Årsrapport 0 Helse Miljø - Sikkerhet HMS Årsrapport 0 Side av 0
Innhaldsliste Innhaldet i HMS-årsrapporten... Samandrag av rapporten, vurdering av resultata.... HMS i Møre og Romsdal fylkeskommune...5. Det systematiske HMS-arbeidet...5. Fylkesrådmannen sine HMS-mål...7 HMS-mål : Utviklingssamtalar...7 HMS-mål : HMS-arbeidet skal inngå i ein fast årleg syklus...7 HMS-mål : Tid til verneombodsarbeid synleggjort i aktivitetskalender...8 HMS-mål : Gjennomført risikovurdering etter retningslinjene...9 HMS-mål 5: Arbeid med sjukefråver i samsvar med ny IA-avtale...9 HMS-mål 6: Krava til Miljøfyrtårnverksemd er oppfylt...0. Avviksdelen av HMS-rapporten... Arbeidsmiljøfaktorane som inngår i HMS-rapporteringa... Ulike typar avvik sektorvise mønster... Kartleggingsprosjekt for det organisatoriske og psykososiale arbeidsmiljøet... 5. Sjukefråver og andre HMS-indikatorar... Nøkkeltal tilsette og alder... Skader, attføring og tidlegpensjonering...5 Mønster i sjukefråveret variasjonar på kjønn og sektorar...6 Stigande langtidsfråver...7 Sjukefråveret fordelt på stillingsgrupper...8 Sjukefråveret etter alder...9 6. Signal for vidare arbeid og prioriteringar...0 HMS Årsrapport 0 Side av 0
Innhaldet i HMS-årsrapporten I samsvar med HMS-systemhandboka, kap. 5, skal alle driftseiningane i fylkeskommunen årleg rapportere HMS-status i eininga per.. Driftseining blir i denne samanhengen nytta som samleomgrep for alle organisatoriske nivå som er ansvarleg for å følgje opp HMS-systemhandboka sine krav til eit systematisk HMS-arbeid heimla i arbeidsmiljølova - og internkontrollforskriften. 7 driftseiningar har levert årsrapport for 0 ( skolar, 5 tannhelsedistrikt, 8 einingar i sentraladministrasjonen og fylkesbiblioteket). HMS-årsrapporten skal bidra til å: kartlegge kva for standard driftseiningane har i høve til HMS-krav som er fastsett i lover, forskrifter og fylket sine eigne retningslinjer analysere avvik frå standard prioritere tiltak Denne HMS-årsrapporten er ei oppsummering av alle rapportane, og beskriv hovudtrekka i arbeidsmiljøsituasjonen i verksemda. Sjukefråværsdata inngår i rapporten. Ein meir detaljert rapport, samla i eit rekneark, som inneheld alle driftseiningane sine tilbakemeldingar på dei ulike rapporteringspunkta, er også tilgjengeleg. Denne samleoversikten kan ein få ved å kontakte Personalseksjonen hos Fylkesrådmannen. Følgjande element inngår i årsrapporten frå driftseiningane: Status på driftseininga sitt systematiske HMS-arbeid korleis er HMS-arbeidet organisert? Status på HMS-resultatmåla som er gitt av fylkesrådmann Status på arbeidsmiljøfaktorane med dokumentasjon på avvik som ikkje er retta opp ved årsskiftet Statistisk informasjon om HMS-arbeidet (arbeidsulykker, sjukefråver, ). Vurdering av resultata innan dei ulike element-områda, grunnlag for vidare prioritering og arbeid Når det gjeld organisatoriske og psykososiale tilhøve er dette fanga opp i MTM-rapporten, resultatet frå denne kartlegginga er vurdert i samandraget. HMS Årsrapport 0 Side av 0
Samandrag av rapporten, vurdering av resultata Tabellen under viser eit samandrag av hovudpunkt frå dei ulike avsnitta i rapporten med vurdering av resultata. Vi har nytta same fargekodane som i risikovurderingar: Det systematiske HMS-arbeidet Bevaringsområde Arbeidsmiljøkartlegging Dokumentert organisering av HMS-ansvar og mynde Framleis forbetringsområde Prioritert forbetringsområde Dei sentrale HMS-måla Oppfølgingsrutinar for eigne avvik Eigne mål Opplæring av verneombod, leiarar og HMS-koordinatorar Eigne handlingsplanar Risikovurderingar på skolane og i sentraladministrasjonen