivsutvikling 2006-2008. - Råd om planlegging og forvalting av strandsona i Hordaland. - Fylkeslandsbruksstyret, arealstrategi I tillegg har Hordaland fylkeskommune og Hordaland olje og gass (HOG) fått utarbeidd ein forstudie om næringsutvikling og industrialisering i Mongstad/Kollsnes regionen (den såkalla Sintef-rapporten). Aktørane har belsutta å vidareføre arbeidet med å leggje forholda til rette for utvikling av ny næringsverksemd knytt til myndigheitene si storsatsing på Mongstad. Nasjonale dokument og retningslinjer - St. meld. 26 (2006-2007) Regjeringens miljøvernpolitikk og rikets miljøtilstand. - St. meld. 16 (2004-2005) Leve med kulturminner. - Rikspolitiske retningslinjer for barn og unge i planlegginga - Rikspolitiske retningslinjer for samordna areal- og transportplanlegging - Rikspolitiske retningslinjer for universell utforming - Forskrift om rikspolitisk bestemmelse for kjøpesentre Organisering, medverknad og prosess Organisering Styringsgruppe Plan- og miljøutvalet vert styringsgruppe. I tillegg til politiske vedtak som trengst, skal utvalet få orientering i møte om framdrifta i arbeidet. Arbeidsmøte for utvalet kan og verta aktuelt. 20.02.2009 7

Arbeidsgruppe Ei administrativ arbeidsgruppe på 6 medlemer som er sett saman av dei aktuelle fagområda. Arbeidsgruppa har ansvaret for kvalitetssikring og administrativ styring av planprosessen. Referansegruppe Det skal opprettast ei referansegruppe med representantar for bygdelaga og næringslivet som skal møtast ved viktige milepælar i prosjektet. Medverknad Det vert lagt vekt på medverknad frå innbyggjarar og interessentar tidleg i planprosessen. Folkemøte/ Idedugnad det vart arrangert eit folkemøte før utarbeidinga av planprogrammet. Innbyggjarane i planområdet kom med innspel til planprosessen og endringar av arealbruk. Politikarar, representantar frå næringslivet og frivillige organisasjonar var også til stades. Dialog med bygdelag og andre organisasjonar i området - det har vore dialog med bygdelaga i grendene i samband med folkemøte. Kommunen vil gjennom planprosessen delta på møte med innbyggjarane, der dette er aktuelt. Bygdelaga vil og vere representerte i referansegruppa. Barn og unge - Etter lova skal kommunen særskilt sjå til at born og unge og deira vilkår har ein plass i planarbeidet. Ungdomsrådet i kommunen skal involverast i planarbeidet. Næringsaktørane det vert lagt opp til dialog med dei sentrale aktørane slik som Nordhordland handtverk- og industrilag, Mongstad vekst, StatoilHydro, Hordaland fylkeskommune, Hordaland olje og gass med fleire, gjennom eit eige møte i høyringsfasen av planprogrammet. Næringslivet vil og vere representert i referansegruppa. Offentleg ettersyn når planen vert lagt ut til offentleg ettersyn skal det haldast nytt folkemøte. Framdrift Milepæl Dato Medverknad Politisk vedtak Oppstart av planarbeid, utarbeiding av planprogram 28.01.09 Folkemøte 26.02.09 Planforum Avtale m konsulent Mars Arbeidsgruppa Høyring av planprogram 1.4-1.6. 1.april Fastsetting av planprogram Juni (juni)-aug Utarbeiding av planframlegg Arealanalyse Aprilmai Kartfesting av innspel til endra arealbruk Juni Arbeidsgruppa Behovsanalyse Referansegruppa KU Sept-okt Planforum Offentleg høyring av planframlegg Okt-nov Ope møte Okt Handsaming av høyringsmerknader Des Arbeidsgruppa, referansegruppa Justert planframlegg, klart til vedtak Jan 10 Jan 10 Eigengodkjenning Jan 10 Tabell 1. Skissert framdrift for planarbeidet viser viktige milepælar i planarbeidet med tilhøyrande medverknad og politisk handsaming. 20.02.2009 8

