Detaljreguleringsplan: Markastå Bustadfelt

Transkript

1 2017 Planomtale Konsekvensutgreiing Ullensvang herad Detaljreguleringsplan: Markastå Bustadfelt PLANID: Planforslag

2 SAMANDRAG Reguleringsplanen søkjer å legga til rette for etablering av eit nytt bustadområde, med tilhøyrande leike- og uteopphaldsareal, trafikkareal og parkering. 1

3 Innhold SAMANDRAG PLANOMRÅDE OG BAKGRUNN FOR PLANARBEIDET PROSESS TIDLEG MEDVERKNAD & UNDERSØKINGAR Registrering av kulturminne Grunnundersøking og skredvurdering Avklaringar kring funn under arbeid med planforslag og vedtak i Plan- og ressursutvalet Oppfølging av vedtak i PRU og nytt vedtak i PRU SKILDRING AV OMRÅDET I DAG Planstatus og overordna retningslinjer Nasjonale føringar Regionale føringar Kommunale føringar Skildring av området Tilgrensande arealbruk Teknisk infrastruktur SKILDRING AV PLANFORSLAGET Plankart Arealbruk Byggjeføremål (rammer, utnyttingsgrad, byggehøgd, type) Leike- og uteopphaldsareal Trafikkareal og parkering Renovasjon Omsynsoner Faresone Støysone KONSEKVENSUTREDNING Samandrag Innleiing Grunngjeving for planarbeidet Planområdet alternativet

4 Framdriftsplan Forhold til anna planlegging Konsekvensutgreiing Beredskap og ulykkesrissiko Naturverdiar og biologisk mangfald Kulturminner og kulturmiljø Jordressursar Landskapsbilete og arkitektonisk utforming Forureining Helse, tilgjengelegheit og oppvekstvilkår Teknisk infrastruktur transport, trafikktryggleik og energi Samvirke mellom ovannemnde forhold Datagrunnlag og skildringsmetode Vurdering av behovet for undersøkingar: Konklusjon KONSEKVENSAR AV PLANFORSLAGET Overordna planar og vedtak Nasjonale, regionale og lokale føringar Estetikk Kulturminne Trafikk og parkering Tilhøve til nabo Jordvern Naturmangfald Støy og teknisk infrastruktur RISIKO OG SÅRBARHEIT Konklusjon av ROS analyse

5 1. PLANOMRÅDE OG BAKGRUNN FOR PLANARBEIDET Reguleringsplanen omfattar delar av følgjande eigedomar: (1) gnr. 81, bnr. 2,3,7, (2) gnr. 81, bnr. 10, 29, (3) gnr. 81, bnr. 12 og (4) gnr. 81, bnr. 50 på Sekse i Ullensvang herad. Planområdet er om lag 20,7 daa, plassert mellom Riksveg 13 og Fylkesveg 101. I nord grensar området til ein kommunal parkeringsplass (gnr. 81/ 50). I sør grensar området til eit tettgrodd Landbruks-, Natur- og Friluftsområde (gnr. 81/ 4). Planområdet har to bustadhus (gnr. 81/12 og 81/10,29), med tilhøyrande garasjeuthus. Uthus nedanfor bustadhuset på gnr. 81, bnr 12 er føresett reve før utbygging. Det er planlagt 10 nye bustadtomter, derav 9 tomter til nye einebustadar og 1 tomt til 3 rekkehus eller einebustadar i rekke. (For sistnemnde tomt vil naudsynt inndeling av tomter skje som del av byggesakshandsaminga.) Ullensvang herad er ansvarleg for utarbeiding av reguleringsplanen. Varsel om oppstart og vedtak av planprogram skjedde i Kommuneplanen sin arealdel (2011) regulerer arealet til Landbruks-, Natur- og Friluftsområde. I tillegg er gjeld følgjande føringar for området: Gjennomføringssone (ny bustadbygging) byggjegrenser frå riks- og fylkesveg faresone ras- og skredfare støysone gul omsynssone landbruk Ullensvang herad har vurdert det som naudsynt med utgreiing jamfør Forskrift om konsekvensutgreiingar. Det har lenge vore eit kommunalt ønskje å leggja til rette for meir bustadtomter på Sekse. Planprogrammet peikar Markastå som det beste alternative arealet for nytt butstafelt. Bustadfeltet vidarefører eit landskapsmønster som harmonerer med omkransande Flisabakken bustadfelt, bygdehuset Grannatun, Sekse barnehage og SFO og den framtidige småbåthamna Grannabryggjo. 4

6 2. PROSESS TIDLEG MEDVERKNAD & UNDERSØKINGAR Ullensvang herad varsla oppstart av planarbeid for Markastå bustadfelt Forslag til planprogram vart samstundes send ut på høyring. Planprogrammet vart vedteke Tabell 1: Merknadar til Planprogram (2012) Avsendar Innspel Vurdering Jorunn Børve 12/5783 May Britt Buer & Gaute Åsebø 12/5855 Åshild Ystanes Hesjedal 12/5870 Grete Lingjerde Børve 12/5209 Hordaland Fylkeskommune, Regionalavdelinga 12/5927 Ønskjer prioritering av jordvernet. Det vert argumentert for alternative bustadområde, utanfor planområdet. 1) Me vil ikkje ha offentleg veg over tomta vår i tilknyting til evt. utbygging i søndre del av feltet, areal 1. 2) Om det vert byggjefelt nord for vår tomt, vil me ha skibakken som no. Me plar å ha straum frå vårt hus til lyskastarar om kveldane, og det er alltid mange born som leikar i bakken når det er snø. Skulen har dei seinare åra hatt skidagane sine her, og det har vore mange flotte og lange hopp. Skibakken går frå postkassestativet og heile bakken ned. 3) Me er ikkje interessert i å selgja areal frå tomta vår. Me har etablert hage med åkrar og frukttrær, og har gangveg til sjøen gjennom denne. Positiv til planarbeidet. Ønskjer tilrettelagt gangsti frå sjø til fylkesveg. Ønskjer eit felles eldhus for grendene Fresvik, Espe, Sekse, Børve, med meir, i nærleiken av grendahuset Grannatun. Ønskjer prioritering av jordvernet. Positiv til planprogrammet og prosessen. Ønskjer fortetting på området. Er også positiv til ei eventuell bustadetablering på areal 2 og 3. Vi er opptekne av utbyggingsmønsteret i kommunane og rår generelt frå «satellittutbygging». Føreset at utbygginga er nøye vurdert i høve til bustadbehov og sosial infrastruktur. Vurderer for øvrig planprogrammet til å vere dekkande for fylkeskommunens interesser og eit godt grunnlag for det vidare planarbeidet. I denne Ullensvang herad legg stor vekt på jordvern, og denne vurderinga kjem fram i planprogrammet. I ei heilskapleg vurdering er det likevel Markastå som peikar seg ut som det mest høvelege arealet. Sjå også Fylkesmannen i Hordaland sitt innspel nedanfor. Kommuneplanen legg opp til bustadetablering i heile heradet. Vidare tilrettelegging for bustadfelt andre stadar må koma som del av neste kommuneplanrevidering. 1) Dette gjer det vanskeleg for ei vegløysing for tomta heilt syd. Ein plan for heileplanområdet vil måtta inkludera ein tilkomst veg over tomta. Justering av plangrensa er eit alternativ, men då vert framtid utnytting av tomta vanskeleg. 2) Ved plassering av leikeareal/friluftsareal skal dette ønsket vurderast og vektleggast. 3) Tomta sitt areal skal ikkje verta råka av utbygginga mot nord. Men ei eventuell utbygging på tomta, som vil skje i privat regi, skal følgje reguleringsplanen for området. Dette er viktige innspel me ønskjer å ta med i det vidare reguleringsplanarbeidet. Ullensvang herad legg stor vekt på verdien av jordvernet, og denne vurderinga kjem fram i planprogrammet. I ei heilskapleg vurdering er det Markastå som peikar seg ut som det mest høvelege arealet. Sjå også Fylkesmannen i Hordaland sitt innspel nedanfor. Innspelet vert tatt med i vurderinga. Kommuneplanen ligg til grunn for vurderinga av bustadbehov og sosial infrastruktur. Ullensvang herad ønskjer å oppretthalde bustadtilbodet i grendene, samstundes som sentruma med eksisterande kommersielle og sosiale tenestetilbod 5

7 Hordaland Fylkeskommune, Kultur- og idrettsavdelinga 12/5649 Noregs vassdragsog energidirektorat (NVE) 12/6014 Statens vegvesen 12/5693 Fylkesmannen i Hordaland saka ber vi elles særskilt om at det blir lagt vekt på landskapsbilete, kulturminne og kulturmiljø samt trafikktryggleik. Vi har i dag ikkje kjennskap til automatisk freda kulturminne i nærleiken av planområdet. Arkeolog frå Hordaland fylkeskommune var på synfaring i området Hordaland fylkeskommune har vurdert planområdet til å ha potensial for funn av automatisk freda kulturminne. Det må difor påreknast ei arkeologisk registrering for å oppfylle undersøkingsplikta, jf. Kulturminneloven 9. Kostnadsoverlag for arkeologisk feltarbeid er estimert til kr ,-. Kostnad til gravemaskin kjem i tillegg. Det må gjerast ei nærare vurdering av skredfaren i samband med planarbeidet. Til dette arbeidet må det nyttast tilstrekkeleg fagleg kompetanse og det må definerast faresonegrenser i samsvar med tryggleikskrava i Byggteknisk forskrift (TEK 10). Ev. fareområde må innarbeidast i planen og synast som omsynssone (jf. PBL 12-6) og ha tilhøyrande føresegner som sikrar akseptabel tryggleik før utbygging kan finne stad. Dersom det er trong for sikringstiltak eller restriksjonar på arealbruk for å oppnå tilstrekkeleg tryggleik rår vi til at det aktuelle området vert teke inn i planen. Syner til NVE retningslinje 2/2011, Flaum- og skredfare i arealplanar. KU for RV 13 bør nemnast som eksisterande kunnskap under punkt i planprogrammet. Markastå er vurdert som det beste alternativet. Her ligg det til rette for sikker tilkomst via Fv Reguleringsplanen må ta hensyn til trafikkstøy. Planområdet mot RV 13 må legga eksisterande reguleringsplan til grunn. Ta med mogleg plassering for skatebane. Ingen merknad til oppstartsmeldinga og forslag til planprogram. Me finn at vurderingane heradet har gjort i planprogrammet dekker dei hensyn Fylkesmannen skal ivareta ut ifrå statleg og regional arealpolitikk. Avvegingar er gjort, og me har inga innvending til at areal 1 på Markastå på Sekse er det arealet heradet vel å gå vidare med. Me vil minne om at det i den vidare planlegginga av området er viktig å legge særleg vekt på landskapstilpassing. For jordbruksareal som vert regulert til bustadføremål forventar Fylkesmannen at følgjande rekkjefølgjekrav vert teke inn i planføresegnene: Før utbygging skal det gjerast greie for handtering av jordressursane. Jord frå jordbruksareal (fulldyrka jord, overflatedyrka jord og også vert styrka med bustadutbygging. Me vurderer Markastå som eit areal som stettar dette utbyggingsmønsteret. Me legg også vekt på landskapsbilete, kulturminne og kulturmiljø samt trafikktryggleik. Ullensvang herad vil ta kostnaden med å oppfylle undersøkingsplikta. Dette arbeidet skal organiserast slik at grunneigar og paktar av området får høve til å planlegga sin bruk av området. Skal takast til følgje. Dersom det er trong for siktringstiltak, vil dette tiltaket mest truleg ligge ovanfor eksisterande bustadfelt ovanfor fylkesvegen. Sikringstiltaket vil såleis vere utanfor planområdet. Eventuelle restriksjonar på arealbruk for å oppnå tilstrekkeleg tryggleik vil verte teke med i planen. Skal takast til følgje. (Statens vegvesen referer til punkt i planprogrammet. Konsekvensutgreiing for RV 13 er lagt til som eksisterande kunnskap.) Skal takast til følgje. 6

8 innmarksbeite) som vert utbygd skal sikrast vidare bruk, primært til jordbruksføremål. Me vil minne om at heradet har ansvar for å rapportere omdisponering av dyrka og dyrkbar mark som fylgje av vedtak av reguleringsplan. Dette skal skje gjennom KOSTRA, skjema nr 32 Forvaltning av landbruksareal Registrering av kulturminne Hordaland fylkeskommune stadfestar også i brev av at dei ikkje har kjennskap til automatisk freda kulturminne i nærleiken av planområdet. Ingen registreringar er kjend for området i Kulturminnesøk, Askeladden eller Bygningsregisteret - SEFRAK. Arkeolog frå Hordaland fylkeskommune var på synfaring i området Planområdet var vurdert til å ha potensial for funn av automatisk freda kulturminne. Arkeologisk registrering vart gjennomført for å oppfylla undersøkingsplikta, jf. Kulturminnelova 9. Undersøking av Hordaland fylkeskommune fann stad 1. til 3. oktober Rapport frå Hordaland fylkeskommune (Rapport 45, 2012) var ferdigstilt april Under registreringa vart det opna 5 sjakter med gravemaskin. Det vart påvist eit dyrkingslag som strekte seg gjennom fire av sjaktene (Askeladden ID ). Det vart tatt ut tre kolprøver frå dyrkingslaget og alle tre indikerte ei datering frå eldre bronsealder. Dyrkingslaget strekker seg ut over ei flate som er 100 m i sørvest til nordaust og ca. 30 m i nordvest til sørvest, mellom m.o.h. Dyrkingslaget ligg ca. 20 cm under torva og er mellom 2 30 cm tjukt. Massane i laget er homogent over heile feltet og består av mørk kolspetta sand med noko stein. Dyrkingslaget ligg på ei flate som er vestvendt og omringa av tidligare funn som gravrøyser og bergkunst, som tolkast til å vere markørar for eit territorium (ID , , , , m.fl.). Dyrkingslaget kan dermed sjåast på som ein del av eit viktig jordbruksanlegg i Markastå, Sekse, som det i eldre bronsealder var viktig å markera kontroll over. Det arkeologiske funnet kjem inn under kulturminnelova 4. Det vart påvist eit hittil ukjend dyrkingslag frå eldre bronsealder. Slik planforslaget ligg føre er det i konflikt med automatisk freda kulturminne. Arealet kan likevel nyttast til beite eller innmark. Det må ikkje gjennomførast pløying eller anna jordarbeid djupare enn tidlegare, dersom ikkje det er gitt løyve frå fylkeskommunen, jamfør kulturminnelova 3. 7

9 Tabell 2: Ordforklaring (Riksantikvaren) Vernestatus Forklaring Konsekvenser Automatisk fredet Automatisk fredning innebærer at kulturminnet er fredet direkte etter teksten i kulturminneloven, uten særskilt vedtak. Alle faste kulturminner fra før år 1537 er automatisk fredet etter kulturminneloven 4 første ledd. Som en ekstra beskyttelse har alle automatisk fredede kulturminner en sikringssone på minimum 5 meter i alle retninger rundt det fredede objektet. Dette følger av kulturminneloven 6. Ved erklæring om at stående byggverk stammer fra perioden , blir disse også automatisk fredet, jf. kulturminneloven 4 tredje ledd. Samiske kulturminner eldre enn 100 år er automatisk fredet etter kulturminneloven 4 annet ledd. Det er forbudt å sette i gang tiltak som kan skade, ødelegge, grave ut, flytte, forandre, tildekke, skjule eller på annen måte utilbørlig skjemme automatisk fredete kulturminner. Forbudet omfatter også en 5 meter bred sikringssone rundt kulturminnet. Tiltakshaver har stanse- og meldeplikt hvis det viser seg at et igangsatt arbeid kan virke inn på et automatisk fredet kulturminne på en måte som beskrevet ovenfor. Denne plikten oppstår når en avdekker automatisk fredete kulturminner som en på forhånd ikke vet om, eller ikke har grunn til å anta er til stede. Melding om funn innrapporteres til regional kulturminneforvaltning umiddelbart. Kulturminneforvaltningen avgjør snarest mulig - og senest innen 3 uker om arbeidet kan fortsette og vilkår for dette. Dersom det foreligger særlige grunner kan 3- ukersfristen forlenges. Per telefon ( ) har Elizabeth Jan Warren ved Hordaland fylkeskommune stadfesta at tiltak i funnområdet krev vurdering av Riksantikvaren og arkeologisk utgraving i regi av Bergen Museum. Eit slikt prosjekt vil ta tid og kostnaden kan truleg koma opp i ca. kr Utfallet av ei slik undersøking er uviss, med tanke på kva grad av arealet som kan byggjast ut i etterkant. Fylkeskommunen rår til å prioritera eit anna område for etablering av bustadfelt, då dette området er vurdert å vera del av eit viktig jordbruksanlegg. Per e-post ( ) har Tore Bjørgo, Fylkeskonservator, stadfesta at saka har vore diskutert ved Seksjon for kulturminnevern og museum med den konklusjon at Hordaland fylkeskommune vil kunne senda saka over til Riksantikvaren med tilråding om dispensasjon frå kulturminnelova når planen kjem på høyring. Ullensvang herad kontakta Riksantikvaren ( ) for å få ei vurdering av deira syn på tilrådinga frå fylkeskommunen om dispensasjon frå kulturminnelova. Riksantikvaren svara ( ) at dei handsama saka på sjølvstendig grunnlag, sjølv med tilråding om dispensasjon frå fylkeskommunen, og at eit eventuelt dispensasjonsspørsmål frå kulturminnelova vert tatt stilling til når reguleringsplanen er på offentleg ettersyn. 8

10 2.2. Grunnundersøking og skredvurdering Kommunegeolog Tore Dolvik gjennomførte synfaring og prøvegraving 1. til 3. oktober 2012, samstundes med kulturminneundersøkinga. Rapporten «Skredvurdering og grunnundersøking: Markastå bustadfelt Sekse» (12/50-62/N-860//TORDOL) er grunnlaget for konklusjonane. Bakgrunnsinformasjon var tidlegare rapportar frå NGI (1978) Flisabakken II, NGI (2011) Sekse og Den oransje stipla linja deler område i to: område A ned til parkeringsplass, og område B og C til-og-med tomtegrense til gardsnummer og bruksnummer 81/12 og 81/29. Ut frå grunnundersøkinga og vurdering av skredfaren mot vurdert areal vert området delt inni tre. I nedre deler av vurdert areal (A) kan det vera skredfarleg og ved planlegging av bustadhus i dette område er ei utvida skredfaresonekartlegging som viser til TEK naudsynt (sjå kap. 13 i rapporten, om krav til skredfarevurdering). Ei fylling i A treng ei grundig grunnundersøking rundt ein eventuell murfot (kostnad med detaljert kartlegging og utskifting av massar er uviss). I øvre deler av vurdert areal (B og C) er konklusjonen at ytterlegare skredvurdering ikkje er naudsynt, men i C treng ein vurdering av stabilitet før utbygging. Naudsynt areal til tiltak mot overvatn og vasserosjon må settast av for heile det vurderte arealet Avklaringar kring funn under arbeid med planforslag og vedtak i Plan- og ressursutvalet Under arbeidet med planforslaget og konsekvensutgreiinga kom tre bandleggingar av Markastå til syne. Kombinert dekker desse bandlagte areala store delar av jordbruksarealet tenkt regulert til bustadføremål: 1. Reguleringsplanen for Rv. 13 bandlegg delar av arealet langs riksvegen. 2. Skredrapport (2012) syner ein potensiell skredfare i nedre (nordre) del av arealet. 3. Kulturminneundersøking stadfestar at store delar av det mest eigna bustadarealet er automatisk freda, jamfør kulturminnelova 4. 9