Revisjonar av eigen HMS-dokumentasjon Meir synleg lokal HMS-dokumentasjon Bevaringsområde Arbeidet med sjukefråver i skole og tannhelse Framleis forbetringsområde Prioritert forbetringsområde Arbeidet med sjukefråver etter ny IA-avtale i sentraladm HMS-arbeidet må inngå i fast syklus Tid til verneombodsarbeid skal synleggjerast i aktivitetskalendar Gjennomføre risikovurderingar etter retningslinjene på skolane og i sentraladministrasjonen Miljøfyrtårn-sertifisering på skolane Avviksregistrering og avviksoppfølging. Ettersom vi har flest tilfelle av dei minst alvorlege avvika, er det vanskeleg å sortere avvika etter ei samla vurdering. Vi har også ein del metodiske utfordringar vedr. sentral avviksoversikt. Framleis forbetringsområde Prioritert forbetringsområde Sjukefråver og andre HMS-indikatorar For mange utslepp til ytre miljø Stoffkartotek må opp på forskrifsmessig nivå på skolane Brann dokumentasjon må haldast oppdatert etter forskriftene, brannøvingane må gjennomførast etter planen Elektrisk anlegg må prioriterast å få i forskriftsmessig stand Bevaringsområde Relativt få saker med arbeidsavklaring frå NAV Framleis forbetringsområde Prioritert forbetringsområde AKAN-sakene er kanskje underrapportert, her treng vi betre rutiner For mange stikkskader i tannhelse For høgt sjukefråver blant kvinnene i tannhelse Urovekkande utvikling i langtidssjukefråveret Tilfelle av mobbing må følgjast opp i heile organisasjonen HMS Årsrapport 0 Side av 0
. HMS i Møre og Romsdal fylkeskommune Arbeidsmiljø HMS inngår som innsatsområde i fylkeskommunens arbeidgivarpolitikk, Arbeidsgivarpolitikk forframtida, vedtatt av Fylkestinget i sak T-7/09. Hovudmål Alle medarbeidarar i Møre og Romsdal fylkeskommune skal oppleve at dei har eit godt arbeidsmiljø som fremjar trivsel, helse og personleg utvikling. Ein viktig føresetnad for det gode arbeidsmiljøet er eit systematisk HMS-arbeid som reduserer risiko for sjukdom og ulykker med basis i haldningsskapande arbeid og organisasjonskulturar der dialog og opne prosessar står i sentrum. Det målretta HMS-arbeidet i fylket er eit klart definert leiaransvar som skal inngå i alle aktivitetar, frå langtidsplanlegginga til den daglege drifta. Kvalitetssystemet for HMS er rammeverket som gir leiarane reiskapen for å sikre at det fysiske og mellommenneskelege arbeidsmiljøet blir utvikla til beste for dei tilsette og tenesteproduksjonen. Det gode arbeidsmiljøet er lønnsamt for eiga verksemd og ein garantist for at brukarane våre skal få kvalitativt gode tenester i trygge omgivnader. Vi skal vitalisere HMT-arbeidet med fokus på leiarrolla og den helsefremmande arbeidsplassen, og utvikle vårt perspektiv på forbetring av arbeidsmiljøet som ei investering i betre tenester og betre økonomi i framtida. Lågt sjukefråver er ein konkurransefordel og godt utgangspunkt for satsing på helsefremmende arbeidsplassar. I 0 gjennomførte vi eit større prosjekt for å kartlegge og følge opp det organisatoriske og psykososiale arbeidsmiljøet. Dette er noko vi vil fokusere på også dei neste åra, ved at vi annakvart år gjennomfører slike prosessar. Også vern av det ytre miljøet mot forureining og ei betre handtering av avfall skal ivaretakast gjennom HMS-systemet. Møre og Romsdal fylkeskommune ønskjer å integrere omsynet til det ytre miljøet i all drift. Arbeidet med å miljøfyrtårnsertifisere heile fylkeskommunen har halde fram i 0. Datagrunnlaget for rapporten Vi fekk inn rapportane elektronisk via skjemamodulen i nettløysinga vår. Det manglar berre to einingar (Juridisk avdeling i sentraladministrasjonen og Fagerlia vgs). Det systematiske HMS-arbeidet HMS-rapportane viser at så godt som alle einingane har definert ansvar og mynde i høve HMS. Organisasjonen har likevel eit stort forbetringspotensiale i det systematiske HMS-arbeidet. 