STUDIEVEGLEIAR. Sjukepleie - i eit samfunnsvitskapleg perspektiv

STUDIEVEGLEIAR Praxeologi 1: SYKSAM 303 Sjukepleie - i eit samfunnsvitskapleg perspektiv 5 studiepoeng Studieåret 2011/12 Ansvarleg for kurset: Professor

PRAXEOLOGI 1: Sjukepleie i eit samfunnsvitskapeleg perspektiv Veke 08 10 (20. 09.mars 2012) Veke 08: Kl. Tema Undervisar og kontaktperson 20. 20. Tysdag 21. Onsdag 22. Onsdag 22. Torsdag 23. 10.15-12.00 Kva er eit emne? 12.30-15.00 Klinisk betyr empirisk; Om praksis (praktik), klinikk og klinisk blikk Sjølvstudie 10.15-12.00 Kva er kunst, praktisk teori og vitskap? 12.30-15.00 10.15-12.00 Vitskap er å setje på omgrep Forståing og forklaring er to sider av same sak: Om livshistoriske intervju og livsforteljingar som metode Torsdag 23. Fredag 24. 12.30-15.00 Brot -tenking og konstruksjon av forskingsobjektet; Den historiske epistemologi Pierre Bourdieu Sjølvstudie Veke 09: Kl. Tema Undervisar og kontaktperson 27. 10.15-12.00 Doktorar, systrer og jenter; Etnometodologi

27. Tirsdag 28. Onsdag 29. 12.30-15.00 Det legitime herredøme sine tre reine typar ; Idealtypar Max Weber Studentane arbeider med heimeoppgåve Studentane arbeider med heimeoppgåve Torsdag 01. mars Studentane arbeider med heimeoppgåve Fredag 02. mars Studentane arbeider med heimeoppgåve Disputation i Uppsala Praxeologi Lizbeth Engström: Klinikken flyttar hem Veke 10: Kl. Tema Undervisar og kontaktperson 05. mars Tysdag 06. mars 09.00-15.00 Studentane arbeider med heimeoppgåve Masterseminar Elisabeth Ljunggrens rom Onsdag 07. mars Studentane arbeider med heimeoppgåve Torsdag 08.mars Fredag 09. mars Studentane arbeider med heimeoppgåve Innlevering/eksamen stenges kl. 14. Jeanne Boge, Staf Callewaert, Mandag 26. mars SENSURERING og intern censor fra ISF

Ein omtale av kurset sine ulike tema: 20. 10.15-12.00 Kva er eit emne? Tema: Kva er eit emne? Kva er eit emne? Denne diskusjonen er aktuell i og med at ein idag ikkje lenger kun studerer vård og omvårdnad, pleie -og omsorg, sosialt arbeid, førebyggjande og helsefremjande arbeid, utelukkande gjennom å verte tilsatt i pleie- og omsorgstjenestene. Idag er det krav om universitetsstudier og dermed teoretisk kunnskap om emnet. Dette inneber eit krav om å kunne beherska emnets teori, metode og teknikk. Spørsmålet blir då om ein kan tale om pleie- og omsorgsarbeid ut frå pleie-og omsorgsteori og metode? Kor står emnet sjukepleie i denne diskusjonen? Innleiingsvis vert iniversitetets ide diskutert gjennom eit tilbakeblikk på middelalderens universitetsstruktur (Nordenbo). Deretter tek diskusjonen oss vidare til den moderne universitetsstrukturen (Callewaert) med fokus på det medisinske fakultetet (Bourdieu), og herunder emnet omvårdnad. en omtalar emnet omårdnad sin plass innan dei to fakultetstradisjonane medisin og samfunnsvitskap (Heyman, Petersen). Bourdieu, Pierre (1996): Striden mellan fakulteterna. I Homo Academicus. Brutus Östlings Bokförlag, Symposium: Stockholm. s. 71-101, 31 s. Callewaert, Staf (1998): The Idea of a University. I Society, education and curriculum, Department of Education, Philosophy and Rethoric, University of Copenhagen, s. 75-93, 19 s. Nordenbo, Sven Erik (1985): Er audiologopædien et selvständigt fag? I Dansk Audiologopädi, nr. 1. Årg. 21. s.3-13, 11 s. Petersen, Karin Anna (1995): Indledning: At udforske medicinske praktikker. I Praktikteori i sundhedsvidenskab. Akademisk forlag: Köpenhamn. s. 14-28, 15 s. Petersen, Karin Anna (2003): Sygepleje Sygeplejeforskning fra plejeassistent til forskningsassistent eller teoretisk empirisk forsker om sygepleje, In: Akademiske sygeplejersker, nr. 7, marts 2003, pp. 45-70, 25 s. Petersen, Karin Anna, Kirsten Beedholm, Lizbeth Engström, Ingegerd Gunvik-Grönbladh, Lena Larsen (2006) (eds.): Objektiveringer. En dansk-svensk-norsk antologi om vård, omvårdnad, sygepleje, omsorg og medicin. At tænke med human- og samfundsmedicin. ESEP: Ethos in Society, Education and Practices, rapport nr 7, pp. 72-106. Pedagogiske institutionen, Uppsala Universitet, 163 p. www.ped.uu.se/projekt.aspx, 34 s. Totalt 104 s. 12.30-