11 Teikninga syner i kvitt det arealet som er att etter at andre restriktive element er gjort synleg. Skisse frå Grøn: Reguleringsplan for Rv. 13 (statens vegvesen) Gul: Automatisk freda kulturminne (Hordaland fylkeskommune) A/ Kvit med grå strek: Geologisk rapport som stadfestar at det er krav om utvida skredfaresonekartlegging og utskifting av massar. I tillegg til bandleggingane av areal vist ovanfor, gjorde arbeidet med konsekvensutgreiinga også tydleg problemstillingar knytt opp mot jordressursar og økonomisk realisme. Plan- og bygningslova 3-1 gir føringar om at kommunen skal sikra jordressursane, kvalitetar i landskapet og vern av verdifulle landskap og kulturmiljø. For det første, kulturminnerapporten stadfesta at Markastå ligg på ei flate som er vestvendt og omringa av tidligare funn som gravrøysar og bergkunst som tolkast som markørar for eit territorium. Funnet av dyrkingslaget frå eldre bronsealder kan dermed sjåast på som ein del av eit viktig jordbruksanlegg som det var viktig å markera kontroll over. Det arkeologiske funnet kjem inn under kulturminnelova 4 som eit automatisk freda kulturminne. For det andre, planprogrammet stadfestar at frå eit jordvernssyn er dette det dårlegaste valet. Det er kommunane som har hovudansvaret for å ta vare på jordressursane. Plan- og bygningslova 3-1 tredje ledd krev at planlegginga skal byggja på økonomiske og andre ressursmessige føresetnadar for gjennomføring og ikkje vera meir omfattande enn naudsynt. Planlegging skal vera eit nyttig middel og ikkje eit mål i seg sjølv. Dette krev at den er realistisk og 10

12 bygger på dei reelle økonomsike og andre ressursmessige føresetnadar for gjennomføring innan planens tidsperiode. Utfordringa for Ullensvang herad i dette tilfellet er at det ikkje er sett av midlar til planlegging, utgreiingar, kjøp av grunn eller investeringar i infrastruktur. Slik sett er ikkje dei naudsynte føresetnadane på plass for å gjennomføra reguleringsplanen. Sjølv om planprogrammet i utgangspunktet resonnerte at jordvernssynet ville måtta vika i dette tilfellet, vart det anbefalt å avslutta denne planprosessen fordi kombinasjonen av økonomi, kulturminne og jordvern gjer at planlegginga bryt med føringane gitt i plan- og bygningslova. Det vart argumentert at Markastå ikkje høver som bustadområde. Desse funna førte til at rådmannen rådde til at heradet avslutta planarbeidet. Vidare vart det sagt at dersom eit nytt bustadområde var ønskjeleg planlagt på Sekse, burde det skje enten ved eit framlegg til privat detaljreguleringsplan eller ved at heradet på ny melde oppstart av planarbeid. Heradet hadde vedtatt bustadpolitisk strategi sidan oppstart og det vart lagt til grunn at heradet ikkje burde melda oppstart av nytt planarbeid utan ein større bustadpolitisk debatt og økonomisk forankring. Plan- og ressursutvalet var ikkje samd i framlegget frå rådmannen. I stadan vart saka utsett. PRU-032/14 VEDTAK: Saka vert utsett og administrasjonen får i oppdrag å sjå på moglegheitene for å arrangere ei utvida synfaring, temadag med politikar, administrasjonen og representantar frå Riksantikvaren, Fylkesmannen, fylkeskommunen og andre faginstansar. Representantar frå Seksekrinsen vert invitert med som observatørar. Saka kjem oppatt før handsaminga av budsjettet for 2015 tek til Oppfølging av vedtak i PRU og nytt vedtak i PRU Administrasjonen hadde ikkje kapasitet til å følgja opp saka i I februar og mars 2015 fortsette planarbeidet. Det vart vurdert å arrangere ei utvida synfaring og temadag, men dette viste seg å ikkje vere naudsynt. Dei naudsynte avklaringane med eksterne partar var dokumenterte. Det var eit forpliktande budsjettvedtak frå heradet som skulle til for å gjera planarbeidet realistisk og kunna forsvara at heradet gjekk vidare med arbeidet. PRU-21/2015 Vedtak: Vedtak alternativ C: Plan- og ressursutvalet ønskjer ikkje å avslutta planprosessen. Heradet held fram planprosessen og inngår ein samarbeidsavtale og økonomisk samarbeidsmodell med private aktørar for å fullføra prosessen, føresett forpliktande budsjettvedtak for å gjennomføra arbeidet. Hausten 2015 vart det løyvd midlar i 2016-budsjettet til å ferdigstilla eit planforslag. Etter ein anbodsrunde vart det mars 2016 avklara at Norconsult skulle hjelpa heradet med å utarbeida eit planforslag. 11

13 3. SKILDRING AV OMRÅDET I DAG 3.1. Planstatus og overordna retningslinjer Kommuneplanen sin arealdel for vurdere tre areal på Sekse som aktuelle for ny bustadbygging Markastå, Sandstå og Stor (bilete til høgre). Heradet vurderte det slik at tiltaket måtte utgreiast med planprogram jf. 4-1 i Plan- og bygningslova (PBL) og at det skulle gjerast ei konsevensutgreiing jf. 4-2, då tiltaket kjem under vilkåra i 3 d) i Forskrift om konsekvensutgreiingar. Vedteke planprogram (2012) konkluderte med at eitt areal Markastå er best eigna til etablering av bustadfelt på Sekse (PRU-035/12 Vedtak). Kommuneplanen sin arealdel, bilete til venste, syner at arealføremålet er sett av til Landbruks-, Natur- og Friluftsområde (LNF). Området er innafor byggjegrense i strandsona (100 meter).i tillegg er gjeld følgjande føringar for området: Gjennomføringssone (ny bustadbygging) byggjegrenser frå riks- og fylkesveg faresone ras- og skredfare støysone gul omsynssone landbruk Relevante kommunale føresegner for LNF-område: 5.1.2: Innanfor LNF-område er det forbod mot spreidd bustadbygging og spreidd bygging av fritidsbustadar : Tiltak som får innverknad på jordareal skal i tillegg til plan og bygningslova også handsamast etter jordlova 9 og : Byggetiltak skal ikkje planleggast på dyrka eller dyrkbar mark. Relevante kommunale føresegner for strandsone: Byggegrense i strandsona er 100 meter dersom ikkje anna er fastsett i reguleringsplan eller kommuneplan Bygging kan ikkje gjennomførast dersom det har stor negativ konsekvens for landskapsbilete. 12

14 Nasjonale føringar Statlige planretningslinjer for samordnet bolig-, areal- og transportplanlegging (2014) Statlige planretningslinjer for differensiert forvaltning av strandsonen langs sjøen (2011) Statlig planretningslinje for klima- og energiplanlegging i kommunene (2009) Rikspolitiske retningslinjer for å styrke barn og unges interesser i planleggingen (1995) Regionale føringar Jamfør Hordaland fylkeskommune sin starthjelp til arbeidet med kommunale planar: Klima og energi, ROS Folkehelse, universell utforming og barn og unge Arkitektur og estetikk / Kulturminne og kulturmiljø Samordna areal og transport, samferdsel Landskap, friluftsliv, strandsone og naturmangfald Senterstruktur og tettstadutvikling Kommunale føringar Kommuneplan Energi og klimaplan Trafikksikringsplan Plan for idrett og friluftsliv Bustadpolitisk strategiplan 3.2. Skildring av området Planområdet ligg på austsida av Sørfjorden, om lag 23 km frå regionsenteret Odda og om lag 8 km frå næraste kommunedelsenter, Lofthus. Sørfjorden er av landskapstype «Middels breie fjordløp» og er vurdert å ha ein landskapsverdi av «stor verdi» (Aurland Naturverkstad, 2011). Planområdet er del av eit landbruksdominant landskap, med eit fortettande, regulert bustadmiljø. I nord vert arealet nytta til beite og grasproduksjon. Bustadtomta i midten vert nytta som bustadhus. Bustadtomta i sør vert nytta som fritidshus og har ikkje vegtilkomst. Like ved er ein barnehage med skulefritidsordning, men området er utan andre tettstadsfunksjonar av type forretning eller anna tenesteyting. Satsing på småbåthamn og sosiale møteplassar stadfestar likevel bygda sin vitalitet, og er såleis av liknande karakter som andre regulerte bustadområde vidare inn mot Odda: Hovland og Segelgjerd. 13

15 Planområdet er svakt skråande terreng frå nede med riksvegen i nord-vest og opp mot fylkesvegen i sør-austgåande retning. Terrenget er såleis nord-vest vendt, i noko større grad enn bustadområdet ovanfor. I området er busetnadane hovudsakleg einebustadar, i tillegg til fritidshus. Riksvegen er utbetra i nordre del, men ikkje mot sør der det er fjellskjering. Fylkesvegen har fartshumpar og gatelys, men sidearealet ned mot planområdet er i dårlig stand. Fylkesvegen har ikkje gang- eller sykkelveg Tilgrensande arealbruk Vidareføring av anna planlegging inkluderer reguleringsplan for Rv. 13 frå Skjelvik til Sandstå (1997), bustdfeltet Flisabakken II (1979) og Sekse småbåthamn (2015). Det er tatt høgd for dette i planarbeidet. 14

16 Rv. 13 frå Skjelvik til Sandstå (1997) 15

17 Flisabakken II (1979) Sekse småbåthamn (2015) 16

18 3.4. Teknisk infrastruktur Planområdet er avgrensa med riksveg (vest) og fylkesveg ( aust), offentleg parkeringsplass (nord) og LNF-område (sør). Planforslaget er basert på tilkopling til fylkesvegen. Vatn og avlaup kjem frå to punkt inn i nordre del av planområdet. Bustadfeltet vil knytta seg til eksisterande vassnett, og eventuelt utbetra kapasiteten der om naudsynt. Overflatevatn er ei aktuell problemstilling i nordre del. I sør er det to mindre bekkar som kryssar planområdet. Kraftforsyninga skal vere god i området. Nord for planområdet skjer utbygging av eit nytt småkraftverk. 17

19 4. SKILDRING AV PLANFORSLAGET 4.1. Plankart 18

20 4.2. Arealbruk Arealformål Areal i m : Boligbebyggelse 13323,2 2011: Kjøreveg 1330,1 2012: Fortau 492,5 2018: Annen veggrunn - tekniske anlegg 1793,2 2080: Parkering 341,3 3040: Friområde 2408,9 3060: Vegetasjonsskjerm 358,0 Grand Total 20047, Byggjeføremål (rammer, utnyttingsgrad, byggehøgd, type) Byggjeføremål er bustadbygging. Planen omfattar 2 eksisterande bustadhus. Det er planlagt 10 nye bustadtomter, derav 9 tomter til nye einebustadadar eller tomannsbustadar. På tomt B_01 kan det tillatas ei meir konsentrert bustadform med rekkje-, kjede eller fleirmannsbustadar. Infrastruktur som veg og gangareal er lagt inn for at bustadfeltet skal forma ein naturleg del av eksisterande nærområde. I tillegg er arealet i nord nytta til offentleg parkering og friareal. Reguleringsplanen legg til rette for tre typar bustadtomter: 1) Tomter for einebustadar/tomannsbustadar: B_02, 03, 04, 05, 06, 07, 08, 09, 10, 11, 12 2) Tomt for maks 5 bueiningar; rekkje-, kjede eller fleirmannsbustadar: B_01 (tomteinndeling skjer som del av byggjesakshandsaminga) Reguleringsplanen opnar for fylgjande møehøgd og gesimshøgd for ulike typar tak Tillate takform er saltak, valmtak, pulttak eller flatt tak. For bustader med mønt tak er tillate mønehøgd inntil 9.0 meter, og gesimshøgd inntil 7.0 meter. Gesims ved ark eller takopplett kan vere inntil 9.0 meter ved det brutte taket. For bustader med flate tak er tillate gesimshøgd inntil 7.0 meter. For bustader med pulttak er tillate gesimshøgd inntil 8.0 meter. Maksimale byggjehøgder skal målast i høve til gjennomsnittleg planert terreng. Tillaten prosent bygd areal er sett til 35 % BYA for tomt B_02-B_12 og 40 % for tomt B_01. % BYA = Bygd areal for byggeområde x 100 Tomtearealet Kommuneplanen sine føresegn for bygg og anlegg ligg til grunn for reguleringsføresegnene Leike- og uteopphaldsareal Kommuneplanen stiller krav om minimum 50 m² til leikeareal pr. bustadeining i område for frittliggjande bustader. Det er berre 600 m2 av leikearealet som ikkje ligg i støysona, og ved utbygging av meir enn 12 bueiningar må friareal som ligg i støysona støyskjermast. Reguleringsplanen set av 2 daa til friareal. Det er lagt til rette for trafikksikre og universelt utforma tilkomstvegar. 19

21 Leikeareal skal vera store nok og eigna for leik og opphald heile året, kunna nyttast av ulike aldersgrupper og sikra samhandling mellom born, unge og vaksne og vera sikre mot støy, ureining, trafikkfare og anna helsefare. Store delar av arealet har hellingsgrad mellom 1:5 og 1:3 (oransje), medan øvre del er brattare enn 1:3 (brunt). Arealet har særskilde kvalitetar, som t.d. å vera eigna til akebakke. Leikeplassen er ikkje sentralt plassert i høve til flest mogleg bustadar, men må sjåast i samanheng med området rundt uteareal ved barnehage er eit etablert nærmiljøanlegg, samfunnshuset ligg like ved, og framtidig småbåthamn med tilhøyrande uteområde er sosial møteplass for store og små. Areal med støynivå over 55 db (A) og areal sett av til køyreveg, parkering eller fareområde skal ikkje reknast som leikeareal. Støysonekart frå Statens vegvesen for Riksveg 13 ligg til grunn for støysone i kommuneplanen, og deler av friarealet er vist i gul sone. Som del av opparbeiding av leike- og uteopphaldsareal, gangveg og parkeringsplass må støyskjerming vurderast, i form av voll, muring eller anna avskjerming mot riksveg. Då akebakke er del av friarealet, vil det vere føremålsteneleg å tilpasse terrenget til alle desse omsyna. Føresegn stiller krav, så vel som rekkefølgjekrav, til opparbeiding. Støyskjermande tiltak skjer samstundes med utbygging, og det skal gjennomførast støyvurdering og eventuelle utbetringar før det kan gjevast bruksløyve til bustadhus Trafikkareal og parkering Tilkomstveg til bustadområdet er lagt til eksisterande avkjørsle og parkeringsplass frå Fv101, og fortsetter sørover gjennom bustadfeltet. Det er lagt til rette for snuhammar i kvar ende av ny veg i bustafeltet. Parkeringsplass i nord er ei utviding av eksisterande parkeringsplass, som vil vera eit gode for alle sosiale møteplassane omtala ovanfor. Det er lagt opp til to parkeringsplassar per bustadeining, og tre parkeringsplassar for bustadeining med utleigeleilegheit. Ved felles parkeringsanleg innanfor B_01 skal det etablerast minst 1.5 biloppstillingsplass pr. bueining. 20

22 Det er lagt inn 4 meter byggjegrense for bustadtomter som grensar til riksveg. Det er lagt inn 10 meter byggjegrense langs fylkesvegen. Avkøyring til bustadtomt skal primært skje frå veg i bustadfeltet. Plassering av avkøyring må tilpassast kvar tomt og avgjerast i samband med byggjesak. Unntak for B_07 som har eksisterande avkøyring frå fylkesveg. Garasje ligg også innafor byggjegrense, og kan oppretthaldast som vist i kart. B_08 har sti frå fylkesveg. Ny plan viser avkøyring frå veg inne i bustadfeltet. Stien kan oppretthaldast, men det kan ikkje lagast ny avkøyrsle for bil frå fylkesvegen Renovasjon Det er ikkje planlagt felles renovasjonsanlegg, dermed på renovasjon finne sted på eiga tomt Omsynsoner Omsynsoner Areal i m 2 Faresone 3800,9 Støysone 10943,9 Totalt 14744, Faresone Det er utført ei skredvurdering og grunnundersøking for Markastå bustadfelt av kommunegeolog Tore Dolvik. Nedre del av areralet er vurdert til at det kan vera skredfarleg, og ved planlegging av bustadhus i dette området er ei utvida skredfaresonekartlegging naudsynt. Områda som kan vera skredfarlege, er i plankartet markert med faresone - ras og skredfare. Føresegner krever skredvurdering før området eventuelt kan nyttast til bustadføremål, eller andre liknande føremål der menneske oppheld seg i området over lenger tid. I plankartet er det to bekkar, og desse er markert med faresone flaum på plankartet. Føresegner sikrar at bekk skal førast gjennom området og vidareførast til sjøen i bekkeløp med stor nok kapasitet. Bekkeløpet skal vera opent, sikra mot erosjon og skal ha høve til å flaume over si normale breidde Støysone Deler av arealet i plankartet ligg i gul støysona frå riksveg 13. Føresegner stiller krav til at innanfor fareområdet må støy nærare utgreiast og dokumenterast etter gjeldande regelverk før det blir gitt løyve til tiltak. 21