8 driftseiningar lagar ikkje årleg handlingsplan for arbeidsmiljøforbetring, og driftseiningar manglar rutinar for oppdatering av eigen HMS-arbeidsbok. 5 av driftseiningane har gjennomført arbeidsmiljøkartlegging eller vernerunde siste året. Figuren på neste side viser i kor stor grad krava til HMS-systemet er innfridd på driftseiningane våre. Vi ser at alle har gjennomført arbeidsmiljøkarltlegging, og mest alle har ein organisasjonplan for HMS. Vi finn dei største manglane innan områda handlingsplan, risikovurdering og revisjon av eigne HMS-system. Grafene under viser korleis status for HMS-arbeidet ser ut sektorvis På dei fleste område synest tannhelsetenesta å vere kome noko lenger enn dei andre. Dette er mykje av det same mønsteret vi hadde i 00. HMS Årsrapport 0 Side 5 av 0
Vurdering av ulike krav til HMS-systemet Gjort arb.miljøkartl. 5 0 Organisasjonsplan 9 6 Oppfølginsrutinar avvik Leiing og vernet. har naudsynt opplæring Eigne mål Laga handl.plan 9 5 9 0 6 Ikkje innfridd Dels innfridd Innfridd Gjort risikovurdering 9 6 Revidert HMS arb.b 8 7 6 0 Sektorvise grafar Gjennomført arbeidsmiljøkartlegging Har organisasjonsplan Oppfølgingsrutinar for avvik 0 6 7 Sentraladm Skolane 5 0 9 7 6 5 5 9 Sentraladm Skolane 5 0 6 7 6 Sentraladm Skolane 5 HMS-aktørane har naudsynt opplæring Eige mål Laga handlingsplan 0 6 5 7 5 5 0 6 8 6 0 6 9 5 0 Sentraladm Skolane Sentraladm Skolane Sentraladm Skolane Gjort risikovurderingar Revidert HMS-arbeidsbok Forklaringar 0 6 7 0 6 6 5 c - Ikkje innfridd b - Dels innfridd a - Innfridd Sentraladm Skolane Sentraladm Skolane HMS Årsrapport 0 Side 6 av 0
. Fylkesrådmannen sine HMS-mål Mål- og resultatstyring er eit viktig styringssystem i fylket. Fylkesrådmannen har fastsett seks resultatmål for heile verksemda på HMS-området. Måla og tilbakemeldingane frå driftseiningane går fram nedanfor. HMS-mål : Utviklingssamtalar HMS-årsapporten for 0 viser at 77% av alle tilsette har gjennomført medarbeidarsamtale siste året. Dei sektorvise variasjonane er mindre i år enn tidlegare år, tannhelsesektoren har kome opp på omlag same nivået som dei andre sektorane. Skolane hadde i 0 ein nedgang i den prosentvise andelen av tilsette som har gjennomført medarbeidarsamtalar. Prosent av tilsette som har hatt medarbeidarsamtalar i 0 90 8 80 75 7 76 70 60 50 0 0 0 0 Det er fleire som har kommentert at grunnen til at samtalar ikkje er gjennomført, kan vere t.d. prosjektstillingar eller mange nye tilsette i siste året. Sentraladm Skolane Heile organisasjonen HMS-mål : HMS-arbeidet skal inngå i ein fast årleg syklus Det systematiske HMS-arbeidet i driftseininga skal inngå i ein fast årleg syklus, der hovudaktivitetane: 0 HMS-arbeidet i fast syklus 5 9 arbeidsmiljøkartlegging/ vernerunde/ risikovurdering utarbeiding av handlingsplan og avviksbehandling revisjon av driftseininga si HMS-arbeidsbok HMS-årsrapporte-ring 6 6 6 Sentraladm Skolane 5 Totalt Resultat c - Nei b - Dels nådd a - Ja skal behandlast i arbeidsmiljøutvalet (AMU)/ samarbeidsutvalet (SAMU) Grafen viser at dette målet er best nådd i sentraladministrasjonen der vel 75% rapporterer at dette målet er nådd. HMS Årsrapport 0 Side 7 av 0
