Anne-Lise Gjerdrum Elisabet W. Kristiansen. Illustrasjonar: John Thoresen. Tusen millionar. Nynorsk

Transkript

1 Anne-Lise Gjerdrum Elisabet W. Kristiansen Illustrasjonar: John Thoresen Tusen millionar 4 Oppgåvebok Nynorsk

2 Oppgåveboka inneheld øvings- og repetisjonsoppgåver til alle kapitla i grunnbøkene. Øvingsoppgåvene har stigande vanskegrad, og dei siste oppgåvene til kvart kapittel er merkte med ei eller to stjerner. Repetisjonsoppgåvene er merkte med ein terning. Etter kvart kapittel finn du i tillegg oppgåvesettet Prøv deg sjølv, som viser om du meistrar læringsmåla til kapittelet. Kapittel 6 til kvar grunnbok inneheld repetisjonsoppgåver som passar til kompetansemåla for 4. årstrinn. Helsing forfattarane CAPPELEN DAMM AS, 2013 Føresegnene i åndsverklova gjeld for materialet i denne publikasjonen. Utan særskild avtale med Cappelen Damm AS er all eksemplarframstilling og tilgjengeleggjering berre tillate så langt det har heimel i lov eller gjennom avtale med Kopinor, interesseorgan for rettshavarar til åndsverk. Bruk som er i strid med lov eller avtale, kan føre til erstatningsansvar og inndraging og straffast med bøter eller fengsel. Tusen millionar følgjer læreplanane for Kunnskapsløftet etter revidert plan 2013, i faget matematikk, og er laga til bruk på barnetrinnet i grunnskulen. Illustratør: John Thoresen Omslagsillustrasjon: Anne Holt Grafisk formgiving: Marit Jakobsen Forlagsredaktør: Espen Skovdahl Trykk og ferdiggjering: Livonia Print SIA, Latvia 2013 Utgåve 1 Opplag 1 ISBN

3 Innhald Grunnbok 4A Kapittel 1 Multiplikasjon 4 Kapittel 2 Divisjon 14 Kapittel 3 Tala 0 til Kapittel 4 Måling og geometri 34 Kapittel 5 Addisjon og subtraksjon med veksling 44 Kapittel 6 Repetisjon 54 Grunnbok 4B Kapittel 1 Måling og geometri 58 Kapittel 2 Multiplikasjon 68 Kapittel 3 Divisjon, brøk og desimaltal 78 Kapittel 4 Måling 88 Kapittel 5 Statistikk, addisjon og subtraksjon 98 Kapittel 6 Repetisjon 108

4 Kapittel 1 Mål I dette kapitlet skal du lære om multiplikasjon 1- til 10-gangen den kommutative lov Grunnbok 4A 1 Skriv som addisjon og multiplikasjon. Kva er det dobbelte av a) 3 b) 12 c) d) e) Rekn ut. a) 6 3 = 8 3 = 4 3 = 0 3 = b) 9 3 = 5 3 = 1 3 = 7 3 = c) 6 4 = 8 4 = 3 4 = 5 4 = d) 7 4 = 2 4 = 0 4 = 9 4 = 3 Rekn ut. S betyr sum. a) 2 5 = b) 4 4 = 3 6 = 5 3 = S = 28 S = 31 c) 6 4 = 5 4 = S = 44 d) 8 3 = 7 4 = S = 52 4 Rekn ut. D betyr differanse. a) 8 4 = b) 9 4 = 3 4 = 2 4 = D = 20 D = 28 c) 9 3 = 4 4 = D = 11 d) 4 8 = 3 3 = D = 23 5 Domino. Kva for eit tal får du i siste rute? a) ? b) ? 4

5 6 Rekn ut. a) 6 5 = 3 5 = 5 5 = 2 5 = b) 7 5 = 4 5 = 9 5 = 0 5 = c) 1 6 = 8 6 = 10 6 = 5 6 = d) 3 6 = 6 6 = 9 6 = 4 6 = 7 Domino. Kva for eit tal får du i siste rute? a) ? b) ? 8 Rekn ut. a) 2 7 = 7 2 = 4 7 = 7 4 = b) 5 7 = 7 5 = 8 7 = 7 8 = c) 2 8 = 8 2 = 4 8 = 8 4 = d) 5 8 = 8 5 = 1 8 = 8 1 = Øv 7-gongen og 8-gongen! 9 Lag multiplikasjonsstykke. a) 45 = b) 16 = 63 = 12 = 24 = 48 = 32 = 56 = c) 20 = 30 = 42 = 49 = d) 8 = 72 = 81 = 27 = 10 Mikkel har 86 kr som han vil kjøpe brus for. a) Kor mange brus kan han kjøpe? b) Kor mange kroner har han att? 9 kr 11 Regn ut. a) 1 9 = 3 9 = 5 9 = 8 9 = b) 9 9 = 2 9 = 6 9 = 4 9 = c) 2 10 = 5 10 = = 10 4 = d) 10 3 = 10 5 = 10 7 = 10 0 = 5

6 12 Hemmeleg melding! Skriv bokstavane etter rett svar og les. a) 48 P b) 16 H 7 6 = 2 8 = 42 E 18 P 16 L 24 K 8 2 = 7 4 = 18 K 28 A 24 R 30 M 4 7 = 8 3 = 28 E 24 R 56 F 7 8 = 54 S 36 M 5 7 = 35 A 49 N d) 30 S 7 7 = 6 6 = 50 G 36 F 72 T 14 R 9 8 = 2 7 = 64 V 12 K 42 R 28 T 6 8 = 8 4 = 48 E 32 A 28 N 4 7 = 24 P 45 S Kanskje 5 8 = 40 E dei vil på kino? c) e) 63 R 9 7 = 42 L 48 Ø 8 6 = 42 P 30 V 7 5 = 35 M 72 T 8 9 = 63 L 24 P 7 3 = 21 S 36 T 4 8 = 32 I 42 R 7 6 = 48 L 46 Ø 8 8 = 64 K 63 U 7 9 = 56 O 56 S 8 7 = 54 V 13 a) Kor mykje kostar sju rosa ballongar? b) Kor mykje kostar åtte gule ballongar? c) Lag fleire spørsmål om ballongane. 7 kr 8 kr 14 Kva for svar finn du både i 6-tabellen og 9-tabellen? 6