23 5. KONSEKVENSUTREDNING 5.1. Samandrag Utgangspunktet for at heradet gjekk i gang med planarbeidet var å regulera eit bustadfelt på Sekse. Konsekvensutgreiinga tar berre stilling til Markastå, jamfør PRU-035/12 Vedtak. I planprogrammet (2012) var nytt bustadfeltet på Markastå vurdert å ha meir potensiale for ein større utnyttingsgrad, med betre tilkomst og meir varierte bustadar, som er mindre framtredande og meir praktisk og økonomisk tilrettelagt for utbygging enn dei to andre områda vist i kommuneplanen. Under arbeidet med konsekvensutgreiinga har tre bandleggingar av Markastå kome til syne. Kombinert dekker desse bandlagte areala store delar av jordbruksarealet tenkt regulert til bustadføremål: 4. Reguleringsplanen for Rv. 13 bandlegg delar av arealet langs riksvegen (sjå side 8-10). 5. Skredrapport (2012) syner ein potensiell skredfare i nedre (nordre) del av arealet (sjå s. 12). 6. Kulturminneundersøking stadfestar at store delar av det mest eigna bustadarealet er automatisk freda, jamfør kulturminnelova 4 (sjå s. 13 til 15). a. Støyvurdering er ikkje gjennomført. Målet med konsekvensutgreiinga er å presentera ein detaljreguleringsplan for Markastå, dersom omsyna til miljø, naturressursar og samfunn ikkje vert sett vesentleg til side. Åtte tema er vurdert. Eitt tema gir positiv konsekvens, fem tema gir ubetydelig konsekvens, medan to tema gir negativ konsekvens. Tema Verdi Omfang Konsekvens Merknad 1 Beredskap og ulykkesrissiko Del av arealet (A) kan vere skredfarleg. Låg Ubetyd. - Der er ikkje planlagt bustader i dette området. 2 Naturens mangfald Låg Ubetyd. 0 3 Kulturminner og kulturmiljø Stort Funn av automatisk freda Middels - negativt kulturminne. 4 Jordressursar Skrint med overflatejord. Jord frå Middels Middels - området skal sikrast vidare bruk, negativ primært til jordbruksføremål. 5 Landskapsbilete og Landskapet vil skifte karakter, men Låg til arkitektonisk utforming Ubetyd. 0 utforminga skal harmonisera med middels eksisterande bygdelandskap. 6 Forureining Låg Ubetyd. 0 Krav om støyrapport før utbygging 7 Helse, tilgjengelegheit og oppvekstvilkår Låg Middels positiv 8 Teknisk infrastruktur Låg Ubetyd. 0 + Universell utforming i areal regulert til offentleg og fellesbruk. Krav om gatelys langs veg og ved fellesareal. Konsekvensutgreiinga gjer tydleg at heradet sitt planarbeid for Markastå resulterer i ein meir kostbar detaljreguleringsplan enn venta. For å realisera planframlegget kan Riskantikvaren koma til å krevja ei detaljert kulturminneundersøking (kr , sjå s. 18). Utfallet av ei slik utgraving vil vera uviss. Hordaland fylkeskommune har stadfesta at dei kan rå Riksantikvaren til å gi dispensasjon frå kulturminnelova, men Riksantikvaren tar ikkje stilling til saka før heradet fremjar ein reguleringsplan. I tillegg syner skredrapporten at det er naudsynt med ein detaljert faresonekartlegging for del av området (ca. kr ) dersom dette arealet skal nyttast til bustader. 22

24 Ei utbygging av bustadfeltet vil medføre middels positiv konsekvens for helse, tilgjengelighet og oppvekstvilkår. For kulturminner og jordressursar vil utbygginga medføre middels-stor negativ konsekvens for jordressursar og kulturminner For resten av dei vurderte temaene vil utbygginga få ubetydelig konsekvens. Plan og bygningslova 3-1 bokstav e) og f) gjev føringar om at kommunen skal legga til rette for gode bumiljø, gode oppvekst- og levekår, fremja befolkninga si helse og motverka sosiale helseforskjellar. Ei utviding av eksisterande bustadfelt på Sekse vil fremja helse, miljø og livskvalitet for heile Seksekrinsen. Føresegn og plankart skal sikra arealet mot forureining, støy, trafikkfare og anna helsefare. Areal regulert til offentleg skal vera universelt utforma, og det vert lagt inn krav om gatelys langs veg og ved fellesareal. Det er kommunane som har hovedansvaret for å ta vare på jordressursane, sikra kvalitetar i landskapet og vern av verdifulle landskap og kulturmiljø, jmf Pbl 3-1 b). Planområdet er hovedsakleg jordbruksareal som vert regulert til bustadføremål. Det er skrint med overflatejord i området, og arealet er primært nytta til beiteområde idag. Det vert lagt inn krav om at jorda skal sikrast vidare bruk, då primært til jordbruksføremål. Landskapet vil ikkje dramatisk skifta karakter, då utforminga skal harmonisera med eksisterande bygdelandskap. Kulturminneundersøkinga i oktober 2012 påviste eit dyrkningslag. Dette funnet kjem inn under kulturminnelova 4 som eit automatisk freda kulturminne. Planforslaget tek ikkje omsyn til automatisk freda kulturminne, og planforslaget er å oppfatta som ein søknad til riksantikvaren om dispensasjon. Truleg må området gravast ut, før det vert frigjort. Plan- og bygningslova 3-1 tredje ledd krev at planlegginga skal byggja på økonomiske og andre ressursmessige føresetnadar for gjennomføring og ikkje vera meir omfattande enn naudsynt. Konsekvensutgreiinga tydleggjer at planarbeid resulterer i ein meir kostbar detaljreguleringsplan enn venta. Ullensvang herad har ikkje er sett av midlar til kjøp av grunn eller investeringar i infrastruktur i budsjettet for Oppsummert har planforslaget positiv konsekvens for helse, tilgjengelegheit og oppvekstvilkår. For dei fleste tema som er vudert i konekvensutredningen medfører planforslaget ubetydeleg konsekvens. Det er negativ konsekvens for kulturminne, jordvern og økonomi. Me rår til å gå vidare med denne planprosessen, under føresetnad av at fylgjande vilkår blir tatt omsyn til: Økonomise rammer for realisering av prosjektet. Avbøtande tiltak for vern av jordmasser. Avbøtande tiltak for kulturminner. 23

25 5.2. Innleiing Grunngjeving for planarbeidet Ullensvang herad er tiltakshavar for planlegging av nytt bustadfelt på Sekse. Kommuneplanen sin arealdel for vurdere tre areal på Sekse som aktuelle for ny bustadbygging Markastå, Sandstå og Stor. Me vurderte det slik at tiltaket måtte utgreiast med planprogram jf. 4-1 i Plan- og bygningslova (PBL) og at det skulle gjerast ei konsevensutgreiing jf. 4-2, då tiltaket kjem under vilkåra i 3 d) i Forskrift om konsekvensutgreiingar. Vedteke planprogram (2012) konkluderte med at eitt areal Markastå er best eigna til etablering av bustadfelt på Sekse (PRU-035/12 Vedtak). Føremålet med konsekvensutgreiinga (2016) er å sikra at omsynet til miljø, naturressursar og samfunn vert vurdert under førebuinga av reguleringsplanen. Konsekvensutgreiinga tar også stilling til om, og eventuelt på kva vilkår, planen skal gjennomførast. Målet med konsekvensutgreiinga er å presentera ein detaljreguleringsplan for Markastå, dersom omsyna til miljø, naturressursar og samfunn ikkje vert sett vesentleg til side. Regulering av bustadfelt er ei oppgåve Ullensvang herad prioriterer i tråd med gjeldande kommuneplan for Tiltaket stettar følgjande prioriterte satsingsområde: 1. Folketalsauke. Ungdom, tilflytting: heradet må gjera kva dei kan for å få heimatt ungdom til bygdene. Det må også arbeidast med å få nye innbyggjarar til heradet, men også taka vara på dei som er nyleg tilflytta og få dei integrert i lokalsamfunnet. 2. Utvikling av grendene: gjera tettstadane meir attraktive, for å få best mogleg tilbod i lokalmiljøet. Førre kommuneplan vedtok å først prioritera Kinsarvik og Utne, som no er ferdig regulert, før Sekse. Ullensvang herad har difor lenge venta på nytt bustadfelt på Sekse, og det er dette planarbeidet me no er i gang med Planområdet Området (Areal 1) omfattar gnr/bnr: 81/2, 81/12, 81/29, 81/50 og er plassert mellom Rv. 13 og Fv. 101, like nedanfor Flisabakken bustadfelt. 24

26 alternativet Følgjene av å ikkje realisera tiltaket (0-alternativet) er den mest sannsynlege utviklinga av området dersom tiltaket ikkje vert gjennomført. Området vert i så tilfelle ikkje regulert til boligbebyggelse, og kan fortsatt brukast til landbruksareal. Prioriterte satsingsområde i kommuneplanen vil ikkje kunna realiserast på Markastå Framdriftsplan Framdriftsplanen inneheld oversikt over to utgreiingar: Planprogram (program for planarbeidet) og Planforslag (forslag til ny reguleringsplan). Framdriftsplanen er revidert med utviding av fristane for gjennomføring av planforslaget. Dette er hovudsakleg grunna kulturminneundersøkinga, som vart gjennomført i oktober 2012 og konkluderande rapport motteke april 2013, og at det ikkje var løyvd midlar til planlegging eller investeringar for Markastå. 25

27 Plan- og bygningslova 3-1 tredje ledd krev at planlegginga skal byggja på økonomiske og andre ressursmessige føresetnadar for gjennomføring og ikkje vera meir omfattande enn naudsynt. Planlegging skal vera eit nyttig middel og ikkje eit mål i seg sjølv. Dette krev at planlegginga er realistisk og bygger på dei reelle økonomiske og andre ressursmessige føresetnadar for gjennomføring innan planens tidsperiode. Utfordringa for Ullensvang herad i dette tilfellet er at det ikkje er sett av midlar til planlegging, utgreiingar, kjøp av grunn eller investeringar i infrastruktur. I budsjettet for 2014 vart det ikkje løyvd midlar til planlegging eller investeringar for Markastå. Slik sett er ikkje dei naudsynte føresetnadane på plass for å gjennomføra reguleringsplanen. I budsjettet for 2016 vart det løyvd ekstra midlar til Markastå. Arbeidsoppgåve Ansvar Varigheit Frist (Veke/År) *Denne fasen kan ta lengre tid. PLANPROGRAM m/ utgreiing for val av planområde 1 Første handsaming og vedtak om offentleg ettersyn av planprogrammet Ullensvang herad / PRU 13/ Varsling og Høyringsperiode 6 veker 15-20/ Informasjonsmøte Ullensvang herad / konsulent / privat 16/2012 tiltakshavar 4 Ev. Justering av planprogrammet Ullensvang herad 1 veke 21/ Endeleg fastsetjing av planprogrammet Ullensvang herad / PRU 23/ PLANFORSLAG m/ konsekvensutgreiing for vald planområde Utgreiing og innsending av planforslag med konsekvensutgreiing Førstegangs handsaming og vedtak om offentleg ettersyn av planforslaget Ullensvang herad / konsulent / privat tiltakshavar 17/2014 Ullensvang herad / PRU 5/ Høyringsperiode 6 veker 7-13/ Informasjonsmøte Ullensvang herad / konsulent / privat tiltakshavar 7-9/ Ev. Justering av planforslaget 11 Slutthandsaming / vedtak Ullensvang herad / konsulent / privat tiltakshavar Ullensvang herad / Heradstyret 3 veker * 16/ / Forhold til anna planlegging Forhold til anna planlegging var også vurdert i planprogrammet. Føresegn for bustad i Kommuneplan for Ullensvang herad er utgangspunkt for vurdering av reguleringsføresegn i ny detaljreguleringsplan for Markastå. 26

28 Vidareføring av anna planlegging inkluderer reguleringsplan for Rv. 13 frå Skjelvik til Sandstå (1997), figur 1 og figur 2. Det er tatt høgd for dette i planarbeidet. Figur 1: Vidareføring av reguleringsplan Rv 13, Markastå 27

29 Figur 2: Vidareføring av reguleringsplan Rv 13, Markastå Både Fylkeskommunen 1 og Kommunal- og moderniseringsdepartementet 2 har utdjupande rettleiing for anna fylkeskommunal, regional og nasjonal planlegging. Desse kjeldene dannar del av vurderingsgrunnlaget for framlegget til reguleringsplan. I høyringa av planprogrammet kommenterte fylkeskommunen og Fylkesmannen at følgjande omsyn vert særs vektlagt: landskapsbilete, kulturminne og kulturmiljø, trafikktryggleik og handtering av jordressursane. Desse omsyna vert kommentert i konsekvensanalysen nedanfor. Reguleringsplankartet skal visa kotar, kotehøgd, målestokk og målestokklinjal. Plankart og føresegn skal stemma overeins ved utlegging til offentleg ettersyn. I reguleringsplanen skal det vera: samsvar mellom det høgste talet bustadeiningar reguleringsplanen opnar for og storleiken på areal avsett til leik i planområdet rekkjefølgjekrav som seier at leikeområde skal vere opparbeidd og ferdigstilt før det kan gjevast bruksløyve for bustader 1 Regionale plantema: 2 Planlegging: 28

30 5.3. Konsekvensutgreiing Vurderingane er på eit oversiktsnivå og gjort på tilgjengeleg kunnskapsgrunnlag. Vurderingane skildrar verknadane for miljø og samfunn av nytt område for utbygging eller vesentleg endra arealbruk i eksisterande byggjeområde. Konsekvensutgreiinga står i høve til omfanget av planområdet. Ho gjer ikkje vurderingar allereie gjort i planprogrammet. Det er vist særs omsyn til landskapsbilete, kulturminne og kulturmiljø, trafikktryggleik og handtering av jordressursane, etter uttale til planprogrammet frå Fylkesmannen i Hordaland og Hordaland fylkeskommune. Tema: Basert på planprogrammet og storleiken på planområdet. Verdi: Ei vurdering av kor verdifulle dei ulike tema er innafor planområdet. Vurdering av verdi: Låg verdi: Lokal interesse og verdi. Middels verdi: Regional interesse og verdi. Høg verdi: Nasjonal interesse og verdi. Omfang: Ei vurdering av kor stort inngrep tiltaket vil medføra for dei ulike tema. Vurdering av omfang: Stort negativt omfang: Tiltaket vil vera øydeleggande for det aktuelle tema. Middels negativt omfang: Tiltaket vil redusera verdien av det aktuelle tema. Lite eller ubetydeleg omfang: Tiltaket har ingen særskild innverknad på tema. Middels positivt omfang: Tiltaket vil betre verdien av det aktuelle tema. Stort positivt omfang: Tiltaket vil i stor grad betre verdien av det aktuelle tema. Konsekvens: Ei samla vurdering av verdi og omfang. Vurderinga brukar 3 teikn for konsekvensen: + (positiv, grøn), 0 (låg eller ubetydeleg, gul) og - (negativ, raud). Merknad: Forslag om avbøtande tiltak. Tema Verdi Omfang Konsekvens Merknad 1 Beredskap og ulykkesrissiko Del av arealet (A) kan vera skredfarleg. Låg Ubetyd. 0 Det er ikkje planlagt bustader i dette området. 2 Naturens mangfald Låg Ubetyd. 0 3 Kulturminner og kulturmiljø Stort Funn av automatisk freda Middels - negativt kulturminne. 4 Jordressursar Skrint med overflatejord. Jord frå Middels Middels - området skal sikrast vidare bruk, negativ primært til jordbruksføremål. 5 Landskapsbilete og Landskapet vil skifte karakter, men Låg til arkitektonisk utforming Ubetyd. 0 utforminga skal harmonisera med middels eksisterande bygdelandskap. 6 Forureining Låg Ubetyd. 0 Krav om støyrapport før utbygging 7 Helse, tilgjengelegheit og oppvekstvilkår Låg Middels positiv 8 Teknisk infrastruktur Låg Ubetyd. 0 + Universell utforming i areal regulert til offentleg og fellesbruk. Krav om gatelys langs veg og ved fellesareal. 29

31 Beredskap og ulykkesrissiko Kommunegeolog Tore Dolvik gjennomførte synfaring og prøvegraving 1. til 3. oktober 2012, samstundes med kulturminneundersøkinga. Rapporten «Skredvurdering og grunnundersøking: Markastå bustadfelt Sekse» (12/50-62/N-860//TORDOL) er grunnlaget for konklusjonane. Bakgrunnsinformasjon var tidlegare rapportar frå NGI (1978) Flisabakken II, NGI (2011) Sekse og Den oransje stipla linja deler område i to: område A ned til parkeringsplass, og område B og C til-ogmed tomtegrense til gardsnummer og bruksnummer 81/12 og 81/29. Ut frå grunnundersøkinga og vurdering av skredfaren mot vurdert areal vert området delt inni tre. I nedre deler av vurdert areal (A) kan det vera skredfarleg og ved planlegging av bustadhus i dette område er ei utvida skredfaresonekartlegging som viser til TEK naudsynt (sjå kap. 13 i rapporten, om krav til skredfarevurdering; ca. kr ). I øvre deler av vurdert areal (B og C) er konklusjonen at ytterlegare skredvurdering ikkje er naudsynt, men i C treng ein vurdering av stabilitet før utbygging. Naudsynt areal til tiltak mot overvatn og vasserosjon må settast av for heile det vurderte arealet. Risiko ved havstigning er vurdert til ubetydelig. Planområdet si minste høgd over havet er 5 meter, men bustadetablering så lågt er ikkje aktuelt, grunna byggegrense til veg og andre omsyn. Heradet er ikkje kjend med at område er spesielt utsatt for vind. Tema Verdi Omfang Konsekvens Merknad Beredskap og Del av arealet (A) kan vere skredfarleg. Det er ikkje Låg Ubetyd. 0 ulykkesrissiko planlagt bustader i dette området. 30

32 Naturverdiar og biologisk mangfald Markastå ligg mellom Fv. 101 og Rv. 13 og er eit synleg område i Seksegrenda. Landskapet i planområdet består av nyoppdyrka eng (Markastå) omkransa av ein utvida riksveg, grendahus, barnehage (skulen vart omgjort til barnehage i ) og bustader. Småbåthamn er planlagt og under arbeid, dette vil vera ein sosial møteplass for seksegrenda. Konsekvensutgreiing for Rv 13: Naturmiljø (Norsk Natur Informasjon NNI, 2001, s. 40) vurderer at området nær eksisterande riksveg sannsynlegvis har ingen spesielle naturfaglege verdiar ut over dei lokale (verdinivå 1). Meir verdifulle kulturlandskap finst høgare opp i landskapet. Det er ingen registrerte artar innanfor planområdet, nokre artar er registrerte utanfor planområdet. Oransje punktmarkeringar syner artar med særleg stor forvaltningsinteresse, og grønne punktmarkeringar syner fremande artar. Kjelde: Miljødirektoratet si kartløysing miljostatus.no Tiltaket er sjekka opp mot Naturbasen til Miljødirektoratet og Artsdatabanken sitt artskart for å vurdera om det råkar naturinteresser. Det er ikkje registrert prioriterte artar, trua eller nær trua artar på Norsk rødliste for artar 2015, utvalgte naturtypar eller trua eller nær trua naturtypar på Norsk rødliste for naturtypar 2011 i planområdet eller nærleiken. Det er heller ikkje registrerte verneområdet i nærleiken. Det er ikkje kome opplysningar under planprosessen som tyder på at det kan finnes artar eller naturtypar i planområdet som ikkje er fanga opp på desse registreringane. Basert på dette har planen liten påverknad på naturmangfaldet. Kravet i naturmangfaldslova 8 om at saka hovedsakleg skal baserast på eksisterande og tilgjengeleg kunnskapar er oppfyllt. Det er ingenting som tilseier at føre var prinsippet må leggast til grunn, jf. naturmangfaldslova 9. Tiltaka detaljreguleringsplanen opnar for vil påverke naturmangfaldet i svært liten grad. Det er difor ikkje noko som tyder på at den samla belastninga på økosystemet vil bli for stor, jf. naturmangfaldlova 10. Det er svært lite potensiale for skade på naturmangfaldet, og det vert difor lagt til grunn at det ikkje er nødvendig å foreta vurderingar etter naturmangfaldlova 11 og 12. Tema Verdi Omfang Konsekvens Merknad Naturens mangfald Låg Ubetyde. 0 31