Regional- og næringsavdelinga: Det ble gjennomført ei grundig arbeidsmiljøkartlegging i 00. I enighet med personalseksjonen ble det kun gjennomført vernerunde med nytilsette i 0. Ørsta vgs: Ny leiing frå aug.0 Har hatt behov for å opprette svake eller manglende prosedyrer. Dette arbeid er godt i gang og er i rute. HMS-mål : Tid til verneombodsarbeid synleggjort i aktivitetskalender Tid til verneombodsarbeid skal avtalast mellom leiar og verneombod i den enkelte driftseining med utgangspunkt i ei avklaring av verneombodet si rolle og deltaking i hovudaktivitetane i driftseiningas HMS-årssyklus. Verneombodsaktivitetane dette utløyser, skal vere synleggjort i ein HMS-aktivitetskalender og lagt inn i verneombodet sin Avtalt tid til verneombodsarbeid arbeidsplan. 0 9 7 Nær av verksemdene rapporterer at dei heilt eller delvis har nådd dette målet. Tala viser også at det er skolane som er nådd dette målet klarast, ettersom 7 svarar ja og % dels nådd. 7 6 5 6 Sentraladm Skolane Totalt Resultat 8 c - Nei b - Dels nådd a - Ja Fylkestannlegen Fylkestingsvedtak deler verneombod med andre avdelingar i sentraladministrasjonen Ålesund vgs: Ikke synliggjort i aktivitetskalender HMS Årsrapport 0 Side 8 av 0
HMS-mål : Gjennomført risikovurdering etter retningslinjene Driftseininga skal årleg gjennomføre risikovurdering med fokus på rutinar, kunnskap og haldningar i risikofylte arbeidsmiljø, for å førebygge helseskader og miljøforstyrring. vi såg også under punktet for rapportering på systematisk HMS-arbeid at det er ein del verksemder som ikkje har gjennomført risikovurderingar etter retningslinjene. Prosentvis er det tannhelse som er kome lengst med risikovurderingar, men det er mange som rapporterer at målet er dels nådd. 0 9 7 6 5 Gjennomført risikovurderingar 6 8 9 Sentraladm Skolane Totalt Resultat c - Nei b - Dels nådd a - Ja Sykkylven vgs: Gjennomført ved ombygging av naturfagslaboratorium. Atlanten vgs: Rektor og verneombud har gjennomført kurs i risikovurdering. Vernerunde m/tilhørende risikoanalyse gjennomføres våren 0. HMS-mål 5: Arbeid med sjukefråver i samsvar med ny IA-avtale Driftseininga skal jobbe systematisk med førebygging og oppfølging av sjukefråver i samsvar med ny IA-avtale 00-0 og HMS-retningslinje 0 Arbeid med sjukefråver i samsvar med ny IA-avtale Førebygging og opp-følging 0 av sjukefråver. Dette inneber 9 at oppfølgingsplanar skal utarbeidast av arbeidsgivar i 7 samarbeid med arbeidstakar 6 b - Dels nådd seinast etter veker. 5 5 a - Ja 6 Dette målet er nådd av dei fleste verksemdene, dette blir følgd bra opp i organisasjonen vi scorar best på. Sentraladm Skolane Totalt Resultat HMS Årsrapport 0 Side 9 av 0
Haram vgs: Vi har hatt eit sjåkefråvære på, %, dette blir høgre i år grunna langtidssjukefråvære utanfor skulen sin kontroll. Fylkesbiblioteket: Skal presenterast og implementerast 0.0.0 HMS-mål 6: Krava til Miljøfyrtårnverksemd er oppfylt Kvar driftseining skal tilpasse sine interne rutinar slik at krava til Miljøfyrtårnverk-semd er oppfylte Miljøfyrtårn-målet oppfylt 0 9 7 6 5 8 9 8 5 Sentraladm Skolane Totalt Resultat Er ikkje miljøfyrtårnsertifisert c - Nei a - Ja Vi ser at sentraladministrasjonen er sertifisert og fyller miljøkrava. I høve til 00 var det i små endringar, det er framleis 9 verksemder som ikkje er sertifisert. Molde vgs: Vi mangler å skrive en søknad om å bli miljøsertifisering Ønsker hjelp fra Utdanningsavdelinga 0 9 7 9 Ålesund vgs: Skolen står overfor større byggeprosjekt og sanering av eksisterende sørfløy på VB. Ikke hensiktsmessig å sertifisere innenfor eksisterende bygningsmasse 6 5 7 5 00 0 Ikkje sertifisert Nei Ja HMS Årsrapport 0 Side 0 av 0