20. 15.00 Klinisk betyr empirisk; Om praksis (praktik), klinikk og klinisk blikk Tema: Om praksis (praktik), klinikk og klinisk blikk Temaet vert belyst ved å sette fokus på Foucault sin tekst Klinikkens fødsel. Her kastar Foucault lys over korleis den moderne legevitskapen daterer sin eigen fødsel tilbake til slutten av 1800-talet. Foucault sin tekst beskriv føresetningane for dagens legevitskap, og kan seiast å vere eit bevisst forsøk på ei kritisk vurdering av klinikkens fødsel, også som historisk fenomen. Klinikkens fødsel framhever ikkje ei form for medisinsk forsking framfor ei anna. Teksten er heller ikkje eit angrep på sjølve legevitskapen. Den er ein analyse og ein diskursiv tankeutvikling som har som mål å utforska dei historiske vilkår som gjorde klinikkens fødsel mogeleg. Omgrepet klinisk er sentralt og vert ofte oppfatta som eit klart og eintydig omgrep. Ordet kline betyr seng. Foucault definerer og brukar sjølv omgrepet klinisk. Han diskuterer korleis klinisk medisin som emne og utdanning i eit historisk perspektiv har vorte konstruert (The Birth of the Clinic) i Frankrike og England. Foucault sin idé er at det ved slutten av 1700-talet og i byrjinga av 1800-talet vart konstituert ei heilt ny oppfatning av medisinen. Denne innebar ei todeling av medisinen; den kliniske medisin og den tradisjonelle medisin. Omgrepet klinisk vert klargjort ut frå Foucault sin teoretiske posisjon. Kari Martinsen bryt med den sunne fornufta si tradisjonelle forståing av omgrepet. Omgrepet klinisk skal i dette teoretiske perspektiv forståast med Foucault, og ikkje primært forståast som noko som vert utført ved ei sjukeseng, men som en spesiell rasjonell praksis (praktik) ein vitskapleg praktik. Dette perspektivet kan vi også å lese i Henrik Wulff s berømte tekst Rationel Klinik (1987). Bourdieu fører i sin tekst Homo Academicus (1996) den same diskusjonen (særskilt i kapittel 2), der han diskuterar striden mellom fakulteta. Temaet kastar lys over Foucault sin teori om klinikkens fødsel. Dette perspektivet vert difor ein del av diskusjonen om den moderne staten (Bourdieu, Waquant). Bourdieu, Pierre (1999): the Logic of Practice, Polity Press, kap 5, s.80-97, 17 s. Foucault, Michel (2000): Klinikkens födsel. Hans Reitzels forlag: Köpenhamn. 275 s. Finns på engelska: Foucault, Michel (1975): The Birth of the Clinic. An archaeology of medical Perception. Vintage Books. 215 s. Findes på dansk: Hans Reitzels Forlag, 2000. især indledning og afslutning, s.7-35 og s.257-262, 73 s. Callewaert, Staf (2003): Det medicinske bliks arkæologi. Michel Foucault om klinikkens fødsel i Naissance de la clinique 1963, In: Staf Callewaert. Fra Bourdieus og Foucaults verden pædagogik og sociologi, diskurser og praktikker, efter det moderne, Akademisk, Tid&Tanke, s. 35-46, 11 s. Martinsen, Kari (1989): Helseideologi og klinisk blikk. I Omsorg, sykepleie og medisin. Historiskfilosofiske essays, indledning og del I: Medisin og helsevesenshistorie. Indledning og kap.1 og kap 2, s.12-83, 69 s. Petersen, Karin Anna (2010). Klinisk betyder empirisk, In: Gjallerhorn, tema: Om bioøkonomi og uddannelse til sundhed, pp. 30-41, 11 p.