7 15 a) Produktet av to tal er 36. Differansen er 0. Kva for tal er det? b) Produktet av to tal er 25. Differansen er 0. Kva for tal er det? c) Produktet av to tal er 28. Differansen er 3. Kva for tal er det? d) Lag fleire slike oppgåver. Produktet er svaret i eit gongestykke 16 Sofie plukkar 2 liter jordbær på 1 kvarter. Kor mange liter bær plukkar ho på 1 time? 17 Sofus kjøper 6 bollar og 5 skulebrød. Han betaler med ein 100-kronesetel. Kor mange kroner får han att? 6 kr 5 kr 18 Kva for tal manglar? a) = = = = b) = = = = c) 30 = = = = Kim kjøper 3 ballar og betaler med tikroner. a) Kor mange tikroner betaler ho med? b) Kor mange kroner får ho tilbake? c) Mikkel har 42 kroner. Kor mange ballar kan han kjøpe? d) Kor mange kroner har han att då? 8 kr 7

8 Jordbær 8 kr Blåbær 7 kr Tyttebær 9 kr 20 a) Kor mykje kostar fire korger jordbær? b) Kor mykje kostar tre korger blåbær? c) Kor mykje meir kostar fire korger tyttebær enn fire korger blåbær? Marte bur 4 km frå skulen. Ho syklar fram og tilbake kvar dag i ei skuleveke. Kor langt har ho sykla på ein skuleveke? Sofus kjøper sju eggekartongar med seks egg i kvar og to eggekartongar med 12 egg i kvar. Kor mange egg kjøper han? Tor les ni sider på eit kvarter. Kor mange sider les han på to timar? Eg skal lage eggedosis! 24 a) Produktet av to tal er 64. Summen er 16. Kva for eit tal er det? b) Produktet av to tal er 36. Summen er 13. Kva for eit tal er det? c) Produktet av to tal er 16. Summen er 10. Kva for eit tal er det? 8

9 25 Poengjakt De treng ein terning (1-6 eller 0-9). Slå terningen annan kvar gong og flytt like mange plassar fram som auga viser. Viss du kjem på eit grønt felt, multipliserer du talet i ruta med auga på terningen. Skriv opp poenga og legg saman til slutt. Tel poeng når førstemann er i mål. Kven vann? START MÅL

10 Set inn så stort tal som mogleg. a) 45 > 8 b) 89 > 9 22 > 3 64 > 8 Set inn så lite tal som mogleg. a) 80 < 9 b) 90 < < 8 12 < 9 Lag ei rekneforteljing til: 6 8 = c) 30 > 7 32 > 6 c) 36 < 6 47 < 7 29 Sofie kjøper fem eple og tre pærer. Ho betaler 43 kr. Kor mykje kostar ei pære? 5 kr? kr 30 Sofus gongar eit tal med 6. Han får 52. Det er 2 mindre enn rett svar. Kva for eit tal gongar Sofus med? 31 Tor kjøper tre is og fire pakker kjeks. a) Kor mykje må han betale i alt? b) Kor mykje får han att på 100 kr? 10 kr 9 kr 32 Anne vil kjøpe ein bolle til alle i klassa. a) Kor mange posar må ho kjøpe når det er 17 barn i klassa? b) Kor mange bollar blir til overs? c) Kor mykje kostar alle bollane? 42 kr 10

11 33 Barna kastar på blink med fire piler. Alle pilene treffer skiva. Kvar kan dei ha treft når resultatet blei: a) Sofus: 21 poeng b) Marte: 15 poeng c) Petra: 24 poeng d) Mikkel: 20 poeng e) Tor: 17 poeng Repetisjon 34 Vel tal som passar. a) 5 = 8 = 9 = 10 = b) 26 = 57 = 15 = 23 = c) 12 = 43 = 33 6 = = Lag spørsmål og svar til oppgåvene. a) Lars har 500 kr. Lise har 350 kr. b) Maria kjøper ei lue til 88 kr og eit skjerf til 120 kr. c) Veslesyster er 3 år. Mor er 32 år. 36 Vel eit tal som passar. a) 18 + = b) + 72 = 26 + = + 90 = 49 + = = Set inn rett tal. c) 17 + = = = Eg tenkjer på eit tal, seier Sofus. Det er dobbelt sa stort som det er timar i to døgn. Kva for eit tal tenkjer eg på? 11

12 Repetisjon 38 Skriv med tal og rekn ut. a) 7 tiarar + 25 einarar b) 2 hundrarar 8 tiarar c) 16 tiarar 5 tiarar 7 einarar d) 3 hundrarar + 13 tiarar 39 Kari kjøper to bøker. Den eine boka er 6 kr dyrare enn den andre. Den billigaste boka kostar 48 kr. Kor mykje må ho betale for begge bøkene? 40 Tor har fire tjuekroner og tre tikroner. Kor mange kroner har han? 41 Kim vekslar ein 200-kronesetel i fire tjuekroner og resten i tikroner. Kor mange tjuekroner får ho? 42 Kashif vekslar ein 200-kronesetel i fire tjuekroner og resten i tikroner. Kor mange tikroner får han? 43 Mikkel kjøper seks ballar og betaler med tikroner. Petra kjøper fem ballar. Ho betaler med tjuekroner. a) Kor mange tikroner leverer Mikkel? b) Kor mange tjuekroner leverer Petra? c) Kor mykje får kvar av dei att? d) Kor mykje kostar ni ballar? 9 kr 12

13 Prøv deg sjølv Grunnbok 4A Kapittel 1 1 Marte og Sofus er hos Bakar Hansen. Kor mykje kostar: a) 5 muffins b) 6 bollar c) 9 vaffelhjarte d) 7 kringler 8 kr 9 kr 7 kr 4 kr Vil du bli med? 2 Hemmeleg melding! a) 4 6 = S b) 3 9 = A 3 5 = V 6 6 = Å 8 4 = P 8 5 = K 5 5 = K 6 7 = I c) 6 5 = L 8 7 = N 9 8 = O 3 7 = I Skriv av koden med svara og set bokstavane som høyrer til under. KODE Rekn ut. 4 a) 4 6 = b) 8 7 = 8 3 = 9 9 = 9 7 = 7 7 = 5 6 = 9 8 = Finn X. a) 3 X = 30 5 X = 35 7 X = 28 4 X = 36 b) 6 X = 30 8 X = X = 50 9 X = 18 5 Petra kjøper pærer for 30 kr. Kor mange pærer kjøper ho? 5 kr 13