. Avviksdelen av HMS-rapporten Av omsyn til betre å kunne følgje opp HMS-årsrapportane, både i den enkelte driftseining og på fylkesnivået, skal ei kortfatta framstilling av kva årsaka til avviket er, og kva lov/forskrift/retningslinje det er avvik frå, takast med i rapporten. Rapportmalen skil mellom avvik driftseininga handterar sjølv og avvik som kompetansemessig må vurderast av fylkesnivået og/eller krev tilførsel av midlar ut over det driftseininga sjølv kan handtere. Avvik som inneber umiddelbar fare for liv eller helse, og som krev strakstiltak, må som før gå fram eksplisitt av rapporten. Sjølv om avvik (pga. kostnadar/kompetanse) blir rapportert til fylkesnivået, har driftseininga ansvar for tryggleiksvurdering og risikoreduserande tiltak (jf. AML - c/e) i høve det rapporterte avviket inntil det er lukka. Det er berre avvik som ikkje er lukka per. som skal rapporterast i HMS-årsrapporten. Sjølv om avvik (pga. kostnadar/kompetanse) blir rapportert til fylkesnivået, har driftseininga ansvar for tryggleiksvurdering og risikoreduserande tiltak i høve det rapporterte avviket inntil det er lukka. Rutinane for avvikshandtering vil bli revidert i løpet av 0, ettersom ein vurderer eit nytt, felles elektronisk avvikssystem. Dette vil kunn gje eit meir fullstendig bilete av dei avvika vi har hatt gjennom året. Arbeidsmiljøfaktorane som inngår i HMS-rapporteringa Fysisk arbeidsmiljø Inneklima Luftvolum, temperatur, trekk, støv/røyk/lukt, ventilasjon, luftfuktigheit m.v. Belysning Rombelysning, arbeidsplassbelysning, dagslys, solskjerming, blending/refleksar m.v. Støy Støy frå maskiner/arbeidsprosessar, ventilasjonsanlegg m.v Universell utforming/ tilgjenge for funksjonshemma Bevegelse (nivåforskjellar, underlag, opne/lukke dører, tilpassa rekke- og siktehøgde), orientering (fagebruk/kontrastar, materialbruk, lystilhøve, ledelinjer/markeringar), miljø (allergene plantar og lignende) Reinhald/orden Generelt reinhald, tilgjenge for funksjonshemma, frie golvflater, lagringstilhøve, rømmingsvegar m.v. Kjemisk helsefare Elektronisk stoffkartotek, kjemikaliebehandling, risikovurdering, verneutstyr m.v. Maskiner/utstyr Verneutstyr, verneinnretningar/naudstopp, opplæringsrutinar/bruksløyve m.v. Ergonomi Helse Brann Elektriske anlegg Ytre miljø Andre risikofaktorar Psykososialt arbeidsmiljø Utforming av arbeidsplassar, kontorstorleik, arbeidsstilling, muskelbelastning m.v. Arbeidsulykker, sjukefråvær, yrkessjukdom m.v. brannsikring, brann- og eksplosjonsfarlege varer, øvingar/opplæring m.v. høgspentanlegg, sikring, tilsyn, vedlikehald/utbetring elektrisk utstyr utslepp, avfallshandtering/-reduksjon, ENØK m.v. Event. tilhøve ikkje omfatta av andre faktorar Organisatorisk arbeidsmiljø, samarbeid, kommunikasjon, konfliktar, mobbing m.v. (eiga MTM-kartlegging) HMS Årsrapport 0 Side av 0
Ulike typar avvik sektorvise mønster Totalt er det raportert om 0 avvik i heile fylkeskommunen for 0fordelt slik: Sentraladministrasjonen: 9 Skolane: 96 : 5 Ulike typar avvik fordelt på sektor Inneklima 5 Brann Ergonomi 9 Tilgjengelighet 6 Belysning 9 Støy Reinhald Elektriske anlegg 5 7 6 Skolane Sentraladm Ytre miljø 0 5 Maskiner 6 Kjemisk helsefare 5 Andre risikofakt. Helse 0 5 0 5 0 5 Dei to største avvikstypane er innan områda inneklima og brann. Vi veit at inneklima kan vere eit vanskeleg område å vurdere og rapportere på, men dei fleste avvika er godt dokumentert, og blir tatt tak i. Stikkord her er: ventilasjon, temperatur og luftkkvalitet. Ein del av desse avvika er rapportert inn til Byve som grunnlag for investeringsbehov. Avvik knytta til brann går på manglar med bygg, manglande dokumentasjon over rømingsvegar, øvingar der ikkje alle har følgd instruksen og manglande markering av rømingsvegar. Ein skole har rapportert om for dårleg vanntrykk. Ergonomi går mykje på manglande kontorarbeidsplassar på nokre skolar, og kontorplassar som ikkje er tilpassa brukarane. Ein skole har rapportert om manglande løfteutstyr. Tilgjenge og universell utforming dreiar seg mykje om manglande heisar og tilkomst i gamle bygg. HMS Årsrapport 0 Side av 0