Waquant, Louis (1996): Foreword. I State Nobility. Polity Press, s. x-xx, 10 s: översatt till danska av Morten Nörholm: 13 s. Totalt 194 s. Onsdag 22. 10.15-12.00 Kva er kunst, praktisk teori og vitskap? Tema: Kva er kunst, praktisk teori og vitskap? Kvart emne har mange ulike kunnskapsformer, forsking eller teori som er verksame og konkurrerande. For å oppnå ei forståing av emnet vård og omvårdnad, pleie- og omsorg, sosialt arbeid, førebyggjande og helsefremjande arbeid må ein forstå det som ein sosial praksis (sosial praktik); nokon gjer noko med nokon ut frå bestemte sosiale føresetnader: 1) Ein kan utføra noko praktisk. Då talar vi om kunsten å gjere noko som er rutine og/eller reflektert. Ein gjer bruk av kunnskap/forsking/teori i ei handling. Spørsmålet som då reiser seg er: Korleis handterer eg situasjonen her og no? 2) Ein kan utvikle praktisk teori for kunsten å gjera noko. Dette inneber kunnskap/forsking/teori for handling. Spørsmålet som då reiser seg er: Korleis kan eg gjere noko på beste måte? 3) Ein kan skapa kunnskap om det ein gjer. Då talar vi om kunnskap/forsking/teori om handling. Til dømes gjer både praktikaren, teknologen og vitskapsmannen noko. Dei har ein teori som utgjer grunnlaget for det dei gjer, og ein kan forska på kva det er dei gjer. Spørsmålet som då reiser seg er: Kor kjem x i frå (genese), og korleis fungerer x (struktur)? Til dømes: Kor kjem omvårdnad i frå, og korleis fungerer omvårdnad? Kunst, praktisk teori og vitskap er ulike former for kunnskap. Disse er like viktige. Det er viktig å vere klar over at dei er spesifikke og har sin eigen logikk. Ein må difor vite kva form for kunnskap ein i ulike høve talar om. Broady, Donald (1986): Pedagogik som praktisk teori. I Selander, Staffan (red): Kunskapens villkor. Studentlitteratur: Lund. s. 105-115, 11 s. Broady, Donald (1999): Skolmästarkonst och vetenskap. I Pedagogisk Forskning i Sverige, årg. 4, nr. 3, s. 259-263, 5 s. Callewaert, Staf (1986): Till kritiken av den pedagogiska teorin, I Gustafsson Ference Marton (red):pedagogikens gränser och möjligheter, 150-170 s. 21 s. Durkheim, Emilé (1975). Pædagogikens væsen og metode. I Opdragelse, uddannelse og sociologi. Carit Andersens Forlag & Finn Suenson Forlag. kap. 2., s. 60-80, 22 s. Finns på engelska: Durkheim, Emilé (1956): Education and Sociology. The Free Press: New York. Chapter II: The Nature and Method of Pedagogy. s. 91-112, 22 s. Petersen, Karin Anna (1995): Kunst, praksisteori og videnskab, In: FS13 NYT nr. 1, s.34-45, 11 s.

Petersen, Karin Anna (1996): Den situationsbundne kundskab om praktikernes egenlogik, In: Jørgensen, Emmy Brandt (Ed.): Sundhedsvidenskabelige praktikker. Akademisk Forlag, pp. 321-331, 10 s. Totalt 80 s. Onsdag 22. 12.30-15.00 Vitskap er å setje på omgrep Tema: Vitskap er å setje på omgrep Vitskap inneber å setje omgrep på den empirisk omskrivne verda. Vi talar då om å skapa viten, altså vitskap, og ikkje om forsking, refleksivitet eller filosofi. Det er noko anna. Vi talar heller ikkje om den verkelege verda, som til dømes sjukepleiepraksis eller sjukepleieteknikkar som om dette er noko som eksisterer i verkelegheita, og noko vi kan strekke oss etter og nå. Vi taler heller ikkje om å forstå, beskrive og å handle deretter. Det vi taler om er vitskap i streng betyding, nemleg vitskap ved å setje omgrep på delar av den empiriske verda for slik å beskrive og forklara denne. Ein overlatar deretter til praktikarane å avgjere kva delar av vitskapen dei refleksivt kan bruka, og kva delar dei eventuelt velgjer å ikkje gjere bruk av, i deira praktiske kvardag. Callewaert, Staf (1998): The Idea of a University, I. Society, Education and Curriculum, Department of Education, Philosophy and Rhetoric, University of Copenhagen, s. 75-93, 18 s. Petersen, Karin Anna (1993): At konstruere en teori om sygepleje In: Overvejelser og metoder I sundhedsforskninge, Akademisk Forlag, pp. 35-55, 20 s Petersen, Karin Anna (2006): How to construct nursing theories, concepts and techniques from the empirical nursing practices?. In: Proceedings Interpersonal Relationships in Nursing, pp. 43-61, 18 s. Petersen, Karin Anna (1997/88): Nogle af afhandlingens grundbegreber, In: Sygeplejevidenskab myte eller virkelighed? Om genese og struktur af feltet af akademiske uddannelser og forskning i sygepleje i Danmark. Center for Videreuddannelse, Viborg Amt, kap. 1.8, s. 36-54, 18 s. Netpublikation: resources.ped.uu.se/repository/3/publications/petersen_ka/avh.pdf Totalt 74 s. Torsdag 23. 10.15-12.00 Forståing og forklaring er to sider av same sak: Om livshistoriske intervju og livsforteljingar som metode