Utfordringar og viktige problemstillingar Næringsutvikling Det er stor aktivitet knytt til Mongstad. StatoilHydro sitt kraftvarmeverk vil vere i drift i 2010. Testsenter for fangst av CO2, Test Centre Mongstad (TCM) er under bygging. Fullskala fangst av CO2 kan komme på plass frå 2014. BKK har sendt søknad om konsesjon for gasskraftverk med CO2-handtering. Teknologiutviklinga kring CO2 fangst vil kunne føre til fleire etableringar i framtida. Det har heile tida vore eit mål for StatoilHydro og næringsselskapet Mongstad vekst at det vert etablert eit industricluster i området. Arealmessig er det ein fordel å få samla industrien til eit område slik at infrastrukturen vert best mogleg utnytta. Samstundes må det differensierast mellom næring som bør knytast til Mongstadområdet, og næring som like gjerne kan etablerast andre stadar i kommunen. Det vert arbeidd med nye næringsområde også gjennom arealdelen av kommuneplanen som er under rullering. Mongstad vekst er i ferd med ein forstudie for å undersøke potensiale for fjernvarmenett til industriområde med overskotsvarme frå krakkeren på raffineriet. Dersom fjernvarme vert ein realitet, vil dette gjere næringsareala meir attraktive for nye etableringar. Mongstad er eitt av alternativa til ny godshamn i Bergensområdet. Fylkeskommunen har starta opp eit fylkesdelplanarbeid for lokalisering av den nye storhamna. Dersom Mongstad vert vald, vil dette ha betydning for arealbruk og infrastruktur i planområdet. Det er nødvendig å etablere langsiktige grenser mellom næringsområde og andre føremål. Det må leggjast inn nødvendige avstandar mellom ulike føremål for å hindre negativ verknad av industrien på til dømes område der det er busetnad. Behov for meir næringsareal må dokumenterast. Det er uheldig dersom næringsareal vert liggjande for lenge utan å nyttast, samstundes som det vert lagt ut nye areal. Kommunen vil sjå på om det er mogleg og tenleg med føresegner om rekkjefølgje av utbygging av areala. Det vil vere nødvendig å differensiere mellom ulike typar næringsareal, t.d tung industri, petroleumsverksemd, lett industri, leverandørtenester, kontor med meir. Busetnad og utbyggingsmønster Lindås kommune er i sterk vekst. Den største delen av veksten ser vi i dei sørlege delane av kommunen. Planområdet har med Åsheim og delar av Lindås barneskulekrinsar. Desse krinsane har hatt svak auke i folketalet dei siste åra, truleg grunna byggeaktivitet i Risafeltet. Det bur om lag 357 personar innanfor planområdet. Lindås kommune sin strategi når det gjeld bustadutvikling i kommunen er at vi skal byggje opp om eksisterande senter, i dette tilfellet Lindås, og at det ikkje er aktuelt å etablere nye større busetnadskonsentrasjonar. Samstundes skal busetnaden i bygdene skjermast for negativ påverknad frå industri, og det er eit mål at bygdene skal kunne utvikle seg vidare. 20.02.2009 9

Infrastruktur Infrastruktur som vegar, straumforsyming og vassforsyning må ha nok kapasitet til nye etableringar. Ein må unngå at manglande infrastruktur vert flaskehals for næringsutviklinga, og det må leggjast opp til ein utbyggingstakt der infrastrukturen til ein kvar tid er på plass. Det vil vere nødvendig med infrastruktur som knyt saman eksisterande og eventuelle nye næringsområde. Når det gjeld eksisterande vegar i næringsområdet, er det nødvendig med ei presisering av status og drift av desse vegane. Det kan komme ein ny veg i samband med infrastruktur frå Mongstad til Hope-Risa og frå Risa til Knarvik nord. Denne vegen skal i utgangpunktet nyttast som serviceveg for industrivassforsyninga. Dersom anna bruk av denne vegen kan verte aktuelt, skal dette vurderast i planarbeidet. Det pågår eit arbeid med utgreiing av ny drikkevassforsyning til Mongstad, som kan vere relevant for dette planarbeidet. Rv 57 er tilkomstvegen til Mongstad. Standard og kapasitet tilpassa eventuell auka næringsaktivitet kan verte tema i planarbeidet. Det er mykje tungtrafikk på vegen. Trafikktryggleiken er difor ei sentral problemstilling, der planen kan komme opp med tiltak. BKK planlegg 320kV kraftleidning frå Mongstad til Kollsnes. Det er søkt konsesjon for luftspenn, men Lindås kommune ønskjer leidningen i kabel. I alle tilfelle vil kraftleidningen bandlegge ein del av arealet i planområdet. Sjøareala og strandsona Delar av planområdet ligg i Fensfjorden der kommunen grensar til Austrheim, Gulen og Masfjorden. Det er nødvendig at arealbruken i desse sjøområda vert drøfta mellom desse kommunane. Auka aktivitet på land vil føre til auka aktivitet på sjø. Den funksjonelle strandsona skal kartfestast planområdet. Nye naustområde kan verte aktuelt i første rekke som utvikling av område som alt er delvis utbygd. Den nye planlova har nytt arealbruksføremål for sjø med tilhøyrande landareal jf 11-7. Landbruk Innanfor planområdet er det ein del jordbruksareal, og fleire bruk er i aktiv drift. Det er eit mål å redusere omdisponeringa av dyrka og dyrkbar mark. I planarbeidet skal det takast omsyn til landbruksareala og rasjonell drift av desse. Behov for utgreiing og kunnskap Arealanalyse Arealanalyse skal gjennomførast før planframlegg vert utarbeidd. Analysen skal liggje til grunn for fastsetting av grensene for framtidig arealbruk. Aktuelle tema i analysen - biologisk mangfald - kulturminne 20.02.2009 10