Det som er dokumentert vedr. belysning går på manglande utelys og solavskjerming. Støy-avvika som er dokumentert synest i stor grad å vere knytta til ventilasjonsanslegg. Reinhald går på rutinar som ikkje blir følgd, evt. manglande rutinar for reinhald, og kablar som ikkje er samla opp i høve til reinhald. Elektriske anlegg går på tilfelle av dårleg isolerte kontaktar, manglande årleg kontroll, kabelbrot mellom bygg, jordfeil-problematikk, manglande overspenningsvern, generelle manglar etter tilsyn på el-firma Dei dokumenterte avvika knytta til ytre miljø går på ureinsa kloakk, gamle brennoljetankar, avfallshandtering, behov for miljøstasjon, og behov for betre ENØK-tiltak. Maskiner det som er dokumentert her er manglande rutinar for opplæring ved nokre skolar. Kjemisk helsefare, dette punktet går på manglande oppdatering/oppfølging av datablad og manglande opplæring i bruk av stoffkartotek. Helse - dette går stort sett på manglande førstehjelpsutstyr. Ein skole har rapportert dels manglande psykososialt arbeidsmiljø. Andre risikofaktorar, her er det nevnt tilhøve knytta til trafikksituasjonar, radon-stråling, manglande lagringsplass, farlege situasjonar etter orkanen og frustrasjonar knytta til dataproblem. Kartleggingsprosjekt for det organisatoriske og psykososiale arbeidsmiljøet Hausten 0 vart det gjennomført ei arbeidsmiljøundersøking (MTM) som måler tilfredsheita hos alle våre medarbeidarar. Analysen gir oss høve til å forstå bedre dei faktorane i arbeidet som bidreg til best mogeleg trivsel, helse og yteevne. Svarprosenten var på 79%. Hovudfunn frå undersøkinga viser at medarbeidertilfredsheten i Møre og Romsdal fylkeskommune er svært god. I summen av opplevde stimuli og belastningar, gjev dei tilsette uttrykk for at dei trivs på jobb i fylkeskommunen, og dei viser høg arbeidsglede. Det er få teikn på negativt stress og utmatting, og Møre og Romsdal fylkeskommune blir positivt vurdert som organisasjon. Det er høg grad av rolleklarheit ved at medarbeidarane veit kva som er forventa av dei. Det sosiale samspelet mellom medarbeidarane blir opplevd som godt, og leiarane blir vurdert positivt. Det er ikkje registret mange tydelige utfordringar med unntak av mobbing. Gjennom undersøkinga er det registrert tilfelle av både observert og eigenopplevt mobbing, noko som står i kontrast til andre normale eller gode resultat på relasjonar i organisasjonen. Dette blir ei utfordring som organisasjonen må ta tak i gjennom HMS-arbeidet. HMS Årsrapport 0 Side av 0
5. Sjukefråver og andre HMS-indikatorar Kvar driftseining skal registrere og rapportere sjukefråvær, skademeldingar og andre sentrale indikatorar på arbeidsmiljøet. Oppfølging av skader og sjukefråvær er eit viktig ledd i det systematiske HMS-arbeidet. Målet er å klargjere leiaransvaret, avdekke risikofaktorar i arbeidsmiljøet, førebygge personskade og ved behov gi informasjon til eksterne organ som Arbeidstilsyn og NAV Nøkkeltal tilsette og alder Grafen på sida viser korleis talet på tilsette og årsverk fordeler seg på sektorar og ulike aldersgrupper. Vi ser at dei fleste er tilsett i skolesektoren, og at hovudtyngda av tilsette finn vi i aldersgruppa 50 59 år. HMS Årsrapport 0 Side av 0