Tema: Forståing og forklaring er to sider av same sak: Om livshistoriske intervju og livsforteljingar som metode Menneska sine sosiale handlingar kan ikkje forståast og forklarast berre ved at forskaren samlar data om (forskings-)personars subjektive meiningar, tankar, følelsar og korleis dei handterer sin eigen livssituasjon. Denne oppfatninga er blitt vår tids trend og vert sett på som ein adekvat og korrekt tilnærming i studie av menneskelege fenomen. Livshistoriske intervju er ei vitskapleg tilnærming som skapar forståing og forklaring av sosiale fenomen. Livshistoriske intervju kombinerast med ein objektiverande beskriving av den sosiale posisjon til den som vert intervjua, samt den maktstruktur og dei vaner som er kroppsleg innlærte (og som difor ofte er ubevisste for personen sjølv). Kontekster som dette er alltid viktige i analysen av sosiale fenomen dersom ein har ambisjonar om å forstå og forklara sosiale handlingar hos menneske. Bourdieu, Pierre (1995): Den biografiske illusion, In: Social kritik, nr. 36, pp. 33-38, 5 s. Bourdieu, Pierre (1999): Understanding, In: The weight of the world. Socail suffering in the Contemporary Society, Polity Press, s. 607-626: 19 s. (Finns i dansk oversættelse In: Petersen, Karin Anna, Stinne Glasdam, Vibeke Lorentzen (Eds) (2007): Livshistorieforskning og kvalitative interview, Forlaget PUC, Viborg, pp.52-78.) Callewaert, Staf (2007): Kritiske refleksioner over den livshistoriske trend, In: Petersen, Karin Anna, Stinne Glasdam, Vibeke Lorentzen (Eds) (2007): Livshistorieforskning og kvalitative interview, Forlaget PUC, Viborg, s. 20-30: 10 s. Sayer, Andrew (2006): Problems of explanation and the aims of social science, In: Method in Social Science. A Realist approach, Routledge, kap. 9, s. 232-257: 25 s. Totalt 59 s. Torsdag 23. 12.30-15.00 Brot -tenking og konstruksjon av forskingsobjektet; Den historiske epistemologi Pierre Bourdieu Tema: Brot -tenking og konstruksjon av forskingsobjektet; Den historiske epistemologi Pierre Bourdieu Innan den historiske epistemologien er den sentral tesen at vitskapane konstruerer sine objekt. Vitskapar som til dømes utforskar den sosiale verda som til dømes omsorg, omvårdnad, helse og medisinsk praksis, og integrert helsevitskap, der menneske og institusjonar kontinuerleg spontant frambringer objekt som konkurrerer med vitskapens, får diskusjonen ei særskilt tyding som skil seg frå naturvitskapens utforsking av til dømes en stein, som ikkje har noko bevisstheit om seg sjølv. Forskaren som konstruerar sitt objekt vert heile tida konfrontert med dei gjeldande meiningar og oppfatningar om objektets vesen. Utdanningssosiologien stør seg til dømes på foreldre og lærarar sine meiningar om skulen, dei pedagogiske metodane, og aspekt som evner og motivasjon m.m. Ein forskar som studerer vård, omvårdnad, pleie- og omsorg stør seg på dei profesjonelle sine forklaringar