33 Kulturminner og kulturmiljø Hordaland fylkeskommune stadfestar også i brev av at dei ikkje har kjennskap til automatisk freda kulturminne i nærleiken av planområdet. Ingen registreringar er kjend for området i Kulturminnesøk, Askeladden eller Bygningsregisteret - SEFRAK. Arkeolog frå Hordaland fylkeskommune var på synfaring i området Planområdet var vurdert til å ha potensial for funn av automatisk freda kulturminne. Arkeologisk registrering vart gjennomført for å oppfylla undersøkingsplikta, jf. Kulturminnelova 9. Undersøking av Hordaland fylkeskommune fann stad 1. til 3. oktober Rapport frå Hordaland fylkeskommune (Rapport 45, 2012) var ferdigstilt april Sjå vedlegg. Under registreringa vart det opna 5 sjakter med gravemaskin. Det vart påvist eit dyrkingslag som strekte seg gjennom fire av sjaktene (Askeladden ID ). Det vart tatt ut tre kolprøver frå dyrkingslaget og alle tre indikerte ei datering frå eldre bronsealder. Dyrkingslaget strekker seg ut over ei flate som er 100 m i sørvest til nordaust og ca. 30 m i nordvest til sørvest, mellom m.o.h. Dyrkingslaget ligg ca. 20 cm under torva og er mellom 2 30 cm tjukt. Massane i laget er homogent over heile feltet og består av mørk kolspetta sand med noko stein. Dyrkingslaget ligg på ei flate som er vestvendt og omringa av tidligare funn som gravrøyser og bergkunst, som tolkast til å vere markørar for eit territorium (ID , , , , m.fl.). Dyrkingslaget kan dermed sjåast på som ein del av eit viktig jordbruksanlegg i Markastå, Sekse, som det i eldre bronsealder var viktig å markera kontroll over. Det arkeologiske funnet kjem inn under kulturminnelova 4. Det vart påvist eit hittil ukjend dyrkingslag frå eldre bronsealder. Slik planforslaget ligg føre er det i konflikt med automatisk freda kulturminne. Arealet kan likevel nyttast til beite eller innmark. Det må ikkje gjennomførast pløying eller anna jordarbeid djupare enn tidlegare, dersom ikkje det er gitt løyve frå fylkeskommunen, jamfør kulturminnelova 3. Merk: Området i raudt på neste side viser dyrkingslaget frå eldre bronsealder. Svart strek rundt det raude feltet syner ei 5 m sikringssone. Tema Verdi Omfang Konsekvens Merknad Kulturminner og Stort Middels - Funn av automatisk freda kulturminne. kulturmiljø negativt 32

34 33

35 Ordforklaring (jf. Riksantikvaren): Vernestatus Forklaring Automatisk fredning innebærer at kulturminnet er fredet direkte etter teksten i kulturminneloven, uten særskilt vedtak. Alle faste kulturminner fra før år 1537 er automatisk fredet etter kulturminneloven 4 første ledd. Konsekvenser Det er forbudt å sette i gang tiltak som kan skade, ødelegge, grave ut, flytte, forandre, tildekke, skjule eller på annen måte utilbørlig skjemme automatisk fredete kulturminner. Forbudet omfatter også en 5 meter bred sikringssone rundt kulturminnet. Automatisk fredet Som en ekstra beskyttelse har alle automatisk fredede kulturminner en sikringssone på minimum 5 meter i alle retninger rundt det fredede objektet. Dette følger av kulturminneloven 6. Ved erklæring om at stående byggverk stammer fra perioden , blir disse også automatisk fredet, jf. kulturminneloven 4 tredje ledd. Samiske kulturminner eldre enn 100 år er automatisk fredet etter kulturminneloven 4 annet ledd. Tiltakshaver har stanse- og meldeplikt hvis det viser seg at et igangsatt arbeid kan virke inn på et automatisk fredet kulturminne på en måte som beskrevet ovenfor. Denne plikten oppstår når en avdekker automatisk fredete kulturminner som en på forhånd ikke vet om, eller ikke har grunn til å anta er til stede. Melding om funn innrapporteres til regional kulturminneforvaltning umiddelbart. Kulturminneforvaltningen avgjør snarest mulig - og senest innen 3 uker om arbeidet kan fortsette og vilkår for dette. Dersom det foreligger særlige grunner kan 3- ukersfristen forlenges. Per telefon ( ) har Elizabeth Jan Warren ved Hordaland fylkeskommune stadfesta at tiltak i funnområdet krev vurdering av Riksantikvaren og arkeologisk utgraving i regi av Bergen Museum. Eit slikt prosjekt vil ta tid og kostnaden kan truleg koma opp i ca. kr Utfallet av ei slik undersøking er uviss, med tanke på kva grad av arealet som kan byggjast ut i etterkant. Fylkeskommunen rår til å prioritera eit anna område for etablering av bustadfelt, då dette området er vurdert å vera del av eit viktig jordbruksanlegg. Planforslaget tek ikkje omsyn til automatisk freda kulturminne, og planforslaget er å oppfatta som ein søknad til riksantikvaren om dispensasjon. Truleg må området gravast ut, før det vert frigjort. Alternativt kan eit alternativ vera å redusera tal på bustadtomter og endra linjeføringa til vegen. Dette reduserer talet på bustadtomter dramatisk. 34

36 Jordressursar Planområdet er hovudsakleg jordbruksareal som vert regulert til bustadføremål. Dyrka og dyrkbar mark er ein ikkje-fornybar ressurs. Planprogrammet stadfestar at frå eit jordvernssyn, er dette det dårlegaste valet. På den eine sida, grunna hellingsgrad og at det er eit relativt skrint jordlag, er arealet ikkje så godt egna til landbruksdrift etter dagens metodar, men det kan godt nyttast som beiteområde. På den andre sida, i landbruks- og matministeren og miljøvernministeren understreker at det er kommunane som har hovudansvaret for å ta vare på jordressursane. Plan- og bygningslova 3-1 gir føringar om at kommunen skal sikra jordressursane, kvalitetar i landskapet og vern av verdifulle landskap og kulturmiljøer. Føremålstenleg jord frå jordbruksareal som vert utbygd skal sikrast vidare bruk, primært til jordbruksføremål. Geologisk undersøking syner at det er skrint med overflatejord på området, og under er det hovudsakleg morenemassar. Det er dermed skrint med føremålstenleg jord som er av nytte for vidare bruk. Heradet skal rapportera omdisponering av dyrka og dyrkbar mark som fylgje av vedtak av reguleringsplan. Dette skal skje gjennom KOSTRA, skjema nr 32 Forvaltning av landbruksareal. Tema Verdi Omfang Konsekvens Merknad Middels Skrint med overflatejord. Jord frå området skal Jordressursar Middels - negativ sikrast vidare bruk, primært til jordbruksføremål Landskapsbilete og arkitektonisk utforming Vurderinga for planområdet er gjort med bakgrunn i «Råd om landskap i kommunal planlegging i Hordaland» frå Fylkesmannen i Hordaland og Hordaland fylkeskommune. Rettleiaren legg til grunn den europeiske landskapskonvensjonen. Det vert ikkje gjort ein uavhengig landskapsanalyse for planområdet, då planområdet er lite i omfang og godkjent som eit mogleg bustadområde i kommuneplanen. Landskapsomsynet er vurdert opp mot dei fysiske kvalitetane i grenda, i form av terreng, trafikk, landbruk, bustad og anna arealbruk. I Statens vegevesen si Konsekvensutgreiing for Rv 13: Landskapsbilete (Riss landskap AS, 2001, s ) er området som Markastå er del av, vurdert til å vera av middels til stor verdi. Plasseringa av eit bustadfelt på Markastå, like i underkant av det eksisterande bustadfeltet Flisabakken, er eit tydleg signal om at heradet ønskjer å leggje til rette for bustadetablering som utvidar, fortettar og harmoniserar med det eksisterande landskapet på Sekse. Lokal byggjeskikk og tilpassing er viktige element som skal reflekterast i planen. Dette bidrar til heilskapleg og estetisk utforma planlegging og arealforvaltning. Tema Verdi Omfang Konsekvens Merknad Landskap Landskapet vil ikkje dramatisk skifte karakter, då Låg til Middels 0 utforminga skal harmonisera med eksisterande middels positiv bygdelandskap Forureining Heradet er ikkje kjent med noko forureining i området. Bustadregulering er ikkje ein type tiltak som vesentleg aukar faren for forureining. 35

37 Temakartet for støy i kommuneplanen, som er basert på støykart frå Statens vegvesen 3, viser at delar av planområdet ligg innanfor gul støysone. Eit mindre areal heilt nede langs bergpartiet ved vegen er innanfor raud støysone. Tiltak som ligg i arealsone gul sone skal utgreiast med alternative tiltak for å sjå om dei kan stetta krava i teknisk forskrift og Miljøverndepartementet sine retningslinjer for arealbruk i støyutsatte områder (jf. Rundskriv T-1442). Statens vegvesen påpeikar at kort veg frå Markastå til Rv. 13 gjer at det i vidare planlegging må takast spesielt omsyn til trafikkstøy. Delar av Rv. 13 er utbygt, men vidare sørover i planområdet må reguleringsplan for Rv. 13 leggast til grunn. Det er ikkje gjennomført støyvurdering for bustadfeltet. Plankartet inkluderer omsynsone for støy, basert på støykart frå Statens vegvesen. Tema Verdi Omfang Konsekvens Merknad Forureining Låg Ubetyd. 0 Krav om støyrapport før utbygging Helse, tilgjengelegheit og oppvekstvilkår Lov om folkehelsearbeid har som føremål å bidra til ei samfunnsutvikling som fremmar folkehelsa, ved å jamne ut sosiale helseforskjellar. 4 i lova stadfestar at heradet skal fremja folkehelsa innan dei oppgåver og med dei verkemiddel heradet er tillagt, gjennom lokal utvikling og planlegging, forvaltning og tenesteyting. Deltaking i planlegginga er ei form for medverknad

38 Plan- og bygningslova 3-1 skal også sikra at folkehelse er del av planarbeidet. Planlegginga skal leggja til rette for god forming av bygde omgjevnadar, gode bu-miljø og gode oppvekst- og levekår i alle delar av landet. Planlegginga skal også fremja befolkninga si helse og jamne ut sosiale helseforskjellar, samt bidra til å førebygga kriminalitet. Universell utforming skal liggja til grunn for all utbygging av areal regulert til offentleg og fellesbruk. Planområdet har lenge vore brukt primært til beite og slåttemark. Sekundærbruk er vinteraktivitet i form av leik, til dømes ski- og akebakke. Området er også høveleg som tilkomst mellom fylkesvegen og strandsona nedanfor riksvegen, når ikkje i konflikt med primærbruken. Tilgjenge til offentleg/felles uteområde og høveleg plassering av gang- og sykkelvegnett skal vidareførast innanfor planområdet, så langt det let seg gjera. Etter Plan- og bygningslova 3-1 bokstav f) skal planar bidra til å førebygga kriminalitet. Arealplanlegging skal så vidt råd er skapa fysiske rammer som gjer det vanskelegare å utføra kriminelle handlingar, særlig der det er fare for at ofra eller uskyldig tredjepart kan bli utsett for kriminelle hendingar med fare for liv og helse. Dette er omsyn som må vektleggast ved utforming av bustadar, bustadområde og sentrumsområde, og ved tilrettelegging for aktiv bruk og stadbunden identitet. Tiltak fattar om bruk av gatelys langs veg og ved fellesareal. Oppvekstvilkår for barn og unge er vektlagt, og føresegn og plankart skal sikra areal og anlegg mot forureining, støy, trafikkfare og anna helsefare. Tema Verdi Omfang Konsekvens Merknad Helse, Universell utforming i areal regulert til offentleg og tilgjengelegheit Middels Låg + fellesbruk. Krav om gatelys langs veg og ved og positiv fellesareal. oppvekstvilkår Teknisk infrastruktur transport, trafikktryggleik og energi Rikspolitiske retningslinjer for samordna areal- og transportplanlegging legg opp til samordning mellom arealbruk og transportsystem. Markastå ligg like ved eksisterande bustadfelt og utbygging resulterer i ei fortetting av bustadetablering nær Rv 13. Reguleringa fører til auka trafikkmengd når området er utbygd. Dette aukar også transportgrunnlaget for kollektivtrafikk og samkøyring i området. Statens vegvesen stadfestar at Markastå ligg til rette for sikker tilkomst via Fv Tilgjenge til offentleg/felles uteområde og høveleg plassering av gang- og sykkelvegnett skal vidareførast innanfor planområdet, så langt det let seg gjera. Ullensvang herad sendte i januar 2013 ein førespurnad til Hardanger Energi om deira vurdering av kraftforsyninga i området. Heradet har pr. dato ikkje fått svar på førespurnaden. Heradet har ikkje gjennomført ei fullstending vurdering av tilgang til vatn og avløpssystem, eller korleis handtering av overflatevatn skal løysast. Dagens minimumskrav til bustadbygging er teknisk forskrift TEK 10. Tema Verdi Omfang Konsekvens Merknad Teknisk infrastruktur Låg Ubetyde. 0 37

39 5.4. Samvirke mellom ovannemnde forhold Ovannemnde forhold gjer det synleg at planarbeidet må særleg ta høgd for utfordringar kring automatisk freda kulturminne, skredfare, handtering av overvatn, støy og gjenbruk av matjord Datagrunnlag og skildringsmetode Datagrunnlaget og metoden er basert på offentleg tilgjengelege databasar for kart og litteratur. Kulturminneundersøking og skredvurdering er nye sett med datagrunnlag som sikrar korrekt offentleg forvalting. Det vart ikkje registrert nokon faglege eller tekniske problem ved innsamling og bruk av data og metode Vurdering av behovet for undersøkingar: På dette tidspunktet er det naudsynt med følgjande undersøkingar: Kulturminneutgraving (kr ). Obs. Hordaland fylkeskommune har stadfesta at dei kan rå Riksantikvaren til å gi dispensasjon frå kulturminnelova, men Riksantikvaren tar ikkje stilling til saka før heradet fremjar ein reguleringsplan. Dersom det kjem krav om utgraving, er kostnaden framleis vanskeleg å fastsetja, men Hordaland fylkeskommune sine erfaringar er at eit areal av denne storleiken kan kome opp i den viste kostnaden. I tillegg kjem investeringar som: Grunnforhandlingar Opparbeiding av naudsynt infrastruktur (veg, vann, kloakk, elektrisk, etc.) 38

40 5.7. Konklusjon Ei utbygging av bustadfeltet vil medføre middels positiv konsekvens for helse, tilgjengeligheit og oppvekstvilkår. For kulturminner og jordressursar vil utbygginga medføre middels-stor negativ konsekvens for jordressursar og kulturminner For resten av dei vurderte temaene vil utbygginga få ubetydelig konsekvens. Plan og bygningslova 3-1 bokstav e) og f) gjev føringar om at kommunen skal legga til rette for gode bumiljø, gode oppvekst- og levekår, fremja befolkninga si helse og motverka sosiale helseforskjellar. Ei utviding av eksisterande bustadfelt på Sekse vil fremja helse, miljø og livskvalitet for heile Seksekrinsen. Føresegn og plankart skal sikra arealet mot forureining, støy, trafikkfare og anna helsefare. Areal regulert til offentleg skal vera universelt utforma, og det vert lagt inn krav om gatelys langs veg og ved fellesareal. Det er kommunane som har hovedansvaret for å ta vare på jordressursane, sikra kvalitetar i landskapet og vern av verdifulle landskap og kulturmiljø, jmf Pbl 3-1 b). Planområdet er hovedsakleg jordbruksareal som vert regulert til bustadføremål. Det er skrint med overflatejord i området, og arealet er primært nytta til beiteområde idag. Det vert lagt inn krav om at jorda skal sikrast vidare bruk, då primært til jordbruksføremål. Landskapet vil ikkje dramatisk skifta karakter, då utforminga skal harmonisera med eksisterande bygdelandskap. Kulturminneundersøkinga i oktober 2012 påviste eit dyrkningslag. Dette funnet kjem inn under kulturminnelova 4 som eit automatisk freda kulturminne. Planforslaget tek ikkje omsyn til automatisk freda kulturminne, og planforslaget er å oppfatta som ein søknad til riksantikvaren om dispensasjon. Truleg må området gravast ut, før det vert frigjort. Plan- og bygningslova 3-1 tredje ledd krev at planlegginga skal byggja på økonomiske og andre ressursmessige føresetnadar for gjennomføring og ikkje vera meir omfattande enn naudsynt. Konsekvensutgreiinga tydleggjer at planarbeid resulterer i ein meir kostbar detaljreguleringsplan enn venta. Ullensvang herad har ikkje er sett av midlar til kjøp av grunn eller investeringar i infrastruktur i budsjettet for Oppsummert har planforslaget positiv konsekvens for helse, tilgjengelegheit og oppvekstvilkår. For dei fleste tema som er vudert i konekvensutredningen medfører planforslaget ubetydeleg konsekvens. Det er negativ konsekvens for kulturminne, jordvern og økonomi. Me rår til å gå vidare med denne planprosessen, under føresetnad av at fylgjande vilkår vert tatt omsyn til: Økonomise rammer for realisering av prosjektet. Avbøtande tiltak for vern av jordmasser. Avbøtande tiltak for kulturminner. 39