14 Kapittel 2 Mål I dette kapitlet skal du lære om multiplikasjon 1- til 10-gangen den kommutative lov Grunnbok 4A 44 To barn deler likt. Kor mange kroner får dei kvar? a) 10 kr : 2 = b) 4 kr : 2 = 6 kr : 2 = 16 kr : 2 = 18 kr : 2 = 20 kr : 2 = 14 kr : 2 = 12 kr : 2 = Tre barn deler likt. Kor mange kroner får dei kvar? c) 6 kr : 3 = d) 30 kr : 3 = 21 kr : 3 = 12 kr : 3 = 15 kr : 3 = 24 kr : 3 = 9 kr : 3 = 18 kr : 3 = 45 Hemmeleg melding! Skriv bokstaven etter rett svar og les: a) 6 R b) c) d) 12 : 4 E 6 V 2 = 7 K 9 L 16 : 2 = 8 O 3 S 8 : 2 = 4 T 2 T 4 : 2 = 1 M 0 A 0 : 2 = 2 V 6 : 2 = 3 L 5 I 10 : 2 = 4 R 8 S 14 : 2 = 7 K 2 T 2 : 2 = 1 E 8 O 18 : 2 = 9 R 21 : 3 = 7 P 8 L 18 : 3 = 6 Ø 6 M 9 : 3 = 3 L 5 S 15 : 3 = 6 M 3 S 3 : 3 = 1 E 2 O 6 : 3 = 3 T 3 V 12 : 3 = 4 G 0 O 0 : 3 = 3 K 9 S 27 : 3 = 6 V 10 T 30 : 3 = 5 S 46 Divider. a) 16 : 4 = 24 : 4 = 8 : 4 = 4 : 4 = b) 20 : 4 = 28 : 4 = 40 : 4 = 32 : 4 = 47 Kva for tal manglar? a) 20 : 2 = 2 = 20 b) 36 : 4 = 4 = 36 c) 30 : 5 = 5 = 30 14

15 48 Kim, Tor og Sofie deler likt. Blir det noko til overs? Eksempel 1: Dei deler 6 kr. Kvar får 2 kr. Til overs 0 kr. Eksempel 2: Dei deler 8 kr. Kvar får 2 kroner. Til overs 2 kr. Tre barn deler likt. Kor mange kroner får dei kvar? Kor mange kroner blir til overs? a) 10 kr b) 20 kr c) 25 kr 12 kr 21 kr 27 kr 15 kr 23 kr 29 kr 17 kr 24 kr 30 kr Hm! 10 : 3 = 49 Kor mange firarar kan du lage av kulene? Kor mange kuler blir til overs? a) 5 kuler b) 12 kuler c) 20 kuler 8 kuler 14 kuler 25 kuler 10 kuler 16 kuler 40 kuler 50 Lag to divisjonsstykke som passar. a) b) c) d) e) f) 15

16 51 Rekn ut. a) 42 : 6 = 18 : 6 = 24 : 6 = 12 : 6 = 30 : 6 = b) 54 : 6 = 6 : 6 = 48 : 6 = 60 : 6 = 36 : 6 = c) 49 : 7 = 63 : 7 = 14 : 7 = 28 : 7 = 0 : 7 = d) 21 : 7 = 35 : 7 = 42 : 7 = 70 : 7 = 56 : 7 = 52 Rekn ut. a) 16 : 8 = 40 : 8 = 24 : 8 = 8 : 8 = 80 : 8 = b) 32 : 8 = 48 : 8 = 72 : 8 = 56 : 8 = 64 : 8 = c) 9 : 9 = 72 : 9 = 45 : 9 = 63 : 9 = 27 : 9 = d) 18 : 9 = 90 : 9 = 81 : 9 = 36 : 9 = 54 : 9 = 53 Kor mange femkroner kan du veksle pengestykka i? a) b) c) d) e) f) 54 Set inn > = < a) 16 : : 5 4 b) 72 : 9 18 : 2 21 : 3 14 : 2 c) 24 : : Kva for tal manglar? a) 40 : 8 = b) 27 : 9 = 8 = 40 9 = : 7 = 42 : 6 = 7 = 28 6 = 42 c) 63 : 9 = 9 = : 6 = 6 = 48 16

17 56 I ein stoffrull er det 21 m stoff. Skreddaren brukar 3 m stoff kvar dag. Kor mange dagar tek det før alt stoffet er bruka opp? 57 Mikkel legg 24 egg i kartongar, seks i kvar. Kor mange kartongar treng han? 58 Petra har 45 kroner i femkroner. Kor mange femkroner har ho? 59 Kari og Kim deler likt åtte appelsinar og fire pærer. Kor mange appelsinar og pærer får kvar av dei? Mads og Marit deler likt 20 raude perler og 18 blå perler. a) Kor mange perler av kvar farge får dei kvar? b) Kor mange perler får dei kvar? Lag ei rekneforteljing som passar til a) 25 : 5 = b) 60 : 10 = c) 72 : 8 = 62 Elise har fire gonger så mange klistremerke som Tine, i alt 16. a) Kor mange klistremerke har Tine? b) Kor mange klistremerke har dei i alt? c) Dei deler merka så begge får like mange. Kor mange klistremerke får kvar av dei? 17

18 63 Petra rakar lauv for mor. Ho får 27 kr og brukar tre timar på jobben. a) Kor mykje tener ho per time? b) Kor mykje hadde ho tent viss ho arbeidde i fire timar for den same timebetalinga? Set inn talet som passar. Vel mellom 4 og 9. a) 36 : 4 > b) 63 : 7 > c) 32 : 4 > 21 : 3 > 28 : 4 > 48 : 8 > 42 : 6 < 81 : 9 > 25 : 5 < 5 kg pærer kostar 30 kr. Kor mykje kostar a) 1 kg pærer b) 3 kg pærer c) 8 kg pærer 6 kg eple kostar 42 kr. Kor mykje kostar a) 1 kg eple b) 4 kg eple c) 7 kg eple Marte kjøper åttekroners frimerke for 56 kr. Ho set eitt frimerke på kvart brev ho sender. Kor mange brev sender Marte? 18