om hensikta med ulike tiltak, standardisering av praktiske gjøremål. Også politikarar og brukarar si forklaring og meining i ei sak vil forskaren vere interessert i å utforska. For den historiske epistemologien er det sentralt at forskaren ikkje skal tillata seg å legge det som tidlegare er konstruert ned på sitt forskingsobjekt. Forskaren må derimot sjølv konstruera sitt objekt då vitskapens konstruerte objekt er meir sant og objektivt enn dei menneskelege erfaringanes augneblikklege og spontane objekt. Callewaert, Staf, (2010): Hvorfor dog Bourdieu?, In: Hvorfor Bourdieu?", HEXIS jubilæumsskrift, Forlaget Hexis, pp.27-31, 4 s. Halskov, Gerd, Sverker Lundin, (2008): Homologier, In: ar sætte spor på en vandring fra Aquinas til Bourdieu-æresbog til Staf Callewaert., Forlaget Hexis, København, s. 273-293: 20 s. Krais, Beate (2008): I mellemtiden har jeg lært alle den sociologiske forståelses sygdomme at kende. Interview af Pierre Bourdieu ved Beate Krais., In: Pierre Bourdieu. Centrale tekster inden for sociologi og kulturteori. Frydenlund, s.111-127, 16, s. Nørholm, Morten (2008): Det dobbelte brud, In: Pierre Bourdieu. Centrale tekster inden for sociologi og kulturteori. Frydenlund, s.109-110, 2. s. Petersen, Karin Anna (1995): Hvorfor Bourdieu?, In: Fokus på sygeplejen 1996, pp. 123-143, 20 s. Totalt 62 s. 27. 10.15-12.00 Doktorar, systrer og jenter; Etnometodologi Tema: Doktorar, systrer og jenter; Etnometodologi Sosiologen Gerd Lindgrens har ein annan vitskapleg tilgong til det profesjonelle arbeid som vert utført innan medisinen. I motsetning til det weberske perspektivet (viser til dei særeigne og formelle aspekta av institusjonelle samanhengar, i form av idealtypar) vert verda til jentene, systrene og doktorane løfta fram i jakta på den uformelle makta som er i spill. Målet er å vise kva vilkår som trer fram i denne kulturen, slik den syner seg i arbeidsplassens hierarki. Rangordninga på arbeidsplassen blir dermed ordna og omordna i ein vedvarande prosess. På eit komplisert vis avspeglar denne fundamentale sosiale relasjonar relatert til klasse, kjønn og kommunikasjon. Forskinga løfter fram ei beskriving, og diskuterer jentene-, systrene- og doktorane sine perspektiv ut frå nokre sentrale distinksjonar som plasser, generasjonar, kunnskapar, genus og verdi. Sosialkonstruktivisme ved Berger & Luckman (som er elever av Schultz) vert brukt som metodisk utgangspunkt. Sentralt står deira klassiske kunnskapssosiologiske arbeid om korleis individ oppfattar og former sin sosiale verkelegheit. Vidare er Goffmans etnometodologiske studie og Bourdieus habitusomgrep viktige element i arbeidet. Gerd Lindgren lyfter fram den uorden som eksisterer i den ustrukturerte intervjusamtalen, med mål om å skape ein viss orden. Sjølv om kvar person si verkelegheitsbeskriving er ulik, har dei alle status som kvardagskunnskap. I forskinga går ein i djupna for slik å kome bakom det ytre. Ein arbeider då med å skape kategoriar og omgrep som beskriv menneska sine handlingar, dvs. å definera korleis handlingar får sin sosiale

meining utover individet og denne sine intensjonar. Den sosiologiske ordning genererer fram ein resonansbotn og ein klargjerande tolkingssamanheng gjennom å forsøke å høre, lese og observere det som av intervjupersonen er tatt for gitt. Målet er å få svar på spørsmålet: Kva er det for sosiale handlingar som eig rommet og kva betyr disse for maktrelasjonane i organisasjonen? : Berger, P L. & Luckmann, T (1998): Kunskapssociologi. Hur individen uppfattar och formar sin sociala verklighet. Stockholm: Wahlström & Widstrand. 242 s. Lindgren, G (1992): Doktorer, systrar och flickor. Stockholm: Carlssons bokförlag. 87 s. Petersen, Karin Anna (eds.) (2001, 2004): Om teoriens rolle i professionspraktikker og uddannelser hertil, In: Praktikker i erhverv og uddannelse, Akademisk och Frydenlund, s. 148-187: 39 s. Reed-Danahay, Deborah (2005): Insider/Outsider Ethnography in Algeria and France In; Locating Bourdieu, Indiana University Press, s. 69-98: 29 s. Totalt 397 s. 27. 12.30-15.00 Det legitime herredøme sine tre reine typar ; Idealtypar Max Weber Tema: Det legitime herredøme sine tre reine typar ; Idealtypar Max Weber Max Weber (født 1864) vaks opp i den tyske politiske eliten, og i ein epoke prega av ung og aggressiv nasjonalkjensle. Tyskland vart eitt på 1860-talet og den tyske keisaren vart krona i 1871. Webers arbeid er banebrytande, med følgjer for til dømes samfunnsteori, grunnlagsog metodelære, religionslære, rettssosiologi, politisk sosiologi, samt organisasjons- og utviklingssosiologi. Hans arbeid bidrog til intellektuell styrking hos både høgre- og venstresosiologar. I denne forelesinga vert det lagt særleg vekt på organisasjons- og utviklingssosiologi. Dei utvalte tekstane er klassiske og utgjer eit grunnlag for vidare moderne forsking og diskusjon innan mange ulike områder. Omgrepet idealtypar er ein omgrepsmessig konstruksjon, forankra i store empiriske arbeid. Sjølve omgrepet idealtypar, er å forstå som ein utopi, eit grenseomgrep, og skal ikkje forståast som ein empirisk gjennomsnittsstørrelse. Idealtypar er difor ein modell av verkelegheita, og ikkje sjølve verkelegheita. Ein modell over byråkrati, organisasjon og administrasjon er noko anna enn det vi i kvardagen ser, oppfattar og forstår som byråkrati, organisasjon og administrasjon. Det vert til dømes ikkje nemnt noko om ikkje-formelle system då Webers interesse var å framheva det spesielle og særeigne ved til dømes byråkratiet, som etter hans meining berre finnast i formelle system. Mange lærebøker om byråkrati, organisasjon og administrasjon har sin forankring i Webers klassiske idealtypar, og har som mål å bidra til utvikling, forandring og forbetring av organisasjonar.