Skader, attføring og tidlegpensjonering I 0 hadde vi til saman 58 registrerte arbeidsulukker med personskade, dette er ein oppgang frå i fjor, og meir likt det vi har hatt dei andre åra, der det har svinga rundt 0-60 avvik pr. år. Vi ser at dei fleste ulukkene er i tannhelse-sektoren, dette er stikk- og sårskader. I utdanningssektoren var dei fleste arbeidsulukkene knytta til kroppsøvingsfaget. Vi har hatt 0 AFP-overgangar, noko som er under snittet for dei siste 5 åra. Frå.mars 00 er det innført ny stønad (arbeidsavklaringsperngar frå NAV) som erstattar tidlegare attførings-pengar, rehabiliteringspengar og tidsavgrensa uførestønad. Frå 0har vi difor ein felleskategori for denne gruppa, noko som gjer det vanskeleg å samanlikne desse tala for 0 med tidlegare år. I denne gruppa vi har kalla Arbeidsavklaring- NAV vart det registrert 0 saker, noko som er mykje lågare enn det tidlegare talet på uføre-stønad og attføringssaker dei føregåande 5 åra. Vi hadde registrert AKAN-saker i 0, det er det same talet som året før. Ulukker, personskade 6 AFP Arbeidsavklaring - NAV 6 Skolane Sentraladm AKAN-saker 0 0 0 0 0 0 0 50 60 70 HMS Årsrapport 0 Side 5 av 0
Mønster i sjukefråveret variasjonar på kjønn og sektorar I 0 ligg fråveret på 5,6 %, ein liten oppgang frå 5, % i 00. Vi registrerer ein oppgang for kvinnene frå 6, til 6,9 og ein nedgang for menn frå, til,. Vi ser ellers at sjukefråveret for menn også i fjor hadde ein nedgang, det kan sjå ut til at vi har ei jevn og god utvikling her. Utviklinga i sjukefråveret 996-0 Samla og fordelt på kjønn 9,0 8,0 7,0 6,7 6,8 7, 7,6 7,5 7,9 7,5 8,0 7,9 7, 6,9 7, 7, 7,5 6, 6, 6, 6,9 6,0 5,5 5,6 5,8 6, 6, 6, 5, 5,7 5,9 6, 6, 5, 5,5 5,6 5,0,7 5,0,0,,0,8,0,,,,6,0,,,8,,,0,0,0 0,0 96 97 98 99 99 0 0 0 0 05 06 07 08 09 0 Menn Kvinner Heile fk Når vi ser på sektorane over tid ser vi at tannhelse sidan 005 har hatt eit større sjukefråver enn dei andre sektorane, denne skilnaden har auka dei siste fem åra. I 0 var sjukefråveret i tannhelse på 9,%. Når vi ser på sentraladministrasjonen og skolane har fråversprosenten her lege jamnt like under 6 prosent dei siste tre åra.,00 Sektorvis utvikling i sjukefråver 996-0 0,00 8,0 8,00 6,00 5,5,,9,7,9,00,00 0,00 5, 7, 5,9 9,7,6, 8, 8, 6,,7 5,6 5,,9,8 8,8 9,0 5,8 5,5 5,8 96 97 98 99 00 0 0 0 0 05 06 07 08 09 0 7,,8 6,7 6, 5, 9,8 8,9 8, 9, 7, 7, 6,7 6,0 5,9 5,8 6,0 5,7 5,6 5,8 5, 5, 5, Skolane Sentraladm Tannklinikkane HMS Årsrapport 0 Side 6 av 0
Ettersom fråveret er så stort i tannhelse, kan vi sjå nærare på kjønnsfordelinga. Den viser at kvinnene har eit fråver på 9,9%. I arbeidet med å redusere sjukefråveret må ein sjå nærare på om det er særlege tilhøve som gjer at fråveret er så høgt her. 0 8 6 0 Sjukefråveret i tannhelse forelt på kjønn 0 5, 9,9 9, Menn Kvinner Alle Stigande langtidsfråver Når vi følgjer katetoriane for fråverslengde over dei siste 8 åra, ser vi at fråveret under 0 dagar har lagt relativt stabilt. Det som er urovekkande er at langtidsfråveret over 0 dagar har vore jamnt stigande i heile peroden. Dette viser at det er behov for å intensivere arbeidet med langtidssjukmeldte ytterlegare. Grafene for korttidsfråver synest å ha ein svakt fallande tendens dei siste 0 åra. Utvikling i langtidsfråver 996-0,5,0,0,0,0,7,7,,5,,,0,0,7,7,8,5,6,5,,,0,8,6,7,8,5,6,6,7,5,6,7,5,6,6,5,,,,,,,,,0,0,0,,0,0 0,8 0,6 0,6 0,7 0,7 0,8 0,7 0, 0, 0,5 0, 0,5 0, 0, 0,5 0,0 9 9 95 96 97 98 99 00 0 0 0 0 05 06 07 08 09 0 -d -0d -0d ov 0d HMS Årsrapport 0 Side 7 av 0