19 68 Finn tala som manglar. (S er summen av dei.) a) 42 : 7 = 35 : 5 = b) 64 : 8 = 36 : 6 = c) 45 : 9 = 56 : 7 = S = 13 S = 14 S = Finn tala som manglar. (D er differansen mellom dei) a) 27 : 3 = 36 : 9 = b) 72 : 8 = 21 : 7 = c) 63 : 7 = 32 : 8 = D = 5 D = 6 D = 5 70 Kva for eit tal manglar? a) 32 : = 8 b) 24 : = 4 42 : = 7 24 : = 6 60 : = 6 24 : = 3 48 : = 8 24 : = 8 c) : 2 = 4 : 4 = 10 : 6 = 6 : 8 = 1 71 Lag ei rekneforteljing som passar til. a) 27 : 3 = b) 17 : 3 = c) 30 : 3 = d) 13 : 3 = 72 Bakaren har 48 bollar. Han legg dei i posar. Kor mange posar treng han viss han legg a) Seks bollar i kvar pose b) Åtte bollar i kvar pose c) 12 bollar i kvar pose d) Kva skjer viss han legg fem bollar i kvar pose? 19

20 73 Set inn > = < a) 40 : 5 63 : 9 32 : 8 16 : 4 72 : 9 81 : 9 54 : 9 36 : 6 b) 42 : 6 35 : 7 18 : 2 27 : 9 36 : 9 24 : 4 64 : 8 45 : 5 c) 48 : 8 30 : 3 56 : 7 72 : 8 28 : 4 35 : 5 30 : 6 18 : 3 74 Kor mange veker og døgn er a) 14 døgn b) 24 døgn c) 56 døgn d) 68 døgn 75 På trinnet til Janne er det 27 elevar. Dei skal setje seg i grupper. Det skal ikkje vere fleire enn fem elevar i kvar gruppe. Lag minst to forslag til gruppedeling. 76 Karina bakar bollar og legg dei i posar. I nokre posar er det fire bollar og i nokre fem bollar. Ho bakar 37 bollar. Det er flest posar med fire bollar i. Kor mange posar med fire bollar har ho? 77 Finn tala som manglar (P = produkt). a) 36 : 4 = b) 81 : = 42 : 6 = 40 : 5 = P = 63 P = 72 c) 56 : 8 = : 7 = P = 49 20

21 78 Barna kjøper tre frukter kvar. Finn ut kva dei kjøper. a) Sofus betaler 14 kr. b) Marte betaler 16 kr. c) Kari betaler 12 kr. d) Tor betaler 17 kr. e) Mikkel betaler 15 kr. f) Sofie betaler 18 kr. Repetisjon Skriv datoane med tal. a) b) c) d) Skriv datoene med tall. a) Tiande april b) Tjueåttande oktober c) Fjerde juli Domino. Kva for eit tal får du i siste rute? a) ? b) ? c) ? d) ? e) ? f) ? 21

22 Repetisjon 82 I røynda er taua åtte gonger så lange. Mål taua og finn ut kor lange dei er i røynda. a) b) c) 83 Sofie og Tor kastar på blink. Dei trekkjer frå 2 poeng for kvar pil som ikkje treffer skiva. Kor mange poeng får dei kvar? Sofus har 185 kr. Kor mykje har han att viss han kjøper a) ein is og to kaker b) to vaffelplater og to brus c) to is og fire kaker d) ein av kvar frå prislista e) Sofus betaler 38 kr for tre ting. Kva kan han ha kjøpt? Is 14 kr Brus 9 kr Kake 8 kr Vaffelplate 15 kr 22

23 Prøv deg sjølv Grunnbok 4A Kapittel 2 1 rekn ut. a) 40 : 5 = 30 : 6 = 20 : 5 = 12 : 4 = b) 24 : 6 = 24 : 8 = 21 : 7 = 25 : 5 = c) 36 : 6 = 36 : 9 = 56 : 7 = 48 : 8 = 2 Tor, Marte og Petra skal dele 15 perler. Kor mange perler får dei kvar? 9 kr 3 Kor mange ballar har Mikkel kjøpt? Han betalte i alt 72 kroner for ballane. 4 Kari og Sofie skal dele 42 kr med Tor og Sofus. a) Kor mange kroner får dei kvar? b) Kor mange kroner blir til overs? 5 Rekn ut. a) b) c) d) 40 5 = 48 6 = 36 9 = 24 3 = 23

24 Kapittel 3 Mål I dette kapitlet skal du lære om multiplikasjon 1- til 10-gangen den kommutative lov Grunnbok 4A 85 Hemmeleg melding! Skriv bokstavane etter rett svar og les. a) 11 K b) 13 M c) 14 G = = = 12 P 12 H 15 R 9 T 11 K 12 J = = = 10 A 12 A 13 V 12 V 14 R 14 S = = = 13 T 15 P 15 E 11 T 10 M = 10 S No skal du skrive i = ruteboka di! 11 L 15 R 14 R = = 16 A 13 T d) 8 T 11 4 = 7 S 8 E 13 5 = 6 V 9 S 12 4 = 8 G e) 9 P 15 6 = 8 M 5 R 13 7 = 6 Å Han er nok redd for Pluto! f) 6 L 12 6 = 7 V 8 T 14 5 = 9 Å 8 K 13 4 = 9 V 3 E 11 8 = 4 R 8 N 14 6 = 9 S 86 Lag ei reknelenkje. 30 = = 38 8 = osv. Hald fram du. 24

25 87 Kor mange poeng fekk kvart av barna? a) b) c) Mikkel Kim Kari d) e) f) Sofus Petra Sofie g) Kven fekk flest poeng? h) Kven fekk færrast poeng? i) Lag ei resultatliste. Begynn med den som har fått flest poeng. j) I neste omgang fekk Sofie 810 poeng. Teikn skiva og vis kvar pilene har treft. Alle kasta fire piler! 88 Lars kjøper eit akebrett og betaler med ein 500-kronesetel. Kor mange kroner får han tilbake? 375 kr 89 Rekn ut. a) = = = b) = = = 25

26 90 Skriv tala. a) Eitt hundre og sytten b) To hundre og femtini c) Nittiein d) Tre hundre og fire e) Seks hundre og trettiåtte f) To tusen eitt hundre 91 Skriv nabotala. a) b) Set inn > = < a) b) Teikn pengane. a) 2300 kr b) 4010 kr c) 1205 kr d) 3105 kr e) 570 kr f) 5004 kr Her blir det mange pengar! 94 Hovudrekning. Kva for eit tal skal stå i siste rute? a) b)