Weber, Max (1983): Autoritetstyper, Del IIII: Ekonomi och samhälle. Förståendessociologiens grunder, del 1: Sociologiska begrepp och definitioner. Ekonomi, samhällsordning och grupper, Argos forlag, Sverige, s. 144-209, 65 s. Weber, Max (1987): Herraväldets sociologi, IX: Ekonomi och samhälle. Förståendessociologiens grunder, Politisk sociologi, 1., s. 47-58, 9 s. Weber, Max (1982): Det legitime herredömmets tre rene typer: IV, s. 91-104. 14 s. og Byråkrati: V, s. 107-157. 51 s. I: Max Weber. Makt og byråkrati. Studiefakkel. Praktisk filosofi. Oslo: Gyldendal Norsk Forlag. 65 s. Totalt 139 s. Tekstlesing, - ein modell: Prøv med dine eigne ord, individuelt eller i gruppe, å svara skriftleg på fylgjande spørsmål: 1. Kva er det som faktisk står i teksten? Dvs. Kva er det forskaren (forfattaren) har på hjarte? (ikkje kva du meiner, trur, synast eller ynskjer at det stod i teksten, men kva forfattarane faktisk seier). 2. Kva er det for ein posisjon/ståstad forskaren i denne teksten har, når han/ho vender seg mot oss som lesarar? Dvs. Kven er han/ho: student, lærar, forskar, ung, gamal...m.v. Kor plasserar han/ho seg i det sjukepleiefaglege og/eller respektive samfunnvitskaplege feltet? 3. Korleis arbeider forskaren (forfattaren) vitskapsteoretisk og metodisk? Dvs. Kva tilnærmingar har forskaren til datasamling og analyse av data? Kva kjelder vert brukt? Korleis vert disse kjeldene brukt? Arbeider forskaren (forfattaren) med empiri? Arbeider forskaren (forfattaren) med teori? 4. Bidreg forskaren (forfattaren) med ny og unik kunnskap? Er emnet utforska av andre? Om JA på spørsmålet ovanfor: Korleis er emnet blitt utforska tidlegare? 5.

Gir forskaren (forfattaren) sitt arbeid mogelegheit til /grunnlag for ettertanke i forhold til sjukepleiefagleg og/eller samfunnsvitskapeleg praktik (dvs. praksis innan yrkesutøving, undervisning, forsking, vitskapelig arbeid)? Om JA på spørsmålet ovanfor: Korleis vil du omtala dette? 6. Formuler eit eller to sentrale spørsmål du ynskjer å diskutera nærare. Formuler spørsmåla så presist du kan, og vis til aktuelle kjelder, sidetal mv. liste: Berger, P L. & Luckmann, T (1998): Kunskapssociologi. Hur individen uppfattar och formar sin sociala verklighet. Stockholm: Wahlström & Widstrand. 242 s. Bourdieu, Pierre (1995): Den biografiske illusion, In: Social kritik, nr. 36, pp. 33-38, 5 s. Bourdieu, Pierre (1996): Striden mellan fakulteterna. I Homo Academicus. Brutus Östlings Bokförlag, Symposium: Stockholm. s. 71-101, 31 s. Callewaert, Staf (1998): The Idea of a University. I Society, education and curriculum, Department of Education, Philosophy and Rethoric, University of Copenhagen, s. 75-93, 19 s. Bourdieu, Pierre (1999): the Logic of Practice kap 5, s.80-97, 17 s. Polity Press. Bourdieu, Pierre (1999): Understanding, In: The weight of the world. Socail suffering in the Contemporary Society, Polity Press, s. 607-626: 19 s. (Finns i dansk oversættelse In: Petersen, Karin Anna, Stinne Glasdam, Vibeke Lorentzen (Eds) (2007): Livshistorieforskning og kvalitative interview, Forlaget PUC, Viborg, pp.52-78. Broady, Donald (1986): Pedagogik som praktisk teori. I Selander, Staffan (red): Kunskapens villkor. Studentlitteratur: Lund. s. 105-115, 11 s. Broady, Donald (1999): Skolmästarkonst och vetenskap. I Pedagogisk Forskning i Sverige, årg. 4, nr. 3, s. 259-263, 5 s. Callewaert, Staf (1986): Till kritiken av den pedagogiska teorin, I Gustafsson Ference Marton (red):pedagogikens gränser och möjligheter, 150-170 s. 21 s. Callewaert, Staf (1998): The Idea of a University, I. Society, Education and Curriculum, Department of Education, Philosophy and Rhetoric, University of Copenhagen, s. 75-93. Callewaert, Staf (2003): Det medicinske bliks arkæologi. Michel Foucault om klinikkens fødsel i Naissance de la clinique 1963, In: Staf Callewaert. Fra Bourdieus og Foucaults verden pædagogik og sociologi, diskurser og praktikker, efter det moderne, Akademisk, Tid&Tanke, s. 35-46, 11 s. Callewaert, Staf (2007): Kritiske refleksioner over den livshistoriske trend, In: Petersen, Karin Anna, Stinne Glasdam, Vibeke Lorentzen (Eds) (2007): Livshistorieforskning og kvalitative interview, Forlaget PUC, Viborg, s. 20-30: 10 s. Callewaert, Staf, (2010): Hvorfor dog Bourdieu?, In: Hvorfor Bourdieu?", HEXIS jubilæumsskrift, Forlaget Hexis, pp.27-31, 4 s.

