Makrorapport Juli 2018 Side 1
Makrobiletet Fredag 6. juli tredde straffetollen til Trump på 34 mrd USD i kraft og han signaliserte samstundes å auke tollen ytterlegare. Om lag 5 dagar seinare kom forslaget om å auke tollen med ytterlegare 200 mrd USD og tilsvara omlag 2/3 av handelsunderskotet USA har til Kina (sjå graf). EU blir i større grad dratt inn i handelskrigen. Tidlegare i år auka USA tollen på aluminium og stål importert frå blant anna EU-land, kor EU svara med å auke tollen på utvalde amerikanske varer. I slutten av juni møtte Europakommisjonen sin president Jean-Claude Juncker og Trump for å diskutere handelssituasjonen mellom dei to store økonomiane. Dei vart einige om å jobbe mot null tollsatsar, null handelsbarrierer og null subsidier på industrielle varer, med unntak av bilar. Forhandlingane vert omtalte som positive og opnar for vidare forhandling om multilaterale frihandelsavtalar. Handelskrigen har fått relativt store utslag i eit sommartynt valutamarknad og endringar i kursar og oljeprisen kan du lese meir om lenger ned i rapporten. Den siste tida har vore prega av turbulens i tyrkisk økonomi. Tyrkisk lira har svekka seg gradvis gjennom året, i førre veke vart det fokus på om dei greier å betene gjelda si. Det som gjer at det har fått ringverknader, utanfor tyrkisk økonomi, er at det er ein del europeiske bankar (særskilt spanske) som har utlån til Tyrkia i EUR, medan inntektene til tyrkarane er i tyrkiske lire. Når tyrkiske lire svekker seg med om lag 25 prosent på få dagar skapar dette utfordringar. Sentralbanken i Tyrkia har prøvd å få bukt med problemet, og har i den samanheng sett opp styringsrenta frå 8,0 til 17,75 prosent for å stoppe svekking av eigen valuta. Side 2
Valutamarknaden Frå starten av juni og til slutten juli er endringa i krona mot dei største valutaene minimal, med noteringar +/- 0.2 prosent endring mot USD og EUR og ei styrking på 0.6 prosent CHF. Kursane har likevel vore relativt volatile og styrkinga vi hadde i juni vart kompensert med ei svekking i juli. Valutamarknaden på sommaren omtalast ofte som tynn eller lite likvid fordi det generelt blir gjennomt mindre transaksjonar i ferien. Konsekvensen av dette er at kursane kan bevege seg mykje på små nyheiter og har historisk gjort at den norske krona har svekka seg (stigande graf) i sommarmånadane. Grafen til høgre viser utviklinga i handelsvekta norsk krone i juni og juli i perioden 2015 til 2018. Denne sommaren har handelsvekta krone gått mot trenden og styrka seg med om lag 1.5 prosent i juni, men svekka seg i midten av juli. Svekkinga har forankring i tre effektar; handelskrig, nedgang i oljepris og tynne valutamarknader. Handelskrigen aukar usikkerheita i marknaden og gjer investorane mindre risikovillige og vil på si side senke etterspurnaden etter små valutaer som NOK. Lågare etterspurnad, fallande oljepris (meir info lenger ned) og tynne sommarmarknader er dei tre største drivarane bak svekkinga i juli. Uroa i Tyrkia har gjort at investorane har «flykta» til dei trygge hamnene JPY, USD og CHF, medan små valutaer som NOK har svekka seg i starten av august. Sannsynet for at Norges Bank set opp renta i september aukar og historisk sett har marknaden prisa inn hevingar i forkant. Dette gjer at krona er forventa å styrke seg fram mot september. Sjå rentekommentaren på neste side. Side 3