41 6. KONSEKVENSAR AV PLANFORSLAGET 6.1. Overordna planar og vedtak Planområdet er innafor areal sett av i kommuneplanen til gjennomføringssone for ny bustadbygging. Planforslaget er slik sett delvis i samsvar med overordna planar, men på fleire punkt legg planforslaget opp til justeringar av overordna føringar: Byggjegrenser frå riks- og fylkesveg er endra og nye grenser er vist i plankartet. Frå nordre grense til bustadtomt B_01 og nord til og med BU_02 dannar plangrensa ny byggjegrense. Faresone for ras- og skredfare er justert, jamfør skredrapport. Støysone er tatt høgd for gjennom krav om støyskjermande tiltak som del av utbygging. Omsynssone landbruk vert ikkje vidareført. Framtidig bustadfelt er planlagt på dyrka mark som av Norsk institutt for skog og landskap er registrert som fulldyrka eller overflatedyrka jord. Planarbeidet er difor i strid med jordlova 9 første ledd: «Dyrka jord må ikkje brukast til føremål som ikkje tek sikte på jordbruksproduksjon. Dyrkbar jord må ikkje disponerast slik at ho ikkje vert eigna til jordbruksproduksjon i framtida.» Fylkesmannen i Hordaland uttalte til planprogrammet at dei ikkje hadde innvending til at Markastå på Sekse er det arealet heradet vel å gå vidare med. Følgjande rekkjefølgjekrav er teke inn i planføresegnene: Før utbygging skal det gjerast greie for handtering av jordressursane. Jord frå jordbruksareal (fulldyrka jord, overflatedyrka jord og innmarksbeite) som vert utbygd skal sikrast vidare bruk, primært til jordbruksføremål. Det er fleire område i direkte nærleik til planområdet som vil kunna nytta godt av jordressursane. Heradet har ansvar for å rapportere omdisponering av dyrka og dyrkbar mark som fylgje av vedtak av reguleringsplan. Dette skal skje gjennom KOSTRA, skjema nr 32 Forvaltning av landbruksareal. Område som er automatisk freda etter kulturminnelova er ikkje vidareført, og planforslaget er å oppfatta som ein søknad til Riksantikvaren om dispensasjon. Planområdet sin vestre (nedre) avgrensing er å forstå som ei justering av den generelle byggegrensa i strandsona Nasjonale, regionale og lokale føringar Samordna bustad-, areal- og transportplanlegging Langs Sørfjorden i Ullensvang herad er bustad-, areal- og transportplanlegging samordna i stor grad. Planfagleg kan arealdisponeringa sjåast som av type «node» og «korridor», der spreidd bustad langs vegen formar korridoren medan bustadklynger og tettstadar formar noder. Ny bustadetablering på Markastå er del av ei bustadklynge og fremjar helse, miljø og livskvalitet for heile Seksekrinsen. Bustadområdet må sjåast som i rimeleg avstand til både arbeidsplassar og tenestetilbod i begge retningar. Å leggje til rette for bustadutvikling med 10 nye tomter på denne måten, i dette landskapet, sikrar positiv, identitetsskapande utvikling som gir grunnlag for liv langs fjorden. 40

42 Strandsone Planområdet er ikkje å forstå som del av funksjonell strandsone, og reguleringa må sjåast i samanheng med utviklinga av småbåthamn nedanfor som samlar og strukturerer bruken av fjorden på ein framifrå måte. Klima og energi Bustadfeltet legg opp til god arealutnytting gjennom avgrensa og variert tomteinndeling og føresegn. Type rekkehus er viktige klima- og energitiltak, så vel som for å få ein meir variert bustadmarknad for ein meir allsidig innbyggjarsamansetning. Veglys skal vera av type tidsinnstilt dimmbar, som sterkt reduserer energibehovet. Friareal kan gjennom god forvaltning nyttast delvis til kollektiv matproduksjon. Tiltak Lågenergibustader/ passivhus.ullensvang herad skal arbeide aktivt for å etablere eit attraktivt bustadområde med lågenergibustadar og passivhus, enten som eit kommunalt felt, eller gjennom avtale med private utbyggjarar. Heradet bør leggja til rette for redusert tomtepris for utbyggjar som ønskjer å byggja jamfør tiltak. Barn og unge Barn og unge sine interesser er tatt i vare gjennom krav til friareal, fartsreduserande vegløysing og gjennom trygg tilkomst til nærliggande nærmiljøanlegg. Folkehelse Bustadfeltet legg opp til eit meir variert bustadmarknad for innbyggjarane med ulike typar bustadar, og varierande storleikar. Gode og tryggje uteareal verkar positivt på folkehelsa. Det er tilrettelagt for friareal/leikearel i plankartet. I tillegg er det leikeareal ved barnehagen med ballbinge, som ligg rett oppforbi planområdet. I nærområdet er det tilrettelagt med oppmerka stiar Estetikk Det er særleg lagt vekt på landskapstilpassing ved å byggje med terrenget, fortette i ein stil som harmonerer med eksisterande landskap og byggjestil, og vidareføre møneretning langs fjorden Kulturminne Det er ikkje tatt omsyn til automatisk freda kulturminne i planen. Område som er automatisk freda etter kulturminnelova er ikkje vidareført, og planforslaget er å oppfatta som ein søknad til Riksantikvaren om dispensasjon Trafikk og parkering Tilkomstveg til bustadområdet er lagt til eksisterande avkjørsle og parkeringsplass for Fv. 101, og fortsetter sørover langs bustadfeltet. Bustadfeltet vil gje ein liten auke i trafikk for området. Deler av tilkomstvegen vil bli opparbeida med fortau som fortset ned mot Rv. 13. Ei utviding av eksisterande parkeringsplass vil vera eit gode for alle sosiale møteplassar i området Tilhøve til nabo Planforslaget legg opp til vidareutvikling av byggjefeltet på sekse. Sjølve planområdet er i dag ikkje bygd ut, med unntak av tomt B_07 og B_08 som har eksisterande bustader. 41

43 6.7. Jordvern Det er lagt inn krav i føresegnene som sikrar at jordressursane vert tekne vare på, og sikrar vidare bruk primært til jordbruksføremål Naturmangfald Planen er vurdert til å ha liten påverknad på naturmangfaldet, jf. konsekvensutgreiinga s Støy og teknisk infrastruktur Området skal nyttast til bustadar som vert kopla til offentleg vatn og kloakk. Det vert vurdert at det ikkje medfører fare for auka forureining i området. På plankartet er gul støysone langs RV 13 vist som «støysone gul sone». Arealer som ligge i omsynsone for støy må nærmare utgreiast og dokumenterast etter gjeldande regelverk før det vert gjeve løyve til tiltak. 42

44 7. RISIKO OG SÅRBARHEIT Risiko og sårbarheitsvurdering er utført som ein eigen rapport og ligg som vedlegg til planskildringa. Vurderinga er gjennomført av Omega Areal, og er basert på kunnskapar om planområdet. ROS-analysen er utført i samsvar med rettleiar «Samfunnssikkerhet i arealplanlegging Kartlegging av risiko og sårbarhet» utgitt av Direktoratet for samfunnssikkerheit og beredskap (2011), Norsk Standard 5814:2008 «Krav til risikovurderinger», «Veiledning om tekniske krav til byggverk» utgitt av Direktoratet for byggkvalitet (2010) og Fylkesmannen i Rogaland sin rettleiar «ROS-analyse til reguleringsplan» (2012), og vedteke akseptkriterium for kommunen Konklusjon av ROS analyse ROS-analysen viser jamnt over svært låge verdiar for vurdert risiko. Følgjande hendingar har risiko som er høgare enn akseptkriterium akseptabelt: Kulturminne Vassinntrenging Skred Ekstrem nedbør Støy Transport, bruk og lagring av farleg gods (gjeld rv. 13) Fartøy til kai (gjeld båthamn utanfor planområdet) Fare for øydelegging av trafikk-knutepunkt (gjeld rv. 13) Bare 3 av dei aktuelle hendigane gjeld tilhøve i sjølve planområdet, og alle desse er direkte og indirekte knytt til vatn og korleis ein legg tilhøva til rette for å ha kontroll med dette. Kulturminne er i ei særstilling når det gjeld risiko. Utbygging i samsvar med planforslaget kan ikkje gjennomførast utan førebyggjande tiltak. Planen må anten reduserast med 4 bustadtomter og lineføringa for vegen justerast eller så må kulturminnet frigjevast; truleg gravast ut. Støy er ein konsekvens av at området ligg til rv. 13 og derfor blir utsett for vegtrafikkstøy. Store deler av området ligg i gul sone på vegvesenet sitt støykart. Det er nødvendig å ta omsyn til dette når bygningane skal plasserast på tomta og ved planlegging av uteareala. Følgjande førebyggjande tiltak kan vera aktuelle : endring av planen for å unngå konflikt med kulturminne; reduksjon av talet på tomter utgraving av automatisk freda kulturminne utnytting av mogelegheiter for støyskjerming utandørs og i utfoming av bygningane eit dreneringssystem med kapasitet for ekstreme situasjonar godt vedlikehald og førebyggjande tilsyn som hindrar at det oppstår akutte situasjonar eit overvass-system med kapasitet til å ta seg av flaumsituasjonar. Her vil vegane kunna spele ei viktig rolle, t.d. med tverrprofil med omvendt takfall, tosidig kantstein og kontrollerte overløp i lågbrekk sikring av traséar for overløp like til sjøen 43

45 Skredvurdering og grunnundersøking Markastå bustadfelt Sekse Ullensvang herad mars /50-62/N-860//TORDOL

46 KVAM HERAD Notat Til Ullensvang herad v/ Kent G. Håkull Dato: Frå Kommunegeolog Tore Dolvik Vår ref: 12/50-62/N-860//TORDOL Ullensvang - Markastå, Sekse - skredvurdering og grunnundersøking Ullensvang herad vil regulere eit bustadfelt på Markastå, Sekse, og treng skredvurdering og grunnundersøking av område. Ullensvang herad er med i eit interkommunalt samarbeid om ein kommunegeolog, og får med dette ein skred- og stabilitetsvurdering av område, og om det er nødvendig med ytterlegare skredvurdering av Markastå bustadfelt på Sekse. Ullensvang vil òg ha vurdert om det er mogleg å fylle ut nordlege deler av område med massar frå vegprosjektet frå Deildo. Skredfarevurdering Skredfarevurderinga er på aktsemdnivå. Det vil seie at skredvurderinga prøver å kartlegge kor det kan vere skredfarleg. Sannsynsvurdering som viser til teknisk forskrift er ikkje utført, men det er vurdert om det er nødvendig med vidare analyser for å regulere område. Dette notatet summerer opp resultata av grunnundersøkinga og skredvurderinga av område. Oppsummering Ut frå grunnundersøkinga og vurdering av skredfaren mot vurdert areal vert område delt inn i tre. I nedre deler av vurdert areal (A) kan det vere skredfarleg og ved planlegging av bustadhus i dette område så er ein utvida skredvurdering som viser til TEK nødvendig (sjå kap. 13 om krav til skredfarevurdering). Ein utfylling i A treng ein grundig grunnundersøking rundt ein eventuell murfot. I øvre deler av vurdert areal (B og C) er konklusjonen at ytterlegare skredvurdering ikkje er nødvendig, men i C treng ein vurdering av stabiliteten før utbygging. Nødvendig areal til tiltak mot overvatn og vasserosjon må settast av for heile vurdert areal.

47 Innhaldsliste INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG Grunnundersøking og skredvurdering av Markastå, Sekse 1. Innleiing Vurderte areal Markastå, Sekse Geologi NGU sitt berggrunnskart NGU sitt lausmassekart Nasjonale aktsemdkart Skredhistorikk (skredrapportar og skredhendingar) Skrednett.no Andre kjelder Tidlegare arbeid i område (skredrapportar) NGI-notat 20. mai NGI-rapport 31. mars Metodikk for å vurdere skredfaren Terrengmodell med hellingskart og dreneringskart Hellingskart og moglege losneområde Dreneringskart og mogleg skredbane Tidlegare skredhendingar Rekkeviddemodellar Berekningsmodell Lengdeprofil Skildring av lengdeprofila Rekkeviddeanalysen Synfaring (skredfare) Område rundt vurdert areal Byggefeltet Flisabakken II Avsatsen ved den nedlagde garden Markastå Samandrag av synfaringa Grunnundersøking Prøvegrop 1 (PG1) Prøvegrop 2 (PG2) Prøvegrop 3 (PG3) Prøvegrop 4 (PG4) Prøver frå jordprofila Oppsummering og konklusjon av prøvegraving Område A Område B Område C Diskusjon Område A nordlege del av gbnr. 81/ Rekkeviddeanalyse Bekkeløp og elv frå Hovden Synfaring Hogstområde Grunnundersøking Delkonklusjon Side 2 av 36

48 INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG Grunnundersøking og skredvurdering av Markastå, Sekse Utfylling av massar i område A som vist på skisse Grunnundersøking Delkonklusjon Område B sørlege del av gbnr. 81/ Rekkeviddeanalyse Synfaring Grunnundersøking Delkonklusjon Område C gbnr. 81/12 og Rekkeviddeanalyse Synfaring Grunnundersøking Delkonklusjon Konklusjon Krav til skredfarevurdering Referanse Vedlegg 1 lengdeprofil og rekkeviddeanalyse Vedlegg 2 NGI-rapport frå 2011 Vedlegg 3 NGI-rapport frå 1978 Side 3 av 36

49 INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG Grunnundersøking og skredvurdering av Markastå, Sekse 1. Innleiing Ullensvang herad vil regulere eit areal på Sekse, kalla Markastå bustadfelt, og treng skredvurdering og grunnundersøking av område. Ullensvang herad er med i eit interkommunalt samarbeid om ein kommunegeolog, og får med dette ein skred- og stabilitetsvurdering av arealet, og om det er nødvendig med ytterlegare skredvurdering av arealet. Ullensvang vil òg ha vurdert om det er mogleg å fylle ut nordlege deler av område med massar frå vegprosjektet frå Deildo. Figur 1. Ullensvang herad. Blå sirkel Skredfarevurdering viser omtrent kor vurdert areal ligg. Skredfarevurderinga er på aktsemdnivå. Det vil seie at skredvurderinga prøver å kartlegge kor det kan vere skredfarleg. Sannsynsvurdering som viser til teknisk forskrift er ikkje utført, men det er vurdert om det er nødvendig med vidare analyser for å regulere område. Dette notatet summerer opp resultata av grunnundersøkinga og skredvurderinga av område. 2. Vurderte areal Markastå, Sekse Arealet som Ullensvang herad vil regulere er eit ca. 28 daa stort landbruksområde (gbnr. 81/7). Arealet ligg nedanfor eksisterande bustadfelt (Flisabakken II) og Sekse skule. Riksveg 13, som ligg på nedsida av område, går delvis i ein fjellskjering i sør. Fylkesveg 101 som ligg mellom eksisterande bustadfelt og vurdert areal går òg delvis i fjellskjering. Figur 2. Sekse. Lilla område innanfor den svarte sirkel viser vurdert areal, Markastå bustadfelt, Sekse. Område ligg under Hovden (1062 m.o.h.). Fjellsida er skogkledd og består av fleire avsatsar ned mot vurdert areal. På avsatsen ovanfor Flisabakken II ligg den fråflytta garden Markastå. Figur 3. Sekse sett frå andre sida av fjorden. Svart sirkel viser vurdert areal og kvit stipla sirkel viser Galden, ein avsats på ca. 465 m.o.h. (vasskille), blå stipla sirkel viser Hovden (1062 m.o.h.) og gul stipla sirkel viser den fråflytta garden Markastå. Sjå òg figur 4. Side 4 av 36

50 INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG Grunnundersøking og skredvurdering av Markastå, Sekse Figur 4. Utdrag frå førre figur. Svart sirkel viser vurdert areal (Markastå bustadfelt), kvit stipla sirkel viser Galden, ein avsats på ca. 465 m.o.h. (vasskille) og gul stipla sirkel viser den nedlagde garden Markastå. Figur 5. Vurdert areal sett frå busstopp ved riksveg 13. Arealet ligg mellom to Rv 13 og Fv 101. Dei mørke linjene på marka er etter kulturminneutgravinga. Den nærmaste sjakta ligg omtrent kor ein i vegskjeringa på Fv 101 finn fast fjell. Arealet er tidlegare vurdert saman med to andre område i Sekse av NGI (NGI-rapport 2011 er vedlagt). Denne rapporten nemner kva som bør vurderast vidare. Det fins òg ein rapport på bustadområde Flisabakken II. (NGI-rapport 1978 er vedlagt). Side 5 av 36

51 INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG Grunnundersøking og skredvurdering av Markastå, Sekse 3. Geologi Norges geologiske undersøking (NGU) har kartlagt bergrunnen og lausmassane i heile Norge. Dette er ein grov kartlegging (1: ). Den er meir detaljert for enkelte område NGU sitt berggrunnskart Berggrunnskartet, som fins på NGU sine heimesider, viser at på Sekse består grunnen av amfibolitt, glimmerskifer og gabbro. Det er ikkje nokon kartlagde forkastingar, sprekker eller andre lineamenter i område. Figur 6. Berggrunnskart for Sekse henta frå ngu.no (1: ). Vurdert areal er markert med lilla NGU sitt lausmassekart Lausmassekartet, som fins på NGU sine heimesider, viser at Markastå ligg i eit område med morene, i grenseland mellom tynn og tjukk morene. Figur 7. Lausmassekart for Sekse henta frå ngu.no (1: ). Vurdert areal er markert med lillas runding. Side 6 av 36

52 INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG Grunnundersøking og skredvurdering av Markastå, Sekse 4. Nasjonale aktsemdkart NGU har i samarbeid med NVE laga landsdekkande nasjonale aktsemdkart for steinsprang og snøskred. Desse ligg tilgjengeleg på skrednett.no. Skjermdump frå skrednett.no kan sjåast i figur 8. Som figur 8 viser (to øvste karta) så ligg vurdert areal klart innanfor aktsemdområde i begge desse aktsemdkarta. NGI har òg på oppdrag frå NGU laga aktsemdkart for deler av landet. Desse aktsemdkarta er anbefalt av NVE der desse er tilgjengelege. Grunnen til det er at dei er synfare og vurdert av skredkyndige (to nedste karta i fig. 8). Vurdert areal ligg og innanfor dette aktsemdområde. Figur 8. Aktsemdkart henta frå skrednett.no. Aktsemdkart for snøskred oppe til venstre, aktsemdkart for steinsprang oppe til høgre. NGI sitt aktsemdkart nede til venstre og høgre. Vurdert areal er markert med lilla runding. Teiknforklaring til høgre på figurane. Aktsemdkarta er laga ut frå ein grov terrengmodell (25x25m) og moglege losneområder er modellert ut frå kor bratt det er i område. Rekkevidda er så berekna i eit GIS-program. Ein kan lese meir om aktsemdkarta på NVE sine heimesider: Aktsemdkartet for snøskred dekker dei fleste andre skredtypar, men kan i enkelte tilfelle ikkje fange opp skredfarlege område. Grunnen er som oftast at terrengmodellen er grov og byggjer for det meste på hellingsgrad. Nokon skredtypar er meir komplekse og vanskelege å få med på nasjonale aktsemdkart som til dømes flaum- og sørpeskred, små utglidingar og jordskred. Side 7 av 36