Durkheim, Emilé (1975). Pædagogikens væsen og metode. I Opdragelse, uddannelse og sociologi. Carit Andersens Forlag & Finn Suenson Forlag. kap. 2., s. 60-80, 22 s. Finns på engelska: Durkheim, Emilé (1956): Education and Sociology. The Free Press: New York. Chapter II: The Nature and Method of Pedagogy. s. 91-112, 22 s. Foucault, Michel (2000): Klinikkens födsel. Hans Reitzels forlag: Köpenhamn. 275 s. Finns på engelska: Foucault, Michel (1975): The Birth of the Clinic. An archaeology of medical Perception. Vintage Books. 215 s. Findes på dansk: Hans Reitzels Forlag, 2000. især indledning og afslutning, s.7-35 og s.257-262, 73 s. Halskov, Gerd, Sverker Lundin, (2008): Homologier, In: ar sætte spor på en vandring fra Aquinas til Bourdieu-æresbog til Staf Callewaert., Forlaget Hexis, København, s. 273-293: 20 s. Krais, Beate (2008): I mellemtiden har jeg lært alle den sociologiske forståelses sygdomme at kende. Interview af Pierre Bourdieu ved Beate Krais., In: Pierre Bourdieu. Centrale tekster inden for sociologi og kulturteori. Frydenlund, s.111-127, 16s. Lindgren, G (1992): Doktorer, systrar och flickor. Stockholm: Carlssons bokförlag. 87 s. Martinsen, Kari (1989): Helseideologi og klinisk blikk. I Omsorg, sykepleie og medisin. Historiskfilosofiske essays, indledning og del I: Medisin og helsevesenshistorie. Indledning og kap.1 og kap 2, s.12-83, 69 s. Nordenbo, Sven Erik (1985): Er audiologopædien et selvständigt fag? I Dansk Audiologopädi, nr. 1. Årg. 21. s.3-13, 11 s. Nørholm, Morten (2008): Det dobbelte brud, In: Pierre Bourdieu. Centrale tekster inden for sociologi og kulturteori. Frydenlund, s.109-110, 2. s. Petersen, Karin Anna (1993): At konstruere en teori om sygepleje In: Overvejelser og metoder I sundhedsforskninge, Akademisk Forlag, pp. 35-55, 20 s Petersen, Karin Anna (1995): Indledning: At udforske medicinske praktikker. I Praktikteori i sundhedsvidenskab. Akademisk forlag: Köpenhamn. s. 14-28, 15 s. Petersen, Karin Anna (1995): Hvorfor Bourdieu?, In: Fokus på sygeplejen 1996, pp. 123-143, 20 s. Petersen, Karin Anna (1995): Kunst, praksisteori og videnskab, In: FS13 NYT nr. 1, s.34-45. Petersen, Karin Anna (1996): Den situationsbundne kundskab om praktikernes egenlogik, In: Jørgensen, Emmy Brandt (Ed.): Sundhedsvidenskabelige praktikker. Akademisk Forlag, pp. 321-331. Petersen, Karin Anna (1997/88): Nogle af afhandlingens grundbegreber, In: Sygeplejevidenskab myte eller virkelighed? Om genese og struktur af feltet af akademiske uddannelser og forskning i sygepleje i Danmark. Center for Videreuddannelse, Viborg Amt, kap. 1.8, s. 36-54, 18 s. Netpublikation: resources.ped.uu.se/repository/3/publications/petersen_ka/avh.pdf Petersen, Karin Anna (2003): Sygepleje Sygeplejeforskning fra plejeassistent til forskningsassistent eller teoretisk empirisk forsker om sygepleje, In: Akademiske sygeplejersker, nr. 7, marts 2003, pp. 45-70, 25 s. Petersen, Karin Anna (eds.) (2001, 2004): Om teoriens rolle i professionspraktikker og uddannelser hertil, In: Praktikker i erhverv og uddannelse, Akademisk och Frydenlund, s. 148-187: 39 s.