27 95 a) Martin får to 1000-kronesetlar, tre 100-kronesetlar, fire tjuekroner og ein femkrone i lønn. Kor mange kroner får han i alt? b) Kari får ein 1000-kronesetel, femten 100-kronesetlar og to 50-kronesetlar i lønn. Kor mange kroner får ho i alt? c) Kven får høgast lønn? d) Kor stor er forskjellen? 96 Kva betyr sifferet 3 i desse tala? a) b) c) d) Lars kjøper akebrettet og betaler med ein 1000-kronesetel. Kor mange kroner får han tilbake? 795 kr 98 Set inn > = < a) b)

28 99 Hald fram talrekkjene. a) b) c) d) e) f) Vel tal som passar. a) + = = = = = 1000 b) = = = = = 101 Lars og Line er like gamle. Dei er til saman 18 år. a Kor gamle var dei til saman for 1 år sidan? b) Kor gamle var dei til saman for 3 år sidan? c) Kor gamle er dei til saman om 5 år? d) Mor er tre gonger så gammal som Line er om 4 år. Kor gammal er mor? e) Far er 5 gonger så gammal som Lars var for eitt år sidan. Kor gammal er far? 28

29 102 Vel tal som passar. a) 260 = 400 = 390 = 680 = 1000 = b) = 2300 = 1605 = 3080 = 4500 = Skriv tala. a) Fire tusen to hundre og femti b) Sju tusen åtte hundre og ni c) Seks tusen og trettisju d) To tusen tre hundre og syttiseks Prisane på telta blir sette ned med 800 kr. a) Skriv dei nye prisane. A B C 6800 kr 4700 kr 5900 kr D E F 5100 kr 6300 kr 4200 kr b) Kor mykje kostar telt B og F til saman etter at prisane er sette ned? 29

30 105 Magiske kvadrat. Kva for tal skal stå i staden for bokstavane? a) X 215 b) Y c) Y X Z Z X Z 490 Y Rekn flest mogleg oppgåver i hovudet. Skriv svara. Resten stiller du opp og reknar ut. a) = b) 88 3 = c) = = 74 8 = = = 93 7 = = = = = = = = Tjuven har stole tala frå reknestykka. Skriv stykka slik dei skal vere. a) = 9 = 7 1 = = = 2 b) = = = = = 6 30

31 108 Rekn flest mogleg oppgåver i hovudet. Skriv svara. Resten stiller du opp og reknar ut. a) = b) = c) = = = = = = = Repetisjon 109 Sofie handlar for farfar. Ho betaler med to 100-kronesetlar, tre tjuekroner og tre einkroner. Kor mykje betaler ho? 110 Hemmeleg melding! Skriv bokstavane etter rett svar og les: a) 35 T b) 42 P d) 6 5 = 8 6 = 30 L 48 H 48 K 24 A 7 6 = 4 6 = 42 A 20 T 45 R 14 M 8 5 = 3 4 = 40 S 12 R 36 S 6 6 = 30 V 45 E c) 35 T 9 5 = 42 S 5 7 = 30 V 28 S 8 4 = 32 A 54 T 9 6 = 48 R 16 T 4 4 = 14 K 1 21 S 9 3 = 27 F 24 O 8 3 = 28 K 14 P 7 4 = 28 T 18 B 6 3 = 16 T 18 A 3 6 = 24 E 30 U 7 5 = 35 L 60 L 0 6 = 66 A 60 K 9 6 = 54 E 40 N 8 5 = 45 K 31

32 Repetisjon 111 Perlespel a) De treng cirka 20 raude, 20 blå og 20 gule rekneperler og ein terning. Forslag til spelereglar: Legg alle perlene på bordet. Kast terningen etter tur. Viser terningen Viser terningen Viser terningen, tek du ei gul perle., tek du ei grøn perle., tek du ei raud perle. Viser terningen, eller får du ingen perle. Spelet blir avslutta når alle perlene er tekne frå haugen. Rekn saman perlene slik: 2 poeng, 4 poeng, 6 poeng. Den som har flest poeng, har vunne. b) Kan du finne på andre spel med perler og terningen? Lag reglar sjølv, skriv dei ned og spel etter dei reglane du har laga. 112 Skriv dei fem neste tala i talrekkjene. a) 17, 117, 217,... b) 865, 755, 645, , 259, 271, , 409, 402,... 32

33 Prøv deg sjølv Grunnbok 4A Kapittel 3 1 Skriv tala etter storleiken. Start med det minste og finn den hemmelege meldinga R 1011 A 4650 B 2001 R 7802 D 243 G 792 H E 6499 U 7028 S 7828 A 8001 G 2 Kor mange kroner? a) b) c) 3 Teikn pengane. a) 264 kr b) 570 kr c) 1253 kr d) 2462 kr 4 Kashif kjøper eit par ski til 2750 kr og får 500 kr i avslag. Kva må han betale? 33

34 Kapittel 4 Mål I dette kapitlet skal du lære om multiplikasjon 1- til 10-gangen den kommutative lov Grunnbok 4A 113 Gjer om til kilometer. a) 8 mil b) 2 mil 3 mil 9 mil 6 mil 5 mil c) 3 mil 8 km 6 mil 2 km 7 mil 9 km d) 4 mil 2 km 8 mil 4 km 50 mil 7 km 114 Gjer om til mil. a) 20 km 40 km b) 60 km 90 km c) 80 km 30 km d) 500 km 850 km 115 Gjer om til meter. a) 2 km b) 7 km 8 km 4 km 10 km 9 km c) 8 km 430 m 3 km 80 m 6 km 300 m d) 1 km 1 m 8 km 8 m 2 km 99 m 116 Gjer om til gram. a) 2 kg b) 1 kg 500 g 4 kg 5 kg 50 g 6 kg 7 kg 950 g c) 3 kg 75 g 4 kg 105 g 6 kg 750 g d) 1 kg 25 g 2 kg 5 g 5 kg 66 g 117 Kva betyr a) kilo b) kilometer c) kilogram 118 Frå Lia til Ås er det 7 mil og 8 km. Vi køyrer frå Lia til As og tilbake. Kor langt har vi køyrt? 34