Renter FED: Sidan årsskiftet har den amerikanske sentralbanken levert to rentehevingar og det er samstundes forventa to til i september og desember. Rentehevingane kjem i kjølevatnet av god og stabil vekst i amerikansk økonomi det siste året. Trump på si side meiner sentralbanken motarbeider han og er ikkje nøgd med oppgangen i renta då dette gjer lånekostnaden til amerikanske bedrifter høgare. ECB: Hadde rentemøte i juli med lite spanande nyheiter og vidarefører bodskapen frå førre møte om å redusere verdipapirkjøpa frå 30 til 15 milliardar til desember 2018. Ei renteheving kjem mest sannsynleg ikkje på bordet før i september 2019 ettersom den europeiske økonomien har levert moderate nøkkeltal den siste tida. NB: Her heime fortset den positive trenden vi har sett gjennom året og sannsynet for renteauke i september er stor. Så langt i år har Norges Bank både flytta opp og fram rentebana og signaliserer med dette at ein potensiell renteauke er like om hjørnet. Dei langsiktige swaprentene gjekk noko opp i juli og skuldast ein auke i internasjonale renter. Oppgangen kan til dels ha samanheng med marknadsuroa i form av handelskonflikt. Side 4
Olje og råvarer Oljeprisen på Brent fall frå om lag $ 79 fatet til $ 71 fatet 10. til 18 juli og skuldast nervøsitet rundt handelskrigen mellom USA og Kina, sanksjonar mot Iran og Venezuela, samt re-opning av sentrale oljehamner i Libya og dermed eit auka tilbod av olje. Oljeprisen henta seg likevel noko inn mot slutten av månaden og låg då i underkant av $ 75 fatet. Marknaden fryktar at tollsatsane USA truar Kina med skal gå ut over Kinas import av olje og dermed tynge marknaden. Iran svarer på sanksjonane med truslane frå USA med truslar om å blokke Hormuzstredet. Dagleg vert det frakta 18.3 millionar fat olje gjennom passasjen og utgjer om lag 20 prosent verdshandelen av råolje. Oljeprisen tok seg opp mot slutten av juli etter eit redusert tilbod i marknaden på grunn av lagertrekk i USA og eit angrep på to supertankarar som kom frå Saudi- Arabia. Dei to skipa tilsvara ein million fat olje og går hovudsakleg til Europeiske konsumentar som no må dekke inn etterspurnaden på andre måtar. Hans Jakob Hegge, finansdirektør i Equinor, forklarar svingingane i oljeprisen den siste tida med at marknaden har betre balanse mellom tilbod og etterspurnad og derfor reagerer fortare på politisk uro. Hegge meiner oljeprisveksten vil fortsette å vere svak men positiv framover og har eit anslag på gjennomsnittleg pris på $ 77 fatet til 2025 og $ 80 fatet i 2030. Pareto Securities anslår ein oljepris på $ 83 fatet i 2020, før den flatar ut på $ 70 fatet på lang sikt. Kontaktinfo Jan Arne Aasen T: 5782 9747 E: jan.arne.aasen@ssf.no Torgeir Strandenes T: 5782 9793 E: torgeir.strandenes@ssf.no Sivert Roti T: 5782 9769 E: sivert.roti@ssf.no Andreas Campbell Pedersen T: 5782 9768 E: andreas.campbell.pedersen@ssf.no Meklarbordet T: 5782 9640 E: valuta@ssf.no Side 5
DISCLAIMER Rapporten må sjåast på som marknadsføringsmateriale med mindre den er utarbeidd i samsvar til krav for investeringsanalyse, jfr. Forskrift til verdipapirhandellova 2007/06/29 nr. 876. Rapporten er utarbeidd av Sparebanken Sogn og Fjordane (SSF). Denne baserer seg på kjelder som vert vurdert som truverdige, men SSF garanterer ikkje at informasjonen er presis, eller fullstendig. Uttalelsane i rapporten reflekterer SSF si oppfatning på det tidspunktet rapporten vart utarbeidd, og SSF tar atterhald om retten til å endre oppfatning utan varsel. Rapporten skal ikkje sjåast som eit tilbod, eller tilråding om kjøp, eller sal av finansielle instrument, eller deltaking i nokon form for investeringsstrategi. SSF tar ikkje på seg ansvar for verken direkte, eller indirekte tap, eller utgifter som skuldast forståinga av og/eller bruken av denne rapport. Informasjon om SSF sine Alminnelege forretningsvilkår er tilgjengeleg på vår heimeside www.ssf.no. Denne rapporten er berre meint å være til bruk for våre klientar, ikkje for offentleg publikasjon. SSF har org.nr 946670081 i Føretaksregisteret, er medlem av Norges Fondsmeglerforbund og underlagt tilsyn av Finanstilsynet i Noreg. Ytterlegare informasjon om SSF finn ein på www.ssf.no. Side 6