Petersen, Karin Anna, Kirsten Beedholm, Lizbeth Engström, Ingegerd Gunvik-Grönbladh, Lena Larsen (2006) (eds.): Objektiveringer. En dansk-svensk-norsk antologi om vård, omvårdnad, sygepleje, omsorg og medicin. At tænke med human- og samfundsmedicin. ESEP: Ethos in Society, Education and Practices, rapport nr 7, pp. 72-106. Pedagogiske institutionen, Uppsala Universitet, 163 p. www.ped.uu.se/projekt.aspx, 34 s. Petersen, Karin Anna (2006): How to construct nursing theories, concepts and techniques from the empirical nursing practices?. In: Proceedings Interpersonal Relationships in Nursing, pp. 43-61, 18 s. Petersen, Karin Anna (2010). Klinisk betyder empirisk, In: Gjallerhorn, tema: Om bioøkonomi og uddannelse til sundhed, pp. 30-41 Reed-Danahay, Deborah (2005): Insider/Outsider Ethnography in Algeria and France In; Locating Bourdieu, Indiana University Press, s. 69-98: 29 s. Sayer, Andrew (2006): Problems of explanation and the aims of social science, In: Method in Social Science. A Realist approach, Routledge, kap. 9, s. 232-257: 25 s. Weber, Max (1983): Autoritetstyper, Del IIII: Ekonomi och samhälle. Förståendessociologiens grunder, del 1: Sociologiska begrepp och definitioner. Ekonomi, samhällsordning och grupper, Argos forlag, Sverige, s. 144-209, 65 s. Weber, Max (1987): Herraväldets sociologi, IX: Ekonomi och samhälle. Förståendessociologiens grunder, Politisk sociologi, 1., s. 47-58, 9 s. Weber, Max (1982): Det legitime herredömmets tre rene typer: IV, s. 91-104. 14 s. og Byråkrati: V, s. 107-157. 51 s. I: Max Weber. Makt og byråkrati. Studiefakkel. Praktisk filosofi. Oslo: Gyldendal Norsk Forlag. 65 s. Waquant, Louis (1996): Foreword. I State Nobility. Polity Press, s. x-xx, 10 s: översatt till danska av Morten Nörholm: 13 s. Totalt 1109 s. Kursets omfang Kurset består av 5 studiepoeng = 3,5 arbeidsveker (1 veke gjev 1,5sp, 3.5 veker = 5 sp). Totalt tilsvarande 3.5 arbeidsveker Totalt: 40 timar i veka i 3.5 veker = 140 timar Ca. 1000 sider litteratur Kurset vert heldt våren 2012 (perioden 20. 09. mars). Kursansvarleg: Professor Karin-Anna Petersen e-post: karin.petersen@isf.uib.no Telf: 0047-5558 6160 Mob: 0047-4568 0182 Mob: 0045 2381 5520 Forskargruppa: PRAXEOLOGI, Sjukepleievitskap;

Institutt for samfunnsmedisinske fag. Kalfarveien 31, 5018-Bergen e-post: studie@isf.uib.no tel: 55586100 Emneansvarleg:, professor i sjukepleievitskap BEMÆRK disputation i Uppsala fra PRAXEOLOGI MILJØET velkommen at deltage: LIZBETH ENGSTRÖM: Kliniken flyttar hem. Sjuksköterskans institutionella praktik inom specialiserad palliativ hemsjukvård Disputationen kommer att äga rum fredagen den 2 mars 2012 i universitetshuset sal IX. Den är bokad from kl 12.00-16.00. Opponent blir Professor Boel Englund, Stockholms universitet. Betygsnämnden består av: Prof Ulf P Lundgren, Doc Barbro Wadensten, Uppsala universitet samt Bengt Karlsson professor Høgskolen i Buskerud samt Universitetet i Stavanger. Bengt Karlsson bor i Oslo.