35 119 a) Kor mange kilometer går ein skøyteløpar når han går ti tusen meter ( m)? b) Kor mange mil går han? c) Oda spring 60 meter ti gonger. Kor langt spring ho i alt? d) Ti gonger talet Tor tenkjer på er 780. Kva for eit tal tenkjer han på? Veit du kva for eit tal eg tenkjer på? 120 Set inn rett nemning: centimeter (cm), meter (m) eller kilometer (km). a) Vindauget er 2 breitt. b) Ein runde på skøytebanen Skoeska er 40 lang. er 400 lang. Bordet er 70 høgt. Frå Drammen til Oslo Bilen til onkel er 4 lang. er det om lag 42. Ninas tommel er 4 lang. 121 Gjer om til desimeter. a) 20 cm b) 120 cm 50 cm 600 cm 100 cm 370 cm c) 2 m 8 m 3 m d) 4 m 50 cm 3 m 10 cm 20 m 10 cm 122 Gjer om til millimeter. a) 3 cm b) 26 cm 7 cm 79 cm c) 10 cm 1 cm d) 2 m 6 dm 123 Gjer om til centimeter. a) 10 mm b) 100 mm c) 40 mm d) 1000 mm 35

36 Marte brukar 400 g kveitemjøl i kakedeigen og 300 g kveitemjøl til pannekaker. Kor mykje kveitemjøl er att i posen når det var 2 kg i han då han var full? Set inn > = < 2030 m 2 km 300 m 9740 m 9 km 700 m 4006 m 4 km 60 m 7400 m 7 km 400 m Mål og finn omkrins og areal av kvart kvadrat. a) b) Omkrinsen er cm. Arealet er cm 2. c) Omkrinsen er cm. Arealet er cm 2. d) Omkrinsen er cm. Arealet er cm 2. Omkrinsen er cm. Arealet er cm 2. 36

37 127 a) Kva slags figur er dette? b) Mål sidene i figuren. AB = BC = CD = DA = c) Finn omkrinsen av figuren. D A C B 128 a) Kva slags figur er dette? b) Mål sidene i figuren. EF = FG = GE = c) Finn omkrinsen av figuren. G E F 129 Finn arealet av figurane. a) b) c) d) e) 37

38 130 Kva for eit tal manglar? a) 6 km 380 m + m = 7 km 4 km 50 m + m = 5 km 2 km 1 m + m = 3 km b) 8 km 650 m m = 7 km 9 km 400 m m = 6 km 4 km 999 m m = 3 km 131 Lag ei rekneforteljing som passar til teikninga gram 2 kg 845 gram 132 Skriv som centimeter. a) 2 dm = 4 dm = 7 dm = b) 11 dm = 14 dm = 24 dm = c) 1 dm 8 cm = 6 dm 5 cm = 0 dm 1 cm = 133 Anne har eit silkeband som er 14 dm langt. Tors band er 130 cm langt. a) Kva for eit band er lengst? b) Kor mange centimeter er forskjellen mellom banda? 134 Eit symjebasseng er 25 m langt og 10 m breitt. a) Finn arealet av botnen. b) Kim vil symje 1000 meter. Kor mange lengder må ho symje? c) Kor stor er omkrinsen av bassenget? 135 Set inn > = < a) 4890 g 4 kg 980 g 6070 g 6 kg 700 g 2116 g 2 kg 16 g b) 6 kg 600 g 5 kg 400 g 8 kg 90 g 7 kg 900 g 3 kg 2000 g 2 kg 800 g 38

39 136 Håkon har eit blomsterbed som ser slik ut: 2 m 5 m 1 m 4 m a) Kor mange kvadratmeter stort er blomsterbedet (fargelagt)? På feltet i midten legg han kvadratiske heller. Kvar helle måler 25 cm 25 cm. b) Kor mange heller treng han? 137 Gjer om til kilometer og legg saman. a) 4 mil + 3 km = b) 6 mil + 5 km = 7 mil + 14 km = 1 mil + 27 km = c) 4 km m = 6 km m = 138 Finn omkrins og areal av figurane. a) b) c) Omkrins: cm Omkrins: cm Omkrins: cm Areal: cm 2 Areal: cm 2 Areal: cm Teikn eit kvadrat og eit rektangel som kvart har eit areal på 16 cm Omkrinsen av eit kvadrat er 36 cm. a) Kor lange er sidene i kvadratet? b) Kor stort er arealet av kvadratet? 39

40 Teikn eit rektangel på rutepapir (1cm 1 cm). Sidene skal vere 8 cm og 4 cm. a) Finn omkrinsen. b) Finn arealet. c) Teikn fleire rektangel med same omkrins som i oppgåve a. d) Rekn ut areala av rektangla du teikna. Tonje og Anniken er til saman 241 cm høge. Anniken er 7 cm høgare enn Tonje. Kor høg er a) Tonje b) Anniken Prisen for ei korg med eit halvt kilogram jordbær er 8 kr. Maria kjøper 5 kg. a) Kor mykje betaler ho? Kvar korg veg 10 g utan bær. b) Kor mange gram veg alle korgene med bær i alt? Det lurer eg på Kor mange trekantar greier du å finne? 1 2 kg Det er fleire enn 10! 40

41 144 Anne tømmer sparegrisen sin. Der var det 3 tjuekroner, 13 tikroner, 8 femkroner og 18 einkroner. Kor mange kroner var det på sparegrisen? Repetisjon 145 Skriv tala. a) 3 tusenar 4 hundrarar 1 tiar 3 einarar b) 1 tusen 4 tiarar 6 einarar c) 8 tusenar 7 einarar d) 6 tusenar 2 hundrarar 2 tiarar 5 einarar e) 5 tusenar 9 hundrarar 5 tiarar f) Skriv tala etter storleiken. Begynn med det minste. Hugsar du? 146 Rekn ut. a) 6 6 = 5 3 = 6 4 = 6 3 = b) 2 5 = 6 5 = 2 4 = 4 3 = c) 3 3 = 4 5 = 4 4 = 2 3 = d) 0 6 = 0 5 = 2 6 = 5 6 = 147 Rekn flest mogleg oppgåver i hovudet. Skriv svara. Resten stiller du opp og reknar ut. a) = b) = c) = d) = = = = = = = = = = = = = 148 a) Skriv partala mellom 40 og 59. b) Skriv oddetala mellom 20 og