Sjukefråveret fordelt på stillingsgrupper Lærarar har tradisjonelt hatt lågast fråvær blant arbeidstakar-gruppene, også i 0 var dette fråveret under 5%. Driftspersonalet har størst fråver i skolane i 0. I tannhelsetenesta er det gruppa tannpleiarar som ligg desidert høgast, med eit fråver på nær 5,%. Dette også høgare enn året før. For tannhelsesekretærar og tannlegar er fråveret også høgt, men nærmare normalnivået. Det er langtidsfråveret som utgjer det store utslaget for tannpleiarane, ettersom dette utgjer ca /5 av det totale sjukefråveret for denne gruppa. Sjukefråveret i sentraladministrasjonen er høgast for driftspersonell og sekretærane. For leiarane er sjukefråveret på under %. Sjukefråveret fordelt på stillingsgrupper Delt sektorvis Lærarar Reinhaldar, vaktmeister,6 7 Skole Adm personale 5,5 Skoleleiar 5,6 sektretær 0 8,6 Tannpleiar 5, Tannlegar 7,9 Reinhaldar, vaktmeister Sekretær 8,8 8 Sentraladm Saksbehandlar, rådgjvar 6, Leiar i sentraladm,8 0 6 8 0 6 HMS Årsrapport 0 Side 8 av 0
Sjukefråveret etter alder Grafen under illustrerer sjukefråværet i sektorane fordelt på ulike aldersintervall. I år som i fjor er det tannhelse som skiller seg sitt ut med eit høgt fråver i gruppene 0-9 år, og i gruppa 50-59 år der fråversprosenten er %. Dette er i stor grad omvendt i høve til fjoråret, då gruppa 0-9 år hadde høgast fråver. Dette viser overraskande store variasjonar i aldersgruppefråver frå år til år, men generelt høgt. På skolane er fråveret litt stigande med alder. Normalt har tilsette i sektoren over 60 år har eit markert høgare fråver enn sine yngre kollegar. I sentraladministrasjonen er sjukefråveret høgast i den yngste aldersgruppa. Trenden viser likevel at fråveret blir høgare med alder frå 0-åra og oppover. Sjukefråver etter alder og sektor 0 0, 0, 0 8, 8 6 6 6,9 6,5 6, Sentraladm Skolane Heile fylkeskomm,8 0 0-9år 0-9år 0-9år 50-59år 60 og over HMS Årsrapport 0 Side 9 av 0
6. Signal for vidare arbeid og prioriteringar Med utgangspunkt i det som er kartlagt i denne rapporten, vil vi gje nokre signal for vidare arbeid og prioriteringar. Når det gjeld rammene for det systematiske HMS-arbeidet, vil vi sentralt arbeide for at mest mogeleg av HMS-arbeidet blir dokumentert på Intranettet. Dette vil gje høve til lettare samarbeid og høve til å lære av kvarandre. Vi vil legge til rette for at vi får ein god delingskultur for metodar og struktur for alle typar HMS-dokument. Når dei lokale systema og dokumenta er tilgjengeleg på nett, vil rettleiing og tilsyn frå sentralt hald bli langt meir effektivt og tidsbesparande. Ut frå oppsummeringa i starten av dokumentet er det viktig å arbeide systematisk og målretta med desse utfordringane:. Alle verksemdene skal ha dokumentert eigne handlingsplanar. Alle skolar og avdelingar i sentraladministrasjonen skal ha gjennomført risikovurderingar i samband med vernerundane etter retningslinjene. Leiarar og verneombod skal avtale tid til dei avtalte verneombod-aktivitetane. Dei skolane som ikkje er miljøfyrtårn-sertifisert, bør bli det i løpet av 0 5. Det må etablerast ei ordning med sentral koordinator for arbeidet med farlege stoff og stoffkartotek 6. Arbeidet med branndokumentasjon, kontroll av brannutstyr og brannøvingar må synleggjerast betre i organisasjonen (skal vere synleg på nettsidene) 7. Arbeidet med langtids-sjukefråveret må klarare individ-rettast og få høg prioritet i det systematiske HMS-arbeidet. IA-avtalen må gjerast betre kjent på alle driftseiningane 8. Sjukefråveret i tannhelse-sektoren må få særskild merksemd 9. Arbeid med mobbing må setjast klarare på dagsorden i alle driftseiningane. Ellers er det viktig at vi får synleggjort all ikkje-sensitiv HMS-informasjon på intranett-sidene for alle driftseiningane i fylkeskommunen. HMS Årsrapport 0 Side 0 av 0