- landbruk (inkludert dyrkbar mark) - landskap - friluftsliv - strandsona Behovsanalyse Det skal og utarbeidast ei behovsanalyse for nye næringsareal. Dokumentasjon av utnytting av eksisterande næringsområde må sjåast i samanheng med innspel til ny arealbruk. Det kan og verte aktuelt å analysere behov i høve bustadareal. Innspel om nye byggjeområde må sjåast i samanheng med kapasiteten i gjeldande kommuneplan. Risiko- og sårnemsanalyse (ROS) Risiko- og støysoner for ulike typar næringsverksemd må kartleggjast. Konsekvensar av støy, lukt, utslepp til sjø og luft må vurderast. Dette gjeld både som konsekvens av vanleg drift og ved uføresette hendingar. Konsekvensar av havnivåstigning som resultat av klimaendringane skal vurderast. ROS-analysen skal gjennomførast som ein del av konsekvensutgreiinga. Konsekvensutgreiing (KU) Konsekvensutgreiinga skal vera grunnlag for å vurdera framlegg om endra arealbruk, og vil i tillegg seia noko om korleis utfordringar og viktige problemstillingar i kommunedelplanen kan løysast. Konsekvensutgreiinga vil for kvart område med ny arealbruk innehalde kart og positive og negative verknader for kvart tema. For kvart område der det er framlegg om endra arealbruk skal konsekvensane frå alle tema samanstillast og få ei samla vurdering. 20.02.2009 11

Tema Moglege verknader Kjent kunnskap Utgreiingsbehov Friluftsliv Nye byggjeområde kan koma i konflikt med eksisterande eller ønska bruk til friluftsliv Regionale friluftsområde. Eksisterande bruk til friluftsliv. Dyre- og planteliv Landbruk Helse Kulturminne og kulturmiljø Beredskap og risiko Landskap Trafikktryggleik Infrastruktur Nye byggjeområde og auka ferdsel på sjø og land kan påverke dyreog planteliv Tap av dyrka og dyrkbar mark Redusert kvalitet på bustadområde grunna industri Kulturminne kan verta råka av ny utbygging og meir ferdsle. Nye byggjeområde kan ha risiko for utslepp til sjø og andre ulykker. Havnivåstigning, ekstremver Endring av landskapet som følgje av nye byggjeområde og tilretteleggingstiltak Nye byggjeområde og næringsaktivitet vil skape auka trafikk Behov for oppgradering/ny infrastruktur knytt til nye næringsområde Kartlegging av naturtypar, samla rapport manglar. Landbruksplan Ingen spesiell kunnskap Sefrak og Askeladden Nasjonale databasar for flaum, skred. Prognosar for endra klima og havniva. KDP for trafikksikring (2001-2004) Div. planar og prosjekt, Teknisk drift Viltkartlegging, utfyllande kartlegging av naturtypar Detaljert vurdering av eventuelle enkeltområde Vurdere kvart enkelt område Kartlegging av automatisk freda kulturminne i nye byggeområde, jf kulturminnelova 9. Registreringa i kommunen er mangelfull. Det bør difor innhentast meir informasjon. ROS analyse Overordna landskapsanalyse for aktuelle område Vurdere særleg rv 57 Nødvendige tiltak med kostnader i utbyggingsområde Tabell 2. Tema for konsekvensutgreiing med moglege verknader, kjent kunnskap og utgreiingsbehov. 20.02.2009 12