53 INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG Grunnundersøking og skredvurdering av Markastå, Sekse 5. Skredhistorikk (skredrapportar og skredhendingar) 5.1. Skrednett.no På skrednett er det ein kartoversikt over registrerte skredhendingar i Norge. Astor Furseth (NGU) har samla ein oversikt over gamle og nye skredhendingar, som har gjort skade og/eller tatt liv. Nokre av registrerane har usikker plassering og kan vere urelevante. Det er derfor lurt å hente ut informasjon frå skredhendinga ved å trykke på (i) i kartløysinga. Statens vegvesen og jernbaneverket sine registreringer er òg tatt med på skrednett. Dei har som oftast betre kartreferanse enn Astor Furseth sine registreringar. Statens vegvesen 2004 Sekse; Flaumskred; 12. nov. Statens vegvesen 2001 Sekse; Isnedfall; 9. mars. Statens vegvesen 2005 Sekse-Skudanes; 7. jan.; Jordskred; Statens vegvesen 2003 Sekse; Steinsprang 10. des. NGU Astor Furseth Ca Sekse; Lausmasseskred; fallhøgde 900 m Årstalet 1642 er ca. Ullensvang. Garden Sekse vart råka av skred og avtaksforretninga i 1643 gav stort avtak. Det er uklart kva som skjedde. Skredet kom øvst frå fjellet og heilt til sjøs. Jord, åker og eng vart øydelagt. Det kom seinare skred her, og i allfall i 1770 var det jord- og steinskred som kom og som gav skade på markene. Sjå også 1740, Idnr Kartreferansen er omtrentleg. NGU Astor Furseth Ca Øvre Sekse; Lausmasseskred 1740(1741). Ullensvang. Garden Sekse, Øvre gnr. 84 vart råka av eit nytt, stort skred. Jord, åker og eng vart øydelagt. Det losna eit stort steinskred høgt oppe i fjellet, gjekk tvers over garden og like til sjøs. Sju bruk fekk skade, også redusert skyld med tilsaman 1 lp smør. I 1770 veit vi at det kom endå eit jord- og steinskred i samband med flaum som gav skade på markene. Sjå 1642, Idnr Kartreferansen er omtrentleg Jord- og steinskred i samband med flaum som gav skade på markene. Idnr Kartreferansen er omtrentleg. NGU Astor Furseth 1816 Sekselia; Snøskred; 2 omkomne Ullensvang. Sekse, Øvre. Far og son, Magnus Sveinson og den 16 år gamle sonen Oddmund frå bruk 4. Sekse, omkom i eit snøskred oppe i lia vinteren Dei vart ikkje funne att før til våren. Presis lokalisering manglar. Kartreferansen er plassert i fjellskråninga ovafor garden. Figur 9. Registrerte skredhendingar på Sekse slik det ser ut på skrednett.no. Tekstboksar viser informasjonen som ligg på registrert skredpunkt. Vurdert areal er markert med lilla runding. Side 8 av 36

54 INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG Grunnundersøking og skredvurdering av Markastå, Sekse På Sekse er det registrert 8 skredhendingar på skrednett. Det er i tillegg registrert to isnedfall i 2004 på same punkt som steinspranget i 2003, men usikkerheita er 1 km og er ikkje tatt med i lista under. År 1642 År År 1770 År 1816 År 2001 År 2003 År 2004 År 2005 Eit skred kom frå øvst frå fjellet og heilt ned i sjøen. Mykje skade på jord, åker og eng. Usikker kor på Sekse. Steinskred som losna høgt oppe i fjellet og ned til sjøen. Mykje skade på jord, åker og eng. Sju bruk fekk skade. Usikker på kor på Øvre Sekse. Jord- og steinskred i samband med flaum, truleg flaumskred. Ga skade på markene. Usikker på kor på Sekse. Snøskred i Sekselia. 2 omkomne. Snøskredet har truleg ikkje gitt skade på dyrka mark og har truleg ikkje gått ned til Seksebygda. Isnedfall på veg. Steinsprang på veg. Flaumskred på veg. Ut frå plasseringa av skredpunkt har skredet kome ned Matbekken eller Storelvi. Jordskred mot veg Andre kjelder Ætte- og bygdebøker og anna litteratur kan vere kjelder kor ein kan finne gamle, historiske skredhendingar. Mange av desse ligg allereie inne på skrednett etter ein god registreringsjobb leda av Astor Furseth frå NGU. Avisartikler og nettsøk kan vere ein anna måte å finne skredhendingar i eit område. Søk etter Sekse og skred/ras har ikkje gitt noko resultat (google; bt.no; hardangerfolkeblad.no) Lokalbefolkinga kan ofte kome med viktig informasjon som er til god hjelp i skredkartlegginga. Det er ikkje gjort noko systematisk intervju med lokalbefolkinga i denne vurderinga. Eldre skredrapportar eller liknande er òg ei god kjelde til skredhendingar og skredvurderingar av område. For Sekse er det to rapportar frå område som er ei viktig kjelde til skredvurderinga. NGI rapport 2011 Sekse NGI rapport 1978 Flisabakken II (vurdering av fundamenteringsforhold) For utdrag av desse rapportane sjå kap. 6. Side 9 av 36

55 INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG Grunnundersøking og skredvurdering av Markastå, Sekse 6. Tidlegare arbeid i område (skredrapportar) På Sekse har NGI laga to rapportar. NGI-notat frå 2011 vurderer tre område på Sekse, blant anna Markastå bustadfelt og ein rapport frå 1978 som vurderer fundamenteringsforholda i Flisabakken II, eit byggefelt like oppanfor Markastå bustadfelt NGI-notat 20. mai «Førebels vurdering av skredfare for tre aktuelle område på Sekse» Notatet er vedlagt. Markastå er i notatet kalla Område 1. Under er eit utdrag frå rapporten der NGI skildrar område og konklusjonen: Side 10 av 36

56 INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG Grunnundersøking og skredvurdering av Markastå, Sekse 6.2. NGI-rapport 31. mars «Vurdering av fundamenteringsforhold ved utbygging av Flisabakken II, Sekse» Rapporten viser at sentrale deler av Flisabakken har fjell i dagen eller liten dybde til fjell. Rapporten er vedlagt. Rapporten viser at i tomtene i sør består grunnen av lausmassar, men terrenghellinga er moderat og stabiliteten er truleg god. Stabiliserande tiltak er drenering. NGI meiner at nordlege deler av Flisabakken er geoteknisk sett det vanskelegaste. Det er anbefalt tiltak som drenering, erosjonsbeskyttelse og etablering av støttekonstruksjonar. Side 11 av 36

57 INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG Grunnundersøking og skredvurdering av Markastå, Sekse 7. Metodikk for å vurdere skredfaren For å vurdere skredfaren er det brukt følgjande datakjelder og metodar: Terrengmodell med hellingskart (kap ) Terrengmodell med dreneringskart (kap ) Opplysningar om tidlegare skredhendingar (sjå kap. 5 og 6.) Modeller for berekning av mogleg rekkevidda av skred (sjå kap. 8) Observasjonar gjort under synfaring (sjå kap. 9) Tolking av gamle terrengformer (synfaring og kart) Observasjon av terrengforhold som har innverknad på rekkevidda til skred (frå synfaring og kart) Grunnundersøking (sjå kap. 10) 7.1. Terrengmodell med hellingskart og dreneringskart Ved hjelp av WinMap og Geomedia GRID er det laga eit hellingskart og dreneringskart for heile Ullensvang herad som bygger på ein 10x10m-terrengmodell lasta ned frå Norge Digitalt Hellingskart og moglege losneområde Hellingskartet viser grafisk kor bratt det er ut i frå ein underliggande terrengmodell. Ut frå når skred kan losne er hellingskartet delt inn i fem soner. Jordskred kan losne i skråningar rundt gradar (gul farge), moglegvis lågare ved mykje glimmer i lausmassane. Snøskred kan losne i skråningar mellom 30 og 60 gradar (oransje og raud farge), og steinsprang kan losne når hellinga er over 45 gradar (raud og mørkeraud farge). I tillegg er helling over 12 gradar tatt med (grøn farge) som indikator for at område er bratt og helling under 12 gradar er merka av med kvit farge. SEKSE Vurdert areal Nedlagt gard Markastå kote m 200m 300m 400m 500m Hovden 600m 700m Galden, ca. 465 m.o.h. 800m 900m 1000m Figur 10. Hellingskart over Sekse som bygger på eit nedlasta terrengmodell frå Norge digitalt (10x10m). Teiknforklaring oppe til høgre på figuren. Lilla omkrets viser dreneringsfelt i område (sjå kap ). Svart sirkel viser område som skal vurderast. Svarte stipla sirklar viser område som er mykje brukt i notatet. Side 12 av 36

58 INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG Grunnundersøking og skredvurdering av Markastå, Sekse Dreneringskart og mogleg skredbane Dreneringskartet viser grafisk, ut i frå underliggande terrengmodell, kor vatnet teoretisk vil renne. Usikkerheita ligg sjølvsagt i kor riktig terrengmodellen er. Dreneringskartet kan vere ein godt hjelpemiddel for å finne moglege skredbaner. Kor våtare eit skred er jo større grad vil det følgje bekkeløp og andre søkk i terrenget. Det er ein del usikkerheit sidan bekkeløpa kan gå tett eller ha for liten kapasitet, slik at vatnet/skredet må ta ein anna veg. Men så lenge bekkeløpet er stort nok så vil flaum- og sørpeskred følgje bekkeløpet. Det er viktig å få med seg at eit skred kan gå rett fram i fartsretninga i staden for å følgje svingen som bekken naturlegvis tar. SEKSE Vurdert areal Nedlagt gard Markastå kote m 200m 300m 400m 500m Hovden 600m 700m Galden, ca. 465 m.o.h. 800m 900m 1000m Figur 11. Dreneringskart for Sekse, som bygger på ein terrengmodell lasta ned frå Norge digitalt (10x10m). Geomedia GRID er brukt til å berekne elvar og dreneringsfelt. Blå linjer viser berekna elvar, og lilla linjer viser omrisset av berekna dreneringsfelt. Svart sirkel viser område som skal vurderast. Svarte stipla sirklar viser område som er mykje referert til i notatet. Dreneringskartet viser at dreneringa inn mot vurdert areal startar på Galden, ein avsatsen på ca. 465 m.o.h., og utvidar seg nedover mot vurdert område(sjå fig. 11). Dreneringsfeltet for Hovden går like nord for dreneringsfeltet til vurdert areal og ut i sjøen omtrent ved krysset mellom Rv 13 og Fv 101. Side 13 av 36

59 INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG Grunnundersøking og skredvurdering av Markastå, Sekse SEKSE Vurdert areal Nedlagt gard Markastå kote m 200m 300m 400m 500m Hovden 600m 700m Galden, ca. 465 m.o.h. 800m 900m 1000m Figur 12. Dreneringskartet lagt oppå ortofoto (Norge digitalt). Svart sirkel viser område som skal vurderast. Svarte stipla sirklar viser område som er mykje referert til i notatet Tidlegare skredhendingar I ein skredfarevurdering er det viktig å skaffe seg oversikt over tidlegare skredhendingar. Gamle skredhendingar er ein informasjon over kor langt eit skred kan gå og kva skade det kan gjøre. Det er benytta NGU sin nasjonale skreddatabase (skrednett.no), og tidlegare skredrapportar frå område for å finne fram til tidlegare skredhendignar i område (sjå kap. 5 og 6.) Side 14 av 36

60 INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG Grunnundersøking og skredvurdering av Markastå, Sekse 8. Rekkeviddemodellar Teoretisk rekkevidde for skred kan bereknast ut i frå hellingskarta. Det fins fleire metodar, både statiske og dynamiske modeller. I dette notatet vert alfa-beta-metoden brukt på lengdeprofil som kryssar vurdert område Berekningsmodell Teoretisk rekkevidde for skred kan bereknast ut i frå hellingskarta og alfa-beta-metoden langs eit lengdeprofil. Metoden er utvikla av forskarar ved NGI på bakgrunn av empiri (Steinsprang - Domaas (1994), snøskred - Lied og Bakkehøi (1980)). Modellane er utvikla ved å bruke terrengprofilar frå 20 m-kotar på fleire hundre skredhendingar. Rekkeviddemodellar reknar med ein β-vinkel, som er vinkelen mellom øvste del av kjeldeområde og punktet på terrengprofilet som har helling 23 (steinsprang) og 10 (snøskred). Utifrå β -vinkelen vert vinkelen mellom startområde og maks utløp, (α-vinkel), berekna. Steinsprang: α = 0,77β + 3,9 (NGI) SD = 2,3 α = 0,8β + 3 (NGU) SD = 2,3 Snøskred α = 0,96β + 1,4 (NGI) SD = 2,3 Figur 13. Empirisk rekkeviddemodell (alpha-beta), som kan brukast for å berekne rekkevidda til steinspang og snøskred (Domaas (1994); Lied og Bakkehøi (1980)). Berekning av rekkevidde av skred er brukt i vurderinga som støtte Lengdeprofil Lengdeprofila er prøvd teikna inn langs potensielle skredbanar som til ein viss grad følgjer søkk og bekkeløp nedover fjellsida. Hellingskart og dreneringskart er brukt for å laga sju lengdeprofil som går over vurdert areal (sjå figur 14). Nummer 1 ligg i sør og 7 går i grensa til parkeringsplassen like nord for vurdert areal. Det er gjort rekkeviddeanalyse langs desse profila ut frå hellingskart og alfa-beta-modellen Figur 14. Lengdeprofil ein til sju i vurdert område. Side 15 av 36

61 INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG Grunnundersøking og skredvurdering av Markastå, Sekse SEKSE Vurdert areal Nedlagt gard Markastå kote m 200m 1 300m 400m 500m Hovden 600m Galden, ca. 465 m.o.h. 700m 800m 900m m Figur 15. Lengdeprofil lagt oppå eit hellingskart (sjå fig. 11). Svart sirkel viser vurdert område og svarte stipla sirkler viser område som er referert til i teksten Skildring av lengdeprofila Lengdeprofil 1, 3, 4, 5 og 6 går frå Galden, ein avsats på ca. 465 m.o.h. Galden ligg oppom område rundt den nedlagde garden Markastå. Vasskille/dreneringsfeltet ned i vurdert areal kjem frå denne avsatsen. Profila går over avsatsen ved den nedlagde garden Markastå og ned forbi bustadfeltet Flisabakken II og vidare inn i vurdert areal og ned til sjøen. Profil 1 går gjennom gnr. bnr. 81/12, mens resten går gjennom dyrka mark på gbnr. 81/7. Lengdeprofil 2 startar på avsatsen ved nedlagde Markastå gard og går ned forbi bustadfeltet Flisabakken II og forbi prøvegrop 1 og ned til sjøen. Lengdeprofil 7 startar omtrent på toppen av Hovden (1062 m.o.h.) og føl Vetleelva til omtrent kote 250 kor profilet går rett fram der Vetlaelva tar ein sving mot nord. Profilet går så inn i dreneringsfeltet som går ned i vurdert areal og ned til sjøen Rekkeviddeanalysen I rekkeviddeanalysen har eg brukt worst case, dvs. at snøskred/jordskred kan losne ved 25 (tommelfingerregel for snøskred er 30 gradar) gradar og steinsprang ved 40 gradar (45 gradar). Bremsepunktet er vald ut frå beste skjønn ut frå kriteria at steinsprang vert bremsa opp i terreng under 23 gradar og snøskred i terreng under 10 gradar. Rekkeviddeanalysen for profil 1 til 5 viser at snøskred og steinsprang frå skråninga ved avsatsen på ca. 465 m.o.h. vil stoppe på avsatsen ved nedlagde Markastå gard. Ved profil 6 vil eventuelle skred kunne nå vurdert areal ut frå terrengmodellen som er brukt. Eventuelle skred (snøskred og blaute skred) langs profil 7 frå Hovden kan òg nå vurdert areal ut frå Side 16 av 36

62 INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG Grunnundersøking og skredvurdering av Markastå, Sekse terrengmodellen som er brukt. Når det gjeld profil 7 er det usikkert om eit skred vil ta følgje profilet eller om skredet vil følgje elveløpet rundt kote 250. Ut frå hellingskartet er det bratt nok at det teoretisk kan losne snøskred og jordskred i skråninga mellom nedlagde Markastå gard og bustadfeltet Flisabakken II, men ikkje steinsprang. Ut frå hellingskartet (10x10m) så er det ikkje bratt nok for steinskred. Synfaringa viser at det er brattkantar i område, så det er antatt at det er losneområde for steinsprang i skråninga. NGI skriv det same i sin rapport frå 2011 (sjå kap. 6). Rekkeviddeanalysen, som brukar terrengmodellen og koter, viser at eventuelle skred ikkje vil vere noko fare for vurdert areal. Langs nokre profil så kan skreda nå ned i vurdert areal som ein kan sjå på fig. 16. Veg, skog og andre hindringar langs skredbana vil avgrense denne rekkevidda. Figur 16. Lengdeprofil med rekkevidde berekna med alfa-beta-metoden. Svart strek viser profillinja, blå strek på oppsida av profillinja viser teoretisk rekkevidda til snøskred, mens grå strek, på undersida av profillinja, viser berekna rekkevidde til steinsprang. Det er ikkje tatt omsyn til skog, bygg eller andre hindringar som ikkje er med i terrengmodellen i analysen, men vegar i område er tatt omsyn til som mogleg bremseområde. Side 17 av 36

63 INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG Grunnundersøking og skredvurdering av Markastå, Sekse 9. Synfaring (skredfare) Område rundt Markastå bustadfelt vart synfare måndag 1. okt. og 2. okt Område rundt vurdert areal Sørlege deler av område, frå krysset etter Sekse skule, er det fast fjell i vegskjeringa. Langs Rv 13 er det òg fjell i vegskjeringa, så sedimenttjukkleiken i vurdert areal er truleg liten. I nordlege deler av undersøkingsområde, frå krysset og mot Sekse skule, er det ikkje fjell i dagen og sedimenttjukkleiken kan vere stor, jf. NGI rapport frå Fast fjell Figur 17. Fjellskjeringa langs Fv 101 sett frå vurdert areal og ned mot Sekse skule (nedst til venstre). Ved krysset opp i feltet og ned mot skulen er det ikkje fast fjell i dagen Byggefeltet Flisabakken II. Under opparbeiding av bustadfeltet Flisabakken II, vart det gjort ein fundamenteringsvurdering av byggegrunnen (sjå vedlagt rapport frå NGI frå 1978). Midtre deler av område er på fjell eller på liten sedimenttjukkleik, mens i sør og nord er sedimenttjukkleika større. Største utfordring meinte NGI at det var i nordlege område. På synfaringa såg eg at det var gjort skredsikring bak bustadfeltet, truleg under oppbygging av område. NGI rapport frå 2011 nemner òg at det er gjort sikring i område. Det er usikkert om dette er sikring gjort privat under bygging av bustaden, eller om heile skråninga er vurdert. Det førelegg ikkje noko rapport som vurderer trongen og utføringa av sikringa. Det eg såg under synfaringa var bolting av fjellparti bak gbnr. 81/37 (sjå fig. 18), og nett og bolting av ein blokk bak gbnr. 81/44 (sjå fig. 19). Side 18 av 36