42 Repetisjon 149 Lag spørsmål og svar til oppgåvene. a) Sofus har 149 kr på sparegrisen og 1098 kr i banken. b) Linda kjøper genseren. Ho betaler med ein 1000-kronesetel. 379 kr 150 Teikn ein sirkel. a) Set av fem punkt på sirkelen og teikn ein femkant. b) Set av fleire punkt på ein sirkel og teikn ein mangekant. Kva heiter mangekanten du har teikna? Eg teiknar ein sirkel. 151 Kva betyr sifferet 6 i desse tala? a) 264 b) 630 c) 406 d) 2600 e) Sofus kjøper seks bollar og to vaffelplater. Han betaler 66 kr. a) Kor mykje kostar ei vaffelplate? b) Kor mykje kostar fire bollar og ei vaffelplate? 6 kr? kr c) Kor mykje meir kostar fire vaffelplater enn fire bollar? 42

43 Prøv deg sjølv Grunnbok 4A Kapittel 4 1 Mo 8 mil HOL Sem 14 mil Kro 4 mil a) Kor mange mil er det frå Mo til Sem? b) Kor mange mil er det frå Sem til Kro? c) Kor mange mil er det frå Mo til Kro? d) Gjer svara om til kilometer. 2 3 Gjer om til meter. a) 6 km b) 3 km 100 m Gjer om til kilometer og meter. a) 2000 m b) 1240 m c) 2 km 60 m c) m 4 Skriv vekta til den lettaste sekken. a) b) 3 kg 215 g 3 kg 105 g 3 kg 90 g 7315 g 7513 g 7135 g 5 Gjer om til gram. a) 2 kg 340 g b) 1 kg 75 g c) 6 kg 9 g 43

44 Kapittel 5 Mål I dette kapitlet skal du lære om multiplikasjon 1- til 10-gangen den kommutative lov Grunnbok 4A Skriv tala under kvarandre og adder (legg saman). a) = b) = c) = = = = = = = = = = Skriv tala under kvarandre og subtraher (trekk frå). a) = b) = c) = = 43 8 = = = 65 9 = 94 7 = = = = = = kr 9 kr 28 kr 38 kr 155 a) Kva kostar minst? b) Kva kostar mest? c) Kor mykje kostar hunden og musa til saman? d) Kor mykje meir kostar katten enn musa? e) Du har 100 kr og kjøper to dyr du vel sjølv. Kor mykje kostar det du kjøper? f) Kor mange kroner har du att? g) Mikkel kjøper tre dyr og betaler 103 kr. Kva har han kjøpt? h) Kor mykje får han att på 500 kr? 44

45 Tenk tiarar først. a) = = = + = = + = = + = Still opp og rekn ut. a) = = = b) = + = = + = = + = = + = b) = = = 158 Skriv talet som er 200 mindre enn a) 7462 b) 3990 c) 8222 d) Skriv talet som er 200 større enn a) 3268 b) 6027 c) 8900 d) Trollungane Trill, Trall og Trell er til saman 700 år gamle. Trall er 125 år eldre enn Trill, som er 175 år gammal. a) Kor gammal er Trall? b) Kor gammal er Trell? 161 Trollfar veg 1300 kg. Trollmor veg halvparten så mykje. Kor mykje veg dei til saman? 45

46 162 Linda har spart 698 kr. Då manglar ho 129 kr på å kjøpe skia. a) Kor mykje kostar skia? b) Ei veke seinare sparer ho 48 kr til. Kor mykje har ho spart i alt no? 163 Set inn > = < a) b) c) Skriv dei fem neste tala i talrekkjene. a) 1, 4, 7, 10,... b) 87, 83, 79,... 36, 47, 58, , 134, 127,... c) 1, 2, 4, 8,... 1, 6, 5, 10, 9, Rekn ut. a) = = = = = b) = = = = = c) = = = = = Kontroller gjerne svara dine med kalkulator. Det lurer eg på Eg tenkjer på to tosifra tal, seier Sofus. Adderer eg tala, får eg 75. Subtraherer eg tala, får eg 15. Kva for to tal tenkjer eg på? 46

47 166 Finn nabotala. Skriv tre og tre tal i rekkefølgje. a) 59 b) 120 c) d) Still opp stykka og rekn ut. a) = b) = = = = = = = = = c) = = = = = 1590 kr 168 Lag spørsmål og svar til oppgåvene. a) Petter vil kjøpe skia. Han har 1050 kr. b) Anne vil kjøpe ski og skøyter. c) Sofie har 3000 kr. Ho vil kjøpe snøbrettet. d) Lag fleire oppgåver sjølv kr 1980 kr 169 Still opp stykka og rekn ut. a) = b) = = = = = = = = = c) = = = = = 47

48 170 Still opp stykka og finn summen. a) = = b) = = 171 Skriv stykka og finn tala som manglar. a) 3895 = b) 2609 = = = = = = = I 2025 blir eg 80 år, sa farfar. a) I kva for eit år blei farfar fødd? b) Kor gammal er farfar i år? 173 Eg blir 100 år om 37 år, sa mormor i a) I kva for eit år blir ho 100 år? b) I kva for eit år blei mormor fødd? 174 Barna hadde basar. Dei heldt på i tre dagar og fekk inn 2868 kr i alt. Den første dagen fekk dei inn 605 kr. Den tredje dagen fekk dei inn 863 kr. Kor mykje fekk dei inn den andre dagen? 48

49 175 Teikn av figuren. 5 Skriv kvart av tala 1 til 9 i rutene. Plasser tala slik at summen blir 15 vassrett, loddrett og diagonalt. 176 Kva for tal manglar? Skriv reknestykket. a) b) c) d) = 8 3 = 9 4 = = e) = f) = 5 g) 7 3 = 2 6 h) = i) = 7 0 j) = Domino. Kva for eit tal får du i siste rute? a) ? b) ? 178 Gjer talrekkjene ferdige. a) 4, 09, 14,..., 44 b) 2, 10, 18,..., 66 c) 3, 12, 21,..., 75 d) 99, 95, 91,..., 67 e) 98, 87, 76,..., 10 f) 70, 64, 58,..., Kva for eit tal er det? Talet har tre siffer. Det første sifferet er fire større enn det siste. Viss du multipliserer det første og det siste sifferet, får du 12. Det midtarste sifferet er to mindre enn det siste. 49