64 INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG Grunnundersøking og skredvurdering av Markastå, Sekse Figur 18. Sikring av fjellsida bak det oransje huset. Det er brukt fleire boltar for å sikre fjellet. Det er ukjent når sikringa vart gjort, men truleg før huset vart bygd. Figur 19. Sikring av ein steinblokk bak gbnr. 81/44. Blokka er sikra med nett og boltar. I skråninga opp mot den nedlagde garden Markastå var det i nokre områder jamn stigning, mens i andre område nokon brattkantar med noko nedfall av stein. Dei fleste brattkantane hadde ein flatare avsats i front som vil stoppe eventuell nedfall av stein og blokk frå brattpartiet. Det kan ikkje utelukkast heilt at enkeltsteiner kan kome på trill nedover skråninga. Side 19 av 36

65 INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG Grunnundersøking og skredvurdering av Markastå, Sekse Figur 20. Typisk, liten brattkant i skråninga opp mot den nedlagde garden Markastå. Utfall frå brattkanten vil stoppe ikkje så langt i frå brattkanten Avsatsen ved den nedlagde garden Markastå Den nedlagde garden Markastå ligg på ein avsats (ca. 120 m.o.h.) oppom bustadfeltet Flisabakken II. Søraust for garden ligg det ein større flate (ca. 140 m.o.h.) kor det ligg ein del steinblokkar oppå. Bak denne flaten er det eit lite søkk som går nordover (sjå fig. 21). Dette søkket forsvinn i terrengmodellen, men vil vere med å avgrense rekkevidda til skred inn mot denne flaten. Figur 21. Flata nordaust for den nedlagde gården Markastå. På denne flata ligg det blokk som anten er morenestein eller steinsprang (fins truleg begge deler i område). Til høgre kan ein sjå Galden, ein avsatsen ved ca. 465 m.o.h., kor lia er skogdekt. Hovden (1062 m.o.h.), er til venstre i bilde. Nordvest for tunet på den nedlagde garden Markastå ligg det nokre steinblokkar som kan vere frå steinsprang. Blokka på figur 22 har nok ikkje kome ned på naturleg vis, men har truleg vore remobilisert under hogstarbeidet. På synfaringa kunne ein sjå spor i graset frå skogsvegen at blokka hadde trilla nedover mot dagens plassering, men lenger nede på tomta ligg det fleire blokkar av eldre dato. Side 20 av 36

66 INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG Grunnundersøking og skredvurdering av Markastå, Sekse Figur 23..I restane etter skoghogst kan ein sjå blokkar som ligg i område. Nokre av blokkane er truleg frå steinsprang. Figur 22. Steinblokk på den nedlagde garden Markastå (eine bygget kan ein sjå til høgre i bilde). Bak blokka kunne ein på synfaringsdagen sjå spor i graset at blokka hadde trille ned mot dagens plassering. Blokka er truleg remobilisert av ein maskin under arbeid med hogsten Samandrag av synfaringa Det er utført sikring i skråninga bak bustadfeltet Flisabakken II. Det er usikkert om det er gjort ein heilskapleg skredvurdering av skråninga før bygging, eller om desse områda vart sikra privat etter eiga ønske under eller i etterkant av bygging på tomta. Skråninga mellom bustadfeltet Flisabakken II og den nedlagde gardsbruket Markastå er bratt. I sør er det fleire avsatsar med fjell i dagen, men nokre meter høge brattkantar, mens i nord er det meir jamt bratt. Den nedlagde garden Markastå ligg på ein avsats ca. 120 m.o.h. Det er jamt bratt i område, mest i nord. Det er blokk og steinar i område som kan vere frå steinsprang. Hogsarbeidet i område nordaust for den nedlagde garden Markastå aukar faren for at overvatn kan kome på avvege i område. Fjerning av skog og mangel på vegetasjonsdekke vil gje lenger rekkevidde på eventuelle skred som kjem ned i område. Side 21 av 36

67 INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG Grunnundersøking og skredvurdering av Markastå, Sekse 10. Grunnundersøking Frå 1. til 3. oktober 2012 gjennomførte fylkeskommunen kulturminneregistrering i Markastå bustadfelt. Samtidig gjennomførte kommunegeologen prøvetaking av grunnforholda i vurdert areal. Det vart gravne ut fem sjakter til kulturminne-registreringa (sjå fig. 24). Det vart grave ned forbi matjorda ned til grensa til morenelaget. Overflata i sjaktene etter utgraving var brun jord med grus og steinar og nokre blokkar (sjå fig. 25). Det vart grave ut fire prøvegroper (PG) og kommunegeologen vurderte grunnforholda under kulturlaget. Tre prøvegroper i sør og ein i nord ikkje langt frå parkeringsplassen og skulen (sjå fig. 24). Dei tre prøvegropane i sør hadde forholdsvis lik lagdeling, men forskjellig tjukkleik og djupne på lag. Matjord Brunt jordlag med ein del stein i nedre deler mot morenen Hard, gråleg morene med finmateriale og stein Berggrunn vart ikkje funne. I prøvegrop 3 kan det vere bergrunn, men det kan òg vere ein stor stein. Sidan det er fjell i dagen i fjellskjeringa, både langs fylkesvegen og riksvegen så er lausmassedekket truleg ikkje særleg djupt i prøvegrop 1, 2 og 3. Figur 24. Oversikt over prøvegropene (PG - lilla rundingar). Svarte firkantar viser sjaktene etter kulturminneutgravinga. Prøvegrop 4 nede ved parkeringsplassen var ikkje så ulik PG 1, 2 og 3, men hadde nokre fleire lag: Matjord Brunt jordlag, med linse av grus Matjord Ujamt gruslag (rustbrunt og svart) Brunt jordlag Sandig morene (truleg eit delta). I felt tolka vart den sandige morenen til å vere det same som morenen i dei tre andre prøvegropene og gravinga vart stoppa. I dette område er det usikkert kor langt det er til fjell. Figur 25. Utgraven sjakt etter kulturminneundersøkinga. Dette er bilde av sjakt 4 sett frå sør. Side 22 av 36

68 10.1. Prøvegrop 1 (PG1) I sjakt 1, som ligg lengst sør på gbnr. 81/7, vart det grave ei prøvegrop nesten helt øvst i sjakta som vist på kart og bilde (fig. 26 og 27). INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG Grunnundersøking og skredvurdering av Markastå, Sekse Figur 26. Prøvegrop 1 ligg øvst i sjakt 1, og er markert med lilla sirkel på bilde over og kart til høgre. Figur 27. Under er eit bilde av jordprofilet i prøvegrop 1. Tabell beskriver jordprofilet. Tabell 1. Jordprofil for PG1. 0 cm Overflata Brun matjord (30 cm) 30cm 45cm 50cm Svart matjord (15cm) Brunt jordlag (5-10cm) Hardpakka morene (>40 cm) (Siltig morene med stein og blokk) Vassig langs overflata til morenen. PG cm Morenemasse er generelt stabile, men innhald av finstoff gjør at dei kan vere telefarlege og erosjonsfarleg (vatnet kan lett grave i massane). Prøvegrop 1 vart fort fylt med vatn som rant langs moreneoverflata og det vart danna ein dam i botn av prøvegropa. Grunnvatn og overvatn kan bli eit problem som kan løysast med dreneringsgrøfter eller andre liknande tiltak. Side 23 av 36

69 10.2. Prøvegrop 2 (PG2) INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG Grunnundersøking og skredvurdering av Markastå, Sekse I sjakt 2 vart det grave ei prøvegrop omtrent midt i sjakta som vist på kart og bilde (fig. 28). Jordprofilet er omtrent som prøvegrop 1, men det brune jordlaget har større mektighet. Det var òg merkbart mindre vatn i område (det vart ikkje laga noko dam i botn av prøvegropa). Figur 28. Prøvegrop 2 ligg der gravemaskina har grabben sin på bilde øvst (lilla sirkel), og er markert med lilla sirkel på kart til høgre. Figur 29. Under er eit bilde av jordprofilet i prøvegrop 2. Oransje stipla linje viser omtrent lagdelinga. Tabell beskriver jordprofilet. Tabell 2. Jordprofil for PG2. 0 cm Overflata Brun matjord (40 cm) 40 cm Brunt jordlag ( cm) Ein del grus, stein og blokk i jordlaget PG cm Hardpakka morene (> 60 cm) (Siltig morene med stein og blokk) PG cm Side 24 av 36

70 10.3. Prøvegrop 3 (PG3) I sjakt 3 vart det grave ein prøvegrop nedst i sjakta som vist på kart og bilde (fig. 30). INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG Grunnundersøking og skredvurdering av Markastå, Sekse Jordprofilet er omtrent som prøvegrop 1 og 2. Det kan vere fjellgrunn i prøvegropa, men det kom ut vatn i nedre deler av antatt fjellgrunn. Dette kan tyde på at det er ein steinblokk og ikkje fjell. Figur 30. Prøvegrop 3 ligg nedst i sjakt 3 og er markert med lilla sirkel på kart til høgre. Figur 31. Under er eit bilde av jordprofilet i prøvegrop 3. Oransje stipla linje viser omtrent lagdelinga. Tabell beskriver jordprofilet. Tabell 3. Jordprofil for PG3. 0 cm Overflata Brun matjord (45-50 cm) 50 cm Brunt jordlag (15-60 cm) Ein del grus, stein og blokk i jordlaget PG cm Hardpakka morene (40 cm ukjent dybde) (Siltig morene med stein og blokk) PG3-2 PG3-1 PG cm Fjellgrunn eller stein? Side 25 av 36

71 INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG Grunnundersøking og skredvurdering av Markastå, Sekse Prøvegrop 4 (PG4) Prøvegrop 4 ligg ca. 30 meter frå parkeringsplassen og ca. 10 meter frå fylkesvegen. I plasseringa av prøvegropa måtte me ta omsyn til ein vassleidning som går frå skulen og ned mot riksvegen. Det kjem òg ut ein bekk i område og det ligg ein annan vassleidning sør for prøvegropa. P Skule Jordprofilet i prøvegrop 4 er litt annleis enn prøvegropene 1, 2 og 3. Det er to matjordprofil og morenemateriale er meir sandig om mindre hard enn i dei andre prøvegropene. Antok først at det var same morene som i PG 1-3, men vart seinare vurdert at det kan vere deltaavsetning Figur 32. Prøvegrop 4 (lilla sirkel) ligg på marka sør for parkerings-plassen (helt til venstre i bilde under), og er markert med lilla sirkel på kart til høgre. Figur 33. Under er eit bilde av jordprofilet i prøvegrop 4. Oransje stipla linje viser omtrent lagdelinga. Tabell beskriver jordprofilet. Tabell 4. Jordprofil for PG4. 0 cm Overflata Matjord (25 cm) 25 cm Brunt jordlag (30-35 cm) 50cm 60 cm Linse med grus (0-10 cm) Matjord (20 25 cm) PG4-1 PG4-2 PG cm 90 cm 110 cm Svart og rustbrunt gruslag (5-10 cm) Brunt gruslag (10-20cm) Sandig morene (delta) med stein og blokk (> 70 cm) PG4-5 PG cm Side 26 av 36

72 INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG Grunnundersøking og skredvurdering av Markastå, Sekse To matjordprofil kan tyde på at her har det vore ei hending som har fylt på med sediment slik at eit nytt matjordprofil må lagast. Det kan ha ein samanheng med linsa med grus som ligg til venstre i grensa oppom nedre matjordprofil. Hendinga kan vere menneskeskapt, eller det kan vere ein naturleg årsak. Morenemateriale i dette profilet kan vere eit delta. Det kan då ligge anna materiale under som kan vere ustabile. Grunnforholda er dermed usikre i dette område Prøver frå jordprofila Det vart samla inn 12 sedimentprøver frå prøvegropene. I tabellen under er det liste opp kva prøver som er tatt, og lokaliseringa av prøvene er vist i jordprofila frå dei forskjellige prøvegropene. Tabell 5. Tabellen viser prøver som vart tatt i prøvegropene 1-4, den okt på Markastå, Sekse. ID Dybde Materiale Kommentar Referanse PG cm Morene Fig. 27 PG cm Brun lag Truleg omdanna Fig. 29 morene PG cm Morene Fig. 29 PG cm Brunt lag Truleg omdanna Fig. 31 morene PG3-2 Ca. 110 cm Svart lag Utfellingslag? Fig. 31 PG cm Morene Fig. 31 PG cm Sandlag i morenen Fig. 31 PG cm Gruslinse Elvegrus? Fig. 33 PG cm Rustbrunt lag Elvegrus? Fig. 33 PG cm Svart lag Utfellingslag? Fig. 33 PG cm Brunt gruslag Omdanna morene Fig. 33 PG cm Morene Fig. 33 Prøvene er ikkje analyserte, då det ikkje var nødvendig med tanke på konklusjonen av grunnundersøkinga. Prøvene er tilgjengelege om det vert aktuelt å gjøre analyse ved ein seinare anledning. Side 27 av 36

73 INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG Grunnundersøking og skredvurdering av Markastå, Sekse Oppsummering og konklusjon av prøvegraving I samband med kulturminneutgraving på Markastå, Sekse var kommunegeologen med for å vurdere grunnforholda. Fire prøvegroper vart grave som vist i fig. 34. Det vart tatt ut 12 sedimentprøver. Ut frå prøvegravinga er vurdert areal delt inn i tre som vist på figur 34 til høgre: Område A I område A er det ikkje grave ut nokon sjakter. Ein av grunnane var at her var det grave mykje frå før (to vassleidningar), samt at område er fortalt å vere fuktig og mogleg leire. B A På rundt ein til halvannan meters djup finn ein finsand med stein og blokk. I felt vart det tolka som same morene som i B, men det er truleg rester av eit glasifluvialt delta. Materialet er ikkje hardpakka og er meir sortert og med rundare blokk enn morenen i område B. Det betyr at det kan vere strandsediment og finare sediment under dette laget. Det er tatt ein prøve av morenen/deltaet, men dei er ikkje analysert. C Figur 34. Markastå. Ut frå grunnundersøkinga kan arealet deles i tre. Område A, nord for stipla linje og område B sør for den stipla linja. I område C er det ikkje gjort noko grunnundersøking (gbnr. 81/12 og 29) Område B I område B er det grave ut 5 sjakter og 3 prøvegroper. På rundt ein halv meters djup finn ein hardpakka morene (finkorna med avrunda steinar). Morenen var vanskeleg å grave. Morenen er i seg sjølv stabil, men kan ved mykje vatn lett erodere. Som fyllmasse kan den vere telefarleg og ustabil. Det er tatt prøver av morenen, men dei er ikkje analysert. Det er ikkje funne fast fjell i prøvegropene, men i område B er det truleg ikkje langt til fjell, då ein kan sjå berggrunn i skjeringane langs fylkesvegen oppom og riksvegen på nedsida av feltet (omtrent der oransje stipla linje er markert på figur 34 over) Område C Det er ikkje gjort noko grunnundersøking i område C (gnr. og bnr. 81/12 og 81/29). Side 28 av 36

74 INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG Grunnundersøking og skredvurdering av Markastå, Sekse 11. Diskusjon Skredfaren er vurdert på grunnlag av synfaring, grunnundersøking (prøvegraving), rekkeviddeanalyser og tidlegare hendingar og rapportar frå område. Det vurderte arealet kan delast opp i tre. A lengst nord av vurdert areal, B opp til grensa til gbnr. 81/12 og C heilt i sør (gbnr. 81/12 og 29). Område A og B er meir grundig vurdert enn område C, sidan det er i dette område at byggefeltet vert planlagt. Grensa mellom A og B går omtrent frå krysset ca. 100 meter oppom Sekse skule, kor ein kan sjå fjell i dagen på oppsida av krysset. Under vert skredfaren og stabiliteten i kvart delområde av vurdert areal (A, B og C) diskutert i kvart sitt kapittel. I tillegg vert det diskutert utfylling av nedre deler av område A (kap. 11.2). 1 2 C B A Sekse skule Figur 35. Planlagt Markastå bustadfelt, Sekse. Figuren viser delområde A, B og C, kulturminnesjakt (svarte firkanter), prøvegrop 1, 2 3 og 4, lengdeprofil (1-7) og berekna rekkevidde langs lengeprofila (blå for snøskred og grå for steinsprang). SEKSE Vurdert areal Nedlagt gard Markastå kote m 200m 1 300m 400m 500m Hovden 600m Galden, ca. 465 m.o.h. 700m 800m 900m m Figur 36. Oversiktskart over vurdert areal og opp mot Hovden. Figuren viser profillinjer og område som er nemnd i notatet. Side 29 av 36

75 INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG Grunnundersøking og skredvurdering av Markastå, Sekse Område A nordlege del av gbnr. 81/ Rekkeviddeanalyse Ut frå rekkeviddeanalysen og hellingskartet (profil 6 og 7) så er det ingen tydelege bremseområde for snøskred oppom vurdert areal. Det vil seie at om det losnar eit skred frå skråningane oppom vurdert areal, så er det ut frå hellingskartet så bratt i område at snøskred ikkje vil stoppe før det når sjøen. Steinsprang frå Hovden kan teoretisk nå vurdert areal, men steinsprang frå skråninga opp mot Galden (ca. 465 m.o.h.) vil truleg stoppe opp på avsatsen ved nedlagte garden Markastå. Eventuelle snøskred eller steinsprang som losnar i skråninga opp mot den nedlagde garden Markastå vil truleg stoppe opp før dei når vurdert område. Skog, vegar og liknande som kan avgrense rekkevidda til skred er då ikkje tatt med i rekkeviddeanalysen Bekkeløp og elv frå Hovden Innanfor berekna dreneringsfelt så er det få losneområder på oppsida av vurdert område. Den største faren er om eit flaum-/sørpeskred ned Vetleelva eller sideelvar går rett fram omkring kote 250, og tar vegen ned mot vurdert område istadenfor å følgje det naturlege elveløpet. Dette kan òg gjelde lenger nedstrøms kor sideelvar kjem inn i vetleelva frå aust. Dei fleste skred ned Vetleelva frå Hovden vil følgje hovudløpet og gå ut i sjøen nord for vurdert område. Ut frå kart er det ikkje utelukka at skred kan gå rett fram i elvesvingen ved kote 250, men naturleg voll (ut frå kart ca. 3-8 meter høg) vil redusere rekkevidda. Om eit skred går rett fram i ved kote 250 (eller lenger nedstrøms) kan det i teorien gå ned i vurdert areal ved område A Synfaring Synfaringa viser ikkje nokon tydelege spor etter skredhendingar i vurdert område, eller i skråninga oppom vurdert område Hogstområde Hogstområde oppom den nedlagde garden Markastå kan auka faren for at vatn kan ta nye vegar og auke skredfaren i desse område. Skog vil generelt avgrense rekkevidda til skred ved at dei bind jorda og kan hindre at skred vert utløyst. Skog vil og ha ein avgrensande effekt på rekkevidda av skred ved at skogen vert ein hindring som tar mykje energi vekk frå skredet som dermed får mindre rekkevidde Grunnundersøking Grunnundersøkinga i PG4 viser at det ikkje er ustabile massar dei øvste jordlaga. Det kan vere ustabile massar djupare eller lenger nede mot sjøen. I jordprofilet vart det funne to lag med matjord. Det kan tyde på at det har skjedd noko i dette område som har begravd eit lag med matjord, til dømes eit skred, slik at eit nytt lag med matjord måtte dannast. Det fins òg to gruslag som kan vere spor etter flaum- eller jord/flaumskredhending. Jordprofilet kan derfor ut i frå min kunnskap ikkje utelukke at det har gått skred inn i område etter siste istid (siste år). Eg kan heller ikkje med min kunnskap bekrefte at det har gått skred inn i dette område ut frå jordprofilet. Side 30 av 36

76 INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG Grunnundersøking og skredvurdering av Markastå, Sekse Delkonklusjon Ut frå synfaring, grunnundersøking og rekkeviddeanalyse så kan eg ikkje utelukke at det har gått eller at det kan kome skred ned i vurdert areal. Skred frå skråninga opp mot avsatsen ved nedlagde garden Markastå vil truleg stoppe før vurdert areal, men vassrike skred kan skape eit vassproblem. Hogstområde i lia aukar faren for og rekkevidda til eventuelle skred. Det er derfor ein fordel at ein i hogstområde har kontroll på vassvegane slik at vatn ikkje tar nye vegar. I tillegg er det ein fordel at område så snart som mogleg får ny vegetasjon (helst skog) som kan binde jorda. Om ein planlegg å bygge bustadar i område, så må ein gjøre ein utvida skredvurdering for å vise til byggteknisk forskrift (TEK10 7.3) Utfylling av massar i område A som vist på skisse Ullensvang herad vurderer å bruke massar frå planlagt vegarbeid ved Deildo til å fylle ut vurdert areal vist som gult i figur 37. Det er ønskjeleg å planleggje for veg og bustadar oppå fyllinga. Ein støttemur mot riksvegen vert nødvendig. Parkering Skule Grunnundersøking Prøvegravinga (PG4) viser at det i øvre deler av ønskja utfyllingsareal er finsand og grus. Lenger mot sjøen kan det derfor finare materiale (silt og leire). Dei andre prøvegropene viser at i botnen mot fjellet er hardpakka morenen, som inneheld ein del silt og anna finstoff. Det kan derfor vere ustabile massar i ønskja fyllingsområde. Vert planlagt støttemuren over 5 meter (inkludert fot) må ein gjøre grundig grunnundersøking og sondering til fjell. Vert muren lågare kan ein prøvegraving vere godt nok. Det er viktig å ha gode drenerande massar inn mot muren som kan beskytte mot eventuelle vasstrykk og teletrykk på muren, slik at muren ikkje over tid vert ustabil. A Delkonklusjon For å fylle ut område vist som gult på fig. 37 må det til ein utvida grunnundersøking. Sidan utfylt område er tenkt nytta til bustadbygging så bør ein ha ein grundig grunnundersøking t.d. 5 meter framfor og bak støttemur. Det bør sonderast til fjell (eller ned til 20 meter) t.d. per 15 meter langs eventuell støttemur. Figur 37. Skisse sendt frå Ullensvang herad. Gultfarga område er ønskja utfylt område, grøntfarga område er veg. Oransje farge hører til reguleringsplan for riksvegen som er brukt som underlag til skissa. Grunnundersøkinga kan truleg samkjørast med Statens vegvesen sin plan om opprusting av veg/gangveg i område, og eventuelle grunnundersøkinga dei må gjøre for å gjøre sine planlagde tiltak. B Side 31 av 36

77 INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG Grunnundersøking og skredvurdering av Markastå, Sekse Område B sørlege del av gbnr. 81/ Rekkeviddeanalyse Det er fleire avsatsar mellom moglege losneområder og vurdert område. Snøskred og steinsprang frå skråninga opp mot Galden, ca. 465 m.o.h., vil stoppe opp på avsatsen ved det nedlagde gardsbruket Markastå. Skogen i skråninga vil minske sannsynet for at det går skred og rekkevidda til eventuelle skred vil vere mindre. Skred frå skråninga oppom bustadfeltet Flisabakken II er teoretisk mogleg ut frå hellingskartet og moglege skred kan då nå ned til fylkesvegen og moglegvis inn i vurdert område. No er det både skog, vegar og andre hindringar oppom vurdert areal, så sannsynet for at eventuelle skred vil nå vurdert areal er veldig liten Synfaring Det er spor etter steinblokkar, truleg skredblokkar, på ein flate vest for den nedlagte garden Markastå. Det er skog i skråninga opp mot Galden, ein avsatsen ved kote 465, noko som vil avgrense rekkevidda til eventuelle skred. Synfaringa viser at det har blitt gjort sikring på oppsida av bustadfeltet, men det er usikkert om det er gjort skredvurdering av heile skråninga. I sør er det fleire brattkantar og avsatser i skråninga. Det vert færre jo lenger nord ein kjem. Lokale steinsprang vil truleg stoppe like ved brattkanten, men i enkeltområder kan eg ikkje utelukke at enkelte steinsprang kan gå lenger enn det Grunnundersøking Grunnundersøkinga viser at det er hardpakka morene halv til halvannen meter under overflata. Det er ikkje tydlege spor etter skredhendingar i område, men det er ein del stein i jordprofilet. Grunnundersøkinga kan ikkje utelukke skredfaren, men kan heller ikkje bekrefte noko skredfare. Det grunnundersøkinga i dette område viser er at grunnen er stabil, men det er fare for rask erosjon om det kjem mykje vatn på avveg inn i område Delkonklusjon Ut frå rekkeviddeanalysen kan snøskred og steinsprang teoretisk nå område, men det er då ikkje tatt omsyn til skog, vegar eller andre hindringar i skråninga. Skredfaren mot område B er vurdert til å vere liten eller ikkjeverande, og stabiliteten i område er god. Det kan vere fare for erosjon om det kjem masse vatn inn i område. Drenerande tiltak er aktuell i byggefasen, noko som det må settast av areal til i reguleringsplanen. Side 32 av 36

78 11.4. Område C gbnr. 81/12 og 29 INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG Grunnundersøking og skredvurdering av Markastå, Sekse Rekkeviddeanalyse Profil 1 går gjennom gbnr. 81/12. Det er fleire avsatsar mellom moglege losneområder og vurdert område. Snøskred frå skråninga opp mot Galden, ein avsats på 465 m.o.h., vil stoppe opp på avsatsen ved det nedlagde gardsbruket Markastå. Steinsprang kan moglegvis gå forbi avsatsen (sjå profil 1). Skogen i skråninga vil minske sannsynet for at det går skred og rekkevidda til eventuelle skred vil vere mindre. Skred frå skråninga oppom bustadfeltet Flisabakken II er teoretisk mogleg ut frå hellingskartet og moglege skred kan då nå ned til fylkesvegen og moglegvis inn i vurdert areal. Skog i område vil hindre snø å losne, og skog, vegar og andre hindringar oppom vurdert areal vil avgrense rekkevidda til eventuelle skred, så sannsynet for at eventuelle skred vil nå vurdert areal er veldig liten Synfaring På flata vest for den nedlagte garden Markastå. Det er skog i skråninga opp mot avsatsen ved kote 465, noko som vil avgrense rekkevidda til eventuelle skred. Synfaringa viser at det har blitt gjort sikring på oppsida av bustadfeltet, men det er usikkert om det er gjort skredvurdering av heile skråninga. I skråninga oppom Flisabakken II er det fleire brattkantar og avsatser i skråninga, og det er òg nokon gjel. Lokale steinsprang vil truleg stoppe like ved brattkanten, men i enkeltområder kan det ikkje utelukkast at enkelte steinsprang kan gå lenger enn det. Skred i gjel i skråninga kan heller ikkje utelukkast, men skog, vegar og andre hindringar oppom vurdert areal vil avgrense eventuelle skred i område. Det ligg steinblokkar på vurdert areal. Det er usikkert om det er moreneblokker eller etter steinsprang Grunnundersøking Det er ikkje gjort grunnundersøking i dette område. Rapport frå NGI frå 1978 viser at sedimenttjukkleiken kan vere større her enn i B Delkonklusjon Ut frå synfaring og rekkeviddeanalyse så er skredfaren liten i område C. Det kan vere fare for erosjon om det kjem masse vatn inn i område. Drenerande tiltak er aktuell i byggefasen, noko som det må settast av areal til i reguleringsplanen. Stabiliteten i område er ikkje undersøkt og bør undersøkast ved ein eventuell utbygging. Det same gjeld stabiliteten ved eventuelle utfyllingar i område. Side 33 av 36

79 INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG Grunnundersøking og skredvurdering av Markastå, Sekse 12. Konklusjon Ut frå rekkeviddeanalysen, synfaringa og rekkeviddeanalysen er det naturleg å dele område i tre som vist på figur 38 til høgre. I område A kan det vere skredfarleg. Om ein planlegg å bygge bustadar i område så bør ein gjøre ein utvida skredvurdering som viser til byggteknisk forskrift (TEK10 7.3). For veg og liknande er det ikkje nødvendig med ein utvida skredvurdering. B A Ved utfylling i område A må det gjørast grundig grunnundersøking langs eventuell murfot. Dette kan forhåpentlegvis samkjørast med Statens vegvesen sine planar for veg/gangveg/utfylling i sjø. I område B er ein utvida skredvurdering ikkje nødvendig. I område C er ein utvida skredvurdering ikkje nødvendig, men ved utbygging og utfylling bør stabiliteten til område og eventuelle fyllingar vurderast. C Figur 38. Markastå. I område A er skredfaren usikker og bør undesøkast vidare om ein planlegg bustadbygg. I område Bog C er det ikkje nødvendig å utrede skredfaren vidare. Tiltak mot overvatn og erosjon er ein fordel i heile område, men størst i område A. Side 34 av 36

80 INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG Grunnundersøking og skredvurdering av Markastå, Sekse 13. Krav til skredfarevurdering NVE har laga retningslinjer for flaum- og skredfarekartlegging (NVE Retningslinje "Flaum- og skredfare i arealplanar"). Den viser til kven som kan gjøre ein slik vurdering og kva som bør vere med i ein vurdering. Ei skredfarekartlegging skal kartlegge den reelle skredfaren i område og fastsette den største nominelle sannsynet for skred i samsvar med byggteknisk forskrift 7.3. Kap. 5 og 6 i vedlegg 2 inneheld krav til skredvurdering. Retningslinjene og info om andre hjelpemidlar kan ein finne på NVE sine heimesider: Dei viktigaste krava er: 1. Skredfarevurderinga skal vere i tråd med NVE sine retningslinjer (02/11) og bør fagleg argumentere om kvifor dei ikkje er følgt om det er nødvendig. 2. Skredfarevurderinga må utførast av personar med tilstrekkeleg fagleg kompetanse på skredfare (t.d. geolog eller geoteknikkar med skredkompetanse) og erfaring med krava i byggteknisk forskrift (TEK 10) Først må det vurderast om det er ein reell skredfare i område og om skredfaren er til fare for tryggleiken i reguleringsområde. Alle skredtypar bør vurderast og fagleg argumenterast (om ein skredtype er uaktuell så nemnd det og skriv kvifor). 4. Det skal dokumenterast kva metode som er brukt for å vurdere skredfaren, losneområde og utløpsområde. 5. Om skredfaren i område er reell og i fare for tryggleiken må det innarbeidast aktuelle faresoner som viser nominell sannsyn (TEK10 7-3). TEK10 viser til den samla sannsynet for skred, og det er det samla sannsynet for alle skredtypane som skal visast i eit faresonekart. Det er likevel ein stor fordel at faresonene for alle aktuelle skredtypane er vist i eit faresonekart. 6. Faresonene og faresonekart bør vere ein del av rapporten, som sjølvstendig kart og som sosi-filer. 7. Om ein planlegg bygg i ein faresone må rapporten vise til sikringstiltak som kan gjøre det trygt å bygge i samsvar med TEK Her er det viktig å nemne kva skredtypar sikringstiltaket skal verne mot. Effekten av skredreduserande tiltak kan godt visast i faresonekartet, men faresonekartet skal vise faresonene slik område er no. 8. Om sikringstiltaket må plasserast utanfor reguleringsområde (t.d. vern av skog) bør reguleringsområde utvidast for å få på plass tiltaket. Det er fleire føretak som truleg kan ta denne vurderinga og det kan vere lurt å ta kontakt med fleire føretak for å få eit prisestimat. Føretak som truleg kan ta slike oppdrag er blant anna Cowi, Multiconsult, NGI, NorConsult, Ramböll, Sunnfjord GeoCenter, Sweco. Fleire aktuelle føretak kan ein finne på gulesider.no og rif.no. Tore Dolvik Kommunegeolog Side 35 av 36

81 INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG Grunnundersøking og skredvurdering av Markastå, Sekse Vedlegg: Vedlegg 1: Lengdeprofil med rekkeviddeanalyse Vedlegg 2: NGI rapport «Førebels vurdering av skredfare for tre aktuelle område på Sekse» Vedlegg 3: NGI rapport «Vurdering av fundamenteringsforhold ved utbygging av Flisabakken II, Sekse» Referanse Domaas, U. (1994). Geometriske metoder for å beregne rekkevidden til steinsprang. Geometrical methods of calculating Rockfall Range. EU-prosjekt: "Meteorological factors influencing slope stability and movement type". Norges Geotekniske Institutt. Lied, K. og Bakkehøi. S. (1980): Empirical calculations of snow-avalanche run-out distance based on topographic parameters. J. of Glaciology Vol 26 No 94. NVE (2011): Flaum og skredfare I arealplanar. NVE Retningslinjer Norges vassdrag- og energidirektorat. URL: Tore Dolvik Kommunegeolog Kopi av notat: Mottakarar: Hogne Høysæter Bjørn Vik Teknisk sjef, Kvam herad Leiar for byggesak og geodata, Kvam herad Side 36 av 36

82 INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG VEDLEGG 1 LENGDEPROFIL OG REKKEVIDDEANALYSE Vedlegg 1 til notat frå Kvam herad, ref: 12/50-62/N-860//TORDOL Dato: Ullensvang - Markastå, Sekse skredvurdering og grunnundersøking Vedlegg 1 Lengdeprofil og rekkeviddeanalyse (alfa-beta)

83 INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG VEDLEGG 1 LENGDEPROFIL OG REKKEVIDDEANALYSE OVERSIKT OVER LENGDEPROFIL SEKSE Vurdert areal Nedlagt gard Markastå kote m 200m 1 300m 400m 500m Hovden 600m Avsatsen på ca 465 m.o.h. 700m 800m 900m m TEIKNFORKLARING (REKKEVIDDEANALYSE PÅ PROFILLINJE) Side 2 av 16

84 SMP-1 PROFIL 1 INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG VEDLEGG 1 LENGDEPROFIL OG REKKEVIDDEANALYSE Snøskred Steinsprang Vurdert areal Side 3 av 16

85 INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG VEDLEGG 1 LENGDEPROFIL OG REKKEVIDDEANALYSE DEL AV SMP-1 PROFIL 1 FRÅ AVSATS VED NEDLAGT GARDSBRUK (MARKASTÅ) Snøskred Steinsprang Vurdert areal Side 4 av 16

86 SMP-2 PROFIL 2 INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG VEDLEGG 1 LENGDEPROFIL OG REKKEVIDDEANALYSE Snøskred Steinsprang Vurdert areal Side 5 av 16

87 SMP-3 PROFIL 3 INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG VEDLEGG 1 LENGDEPROFIL OG REKKEVIDDEANALYSE Vurdert areal Snøskred Steinsprang Side 6 av 16

88 INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG VEDLEGG 1 LENGDEPROFIL OG REKKEVIDDEANALYSE DEL AV SMP-3 PROFIL 3 FRÅ AVSATS VED NEDLAGT GARDSBRUK (MARKASTÅ) Snøskred Steinsprang Vurdert areal Side 7 av 16

89 SMP-4 PROFIL 4 INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG VEDLEGG 1 LENGDEPROFIL OG REKKEVIDDEANALYSE Vurdert areal Snøskred Steinsprang Side 8 av 16

90 INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG VEDLEGG 1 LENGDEPROFIL OG REKKEVIDDEANALYSE DEL AV SMP-4 PROFIL 4 FRÅ AVSATS VED NEDLAGT GARDSBRUK (MARKASTÅ) Snøskred Steinsprang Vurdert areal Side 9 av 16

91 SMP-5 PROFIL 5 INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG VEDLEGG 1 LENGDEPROFIL OG REKKEVIDDEANALYSE Vurdert areal Snøskred Steinsprang Side 10 av 16

92 INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG VEDLEGG 1 LENGDEPROFIL OG REKKEVIDDEANALYSE DEL AV SMP-5 PROFIL 5 FRÅ AVSATS VED NEDLAGT GARDSBRUK (MARKASTÅ) Snøskred Steinsprang Vurdert areal Side 11 av 16

93 SMP-6 PROFIL 6 INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG VEDLEGG 1 LENGDEPROFIL OG REKKEVIDDEANALYSE Vurdert areal Snøskred Steinsprang Side 12 av 16

94 INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG VEDLEGG 1 LENGDEPROFIL OG REKKEVIDDEANALYSE DEL AV SMP-6 PROFIL 6 FRÅ AVSATS VED NEDLAGT GARDSBRUK (MARKASTÅ) Vurdert areal Snøskred Steinsprang Side 13 av 16

95 SMP-7 PROFIL 7 INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG VEDLEGG 1 LENGDEPROFIL OG REKKEVIDDEANALYSE Kote profil går ut av bekkeløp og inn i nytt dreneringsfelt Vurdert areal Snøskred Steinsprang Side 14 av 16

96 DEL AV SMP-7 PROFIL 7 FRÅ 250M-KOTEN (VASSKILLE) INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG VEDLEGG 1 LENGDEPROFIL OG REKKEVIDDEANALYSE Vurdert areal Snøskred Steinsprang Side 15 av 16

97 INTERKOMMUNALT SAMARBEID KOMMUNEGEOLOG VEDLEGG 1 LENGDEPROFIL OG REKKEVIDDEANALYSE DEL AV SMP-7 PROFIL 7 FRÅ AVSATS VED NEDLAGT GARDSBRUK (MARKASTÅ) Vurdert areal Snøskred Steinsprang Side 16 av 16

98

99

100

101

102

103

104

105

106

107

108

109

110

111

112

113

114

115

116

117

118

119

120

121

122