50 180 Finn tala som manglar. a) b) = 2 1 = 7 0 c) = 8 5 d) = Finn tala som manglar. a) b) = 2 2 = 0 8 c) = 6 4 d) = Trollet med seks hovud et middag. a) Kvart hovud et åtte rotter. Kor mange rotter et trollet? b) Kvart hovud et sju mark. Kor mange mark et trollet? c) Hovuda deler 54 biller. Kor mange biller får kvart hovud? d) Trollet har 75 larver. Eitt av hovuda et 25 larver. Dei andre hovuda deler resten likt. Kor mange larver får kvar? 50

51 Hemmeleg melding! Skriv bokstavane etter rett svar og les. a) 54 S b) 45 P d) 8 7 = 5 8 = 56 M 40 D 52 R 9 6 = 54 U 63 G 9 8 = 72 A 7 8 = 64 S 8 8 = 62 P 36 N 6 6 = 30 L 48 L 7 6 = 42 E 72 S 8 9 = 63 K 4 7 = 63 N 9 7 = 72 G 42 V 6 8 = 48 E 42 E 6 7 = 48 K 77 T 7 7 = 49 R 10 8 = c) 72 P 9 9 = 81 I 1 Repetisjon 45 K 9 5 = 49 T 65 R 56 A 72 M 7 9 = 63 K 28 E 24 V 81 B 9 9 = 48 T 88 P 80 O 0 K 0 9 = 9 L 48 S 8 6 = 42 T 110 P 0 10 = 100 E 3 7 = a) Kva for eit tal må vi leggje til 8 om vi skal få eit tal som er seks gonger større enn 5? 21 N 27 G b) Kva for eit tal må vi trekkje 25 frå om vi skal få eit tal som er halvparten av 40? 185 Kor mykje er klokka a) om tre timar b) om seks timar og 20 minutt Kor lenge er det til klokka ovanfor er a) b) c) d)

52 Repetisjon 187 Set inn tal som passar. a) = 90 b) = 54 = 63 = 42 = 48 = 36 = 72 = 28 c) = 100 = 200 = 400 = Lene har 120 kr. Ho kjøper postkort. Kor mykje må ho betale og kor mykje har ho att viss ho kjøper a) to blomsterkort og tre dyrekort b) fire fuglekort og fire blomsterkort c) sju dyrekort og to fuglekort d) fem blomsterkort, seks dyrekort og sju fuglekort 6 kr 5 kr 6 kr 8 kr 5 kr 189 Skriv tala du finn. a) 3 tusenar + 4 hundrarar + 2 einarar = b) = c) 12 hundrarar + 12 tiarar = d) = e) = 190 Ein bil brukar 8 dl bensin per mil. Kor mange liter og desiliter brukar han på a) 2 mil b) 5 mil c) 8 mil d) 10 mil e) 7 mil f) 20 mil g) 100 mil 52

53 Prøv deg sjølv Grunnbok 4A Kapittel 5 1 Still opp stykka og rekn ut. a) = = = b) = = = 2 Skriv talet som er 300 større enn a) 1465 b) 2138 c) 6059 Skriv talet som er 300 mindre enn a) 6459 b) 7838 c) 5675 d) 4980 d) Et par ski kostar 1450 kr. Et par stavar kostar 460 kr mindre. Kor mykje kostar skia og stavane til saman? 4 a) Trollfar er 849 år. Kor lenge er det til 1000 årsdagen? b) Trollmor er 168 år yngre. Kor gammal er Trollmor? 53

54 Kapittel 6 Mål I dette kapitlet skal du lære om multiplikasjon 1- til 10-gangen den kommutative lov Grunnbok 4A Repetisjon 191 a) Eit leiketog kostar 10 kr. Kor mange kroner kostar seks leiketog? b) Eit eple kostar 6 kr. Kor mykje kostar fire eple? c) Ei lilje kostar 9 kr. Kor mykje kostar sju liljer? e) Sofie kjøper fire is. Kva må ho betale? d) I eit spann er det åtte liter bær. Kor mange liter bær er det i fem spann? f) Kor mykje kostar fire brus og 10 bollar? 9 kr 8 kr 6 kr 192 Skriv av stykka og finn X. a) 6 X = 30 b) 9 X = 45 X = X = c) 7 X = 56 X = 3 X = 24 X = 7 X = 21 X = 6 X = 42 X = 8 X = 40 X = X X = 36 X = X X = 25 X = 54

55 193 Rekn ut. a) 50 : 5 = 36 : 6 = 20 : 5 = 16 : 4 = b) 24 : 8 = 42 : 6 = 36 : 9 = 48 : 8 = c) 56 : 8 = 21 : 7 = 32 : 4 = 56 : 7 = Eg kan heile gongetabellen! 194 Tor, Mikkel og Petra skal dele 24 kr. Kor mange kroner får dei kvar? 195 Kim kjøper åtte eple. Kor mykje får ho att på 100 kr? 6 kr 196 Skriv svara etter storleiken og finn hemmeleg melding E N U 6 4 O 6 7 T I 2 7 O K K A Skriv meldinga: Eg skal reise til. 55

56 197 Kor mange kroner? a) b) c) 198 Teikn pengane. a) 106 kr b) 248 kr c) 655 kr d) 1065 kr 199 Petra kjøper ein sykkel og får 300 kr i avslag. a) Kva må ho betale? b) Teikn pengane kr 200 Skriv som centimeter. a) 3 m 60 cm = 2 m 5 cm = b) 6 m 35 cm = 8 m 9 cm = 201 Skriv som meter og centimeter. a) 348 cm = b) 506 cm = 890 cm = 749 cm = 202 Ein pose kveitemjøl veg 1000 gram. a) Kor mykje veg fire posar kveitemjøl? b) Kor mange kilogram er det? 56

57 203 Skriv vekta på kassene i stigande rekkjefølgje og finn den hemmelege meldinga g S 3420 g L 2430 g K 4050 g A 4500 g D 4005 g 3240 g P I Skriv meldinga: Kassane kjem frå g D 5400 g E 204 Gjer om til gram. a) 2 kg 340 g = b) 3 kg 50 g = c) 5 kg 8 g = 205 Gjer om til kilogram og gram. a) 2630 g = b) 4080 g = c) 6005 g = 206 a) Kor mange meter er 6 kilometer? b) Kor mange kilometer er 8 mil? 207 Gjer om til meter. a) 3 km 460 m = b) 4 km 28 m = c) 8 km 4 m = 57